Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

291쪽

claudi sensistis, maioribus, ac diutu rioribus remediis seruate. Ela milli credite, efficaciter petuntur, quae, recogente, & rudore non Velant , pe tuntur. Quo Verecundius cum tam munifico foederato agetis, eis benef- Centiorem eum experiemini. Ergo id quod aeqΗum est, vos quidem feceriatis, si, unde vobis alienam opem circumspectandi orta necessitas est, indoeauxilium petieritis. Nam cur motuum ciuilium impensam minus prςstet is, qui motibus causam dedit, quam is belli surriptus toleret, cuius culpa bellum excitatum est Θ His cum nihil reo ponderi posset, verbum non addiderunt. Me tantum die sequenti, missis ad me paucis, uniuersae gentis nomine impense rogarunt, vine, in hoc tanti inomenti negotio, ipsis deesse vellem. Dixi, me qua fide cum ipsis usque ashuc egerim, caetera porro adtrarum. Videa in modo ipsi an suae verecundiqesse putent, quemquam de ea re ad re-

292쪽

MDCVII LEGATIO gem mittere. Haec quamuis ij qui adsranti V era esse faterentur, tamen Veneti foederis autores, iidemque nostrios res id malitiose egerunt, ut regis creberrima & uberrima dona Venet

huius pollicitationis oppositu obscurarent. Insistunt pervicacius publicare, quanta sit Veneti principis in Rha, tos animi propensio, qui mediae cohorti, hoc est, centum & quinquaginta militibus stipendium suppeditare sit

paratus, cum id se rex facturum neget.

Rei totius inuidia regem grauare pergunt. Neque quisquam eorum reputauit, odio Veneti foederis Gallicum amotis communitatibus nuper fuisse ruptum. Quot postea sumptus regem fecisseὶ Q mi ab eius ministris labores exanclatos fuisse, ut illud una cum Veneto restitueretur λ Nam quod Venetum foedus a motis communitatibus exturbatum quasi postliminio tunc rouocatum fuit, annon id Veneta Reu pub. regi accepto referre debet 3 Quis

293쪽

resti epis

esiit

le RHAEΤΙCA. 138 posthaec Rhaetos otio & quieti reddita ditὶ Quis genti tot miseriis circumualia latae manus auxillares utiliter porrexit3 Ecquis est ille alter, cui tantum beneficium debitum sit, nisr unus tantus, tamque beneficus foederatusὶCum interim Venetae Reipub. ministri manibus compressis, narum atrocitatum otiosi spectatores essent, nec ab eis e

tra illam stipendij pr sidiarij partem,

teruncius unquam in hisce motibus ex primi potueritZ At nunc in ea re, qua nihil ad regem , ad Venetos potissimum pertineat , Venetam liberalitatatem immensum efferri, idque enixe agi , Ut rex adigatur ad parendum, si diis placet, Veneto decreto. Id quod si a fecerit, tunc tantum regem Ve' a factio diffamare, & in summam apud Communes foederatos inuidiam vocare audeat. Plurium, praeter has, haec quoque u ox fuit, in his hominum tertij foederis, Se nihil a Venetis & onferentibus accipere , nec eis Ulla re s ij

294쪽

MDC VII LE G A T Io obligari velle. Quod enim Respula e

tot malis emerserit, id totum esse beneficium unius regis. Iam enim sedatioribus animis anteacta reputati, Mbeneficia regis componi cum iis qaliunde accepta essent, coeperant.

Tunc Veneta factio tentauit, an paucula pecunia, nimirum si singulis foederibus darentur mille coronati , a communitatibus emi possent codicilli, siue declarationes iis similes, quas ego a sinsulis abstulissem. Sed intel- lecto, quam id nequicquam, & ridiacule agitaretur, hanc tam nugatoriam, Mabsurdam petitionem premere satius duxerunt, quAn turpem eius rei repulsam pati, quς nobis nulla pecu nia comparata esset , sed ossciorum crebritate,& emerendis beneficiorum magnitudine,& frequentia foederatorum studiis. Eodem tempore episcopus, qui ne

gais x, de se, qui sit princeps impexij,

notionem ad tria foedera perrinere,eo

295쪽

subiturum professusen. Igitur decretum fri Vt quaestores,& cognitores legantur, qui illud iudicium perficiant. Atque ut se is legitume tueri possit, ei copia fiat redeundi in patriam fide publica. Sed foedus domus Dei,quoties de episcopo , & epiccopatu agitur, eam eue suam singui rem notionem audacter adseuerabat. Alia duo foedera uniueris Reipub. cam esse constanter affrmabant. Haec sententia, non obstinatius pertende te Domo Dei, praeualuit. Verum episcopus nulli ta tum iudicio se commiLi cere ausus, & paulo post aliam viam

ingressus quinque pagos sibi aduoca uit. Nec vero sibi ius dici, sed aliquam de se, suisque rebus tractationem institui cupiebat. Et vero inde ad paucos diesin Rhaetiam venerunt duo Helu eici legati Vriensis, & Lucernesis,Vterque summus domi magistratus. Hi Altestinum ad me diuerterunt et, & quinque pagorum literas, quas vocant

296쪽

MDCVII LEGATIO

fidei, siue credentiae mihi inscriptas,& alteras regi j legati, eius qui esset in Helvetia, mihi reddiderunt. Has ubi legissem, dixerunt, pagos commise

rescere eius calamitatis, quq episco pum oppressisset. Ipsos non nescientes quantum apud communitate 4 a. toritate valeam, p etere a me, Vt,quam

lacuque ope possem, ei adiutor eissem. Se de hac eadem re egisse cum legator Sis, qui agit in Helvetia . Eum ipsiserie pollicitum,se de eo scripturum regi, cuius nunc super hoc negotio mam data expectentur. Id me etiam, atque etiam obsecrant, perficiam ut iudicio

supersedeatur, donec regiς maiestatis literae adsint. Certe nihil ab episcopo contra Gallicum foedus fuisse commis sum. Prorsus indignam rem esse, eum, qui sit sacris addictus, ea potissimum dignitate hominem, cuiusquam mortalis, nisi unius pontificis iudicio ob noxium esse. Si ipsis pro illo roganti hus mos gestus Derit, se vero ejus rei

297쪽

gratia ei plurimum debituros, cuius in hoc&studium, & beneuolentiam perspexerint. Hac quidem ratione ea mala posse euitari, quς consecutura sunt exemplum tam pestilens; si est ut episcopus capitaliter lacessatur. Reupondi, uniuersum nomen Christianum nuper euidentibus argumentis

cognitum habuisse, quanta cura in id

rex incubuerit, ut pax Italiae inconcus.sa maneat, tum Vt Rhaetica haec gens concordi , & quieti reddatur. Omnes regios ministros, ubicunque terrarum sint, eodem spectare, M. quantum in unoquoque est, hanc rationem sequi iussos. Huic regio, tamque pio desiderio, Vt, qua re maxime possem, obtemperarem, in eo Vero semper laboraue. Ex in Rhςtis quidem magnam esse factam commutationem rerum & pro iis aerumnis , quibus hanc gentem antehac depressam ipsiamet viderint, nunc ubique aspicere

Omnia quieta. Ad hanc tranquillia

298쪽

MDCVII LEGATIO litatem ut perueniri posset, me, iussul regis, neque curae, Deque labori. pa sisse. Siquid huius generis perage dum restet, ne dubitari quidem pos se, quin mens regi eadem sit. Expectandum, inquam, ab regia bonitatet est , ut eius incendij scintillas, si quae adhuc sunt, consopiat, & proterat.V

rum clim nunc quidem magna res, &l singularis agatur quae est reductio: epilcopi , nihil a me sine singulari mandato suscipi posse. Ipsos sibi, pro sua prudentia, subiicere posse, quot,

quantaeque difficultates hoc negotium circi ustant. Rem enim esse cum ea gente, quae nuper e magnis fluctibus

enatarit , cuius Voluntates nondum

coalescant , uniuersi potius scindan tur in multa , eaque diuersissima studia. Idcirco manifestum esse, in tali negoti cum ope, & autoritate ratianis aduocandum, & expectandum esse Uxilium temporis. Rem qui

de manimbse suscipi posse. Sed tutius

299쪽

videri,nihil sibi in tanta animorum di uersitate spondere.Equidem,inquam, ubi accepero iussa regis, nulli nec som , nec ulli earum rerum deero. quas ad meam fidem pertinere trabor.Hoc responsis contenti

ire perrexerunt.

Non mihi tantum, sed nonnullis aliis bonis , & prudentibus viris tunc quidem id quod dicturus sum i emi . Tum accidit. Cum ipse non solum sem in Rhaetia, verum Altestini haburarem , qui locus non plus liprae itinere

Curia distat, nunquam tamen secreta

rium Venetum mecum de iis egisse; quae si studiis coniunctis acta fuissent, rectius & felicius administrari pote rant. Enimuero regiae maiestatis erga Venetam Rempub: animi propensio, & similis eius serenissimae Remub. e ga reges Christianissimos obseruantia ab utroque nostrum flagitabat, ut in iis rebus, quae a Rhaeticue Reipub. De deratis coneorditer agi possent, nos

300쪽

MDCVII

dem pro mea virili id dederam operam , Ut omni, qua possem, beneuolentiae significatione eum secretarium ad eamdem animi bHuctionem inui tarem. Sed me nihil egisse, re semper intςllexi. Vsque eb is videbatur con gressum, &codsuetudinem meam de industria vitare. Ac xunc quidem cum Venetita reuersurus essed, nec ipse quam quantum dixi, longius abessem, mihi p er epistolium valedixit. Vertim morbo implicitus Curiae tunc quidem remanere coasstus est, usque dum com

Tunc vero priusquam se in viam daret, ad me venit, n0Ii quia mutatus,

sed, credo,postquam quidpiam de ipsius ratione tam peruersa a me communibus amicis indicatum inaudisset. At ego eam occasiqnem nactus ami- , mitibus uerbis apud hominem de eo questus sum,quod nulla nobis vlliu Vnquam negoth communio filis