장음표시 사용
341쪽
Praefectum, quo tempore cum lembis rea Lesbum est vagatus, portu receptum commeatibus Juvissenti Duo securi percussi viri insignes Andronidus, A dronici filius, tolus, quod patrem secutus, ammcontra populum Romanum tulisset: et Neo Thebanus, quo auctore societatem cum Perseo junxerant. XXXII. His rerum extemarum cognitionibus interpositis, Macedonum rursus advocatum concilium: Pronuntiatum M Quod ad statum Macedoniae, ianebat, senatores, quos Synedros vocant, legendos esse, quorum consilio res publica administraretur. mina deinde sunt recitata principum Macedonum, quos cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis, praecedere in Italiam placere Id prim specie Mevum, mox apparuit multitudini Macedonum pro libertate sua esse factum nominati sunt enim regia amici purpuratique, duces exercituum, praefecti, Mum aut praesidiorum servire regi humiliter, aliis superbe imperare, assueti praedivites alii, alii, quos fortuna non aequarent, his sumtibus pares regius omnibus victus vestitusque nulli civilis animus, neque
iugum neque libertatis aequae patiens. Omnes igitur, qui in aliquibus ministeriis regiis, etiam qui in minimis legationibus fuerant, jussi Macedonia excedere, atque in Italiam ire qui non paruisset imperio, mors d nuntiata. Lege Macedoniae dedit cum tanta cura, ut non hostibus victis, sed sociis hene meritis, dare videretur; et quas ne usus quidem longo tempore qui unus est legum corrector experiendo argueret. Ab seriis rebus ludicrum, quod ex multo ante praeparato, et in Asiae civitates, et ad reges missis, qui d nuntiarent, et cum circumiret ipse Graeciae civitates,
indixerat principibus, magno apparatu Amphipoli fecit.
Nam et artificum omnis generis, qui ludicram artem sinebant, ex toto orbe terrarum multitudo, et athlet Tum, et nobilium equorum, convenit et legationesmm victimis, et quidquid aliud Deorum hominumque causa fieri magni ludis in Graedia solet. Ita factum
342쪽
est, ut non magnificentiam tantum, sed prudentiam in dandis spectaculis, ad quae rudes tum Romani erant, admirarentur. Epulae quoque legationibus paratae et opulentia et cura eadem Vulgo dictum ipsius fer bant, et convivium instruere et ludos parare, eusdem esse, qui vincere bello sciret.
XXXIII. Edito ludicro omnis generis, in laque
aereis in naves impositis, caetera omnis generis arma, eumulata in ingentem acervum, precatus Martem, Minervam Luamque matrem, et caeteros Deos, quiabus spolia hostium dicare fasque est, ipse imper
tor, face subdita, succendit: cinde circumstantes tribuni militum pro se quisque ignes conjecerimi. N ista est in illo conventu Europae Asiaeque, undique partim ad gratulationem, partim ad spectaculum comtracta multitudine, tantis navalibus terrestribusque hercitibus, ea copia rerum, ea vilitas annonae ut et privatis, et civitatibus, et gentibus, dona data pleraque ejus generis sint ab imperatore, non in usum modo
Praesentem, sed etiam quod domos aveherent. Spe taculo fuit ei, quae venerat, turbae non scenicum magis ludicrum, non certamina hominum, aut curricula equo, rum, quam praeda Macedonica, omnis ut viseretur e posita, statuarum, tabularumque textilium, et vas xum ex auro et argento et aere et ebore laetorum ingenti cura in ea mia ut non in praesentem modo speciem, qualibua referta regia Alexandreae erat, sed
in perpetuum usum fierent. Haec in classem imposita, devehenda Romam Cn. Octavio data Paulus, henigne legatis dimissis, transgressus Strymonem, mille passuum ab Amphipoli eastra posuit inde profectus, Pellam quinto die perveniti Praetergressus urbem, ad Spelaeum quod vocant biduum moratus, P. Nasacam, et Q. Maximum filium, cum parte copiarum, ad depopulandos Illyrios, qui Persea uverant bello, misit, jussos ad Oricum sibi occurrere ipse, xpirum petens, quintisdecimis castris Passaronem 3 veniti
343쪽
xxxin Haud pro Linde Anicii caestra aberant et
ad quem literis missis, ne quid ad ea, quae fierent, moveretur senatum praedam Epiri civitatium, quaae ad Persea defecissent, exercitui dedisse, missis centurionibus in singulas urbes, qui se dicerent ad praesidia deducenda venisse, ut liberi Epirotae, sicut
Macedones, essent, denos principes ex singulis evocavit civitatibus quibus cum denuntiasset, ut aurum atque argentum in publicum proferretur, per omneae civitates cohortes dimisit ante in ulteriores, quam in propiores, profecti, ut uno die in omnes perveniretur. Edita tribunis centurionibusque erant, quae agerentur: mane omne aurum argentumque collatum hora qua
in signum ad diripiendas urbes datum est militibus et tantaque praeda fuit, ut in equitem quadringeniis narii, peditibus duceni dividerentur centum quinquaginta millia capitum humanorum abducerentur. Muri deinde direptarum urbium diruti sunt ea fuere oppida circa septu*ginta. Vendita praeda omnium, de ea summa militi numeratum es Paulus ad mare oricum descendit, nequaquam, ut ratus erat, expletis militum animis qui, tamquam nullum in Macedonia gessissent bellum, expertes regiae praedae esse indignabantur. Orici cum missas eum Scipione Nasica Maximoque filio copias invenisset, exercitu in naves imposito, in Italiam trajecit. Et post paucos dies Anicius, conventu reliquorum Epirotarum Acamanumque acto, jussisque in Italiam sequi principibus, quorum cognitionem causae reservarat, et ipse, navibus exspectatis, quibus usus Macedonicus exercitus erat, in Italiam trajecit. Cum hae in Macedonia Epiroque gesta sunt, legati, qui eum Attalo ad finiendum illum inter Gallos et regem Eumenem missi erant, in Asiam pervenerunt. Induciis per hiemem factis, et Galli domos abierant, et rex in hibem concesserat Pergamum, gravique morbo aeger fuerinver primum ex domo excivit Jamque Synnada pedi venerant, cum Eumenes ad Sardes undique exerenum
344쪽
eontraxerat. Ita et Romani Solovettium ducem GaDIorum, Synnadis allocuti, et Attalus cum Hs profectus; aed castra Gallorum intrare eum non placuit, ne animi ex disceptatione irritarentur. P. Licinius cum regulo Gallorum est locutus, retulitque ferociorem eum d precando factum ut mirum videri posset, inter tam opulentos mea, Antiochum Ptolemaeumque, tam tum legatorum Romanorum verba valuisse, ut e templo pacem lacerent apud Gallos nullius momenti
xxxv Romam primum reges captivi, Perseus et Gentius, in custodiam cum liberis abducti dein
turis alia captivorum tum quibus Macedonum d nuntiatum erat, ut Romam venirent, principumque Graeciae: nam hi quoque non solum praesentes exciti erant, sed etiam, si qui apud reges esse dicebantur, literis arcessiti sunt. Paulus ipse post dies paucos regia nave ingentis magnitudinis, quam sexdecim e sus remorum agebant, ornata Macedonicis spoliis, non insignium tantum armorum, sed etiam regiorum
textilium, adverso Tiberi ad Urbem est subvectus, eo latis ripis obviam effusa multitudine. Paucos post dies Anicius et Octavius classe sua advecti Tri-hus iis omnibus decretus est ab senatu triumphus; mandatumque Q. Cassio praetori, cum tribunis plebis ex auctoritate Patrum ageret, rogationem ad plebem ferrent, ut iis, quo die Urbem triumphantes inveherentur, imperium esse Inlaeta invidia media sunt: ad summa ferme tendit: nee de Anieli, nee de Oeta triumpho dubitatin est Paulum, cui ipsi quoque se comparare erubuissent, obtrectatio ea si Antiqua disciplina milites habuerat de praeda parcius, quam speraverant ex tantia regiis opibus, dederat, nihil mlicturia si aviditati indulgeretur quod in aerarium d
ferret Totus Macedonaeus exercitus imperatori erat negligenter amaturus comitiis serendae legis. Sed eos Ser. Sulpicius insta, qui tribunus militum secundae
legionis in Macedonia fuerat, privatim imperatori in-
345쪽
imisus, prensando ipse, et per suae legionis milias
sollicitando, stimulaverat, ut frequentes ad suffragium adessent Imperiosum ducem et malignum, antia quando rogationem quae de triumpho ejus ferretur, uiuiscerentur plebem urbanam secuturam esse milia eum Digeia Pecuniam illum dare non potuisse. -- litem honorem dare posse 2 ne venum ibi fructum gratiae, ubi non meruisset.
XXXVI. His incitatis, cum in Capitolio rogati .
nem eam M. Sempronius tribunus plebis ferret, et privatis lege dicendi locus esset, nec ad suadendum, ut in re minime dubia, quisquam procederet Sem Galba ruinae processit, et a tribuno postulavit, ' in, quoniam hora Jam octava dies esset, nec satis temporis ad demonstrandum haheret, cur L milium notas herent triumphare, in posterum diem distarent, et mane eam rem agerent. Integro sibi die ad cauaam eam orandam opus esse. Cum tribunus dicere eo die, si quid vellet, juberet, in noctem rem dicendo ea traxit, referendo visunonendoque, Exacta acerbe in via militiae plus laboris plua periculi, quam derid rasaei res injunctum contra in praemiis, in honor hus, omnia arctata militiamque, si talibus succedat ducibus, horridiorem asperioremque bellantibus; eandem victoribus inopem atque inhonoratam laturam. Macedonas in meliore fortunia quam milites Rom nos esse. Si frequentes postero die ad legem antia quandam adessent, intellecturos potentes viros, non omnia in ducis, aliquid et in militum, manu eam.
His vocibus incitati, postero die milites tanta freque tia Capitolium complaverunt, ut aditus nulli praeterea ad avffugium ferendum esse latro vocatae primas tribus cum antiquarent, concursus in Capitolium primcipum civitatis sectus est Indignum sessinu eme, inmitantium, ' L. Paulum, tanti belli victorensi, dia spoliari triumpho: obnoxio imperatores tradi licentias atque avaritiae militari: in uno nimis ea per ambiationem peccaro. Quid, si domi milites imperat D
346쪽
hus imponantur In Galaam pro se quisque probra ingerere Tandem, hoc tumultu sedato, M. Servilius, qui consul et magister equitum fuerat, ut de integro eam rem agerent M tribunis petere, dicendique sibi ad populum potestatem facerent. Tribuni, cum ad deliberandum secessissent, victi auctoritatibus princi-Pum, de integro agere coeperunt, revocativosque se
easdem tribus renuntiarunt, si M. Servilius adiique Privati, ii dicere vellent, dixissent. xxx II. Tum Servilius M Quantus imperator L. milius fuerit, Quirites, si ex alia re nulla aestia
mari possit, vel hoc satis erat, quod, cum tam seditiosos et leves milites, tam nobilem, tam temerarium, tam eloquentem ad instigandam multitudinem inimia cum in castris haberet, nullam in exercitu seditionem habui Eadem severitas imperii, quam nunc oderunt,
tunc eos continui Itaque, antiqua disciplint habiti. neque fecerunt. Ser. quidem Galba, si in L. Paula
accusando tirocinium ponere, et documentum eloque
tiae dare volui mon triumphum impedire debuit, quem, si nihil aliud, senatus justum esse judicaverat Sed postero die, quam triumphatum est, privatum eum
visurus esset, nomen deferret, et legibus interrogaret; aut serius paulo, cum primum magistratus ipse cepi
aerum diem diceret, inimicum ad populum accusaret. Ita et pretium recte facti triumphum haberet L. Paulus pro egregie bello gesto et poenani, si quid et vetere gloria sua et nova in signum fecisset. Sed videlicet,
cui erimen nullum, nullum probrum dicere poterat, ejus obtrectare laudes voluit. Diem integrum 'e temo die ad accusandum L. Paulum petiit: quatuorci TRS, quantum supererat diei, dicendo absumsit. Quis unquam tam nocens reus fuit, cujus vitia vitae tot horis
expromi non possenti Quid interim objecit, quod L. Paulus, si causam dicat, negatum velit Duas mihi aliquis conciones parumper faciat unam militum M eedonicorum puram alteram, integrioris judicii et a sevore et odio, universo judicante populo Romano.
347쪽
Apud conclanem togatam et urbanam mira rem agnintur. Quid apud Quirites Romanos, Ser. Gasta, iaceres illa enim tibi tota abscisa oratio esset et in statione severius et intentius institisti vigiliae Membius et diligentius circumitae sunt; operis plus quam antea fecisti, cum ipse imperator et exactor imum-ires eodem die et iter fecisti, et in aciem ex itinere duxisti. Ne victorem quidem te acquiescere Mamest: statim ad persequendos hostes duxit. Cum te Praeda partienda locupletem facere posset, pecuniam regiam translaturus in triumpho est, et in aerarium I turus. Haec sicut ad militum animos stimulandos alia quem aculeum habent, qui parum licentiae, parum avaritiae suae inservitum censent ita apud populvin Romanum nihl valuissent qui, ut vetera atque a diis a parentibus suis non repetat, quae ambitione im-Peratorum clades acceptae sint, quae severitate imperii victoriae partae, proximo certe Punico bello, quid inter M. Minucium magistrum equitum et Q. Fabium Maximum dictatorem interfuerit, meminit. Itaque accusatorem id scire potuisse, et supervacaneam d fensionem Pauli fuisse. Transeatur ad alteram eo cionem nec Quirites vos, sed milites videor appellaturus, si nomen hoc saltem ruborem incutere, et ver
cundiam aliquam imperatoris violanci inerre possit. XXXVIII Equidem ipse aliter affectus animo sum, qui apud exercitum mihi loqui videar, quam Paulo ante eram, cum ad plebem urbanam spectabat oratio. Quid etiam dicitis, milites Aliquis est Romae, praeter Persea, qui triumphari de Maced nibus nolit et eum non iisdem manibus discerpitia, quibus Macedonas vicistis Vincere vos prohibuisset,s potuisset, qui triumphantes Urbem inire prohibet. Erratis, milites, si triumphum imperatoris tantum, et non militum quoque et universi populi Romani, esse decus censetis. Non unius hoc Pauli. Multi etiam, qui ab senatu non impetrarunt triumphum, in monte Albano triumpharunt. Nemo L. Paula magia
348쪽
eripere decus perfecti belli Macedonici potest, quam C. Lutatio primi Punici belli, quam P. Cornelio meundi, quam illis, qui post eos triumphaverunt. Nec L. Paulum minorem aut majorem imperatorem triumphus faciet militum magis in hoc universique Populi Romani, fama agitur primum ne invidiae et ingrati animi adversus clarissimum quemque civem opinionem habeat, et imitari in hoc populum Ath niensem, lacerantem invidia principes suos, videatur. satis peccatum in Camillo a majoribus vestris est, quem tamen ante receptam per eum a Gallis Urbem violarunt satis insuper a vobis in P. Africano Liatem domicilium et sedem fuisse domitoris Africae Litem sepulcrum ostendit Erubescamus, gloria si par illis viri L. Paulus injuria vestra exsequetur. Haec imtur primum infamia deleatur, foeda apud alias gentes, damnosa apud nostros. Quis enim aut Afri-eani aut Pauli similis esse in ingratii et inimica bonis eivitate velit Si infamia nulla esset, et de gloria
tantum ageretur, qui tandem triumphus non communem nominis Romani gloriam habet Tot de Gaius triumphi, tot de Hispanis, tot de Poenis, Psorum tantum imperatorum, an populi Romani, di-euntur Quemadmodum non de Pyrrho modo, nee
de Hanniliae, sed de Epirotis Carthaginiensibusque triumphi aeti sunt; si non Manius Curius tantum, ne P. Comelius, sed Romani triumphii t. ivitum quidem propria est causa; qui et ipsi laureati, et quisque donis, quibus donati sunt, insignes, ' Triumphum nomine cient, suasque et imperatoris laudes canentes per urbem incedunti Si quando non portati ex provincia milites ad triumphum sint, se munt et tamen tum quoque se absentes, quod suis manibus parta victoria sit, triumphare credunt. Si ouis vos interroget, milites, ad quam rem in Italiam umoriati, et non statim, confecta provincia, dimissi
sitia quid Romam frequentes sub signis veneritis, quid momnies se, et non diverti domos quisque
349쪽
eatis vestras quid aliud respondeatis, quam matriumphantes videri velle Vos certe victores Eo
spiei velle debebatis. XXXIX. Triumphatum nuper de Philippo, patre hujus, et de Antiocho est. Ambo regnabant, eum de his triumphatum es De Perseo capto, in Urbem cum liberis abducto, non triumphabitur Quod si in curru scandentes Capitolium, auratos Pu puratosque, ex inferiore loco L. Paulus in turbari gatorem unus privatus interroget: L. Anici, Cn.
Octavi, utrum vos digniores triumpho esse, an mcensetis currum ei cessuri, et prae pudore videntur
insignia ipsi sua tradituri. Et vos Gentium, quam Persea, duci in triumphum mavultis, Quirites, et de accessione potius belli, quam de bello, triumphari Et legiones ex Illyrico laureatae Urbem imibunt, et navales socii Macedonicae legiones, auo abrogato, triumphos alienos spectabunt 2 Qvid desiae tam opimae praedae, tam opulentae victoriae spoliis fiet Quonam abdentur illa tot millia armorum, detracta corporibus hostium an in Macedoniam mmittentur Quo signa aurea, marmorea Eburam,
tabulae pietae textilia, tantum argenti caelati, tantum auri, tanta pecunia regia An noctu, tamquam fumtiva, in aerarium deportabuntur 3 Quid illud spe taculum maximum, nobilissimus opulentissimusque rex captus, ubi victori populo ost detur suos Syphax rex eaptus, accessio Punici belli, concursus f cerit, plerique meminimus Perseus rex captus, Phia lippus et Alexander filii regis, tanta nomina, subtra hentur civitatis oculi. Ipsum L. Paulum, bis comsulem, domitorem Graeciae, omnium oculi conspicere Urbem curru ingredientem avent. Ad hoc fecimus consulem, ut bellum, per quadriennium ingenti etiam
pudore nostro tractum, perficeret cui ortito F vinciam, cui proficiscenti praesagientibus animis vi
toriam triumphumque destinavimus es victori triumphum negaturi et quidem non homine tantum, sed
350쪽
Deos etiam, suo honore fraudaturi 3. Diis quoque
enim, non solum hominibus, debetur. Utrim, Jores vestri omnium magnarum rerum et principia exorsi ab Diis sunt, et finem eum statuerunt Consul, Proficiscens, praetorve, paludatis lictoribus, inprovinciam et ad bellum, vota in Capitolio nuncupat: victor, perpetrato eodem, in Capitolio triumphans ad eosdem eos, quibus vota nuncupavit, merita dona populi Romani traducit Pars non minima triumphi est victimae praecedentes ut appareat, iis grates agentem imperatorem ob rem publicam bene gestam redire omnes illas victimas, quas traducendas in triumpho vindicavit, alias alio caedente, mactate. Illas quidem epulas senatus, quae nec privato loco, nec
publico profano, sed in Capitolio eduntur, tutrumlh
minum voluptatis causa, a Deorum hominumque,
auctore Ser. Galba, turbaturi estis L. Huli triumpho portae claudentur Rex Macedonum Perseus eum liberis et turba alia captivorum, spolia Maced num citra flumen relinquentur L. Paulus privatus, tamquam rure rediens, a porta domum ibit 2 Et tu, eanturio, miles, quid de imperatore Paulo senatus decrerit potius, quam quid Ser. Gala labuletur, audiret hoc dicere me potius, quam illum, auu Ille m-hil praeterquam loqui, et ipsum maledice ac maligne,
dissimi ego ter et vicies cum hoste per provoc tionem pugnavi ex omnibus, cum quibus manum eonserui, spolia retuli insigne corpus honestis cic tricibus, omnibus adverso corpore exceptis, habeo.' Nudasse deinde se dicitur, et, quo quaeque bello nera ac pia essent, retulisse quae dum ostenta advertis forte, quae velanda erant, tumor inguinum proximis risum movit. Tum, Hoc quoque, quod ridetis,' inquit, ' in equo dies noctesque persedendo habeo nec magis me ejus, quam cicatricum harum,
pudet paenitetque quando nunquam mihi impediamento ad rem publicam bene gerendam domi militia qua fuit. Ego hoc ferro saepe vexatum empus vatus