장음표시 사용
71쪽
cat .de specie, species re vanira uniuersalis: est illa natura , in qua conueniunt sunt si milia ipsa indiuidua extra animam , cum era intellectus inspexerit ipsam in esse pluri Dus, & uidet, est una natura is qua com: ueniunt essentiaeiter ipsa indiuidua colligit illam naturam ex singularibus dc facit unam intentionem quae intentio postea ut in intelo lectu est dicitur primo intellinum, nam est fictum per primam operationem intellectus re hoc aicebat porphaeollectivum enim mul/,imum in unam naturam,fricies est.
i ta X his omnibus inserimus. α de tali uni. Quersili incinnium uniueriale est , non pertinet ad ictum logi m declarare , cum sit effectus ipsius intiuectus. & ad eun
dem spectat , caesa & effectu conside o
ALiud uniuersale .est uniuersale logic . dc dicitur secundo intellectum ii pis errota est illud quod fabricat sibi intes. lectus primo de anima s. Themistius ad cognoscendum tales naturas rerum .s uniuπMles uel singulares. Ouod non estrium, quoniam sumitur a , rinus pimo im telle , quod non considerat la us imqaantum uniuersale & factum ab intellectu ste ut instrumentum uel tegula sit ad c oscendum naturas rerum illud autem a. intellectum sithoe modo .v. g. post iam inte, lectus prima sui operatione recipit hanc nuturam, in syra conueniunt omnia indiuid re sedit unam intentionem, iterum Inseicit saper ipsam de uidet q. st& ideo praedic tur de pluribus, unde logicus uocat talem re similem aliam naturam,speciem, quae erit
regula ad cognosiendum omnes naturas,
i in prae anniu de indhiiliis inquid. Peri itionem enim species seruatam in mente, cognoscimus similes natiuas, unde ipsa secundo intellecta non sunt naturae rerum, sed labra & instrumenta ad cognoscendum naturas in rebus uel uniuersales,uel non uniuersales, & ideo uocauit passiones animaec methaphisices aerimo, & sunt accidentia ipsius intellestiis, ideo mus non praedic, tur inquid de specie, cum utrunqi sit actio dens de unum non praedicatur de altero sabstantialiter, dico genus, ut est secundo in. llectum, noei autem de natura generita loquor, illa enim natiua bene prmicatur in
quid de suis speciebus. Abus autem expositimus diffinitionem
generis quomodo debeat intelli inc dedat auimus in lireta praedicaturini quad. idest est instrumentum ipsius intelli Gus per quod poterimus cominere natuoram genericam , quae est & praedicatur de pluribus speciebus, simi ergo logicaliam, uersilia sumpta iterum intellectu cogitante, ex ipsis primo mtellectis , inquantum labra ipsius intellectus. ad cognoscendum naturas rerum similes, de his iginar loquitur Iog, cus, non autem de primis ut uult Scotu Et illud uniuersite secundo intellectum dissert a primo, quoniam primum est res ipsi re natura, quae secta est a,natura extra mi mam de si laris ab intellectu autem in anima est uniuertilis, serundo uero intellectum non est aliquo modo lictum a natura, sed . bene simplum a , mturis rerum primo in tellectarum & ideo non est ficticium. ALiud uniuersile est illud ο. methaphua quod in se sua natura de apud nat ram est uniuersite, & non solum per essem Nam,sed etiam per existentiam quoniam de se sine materia possimi existere: Ac ideo disfinitione & opere , di ideo dicitur uniue salis per essentiam, oc existentiam,& sint prumae substantiae & intelligentiae ipsae non dependentesa,materia in me& operari. Disierunt uero primum uniuersiicit .primo intellectum de hoc, quoniam primum non est isne materia nem abstractum apud naturam, sed per intellectum tantum , apud naturam uero singulare cum tanta & tali materia , aqua dependet in esse existentiae dc operari, de hoc modo sunt abstracta mathemataca, methaphi. . t. phisicorum i ε .istud uero uniuersitae de se& per fiam naturam est abstra. ctum a materia oc ideo existentia nim solum in essentia Ac intellectu & ideo in esse & oporari, sicuti intellectus noster I de anima 6. de r. de intelligentiae e. phisicorum sa. haec est dii enita inter Aristo. de Platone uoletat enim Plato q, illa uniuersilia per intellectum, sint separata dc uniuersilia extra animam, sicuti & intelliontiae. quod negat Aristo.
A Liud uero uniuersite sumitur magis stricte est illud r quod di it Aruti
primo posteriorum cap. de uniuersali: de est illud quod habet istas tres conditiones es de omni per se & inquantum ipsum distinuero a , pratalictis, nam per suas conditiones debet esse praeditatum conuerit bile, prumum aurem non uuenibile& inquantum
ipsam , ut habere tres de Ysochele uniuersiis liter preduatur primo modo de prioristic non tem posterioristicaeadecundo modo.
72쪽
Praecinitiones libri.&-untum ipsimi. bene clatriam non unitaemiis, Inquantum uero cle inliter praedic r posteriori stiri, mentum est etiam materia aliorum, sic est
taud uero quod dicunt uniue sale in eau rub eodem genere cauis, & se praeduatur Ilando. ut deus uti materia prima, non uis causa materulis de clemento & dicimus eledetur recte positum, uel enim consideramus mentum est materia inferiorum. Alia ueromas caulas rei penu esse dc se dicuntur modo dicimus, clementum est compositum caulae remotae. uel causae propinquae, non ex materia prima Ac sic non uniue sale ad ire cauis uniuersales uel partieulares. quoniam sum. Nem obstat illud quod dicitur quodraula ut eausia respicit causatum d essectum, materia non praedicetur hoc enim est uersi debet igitur dici respectu em scausaremo de est rem, non autem de causi sua inferio ta3 caula propinqua, uniue sale uero resero ri,ut dictum. materia non de homine dcclerur ad suum singulare, quod est-illo.& mento pinditatur in recto nisi sorte in oblis de quo praedicamr. sicuti non est esse in m quo inquantum causa ipsorum, bene uem caula propinqua uel remota bene enim esse de clemento ut ipsiim est materia aliorum,ctus est ex illis. sed non est Lissi illis, ut homo dicimus enim clementum est materia inis est ex materia dc forma: tamen non sub illis riorum . materia loco generis, de se diis tanquam suum singulare, quoniam Aristo.in libro posteriorum commen. ε a. inon de ipso praedicantur. Non ergo debet uersalia ignota nobis comparando ad ipsum i lues materia prima causa uniue sa- effectum, d hoe modo sicillime soluitur illis ipsius hominis, sed potius causa remota; la contradi tio inter quarium textum primi. Et li dicatur,q, Ariuo.primo phisicorum phisi a com. primi posteriorum in plis . posuit dicendo, et ex uniuersilibus in sim sicis enim dixit cum sint plures Gradus caugularia oportet prooedere dc loquitur de cata sarum semper quae est magis uniuersalis alis ,ereo dantur uniuersales causae in causan gis nota minus ignotare retusitatum cauodo, ad quod respondeamus cum ipse mei rarum particularium quae simi cssi suo unis Aristo. sumendo quod sit pia dirit textu pris uersili sicuti exponit A LU Maidemus admo intentii m esse in libris phisicorum tra sensim generationem 3 corruptionem, in rure de causis, dc quoniam cauta aliae unis gis est notum ibi * insit aliquid in potentia uereales aliae med ita minus uniuersites, quae est materia r & principium si is nam Are ideo quaereret aliquis ab Aristo quibus Q ibi sit clementum, elementum enim, cum
Incipiendum respondet textu 4a,causis ma sit in actu ducit ad oppositum potius,in lugis uniuersalibus,quia sunt magis notae non bro uero posteriorum dicit cauta rem et naturales cauta sint m gis notae nam rex tissimae sunt minus notae de sensatae eompatu serundo dixit musas naturales esse notas rando illase flectui,&est clanimari ominnaturaed non nobis, sed dicendum. cau- sentimus domu .isundo parietes, quae suntis uniue lalissimae sint magis notae idest mi cauis immediate domus , postea istinuis niu ignotae causis particularibus Ac propriis causas remotas domus .s lapides lignam re ideo quoniam. r methaph. primo a minus stea tales lapides 8c talia ligna ctricum ergoi reis est incipiendum ideo a , causis unio sensus sit origo nostrae cognitionis in intes uectilibus est incipiendum postea de causis iretu I. de anima 3 o. Merito si partes pro
singularibu' propriis loquitur igitur Ari. pinquae prius sensitae οἱ prius igitur inrella
ibi de uniuersali in praedicando, quoniam ctae. Patet igitur in libris phiscorum locu non comparat causam ad causatum sicuti tum esse de uniuersali in praedicando respocomparauit textu primo, sed causam uniuer em suarum tausarum quae sint c, illo unusalem ad musam particularem, quae est sub uersali, in libro uem posteriorum de uni illa .v.p. est materia prima fissi ipsa elemen/ ueriali, in causando, respectu effectus, retum sitalpra etaerogenea d Comnia ista sunt quomodo, illo modo cauis uniuersiliores cauta una sub alia una uniuerialis alia media sunt notiores: hoc auteni modo ignorio alia particularis,in e genere cauta situ res. Redeuntes igitur unde digressi sitis licet materiali a qua igitur incipiendum re/ mus , dicimus, cauta inquantum res spondet Aristoath uniuersali loquitur igitur ciunt alias causas sub se dicuntur uniueia Aristo. de uniuersali in praedicando non in les 3 sunt uniuersales in praedicando,in quancausando. Nora tamen * materia potest tum uero respiciunt essectus, non debent dis comparari ad ipsum elementum duobus mo ci cauta uniuersales sed potius cauta rem
dis quantiam causa ipsius,dc sic dicitur cvi tae oc propinquα quantas aliquando Arist.
73쪽
nt Aue .eonfundam Moeraninos, sed de uni tersali eum sit extra propositim nostis principaliter intentum e sufficiant. VT autem magis ad mentem Porphirii
declaremus illa octo quae dicit Auere in primo mimorum in prologo.santentio nem &sibiectum utilitatem,ordinem,uiam doctrinae, diuisionem, proportionem , no men libri, re nomen authoris , mihi uisum est ex ipsius mei uerbis haec omnia coli ere, non enim quae nostrae saccuminimem pro serre debemus , si authoris intentionem exoprimere desideramus, sed ex ipsius mei uer Dis sitim eoli ere sententiam aloe opinimnem haec omnia igitur ex suo collime pro
hemio simul & quod est ad nostium propositum exponere dec imus.
PR.imo igitur ut appareat mam ars Porphirii quam silentio praeter mi, qua dam sunt prius percipienda, de primo, reo
alam ipsius Arist s. rethoricorum cap. e proici . Necessiriodiuiditur ars in duas partes, in prohemium.& tractatum, alia a rem pars .laepilogus est potius ad bene euead memoriam , sicuti clarius habetisium dam nostro opustulo de peritia artis. Duae ergo sunt partes artis necessariae. Si alis quis autem quaerat quid iis in prologo, NMare necenarius, simul & si mei cum Arist. respondcinus ex I. ret limicorum loco dicto, in prohemio praedicatur, praecognosci otur, inueniuntur res considerandae intractasti, unde quoniam prmognitio confusa GD, dc quid nominis rei et oscendae est necessaria primo posteriorum 1 s.capasta Praecognitio ni in prohemio, quoniam estante disrinam rei distinium quae sit intractatu, ideo dicimus prohemium esse nocessarium in arte. Et ultra hoc est ratio sumpta ex ν. methaphi. s. s. aethicorum O. ars operatur ex fine praecognito prius in intellectu, antequam igitur ars cognoscat res suas cognitione distincta, πortet ut praecognoscat ea cognitione confisa, quae prae
cognitio non potest fieri nisi in prohemio, prohemium vitur est pars necessaria artis. unde possumus colligere quare neces amas prolcgus, ae quid sit prologus, de a sine prologo ars aliqua sit diminuta. Hac igi tur regula se regulas Porphirius, fecit dc ipse presumium, more Mi artificis, in hoc suo op o in quo praeponit intentionem suam consa andam, ex qua praecognita magis artificialiter sium constitvit librum. Sic etiam dicimus tractatum dc partem artis & necessariam putem esse . nam in
ipse habetur perfecta de distincta doctrina rei
praecognitae in proh io , quomodo avitem 5e quot sint instrumenta dc qualiter, re quo ordine, utram pars consideratur alvepilogus. Sst etiam quot sunt necessario praeponenda in prohemio, de quae de quomodo necessaria in tractam,aec omnia ha/hebitis in nostro omisso de peritia artis. ibi enim datur amplius speculandi i
UAea igit proh tum ipse porphirius.
Γ ut regulam artis seruet .s ut praec noscat res cras cognitione confusa, ut postea in tractatu cognitione distincta cognoscat, Ze maxime intentionem uel subiectum ti hri, quod praeposuit Porphirius dum dixit uelle considerare de genere de unde probamus, 3 hoe sit subiectum nam illud est Bbiectum per regulam supCI sum pta, quod praeponitur in pres o, tracta tur in tractatu , sed hoc praeposuit Poreh. in proh io, Ac tractauit in tractatu ham igitur intentio & sibiectum huius libri. Ed statim quinam, ut saepius dictum dc probatum , subiectum debet haberes partes, rem consideratam de modum considerandi. Quae est res consideratae de quis erit modus considerandi e Ad quod dicamus, notando primo quaedam supra iterum dicta, Rem considera eam in si qua eme artis . debere, esse par tem rei consideratae in communi. U. g.&exemplum ad propositum nostrum, vi biectum totale 1n logica, sunt secundo imtellecta , quae considerantur in parie topices tanquam materia debent esse secundo intes.
lecta, ut in libro priorum de sillogismo, demonstratione &e qira: sunt secundo intelle M se de in hoe libro de genere, specie de huiusmodi aliis possunt considerari, quae sunt etiam aliqua secundo intellecta, de se
ut patet sunt etiam res consideratae a, logi eo, quam rem consideratam expresut ipse
Porphirius dum dixit, de illis quinq; con siderare uelle, tanquam de materia , circa quam suus litar uersetur. Minium amatem considerandi expressit Porphirius ibi sere in ultimo cum dixit, de propositis quium uelle loqui, quantum tome tra
ctauerunt antiqui: quomodo autem exoponendum hoc postea dicemus. Unde si quaerat aliquis a, Porphirio, quia materia&res tonsideranda in hoc libro . Re
sp ω sunt illa quimi secundo intellectas
74쪽
dus constreindi. Respondet logice. i. sub modo considerandi logkes,ut postea latius
SEdituum quaeret aliquis ex primo prus monim eap. de unitate scientiae com. a 1.1.phisicorum i .facultas aliqua ues dicitur una uel diuero ab unitate uel diuersitate subiecti cum ergo isti sint quinq, & db uersa inter se. ideo quin cquitur esse trubros inter se diuersos, quod inconueniens, Ad quod dicimus sumendo unum quinis1pra dithim q. ars non dicitur una uel plures a, re considerata: patet enim in arte una plura considerari, & tamen una ars, sed dicitur una a , modo considerandi uno, ducimus ergo ' ista quino sani res conside.
Tatae.i. materia considerata tantum non a
tem complete subiectum,sicuti dicit Ammoxius , complete uero subtalium sunt istamini , in Nantum sunt ius menta,ur po stea latius dirim . V Et dicemus melius sumendo unum ex Averro. 1 .fosteriorum I I .pri. steriorum 1 o. ar Aristo. subiectum tinale est illud quod est tanqua genus compraehedens in tria considerata in arte tanqua spretes fias,sumimus alterum geuus pontum in diffinitionibus istorum esse praedicabile, quod patet industione facta in omnibus eorum diffini tionibus , unde sequitur ut praedicabile sit subiectium totale, a quo liber iste Porphirii dicitur unus,quomodo uero pnedicabile si hi eruim posterius dicetur.
Sta statim dubitabitur ex primo postoriorum i .& as. si abiectam praecognoscitur in scientia necessario. Nullibi uero praedicabile praecognouit Porphirias. ergo non subiectum, ad suod respondeamus cum
. cap. quando esse, quid nominis subiecti est notum , despicit ara illa praecognoscere, sed supponit tanquam manifestissima. huius uero regulae dedimus causam ex primo meo thaphi arsuersatur circa dissicilia non autem circa ficilia. Oga iam ergo dari praedi. cibile Porphirius si impsit tanquam mani testum ob id igitur non probauit. maior nota, minor probanda, ex capi. de genere, uolens Porphirius dare disterentiam inter
nus S alia praedicata, sumpsit dari praeicabile, & non solum dari praedicabile, sed quodam praeditari de uno quoddam de pluribus, supposuit ergo dari praedicabi.
la tanquam man tiam. monstrantur nassones in arte primo posteriorum ro. at e notanmr praedica a
in quid per dissinitionem in mala Male per demustrationem, primo de an tertio, Ac tunc eo si mr eius cognitio: sergo praedicabile erit sibiectum ergo de eo iniri or Porphiriusin hoc libro confriarauisset sua predditata propria quod n f eat , non et sibi emim. Ad quod responuere ira erit difficile & flanimus unum discium supra, pra clicari esse quoddam re nus ad plures species predicati, sicuti p cicata simi alia in quid, alia in quale, alia per se alia per aceidens : Acistae sunt speciespi dicati, de quibus tractat Aristoteles in
libris posteriorum de topicorum, genus ura de quo tractauit Aristrucidist niuit in libro priorum cap. -M, Ue dicinatis.q. tractare de praediisto incommuni, non periineat nec ad librum posterio nam neci: ad librum topicorum, sed ad lubrum priorum, ibi enim consideratur de Hlogi uno in communi , de propositione incommuni, de termino, simiecto ac prae rato in communi, in aliis uero libris conmcreantur si ecies istoriam sillogismorum sinIibro topicorum de sillogismo topico prυ
illo episenim primo in libro posteriorinnde sillogistrio demonstrativo primo postoriorum cap. r. sic in libro topicorum depraemissa topica in libris sterioriam de prae missit demonstrativa, sic de terminis per se re per accidens in libris posteriorum tap. de per se, inquid uel in quale in libris topico rum cap. 4. istari considerantur in libristo coriam ut praedicata in quid uel in qua te non ut praedicata in communi re quorda Porphirius & diffinit sic ri Aristo. in topicis , ergo ista quinque ut praedicata inquid uel in quale sunt sisti,ctum in libro Porphirn de quibus tonsidorat conditiones,& praedicata uel passiones proprias Porphirius, Minor est probari modus considerandi est in diu dire niendi, scuti probatum stipra, sed
diffinit ut topicus, ergo sic consisserat, ut
pr icata inquid uel in qualia, si uem de ipso praedicato in quid uel in quale in conis
muni non tractauit. non est mirum, nec m
ne arte, nam & Aristo. de demonstrationem communi nullibi tractauit. lid de Beri hus demonstrationis in libro posteriorum& tamen deni stratio emubiectum &licent quando labiectu est analogum tunc ed ons m
75쪽
demonstrando dicim, denam stranti ire etiam de genere quod non imconuenit in analogo secus autem in unium
eo. Vel dieamus q. Porphirius si psit ista ab Aristo. ex libro topicori mi iam praecognitum filii in libro priorum quid sit in communi, re quoniam Porphurius simit illa sicuti & ipse mel Arist ibi dis
finit. ideo non fecit mentionem de praediotato in eoi ipse Porphirius cum nem Aristi in libris topicora unde sampsit haec omnia.
Concludimus ergo q. isti sint sibi e
stim in libro Porphirii,non ut pastata in communi,sed ut prmidata in quia uel in quale & hoe est quod dicebat Auer. in ultimmo expositionis Porphirii ista posse considerari uri ut pdicata demonsti abilia i ut per se uel p aes & hoc modo in libro posterimia uel ut Dabilia. i.ut in qd uel inje,& sael libris topico streno ne sariras iste liber. Ed iteriam contingit quaerere si prae o eibile ut in quid uel in quale est subiramim in libro Porphirii, quare non praepo Dit hoc in Prohemio, sed illa quae sunt par tialia subiecta .s genus lpecies d c ad cliud
inpondeamus cum Averro. primo philico.
rum in proloeto,dixit sabiectum in philos, phia naturali sint res sciasibiles, in plurali
non autem dixit corpus narurale, ni. hoc ab Auerisine arte factum fuisse puto nam a.
de anima ia. ars non intendit cognoscere
uniuersalia,sia ipsa singularia: & propter ip/sa quaerimus eo escere uniuerialia, cum ergo intentio est pneponenda in prologo,maxima autem intentio sit circa res potius mistius uniuerstes, immo singulares extra ani mam a. steriornm primo. Auer. Et est ra. tio quoniam scientia uera in sequitur opus naturae, natura uero intendit at* sacit res
singulares & ideo nos naturali desiderio inrendimus si laria cognostere ideo igitur dixit Autr. ibi& P minus hic, intenti nem esse de his quincv.f. genere spcim, &c. non autem praeposuit prae abile in cona.
muni concludimus elio et ista quinque predicata in quid uel in quale sint λrtialia oblecta in libro Porphirii. Sta ultimo contingit dubitare, & non si
ne ratione. si enim predieatum in comomani non est subiectum nec ista quin v sunt sitieinim totalmis partialia quid ergo si ibiectum totale non enim praedicatum in quid uel inquale, quoniam praedicatum in quid uti in quile est modus considerandi, dixi. mus enim ista tractari inquautam praediista in quid uel in quale, it sud inquatriam reo
duplicit rationem propriam di modum pr prium consideradi ranethaphi. cap. I. quod iesum, primo posteriorum cap.de unitaersa
li. Quoniam illud quod est inquantum ipsum G est per se tale , quod per se tale,perdiffinitionem suam est tale, p. de perse,qua: diffinitio est ratio propria rei, s-ndum quod ipsim ergo reduplicat rationem pro priam, ad hoc respondere potamus cum exemplo semendo ex Aueri in principio epit . methaphisidalium. & Arist. . metha. primo, ens est subiectum in methaphisica cuius modus, considerandi est inquantum ens Labiecta uerosvirtialia sunt decem era di amenta, quae sunt species entisisic aiciamus nos pi icabile in id uel in quale esse subiectum: sib hoemodo inquantum praetdicabile inquid uel in quale citius partialia subiecta sunt istae quis 3 uoces.sgenus spocies' alia tria praedicara quae in tuam spories sunt praedicari uel soluamus alio med ire magis forsitan ad intentionem Pol Mistimendo illud uerbums secundum modum stroductionis et dicamus.' interio Porphirii sit cognoscere ista quae hint praedicata in quid uel in quale non inquantum praedicata in quid uel inquale sed inquatum sunt inmumenta ®ulae quaedam ad c oscedum naturas rem,non ut sint praedirata prepos tionis topicae sicuti fait intentio Arist. m li- s topicora & ideo dixit Porphirius consideramus dc tradimus ista uelut introductionis modoct.ut introdiacant nos ad totam logicam sint instrumenta uel regulae ad cognoicendum naturas rerum.V.Lin cap.de genere
sunt regulae ad cognostendum natura generitam 5e sic de ceteris, Od ideo duebat in ultimo inquatum logice tractaueriant antiu tractamus ista sub modoconsideradi logico,q modus consideradi est ut instrumetu con siendi, tractat igitur ista Polyhirius sibia modo consideradies inquatu instrumeta notis cadi naturas rem,& ideo diximus nos,
debeat exponi genus est quod pdicatur inquid, idest genus est res secundo intest ecta, qa est factu ab intellcima. fibria ipsiusimes
lectus 3. desa 8. Themistius, .methaph. a. Auer adcognoscenta naturas rem generitas.
i quae inueniatur in pluribus naturis spe issicis .sint et go ista micata qnoe considerata sub hoc in o , inquantum instrumenta ad cognoscendum naturas rerum, non ipsa sint praed cata in quid uel in qualia, sunt
enim & ipsa accidentia & passiones anima:
76쪽
Praecomitiorestiri momoso I tur unum areidens de altero inquid praediribiture Non raso genus est quod praedicatur in QVd.iλαωundo intellectum quod a log o consideratur sed natu. ra illa genetica quae inuenitur in pluribus naturis speciscis. Ad quid igitur rides bone uire si diximus
genus in quintum secundointellectum non praedicari in quid,nonne tuam fateri signo. rantiam us enim nescis hoc uessimulas ne Ere,utcuncv igitur tuam fueris ignorantiam Vt igitur ad nostrum deueniamus, dici mus modus considerassi haec ab ipso Porphi.sunt in quantum instiumenta introducentia nos ad cognoscendum naturas rerum,&sic disserenti modo Porphirius dc Aristicon,
siderauit Aristo. enim ut praedicata priminsitionis tophae, Porphirius uero ut instrumenta introducentia ad cogniticinem ,quales siminaturae rerum, quae pnedicantur,
re isto modo possint inseruire toti logicae& poterit esse introductorium ad rotam Ioagicam a Disserui in alio quoniam considerat ista Porphirius .includendo& tractando de
omnibus modis praedicatorum tam naturaolium Q artificialium Arist tem solum traadidit artificialia.ut autem intelligatur illud, quod dicimus,ssico ch quoddam estpredicatum naturale.quodda artificialematurale est illus quod dicit Auer. 3 .post. i εν om.& est illud quod naturaliter inest alteri extra ani mam,& apud naturam,sic etiam subiectu nais turale est illud quod apud naturam subicitur. aliaui, exemplum,homo est paries,homo naturaliter subiicitur extra animam ipsi albo dici, albedo autem non est sabstinam hominis sed inest ipsi homini. Et ideo in pri siti ne est praedicatum non autem subienum, α ideo Aristine. semper primo priorum dein notando praedicatum , drit, Quod inest, sibiectum cui inest, denotando is praeredicatum dc subicinam propositionis in sillo
giuno debent esse naturalia non aute in natutata. Et ideo argumentatus est Auer. contra Galenum de quarta figura, non detur. hoc modo, quarta figura non habet termi nos narurales, ergo non datur: talia igitur sunt praedicata naturalia, quae insunt alicui βhoe est illud quod dicebat Auer. in quaesito de conditionibus demonstrationis, tria sunte dicata nariusia accidens de lecto, cauia de causato.superius de inferiori.
ARtificiale uero praedicatum, in illud ql
potest carueri ab arte, quod praedicatum non potest esse penerabili & eorruptibile raede re generabili recorruptibili.' anetha. lauti sunt singularia ipsa, sed debet esse quinsitum praedicatum de re uniuersali Mon ge. nerabili nem comptibili. & st de singulari, tamen sim ratione uniuersali, habemus ergo edi atum quaerendum ab arte non esse aere singulariata de re uniuersali. Unde inferimus non esse praedicatum arrisi tale hene uero naturale sit naturale clarum,quia in est indiuiduis o micatur naturaliter de eis non autem artificialiter, quoniam species non posset quaeri ut praedistatum, nisi de indiuiduis . Et ideo naturale, non autem artificiale praeditum debet dicis eira. Alia autem quatuor. s. genus differentia, proprium,& accidens naruralia&artis: cialia naturalia quia insunt rei de qua praedicatur. amfcialia quia possint quaeri ab arte.&asia
VNde infectimus hane aliam disserentiam inter Porphirium 3c Arist. quonia Ari. suum praedicata artificialia tradi ideo nθposuit inter praedicata ipsam speciem, cum species sit potius subiectum artificiale non autem praedicatum.Porphirius uero connumerauit inter praedicata, in praedicata β naturalia dc artificialia tradidit ipse Porphirius, Et sic Blititur illud quaesitum Gare Arist.
non eonnumerauit speciem inter praedicata, Porphirius autem connumerauit, soluarur quia Po phirius connumerat di naturalia &artificialia Aristoteles autem solum artifici lia inter quae non inuenitur species. O O quaeres Mire tantum artificialia ipse O Arist.Porphirius uero utral Respondeamus,m Porphirius considerat ista in quantusunt instrumenta ad cognoscendum tales naturas faciati diximus,quae naturς possunt esse
in speciebus,& in indiuiduis, ipse autem Ari. solum artificialia, Nam illa quaerit praediciora que possunt co osci per sillogismum,sui
est uistrumentum artis, de nota naturae, utens artifici. non naturae.
Tum etiam quoniam ut distim, ill aptae, dicata singularium non possunt quaeri ab art Aristote autem in libris topicorum intendit dare in libris topicorum instrumentum, per quod poterimus sillogizare ad proble
ma quaesita artium,& ideo docet tantum instimentum de quae sunt quaesita artificialia non autem praedicata naturalia,quoniam illa non quaeruntur omnia ab arteait dictum de specie.
77쪽
Et ideo dixit Arist. priss topicoes eap.
3 .quatuor esse tantum problematica piaedi. rata non dixit quatuor esse praHicata, quia dixisset illam Et dixit, quatuor esse pro blematica prae araaydicata quaesita. Tquaeruntur ab arte. Si uero sit indiuidirum pratis iratum postea nos dicemus. pro nunctare dicta silisciant. An liber Porphirii sit pars logiees. V X dictis sima s itur librum imam par
L .rem esse logices, non autem necessarium Primam partem conclusionis probamus. sa mendo regulam primi possia . t 8.c m. aphisicorum. ιν. ilia necessario considerantur In arte. ae continentur Lissi modo considearandi illius artis, ista sunt huiusnodi , emo,
Maior clara per regalam sumptam . minor probamr, sumendo unum saepius dictum ex Auer.probatum primo posteriorum in proologo modum considerandi ipsius logices esse ut indiumentum norinandi ista huiusinodi ut probatum supra ergo pars logi es,&necessatia consideratio haec in logica. T Rarierea habemus regulam Arist. primol post. x s. a r.5c cap. de unitate Et Eliae,quae conliderantur in arte necessario,quatuor μsibiectum totale species sibiecti totalis primcipia &passiones honam,ci ergo ista sint principia propositionis topicae de qua neces ario in t ca merito inrar in logica horum necessiria consideratiό. Praeterea sint cies praedicati in communi, de quo in libro priorum .ergo de istisan libris magis particularibus.s inlibro posterio , ut praedicata per se uel per accidens in libris topicorum ut
praedicata in quid uel in quale. OVod autem illa consideratio necessario sit logica probatum, Mod autem iste liber Porphirii non sit necessarius in t Nita
uidendum:Quod erit altera pars conclusonis, obamus hoc authoritate& ratione. Primo autho. Auer. in ultimo expositionis
Porphiris. Secundo authoritate ipsius mei Porphirii qui dixit, uelle lacere introductoarium ad librum praedicamentorum Aristo. qui liber per ipsum est primus in logica ergo iste liber non est necessaria pars logices. PR,aeterea quod introducit ad aliquam facultatem inon est pars necissaria illius si cultatis ipse mei Porphirius dicitfacere introductorium ad lo cam, ergo non pars logices
Raeterea sequeretur Ariste diminurus, omnia enim inuenit & eompleuit ipse
Aristo.nec potest addi nec diminui qum indictis eius primo phisicorum in plogo Au.
R Rguimus ratione ipsius Auenin ultimo
II expositionis Porphirii hoc modo, uesenim illa considerantur ut praedicata demostrabilia.i.perse uel per accidens & sic in li-hris' posteriorum, uel ut praedicata in quid uel in quale & sie in libris topicorimi, non eryonecessarius iste liber Quam Rationem& Balduinus praxeptor meus assignabat sumens ex Aueriloco dicto.
Vos addamus Rationem demonstrarius,1 sumendo ut dictum regulam ex primo
post. x o. O .R . de unitate kientiae.quatuor esse considerata in arte necessario subiectum,
species lubiecti', principia dc passiones istorsi
SVinimus alterum primo priorum primo praediratum dc subiectum sunt relati m ad propositionem reseruntur ergo ad propositionem , uel ergo ad propositioncm incommuni δε se praedicatum di subiectum incommuni in libro in quo de propositione incommuni.s.in libro priorum, uel ut praediora inqd ael in quale de sic reseiuntur ad propositionem topicam primo topicoriam. .Et sic in libro topicorum deralibus praeditatis problematicis in ovo de huiusin i propositi ne iuel ut praealcata per se uel per accidens,&ω referuntur ad propositionem demonstraotiuam, & sic necessario in libro posteriorum de talibus p distis per primum fundam tum, hoc modo tamen, nam si per se: panes sint propositionis,si per accidens nullom
doex hoc modo tradidit haec Aristo l ra nihil penitus dimittens non ergo necesta. rius iste liber addamus in ista praeditata sint considerata ab ipse Porphirio, ut praedicata in quid uel in qualia, & sic considerantur ab
tha. t .sicuti dis it ita considerat artifex, Porphirius eode modo diffinit ergo eodemmo cosidratimillus r alius modus reliqtur:
ut c5sdrari possint lisc nisi ut Arrasiderauit non ergo necessa rius iste libellus Porphirii. PRaeterra: necessarium est sine quo non.
sed sine libro Porphirii completa est ipsal ira non igitur necessarius. OVod uero tantum sit utilis, non autem necessarius iste liber,sed de bonitate, declaramus authoritate. & ratione, Primo amothoritate ipsus A r. inultimo expositionis Porphirii, Pro quo declarando fiamo unum
ex primo possis a m. .pin. si 1. quaedam
78쪽
sunt qae eonsiderantur necessario, d quae sunt haec,diximus saepius supra,quaedam uero sunt quae considerantur aci bene esse de bonitate,& flant illa, quae faciunt meliori modo cognoicere illa,quae considerantur de necessitate in aliqua arte exemplum in logica non necessario consideratur de uoce,nec de passionibus anime,& tamen Arist ri perihexap. primo aliquo modo declarauit, ut laciat coognoscere illud quod necessario erat considorandum in libro periher.snomen uerbum &oratio sic etiam in. .libro posteriorum ut dicit Auerarap. ultimo liud capitulum non est pars necestiria libri posterioru nec considerationis logices sed de bonitate ut meliori modo possumus intelligere quomodo principia demonstitionis sint perse nota. Ita etiam si quaeratur in logica aliquod quaesinam, utrulogica sit scientia uel ars,tunc declarare quid
scientia dc quid ars in to , & in illo quaesito it de bonitate non autem de neceSIItate.
DIcimus igitur in illa est considerario de
bonitate quae non est rerum necessario consideratarum in arte. Sed consideratio rerum quaeruilitant cc nitionem rerum necessario consideratarum in arte. Ex his declaramus authoritatem Auen in ultimo expositionis Porphirii dicens Porphinum ista considerasse ut siciat in arte lucrari omni modo lucri per omnem modum lucri uocat Averro. considerationem de bonitate artis,nam qui considerat necessaria artis, illa
lucratur tantum necessaria in me, uero
considerat illa quae facilitant ea,qaar uant noctilaria ficultatis, ille facit lucrari bonum omni modo sta enim considerat ipse Porphirius ad exclamendum de declaradu illa quae Aristo.breuiter considerauit in libris topicorum,& ideo non solum doelarat quae necessaria sed etiam non necessaria,& illa quae ali quo modo utilitatem asseruiat,&ideo dicitiant lucrari omnimodo boni quo potest fieri. PRobamus ratione d er sapra lumpta, illa, quae faciunt ad cognitionem & iacilitant
rem ne aestario consideratam , non necessario
consideratur sta huiusmodi ut probatum ipsemet Porphirius dicit,nem, Palest ne re, cum omni modo quo pos int ista considerari haec in logica considerauit ipse Aristo.me cito igitur de bonitate, non aurem aliqua necessitate librum hunc compos ut ipse Porisphirtus.
Sta primo dubitatur, sicuti re ipse mei
Auer.dubitat in ultimo exeositionis Porphirii sumens ista praedicata sint praeditata praecognitiones librie munia, ne argumctor ser regulam.
phisicorum 4.communia necessario consideratur ante minus uniuersesia sed ista sint communia per sumpta ergo necessario debet praecedere eorum consideratio, ergo necesiaria consideratio in logica.
SEcundo dubitatur, primo post. r.& ae. praecognitio quid nominis est recessarei ante Ommm doctrinam. sed istae sint precognitiones nominis ut dicit Auer . loco dicto, Rare necessario debent praecedere,ergo ne
AD primum Respondemus.sumendo una ex ipis Auer. i . post an prologo sillogis mum isticum, de regulas logicales posse considerari duobus mota, uno modo in quatis docetur & cognosbatur stomodo ut eis utimurdais eorum sic dicimus sillogismia i picu inquantu de eo dantur regulae ad cognolcendu ipm non est communis, sed ptinet adtissim proprium logices.s in libro topicor
usus uero eius est communis cuctis artibus, omnes enim artes topicae possunt arguem, non autem omnes tradunt regulas sillogisma
topici. Sic dicimus nos. ista priconsiderari,
uel inquantum cognoscuntur,uel ut eis uti mur , primo modo non simi communia,
immoconsiderantur ut praediista in quid uesin quote , quae habent aliqvid communius, quod est tym praedicatu in communi de quo in libro priorum, bene eotu usu est communis. Ad rationem sant communia ergo Deo cessario &c.Negat Aueran ultimo expositionis Porphi.datur enim communius in logica ut dictit bene uero usus est communis istorin Λ D secundu facilis est responsio pre re κἁLlas Arist.supradicias quid nominis nocessaria praecognitio rei necessario consideriitae & sic ista praxognitio necessaria est in li. bri Stopicorum,non autem hie, Quam risi nem sit pra declarauimus.
De utilitate huius libri. DE utilitate uero aliquid dicamus , ά proosiait ipse Porphirius , dum ducit
esse necessarium ad librum pdicameloru, ad diffinitionem,ad diuisionem ad demonstrarion Sed quan amus ad quid sit utile utilitatem ipsam in principio libri perspicere,ad
quod dicamus,' quam maxime reserat hoc, utilitas enim rei comiderari praeponitur, utc noscentes quam maximam utilitatem iret speculandae tota mente, totoqr animo deditin incumbamus,ne sim abs p taliteruenti
79쪽
Porphirii. 34. uenti rei addistendae oepiditat nos aliquid
per re ualemtis. Quod & niantuanus poeta pulcherrimis hanc uerbis sententia perluadet,D cens pauci quos aequus amauit Iupio rermi ardens mersit ad aethera uirtus Hiqimruirtus assiduus labor omnia uincit. Et quis tantum fascipere laborem auderer nimagnam praeuiderit inde pietnenientem utilitarem. autem & ratio utilitas debeat praecognosci in proh i' nam duplex est finis alicuiu rei Galenus de introdatione cap. S. Arist.primo topicorum. proprius & consectatus Q finis coniectamsest utilitas ex quo fine praeco ito omnia necessiria in arte et iugantur artificialiter.' methaphisi. 1 3. 3 thicorum. 6 finis ergo & utilitas uel pr cognoscenda uel priesupponenda tanq manisci
Sta primo uidendum an illud quod dicat
Porphirius sit uerum.sq, iste liber est utilis ad librum predi amentorum , ego uero quicquid dicant alii uel paucam uel nullam ideo utilitatem ex hoe in libris p dicamelorum Aristo.immo potius videmus oppositum tractatum de praedicamentis huic libro
inseruire.non enim sic de facili perspicere possemus quomodo genus praedicatur in quia de specie,& qaomodo quaedam in quale,nissa haec omnia in ipsis explicuerimus praedica/mentis sic fecit Aris .in libris topico dicens uelle tradere cognitionem praedicamentis,ut appareat modus praedicandi isto rum quin*.lic & ipse mei por i. secit tap. de specie uolens Hiarare quis generalissi. mum quid sp cialissimum,quid subalternis. di simplitaa hoc declarandum praedicamurum substantiae.dicens sit autem hoc quod dictum mani sestum in uno p dicamento saedicitur substantia praedicamentum ergo Labstantiae facit ad horum cognitione, potiusu haec ad praedi amenta.
P Raeterea luce clari apparet, uel parum, uel nihil .librum launc ipsi libro praedicamentorum inseruire non enim in eo libro intendit Aristo.inuenire genus generalissimum
nem speciem 'ecialissim. im uel subaltem sed intendit facere ces noscere res.sQ suntilis res quae sint substantiae & dare signa
cognoscendum ea .non iritur intendit ordi
nem in praedicamentis sicuti & quidam di , cunt L queadmodum ordinantur secundum sib & supra sic discurrendo in praedicamento qualitatis, clare patet nil aliud intendi e Aristo.nisi declarare quae sunt illa,quae sunt qualitates, & dare signa ad cognoscendum ea,sic in quantitaten ad aliqui Q, unde patet quantum aberrant illimitis opinionis reat praeceptor meus Balduinus di unt enim ii orum istum esse utilem quoniam in libro edicamentorum intendit Aristo.dare ordine, quomodo ista ordinantur secundum sub &supra qd penitus uidetur, a ueritate rem YLlua uero quod subdit Porpnuius,*iste
.l liber sit necessarius Ad assi Dandam dis finitionem . est quid dubitabile . uidetur
enim N contra Averro. & contra ueritatem
hoc dictivn. Et videtur in opinionem Alopharabit de endere Porphi. contra quem arguit ipse Auer. primo posteriorum in prilogo erat ratio Alpharabilis ii r Porphirii
sit necessarius hoc modo:a simili in causa ara mendo sicuti demonstratio habet duas par res. s. rmalem &materialem:& de parte sormali tractauit Aristis libris priorum:& ideo necessarius ille liber, de parie autren mali li: in libro posteriorum:& sic necessarius liberpolariorum: sic etiam ipsa dissinitio duas habet partes: formalem & materialem de parte materiali dicebat Alphara tradidit in libro a. posteriorum tractatus de parte formali ip sdimnitionis non poterit esse in loqfra nisi liaber Porphirii. cessarius igitur liber Porphirii propter dis inition m nullibi mim Arist. de parte formali ipsius d issinitionis, merito Nitur necessarius iste liber Porphirii Si Porphirius intest at hoc modo necessarium eseseli,nim suum aberrat clarissime sicuti &Alpliani bius. Primo Arist. inet diminutus
quod is una. Secundo negamus librum
is posse esse de forma ipsius distinitionis,
immo potius considerat partes,qus Lint materia ipsius disinitionis genus enim & disse rentia sint partes materiales ipsius dissinitio 3 .post in prologo,& com. i .in principio epit. logi. sunt praecognitiones amescdceptio forma uero distinitionis non est aliud nisi sistus ordo parit δε figura,scuti forma ragismi non est aliud nisi situs ordo praemisiam & terminora quonia ergo de forma, ordine & situ non tractauit Porphirius, non ergo dicendum aliquo modo necessarium esse librum istum prister hoc quia tractat de parte sormali iplius dissinitionis. SEd quid dicendum ad rationem,cum nulliri Aristo.de sol adiuinitionis sicuti deforma d onstratumis ergo serta dimitratus Res,mdet Aueri primo vosteriorum in prologo pro Aristo. lumencio unum, artem uersari cirra difficilia. ianethaptiui . n circa
facilia, nam quae sint mamina claspicit ars
primo posterio. .vir. Sumit alterum
80쪽
P cognitioneslibri diffinitione ipsam non habere simum sor dum diffinitionem alio modo non possumus inam sicuti & ipla demonstrati qmniam ip maginari librum hune insciuire ipsi diuinis
sa demonstrationis forma est uariabilis per coni. tot figuras per tot modos rectos. rtot inci . Uod non lemiat primo modo liber iste. rectos&alsilogisticos,quare dissicilisco in hoc libro non dantur res alae adrionis,&fi liter circa ipsim possim inci, tognoscetam &constituendam dist niti Edere in errorem, forma uero diffinitionis est est clarum necti conditiones eius, illud enim sicilis. m eius semia sit ordo illarum dua intendit artifex docere, quod proponit inrum partium .sprimo genus. .disserentia et prohemio docet in traditu. epilogat in epi ordo milis est ignitionis non enim tot in logo. Sed ipse met porphirius ' proponitdigor regullis et ita tot indagatione et ideo in prohemio illa quin* dicens, sint utilia non indiget distincto tractatu, qui sit de ser ad diffinitionem non autem proponit dicere
mi dissinitionis qui sit liber miphirii meris de diffinitione, neqr regulas uel conditionesto igitur quo ad hoc non necessarius iste liber diffinitiones,sic q. 1n re tu non tractat nisi Et hoc est illud quod ditabat Auer prim' illa quin, non autem regulas uel conditio posteriorum in prologo forma disinationis nes diffinitionis ut patet Hain inultimo epinon indiget distincto tractatu sicuti serma lorat dixisse quare nullo modo dat repolas demonstrationis non enim disinitio habet in ad cognostinaum de constituendum dissicilem Drmam Ic ideo Aristo.solum innuit ra tionem. tum hanc serniam in . a. libro posteriorum K IEQ alio modo est possibile. sq. in ipsis ea. ist .dicim primo poni genus, .dillarentia 1 fiant diisnitiones. nam sic &omnes asequoniam ista se a ficilis est cognitioni. α tes& scientiae seruiret diffinitioni. um de dii
ideo paucissi absoluit. sinimus inuentis artibus.
SEd posset dicere Porphirius oc Alphara- r Et possumus dicere q. alio modo liba
bius ιι sit necessirius iste liber adcogno- V lusiste sit utilis ad constituendam dissistendum materiam distinitionis, non autem nitionem quoniam in hoc libro cognosian
Drmam, nam ut ipsi dicunt est necessarius tur quae sint pene 6 quae differentiae,quae iste liber ad assignandam diffinitionem, sus simi narres diffinitionis quae debent prax constat ex genere dc disserentia modo primo mota ante constitutionem diiunitionis priuposteriorum. a.Themill dcibimet Auer.&in mo posteriorum. a. Auer.& Themisti ...to princ pio epitomatum logicaliu quis aliquo pleorum. 4.primo methaphisices. a.ad simimodo uideatur et sibi contradicat intextu te argumentum respondet Auer . primopo primo Auer. tamen.Rwpicorum. Urimo steriorum in prologo conrra Avicen. sumens methaphi. . A raetiam doctrina diffinitiua
unum ex Allir primo posteriorum in pro At regulae ad cognostendum demonstrati logo, de primo topicorum primo res logica nes de diffinitionct primo posterio .i s .5 les d*obusmodis possumus considerare, O in principioepito.lomalium ta & nos sic
modo inqilatum cognoscimus eas, quae non dicimus in logica non intendit Aristo.facererunt aliud nisi cognitio regularum,&condi- numerare distinitiones sed intendit daretioniam earum , secundo modo inquandam las 5e conditiones quibus cognitis & seritatis eis utimur in aliis artibus de scientiis, Geptu postea in mente. i.posteriorum. π ά . sin libris posteriorum de demonstratione & simus cognotare artificialiter naturas rem, conditionibus demonstrationis, in aliis uero scoe debet tradere risu ad cognoscendum artibus utimur ipsa demonstratione edocta genus de dissi entiam quae sunt partes dissi in logiis & seruata in mente, sic etiam erit de nitionis, non autem potest i cus dicere dedissinitione,possumus enim ipsam considera cognoscere quae sint illa genera de diiME re,in quantum de ea dantur regularad ipsim quaesumuntur in iactis a finitionibus reia constituendam, uel inquantum utimur ea, in alus artibus&scientiis cum logicus in logi quando constituimus & facimus diuinium cus non possit cognolare naturas rerum, & cognoscimus naturam rerum. Vel possu/ ne autem instrumenta 6c conditiones in mus alio modo moere in tradatur aliquid de mentorum Quare nec isto modo dicimus distinitione sicuti tradit Aristo. in secundoli porphirii librum aliquo modo in ure ad
his posterioruma instrumenta ad cognosta erinistri, Anm Aimmim - - ,