장음표시 사용
311쪽
Persea ex unminenti pericula eripienduma eum hoc responso legatos dimisson. IV. Per eosdem dies et M. Mareellus, ex F
vincia Hispania decedens, Mareotica nobili urbe ea
ta decem pondo auri, et argenti ad summam sestertii decies in aerarium retulit. Paulus milius consae, eum castra ut supra dictum est ad Siras terrae odomanticae haberet, cum literas ab rege Perseo per ignobiles tres legatos emeret, et ipse illae masse e eitur sorti humanae quod, qui paulo ante, non mutentus regno Macedoniae, Dardanos Illyriosque laeptimasset, Bastarnarum excivisset auxilia, larium, amisso exercitu, extorris regno, in parvam insulam compulsus, supplex, lani religione, non viribus suis. tutus esset. Sed postquam, Regem Persea comsuli Paulo salutem, ' legit miserationem omneni stultitia ignorantis fortunam suam exemit. Itaque, quamquam in reliqua parte literarum minime regiae Preces erant, tamen sine responso ac sine literis ea legatio dimissa est. Sensit Perseus, cujus nominis obliviscendum vieto esset itaque altera litem, cum privati nominis titulo missae, et petiere et impere vere, ut aliqui ad eum mitterentur, cum quibus loqui de statu et conditione sum fortunae posse mari
sunt tres legati, P. Lentulus, A. Postumius Athinum A. Antonius. Nihil ea legatione perfectum est, emaeo regium nomen omni vi amplectente, Phula, ut aemaque omnia in fidem et clementiam populi Romani
V. Dum haec aguntur, classis Cn. Octavii S mothracam est appidam Is quoque, praesenti admoto
terrore, modo minis, modo spe pellicere, ut se re deret, eum conaretur adjuvit in hoc eum res, seu eam contracta, seu consilio L. Atilius, illustria adolescens, eum in conelone esse populum Samothr eum animum advertisset, a magistratibus petiit, ut
sibi paucis alloquendi populi potestatem facerenti mis
312쪽
nusso, Utrum nos, hospites Samothraces, vere a Cepimus, an fiam, sacram hanc insulam, et augusti
totam atque inviolati soli esse 2 reum creditae an titati assentirentur omnes, M Cur igitur, ' inquit, pollutam homicida sanguine regis Eumenis
lavit et, cum omnis praefatio sacrorum eos, quibus non sint purae manus, sacris arceat, vos penetralia vestra contaminari cruento latronis corpore sinetis 3
Nobilis fama erat, apud omnes Graeciae civitates, Eumenis ros per Euandrum Delphis prope perpetrata
eaedes. Itaque, praeterquam quod in potestate ae manorum sese insulamque totam et templum rem
bant esse, he immerito quidem ea sibi exprobrari rati, Theotidam, qui summus magistratus apud eos erat,
tregem ipsi appellant ad Persea mittunt, qui numdaret, . Argui caedis Euandrum Cretensis esse autem judicia apud sese more majorum comparata de iis, qui incestas manus intulisse intra terminos cratos templi dictatur. Si confideret Euander, in-noMuni se rei capitalis vigui, veniret ad causam diu cendam si colamittere se judicio non auderet, liberaret religione templum, ac sibimet ipse consuleret. Perseus, evocato Ehandro, Iudicivi subeundi nullo Paeto auctor esse: nec causa nec gratia parem fore.' Suberat et isse metus, ne damnatus auctorem se nefandi facinoris protraheret reliqui quid esse nisi ut fortiter moriatur U Nihil palam abnuere Eu- finder sed cum veneno se malle niori, quam ferro, dixisset occulte fugam parata Quod cum renuntiatum regi esset, metuens, ne tamquam a se sum tracto poenae reo iram Samothracum in se conve
teret, interfici Euandrum jussit. Qua perpetratari mere caede, subiit extemplo animum, in se nimirum receptam labem, quae Euandri fuisset ab illo Delphis vulneratum Eumenem, ab se Samothracae Euandram occisum ita chio sanctissima in terris templa, se uno auctore, sanguine humano violata Hujus rei remen, corrupto perema Theonda avertitur, utra
313쪽
nuntiaret populo Euandrum sibi ipsum moriam embis
V Caeterum tanto facinore in imicum relictum
amicum, abripa per tot casus expertum, proditin que, quia non prodiderat, omnium ab se dialienavis animo . Pro se quisque transire ad Romanostra gaeque consilium capere, solum prope relictum, eo gerunt Oroandemque Cretensem, cui nota Thraciae ora erat, quia mercaturas in ea regione fecerat, a
Pellat, ut se sublatum in lembum ad Cotym deveheret Demetrium est portus in promontorio quodam Samothracae ibi lembus stabati Sub occasim solia deferuntur, quae ad usim necessaria erant defertur et pecunia, quanta clam deferri poterati ex ipsae nocte media, cum tribus consciis fugae, per posticum aedium in propinquiun cubicula hortum, atque inde,
maceriam aegre tranagressus, ad mare pervenit or
antas jam tum, dum pecunia deferretur, primis ten bris solverat navem, ac per altum Cretam Petebat. Postquam in portu navis non inventa est, vagatus
Perseus aliquamdiu in litore, postremo timin lucem jam appropinquantem, in hospitium redire non ausu in Iarere templi prope angulum obscurum delituit. Pueri mi apud Macedonas vocabantur principum
liberi, ad ministerium electi regis ea cohors, secuta regem fugientem, ne tum videm abscedebat, donec jussu Cn. Octav pronuntiatum est Per Pri conem, Mimios pueros, Macedonasque alios, qui Samothracae essent, si transirent ad Romanos, inc lumitatem, libertatemque, et sua omnia servaturos, quae aut secum haberent, aut in Macedonia re vi senti ' Ad hane vocem transitio omnium facta ea nominaque dabant ad C. Postumium tribunum mitatum Liberos quoque parvos regios Ion Thessaloniacensis Octavio tradidit nec quisquam, praeter hiasippum, mimum natu e filiis, cum rege Mictua.
Tum sese filiumque octavio tradidit fortunam, oaque, quorum in impio eranti nulla ope supplicem
314쪽
lumiles, timusans. In praetoriam navem imponi sessust eodem et Meunia, quae superfuit, Mata est; extem querelassis Amphipolim repetit. Inde O tavius regem in astra ad consulem nrisit praemissis literis, ut in potestate eum esse et adduci sciret. HI serentam eam Paulus sicut erat vietoriam
retus, victimas e dit eo nuntio; et, consilio adu eum, literas praetoris eum recitasset, Q. AElium T Me diem obviam regi misit caeteros manere in pra tono frequentes Jussi Non alias ad ullum specta eum tanta multitudo oecurriti utrum aetate SP- rex aptus in castra Romana adductus erat:
me tergum quod ne sua nec gentis fama comp tandem tunc quoque acre o Punici belli fuerat , ut Gentius moedonici Perseus caput belli erat:
se ipsius tantum, patris avique, quos sanguine ac genere contingebat, fama conspectum eum e Besebat;
ad emigebant Philippus ac Magnus Alexander, qui
aeremum imperium in orbe terrarum Macedonum fo--- Pulo amictus illo Perseus ingressus est eastra, nullo suorum alio comite, qui socius calamurius miserubuiorem eum faceret. Pri gressi, prae turba eurrentium ad spectaculum, non poterat, donee comaia gereres misisset, qui submovendo iter ad prael vium facerenti Consurrexit consul; et sussis sedere scias, progressusque paulum, introeunti regi dextram porreis, submittentemque se ad pedes sustulit necam me genua passus, introductum in tabemaeulum haereus advorastos in consilium consideres dimitivIII. Prima pereontatio fuit, ' qua subactus imyn a contra populum Romanum talis tam inferiosa in summisset, quo se regnumque suum ad ultimum Eserinaen Muceret Cum responsum e spectan us cunctis, terram intuens, esu minus il ree, rursum consuli Iuvenis renum ameimses, --- equidem imrarer, ignorasse te, quam gravis mitramima aut nimieus esset populus Romanus :mne vero, tum et Milo patris tui, quod nobiseum
315쪽
messit interfuisses, et pacis postea, quam eum sumnande iam sus eum e sinus, meminisses; quod cominium, quorum et vim bello, et fidem in pace, pertus esses, cum iis tibi bellum esse quam parem
malle Nec interrogatus, nec acetusatus cum nderet, Utcumque tamen haec inve errore humano, seu casu, seu necessitate inciderunt, bonum
animum habe multorum regum, stopulorum, inbua cognita populi Romani clementia non modo veni fila, sed prope certam fiduciam, salutis praebet. uam Graeco sermone Perseo Latine deinde suis, ' --emplum insigne cernitis, ' inquit, mutationis rei humanarum. Vobis hoc praecipue dico juvenes Ideo in secundis rebus nihil in quemquam superbe ac vklanter consulere decet, nec praesenti credere fortuna*: cum quid vesper ferat, incertum sit. Is demum verit, cujus animum nec pro ra flatu suo eseret, nee
adversa infringeti ' Consilio dimisso, tuendi cur regis Q. AElio mandatur. Eo die et invitatus ad consulem Perseus, et alius omnis ei honos habitus est, qui haberi in tali fortuna poterat. IX. Exercitus tanta in hibere dimissus est:
maximam partem copiarum Amphipolis, reliquas propinquae urbes, acceperunt. Hic finis belli, cum quadriennium continuum bellatum esset, inter Romanos
ac Persea fiat idemque finis inclyti per Europae se
rumque atque Asiam omnem regni Vicesimum ab Carano, qui primus regnavit, Persea numerabant. Perseus, Q. Fulvio L. Manlio consulibus, regnum aecepit a senatu Rex est appellatus, M. Iunio A. Manlio consulibus regnavit undecim annos. cedonum obscura admodum fama usque ad Philippum Amyntae filium fuit inde ac per eum crescere cum coepisset, Europae se tamen finibus continuit, Gra
in omnem et partem Thraciae atque Illyrici amplexa. Superfudit drinde se in Asiam et tredecim annis, quibus Alexander regnavit, Primum omnia,
qua Persarum prope immenis sparum ui perium laeta
316쪽
suae florus facit Arabas hinc Indiamque, qua te
rarum ultimus finis Rubrum Mare amplectitur, Pe agravit tum maximum in terris Macedonum regnum nomenque; inde morte Alexandri distractum in multa regna, dum ad se quisque opes rapiunt, lacerantesJviribus, a summo, nine fortunae ad ultimum finem
centum quinquaginta annos stetit,
Victoriae Romanae fama cum pervasisset in Atiam, Antenor, qui cum classe lemborum ad Phanaastabat, Cassandriam inde trajecit. C. Popillius, qui ad Delum praesidio navibus Macedoniam petentibus erat, postquam debellatum in Macedonia, et statione submotos hostium lembos audivit, dimissis et ipse Atticis navibus, ad susceptam legationem peragendam navigare AEgyptum pergit ut prius occurrere Amtiocho posset, quam ad Alexandreae moenia accederet. Cum praeterveherentur Asiam legati, et Lorma, nissent, qui portus viginti paulo amplius imillia ab Rhodo abest, ex adverso urbi ipsi positus principes
Rhodiorum occurrunt jam enim eo quoque victoriae fama perlata erat orantes, ut Rhodum deveherentur: ' aertinere id ad famam salutemque civitatis, noscere ipsos omnia, quae acta essent, agerenturque Rhodi, ncomperta per se, non vulgata fama, Romam referre. 'Diu mantes perpulerunt, ut moram navigationishrevem Pro salute sociae urbis paterentur. Postquam Rhodum ventum est, in concionem quoque eos iidem Precibus pertraxerunt. Adventus legatorum auxit Potius timorem civitati, quam minuit omnia enim
Popillius, quae singuli universique eo bello hostiliter
dixerant, fecerantque, retulit et, vir asper ingenio, augebat atrocitatem eorum, quae dicerentur, vultu truci et Meusatoria voce ut, cum propriae simultatis nulla cana cum civitate esset, ex unius senatoris Romani acerbitate, qualis in se universi senatus animus emet, conjectarenti et Decimi moderatior oratio fuit, qui in plerisque eorum, quae commemorata a ripam essent, culpam non penes populum, sed penes
317쪽
paveos eminores vulgi esse, disit ' rem, vem nilinguam habentes, decreta plerii regis amentationis secisse et eas legationes minare, quarum Rhodios semper non minus puderet, quam poenitere Quae
omnia, si tamen popula foret, in evita noxiorum
versura.' Cum magno assensu auditus est, non
magis eo, quod multitudinis noxam eserebat, quam quod culpam in auctores verterat. Itaque cum prim pes eorum Romanis responderent, nequaquam tamen tam grata oratio eorum quit, qui, quae Popillius o secerat, uere utcumque eonati sunt quam eorum, qui Decimio in auctoribus ad Mulum noxae odita elendis assensi sunL. Decretum igitur extemplo, ut, v pro Perseo adversus Romanos dixisse quid, aut
fecisse, convincerentur, capitis condemnarentur. --eesseram urbe sub adventu Romanorum quidam L mortem alia consciverunti emti, non ultra quantquinque dies Rhodi morati, Alexandream profici euntur. Nec eo segnius judicia, ex decreto colam his sueto, Rhodi exerrebantur quam persererantiarnm exsequenda re Decimii lenitas m Cum haec gererentur, Antio soliustra te istis membus Alexandreae, abscesserat et caeteraque aegypto potitus, relicto Memphi majore Ptolemaeo, mi regnum quaeri suis viribus almitabat, ut victorem mox aggred-tur, in Syriam exeretrum abduxit me hujus voluntatis mus ignaras Ptolemaeus, dum comterritum haessionis metu minorem fratrem hahere posse se recipi Alexandreae, et sorore ad uvante, et non repugnantibus sistris amieis, ratus primum ad sororem, deinde ad tratrem mimaque edis, non prim sinit mittere, quam parem cum m eonfimiaret. spretum Antioctum es cerat, quod, aetera I gypto sibi tradita, Pelus validum regetum erat praeissae m. Apparebat, elaustra aegypti teneri, ut eum vellet, rureus exercitum induceret: hae intestino eum fratre eum exitum senes, ut victor, fessus cere
talae, nequaquam par Aa reo laturus esse
318쪽
prudenter animadversa amabo re, eum mensuram rctarer, quique eum eo erim, a verruit soror vi rimum adjuvit, non consilio modo, sed etiam precibus. Itaque, comentientibus unetis pace facta, Alexan-st eam recipitur, ne multitudine quidem adversante; quae in bello, non per obsidionem modo, sed etiam Postquam abombua abscessum est, quia nihil ex gypto subvehebatur omnium rerum attenuata in-- erat. His cum laetari Antiochum conveniens esset, a reducendi ejus causa exercitum AEgyptum induxisset, quo specioso titulo ad omnes Asiae et Graeciae civitates, legationibus recipiendis literiaque dimittendis usua erat adeo est ostensus, ut multo aerius infestiusque adversus duos, quam ante adve sus unum, prearet bellum Cyprum extemplo in aem misit ipse, primo vere cum exercitu AEgyptum
petens, in Coelen Syriam processit. Circa Rhin colura Ptolemaei legatis agentibus gratias, quod per
eum regnum patrium recepisset, petentibusque usuum munus tueretur, et diceret potius, quid fieri vellet, ' quam hostis ex socio laetus, vi atque armis ageret, respondit, Non aliter neque classem revocaturum, neque exercitum reducturum, viae suta et
tota Cypro, et Peluaeri agroque qui circis PQ laeum lium Nili esset, ederet: ' diemque praestituit, intra quam de conditionibus peractis responsum Meiaperet.
XII. Postquam dies data induetis praeteriit, ' navigantibus ostio Nili ad Pelusium, per deserta Ar hiae' ad Memphim incolebant, et ab ea eris DPtiis, partim voluntate, partim metu, ad Alexandi nmodicis itineribus descendi Ad staminem rem gresso flumen, qui locus quatuor millia ab Alexandrea est, imati Romani occurrerunt: quos cum ah nientes salutarumet, dextramque Popillio porrigeret; tabellas ei Popillius scriptum habentes tradit, atque omnium primum id legere jubet quibus perlecti eum se consideraturum, adhibitis amicis, quid facie
319쪽
dum sibi esset, disisset Popillius, pro caetera av
ritate animi, virga, quam in manu gerebat, circum- seripsit regem ac ' Priusquam hoc circulo excedas,' inqui redde responsum, senatui quod re ram. obstupefactus tam violento imperio parum reum haesit isset, Faciam, ' inquit, quod cenaee senatus.' Tum demum Popillius dextram regi, tamquam socio atque amico, porre tibi deinde finita eum excessisset AEgypto Antiochus, Imii, concordia etiam auctoritate sua inter fratres firmata, inter quos vixdum convenerat, pars Cyprum navigant et inde, quaedam vicerat proelio AEgyptias naves, classem Ar
tiochi dimittunt Clara ea per gentes. legatio fuit, quod haud dubie ademta Antiocho AEgyptus h .nti jam, redditumque patrium mum stirpi Ptolemaei
fuerat. Consillum ejus anni, sicut alterius clarus comaulatus insigni victoria, ita alterius obscura fium, quia materiam res gerendi non habui Iam primum cum legionibus ad conveniendum diem dixit, non auspicato templum intravit vitio diem dictam esse augures, cum ad eos relatum est, decreverunt. Profectus in Galliam circa Macros campos ad montes Sicinunam et Papinum stativa habuit deinde cire eadem laeneum sociis nominis Latini hibemabat legiones, manae, quod vitio dies exercitui ad conveniendum dicta erat, Romae manseranti Et praetores, Praeteret Papirium Carimnem, cui Sardinia evenerat, inprovincias iere eum Jus dicere Romae nam eam quoque sortem habebat inter cives et e grinos-Patres censuerantii XIII. Et Popillius, et ea legatio, quae missa ad
Antiochum erat, Romam rediit retulit, controve aias inter reges sublatas esse, maerestumque ex mgypto in Syriam reductum. Post ipsorum regum Iuli venerunt Anti hi legati, referentes ' omni victoria potiorem parem regi, quae senatui placuisset, visam; eumque haud secus, quam Deorum imperio, legatorum Romanorum Datia paruisse; gratulati
320쪽
mile metoriam sunt, ad quam summa ope aequid inperatum foret, astuturum regem filisam ' in lemaei legati, communi nomine regis et Cleopatrae, grati egerunt Plus eos senatui populaque Romano, quam parmitibus suis, plus quam Dii immodi talibus, debere: per quos obsidione miseriima liberati essent, regnum Patrium prope amissum recepissenti Responsum ab senatu est Antioetam recte atque
ordine fecisse, quod legatis paruisset gratumque id eam senatui populoque Romano. Regibus AEgypti, Ptialemaeo Cleopatraeque si quid per se boni cm
modique evenisset, id magnopere senatum laetari da..turumque operam, ut regni sui maximum semper
praesidium positum esse in fide populi Romanita
canti Munera legatis ut ex instituto mittenda e .garet, C. Papirio praetori mandatum Litera deinde Macedonia allatae, quae victoris laetitiam gemin rem Persea regem in potestatem consulis mausae. missis legatis, diremtatum inter Pisanos Lunensesque legatos Pisanis querentibus, agro ea colonia Romanis pelli Lunensibus assimantium, eum, de quo agatur, a triumviris agrum sibi assignatum esse. Senatus, qui de finitas cognoscerent vi tuerentque, quinqueviros misit, Q. Fabium Bute nem, P. Cornelium Blasionem, T. Sempronium Murum.
eam, L. Naevium Balbum, C. Appi tum Saturai,--m. Et ab Eumene et ab Attalo et ab Athenaeo tribua, ommunis legatio de victoria gratulatum velut Et Maagalae, regis Minimas filio, Puteolis
navem egresso, praesto fine, obviam missus eum p cunia, L. Manlius quaestor, qui Romam eum putamaumtu perdueere Advenienti extemplo senatus d tu es Is adolescens ita locutus est ut, quae rebus grata erant, gratiora verbis iaceret. Commemoravit, quot pedites equitesque, quot elephantos, quantum sumenti eo quadriennio pater suus in Medoniam misisses sed duas res ei rubori fuisse: unam, quod