Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

431쪽

iste per nomin longinquq legationis

aliud in propinquo moliretur, &ὶ- soliti itineris usurpatione ea ex improuiso in Rhaetiam perferret, quibus res nostra ibi satis composita turbari pos set. Ergo statui obseruare , an specie, transitus aliud ageretur.Vt is Rhaetiam ingressus est, recta Clauenam iuit. Ibi dies decem eorum admissionibus i pendit, qui ad euna salutatum ventibiarent , tum scribendis literis, ac tabe lariis in omnes Rhoetiae partes dimittendis. Inde Curiam perrexit. In eo

toto itinere adnotatum fuit, eum non

apud alios hospitari solitum, quis, qui Venetarum partium aperte nin

sent.

V bique habuisse conciliabula , in

quibus Omnes vehementer hortare tur, ut in Veneta amicitia,& partibus constantes essent. Dictis addere solitum aliquot nummos aureos, quibus nomen est ccchinis. Vt fuit Curiae, ve

pere iam adulto,misi qui ei meisverbis

432쪽

salutem plurimam diceret. Postidie l. ipse homiliem visitaui. Tertio ad l. prandium vocavi. Inter hςc, multa, ut sit, de rerum, praefertim Italicariuri

. ' . statu internos. Ab eo sermone sensim delapsi stimus ad Rhaetica, ea potissumu quae de V eneto foedere non ita diu acta ab Rhsticis communitatibus suis

sent. Statim aduerti, ipsum nihilomunus quis alios,qui illic Veneta curarent, imbutum esse falsis. Sane non nulla iaciebat,quae omnino non essent, l& ea quae essent, prorsiis ignorabat. 4Veneti foederis rescissioni me autorem

fuisse, ei penitus infixum erat. Quid lagerem, si non prius exstirpalem illa, quae eius animo penitus insedissent 3 Α

, rerum fide, ea, quae ad confutandum i existimationem falsissimam opus esia issent, desumpsi. Multa homini singil-latim aperui, in quorum ignoratione 'eum versari viderem. In primis, ami- de eo questus sum, quod V eneti re- gis amicitis non tantii tribueret,quan

433쪽

R H, e I C A. 2O7tum tribui aequum ellet. Scilicet, ad suas res in Rhςtia instaurandas dici,erseorum opem rOSare , aut rogaturus

esse,quibus opitulandi sibi non eadem facultas esset quc rest. Nam qua ratione de ea re mecum a Veneto secretario paulo ante actum fuerit , neutiquam posse dici eam, quae inter 'amica im- .peria in ullo usu ut. Mutua, inquam, Oeneuolentia vitiique suadet, ut liberius, & simplicius agatur. Regem quid ita refugitis, cuius propensum erga se . animum Veneta Respublica rece tibus cstacumentis, in suo magno dincrimine, experta est y Patrem hodierni regis, dices. fateor, sed cuius virtutes in silio noscitantur ; & illa regia chari ras, qua ille augustissimae memoriae parens suus plurimas gentes complexus est, in his Venetam. Verum e tot,tamque illustribus eius rei documentis hoc . Vnum eximitis Rhςticum negotium, quibusdam suspicionum nubeculis obductum, quas praeteritarum rerum

434쪽

MDCXIII LEGATIO memoria facile euerret, s res introspia. cere, & amicitiam suis momentis, &pnderibus, non ex rumoribus , & e Ialsis rerum inanium imaginibus aesti mare in animum induxeritis. Nam quod ad hoc Rhaeticum negotium a tinet , nequaquam falsi fiaturi estis , si intellexeritis , vestrae Reipubo foederis cum hac gente instaurandi omnem spem ademptam , propter eas causas, quas non abs re fuerit, te ex iis, qui om

nem rem tenent, cognoscere. Restat

transitus, de quo hoc tibi habeo dice re . In regis manu esse R haeticarum Ab pium claustxa vobis patefacere, & qui dem duplici ratione. Prior ducitur ex o eo capite foederis, quo regi permissa est facultas transitus, usque eo, ut ipsi liceat,eamdem copiam suis amicis impertire. Altera est vetus regum Galliar, ' apud Rhaetos gratia ,& autoritas,cuius' interpositu sperandum est, id obtineri a Veteribus amicis posse, quod quilibet alius fiustra conficiend hi suscipereto

435쪽

si id estrum est de vobis iudicium,

ut sitis synceri amici regis, cur uti tales par est, ad eius opem in hoc negotio, confugere parcitis, quem in aliis non minoris momenti rebus validum adiutorem experti estis λ Hoc, inquis, illud negotium est , in quo regis ministros nobis aduersarios experimur .Recte, si modo ista non falso dici, res palam faceret. Culpam aequu est que que nosse suam, priusquam alienam probratum eat. Summa haec est, Id cuius gratia hoc foedus tantopere VΟ-bis expetendum ducitis, qui est Alpiu transitus, Vos,rege propitio, &vestram causam: suscipiente , consequi posse, Alia ratione non posse. Haec est vobis unica,& copendiaria, omniumq; honestissima tantae rei adipiscendae ratio, quam si sequuti fueritis,multum sum ptuosaru molestiarum,uosquidem cinpendi feceritis. de re etsi nihil inmadatis habeo,quippe tuus ad nos ad- uetus inopinatus fuit i sane inibi eram,

436쪽

tus princeps iis acquiescere, quae Maceti de foedere statuissent, videbatur.

Rhaeti, quibus nihil aliud, quam quod

iis literis commendatum esset, suspicandum relinqueretur , in eamdem sententiam scriptas literas, & eamdem beneuolentiae significationem praeferentes Venetias mittunt, datas

die decima septima Iuth. Iisdem ferme diebus de inducendis

in Vallellinam Iesiuitis occulte agi co pium.Ea de re visum,&contrectatum Ibit exemplum earum literarum, quas

ad regium legatum, qui apud Helue tios ageret , dederat quidam Helvetius magni inter populares hominis. Hae in gentem Rhaeticam tam comtumeliae, tamque minaciter scriptae fuerunt, ut earum scriptori ea genterihil contemptius esset. Nemo hominem tanta audacia ullo responso dignum duxit. Nemine item eius negωtij mentionem .cere ausp, illud incoeptum euanuit. .

437쪽

Ad Maximilianum Archiducem a Rhaetis de confiniis, & aliis quibusdam tunc missa legatio est. Iisdem diebus Veneta factio in quem sitis destinatis promouendis

parum idoneum duceret, suis artibus insurrexit. Nimirum , cum a me in

Martia diutius, quAn vulgatum fuiLset, & ipsi existimassent, commorari,

nec in Galliam reuerti viderent, cogitare coeperunt, qua me fraude ci Cumuentum opprimerent. Per intempositos nescio quos homunciones me Lalsorum , sed ingentium promis

tum imagine deludi socoides homines , & in eam dementiam impelli posse crediderunt, ut, quae ipsi suis imaginationibus agitassent, iis me implicatum irem. Id quod si fecis.sem, mortalium stultissimis, & infe-hcissimis annumerandus essem. Sed illa colluvies certissimis argumentis compertum habuit, me probitati militantem improbas artes ad sitos a

Ce iiij

438쪽

tores reiicere. Eius perfidiosissimi doli testes a Curiensi magistratulatim interrogari, eorumque dicta, ac responsa plane expromi, perscri

bi, & publicae fidei mandari volui, ut inde omnis illi sceleratorum homi num scena detegi , & disiici posset.

De eo tam immani scelere quos oportuit, certiores clim fecissem, ea illo rum capitibus imprecati sunt, quibus dignus esset quisquis in me talia con technari auderet. Eius rei acta penes

me remanseriant.

At Veneti, qui sui foederis in Rhae-tia integrandi omnem spem, & consilium posuisse viderenthir , rursus ad id negotium acrius accinguntur. EDdem eius negotij curatores fidem se cerunt , id seduld ab se vitari, ut, rege propitio,& adiutore suas res in Rhaetia promouisse dicerentur,mira consilio-xum, & voluntatum diuersitate. Nam qui regis intercessione in aula, & apud

flagrantissime ambirent, iidemsc

439쪽

R H AE T I C A Σos eius indigentes esse a nemine credi volebant ne scilicet, regi stipplicare viderentur, & eb se loci demittere, a quo sola Veneti nominis autoritate talia tractantes vindicari posse cred rent. Hinc palam factum est, non tam eos auxilium regis implorare , qui nimpedimentum deprecari, quod vel in ibio Gallici foederis vocabulo positum existimarent.

Per idem tempus Vrij, Schvvitaij, derualdenses, Rhaeti consensit adeonlimitia Mezauci suos nuntios miserum ad illas , de quibus f pe dixi, controuersias dirimendas. Verum ubi omnes conuenissent, multa inuicem consumpta oratione , omnia in sus penso relicta. Tunc me Rhaeti rogarunt suae causae perficeremur sua gratia rex, & autoritate adesse vellet. Id quod

eὁ confidentius petere se dicebant, quὀd praefeci um Mediolani Helvetiis

aperte fauere, compertissimum erat. Respondi benigne. Sed viris rex seu

440쪽

re debeat, cum utrique sint eius sediderati , expediri non posse ; Nedum horum causa propugnatur, lorum oppugnetur. Ab his leues granae, ab illis acerrima Odia referan

tur.

Inter haec, fama in Rhaetiam tulit, Gregorium Barbadigum , patritium Venetum, qui ante paucos annos munere Venetς legationis ordinariae apud Sabaudum functus esset,id iter ingres.sum, quo Venetiis recta itur in taete tiam. Gdem fama nuntiabat, hunc in Angliam ad munus Venetae legationis ordinariae iter intendere, & per Rhet

tiam, id quod nouum, & insolitum

esset, transiturum. Dicebatur, eum moderari itineri, certe procedere quidem, sed contabundum, & attentum

obseruare, siquid sibi nouae rei in lento itinere alicunde afferretur. Ad hunc rumorem ipse, qui inibi essem, ut in Galliam,iamdiu perfecta legatione,redirem, substiti. Fieri posse credidi, ut