장음표시 사용
41쪽
eorpus conseruandilfacultatibus. s. Mia. Sulphuri vero odores, cum consolidandi, agglutinandi, & dolores se. dandi viribus & proprietatibus. Ita ut hinc videre liceat, quam paruinter se utraq; secta dissideat, & ad mutuam concordiam,s et usquam credi
tur, propensa sit. Sed ut ad spiritus nostros redeamuse abunde docuimus, tau solu proprie omnes omnium actiones deberi r clarioremque inde doctrinam ac demonstrationem percipi, si eis tam illustrcs & admirandi eiusmodi effectus tribuantur, quam si formis, aut toti substantiae adjudicentur. Alio
qui perinde esset,ac si procul, di qua
remotissime, e coelo videlicet, pete remus, quod penes nos & prae mani-- bus habemus: ut multis vitium hoc commune cit, quod internae corporum anatomiae, in quibus,vel ipsis oculis, spiritus admirandis virtutibusti actionibus praeditos intueri licet, ignari sint.. Spiritus illi reperiuntur non tantumi r in vegetabilibus 9 animalibus, sido inmineralibuti iique νirtutum admisunda rum M variaὲam, adeoque tum bonitum mali.
. Qui diu multumque in subtili re-' a. a rum Vitali uin anatomia sunt exercitati , horum spirituum varietatem &miros effcctus ob multiplices quas exerunt actiones, prae caeteris facile
dignoscent, percipientque huiusce generis spiritus quos idcirco vita- les nuncupauimus quia incredibili' praestant virtute &activitate non modo per suos effectus in rebus vegetabilibus & animatis delitescere, sed etiam in substantiis metallicis: quae tamen illis penitus carere vide tur, eo quod nullis vitae polleant facultatibus. Quod autem male in vulgari philosophia, metalla reliquaque mine- ωιuine. ralia omni vitali vigore destitutacia se dicantur : vel aurum ardens fulminansconuincit , quod plenum est spiritu, tantae subtilitatis& activitatis, ut pauca quaedam ejus grana, dum solo motu vel radiorum solarium c jaculatione flammam conceperint, instar explosi selopcti, maximo naturae mylterio , perpendiculariter
centrum versus sie ferantur, ut mensam ligneam valeant transverbe
Quin imo in auro Spiritus ccuprincipium auri in eit, quod si rite
Praeparetur, & in terram suam iniiciatur, ut in ea putrescat, digeratur ac fermentetur, in primum ens tandem redibit, hoc est, in spiritum er- curialem, qui libera denso illo.coriapore, reuiuiscit, Aquicquid sibi tum congenitum nanciscitur, illud in suis in se vertit, ac longe purius nobilia usque reddit, quam esset antea ipse parens, quemadmodum ex tritico
nobis apparet, quod ex sinplici grano, radicem, lic Ibam , caulem, spicam , di centum ex uno grana pr ducit. Eodem modo scias artem nolit nihil pro licere sed naturam iuuare, caltaque promouere ac intendere digestioniblis ac coctionibus, ut cumscmen auii compedibus suis vinciu
42쪽
oulIas vires in sui sinitis generatim tionem producere potest: verum et-nere habeat, vinculis ab arte expe- ia in quod ipsa matrice suo spiritu ta-
ditum S tractatum, ut par est,uirtu- dem exuta, in medicamentum Anotes suas in materiam congruam pos- dymalia degeneret, ac commotis
si diffundere,&principia illa speciei corporis noliri spiritibus sedandis,
impersectae, ex principiis suis, poten- pra stantissima esticiatur Medicina. tivi ac Dεοειά in suam perfectionem Sic & vitrum Antimoni j, etsi o adducere. mni sapore careat, idcin tamen fero-Idipsum pariter abunde testantur citer praestat, quod eius fos: idque volatiles anunionij, illius Chymico- ob spiritu inquendam album Narse rum orae uti, spiritus, qui quotico nicalem ipsi insitum, qui in marinoiscunque secundum artem eliciuntur, re, in quod inlcctum tuerit vitrum, instar meteororum, modo albi, mo- facile animaduerti potest cuius pul- donavi, modo rubri, modb purpu- uis tenuissimus&subtilissimus, si ad rei, quin & aliquando mille colori- aliquot septimanas Soli exponaturbus variati conspiciuntur : eoque L calido, R de eo postea maiore etiam pso mirandam huius mineralis vim do si propinetur, nullarum viri uindi essicaciam patefaciunt. Quae qui- ad purgandum aut mouendum cor dem tanta est, ut metallorum quod- pus futurus sit, 'ubd calore Solis spitiis etiam maxime fixum , quale ar- ritus eius exhalarit ac evanuerit, gentum existit, ab alio secernens,au- ut alibi notauimus. Quod marum ipsum ad miram puritatem, ac gnam spiritus volatilitatem testatur summam sui generis persectionem ac tenuitatem, qui tamen in uncias promoueat, remota prius ab ipsis cu- singulas vix forte granum, aut mo-iusuis corporis corruptibilis &hete- menti dimidium pendat. rogenei colluvie. Prserea vero, si miraculum illud Admirandi inquam horum Anti- naturae ut ex vulgi sententia & o- -- monialium spirituum effectus, vel pinione loquar Magnetem conside--- ρο-
in humano corpore rei totius veri- rcinus, admirabiles ac pene stupentatem similiter euincunt , dum i- das praedictorum spirituum siue fa-psum varie per vomitum, alii una, si cultatum naturalium coin pericmus
dores,&vrinas repὶrrgant. et Maxi- perfectiones. Ipsi quippe, quam 4 m me vero mirandum, quod non tan- diu arcte Magneti lapidi inhaereiatum centesima unius grani spiritus sciant, mira pollent attrahendi vir- Antimonii pars, in corpoream ma- tute, qua tamen si penitus spolietur, tricem una cum ciusdem floribus ad nihil ad se, quantacunque magnitu- vel s. grana dispersa, tantos eis dine exuberet , poterit euocare. ctus, citra ullum notabilem, vel in Hanc nihilominus attrahendi es5-
pondere, vel in quantitate diminu- caciam, quali jure postliiniiiij recu-
43쪽
perabit, si spiritu serri, quod magna cordatione, statim ad ipsum sertur, . .
eum ipso habet assinitatem, anime- aut quia retinetur in corpore pere tur: prout ipi a plures docuit experi grino, in quo est,aut corp'luat natu entia. rae conatur attrahere Quod allii litu At Magnes, ais, trahit serru vi sor- spiritus arceatur, id fit impedimen-mae seu proprietate subitantia ZCon- to, quo obtunditur vis eius, nec tan- fugis hic ad proprietates occultas,cu tum alii j,scd omnium prope aliarum nullam rationem possis reddere vir- rerum inductione. Si quidem quotutis Magneticae in ferri attractione. Magnes purior & limatior redditur,
Quomodo potes dici Medicus & eo potentius attrahit , quod nullis Philosophus, si ignoras unde spiri- obitaculis retineatur.
tus noli ri in corpore latentes famc- Arsinuales quoque Detentes ac Ve- Dastirielico appetitu statim ex cibo di potu nenati spiritus ', quos instar nubis et nnutritiuos spiritus extrahunt, qui- spissae ac re grae in eius sublimatione bus refidiantur λ An te fugit, spiritus ascendere videmus copiosissimos, ad /in alieno corpore morantes suae na- huius nostri instituti confirmatio-turae corpus validius attrahere, qua nem non parum conferre videntur.
si in proprio corpore manerent, ubi Ut enim illi, licet candidissimum ac infixi quiescerent Sic Magnes, caen purissimum metallum, suo conta habeat spiritus ferri in se inclusos, ctu vel simplici, vel in forina fumi,
quorum non sit proprium corpus, nigredine summa obducunt: sic quo- non potuit cos ita continere, quin, si que congenitos nobis spiritus etiam proprio corpori, & quod suae natu- temperatissinios, persoluin odorara cit, admoueantur , illud ipsum tus organum recepti, contaminare pro omnibus viribus appetant&at- mirificeque alterare possunt. trahant. Ita ut spiritus ferri in pere- Hic vero obiter notandum ocstano corpore positus, longe poten- currit, quod sub Arsenico eiusque ι,, liorcs vites habeat attrahendi, quod spiritibus malignis , auripigmentum pigmenti sibi consentaneum est , quam si suo quoque, itemque alia plurima metatrias proprio contineretur, quia in alieno imperfecta, ac arsenici naturam redo- positus proprium dcsiderat, in suo lentia, a nobis comprehenduntur.
vero otiose moratur, in quo ad vo- At e contrario variae aquae vitae, Ex nonn luptatem requiescit. tam ad sanitatis conseruationem, m m t ἰSic ferrum a ferro non attrahitur, Quam graui mimorum saepe morbo-
quia spitatus proprio corpore trul- rum propulsionem appropria tV , Itur. At si spiritus in alieno sit corpo- nonnullis metallis, perinde, ac ex co--..
44쪽
so ast primam existentiam reique turum est Admittimus,si placet, dusii, forma hutniditatis est : utrique stinctione, qua principia sua partitur
tamen & alterum simul includunt. in materia, privationcm ct formam, Qui Aerem ut Anaximedes, forsan atq; iterum materiam ponit prima, spiritum univcrs, omnigenis poten- simplicissim ain, ac remotissimam otiis gravidum, intelligunt, quo aer in nos formaruvieissitudines sustine- repletus est. Infinitum eni in addunt, tem; vel in qua est potentia, ut possitu forsan, nihil aliud innuit si semi- omni biis formis subjici,&in duoάν. nales illas rationes non tu determi- formam scilicet&privatinatas. onem. quae habilitas est in subjecto Plato ad ordinem productionis formae recipiendae) Haec principia retrospicit,adeoq; & extra limites concedimus esse omnium prima &naturae transcendit. Hinc i. Deum sinplicissima, ex quibus res omia cxceu primum omnium rerum 'prot naturales primum costant. Quae quitiasten principium nominat.2. Id eas dem principia sunt notionum, intela Deo conceptas, ad quas res natura- lectu potius, quam sensu perceptibiles fuerunt conditae. s. Materiam cui lia,ut tamen nec ab illis Hermctica ideae illae imprimuntur, alias eum Aristote convenit. A ristotelis sensus genuinus videtur: Praeexistere subiectam quandam materiam,que potentiam obtineat in formam scua-ctum emergendi, non secus ac ignis diruuntur, quae constituimus earum rerum principia, ex quibus proxima
res omnes mixtae componuntur & .
costat: Sic abHermeticisAristo tuli- . canequaqua convelli certissimu cst. Principia naturalia sunt prima seu
continus fricatu paulatim in cale- originalia subordinantia, ac orta seu seens,tandem ignem concipit: Hinc subordinata.
constitui tr. materiam, a. privatione,
quae absentiam quidem actus denotat, sed poxentiam seu inclinatione ad emergendum includit. 3. Formam
Quae cum ita habeant, absurduinvideri non debuit, in constitutione nostrorum principiorum, a nobis antiquorum Philosophorum principia non everti, tot iam seculis adhuc Prima sunt Anima, Spiritus accorpus; Possunt & appellari pimcipia
esentialia. . N. Quercetanus duabus tantum partibus rerum constitutionem absolvit, forma se. & maletia, cum tres constituenda forent: Anima, Spiit tus&Corpus, quibus icSOmnc, cOstitiiuntur. Vcrum subserina , Ania.
ma& Spiritum more vulgari con - comprobata. Quin potius nobis prehendit, imitatus Hippocratem,q. eum illis Deilem esse in hoc argum c- uti dictum cst,omnia constare ait, ex toto h sensum ac concordiam. Si n. igne&aqua, ceu forma & materia. Aristoteli sua tria concedimus prin- Cum tamen Animam,utpQte quae o-
cipi quid dissidii cum illo nobis n. mnibus una & eadem sit, a calido,
45쪽
sentialem , quae nihil aliμι tit qμ Exemplo res erit evidentior: I, Hincipium aliquod ' Spirituast,stri μῆ gnis bic enim vel scriptuta comtild, reliqua quae sine hoc quicω,tρ pi , si probante vitam repraesentat) sei Suasi in abysso delitescunt natura s a vir si mavis res flagrans , ceu in vitalpisca calore ritali stipata νιν μm, o statu collocata, tribus constituitur hoc unum est. igne sive flamma, ceu vita, pingue alterum est Spiritin natura inter an dita cceu spiritu,&ch clinio ceu cormam accorpin mediae, adeoque eorum co- poreo retinaculo.
ρsti facultat: bin seu proprietatibus im- Tria haec et si unum quidem con Mis,pcculiaribubgeneranyis nutritiyis stituant suppositum in statu na
46쪽
grationis ceu vitali constitutum, attamen distincta& ab invicem sepa- CAP. VII. rabilia esse, facile dcmonstrari potest. Extingue enim ignem seu can- De principiis formalibus at stiH-d clam, sic ignis ceu vita a reliquis se- libus. paratur, ac perit, adeoque candelaceu mortua sine motu sive actu su- DRmcipia orta seu sub ordinata perstes est, graviorque ac antea, non , sunt simpliciora vel compo- secus ac cadaver gravius cvasit, ad- sita.
empta vita. In Candela autem adhuc Simpliciora fiunt pro diversitate duo esse principia, pinguedinem sci- primorum principiorum triplicis licet ceu spiritum flagrabilem & E- classis: vel enim accepta ferenda lychnium ceu retinaculum: nemo sunt vitae seu animae, vcl spiritui, vel est qui nesciat. Eth c duo itidem a se corpori. invicem separabilia esse non erit o- A vita dependent Calor ac Lux .pcrae precium ut pluribus demon--N. De luce in rebus naturalibus strem. Uti nec probandum puto, ac inprimis in animantibus doctissi- quod ignis ille adeoque & vita non mum librum conscripsit Thomas sit accidens sed substantia. Bartolinus, Caspari illius magni, At, inquis, Ignis ille seu flamma olim fautoris mei summi filius. non est pars Candelae Respon. Spiritui acceptae ferendae sunt δε-Ncque vita est pars cadaverisa, sed cultates, seu si mavis spiritus, Spiri,
pars creaturae, quatenus a Deo cre- 'tui illi primo subordinati, quoru o-ata est, id est, in vitam collocata. pe actiones in rebus naturalibus ad Mors enim poena est, adeoque prae- minittrantur.
ter voluntatem seu beneplacitum N. i . Haec sunt principia illa sim Dei interdicta. illicia Quercet. ob simplicitatem Aliud exemplum agricolae suppe- spiritus dicti. His ergo spiritibus seuditant, qui semina vetusta, verb.grati potentiis, data occasione progressis bima aut trima ad sic minandum ini- &assumptione principiorum in pridonea rejiciunt, experientia edocti, mis hypostati corii exaltatis inq; vi. nullos inde sperandos esse fructus. gorem collocatis, Plutosophi Her-Sed unde id, nisi quod anima scit vi- metici omnes actiones, proprietata sint destituta. Spiritus enim cx- tes, facultates, impressioncssignatu- inde etsi vetustiora fuerint, rasq; vitalcs acgenerativas tribuut. tamen elici pot- quas per di dia illa principia ceu in- est. strumeta apta proficiat. Sive illae pol tutiae in certa aliqua oeconomia scuspecie rei naturalis sint costitutae, sive
47쪽
sub illis, aut In natura macro cosmica ceu in abIllo dclitescant futuram
mergendi occasionem expectantcs. Nun irum omnigcuis Natura referta
est potentiis, id cst, seminalibus rationibus, quarum aliae ceriis speciebus indita sunt per get neruuoncmuni vocam quam dicunt propagadis, aliae triturae uniuersali inhaerciat, &nisi datam occasionem emergendi nactae fuerint, sopitae in materia prima seu radicali delitescunt.
N. 2. Norandum est in omnibus rebus naturalibus tria considerari. Primo substantiam ipsa in secundo ipsius δύναμιν, quae est ad agendum enicax; tertio secundum actum ι υνιεμεωs, quae dicitur ἐνέ γε α seu actio. Vel primo totum compositum considcta tur; secundo potentia cilcntialis, quae nunquam separari potcst a toto , cum ut quiddam a forma rei promanans , quaeque reuocatur ad Categoriam substantiari quamuisnost aliquidin se ipso subsistus,aut χωρι-ςρν m. quia cum dcfinitur, neque a
gnosci neque intelligi potest, nisi ratione eius substantiae, cui inest: verbi gratia rha barbari facultas, quae est purgare bilem, non definitur, nisi
eum dicitur, vis esse& facultas producita ab essentia rha barbari. Consideratur denique potentia naturalis, quae est qualitas dependensa temperamento siue cras , cum operatur: quae crasis idcirco est tantum instru-inentu in potentiae illius essentialis, sue causa sine qua non, ut appellat Plato. Tm. Lam 3. Notandum est nomes . -
μεω , aut potiritiae unum di idem significatione c se cum i cultate aut proprietate. Dicitur enim-οι- ποῦ του dis, ab eo, quod potest aliquid iaccre, Qua culil tu odi ιισδ-uinguitur a Philosophis in pcincta de imperfectam. Cuius impci fectae multas alias distinctiones, inquas diauiditur, hic praeteriniticiariis silentio, breuitatis causa, quarum cliam, cum accidentia snt tantum,nulla de monstratio est, quod accidentium per se nulla causa existat. Facultas substantialis alia δυνάμεωe species est, quam hic intelligimus,& de qua nobis sermo est, quae non sinapi cx qualitas est, aut accidens: sed quae essentia est sub categoria substantiae comprehensa, ut diximus: qualis est potentia & facultas videndi in oculo, ehylum formandi in ventriculo, in senna atram bilem purgandi, ab synthio detergendi, de obstructiones expediendi, atque eiusmodi infinitae aliae potentiae, quibus alia indiuidua praedita sunt,'actionesque suas diuersas obeunt:
quorum vires alio quam ad substantiales aut essentiales potentias referisti nequeunt.
Has proprietates Dialect. Graecii ια πάθη nominant, Latini proprias affectiones, quae separari a rc bus subiectis incolumi substantia non possunt: sed omni soli & semper ii sunt subicetia, atque de subiectis de monstrari aut praedicari possunt. Quae quidem proprietates aut facultates suis energiis dcfiniuntur & M
48쪽
gno scnntur, siue sim activae, siue sint
passiuae. Et potentiarum causa,agens dicitur tanget e,& patiens tangi,formae non adscribitur tactus. Quin sorma non est corpus, at materiam inisformat sine tactu. Solius itaque corporis naturalis proprium est, ut tangendo patiatur. Porroagentia agunt, vel ομοειδει, vel κατ' ἐν πλέχφιαν: οριρειδῆ dicuntur, quia illud ειδος accidentis externi est
qualitatem, quam habent manifesta, imprimunt in patiens, ut ignis qui calidus, calidum et essicit, aqua frigida refrigerat. Agentia κατ' ἐν Πλέχειαν appellantur quae illa intrinseca vi, qesi persectio, seu ἐw-χεια agunt: cu primit in patiens qualitatem eam, quae tamen in agente non est mania festa: vicum piper licet nosit extrinsecus vel actu calidum, habet tamen vim calefaciendi. Vltcrius notandia est,hanc quam Aristotelici vocarunt δ-αμι σιωδιω, & Latini potentiam essentialem, propriam cuiq; substa- me ' tiae quamq; asserunte sic in catego ria substantiae, Herineticis dici spiri tus, eosq; scientia in striictos concoquendi, dissolucridi, mouendi ,sentiendi, dic. In ventriculo, corde, cere-
bro&caeteris partibus, quos spiritus substantias vocant, ut hac in parte v-triusque sectae scntentia parum di- strepet. Etenim scientia illa est ipsa-
le, di alii Philosophi constituunt in
omnibus rebus, & ex qua OmneS actiones proficiscunturia Nam quem
admodum anima est, quae cernῖt, cratamen non perspiciuntur colores,m-li per quaedam instrumenta, quibum utitur, nempe per pupillam oculi: quae si vitiata fuerit, aut totum Oculi instruinciatum , denegatur homini videndi actus . etsi in anima perstet videndi facultas integra. Sire planet Iura mh:l producit,nisper θirasin, qui
insunt ac delitescunt in rationibus rcrum
seminalibus. Eiusmodi spiritus sunt veluti instrumenta, sine quibus semina ad propagandum inutilia sunt. Ex quouis enim seinine , si spiritus exhalavcrit, semen in ecnndum est prorsus. Ergo cum Hermetici dic ut, il Ios spiritus scientia mechanica cile instructos fabricandi sibi corpora:
illas'; omnes actiones tribuunt, nec tamen naturam excludunt: quae Vir- Natum. tus est diuina, rebus naturalibus insita: at per inctonymiam instrumento tribuunt, quod artifici, nempe natu-
rae adscribcndum e sici propri C. Spiritus rebus actu insunt.. Ipsos spiritus rebus acturn esse, ac
naturam Obtinere a corpore suo realiter distinctam, patet ex rerum sominibus: quibus ut appropriatis matricibus, hi spiritus ab origine sua i habitant, ac quas immerguntur , ac a quibus, citra ullam subjecti secun dum materiam immutationem ivinorunt agricolae in talium seminum dignotione exercitatissimi egressi, reliquum,quod semen vulgus philosophantium nominare solet , cessit suo sterile essiciunt. Sunt etiam qui certa
49쪽
certa artis industria quibusdam seminibus vim auferre germinatiuam, id quod in ceparum Iemine, unica facta in aqua feruente ebullitione
contingit eandemque deperditam
Spiritia sent actionum authores.
Atque hqc sane philosophia po-
ά -- pularis, diciorum spirituuin admi--. rabiles effectus tanta familiaritate ac perspicuitate aperiens, longe sane clarior , certiusque multo demonstrari potest, altera illa, quae ad coe los utque relegat rerum formas, to Se trau tamque ipsarum substantiam. Ipsum
misiscis vero Aristotclem in nostris castris λ, aris. militantem babemus sub finem lib.
luconfim s. de generatione &corruptione:dua a r. inquit, Quod omnis animae potestas alterius cuiusdam corporis paristiceps sit, apparet, eiusque diurnioris quam quae olementa appellantur. Et quemadmodum nobilitate o scuritateve animς inter se discrepat, item & natura eius corporis differt. Continet enim in se semen, cuiuiaque foecunditatis suae causam, nempe ipsum calorem, qui igneus minime est, neque id generis facultatem aliquam aemulatur: sed spiritus, qui . . in semine spumanteque corpore co- Ercetur,&nat tira quae in coinest spiritu , proportione respondet Elemento it cliarum. Ex quo contextu manifestum ex- istit, ipsum Aristotelem vitale reruin omnium principium minime in ele-
mdinis, eorumve cras qualicunque: verum in substantia quadam ecillo is eare spirituali, in rerum seminibus tanqua in domicilio habitate. Hinc V.Δ hque paulo postibi dein concludit. At
propria cuiusque ratis ct essentia nequaquam ex Elementa emergit: sicut curtia Hi ' quin seqgentιbvi patebit. assenu Spiritin porro pro varietate seminuis
corum, quibus ιnharent tanquam mainti lcibus diuersi sunt, non mθdo volatilitate ct fixitate sid o νariu e sectibus. Sic alij corporaliorc forma praediti sunt , alij spiritualiori r seu alii sunt magis corporei ae fixi, alii magis
spirituales ae volatiles,alij vero medium inter utrosque tenent. Mercurialis, vaporosi ct aerei volatiliores sunt, ct quι omnium primi e corpore
Salsiliginosi ac fuliginosi seu fumosi
em ntum maxime corporeι sunt: quique postrem e corpore diuellantur . neque id ci tra ingentem ignis esseruescentrum.
Sulphurei, halituosi se oleaginosi, quiralati sibin O Du tanquam intermedia
copulaeetur u instar, intercedunt, viro
rumque natura participes sunt. 'Misi in N. Notandum est hanc spirituum vox varvocem varie usurpari & in ditierta sumitur. significationes torqueri , quod cognitu summe necessarium est, ut omnis vitetur homonymia de amphibolia. aQuidam enim habentur spiritus, qui medii sunt inter eorpoream
naturam & incorpoream r ut qui dispiritiis sint corporei, & corpora ipiritualia dicantur. Eiusmodi spiri- C a tu alia Di siligod by GO le
50쪽
tualia eorpora aut corporei spiritus
privia vocantur naterra, quod radicibus vel seminariis rerum principiis proximi adh2reant: a quibus dona, proprietates & ossicia corporibus fi-- nitima emanat: ita viij sint, qui protrie innata quadam mechanica arte, eu artificiosa scientia instrui ti& dotati sunt: quique saporum, colorum,
D, OH- odorum, reliquarumque qualitatum s. virtualium,ut& figurarum, magni--βέδιμ, tudinum, dimensionum di proportionum notitiam possident. Ij in omnibus seminibus conspicuis tanquam matricibus, inclusi delitescutrui sic videre liceat, dum functiones obeunt, ex tantula glande proceram quercum enasci:& ex grano, aut semine nigri vel albi coloris extrinsecus apparentis, varios ac diuersos c lores, Iuxta proprietatem, quam intrinsecus habet insitam, nec non va rios odores atque sapores emergere.
Quod omnibus seminibus, cuiuscu-que speciei sint, innatum e li & proprium: ita ut nihil eiusmodi ab illis
produci queat, si spiritibus suis destituta fuerint. Et quamuis quantitatet di mole corporis extrinsecus nihil imminuta deprehendantur e omni
tamen propagationi & generationi, ex priuaticine suoru nu spirituum, prorsus inutilia siuat: utpote quispiritus soli aut horcssint eiusmodi impressionum, signaturarum vitalium, omniumque actionum & facultatu, quas neque ad crasim de temperaturam, neque ad tritilas illas elementales caliditatis, si igiditatis, humiditatis ta tacita tis qualitates rcscrre jure liceat: ut qua sint agentia ἰαθσm, eam si nul qualitatem extrinsecam, quam habent, in paticns corpus imprimentia. Sic enim ignis calidam
rem essicit, glacies & nix frigidam. At spirituales illae rerum substantiae
κῶ ἐντελεχειαν agere dicuntur, id eli, intrinseca sua vi& facultate, quae ἐν-
seu perfectio dicitur. Aristotelici & nonnulli in edici, quod spiritibus adscribere debile sant- ρο- runt, id toti substantiae , & substantiali forinae arrogant, illas nimirum facultates, vires, potestates, acti nes, quarum nullam aliani causam esse volunt,quam subitantiam di formam substantialem, quae κί' 'i.-.χειαν assiciunt& mouent aliquid seu
alterant . Non quod id praestent
manifesta sensui qualitate , pr aut clementa: sed occulta vi & potemtia formae substantialis: vi, verbi gratia, calor Zin χiberis non estinam se stus, nec tactu percipitur , ut ignis calor: sed occulta est vis ipsius tinetiberis: & ejus actio, nisi calore an malis moueatur, percipi non potest. Quod proprium quidam cste autumant occultarum potentiarum seu facultatum abditarum: & Τ' ἐντελε-
Quod autem isti tribuunt sub- . stantiali sormae, Hermetici aptius & . tutius praedictis spiritibus adscribui,
tribusque principiis hypostaticis,
nempe seli, mercurio, ω sulphuri. Sali quidem & mercurio sapores & SaIA INM 'colores vendicant, cum detergendi.' aperiendi, mundandi, euacita irili, di