장음표시 사용
471쪽
stabilis&execranda . Sic melior est iniquitas viri quam mulier benefaciens, hoc est, ut Belo aedicti
rant, De Aucht oianeen ero her an eaeus mans booshe t. Quo Prouerbio exaggerant malitiam eius sexus , ut si vitia vitiis componantur, ac fraudes, imposturas, fallacias, technas excutias, loni ge grauiora sint, ac praeponderent, quae a muliere.l quam quae a viro prodeunt.: Cur olium Gobus extremis verticibus, quibus oblon
ga atque angustiore silui parte ut polus arcticus O Antarcticus ubnixiui: fulcitur, digitu
s aut complicatis palmis comminui frangiti nequcat, quamli et premis. Et chr aceto ac maceratu , in tractabilem tenerarus membranam
mollescat: denique id ipsum aquae Vitae, hoc eu, vino arderi immersum, non secus, qua ferrum ab aqua torti, confii matur. C A P. XIII j.
I acerrimo aceto maceres quatuor Ouum tal aut potissime septem dierit spatio , pro liquoris il- isceto litrus acrimonia, putamen eius seu testam in eam renester i membranae teneritatem attenuari experieris , ut Hs per annulum, qui humanis digitis gestari solet,l adigatur. Pari ratione atque effectu otium aquaei vitae immersum absumi, atque in nihilum redigi, comprobatum, sic ut etiam aceto secr-l fusa silex, ac Tophus apis, cuius opera Cementa iij Doliab parietes incrustant, de cisternas conficiunt: quale
Belgis vocatur, liquescat, at irin pt uerem fresoluatur. Si quidem utrique liquori consumens ignea is vis subest, ac penetrabilis, quae solida quaeque depascet ac conteiit: quo fit, ut qui horum usua affluenta
472쪽
ouidi assi uentius utuntur, ut etiam salis immodico & cua ine, mac - mini, macilenti efficiantur atque arescant, pror- lentosas susque extenuentur, adeo ut impuberuincremen to ossiciant, dc quo minus in decoram longitudinem adolescant prohibeanti Depopulantur enim illi umorem natiuum, cuius adminiculo in spectabi- llem decentemque proceritatem corpus assirigat. luti mores Sic humores salsi, mordaces, urentes, nitrosii mem- prauios branas in corpore, carnem, musculos, nerrumos, offa corrodunt. solida' quae lapidosa sunt duritie, ut dentes & capitis ossa petrosa, erodunt, atque ut erucae caules a atque holera, ut vermiculi ac te redines lignum, aerugo ferrum, exedunt, ac cariosa esticiunt. Caete-erm c-- solidarii infractamque inciscfirmitudinem, qua parte in longum ac geminos vertices se porrigit, ut ne a robustissimo quidem viro comminui possit, si cui explorare libeat, non
vanum aut comia lentitium experietur : nisi enim
in obliquum nonnihil inflectas, atque in satus inclines, non cedet prementis articulis, nec collisum durissimo obiecto frangetur: si quidem ita renitiatur testacea illa firmitas, ut rumpi, aut soluta compage dissilire nequeat, etiam si quis compressis manibus omne robur, omnesque vires adhibeat s latcribus eni in stipatum, undique se fulcit, nec intorquetur, aut inflexum lentesicit. Sic sudes, ligna, trabes, ferramenta erecta, ac sublime constituta, immensa pondera sustinent, nec incurvescunt aut inflectuntur. Cum autem huius rei non sint ignarae villaticae mulieres, quae nundinarum diebus urbes freque tant, ac merces alimentarias oppidanis adferunt, otia in canistris non semper prona, aut iri aluum depressa, in quam fere mole decumbunt, sed erecta ac resupina constituunt, ita ut angustior pars, quae utrimque turbinata est, sublimis existat,
atq; cminentior, quod ea ratione ab ijs perficitur,
473쪽
i quominus collidantur, ac pondus impositum per. Ouum OL et ferant, quibus etiam partibus ovum salsugine, aut sugine imia qua aluminosa immersum fluitat, quemadmo. mersumi dum etiam succinum, Vulgo Ambra. innatat.
Luna intra naturae vi ingui, mensibus, secus quam alia astra, singulas corporis partes sana 3 latenter Si tacite, valetudinarias manifeste, nec citra doloris senseum perreptat, illisei modo duo
bus, modo tribus diebus inhaeret. Obiter an in ea
parte, cui diis incumbit, tui. rena incidi psit.
CAP. XV.SIDERA vim suam in res terrenas effunde- re, ortus& incrementa rerum, totiusque mundi v infortior niuersitas demonstrant, neque enim otiosa est,inu regunt. r crS, ignaua natura rerum, sed vivida, alacris, erecta, 'r essicax, magnisque viribus ab opifice, cuius verbo Gonec. a. : omnia vigent ac iobsistunt, instructa. Nec solum PQ . si. ad oblectandos pescendosque oculos stan qua inal nis pictura exhibita nobis tam spectabilis coeli spe
i cies, astrorum decursus, ordo, continuatio, series: sed ut aliquem ex his effectum atque utilitate conia sequamur. Si quidem Deus, qui pr(ter Oblectamen tum ac contemplationem tanti operis, quam ex his concipimus, accum diate fruimur, ad usum sin. any si obs gularem omnia condidit: ipsteque stirpes, maria, equuntur. amnes, flumina, metalla, gemmas, lapides, &quae. aturae cunque vel e terra eruuntur, vel erus superficiem, uni astrocXornant, ac varietate rerum distinguunt: ipse quesubiecta. hominu corpora atque insitos humores coelo subiecit , sic ut ex astris aliquam agitationem ac mo tum impulsumque percipiant, atque essectum experiantur. Nam mentes humanas a concretione
mortali solutas ac liberas solus Dei spiritus, a quo'. obem F f s decerptae
474쪽
decerptae sunt, impellit atque incitat, nec ullum
cum astris come icium aut societas, nisi forte con- inruit . sensus di conspiratio corporis, cuius ministerio ac Aom. c. r. subsidio cuiusque mens atque anima utitur, ali- quando obluctante ratione, transuersa rapiatur,ae icorporis voluptatibus obsequatur. Caeterum cum a Luna sidus sit, homini familiare ac pro Timu, term iraeque citimum , prae caeteris in corpus human mill vini suam exerit, ac per singulas partes peculiari vii .effectuque voluitur, non sine acerrimo nonnun-
quam cruciatus sensu. Si quid enim latentis occula itique viiij viii inebro subest, doloribus acerbe con- cutitur ac dilaceratur , vellicante illas partes Lunae ivi, aut agitatis humoribus, qui illi infixi sunt, ac te anaciter inhaerescunt. Ita omnes morbi, affectus, in- lVulnera ex temperies, Lunae vi asperantur, atque in crudescut, ie estu ubi , ut vulnera aegre sanesse lf raua, cant, aut cicatrice obducantur , ac nonnunquam ille talia essiciantur, si quando illi membro illata a
sunt, cui incumbit. Pari ratione caput, fauces, puli lmo, pectus, hepar, lien, renes, vesica, intestitia, tum ineruosae partes incommodum percipiunt, aut in iij sin temperies ingrauescit, subsistente in sis visceri- lgingula bus sidere. Sic pectus astrictum est re anhelosum,
mebra Lu- nerui, mebrane, musculi contrahuntur ac rigesciit, ina motus ubi hac Luna decurrit. Humores enim, quibus o Trinia membra imbuta sunt. dc aluntur, cum salubres, tum insalubres& vitiosi , Lunae motibus effe- ictibusque expositi sunt Sc subditi. Caeter una cum Lunae decursus magna ex parte damna ac detri- imenta corporibus infirmis & valetudinarijs infe- rat, In controuersiam ac disputationem vocari posi pars nW: An in ea parte, qua consistit ac moratur Luna, qua luna vena incidenda; nam in hac re plerique meticulo- ess, ferro si sunt, nec tale quiddam tentare audent, etiamsi gratara. a. morbus vigeat, atque huiusmodi praesidium confecti in
475쪽
sestim exposcat. Ego verbi intrepide magnaqs subii dij morbiq; propulsandi fiducia, mature id aggrediendum iudico : acuti enim celeresq; morbi nullas admittunt iii ducia , nullas moras, aut delibera- .di spatia: sed ut hostes in bello, ut incendium in ae dibus, pestis in urbe, in agro ac segete rubigo&de
populatio, grassantur, atque in perniciem prope- 'rant. Nec quis etiam deterreri debet, aut ab incepto desistere, etiamsi aduerso aut maligno sidere id tentari videatur. bic in pleuritide, angina pulmo 'acut nis atque hepatis insta matione, neglecta astrorum mors n anxia obseruatione, ac siderum aspectu, mature ad gogera venae sectionem properandum etiam in ea me in astra. bri parte, quam Luna occupat. Vt enim ingstiente Simile is tempestate, ac saeuientibus ventis nauclerus etiam nautarum aestu aduerso, ventoque minus secundo celerrime industriae. saluti prospicit, ac fidam tutamque stationem ac portum remis velisque consequi tentat: ut d cniq;-ὰ, leo agricola vel sementis, vel messis tempore propere ac festinanter pluvie metu, omnia perficit. matura oenim satio s pedecipit, sera semper : ita quoq; Memdictis ratione atque experientia fultus, prima quaque Occasiotae atque opportunitate, quam potest expedite, salutare remedium adhibere satagit, ad humorum redundantiam, morbique ferociam potius, quam ad astra intentus. Sunt quidem obser uandi coelestium corporum decursus, quoi Dcui Cuisionis in signa ta tempora, in annos, diei, dc menses con- obsortiis
stituit,sed exclusa temeratia pronuntiandi Vanitam Ast A. te atque impudentia , quam Esaias ac plerique alij C p. r. insectantur atque impugnant, prorsus d. indignantur illos de cuiusque fato, hoc est,re, quae cuique ex Dei ordinatione costituta est &designata, illiq; im reor. Impendet, de hominum successu,& quid illis obuen tura sit, indubitanter atque exerte pronuntiare, sumamq; sententiam proferre. No desunt primarii ac
476쪽
rui subiectas Mes astrologre ira Deu
praecipui nominis viri, cum quibus mihi aliquando fuit disceptatio, qui rerum publicarum progre L sus& incrementa, vel etiam defectus atque interitus , religionis innovatae vel instauratae mysterita, ct qui eius ca(isa ex oriuntur tumultus, & persecumtio, quoru magna pars ad insontes, hoc est, qui pie vivere volui in Chi isto Iesu, deuoluitur, ad sidera
aspectus ac reuolutiones referunt, cum propagavtio Euangelii, quo per spiritum Domini fides, re
qua illi innitimur, fiducia in mentibus nostris accenditur, ex Diuinitatis arbitrio, ac voluntate patris aeterni pendeat ac profecta sit, quae ab omni aeternitate , ut Paulus ait, apud Deum, qui uniuersa per Iesum Christum condidit, abscondita fuit, ac suo tempore reuelata ijs, quos haeredes consortes cl. promissionis constituit per Christum. Sic patefactaveritate , visum est illi cpruscante euangelii ac verbi sui luce, nullo non tempore extirpatis erroribus, superstitione, idololatria, impietate coculcata ,sincerum cultum inducere, suique agnitionem hominum mentibus inserere: quod ab illo conceptum
decretumque & ante mundum conditum , ac coelum sideribus illustratum. Quocirca de si iant, qui
astris plus nimio inhaerent, nec altius assurgunt, aut cogitationes suas ad Opifice referunt, res caelestes, hoc est, mente atq animum siderii inclinationibus subiicere; tametsi enim sanguis caeteri q. humores, spiritus quoque cum naturales, tum Vitales astiorum vires influxusque manifesto percipiant, mens tamen atque anima ab archetypo Diuinitatis deprompta, nec siderum vi impellitur, nec ulla
ab iis vel incommoda vel commoda percipit: nisi forte cosensu quodam, cum corpore affici statuas. Mens si quidem in homine, ratio, intelligentia, voluntas, fidei cognitio ,&qua Deo innitimur fiducia, religionis amor, dc veneratio, qua summus Dei cultus
477쪽
eultus subsistit ac continetur, ab aeterna illa mente atque immutabili emergit ac pro manat, nec humanus animus vi alia, quam afflatu numinis ac diuini spiritus in si inctu ad optima quaeque ac salu- Mes homβ taria incitatur. Sic cum caeterae animantes naturae ra De impetu ferantur , solus homo ratione ducitur &consilio, inodo intra conditionis suae limites con acris bitat, nec prorsus a dignitate & praestantia, qua a Deo excultus est, degeneret.
Constitium, quo iuuenibus rati cari soleo, ut mature pubesam, re stas lanugine mentum decoretur: Obiter graminum uticurus cum crini-C A P. XVI.
P V E L L nubiles, quae primo quoq; tem. Se pore maritis destinari cupiunt , hoc potissimia ha
pent in votis, ut in decentem venustamque proce ritatem adolescant, ac iam matur Saptaeque matri erimonio censeri possint, atque a procis ambiri. Iuue exop/-VWnes vero hoc exoptaran ut aliquid virilis roboris co sequantur, ac mattire pubescant, mentumque spe-
Asb. - ' dxi Oncti glabros atque ina m,n si cherbes manus virilis roboris obtinere in praestanda tis censen- Venere ac procreandis liberis, ita ut plerique gra uate suas filias ijs elocari sustineant: tametsi aliquando secus res habeat, atque imberbes, quique nulla lanugine crinita existunt, in conere ni maritali varos praestent, licet frequentius caloris natura-lss inopia allis vires langueant, ac facultates natu- ralesti accescant sperataeque prolis desiderio frustrentur. Caeterum qui barbatuli videri affectant,
alendaeqs barbs studiosi sunt. saepius illam segetem
478쪽
sibi adimi patiantur, quo laxatis spiramentis, atq;agitatione crebra excitato calore, qui humorem e licit, affluentius pili erumpant: quod vernis potis simum mensibus tentari debet, quo anni tempore calor & humor in corpore augescit, atque in illas partes diffunditur. Vbi enim saepius barbam resecari contingit, ut gramina , densius fruti sicantur pili ac caesaries. habent enim crines ratione cum gramine ac vii guttis, quae crebrius detonsa ac demessia, celerius succrescunt, ac se proferunt uberius. Quocirca iuuenculis, qui nullo sunt barbae apparatu, nec virili specie, nouaculam cultrumque tonsor iuris identidem admouendum suadeo. Si quidem si mentum ac supremum labrum subinde aqua egelida madescat atque elixetur, excitato calore & humore, qui in eas partes confluit, crinita efficiuntur ac pilosa. . Caeterum quo glabri ac depiles, hiis uti efficiantur, atque elcganti comptaque barba nitestant, remedium alias a me destris tum in libro, De corporis habitu, quo iuuentus maturius venusta lanugine cohonestari queat, ac supremum infimumque labram siluestere, quo socero non displiceat gener, cui filia destinanda, qu* nonnunquam non minus appetens est, avidaque sponsi, quam sponsus illius, plerunque in rem volupta-ae riam, quam in dotem intentior. Inter ea, quae barbam emoliuntur, ac passim obuia sunt, minimeq; operosa, mel statuo, butyrum salis expers, succum caepe rubicundi, radicem arundinis internodiis di stinctam .colore cadido, sapore mellito, axungiam melis, vulgo taxi, vel Lias, ursi, leonis, radi cenaniae bet S. raphani, lepidis, liliorum alborum, iridis: ex iis lini mentum confici potest. nam mentum eo delibutum , primum teneram lanuginem profert, postmodum densam promissamque barbam, quae ne praemature canestat; aqua frigida potius, cui
479쪽
momentum vini admixtum sit, irrigari debet, si Marsa caesi quando adornari illam contingat: nam calida aut aere canam egelida, hoc est, quae tepescit Ac rugosam faciem es. cerficit, di pio propere caniciem accelerar, sic iuueni fuciem rutabus aqua calida barbam cofestim elicit: pio uectio go sum enis ribus vero incanam reddit. Ceterum eunuchis vel cit. Datura, Vel quibus testes execti sunt, omnia fria Eunuchistra tentantur in emolienda barba, ob caloris in o. cur imber piam, qui humores excitare nequeat. Quo sit, ut bet. voce exili existant & foeminea, tum corpore glabro, licet antea criniti essent. Rhatenm, aut qua ratione medicina con servatrix
in peste ais aeris contagione adhiberi debeat, tum quae hac ali esse clus polleant.
C A P. XVII OBSERVA vi in Gallia Belgica, grassante
pesse, ac saeuietibus morbis aliis popularibus, complures diu in uictos substitasse, atque illaesos aduersus ingruentia mali contagia, quorundam antidotorum usu ac consuetudii te: cuius generas sunt The pessi Maca a ndromachi, Galeno miris en comi is celebra odissicunt. ta, Mitridaticum, scordium, Zed uaria, angelica, lavserpitium, cui astineo structum herba imperatoria, vulgo aut Magistrantia. Verum ubi illos peste corripi contingeret, nulla remediatam ei icacia excogitari potuerunt, quae morbum licuterent: quamlibet enim praesentanea antidota ad haberentur, omnia frustra tentata sunt, nec successit curatio. Si quidem cum valida esset ac fu- Praesem Ilosa veneni vis, quae anum tum vallatumque anti ima cauld
valetudine nihil effectum sit, nulla erat aut perexi gua in reliquis medicamentis spes, sic Vt re propemodum conclamata. r
rarum Dorii nu a Ferare salutem. ob. 2. Quocirca
480쪽
circa ubi me ad illos acciri cotingat, exqui sitissima remedia eaque duplicato pondere exhiberi curo, ut iuxta Proverbium, malo nodo malus adhibeatur cuneus, ac primum roborato corde, omne virus ad extimas corporis partes elicio, nulla
locri arado tentata in eiusmodi affectibus( nisi aliter expedire in pestet No visum sit, dc res exigat) venae sectione, ne contagio, anc. dum fumanti igne agitato assolet, latius se distun cre m. tiat, maiorque in corpore ad praecipuas partes, ad
quaS Omnes Venarum atque arteriarum riui producuntur, veneni fumus atque exhalatio se proferat. Qupmobrem cum imperita vulgi multitudo,
etiam plerique patricii nullo delectu ac discrimine
omnium cossilia admittant etiam cerdonis ac pro- omniu ictarii, magno valetudini qeons lia ira persuasum esse cupio, ubi regionem inuasit moriare messica bus pestiferus, vel ex aeris contagione, qui omnesis mitifida indiscriminatim, cum nobiles, tum plebeios corri- Pestis exae pst, vel alimenti vitio, aut commeatus inopia, quire omra' vi populares vexat, ne quiuis temere ijs antidotis asecommnuis, suescat, quibus uti solent, atque in corpus a amittere peste contaminati, ne desint postmodum reme-
Pestiue ex dia, quibus illa expugnari aut confici possint: sed
prauo cibo victus temperantia, de frugalitate sedatisque asse- petebi pecu- ctibus se muniat ac tueatur. Hac enim ratione sub- liaris. stitisse legimus Socratem in saeuissima pestilentia, Socratis te- ac vastitate, quae totam Graeciam atque Asiam ex- perantia. hausit ac depopulata est, ea usus moderatione Vitae, via tanta clade liber perstiterit Sc immunis. In- Sarai t co- terim non improbo (quod ipsum crebro factitaret a pestem soleo lenioribus remedijs imminenti malo obsita subsistant. stere . ac ne ullam contagionem concipiat, corpus
obdurare ac praemunire, ita ut nemo extra limen prodeat, atq; aeri se committatim pastus aut ieiu-nu S , modo intemperantia atque ingluuies excludatur , rebus autem odoratis ac redolentibus, aquai os acca,