Studia Luciliana..

41쪽

Neque enim uersu in duas partes discisso, qualia ual-cle raro habet fragmenta Nonius, ulla afferri potest medela numeris repugnantibus et cum Nonii libris et lemmate ipso uetetur scribi quo facile potuit Lucilius nec inepte: aridum miserum atque infelix lignum Sabucum uoCant, nam aridum formam usurpat libro IXQi oinclustria adhibuisse formas ardum miserrimum putandus est. Ego quidem coniecturis repudiatis de hoc uersu sic malo

statuere quam a unum omnia egregie dicta uerba corrigere. Interpretatus est Franchenius hunc locum in coniec . cris.

supplicia annua canes pendunt inter aedem Iuventatis et Summani uiui in surca sabuce armo fixi ita, ut Conquerantur de supplicio canes et quo nomine tortores homines suo Sermone, non canino materiam surcae appellent, Commemorent. Errauit. Haec uerba non dicunt Canes se homines neque

enim ideo sabucus lignum infelix est, quod canes in ea suspenduntur; sed quia arbor illa infelix habetur, propterea in ea canes solent supplicio affici. Plin. XVI Io de arboribus: Infelices autem existimantur clamnataeque religione quae neque eruntur unquam neque fructum ferunt'. s. XXIV 68. 73 ). Sed haec minus ad rem interpretemur oporteth. . ex Tarquiti Prisci ostentario arborario apud Macrob. III o, 3 'arbores quae inferum eorum auertentiumque in tutela sunt, eas infelices nominant alternum, sanguinem ), filicem, cum atrum, quaeque bacam nigram nigrosque fructus fertin, e. q. s. Et antea a): sciendum quo ficus alba ex selicibus sit arboribus contra nigra ex infelicibus. Docent nos utrumque pontifices e. q. s. Atqui ' sabuci acinos habent

nigros Plin. XVI 8o). - Tangit igitur poeta hoc, doctrinam pontificum. U. 627 L 38m huic simillimo philosophorum

maxime Stoicorum sententias irridit: insanum uocant, quem maliam a seminam dici uident. ' Verg. georg. II 3I Aen. V 23o Plin. XIII II 6. Pallad.

Apr. I I. H. e. laternum, sanguineam lin. XVI Io XXIV 3.

42쪽

quae apte interpretabere Hor sat. II 3 cum tota, tum v. 77 qq. comparatis: Audire atque togam iubeo componere, quisquis ambitione mala aut argenti pallet amore quisquis luxuria tristiue superstitione aut alio mentis morbo calet huc proprius me, dum oceo insanire omnes, uos ordine adite. Exstat tertius u. a L 30m 'quae pietas monogrammi quinque ad lucti pietatem uocant qui mihi nondum uidetur aut emendatus aut satis explicatus esse.

Libri XXVIII u. 68, 46 recte praebet editio Muelleriana:

Socraticum quidam tyranno misse Aristippum autumant. Quanquam enim maluerit quis senarios restituere, qui Ceteris trimetris philosophica continentibus assiciantur, tamen OCipsum Lachmanno parum eliciter Cessit - nam e ristippo a Socrate Dionysio misso nil scimus, neque assequare nisi iniuste tradita uerba agas et seras. Commendauit post Lachmannum Franchen l. l. p. 23, qui scribit quiddam ' aliam interpretationem. Huius sententia secundum poetam fama

ideo ueri similius est, quo Panaetius Lucilio sine dubio notus Sotionem secutus illum librum ex inclice Aristippeorum scripiorum eiecit, hunc agnouit Laert. l. l. 853. Ita uerba quidam . . . ummani melius intelleguntur, ut quibus e re am- 'Aποσπολεi est πpoσφωvεiv ' uno hoc loco inueni uerbum illud ea significatione positum qua solet Latine ' mittere'.

43쪽

bigua et incerta agatur Magnam doctrinam Lucilii multis locis licet mirari tamen etiam amorem enoCratis, qui risus ac seuerus philosophus dicatur XXVIII u. 684 L Iam erga Polemonem cliscipulum tangi u. 685 L 3 , cum unus haeC

- non Sumpserim cum o litoribus sere omnibus ), quia codices quo habent: Polemon et amauit, morte corr. Lachm. Codd. mortem)huic transmisit Suam

scholen quam incunt recte se habet me iudice. Scripserunt enim e litores Polemonem amavi scilicet Xenocrates, sumentes quo ne Aristippus quidem traclidisse uidetur, neque ut erat aristis ac seuerus philosophus δ), rebus uenereis infestissimus Laert. l. l. 7 ulla ratione probari potest. Itaque agitur his uu de Cratet AcademiCo' successore Polemonis, qui auctore Antigono Carystio Laert L . a eum amauit, atque praecessisse uidentur hoc fragmentum fere haec docui Craum Polemon et amauiti. q. S.

Lachmann emendauit: codd. enim an pereiciam . . . amare)ego animam proiciam ut me amore expediam ΘEst enim Cratetis dictum saepissime laudatum ab antiquis scriptoribus et prouerbii loco usurpatum: λ Sic etiam ilamowit de Antigono Carystio Philol. Unters.

Uidentur haec uerba, quanquam ad multo possunt pertinere, de Xenocrate esse dicta cons Laert. l. l. 6: s lavo b et τε ολλα Eεvoκpuτn κα σκυθpumbe. Λε κτλ. Loco istos quos attuli etsi non laudauit tamen respexisse uidetur L ad Lucr. P. TO. y Cuius nomen ut ex Gerlachii editione iam uideo, duo uiri docti huic u infeliciter conati sunt intrudere. Pro mortem Franchenes 1 proposuit artem.

44쪽

L. corr. Lucilium si amore, ousa Lucilius si amore, parum probabiliter neque in traclita non uiolenter Consulentes ne que enim quo modo aliquis amore uel in amore irritetur, potest cogitari. aittera una mutata recte dicuntur haec Lucili, si me more inritari suo Drstaris Iu cum uellero non ausim scribere, si quidem Lucili genetivus bene esse PoteSt.

uitam ac fortunas Cui Concrediderim meas. Sententiam suppleo ex Menandri uersibus 4, 24 Mein. , sicut artis antiquae periti sculpturae deletae stagmenta recognoscunt similibus exemplaribas minus quae Corrupta sunt Collatis sunt uero hi:

quam mihi quantum est inter humanum genus rerumque inter se coniungat Communicat eum tradant corruptissima, grauiore medicina a uitia inueterata curanda opus esse apparet Coniunga recte codices. Diqitia ' Corale

45쪽

4ΟEclitores et lemma Nonii et hoc uocabulum mutantes posuere coniuga sine causa sussiciente. Inde efficitur communica corrigendum esse et uocabulum rerum emtus reCte inuenit Lachman communisas. Iam flagitatur ad uerba inur se coniunga et accusativus pluralis et enuntiatum principale undhConiunctivus pendeat quo utrumque facilius assequi non possum quam ita scribendo amicos quanta Est inter humanum genus rerum quae inter se Coniungat Communitas

Amicos iungere est sacere amicos Hor Sat. I 3, 4 , quod maxime morum similitudine Cic. Lael. 5 de off. I 8 Plui.

cle stat. m. Cap. 2 de adulat et am. cap. 6 et passim fieri uetus est. Inprimis Conserendus Cic. de offra i 'Ac latissime quidem patens hominibus inter ipsos, omnibus inter omnes societas hae est in qua omnium rerum, quas ad Communem hominum Sum natura genuit, est seruanda communitas e. q. s. Porro 53-56 multa inter homines communia, quibus inter se ConsoCientur enumerat: 56 cle Communitate ea, quae amicos Coniungat agitur.

tyrone et non mortifero adfectus uomica et uulnera Recte emendauerunt editores uomicae uulnere, Cum anteCeilant uerba mor fero adfecIus. Vomicam quidem non uulnus esse ei ulcus, nemo nescit ergo intellegendum esse puto uulnus, quo uomica aut secta a medico Cels V 28, I 'Tum deinde uulnus sicut cetera adusta curandum est', c. uulnus ulceris aut caSu quodam percussa sit. Hoc ueri similius illo esse uerbis non morusero euincitur atque agi de homine, cui aliquis plagam mortalem inserre dum Conatur uomicam aperuerit E particula ocemur in litteris stroneo latere uerbum salusifero uel tale qui significans bene editores ou-Sam secuti Chirone et non mortifero adsectus uomicae uulnere.

Sed nihil ad rem, quod medici Ceis. V 8, 5 de Chironeo ulcere proserunt neque χεipvivεio Ἀλκος apud Zenob.

Aliud enim est ulcus, aliud uulnus. χεipusvεio ἔλκος autem

46쪽

prou. V 46. quod ipsum mortiserum uulnus significare exponit scriptor neque quae Eustath. p. 45, 42 csa υσαλθη ovet hεolet u loerpo Tos χεipvivoc appellat uulnera ad hunc

u pertinent: etenim uerbis e non mortifero haec omnia reselluntur ). Recte si Dousa emendauit citroneo uocabulum significet necesso est medicanis uel liberante a morbo oppositum uerbis et non mortist ero traxere medicamina multa nomen a Chirone, uelut planta salutifera panaces dicta alia. Plin. XXV a . Agitur enim hoc . e Iasone Pheraeo, cui aliquis mortiferum uulnus insere meclitatus uomicam gladio perruptam Curauisse dicitur cons. Plut cle inimic utilit.

von0εic, reaics Tua Eiφε To φθμα κα biεiλε Ουτως uocvrεσωθηva Tov v0pustro, at παλλαΥ'Va TO φυuατος α-Υε roc, κτλ. Plin. VII 66 Pheraeus Iason deploratus a medicis uomicae morbo cum mortem in Cie quaerere uulnerato pectore medicinam inueni ex hoste eandem rem pertinere puto libri eiusdem . 74 L 08 M: Tyrannus multa conatus tandemJhoc inuenisse sic L codd. inuenisset unum ad morbum illi homini uel bellissimum perhibetur Cic. de nat deor. III o 'Ne . . uoluit . . Prodesse Pheraeo Iasoni is, qui gladio uomicam eius aperuit, quam sanare medici non potuerant'. a Max. I 8 ext. 6:'Diuinae ortunae uulnus Pheraeo Iasoni quidam exitii eius cupidus intulit. Nam cum inter insidias gladio eum pereuS

47쪽

42 Sisset, uomicam, quae a nullo medicorum sanari potuerat, ita rupit, ut hominem pestifero malo liberaret'. Libri XXX fragmenta nonnulla eadem ratione qua antea in libro XXVI versatus sum emendare interpretari Co-Pulare Conabor singula reCte ut intellegamus inprimis adhi-hEnda est Horatii sat et II I neque quemquam quilibri XXX reliquias attente perlegerit puto fugisse Lucilium

sicut libro XXV rationem satirica poesis exponere Collaudare elandere. Atque primum audiamus Lucilii quem sibi fecit aduersarium . 80 L Itom: hic ut muscipulae tentae atque ut Scorpio cauda sublata Quae uerba resero a Lucilium ipsum ut hominem periculosum et insidiosum bene explicantur Hor Sat. II I, 44:

At ille

qui me commori melius non tangere clamo flebit et insignis tota cantabitur urbe. Idem sat I 4, 34'Faenum habet in cornu, longe fuge clummodo riSum excutiat sibi, non hic cuiquam parcet amico et quodcunque semel chartis illeuerit, omnes

gestiet a furno redeuntes Scire lacuque et pueros et anus gedum, pauca accipe Contra.

summatim tamen experiar rescribere, paucis his te uersibus interea contentu teneto.

y Lucilium aliquem tropum Graecorum adhibere comprobatur Graeca forma scorsisS.

48쪽

Secutam einde esse puto Comparationem naturae poesis Lucilianae cum comoedia, ut aput Hor. . . u. 45 sqq. et

I sqq. Unum . ex hac parte libri XXX relictum puto hunc880 L 16 M ubi codd. 'sicutite qui ea quae speCiem uitae putamus esse quae sic correxerim L sicut te sicut ei, qui ea, quae Speciem uitae SSe utamus. Et pro ambo positum inuenitur apud Terentium et Ouidium Mueller . r. m. p. 272. 255. Lachm ad Lucr. p. 5 a), quod tam raro apud claCtyliCos mirum non est, qui omnino iugerint uocis istius formas omnes. Ea, quae speciem uisae putari Lucilius dicit sine ubi sunt res a exemplar uitae sormatae Hor a P. 3I73, ut Horat p. I 8, 2. 0 His, a Scit Scurrantis, obscuri, ludentis speCiem nempe comoediam Lucilius ita significat Cons. Cic. de rep. IV II, 3 relli Comoediam esse Cicero ait imisationem uisae, speculum Onsuetudinis, imaginem ueritatis'. Protegg. ω comoe l. in

Lucilii supplenda esse puto poemata. Tum denuo adversarius - u. 63. ILL 20 34 M Poetam culpat: . . . utque tuis saeuis factis Et tristibu clictis gaudes, cum de me ista oris sermonibu differs

tione uitae atque morum similitudine compositum est, in gestu et pronuntiatione consistit . . . Comoediam . . primo Liuius Andronicus repperit: itque comoediam esse cottidianae uitae speculum . Euanthius

de tragoedia et comoedia ibidem p. Ι 'Tum quod in tragoedia fugienda uita in comoedia capessenda exprimitur

49쪽

quae sic interpretanda esse iudico Horatium seCuius ducem. apud quem aduersarius . . u. 78: laedere gaudeS, inquit, et hoc studio prauus iacis. In u. priore a que scripsi codd. iisque aque aquae idque. Tristia dicta, ut Trebatius Hor sat. IIo, a IrisIi laedere uersu proprium Horatianae poesis icit. Quorum uu posteriorem si modo recte explicui, testimonium nacti sumus de Lucilii poesi nouum et grave. Differre crimina Et uitia hominum dicitur Lucilius sermonibus i suis hoc . Cons.

Liu. XXXIV 40 5 'Acrocorinthum ipsis extemplo uidentibus uacuam Achaeis traditurum, ut omnes Cirent, utrum Romanis an etolis mentiri mos esset, qui male Commissam libertatem populo Romano sermonibus istulerint . . .') Qtenim sermonibus ait Lucilium sine dubio referendum est. Itaque Satura non Horatius Sermones appellauit primus, seclsuas et Lucilii sat I 4 42 p. Ι , I ita appellauit secutus Lucilium. Quo etiam magis apparet . I 4 L 35 Μ, qui

aduersarii est:

et male dicendo in multis sermonibu differs h. e. proscindi conuiciis cons. Nonium p. 284, quem reCte explicare iudico i in multis sermonibus homines, in sermonibus Lucilii, in poematis scilicet. Contra hunc Lucilius u. 073 3am quem sic dispono: Haec tu me insimula. Nonne ante in orcle uoluta. . . sicut Horatius uersibus illos quos supra contuli sat I , 70 arte sequentibus interrogat 'unde petitum Hoc in me iacis 'p

e. q. S.

Atque deinde uerbis e male dicendo . . . dissera ESPOn-

Divulgare sermonibus Cic. p. Fontei. O. Non. l. l. Differre, diuidere uel scindere . . . Terentius in Adelfis miseram me, differor doloribus. Virgilius lib. VII aut procul inde citae Mettum in diversa quadrigae Distulerant Lucilius lib. XXX et maledicendo in multis sermonibus dissers. Plautus in Aulularia Nisi reddi mihi uasa iubes pipulo te disseram ante aedis'. Recte explicuit idem paullo ante ' Differre . . . diffamare, diuulgare. Lucilius lib. XXX gaudes cum de me ista aeris sermonibus differs

50쪽

clet sic sere, ut Horatii uerbis utar l. l. v. 65ὶ at bene si uiuis et puris manibus nolito tibi me male dicere posse putare v. 97ui I 3 Μ)Sei rursum Lucilius poesis satiricae alium fingit inimicn clequo u. 80o. 62. 96 I. 875 L 08. 5. 4. 33 M.

Hic in stercore humi, fabulis, fimo atque sucerclis: Qui tu istuc curas, ubi ego oblina atque uoluter . . Quid seruas quo eam, quid agam qui id attinet ad te λQuo tu si laudes, culpes, non proficis hilum occurrit postremo alius obtrectator, qui Lucilium his uerbis adloquatur: u. 876. II L 3o. Iam: Nunc Gai, quoniam incitans nos laedi', uicissim si licesa facere et iam hoc uersibu reddere quo clo . . . Omnes qui priorem . tetigerunt cons. M. ad h. v. maluerunt cogitare de C. Caelio iudice de C. Minucio magistro equitum de aliis, quam, quo praenomen aptius positum uideatur, Lucilium ipsum agnoscere. Cons. Corpet ad h. l. Ita in Varronis Menippeis nonnunquam cleprehendimus Marceuocativum 6O. 75. o B.), uelut in imarco: Ebrius es Marce, Odyssian enim Homeri ruminari incipis, cum πεplTporrus scripturum te Seio receperis'. oratius item non nullos sese fingit adloquentes Ouini sat II 6, 37. - Ceterum uicissim sacere 4nirrOiεi esse puto a dicere aduersarium, sese nisi infra suam ignitatem esset, responsurum Lucilio uersibus uicissim . . . Dein aliter a Muellero uidetur inter-Pretor . 97 L a M: et Musconi manum perstabere posse agacem quae uerba aduersarii esse arbitror dicentis nihil esse neque admiratione ulla dignum satiricum homines suraces similia posse escribere Hor Sat. I 4, 33. Cons. Hor. at II I, 2I,

ubi Trebatius saturae obtrectans: Quanto rectius haec quam tristi laedere uersuPantolabum scurram Nomentanumque nepotem'. Alia L. ad hunc locum. Tractaturus iam sum alia fragmenta quattuor, quae nondum recte intellecta sint sunt uero haec: I. u. I L ii Mnon datur admittit nemo, ne uiuere ducunt . . . Diqitia i Corale