장음표시 사용
71쪽
stituta. Caeterum hic alia suboritur quaestio: Sitne
tinenstruum utile evcrementum alendoque foetua
accommodum: an foeda tantum illuuies, quaestam to tempore, cratisq; periodis, ceu sentina exhau- griatur. Selo equidem ita videri Plinio, ac plerisque aliis, qui menstruo vana mostrificam, ac pernicio tam attribuunt, idque exaggerant in immensum, ac miris modis hoc virus exagitant. Sic Iuvenalis arrepto hinc insectandi argumento, viros in mulieris diium concitat, illudque tota Satyra agit ex professo, ut concepta illarum despicientia , nun quam se alligari coiugio patiantur. Novi equide, quam sordida res sit mensium proluvies, dc quas noxas inferat si pra legitimum tempus cohibita hui usmodi sentina, magnaque ratione ex Dei praescripto inhibuisse Mosen ne vir mulieri cogredia Lemu Ii. 'tur tali uligine inquinatae. Sic de gonori heos, hoc est sanguinis profluuio obnoxios pollutosque ex hominii consortio ablegat lustraricis pi Scipit. Si- Deat. aD militer Esaias, quo extremas, summeq; abominandas sordes indicaret: Oes, inqui ustitiae nostrEtanquam pannus menstrui illuvie, inguinis q. tabe, ac sente contaminatus. eram etsi vera esse
constet, idci legi sator ex supremi numinis cosul to rectissime praescripserit, ne que foedo congressu
inquinari, aut quidquam labas, dc cotagii contrahere contingat: non conuincunt tamen sit per uacaneam esse huius humoria scaturiginem, nec quidquam ad foetus nutritionem adferre momenti: cum Hippocrates profecta onis medice cond itor eiusque a sicctator Galenus, multis locis testificentur singuine menstruo foetum ala, eiusq; ex Devenis dc fluxu ansantem incrementa valetudine. Sic Galenus: langui S, inquit, semenque genitale, generatio is nos e primordia exi sit ut, que ex ipsis
principijs tanqua radice ortu tur. Sanguis ceu ma-D a teries
72쪽
Lacte made. scunt ubera, bimenses
nilemma auctora demenstruora profluuio.
teries quaedam apta, concinnaque, & artifici ad quiduis sequax: Semen opificis ratione obtinens. Rursus in commetarijs Aphori morum: Sanguis menstruus alterum generationis nostrae principiunatura humidu est . huc spectat Aphorismus Hippocratis e Mulieri uterum gestanti si purgationes eant, impossibile est foetum esse sanum. Subduci tur enim illi sanguis, qui alimenti ratione a toto corpore in uterum dirigitur. Si igitur profluentes menses vires infanti eripiunt, illumque alimento frustrantur, necesse est, ut quando cohibentur, ac subsistunt, prosint, totoque gestationis tempore nutrimenta suppeditent. Quod si nihil conferant, nec ex his quidquam asseu matur in foetus nutri cationem: quid cedo caus Sest, quod grauidis ac lauistantibus inoffense, citraq; ullum incommodum menses subsistunt: Cuius non alia adferri ratio potest, quam quod in lactis ubertate absumatur, vel
alendo foetui sit usui. autem haec quaestio plenius explicari possit, Dilemma hoc subiiciam . Si
menstrua nihil conferunt ad foetus alimentum, concipere mulieres possunt, etiamsi illa non profluant, cum natura ex venis sanguinem possit elicere in foetus alimoniam. Si vero conferunt, atq;alendo, fouendoque infanti sunt adiumento, co-cipere non possunt, nisi profluant. Aristoteles aut, diserte hunc nodum dissoluit, Conceptus, inquit, mulierum a profluuio menstruorum sua natura contingit,& quae his carent, steriles magna eX parte existui. Verum fieri potest, ut aliquae etiam sine eorum profluuio concipiant, videlicet quibus tantum humoris in utero colligitur, quantum restare solet ijs, quae purgantur. Si quidem nonnullis in utero humor inhaeret, sed non tantus, Ut erumpat ac foras profluat, qui tamen sufficere posui ad nutriendum foetum. Pler Eque etiam dum menses
73쪽
profluunt, impr*gnantur, postea concipere neque uni, quibus vulva statim a purgatione comprimitur . nec amplius dehiscunt loci. Id ipsum Galenus
dilucide his verbis explanat. Vasa vulu S, qu Sin
partem interiore penetrant, ex quibus metas pro fluunt, cu mulier conceptura est, ora aperiunt. Coceptionis vero tempus est inceptis iam mensibus, vel praecipue cessantibus. Quanquam enim reli quo etiam purgationis tempore aperta haec ora sint, non tamen concipere Vllo modo mulier potest cum semen nequeat i in utero contineri, sed ab influentis sanguinis copia eluatur. At desinenti b. vel incipientibus menstruis, dc ora aperta sunt, Semenstruum non confertim, sed paucum ac sensii meaeuit, quasi humore quodam rosido insudante.
quo ut crus madescit. unde efficitur, ut ad asperitatem vulvae semen adhaereat, fatisque alimenti exsanguinis co fluentis stillicidio cosequatur. Ante enim, quam mens esse proferunt, conceptus ob id fieri nequit, quia alimento caret, nec semen adhaerescit nam eo tempore occlusiis vasis vulva lae uis relinquitur, semen propter laeuo rem,ac vitreapolitiem defluit, nec uniri potest, ac coalescere: aspera si quidem, ac scabra magis, quam extersa ad coalescendum, ac ferruminandu sunt idonea. Hinc scorta, quae crebrius se viris subiiciunt, atq;identidem subagitari patiuntur, non concipiunt , concipi. Quo spectat illa Hippocratis sententia : Quae humidos habent uteros, non concipiunt, extinguituis b i. Apho. enim in his genitura, ut plantarum semina in paulustri, at q. vliginoso loco. Similiter quae silccos,aridosque habent uteros, progignendis quoq; prolibus sunt inhabiles. necesse est enim locos sangui ne modico madescere,ac menstrui stillicidio subinde irrigari. firmis autem rationibus nitantur, qua uicis validis argumetis opinione suam ful-D 3 ciant,
74쪽
ciant, qui me struis ad scelus nutritioine ulla vina inesse negant, non discutio. Costiterit sane illis opinionis suaerat: o: ego nunquam in animum induxero , inutilem e sic huc humorem, nec quicquaprodesse ad foetus generationem. Cum enim Omnibus ex aequo, quae in culpata valetudine utuntur, stato icmpore menses decurrunt, quid aliud statui potest, quam in usum aliquem de pio mi hunc humorem, nec veneni naturam obtinere, nisi ultra legitimum tempus in corpore res ideat, qui ex morbo, alioue vitio cohibeatur sic in plethor: cis, hoc est, qui plenituit: ni humorumq; redundantiae Ob- continuae' nox usurit syncei uictiam sanguis, nisi pei spiretur, bres. putrescit. ac synochon inducat, febresq: alias contagio a Sises, in quibus exanthemara, multaq; papularum, ac variolarum genera in extima corpos ti videmus aedes diu occlusas initie obg, flatibus ventis q. minus expositas graveolentiam, cibit scctu situmque contrahere. Cum igitur me ii struum sit excretio redundantis sanguinis, qui ob sexus imbecillitatem nec calore cocoqui, nec exercitio disecuti queat, ac dissipari: necesse est illud ex Lunari
concitatione, atque impulsu, suo tempore crumpere, eiusque defluxu corpus expurgari, vel si sisti
contingat, ac cohiberi, corruptelam induere, virus men- que naturam asciscere. Quod ipsum non fit, vel nu Irua vene trientibus, vel praegnantibus, magno argumentunata. humorem illum opol tu rio tempore usui esse, alendoque sce tui non inutilem, no eum, qui utero diutius inhaerens computrescit, sed qui a conceptu ex venis distillat in uterum, totoque gestationis tempore alimenta subministrat. fit, ut si loci dehiscant, ac menses profundi contingat, infans aut non sit vitalis, aut valetudinarsus existat.
75쪽
MIRACULIS LIB. I. ssdi interitus, ae corru tela eis emtirtem, tum quotoges attonis die in ilicatur. C A P. X I.
N ULLA re magis accenditur atq: inflamatur
in amorem, ac venerationem opieci S humanu Samus, nulla re propius sibi innotescit, quam cum se intime explorat, mentisq; piae stantia fixius contemplatur. hac enim ratione essicitur, ut homo in ira 3 Deum mentem erigat, atq; in illius notitiam p*x - ruit. ducatur,calcati m. sordibus ac vitiorum coeno me mi nisse incipiat se diuinitatis esse consortem. Nec sane exigui momenti res est aut oscitanter, lenici, ac suspensa, ut aiunt, manu transgenda, quod homo ab opifice spiraculum vitae acceperit, atque ad imaginem, Dei a. similitudinem sit conformatus
cuius muneris dignitatem ac praerogatiua nemo
in figura formaq; corporis sitam existimet, sed in
parte hominis interna, hoc est in anima rationali constitutam, quae cum sit spiritus aethereus ac substantia incorporea ex diuinae metis archetypo deprompta , hoc homini praestat, ut Deo sit similis.
diuinaeque essentiae particeps. Corpus autem quo niam ex concretione materiae massa qs terrea conflauit opifex, mortale & caducti pro tempore effesus inuidi animam vero cu ex se suoq; inspira tun bis indidit interatus, omnisq; corruptelae inimune essie voluit atque expertem. si qui dein cum imago Dei q: essentia sit aeterna, atque anima ex illa di manauerit, necesse est perenniter illam subsiste te ean- dccs: cu sua origine natura sortiri. hoc est, esse immortalem, atq: aeternitati destinatam. Et quanquanonnihil labefactata sit animae vis, imi nusque expresse reserat architecti imaginem, no tamen prorsus extincta est,cu vulnus manu hostili illi in Octaseruatoris niunificentia sit obductum, eiusque D . viii
76쪽
Virtute restaurata omnia, quae primi hominis vi-pse naturae collapsa erant, ac foede deformata . Quod si instaurator. qui, huius diuini muneris vires experiri, eiusque excellentiam spectandam stibi exhiberi velit, in se nimae do mentem in consilium ad ac sedulo excutiat: profecto inueniet exi- meis.. naia , a implissina asque dotes. atque egregia ornamenta, quibus cuiusq; mens affatim est instructarrationem, intelligentiam, iudicium delectumque rei una, ingenii agilitate, memoriam , tum pleraq;lia. quae euidente reuincut praestantiorem esse a- animam, qua vi corporea censeri debeat, aut cor-Menisi vis ruptioni obnoxia. HS c una est,quq corpus uiuifi, praes an Ot, regit ac moderatur, illudq; vata is actioni b. in-eia. si ruit, mul titque muniis exercet. Qub fit, ut ex multip ici est certia, d uel si di is ope iationibus varias ap- Q , ut de ut Augustinus ait, te imbuit, Anima dici . i inscientia ornata est,ae rudicandi peritia exercci, Mens: dum recolit ac ret- miniscitur, Memoria: du ratiocinatur, ac singula discernit, Ratio: dum cotemplationi insistit, Spiritus: dum sentiendi vim obtinet, Sensus: quae Om-
Meviij sD, int, quibus potentiam si iam de
I clarat, suas l. actiones exequitur. Hec in celsissima parte corporis collocata, caeloqs proxima vim suam reliquas partes eis caciter diffund t. Non est illa demersa in sanguine, non a progenitora b. aut fa-oubui s minali derivata: sed ab omni materi coaliena, recens a . torea: stio ja co firmato infunditur, non mutuatitia, aut aliunde ascita, ut statu ut Pu-
Druidae, qui absurdam quadamμετε - cst, x rasanimatione induxeriat, qua
muiuii. pi W- xi e conati sunt animas a morte alterius in aliena corpora demigrare, non hominum modo,
tiplici effect i,d uel si di is ope iano spiritu et ps p xi O ' ci ita r i iii t u r. Si si vi d eanima, c. 3 . Vox pu animat, vitaque intur: dum vult, Ani nus: dum sci
77쪽
sed pecudum etiam ac bellum una : Quod sic ex pressit Ouidius Metamorphosis decimo quinto.
Morte carent animae,semperque priore relicta Sede . novus habitam domibu , iuuntque receptae. Omnia mutantur, nihil interit, errat, inc,
Huc venit, hinc illuc, quoslibet occupat artu Spiritus, eque feri humana in corpora transiit, Inqueferas noster, nec tempore deperit viro.
Hinc superstitio is huius affectatores esum ca rn iusibi interdixerunt, nefas arbitrati ex ullo anima tis genere quidquam degustare, ne, ut vestiuit ex de T rtatricti salse Tertullianus,bubula de aliquo proauo quis quam obsonet. ae lac uasto Chi istianae professionis hominibus prorsus rei j cienda, cum Orthodoxi certo statuant suam cuique animam attri Animam rabui, eamque tum demum infundi, cum foetuso in tioiiale quannibus suis membris articulis q. fuerit delineatus, conquod fere quinto ac quadragesimo a coceptu die fieri as olet, praesertim maribus, ubi nono mense lucis huius auspicia sunt accenturi. Foe in inis si quidem, quarum natura magis si accida, ad quinquagesimum diem formationis tempus portagitur Et quanquam non omnino certo fixod: dierum numero haec terminari possint: Hippocrates tamen exactissime ad calculum reuocauit, quotcmpo cinfantis effigies, formaq; absoluitur, quo motum accipit, quo natiuitatem consequitur. in libro si quidem de natura foetus: si marem inquit, tragesimo die perfici contingat, motum accipit sexagesimo, mense que septimo in lucem prodit. Quod si es bio dierit
quinto dc trigesimo die formam acceperit, mo numero tu potitur septuagesimo, mense J; Octauo nascen itu absolui.di primordia accipit. Si vero die quadragesimo quinto legitimam formam adeptus frierit, nonagesimo die mouetur, ac nono mense natiuitatem
78쪽
cosequitur. Ex quo dierum mensiumque decursa ac serae, liquido apparet formationis diem dupli
catum motus diem constituere, motionis vero triplicatum nascendi tempus commonstrare. Verbi cauta, ubi trigesimus quintus formam perficit, is duplicatus diem motus septuagesimum costituita qui rursus triplicatus bis centum senosque dies seu septem menses conficit, si cuique mensi tri-Fdemessatur Ointa dierum numerum assignes. Pari modo de dirum asculo reliquis ratiocinandum. Caeteium cum scernina per ita ui . tardius perficiatur,sitque eius gestatio productior, paulo diuersius subducituriatio. Illa siquidem trigesimo tertio die formata, motum accipit septuagesimo, mense que septimo nascitur . Cum vero quadragesimo a conceptu die illam formari
contingit, octuagesimo motu potitur, atque octauo mense in lucem producitur . Quod si quin
rosupra quadragesimum die conformetur, motum accipit nonagesimo, menseq; nono eruptionem molitur: porro cui quinquagesimo die for ma absoluitur, centesimo moueri incipit, ac deci mo mense eluctatur, lucisq; beneficio perfruitur. Haec p lixius a me enarrata sunt, quo quisq; in
iciligac anima rationalem tum demum infundi,
cum foetus abiolutam formam sit adeptus, suisque lineamentis exacte distinctus. Neque enixia anima primo mense formationi foetus insistit, sed faculta S uteri, ac vitalis vis seminis magna solertia o peri elaborando incumbunt, ac sensim ad distin cta membra, exactamque formam prouehunt. Primis si quidem sex diebus in ovi speciem semina Rudimenta conglobantur, lactisque cremorem referunt,ac fi- human e for brae quaedam tenuissimo cotextu,telis aranearummat ii non absimiles producuntur, deinde subsequenti.
bus nouem diebus sanguinem & spiritum submi nistrant acetabula ac venae umbiculares, ex quo
79쪽
primum effigiantur membra organica, quaeque nutritioni sunt accommoda, utpote hepar, cor, splen, pulmones, cerebrum , quae a primo conceptus momento ad decimum octauum perficiuntur: postmodum ad qua itum & quadragesimum
diem caeterae partes conformantur , statu Sque vi talis esse, ac sentire incipit, licet ob imbecillitatem aut non moueatur, aut tanta debilitate, ut gestans id sentiscere nequeat .. Hoc itaque tempore anima rationalis uterum subire creditur, ac naturales facultates seu potentias sua vi imbucre, totumque opificium perficere. Quod ipsum Augustinus Moysis testimonio comprobat. bi quis, inquit, Exod . . i. percussierit mulierem uterum gerentem , & abortierit, si foetus formatus fuerit, det animam pro
anima: Si vero informatus fuerit, multetur pecumnia . Quo conuincitans mam non in eis c statui, nec hominis nome promereri, nisi omnibus lineamentis sit consummatus, exactamque formam consequutuS.Curn itaque iam formato corpore inseratur, non est quod quisquam existimet in conceptu illam cum semine derivari. 5iquidem si semini rationalis anima, quae perenniter subsistit,
inesset, aut cum illo proflueret, multae, ut ille ait, quotidiano effuxu seminis, animae evanescerent. Quamobrem non ex Adamo, aut progenitoribus illam propagatam credi par est: se a sangulis momentis cieari infundique diuinitus . Quod hoc dicto stabiliri possie video: Pater meus adhucusque temporis operatur , dc ego operor . subindicat Deum Optimum Maximum & illi aequalem eiusdemque essenti ae filium creandis conseruandisque hominum animis occupatum, illisque producendis intentum, quibus quodque ani
mal subsistit, vitamque propagat ac luctus. Quo
80쪽
mu mensibu hominis ira reten prome
Quo spectat illud Psalmographi: Homines&iu
meta saluat Dominus, hoc est, animalia quae q. su stentat Deus, suaq; ubertate pascit ac saturat: Qui cum unice erga genus humanum assiciatur, pecu liari munere ac dotibus hoc opificium instruxit. Alia enim ratio hominum, quam belluarum,logesis illorum conditione praestantior . Siquidem hominibus rationem, mentemq; indidit,& quod reliquis animantibus negatu, in conditoris agnitionem perduxit, suaq; diuinitate assiauit. Quam munificentiam cum agnosceret Iob: Ipse inquit, docet nos supra iumenta terrae, & supra volucres aereas erudit nos, quo indicat homines praestare caeteris animantibus , ac Deum suas dotes ac munera illis cumulatius impressisse. Hoc quoq; sin gulari donativo, summi q. principis munere honorario, sunt destituti, in elaborati, imperfectique partus, effluxus denique praematuri, abortusque praepropcri, ac praeter humanam speciem enormiter monstro si . Quorum nonnulla licet palpitent, illisque vitale quiddam inesse videaturino tameab anima rationali id sunt consecuti,sed a faculta ti forma trice, ac spiritu gigniriuo , quae semini ac sanguini me struo insunt. Hec enim primis quadraginta diebus conceptum alant ac vegetat, formamque hominis emoliuntur. Habent quoque reliquae animantes spiritum vitalem, reliquasque 'animae potentias, 'egetantem & sentientem, quas ex seminis facultate sanguinisque eae uxu consequuntur, atque illi in utero augescunt, illorumq;beneficio vita potiuntur Quo spectat illud Leui
lici: Anima omnis carnis in sanguilae eius est. Vita si quidem atq: animantis cuiusq; spiritus insan guine subsistit, eoque alitur ac fouetur, ut e lychni flamma effuso oleo. Quam animae vim, ut optimet nouit Galenus ita ingenue ignorare se fatetur, Aunim ge