장음표시 사용
501쪽
acerbitate, ut illum ad cruciatus exposceret, & tortamentis explorandam rei veritatem contenderent)constanter factum pernegaret. atque nec Vieri vestibula primosque aditus ingressum, aut perfregisse se Hymena integritatis velamen, nec pro u Sintimos uteri recessus penetrasse, per sacra qui iudi-c ijs praeesse, ac sacra tractaressit solitus) deierare se A hparatum confidenter pronuntiauit. Quocirca nutu
Ia ratione pater designari sustinuit, nec prolem si bi addici passus est , inter alia eo quoque innixus
argumento in sui innocentiam, quod infans vix septimo mense eoque inchoato potius , quam expleto in vitam productus sit, membris omnibus e X-acte elaboratis, praeter unguium appendices, quo a Quinta in obse luamus in noni etiam mensis partu non nun fani, is quam deest e ac desiderari, praesertim ubi grauidae gues de- immoderatius falsamentis utuntur. aut salem ligarent. iunt, ut est is sexus in appete dis falsis&aci disma xime procliuis. Itaque non septimi mensis partu in euincere contendit, sed noni, eoq; supputato mensium de cui su . atque obseruata temporis ratione, alium inquirendum patrem , qui paulo ante cum illa congresstim intuerit, eiusque consuetudine sit sus. Quum vero ex sententia ludi cum infans conspiciendus explorandusque Medicis exhiberetur, accita ob sic trice, atque honestis aliquot matronis, quarum una patratia, undeviginti liberorum parens erat, & cui non semel septimestris partus editu S, nec prorsus expletum septimi mensis cui riculum : pronuntiatum est ab iis, ni, excussa facti cati sa, nec ulla habita rario ne patris, tinc ne an quem alium deputent septimi mensis partum esse , qui septem dc viginti septimanis in utero sit gestatus. Quod si in nonum mensem proferr potuissetis umturitas erat infans magis solidis firmisque me bris,
atque ipsa compages seu sti uctura corporis magis
502쪽
compacta ac coagmentata, minusque dissoluta. lerat enim os pectoris, quod velut scutum ac ni unimentum cordi incumbit, Belgae Boi plate vocanti. denique ensis imis cartilago, quae stomacho im- Eminet, eminentior quarta natura scit, nec in Plaminum redacta sed incurua ac tui bi nato mu crone, iconspici solet pullorum gallinaceorum thorax, qui ineunte Vere, ac praesertim me D se Martio, e X- metues *n cluduntur. Vngues quoque huic infanti, qui se--. Xus foeminei erat, in manibus deerant, atque extremi digitorum articuli, in quibus excutis musculosa vel cartilaginosa materia ungvcs laetiore perpoliti indurescunt, vix tenues quasdam notas & exigua vestigia exhibebant, non cornea duricie, sed mollissimae membranae tenuitate. In pedum Veio articulis nulla se proferebant unguium indicia, quod illae partes non tanto calore imbutae essent, quanto manus, atque a corde caloris fonte remotiores : quum manuum articuli per brachia pectori annexa, beneficio calo iis, quia corde diffundi- Medicoru tur, omnia conspectiora in digitis exhiberent. Ita in partu que Medici obseruatis multis naturalibus causis, solidisque rationibus fulti, nullius partis vel fario uore, vel iniuria, ita ut patiantur reo, si actori vi--el fauo- sum sit, constare suam innocentiam , tritaeque &re, Letin. morum integritatem, pronuntiauerunt adstansurio. tibus iudicibus , quibus ea res demandata erat ab
ijs, qui apud Belgas in Aula Bruxellana Regis Hispaniarum vices obeunt, non noni , sed septimi mensis partum statuendum , producto gestationis tempore per septem & viginti hebdomadas, WVσ'qui partus etiam septimestris censeri debet, tamnes cost WV t prorsus expletus sit, atque una aut altera Vp-c ph septimana desideretur, atque aliquot adhuc die
ad complementum restent. In hoc autem negotio Lunae circuitus obseruari debet, qui quatuor septim
503쪽
septimanis, hoc est, plus minuk octo & viginti dierum reuolutione pei sic itur, quo temporis decursu , ag tato Lunae vi sanguine, menses mulieribus decurrunt, quibus defluxis, uteroque a menstruo profluuio defecato, ut plerumque quinto die assim 'σsolet, vel septimo, si ab eo dierum numero vir sceminae congrediatur, conceptum maximelem perfici contingit, adeo, ut post septimi vel noni mensis de cui su in infans ria vitam productus, saluberrimus exist at ac nullis morbis, quibus infatitia ex phsita est e solet, obnoxius. Multis enim morbis aetas puerilis infestari solet ob sanguinem menstruum conceptus tempore utero inlicerentem , Ut sunt hoc est, eruptiones floridae, vulgo varioli S. motbili , Belgice Mauson ende oexhen, aliaeque rubentes vel liuidae pustulae, quae
ex menstrua alluvie contractae , in extima corpo- . .ris parte se Vere dc Ac state proierunt. his accedit moibus comitialis & caducus, hinc helgis hiscendes e lecte nominatur. aena morbum, quoniam plures differentias haberet, superstitiosa gentilitas olim in certos Diuos referre solet ante luce Euangelica mortalibus exhibita quum ex naturalibus causis,atqs praesertim ex spu-nnosa tenaci cis pituita excitetur in ore quo' tenellae aetati ipso fere vitae aditu uligo quaedam palati ac faucium hulcuscula innascuntur, Alcolam Ara- Aleo bes. Greca a re , Belgae de Sprou(oe vocant. Subter oui . lingua vero A κυλο λω f ογ, vulgo Ranula , Belgice a nares,cl Lae vel incisione, vel ungue, vel salis fri, ouid. stione, aut ut ego factitare soleo ubi ferrum metuunt, Oxymel ite Scillitico aboletur ne iis addame lioκlyci ci , hoc est, caput tumore fungoso ac pitui Geso a ta turgidum , multasq; alias hurinosum collectio eisint neS ex vitioso lacte ac menstruo sanguine confla- ta S, quae etiam adultam aetatem comitari solent,
504쪽
acquum iam consanuisse visa sint, identidem re Simile ab crudescere. Quocirca quum in agri cultura ac satione, tum in adeundo concubitu, excolendoque stando muliebri, ac procreandis liberis, etia ex Mosis praescripto . obseruandus est Lunae decursu S, cuius vi spatis vicibus menstrua sciminis , vel defluunt vel subsistunt Peificitur autem I u nae ambitus emenso Zodiaco scptenis vicenisq; diebus, & tertia diei parte, qui dies plus minus quatuor septi- Luna quot manas complexi, Lunai em mense nn constituunt, prae serti m si id tempus eximas, quo sidus hoc o fum pers cultatur, nec sit conspicuunt. Siquidem triduo plusciat. minu S in coitu, hoc est, ut vulgo dicunt, in colunctione morata inuisibilis est, quo tempore nodum V, Galb terrena vim suam exerit, nec ea immutarenti is diso 'idonea. Verum ubi conspici incipit, hoc est, no luis e o existit, & quum iri orbem circinata est, hoc est, diori s. quum Soli ex aduerso opposita, plena apparet, mirificos effectus in conceptu, ac plerisque alijsrcbus obtinet: nam Ac frumenta segetesq; adauget, conchilia implet, carnes laquearibus assixas, radiis suis in tabem resoluit. somnoque sopitis vel diutius sub eius lumine moratis, pallorem t emoret 'que, ac
capitis grauedinem inducit pue iis epilepsiam, stu-Lunas e paralysim adfert, multaq: alia perficit, non rerra pro- quod coeteros planetas potestate superet, sed vicinitate. Si quidem in infimo orbe collocata, ac terrSproxima, Ortus & incrementa rerum moderatur sic , ut huius effectu post seminis conceptionem etiam foetus in utero materni sanguinis irrigatio ne augescat ac vegetetur. Totum quoque gestationis curriculum siue diebus: vel mensibus, vel septi- ira raratra et manis metiri ac dinumerare libeat, ut grauid S fereurasi cum ad Lunae motum exigi referrique debet. Explicat autem vires suas in corpore essicacius,
vel quum primum cum bole congressa illustrari incipita
505쪽
incipit, aut quum in orbem cogi obata, plena con-ispicitur: medio autem Oi bc diuisa, minus virium 'i obtinet ; minii ne omnium quum falcata est. sent simque deficit&obscuratur. Eo enim tepore nuli ius in Oceano concursus aquarum, nulla In corpo- ribus humanis humorum redundantia, nulla ini ossibus medullarum collect io, ita ut tunc expediat tenellis corpusculis a concubitu desuescere, atque inducias sibi imperare. Ego autem nihil toties gra indoi uidis ac praegnantibus placidum facilemq; pati denuntiare soleo, atque illarum mentes in opti O. d. lanam enitendi spem erigere, siquando I una no-i ua aut plena parturire occipiunt, praesertim quum i Lunae vis pubi incumbit, aut inguina foemotaquel occupat. na sidus hoc singula membra percurret re, ijsque biduum, nonnunquam triduum inside l re, alias te stati sumus. Quum enim circa illas partest moratur, uterus udus& lubricus promptius d chi
cit ac dilatatur, ipsique infanti expeditum exitum perficit. Quod si Luna senescente atque imminu- Pari' qu ta partus inciderit, laboriosus fere esse consueuit, do laborio-
magnoque conatu ac molimine elidi. Haec quo-I s. niam saepius a me obseruata sunt, nec a ratione aliena videntur, huic argumento adiicere visum est. Caeteriam quum Lunae vires aliqua ex parte sumus complexi, hoc in mentem reuocare expedit, quod paulo ante monui, etiam in excitandis tempesta tibus, ac constituenda aeris temperie nullas vires
proferre, nisi a Sole illustretur,atque amplissimum illud sidus sua facie, suo te fulgore illam irradiet.
quo efficitur, ut minimo effectu polleat, primo ipso cum Sole congressii : verum ubi tertius , aut potissime quartus dies elucescit, manifesto vel tempe- Prognosti-
statem portendat, vel serenitatem polliceatur, ita cis ex Lu- ut quartus dies totius me sis temperiem vel intem- na.
periem constituat. Quos Lunae Solisque effectus H li , elegan
506쪽
eleganter his versibus expressit Virgilius, obserum ita colorum varietate, qua ex aeris terraeque exha.. llationibus suffundi solet.
eeret. o. i. Luna reuertentes quum primum cogetet 1 ignes Si nigrum obhuro comprenderit aera cornu, Nax mm .igrin OA ,'eiago A piarabitur imber. At hi 'virgineram uderatores ruborem, Venim erit : vento temper rubet aurea Phoebe.
Sin ortu ira quarto (nam 2 is certi imm auctor fura, nec obtuses per cinium cornibus ibit: Totres in dies, di qui nasce ntur ab Isis, Exis Elum ad mensem, pluuia ventoet carebunt.
Totidem versibus Solis potestat cin complectitur, iqua les mortalium, ac non solum corpora, sed ani- . mos quoque hominum immutat.
De hominis procreatione utilis O inclinda narran tio, in qua illustratur altera argumenti parS.
C A P. XX ta I. Q Uri multos in naturae rebus, praesertim quq
ad corpo iis humani structura in attinent, halluci- inari, ac caecutire contingat, i nullaque nugament adferre soleant de formatione foetus, eiusque sitia. de gestationis tempore, & mensium de cui su : atq an septimus mensis tempest uias ad partum statui debeat, atque is sit vitalis : consulto me facimrum sum arbitratus, si obiter hominis formationem explicare aggrediar. Est enim diuini huius opifici j artificiosa constructio, omniumque membrorum , quae vel foris se pro seiunt. atque oculis conspicit lada exhibent, vel intus ad singularem v- sum delitescunt, elegans Ac concinna co formatio, raramari. Constat autem Homo ex utriusque sexus semice of o. ne, ac primis septem diebus configente materia Osdoguine, in os i speciem coalescit ac conglobatur
507쪽
subest vero vis Ac facultas formatrix, diuino quo Seminithmdam coelestique munere, Semini, quod spiritu vitali atque aethereo abunde imbutum , atque undique perfusum, effigiem formamque foetui imprimit, sic ut singula membra , totaque corpori S moles, quae tanto mensium decursu perficitur, ac sen sim in decentem speciem, decoramque hominis figuram absoluitur. in eo consistant,& quodammodo adumbrata sint. Quod etiam obseruauit atque admiratus est David rex maximus, det uino ru ope iis .iγγ.rum contemplator unicus. Constituuntur autem
a Medicis, qui natura humanam intime sunt contemplati , quatuor discriminata tempora, quibus Cuatuor hominis sol matio perficitur. formati Primum, quum ab inito statim congressu, ana
plexuque mutuo seminis naturam obtinet, quo tempore conceptus, genitura dicitur. Quoniam se muria inter se fermentata coalescunt, ut cremor& velut lactis quaedam concretio : quod ita designat Iob : Nonne sicut lac mulsisti me, & sicut ca
leum me coagulasti Z Hic conceptus ac seminum
mari S dc foeminae coalitus Ac conglobatio( modo ne effluxus oboriatur, ut lubrico fere, hiantici; Vtero assolet prima septi in ana perficitur. Secundum formationis tempus constituitur, quum natui a vierique facti ias suis viribus atque insita vi usa , manifestam seminis mutationemessicit, adeo, ut tota substantia carnea potius Scsanguinea , quam seminalis conspici incipiat , idque duodecimo fere aut decimo quarto ab inchoato formationis die. dc quanquam haec concretio, massaque carnea sanguine aestuanti ac calido redundet , rudis tamen est & informis, nullamque membrorum figuram, nulla lineamenta exhibet.LO poris partes praecipug nondum distinctam
508쪽
formam sunt consequutae . quo fit, ut nulla homi nis species aut figura conspiciatur, sed rudi metum tantum & inchoatio humani opifica j, infantem es figia re condiscentis. Exemplum a figulis desumis mihitidi potest,(imitatur enim ars naturam qui exuda tene, Abopi nacique ac tractabili argilla imagunculas aliaque siet suis. tcsi acca lite confingunt, primum informia atque indigesta, mox aitificiosa traictatione figurata. in
picto cibus tale quiddam obseruare licet, qui pri-
Apictor, mum rudi ori penicillo , vel denique caibone aut ibi, Miae. creta susceptum opus adumbrant, Belgae pen vocant, mox expoliunt ultimamque manu admouent, sic ut quae ante horrida visa sunt, abdita, . inculta, Opaca, obscura, umbrosa; mox nitida,per-SImite a amoena, collustrata cospiciantur. Instatuarijs quo-
curuar i. que atque opificibus ai getariis tale quiddam imaginari licet, qui vel aes, vel lignum rude dc impolitum dedolant, atque excavatum manubrio, adhibitaque ascia poliunt, atque opus a flabie celatum De J itione ex hii bent. Par est ratio, prorsusque huic rei assinis e. satio, quae sparso humi semine perficitur. id enim
terrae gremio mollitum ac tepefactum vapore sensim adolescit, atque in stirpem emergit fructum- Simile a que profert, di semen omni illi ex pat te simile. Vt
terrae fodi itaque terra fertilis , foecunda complexu suo se cunditate. men flauet, atque eiusdem speciei stirpem, unde prognatum est, elicit: sic uterus mulieris, nisi prorsus effoetus sit, ex recondito in ipso semines cetum eising t, atque emolitur, statoq; tempore, hoc est, exactis ut plurimum nouem mensibus , hominem sexu maris vel foeminae, ea qua progenitoreS sunt, forma ac specie in lucem producit. Caeterum Ut reliquam instituti nostri partem exequar. Tertium. Tertium statuitur construendae fabricae tem pus, cum euidenter & perspicue se proferunt tres illae partes principes, Cor, ex quo arteriae emergui, Cerebrum,
509쪽
sserebrum , ex quo ut flamenta quaedam ex colo, nerui producuntur , Hepar, ex quo venae propa
gantur. Quibus elaborandis ab ipso coceptus tempore ad decimum octauum primi mensis diem teri facultas insistit atque occupata est. Postremo autem quod tempus ad Vigesimum ranai uis
octauum aut trigesimum diem porrigitur, extre ma membra articulatim atque exquisite elaborata conspiciuntur, ac iam pullulascere ac palpitare foetus incipit, a quo dierum progressu, quoniam omnes artus discreti sunt, totumque opificium e Xaete formatum conspicitur, non amplius foetus aut cmbri Oili Occst, pullulans concretio, sed infans aut
puer indiguari incipit. Mares aut cita ut plurimum vise si 'no die perficiuntur, Foeminae quadragesii-rno secundo aut quinto. Quod autem masculi pro, Mares cur perantius absoluantur , caloris ratione id euenit, qui humorem ut mollem ceram, extendit, dissuri faerennae Abdit, dilatat, suaque vi fingit formatque . Sic calor & Dinantur vigor corporis, ipsaque naturae alacritas maribu Strium mensium spatio, foeminis quatuor motum Inras quare
accelerat: quo tempore erumpentibus etiam capit reo moue.lis& unguibus agitari infans in utero,ac calcitrare iur. molitur, ita ut grauidae motum non obscure percipiant, ac nausea cibique fastidio infestentur, de
nique absurda quaedam edulia , atque a natura aliena appetant, rudera, caibone S, tcstas, puta mina.non desunt, quae crudos pisces, armosque viriles appetant. Sic noui, quae spirantes anguillas, ac con- gros dentibus attritos frustulatim deuorarent, Suttamen multae patritiae, quae huic affectui atque enormi appetentiae non iant obnoxiae, ut quibus minimum excrementi aut vitiosi humo iis in corpo-Ia a ceructur, secus quam plebeiis, que voraces sunt,
multumque sordidi humoris ac feculenti sanguinis in conceptaculis internis congerunt, ex quibus
510쪽
circa tertium a conceptu mensem nausea fastidiuiructiis acidus, ac praeter naturam multarum rerum
desiderium & auiditas excitatur. Conspectus est Exemptum mi ni superiorab ' annis Frugis ei uitate Flandrornis horti gesia ab ortu, gemellorii trimestris, sexus masculini, qui messisrum. ex huiusmodi affictu, negata fre quapia, cui grauida aut de inhiabat. excussus est. Erat autem digi
tali, aut paulo plus longitudine, parique crassitudiane, me bris Onans bus exacte elaboratas, nec ulla sui parte mutilis, adeo, ut se oculorum orbes nigri cante pupillae puncto insigniti, nares, aures, digiti disecreti, I mbilicus, mentula, femora, surae,ii bis tali, de quibus forma pedis distinguitur, digitor 1 articuli pcrspicue se spectanda exhiberent. Cum aut infantium uterq; palpitaret, atque indubitata certaq; vitae argumenta praeberet, ad sacrum baptisma con- cui sum est , quo peracto, nullia amplius vitae indi cium praescrebant. CSterum quem habeat in uteromturum in . situm infans, obiter indicandui Gestaturis in aluor tra te- materna longo amento umbilico annexus, ut po naum petiolo suo assi xu albori. per quem venS Vmbilicatis adminiculo, purissimi sanguinis scatebra
alitur, atq; nutrimenta cape se it, in operos ac labra, quae non dia illi usui sunt ad ede dum , ut nec podex aut vesica ad egere rictu . Vena siquide umbilicatis at Inia Dice orta , ic cur, diuisa eius parte, ingreditur, oto: in vena portae terminatur, a qua sanguis pu-
misi mus per vata feminaria in uterii dei ivatur. quo sessicitur, ut saliguis & spiritus tanqua auxiliares resuccenturiatae copiae, continenter deo istam feraniatur, nequando horum aliquid desideretur. Per hos itaque venarii ductu S, atque arteriarum riuos, qui ex corpore materno emergentes, in v terti deferun- tuc, a tq, rnox umbilico infiguntur, foetus alitur, ac
facultate seminis, quod uteri calore fouetur, ac sanguine irrigatur, omnibus suis membris,spatio tem-