Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

91쪽

MDCVI LEGAΤIOmis de causis translatum vulgabant Tunc oculatissimus quisque intellexit, Venetos huius Rhaetici negoth ex tuto spectatores, quam ullius grauioris nouitatis fautores esse malle. Et vero Padaurium tunc Venetias revoca

runt ; ne scilicet, siquid in hoc astu negotiorum grauius & periculosius ςti auderent, ijs consilijs Padauinus autor fuisse, aut interfuisse diceretur. Omnis eius negotij inuidia a veneto senatu auersa in octos, Min nos sane derivaretur. Venetos quoque tunc nonnulli crediderunt iam de fatigatos ibisse fiequenti praebitione eorum sumptuum , quos publicae torum necessitates, & Rhaetici aeraxij angustiae tunc quidem fiequentes, ac tantum non perennes desidera ba Certe qui suam curam relaxarenti nostram intendebant,& qua se talium Onerum parte allevarent, haec nobis tota sustinendarelinquebatur.Ac tunc quidem Veneti senatus ea sententia

92쪽

ruit, illud propugnaculum extrui, non uideri esse e re Gaetica. Q ppe metuendum, ne ea sit diutiirni alicuius,&funesti belli occasio. Se Rhaetis

potius authores esse, ne Omnem

spem Mediolanensis foederis extu

bent, eam potius foueant, ne Fuentanus irritatior faetias nullos commeatus

ad eos portari patiatur. Id tamen si evenerit, e sua, & finitimis ditionibus ipsis necessaria suppeditatum iri aiunt. Id quod neque confiij, neque reme- dii aut auxilij locum obtinuit. Inter ρος pagi protestantes,ad quos

a Rhaetis legationem missam dixi, addito Glaronensi, cum de Rhaetico negotio Arovise egissent, Badense de cretum ab se improbari dixerunt. Verum in eo tam lente ac perfunctorio versati sunt, ut inde nihil illuxerit,quo Maaetorum spes erigi, aut alijs foedera tis animus addi posset.Tunc perspicue

93쪽

R H AE T I C λ E procul, nec se ex utilitat e Rhaetoruni osse quidpiam tale suscitere , nechadere suis foederatis, ut deserti a proximis, tum seri, ac longinqui a iiij sola P freti se bello committant. Ne, si ipsis ea res improspere cesserit, id sibi, ut autori alicuius cladis, adscribi merito possit. Id se pro sua erga eam

gentem charitate, non comm lurum

ut eueniat. QOd si Rhaeti, ut alicui

magno discrimini occurrant, cogam tur confirmare pactiones Mediolanenses, id se unum ab ipsis contendere, Ut, re tali, suurn foedus singulari,& luculenta ratione exceptum Velint. Ea exceptio sit uniuersis illustre d cumentum eius fidei , quam tota gens regi amico , & foederato seruatam cupit. moderatione rex eorum calumniam validissime confutabat, qui eum vulgabant quaerere occasionem discordiarum, & bellii Et haric Rhaeticam cupide arripere; Quod hominum genus prorsus igit

94쪽

MDCVI LE G Α Τ Ι Οrat, nullius cogitationes ac studia in pace vehementius fixas & locatas es 1e , quam illius , quem incerta casuum , & frequentes belli atrocitates erudierunt. Inter hςc noui terroris nonnihil increpuit. Fuentanus enim non modo de arce diruenda non cogitabat,' sed nouς turris fundamenta ponebat, quae iter publicum obsessura esset, ut, additamentum arci. Ad hanc auditionem omnis illa Rhaetica multi tudo expauit. Eaque res ad me repei

te delata est ab illis, quibus id nego- iij datum. His immisti fuerunt qui dam ex illis primoribus, qui, tempore tam turbido partem se Reipub se

cerant , ne dicam caput. Isti vehementius mecum egerunt, ut super

Gallicis aurilijs sibi metem regis aperi rem . Quos ego serio admonu Vt quale illud Badense decretum fuerit, per penderent. Quanti item sint illa, quae nuper Arouiae a pagis protestantibus

95쪽

acta sunt, quis languida, & ineff-cacia, quAn parum idonea tanto regi in eam mentem impellendo, ut ipse unus, ad quem ex omnibus isderatis haec tota res minime pertinet, praesertim cum nulla singulari iniuria i cessitus sit, bellum ultro capessat; cum illud fugiant ij , quibus propter Vicianum malum, multa & maxima mala impendent. Ipsosne aequum censere, ut tuis sumptibus, &suo potissimum periculo rex alienum negotium , &rem tantam moliatur in regione tam longinc a , eaque ad quam aditus, non solum sunt perdissiciles, sed prinpemodum obsepti 3 Ipsiam quidem , quamuis hanc aleam iactet, sua magnitudine subnixum ex omni periculo emersurum. Sed quo loco futuros Rhςtos a conterminis amicis derelictos, vicinis hostibus obiectosὶ Numeos rex per aliquod temerarium inco ptum belli necessitate implicatos h stili saeuitiae conculcandos relinquat'

96쪽

R Η Α Τ Ι C A. - audacter pronuntiat. Egone consilia regis, &siquid forte occultius parari necesse est, illis audientibus, eloquar Vos Oque num ea quς agitatis, omnibus sciri aequum putatis λ Sciliacet, Ut quamprimum ad eos emanent

qui hac notitia in Reipub. perniciem a buti possitnt 3 Talia quidem euulgari, sane est praeueniri, & impediri. Id quod consulentibus infaustum, sepe

luctuosum negotium esse constit. Vestrum ergo est, videre annon Reipub. expediat, nonnullos eligi bonit te, &sapientia inclytos, quibus summa res committatur. Qua de re deli ratio etiam habetur, ab ore istorum nunquam essiuat, donec promi eam,& ad communitates referri, ut consilium impleatur, oporteat. Hoc meo consito vehementer approbato, rem ad complures detulerunt. Et cum id

ipsum paulὀpost ad uniuersos perlatum esset, de eligedis quindecim viris,

quibus rerum summa tractanda, non

97쪽

MDCVI LEGATIO

consummanda crederetur , agi coeptum. Verum cum ex ijs, qui ut ei muneri sustecturi designarentur, non nullos Hispanicae factionis esse satis constaret, cito lapsa res est. Tunc omnes magnopere hortatus sum, ut intestinς potissimum concordiae Op ram darent , & positis simultatibus, quae illic inter multos publico malol acrius exercentur , in commune consulerent. In primis cum multitudine serio agerent , ne quid aut dius , quis consultius incoeptatum

iret.

Per id tempus rem Rhaeticam e3l loci prolapsam constitit, ut Rhaetist facilius fuerit, e consiliis quae quis uel merret, reiicienda repudiare , quam ex omnibus unum aliquod eligere, cuius ope reisublica suoleuari posset. Prudentiores nac via rem reputabant, j Quabus ad se ulciscendos, vires desunt, his restare, ut quieti sua custodiant.

Verum illos ipsos i qui hoc censerent,

98쪽

R T I C A 42d sententiae adhuc distinebant, qua rum utra esset explicitior , non facile dici posset. Si enim Rhaeti quiescant, quantum abest, Vt non metu langue re, & sine ulla spe melioris conditionis iniuriae concessiise dicantur Θ Hac quidem lentitudine Hispanum reddi se Iociorem, & quodammodo prolectari ad inuolandum in Vestellinam de senseribus vacuam, ubi suae violentiae Omnia reperiat prona &peruia. At si

arx arci opponatur, videri eum quo dammodo prouocari ad certamen, certe omnem huius negoth tractatio nem , quae adhuc uniuersorum spem foveat, praecidi. Adde quod Fuent nus veteres suae factionis populares promissis onerando confirmare, nouosque sibi pecunia asciscere perge bat. Iam sperare audebat,Rhaetis laDo factis, pode se iisdem rationibus Hel uetios quatere , & illud foedus Gallis adimere. Hanc eius spem Curienses auxerunt. Nam Badense decretum

99쪽

R H a T I c A. cfoedus Gallicum disertim exciperent. Necvero id fieri paterentur phr scripturam a tergo exaratam, quas Vocant

literas reueriales, sed per singulare scriptum & illi unico negotio destin

tum. Hoc scripto ea exceptio e rei dignitate , ac tam dilucide expressa contineatur, ut omni obscuritate, M. verbis perplexabilibus amotis, ius regium eminere aspiciatur. Haec pronis auribus accepta,vsque eo,Vt quae communitates foederi Gallico fauerent, ii rum nullam Badense decretum concusserit. Quae res eorum primorum

spem elusit, qui post pittagum Curiae

remansissent. Ab his enim illo ipso die,

eaedem communitates literas acceperant, iis autoribus, qui bellum patriae indixissent, in hoc scriptas, Ut eas B densi decreto , velut ingenti fragore conterritas, a foedere & amicitia Galli ci nominis auocarent, & ad Hispunicam amplectendam traducerent. Tunc quoque excepta Fuentani vox

100쪽

MDCVI LEGATIO est , Si Rhaeti, inquit, arcem nostrae

proximam extruere tentaverint, anti

mus induci potest ut id feram. At si eis Galli adiutores fuerint , sane quid regis mei viribus effici possit, experiar. I e quidem Fuentanu. Badensi decreto ferox, haudquaquam dubitabat, quin potissimam eius rationem Rhaeti habituri essent. Hinc fore sperabat, ut Rhaetica gens regi terga verteret, seque in clientelam Hispaniae regi commendaret, saltem eam vise adigeret ad faciendum foedus ei umile,in quod quilinque pagi ante aliquot annos cum M diolanens ducatu conuenerant. His . panicis hisce destinatis in Helvetia &Rhoetia essiciendis tunc quidem me dacissimi rumores dissipabantur, qui bus Fuentanus id se assequi posse sper bat,ut,siquid ipse aduersusRhaetos

ptaret , non intulisse iniurim, sed ill tam rFulisse credi posset. Vsque ed &illi ipla qui quidpiam inique moliuntur , suis destinatis infelicem exitum