장음표시 사용
91쪽
imi hi dicere videntur. Quid enim sibi vult angor
ille Seruatoris, atque aestuatio e qui cocepta iuppli- homi-cij, quod subeundu erat, atrocitate, impensici; be--argum 8neficii ingratitudine atqs obliuione, huiDana qua' tum dam imbecillitate in hanc vocem moribudus erupit, Tristis est an inna mea usque ad morte mi eam Mati. e. et C. que veluti patri blandiens, deprecatur. Et quanquanondum illi insultaret, aut manus inferret insolentia militaris, tota tamen mente & cogitatione in imminens periculum defixus, lato horrore ac trepidatione concassus est, ut affectus sanguineu ui- Chri usis dorem expresserit, toto corpore confertim, atque corpore et effuse pro manantem,sicut utrique parti acerbitas animo cru- illa doloris sit comunicata, atque ex animo in cor- ctatus seu-pus redudare coeperit. Nec est, quod quis opinetur D. in huiusmodi taedio ac pavore animam vitalemae vegetantem, tum spiritus naturales tantu assici, imo pars hominis potior discrimini obiicitur, iaeamque tota vis mali decumbit. quae tarnen originis suae memor, vires colligit, ac coelesti fulta pr*
sidio, intrepide infractoque animo aduersus pericula subsistens, diuinitus solamen accipit. Huiusmodi affectibus etiam Ditiae virginis mens multipliciter agitata est. Illius si quide cum spiritus tum Maria Danima, alias laetitia, alias dolore perfusa est. illud: T cq
denunciato per angelum conceptu, partuque mi- c re, rifico, pastorum concursu, ac Magorum adoratione : istud, ut a Simeone fata tum erat, erecto in crucem filio, experta est. Possem equidem magna connectere seriem eo i ii, qui in maximis calamitatibus constituti, acerbissimu animi vulnus conceperint: exempla suppeditant tot vatum examina , inter quos Helias, Heliseus, David, HieremiaS, MoscS, Vates caeli Esaias , Ionas, Zacharias , & praeter martyrum a et mitistibus
liquot myriades, indefessus ille fidei nostrae asscr, o politi. tor & propugnator Paulus suo agono thetae, set E remune-
92쪽
remuneratori strenuam operam praestiterunt, qui praeter corporis incommoda summasque an iustia S, ac detrimenta, animam circumferebant 'cerri mis doloribus exulceratam. uis'. autem secum
ipse expendat, quanta Obsedetat illorum ansmos angustia , quis menti inhaesta it moeror , quae trepidatio: cum pulsi patria, destituti assinium ac cogita totum solatio, ludibriis , contumeliis, flaor expositi , afflicti, pressi, conculcati, proscripti, per loca avia, atque hominibus inaccessia hostrum sae
in viis Vultdrc sunt coacti, suaeque salu ti atq; in eois od si anima, quae homi
H hcitu 3 fcc ruit, Omnis asse ionis sit expers, bus agitis Vci doloribus assicitur: . . tibi volunt ploxabundae hae voces iova retri
stis es anima mea, & quare conturbas me Defecitans alutari tuo anima mea. Renuit consolari an iam a mea. Rursus dum refocillatur, ac Dei fauorem peicipit : introit O anima mea in requieni tuam: etenim Dominus benefecit tibi. Benedic anima mea Domino, & omnia quae intra me sunt, nomini sancto eius. Adhaesit anima mea post te, me suscepit dextera tua. Quibus emam si innumera congeras, non dc signari tantum puto naturales antinae facultates, Set potentias bi eui interituras,
sed illam, quae rationis, qb aeque diuinitatis est pax-ticeps, a cinus vi omnes actiones corpori S procedunt omnesque sunctiones perficiuntur. Cui par-Abis. i. tibi sita est ab opificessu vixe i is, hoc est, conseruan Synto, eclis , exequendaeque legis naturae amor & notitia, virtutum vitiorumque discrimen. Quae vis, teste Paulo, hoc essicit etiam in animis eoi ti, qui a Deo Naturae in ' ductu a malis resiliant, ace, diu, ixem 3mplcctantur. Si quidem illa animi pars,
in qua elucet imago Dei, ac se profert naturae integritas, detestatur, damnatque nequiter facta, ac se
93쪽
)cupit praestare inculpatam, ab improbis moribus,
i omnique scelere immunem: quanquam haec natunae vis nonnihil labefactata est, dc concussa : sic utl quae mens concepit, Voluntas non syncere, norii pio te, non alacriter exequatur. Huic assinis Con- scientia , quae mentem hominis latenter a Deo in. costientiis istigatam argvit atque accusat, i ncti Soque terrore, quid in mel ac scelerum recordatione anteactam vitam de te .c cia r. l statur, conceptoque emendatioris vitae proposito, i malorum poenitentia ducitur. ita ultrix illa Con-l scientia homini aurem vellicat, ac maleficia iami pridem patrata oculis obiicit, quibus facile con i uinci possie video, animam affectibus esse exposii tam, ac perturbationibus subinde inquietari. Si
i quidem dulcia percipit Ac amara , ipsaque dilatati sese ac gestit rebus prosperis, contrahitur aduersis.. nec tantum homines, sed mentes quoque angeliacae suos quodammodo affectus obtinent .lescunt enim malis hominum , seseque cruciant, cum hi a probitate ac virtute desciscunt: laetantur vero atque exhilarescunt, cum improbi se ad frugem costarunt. E contra mali Geni j hominibus in AEqI festi sunt illosque mendaciis onerant, contumeliis et 'impetunt. insectantur, odioque parricidali prosequuntur Qx e cum in aereas incorporeasque sub stantias cadunt, qui fieri possit, ut non eadem hominum animae percipiant
Inimn hominum non omni ex parte esse aequales, nec pari coi ditione ac dignitate ,sed aliam, alia praestantiorem. Cap. XIII.
Q TANTVAM paulo ante nonnulla a me
sunt commemorata, quae huic argumento coct-gruunt, quaeque hoc paradoxon stabilire possint; L s operae-
94쪽
Oper precita tamen facturus videor, si singulari ea pite hoc thema illustrare perga. Pleriq; it ea haeret sente satia, ut animas hominum eiusdem esse con ditionis, eademque dignitate ac praestantia existiment, nec inter sapientis stolidique aut improbi a nimam quicqua interes e , ullumque statuendumi discrimen : sed organi tantum ratione impediri actiones,ac facultates animiae vitiose perfici. Ego vero nullo contentionis aut contra dicendi studio a liter se rem habere mihi persuadeo. Quanquam enim non ignorem ob morbi saeuitiam , ob capiti inflictum vulnus, ob castim denique & c Acuuionem affecto cerebro mentem obstupescere, omni umque rerum induci obliuionem : non consequitur tamen, omnibus a nimam esse parem, aut omnes, quod ad iudicandi vim, ad ratiocinandi iudi candique peritiam attinet, aequalem esse sortitos. Neque enim cuiusque anima quamlibet accurate fuerit exculta, quantumuis strenuam operam adhiberi cotingat, artium, disciplinarum, omnisque doctrin S, atq; eruditidis aeque est capax, pariq; do, cilitate ac solertia. Cum plerique inepti sint, minusque appositi ad perdiscendas artes, atque inuita Minerua. repugnanteque natura pleraque aggrediantur. Vt autem faces & funalia alia aliis magis . splendescunt, lucisque plus exhibent: Utque ignita quaeque alia alijs sunt magis urentia: sic animae cuiusque splendor dissimili ratione elucescit, variaque se prosei ut mentita discrimina. Et quemadmodu metes Angelicae ordine, dignitate, ossiciis, mini steri is inter se differunt, quod Seraphin, CherU- bin, Throni, Potestates, Virtutes, Archangeli, totaque Geniorum hierarchia demonstrat: ita in animis hominum discrimen statui posse video. In eo
autem Omnes conueniunt, quod corpus mortale & caducum sunt consequuti : quod formaru
95쪽
humanam nacti, licet nonnulli ferino sint aspectu, bellu isque assin es : quod omnibus inditus procreationis ardor: quod iisdem naturae legibus te i nentur: quod similis illos rationis vis incitat: quodi animi e cssentia , formaque sub tantiae a Deo sita creata: quod immortalitati destinantur, o inanes': ivno spiritu iiDbuuntur. Sed quoniam non aeque val lenter se in omnes exerit uss diuinitatis, nec Om-l nes eius mulieris sunt aeque capaces, tant que beneficii plerique se praebent indignos, sit ut alia viatque effectu suas actiones proferant animae, nec sint in praesenti rerum statu, conditione, dignita te, Ordine pares, nec in altera ctiam vita futuri quales, parique gloria illustrandi. Sic enim prophe ta Daniel eius rei nobis fidem facit: QSotquot in puluere dormiunt, euigilabunt, alij in visam sem- 'piternalia, alij in opprobrium , inde dccus, in poenam, alij in condemnationem. Qui autem docti fuerint, fulgebunt quasi splendor firmamenti, qui ad iustitiam erudiei in t multos, quasi stellae in perpetuas aeternitates. Qisod disertimen inter sub stantias in corporeas Paulum etiam obseruasse cOperio, desumpta ex syderib ' similitudine. Vt enim sydera alia alijs sunt illustriora , variaque se exhibent corporum discrimina: sic magna in animis hominum differentia , atque in resurrectione altera alterius anima sutura est magis gloriosa. Con .stituit autem Deus ( ut Gregorius Nisenus testa β tur j secundum animalium species, diuersas animarum d: sterentias, ac cuique corpori conuenientem assignauit. Sic brutis animantibus non ratio
natem intelligentiam , sed naturalem industriam insevit, qua insidias, damna, pericula, omniaque
vitae incommoda declinent. Itaque tota speciet Sanimantiu vina inclinatione mouetur. Lepus enim
se innis pauidus oc meticulosus, Canis quisq; sagax atque
96쪽
A istis non atque ili sectandis feris industrius, Vulpes omnes, ariones, si salo dolae sunt, astutae, insidios S Lupus quiuis ferus, ductu natu ac pi dae auidus, Simia quaelibet humanas gesticar Orsitur. lationes exprimit. od ipsum in homi e non
consequitur. Si quidem infinitae sunt humanarum actionum rationes ac modi, nec omni homini viana operatio, unaque intentio, ut animatibus, quorum action es a sola natura cientur, quae ib omnibus pari ratione decurrit. At rationalis actus , qui proprie humanae mentis est, singulis diuersus, ac pro animae coditione alius alij. Unde emergittar ta in hominu animis opinionum varietas. Vt itaq;ex Pauli sententia , Unicuique datur manifestatio
spiritus ad id quod expedit, ac variae hominibus sunt delega tae su iaction es, ac munia, quae Deus pro suo arbitrio cuique distis buit, diuidens suum spi rettum cuique ut vult: ita sua cuique propria ac peculiaris anima , quae ab uno opifice profecta est, sed non pari dignitate praedita , non eadem intelligentia ac rerum cognitione imbuta sic tamen ut virtutum, vitiorumque sit capax, atque insitavi optima quaeque amplecti posse hac vitare noxia, licet invalide ea persiciat, ubi diuino praesidio sit destituta. Quapropter non absurda mihi videtur Mens rabu illa Aristotelis comparatio, qua mentem hominis aras . . aismilem facit tabulae rasse nullisque expolitae picturis, sed quq accem moda est, aptaque ut quiduis adumbrari possit, ac delineari, aut vitior urina, scilicet monstra, aut virtutum simulachra. Quo
missis es Vt in opulenta magnificaq;
. domo non solum vasa aurea dc argentea sunt, Verum & lignea dc testacea, quorum illa honesto usui destinatur, ista sordido, parumq; honesto. Sic Deus in hoc mundi theatrum varias corporu a canina O-ium differentias produxit, varijsque personis itasanduit, ac diuersis instruxit ornamentis, non ta
97쪽
t inen sine spe excellentioris muneris assequendi.s dieque enim cuiquam ademptus cst conatus, auti industria, quae niti posset ad praestantissima,& co l sectari opti tria imo ad illa huic adminiculatur rei munerator, ac cunctatem impellit. Sic qui sua cul. N mo enil pa sordescit, ac vitiorum coeno obductus est, e X po-pa Desilire se potest,abstessisque sordibus cssici vas hono tris erat. rificum, atque xsibus praeclaris accomodum. Assignauit si quide Deus opi .ma X. cuique peculiarem
corporis habitum, suaeque naturae congruente animam, quae tamen multis modi sim nautari sint apiata. Desciscit enim nonnunquam h Cmo, ac degenerat ab integritate, suique pie stantia seu corpus, seu animam spectes . atque originis suae oblitus, sotai bus,lutoque vitiorum inuoluitur nonnunqua vero latenter a Deo instigatus, ex malis, quibus erat deuinctus, eluctatur, atque ad untutem, ad probitatem, ad honesta quaeque nititor . Cuius rei docu
menta sumere licet in filio prodigo ac decoctore, dc Saule omnibus itaque sua mens, suaque anima ob libit, sed quae diuino munere, eiusq; afflatu multiplices dotes, valiaque charismata concipit: licet
non atqu alenter omnium mentes spiritus diui nus impleat. Accipiunt quidem omnes de uberrimo eius sonte, sed alius alio assi uentius. Quod ta lent*rum distributio nobis inculcat, qua in obeunda negotiatione salutis nostrae diligentiam ,& in-
dustriam nostram licet inualidam acuit atq: extimulat,& Dei decies amplificandas , augendasque si praecipit. V Mi enim quinque, alteri duo, tertio V
rum partitus est cuique pro ingenii sui captu, utq;
operis huius Chorago expedire, atque e re, usuque esse visum est, experis, acceptique ratione suo tempcne exacturo Sic PaulusTimotheu comone sacit, omnibusq; eius nomine aure vellicat, ut functio
ne suam curae habeant, ut donuspiritus, tanquom ignem
98쪽
Simile a so ignem sopitum, iamque evanescentem exus citent, ito igni. Vt e cusso veterno delegatum munus sedulo ex e qui studeant. Hoc enim a suis exigit Detis, ut quis que suam Spartam exornet, Vt minam concredi tam adaugeat, dc cum foenore refundat. Et quo niam non patitur otiosos esse nos, nec intermitte se industriam, sed continenter excubia Sagere, atque indefesso labore insistere nundinationi. Ne gotiamini (inquit donec veniam. Quod cum organum cicctionis Paulus sedulo inculcaret alijs, id Negotiatio ipse omnibus modis piae stare studuit, sicut in te, Livetesicis. gatione sibi commissa caeteris magis feruidus fuerit, atque in Apostolici muneris functione ob eun f, misi aenis da alacrior, vividiorque. Vt itaque in gemmis, a tura, erit. J imantibus, lacibis, sideribus discrimen est, ac flos alius alio odoratior, ac gemma alia rutilantior: ita in animis hominii euenit, quae peculiari quadam vi ac facultate instructae varias ope iationes, diuer- Simile ab sosque e siectus proferunt. Quemadmodum enim . cris ut Paulus ait suo cuique semini vis inlata, atque alia caro pecudum,alsa hominum, aliaque spicies ac decor cor potibus coelestibus, alia terrenis: alius Solis fulgor, alius Lunae, alius alterius sideris spiei: dor: ita corpus hominum aliud alio praestantius, habituque magis genet Oso: ipsaque anima cum in hac statione, vitaeque huius decursu, tu in resurrectione pro sua sorte, ac meritis (qua quisque ad Deum referre debet, nulla philautia sui ob fiducia dignitate & coditione potior, gloriasque superior . Magna siquidem cum in praesenti seculo , tum in futuro inter probos, improbosque disparitas, ac dissimilitudo, multumque diuersa conditio. Impii enim in medio iustorti non subsistent: sed ut quis quiliae,aliaque venti ludibria, disia pabuntur. Itaq;Paulus ex natura rerum multa oculis nostris ob ij-cit, quorum intuitu atque obseruatione, arcana Diuini-
99쪽
Diuinitatis nobis innotescunt. Sic in negotio Chri Simile isi sti ab odore ac fragiatia rerum corporalium sit mi rebus odo- litudinem destiniit. Vt enim effluxus atque expi. Varis. ratio stirpium est eclia se prodit, ipsumque cor vel a. Cor. g. reficit, vel ostendita sic anima, ex qua emanat salubris halitus, aut insalubris, Christum vel suauiter assicit, vel peni tus ostendit. Igneus esse equidem vigor, et caelestis origo
Sed ut ignis alius alio calidior, ac pro nutrimento, S m se uos ubiectoque fomite urentior: ex oleo si quide, pi rerat bur.ce, sulphure, bitumine, naphta (quam Petroleum vocant inflammescit ardentius ; ita anima pro sua facultate ac viribus, proque acceptis dotibus vim suam in corpus exerit , estque in proferendis actionibus vel agilior, vel remissior, sic tamen, ut corporis habitus, ac constitutio, quam xyα iv Gi oeci vocant, eiusque organa animae subserviant. Parest ratio in malis Genijs, quoruni alius alio nocen- G, ehibruistior, hominique magis infestus. Sic in Evangelio Beel rebul, princeps Daemoniorum denominatur, si crimemean qua in malis inferendis praepotens, ac magna- ia. rum virium. Sic Euangelicae narrationis series ma los Genios nocendi studio ac malignitate discernit Is enim, qui minus virium obtinebat ad pertur bandam conuellendamque hominis mentcm, adsciscit sibi septem deteriores se, ac collatis viribus alta illam occupant, ut sublata sit omnis emenda tioris vitae spes, omnisque ademptus ad saniorem mentem reditus. Qiuod si fas sit, corporea conserre incorporeis, ut, stannum, plumbum, argentum, aurum , aes, cuprum , Orichalciam, Omnisque generis metalla suas sordes concipiunt, su- a. r. amque scoriam atque aeruginem contrahunt: Vt. Simile ab
que agri inculti, squallore ac situ obducuntur,ijsq: incultis m i Zania, ac in f clix lolium innascuntur: ita animae crA .
100쪽
substantia sua vitia contrahi tripla d. exculta splen dore virtutum mitescit neglecta vero vitioru fuligine dense scit atqs obscuratur. Nec est quod quis qua opifici suo obloquatur , aut cu allo expostuler ilyt ignau' ille, qui acceptu talentu defoderat, cur tia domnes odo i Seruatoris di manet, impressaque sint cuique Diuinitatis vestigia, sicut gentibus etiaa Deo alienis indita sit,in sc raptaque natur S te cuius instinctu mens illorum Dei notitiam concipit, Ipsaque conscientia attestatur, a cratio dictat, quae sectari, quae vitare conueniat, quantusis inhonesti honesti is sit discrimen. isque itaque essicere curet, ne in uanum incasiumq; hoc munus accepi me videatur, nec Deo, cuius arbitrio omnia decurrui, obmurmuret, quod minus praestantem anima sit consequutus: sed quam obtinuit, foueat, illi is ut agro sterili, ac ieiuno culturam adhibeat, sparsoq; verbi Dei laetamine sementi praeparet. Ipse infirmis conatibus, promptaeque voluntati non est de futurus. Nihil aut animae salubrius, magisq ructi-
Ieru quaia i continenter sacrarii literarum medita raoni insistere. Haec siquidem vitiis medetur, haec morbos eae pugnat, haec animi moerore diluit, men lique offusam caliginem discutit. NulluestrC me idium sanandis , restaurandisq; ex hulceratis mei L. bus e Scacius, magisque pr*sentaneu, nullus moriasus tam virulentus, nullis vulnus tam laetate. quod hoc medicamine non sanescat, atque obducatur. Feruet auaritia, misera, cupidine pectus ZSunt verba--oces, quib- hunc lenires dolorem
Posi , di mugnam morbi deponere PartEm. Laradisomore tumes e lunt certa iacuta, qua te Ter pure lecto poterunt recresare Abelgo. Inu m,iracundu , ners, binosus amator 'Nemo areeso ferus ecly: qui non mitescere possit, o modo cultura patientem accommodet aurem.