장음표시 사용
21쪽
ubi reuerentiam Deo debitam minime ne- A deriuauit, qui tunc temporis populus et gare est ausus , qua de re videndus Aug. ιβ.de mendacio. eap. I . eiusdem locI, Ο Is .ho L .de patientia Ieb tom. I. &licet Origenes, Philip dc Beda dicant impudentillimum diabolum minime viam tuisse benedicendi verbo , sed potius maledicendi ; Moysen vero, vel quicumque alius fuerit scriptor illius libri, sancte &modeste posuisse verbum benedicendi pro verbo maledicendi, pulchre tamen Didymus existimat verbo benedicendi usumetus erat, dc inter at ias gentes fidelis,
quorum proprium munus,& ossicium videtur esse Dei confestio & gratiarii actio, quod etiam videtur dixisse David eumhdeles sic alloquitur : Asperie Domino f- Psal. 28. 6 Dei,asserte Domino sit ob arietum , quae num. r. postrema verba latis ambigua sunt in Hebraea liteta, se enim a plerisque leguntur : A1erte Domino plu Dei , asserte Domino flj potentum, ab erte Domino gloriam
, honorem: ubi filii Dei fideles, & iusti
sutile malignum spiritum,sic enim habet: B sunt, quorum praecipuum munus est gra- Pro diru precationibus , ct maledic M pro- tias Deo pro beneficiis referre, ipsumque
seqtietur. 5enerites. a diabolo positum os In quo , verbo Dee Astis es ne Deum me,soas 'eriora figere vider/ιών , similia habet Hieronym. Calat. 3. Etiam ipse satanas, laquit,etim de Iob tolliseretur,quod stran
bonia erit. videmus igitur neque malignum, & impudentis inaum diabolum auia sum sutile negare gratitudinem Deo debitam ,eamque vel verbo pronunciasse inuitum,& ore protulisse,quantumuis inuerecundus ille sit, & impudentia , ut benὸ notauit Xenophon de edueatione Cyri, comes indiuidua sit ingratitudinis. Videndus est hae de te racio lib.de esaritato , ubi per allegoriam exponit Liam cessasse a partu postquam genuit Iudam, qui consessonem , siue gratiarum actionem signiscat, quasi nihil melius possit habire rationalis anima, quam Dei consessonem Sc gratiarum actionem, quibus diligentillime laudare Et certe Christus Dominus, sicut no
eam animam sibi uni est,qitae gratias Deo Patri referre posset pro Incarnationis beneficio: videbatur enim praestantissimum beneficium exigere maximam gratitudinem , & insuper perti nubat ad eam animam, quae ad consortium diuinitatis fuerat assumpta, ut Deo se gratissimam exhiberet , cum gratitudo persectillimum opus sit,neque persectior gratiarum actio post et dari, quam quae proficisceretur ab a anima , quae erat Deo unita , & hoc etiam postulabat rei natura, ut ille hom. Deus, qui magister, & reformator seneris humani aduenerat , praestantissimum opus nos doceret dum patri pratias exhiberet, & pro beneficiis 1uae humanitati collatis,& pro iis quae nos velut membra acceperamus, & hoc ab instanti suae ih carnationis , & beata Christi anima id
prorsus smilia habet libr. Ae plantatione D etiam in terris saceret, quod caeterae ani- Noe cum ait: Loquens de quarto Aio Lia, mae beatae in coelis iugiter faciunt, scutaexis Moses θώodpost eum natum marer
quisitim ureo appetatiis Isaesar, qui m/ν-ces interpretattiri lane quam pHmum anima peperit, mox quodHi aecidit etitura es, Cocauis, laquis. Isaesar nomen e ου, quod est merces pram j . ergo Iuris Aresi iarim ιenedia n, Detim . or in grariarum actionem , hymnos Inde reter modisans,
erae, non e terrenis naim arboribus .sed a natura bena rationali. stuamobrem natura
& principium hominis s delis extitit, a quo Iutiorum gens nomenclaturam sibi iam ex August. diximus , & ostendit ille locus; pos hae audiui quas vocem tuba- AIee. I9.
m multarum in eoeti dicentiam asi luta, num. I.
Iam. se stiria, o minus Deo notiis, qua de te videndus I I in Mar0ν Dialos. eum Triphan. Θ Apotis. 2. Euseb. Caesar.
Iure optimo laudanὰus oceurrit hoc in loco Abia ham , cui cum Deusapparue- Gen. I t rit, promiseratque terram Chanaana, sa- num. T.
tim aedificauit ibi altare Domino,qui a Pparuerat ei, ubi Chrysost. homil 31. ait:
22쪽
Io 'la. sie ille. Crediderim ego nunquam defuturum in exhibitione gratiarum pro acceptis beneficiis, qui tam cito se gratum praebuit pro pronarilis, dignus utique cui Deus staret promisiis, qui non stetit, sed cucurrit ad gratias. Neque Omittendus Samaritanus illelepiosus de quo Lucas qui cum aliis nouem missuq est a Christo ad Sacerdotes,& cum cisdem mundatus , quod ubi ipse agnouit, regressis cli eum magna voce, magnificans Deum , & cecidit in faciem ante pedes eius , gratias agens, minime iam curans praeceptum Christi Domini de adeundo sacerdote, praeceptum itidem Levitici de offitenda oblatione a lcge a signata s illum aliqua ratione lege velis obstricitam)ne in reddcnda gratia minram aliquam pati videretur, quae fuit ratio cur a Christo seiuatore laudaretur illico ad ipsum rediens, quod prosequitur
ritem, inquit, maristi non maM e offeriemunus O lege , qtisa satis eam obtulerat, stiriam Deo is fures , ideo isti IIuis, rides tua testatim feris . quia intellexerat ram se Deo omnipotenti oblationUngratiariam . sesIIrae actionem apud veram rem- .lum, edi verum Pontificem ei 3 GHsitim farere debere. Sie ille Neque etiam btulit Samaritanus ille mundatus aliud sacrificium, quia neque aliud melius reperire potuit, nec magis ad manum fabere valuit, se enim disposuit diuina prouidentia , ut ag reserendam Deo gratiam
nullus omnino paupertatem causetur, quod bene notauit Cisero lib. 2. ossiciorum.
ubi ita habet; patipis si bonus es vir, cum
ν ferre gratiam non pessit. quia benevolus est.habere potest nequo en natura ad ha-ιendam gras am paclerem an item esse permi cui enim meminit, sine impendio gratus est, sicut dixit Senec. 3. de b/nes &qui non praestat, nullum habet,quo lateat, patrocinium , & ideo David Psam. 1ς. postquam narrauit diuina beneficia accepta , addidit; Exuete gloria mea . exuet psalteritim O, tri suam enim animam ad caetera instrumenta musica mouet, ut dormientem excitent ad agendas
gratias pro beneficiis;sed statim se corrigit, quasi necessaria non si alicuius admonitio ad excitandum gratum hominem ; Extirgam sinquit ille ) dytaetiti. id est, antequam me quisquam excitare possit, iam excitatum inueniet gratum Dauidem , quia cum nullum aliud opus
habeat, quod rependere possit, sicut dixit
A Nilo lib. dis stanta tene me . nis grati tum actionem , & si quid aliud retribue re voluerit, id inueniat iam antea ad Dei possessionein potius pertinere ἔ proinde virum illud opus summa cura, Λ diligentia exequi debet in Dei cultum. Hanc eandem diligentiam ki gratiarum actione 'inculcatam nobis a Dc O v
luit Christus Dominus, ut scilicet ante beneficia accepta nos docucrit gratias rcferre, ne post accepta beneficia aliqua subterat obliuio licet adueniat ncgligcn-B tia , quae suit latio , cur solum Eratitudinis templiura intra mania Allienienses consti lucrint haberc, cum tamen caeterorum Deorum templa extra urbem habuerint , sicut notauit AH lodeles MEt sis. solent enim homines necessitatis vi adacti longe , lateque postum rcmedium quaerere,nuntque obuio labori parcere , at cum optatis potiuntur , desichs.& ignaui omnino redduntur , & ad grat ias exhibendus plumbo grauiores pedes,& podagra percussos , nianusque deprcs-C sas habent, proinde nisi vicinum adesset templum gratitudinis , sacile abesset benes ch recordatio,& debitum praeterirent
officium. Cumjtaque semel, atque ite rum sanielicas turbas saturare Christus Dominus constitueret, non de more hominum post prandium,aut comestiorem, sed ante acceptum cibum gratias Patri agit pro turbis, sicut enim recte notauit
Tolet. in cap. 6. Ioannis , nostrum bonum
reputabat Christus sbi proprium , & idcirco pro nobis gratias egit: sicut ple-D runaque fit, ut manus accipiat donum, caput vero pro illo liminet;iis , aut dist operiatur 1 caput igitur nostrum pro beneficiis nostris adhue recipiendis inclinatur , gratiasque patri agit, docens nos magnam curam , & vigilantiam in gratitudine, quae tune securior redditur, ciunipsa praeuenit beneficia. Hoc etiam iacit idem Dominus, & eaput nonrum gratias agens antequam Laetarum rediuiuum , & ex sepulchro extraheret,insuper & sicut notauit Chryso Iom. E lum. 83. antediam Christus corpus suum sub speciebus panis , & vini sanguinem porrigeret,gratias Deo Patri egit, atque etiam post coenam hymnum 352κ si scilicet a gratiarum actione nos doceret esse incipiendum , atque in eadem etiam sniendum. Gratia, esse. inquit Chrysost.
anteqtiam distotilia daret . mi etiam nos ab actione gratiartim ines iamus, gratias
etiam egit pene aquam dedis, Θ hmnum
Iur. 9 1s. Dan. s. II. Dan. II. num. I 4.
23쪽
oelah. υρ nos quoquaesistater faciamus. In quam sententiam possiimus iam adducere exhortationem allam Regis vatis ἡum nos admonet prete ni re faciem D mini , diuina , scilicet beneficia, in consessione, quae in scriptura significat gratiarum achionem iuxta illud Christi Donat s . mini: Confleor tibi Pateν sed clarius hoenum.1. asseruit idem Propheta Psalm. nam ubi
Matrii l. nos legimus , Laudans inuocabo Domi m. 1 f. num. D Hieron. Latitarum inmeabo Do Psal. 17. minum, ut Ostenderet idem Propheta, senum . prius gratias Deo referre, quam beneticia acciperet, quo plus gratitudinem
Videndus hac de te Chosost victa iam
rum. non solam Ct in memoriam raduceνet
Iudais sensetiam eisdem in is pro eostatum . sed per Me etiam . inruis tu atiuumnius beneficium monΠνabatιιν . quod EDNntis , situr; uni istis fuit, o illas sisti P Ddmnyei stagianismon 3 Iat aruiae sum otiis ilia fuse stis; alia otiti sexemptam iEP agnus umbra fuit,hic meritas. Quasi velit Chr7sost propterea sui se tune temporis iam a Deo institutum, Se praeceptum hoc saetificium agni Paschalis, ut pet illud gratias Deo reddentes Hebraei de bertcseio exhibendo a Deo securiores redderentur, ipsumque securius a Deo expectarent, pro quo iam in agno Paschali gratias reddiderant. Facit craam' quod duo speculatores misi a Iosue in ei- uitatem Hiericho, qui gratiam reserentes eorundem servatrici Raab promittunt il- Iosse 1. li vitam, sitasque Omnibus incolumitatem M. I 8. ad oppositionem funiculi in senestra, per quam, inquirunt,dimisisti nos,cum tamen adhue illi dimissi non essent, sed praeue niunt cipsum beneficium, si gratissimos
di monstrarcnt. Ostendit hoc eleganter Bereard. serm I .in Caniae. cum desponsata Deo anima
desiderio stii spons omnino cotabescens, ultimum passa ὀeliquium , auxilium sbi postulabat. Fulcire me go nus, s pase Mon A. e. Adest illico diuinus Sponsus,ut
Cant. 2. sua praesentia languentem erigat, quo- amodo enim non in praesentia eius conii riesceret, quam absentia conseruarat Τ Denique uno brachiorum suorum, sustentat caput iacentis, alterum ad amplexandum parans, ut inii solicat. Fclix arima, quae
in Christi tecumbit pectore,& inter verbi brachia requiescit. Laeua eius sub capi tu meo , & dextera illius amplexabitae
me, laeuam supponit capiti, dextram veto promittit amplexibus, non ala amplexa tur, Inquit Bernardus, sed amplo hi ιν merae neue 3 Ixiori gratia aris non ing tam , ut sectinavim gratiarum aerione pra-mmHI.DUce is reserendo gratiam mm esserardus , aut segnis . disce ad sutita donaratim agere . propior Me denique Jonsa mox ut Variam de titia sensteraria, egit.
iam esse sub c he βο . e iam secura est a Gaetera se semiti er amplexaram , sed amplo lisur me inquit. Sic Betnard.qui recte ad praesens institutum & celebrem ostendit statiam in sponta pro accepta sustentatione eapitis , & festinam nobis proponit in praeueniendo gratia pro pro- - 4misto benefieio diuini amplexus. Q uod petiam prosequi tui raras . somII. 3 . in cGems ubi ponderat Abrahamum diuinis promissionibus gratias statim soluisse; expectatio, inquit, M. compleremtiν, scilicet de terra p radenda, aut de generatione propaganda o sed υ mox pro promis egratias egit ΘυιIebat quod
in se erat, mi de praecedenssim disnam . σsncinam gratitudinem pra se ferus dominum Dum prouocaret ad pHmusiones suas .
plenam . Aera antem maxime Lominos
diuina bὰλ esia Irationi, gratitudine confisona , quando ipse Deus bem eqs nos pratienis,quae es eius misericordia o ιαε- flensia acute notauit Cinysost. an
ponderat id , quod Christu; dicturus est
νtim. Videndus hae de te Philo I . δε δε- e, M o As Iu cum ponderat tarditatem Caini in reddendis gratiis. Vbi laudandus venit saetatus loquendi modus a Religios s viris usurpatus , qui ante Omnia Deo gratias loquuntur, se inuicem exhortantes ad diuinas laudes
decantansas, ti praeuenientes in conseisi sone diuincirum beneficiorum , vi nulla Dei dona, lebita gratiarum actione seu strentur,non grandia,non mcdiocria, non pusilla, sicut citatus ait Bern ard. Vnde August.inuam. I 32.ram 8. 1 c inuchi
24쪽
tur in eos, qui Monachos insectabantur, A& eorum,Deo gratias, irridebant, aitque. V inam im milites Christi .ssent. Θ non militis diaboli.a quom pIm rimetur Deo
gratiaOrtiam fremitu. leonis. Hi etiam im fultare nobis audens. quia statres cum via Ant hominis dent Deo gratias, quides inquiunt . Deo gratia ita ne suram es, ut
nescias quid sit Deo natim' quἱ vitis Deo
gratias gratias agit Deo. An non debet Irato Deo gratia, agere. quari viaet patrem Dum m non es Ioem grattilationis quando se inuicem viares. qui habitat In Chri- B psic Augustin. eui addimus merito Deo gratias iugiter in ore versari Religioso
rum,qui useriora accipiunt beneficia,vere namque dixit meron. Epip. ad Fabio Lda 42.mansionibuι. mansione s. rem. 3. Ubi magnitudo gratia. Ibi magnitudo Aseiamianis in reddensis siliiset actionibus. - ritudo multitudini eorrespondeat magnitudini Obseruandus hoc loco venit Seruius. Tullius tertius Romanorum Rex , quem Plutare. problemat. 4 in exemplar totius C gratitudinis nobis proposuit,etenim cum ipse fili uet extitetit ancillae cuiusdam, ac
viri ignobilis, ad Regiam tamen dignita tem potuit peruenite post insignem bello Romulum , & pace Pompilium , quibus
tertius iaceessit,quod ipse non virtuti, aesortitudini propriae attribuens , sed Deae Fortunae, cui multis titulis se debitorem consessas, sub multis eiusdem Deae titulis multa aedificauit templa, diuersique erexit altaria , namque Fortunae bonae Deae templum quoddam extruxit, aliud Fortu- Dnae male aduertenti Deae , aliud Fortunae blandae Deae, aliud Fortunae primogeniae, masculae, conuertenti,bene speranti, viris gini;aliud vero inter eatera templa propriae Fortunae dicauit; & ne hix aegifieatis
templis maiora tantummodo benefieta videretvi recognoscere , paruae Fortunae etiam extruxit templum, ut nihil omnino extra gratitudinem remaneret, in ullove quantumlibet exiguo munere inueniretur ingratus; & multimossis Fortunae obligatus, multis etiam modis se gratum Eexhiberet.Licet Plutare. hoc templum aciemio ideo extructum sub dubio asserat, quia exiguis planὸ rebus eontingentibus
maxima conloquutus estire tamen atten
te inspecta in idem recidit,quod diximus de grati animi signifieatione quodcumque benefietum complectente. Et eum ad omnes in uniuersuin homines haec de gratitudine animi doctrina pertineat, spectat maxime ad eos, qui sub
lege gratiae, ac nouo testamento degunt, quibus clariora, & cumulatoria obtigere benefieia,proinde maior,plenior & accuratior incumbit grati animi significatio; quae fuit ratio cur olim in lege veterivnia in anno diem designauerit Deus pro peculiari beneficio recognoscengo . ac adeo iugiter gratiis re/dcndis voluerit esse intentos, ut nunquam, & nusquam a gratitudine eesaremus, qui nunquam arocipiendis beneficiis vacamus, quibunque talia collata sunt beneficia, ut omne prorsus exposcant grati animi iuge testimonium a quod notauit Chris . ho I.
ῶm Evilis annis b notiorum suorum me-nimenta postfesos dias Dem 'vos D. tibi vero quotidis 'se ne obliviscaris proponitur in Eutharisia Saraiam. haesiane d eo
nostra, hae sacramenta, hoe omamur dono.
oe gloriamur nee smaias terras madita diae is a Deo creatas Prophetiams Ange- missos.quicqua huis aquale Ueram. sie Chrys. ostendit Christum Dominum in Ecelesa sua iuge,ae supereminens saeriscium reliquisse,ut quibus nobiliora beneficia contulerat, quotidiana contingeret gratiarum actio : nam sicut testatur idem Iso=Dm. 3 3. in cap. is. Ma th. Quo maiora quis benescia consecutus est, eo maiori subiacet culpae si nullo benefici rum aceruo victus in ingratitudine pertinaciter perseuerat. Videndus hae de te idem Ch, octo. homII. si. in Matth. ubi prosequitur benescia , quibus Deus cumulauit filios noui tes amenti, & deinde subdit: Lmmodo igitur post tot tota ruehon seia nobis eoliata affici nos erga ipsum
Gratus animus , ct securus redditur in acceptis, se ulteriora
promeretur. ILlud secundo notandum velim Moy
sem ideo ad gratias reserendas quam citissime properasse,ium ut securam redderet populum a persecutione inimicorum , tum ut futuram bonorum eopiam
25쪽
insallibilem decantaret, unde non solum Aprofligatum praedicat Pharaonem sed victorias suturas , & selicem possessionem terrae in hoc Cantico Praedicit, quorum Vtrumque correspondere solet actioni gratiarum: utrumque igitur si probemus
extra chorum minime vagabimur.
Primum igitur elicio ex Iacobo , quid iam valde timuit fratrem Esau , Quo le- curior redderctur, omnia quae pollidebat a Deo accepta profitetur minorem se dicendo, gratiasque exhibendo diuinis miserationibus, ubi oleaster recte ait : Pμ- Birris. memorA . ve praesentibus dignus sit. Hoc etiam prosequitur D. Chrysiost'. hom. I L. π 34. M Genes cum ponderat Abrahamum s ut colligituI Ex Iacro ccxtu) in singulis locis ubi tabernaculum fixit nihil prius plusve curas Ic, quam altare eri gere, ubi gratias Deo reddurci, securam-oue vere sibi videbatur promittere habitationem illius domus, Ec tabernaculi, in quo gratias Deo rcferret.
Hoc insuper videtur probare id quod
notauit August. tom. . quas. σα. in Exod. Cquaenam scilicet,effet ea inopia carnium, qua laborabant Israelitae in eremo, cum
ex AEgypto suis cum multis pecoribus constet egretas, quod Ostendit Moyses, quando dixit Pharaoni; Cunct reges pergent nobistum, non remanebit ex eis ungula. Id insuper, quod Pharao Moysi dixit;
Surgite, egressimini a populo meo, oues -- si ι , , armenta assumite , ut petiera ras. Cum vero ab exitu de AEgypto usquedum Israelitae carnes optauerint tantum dies intercesserint, ut constat ex sacra pa- Dgina Exod. Is de eo tcpore comederint ea limenta quae ex .aegypto asporiauerant, sicut notauerunt Caiet. Θ L oman. 6c nihil adhue attigissent ex pecoribus, qua
ecum attulerant, possit merito quis in-t Trogare , cur pro carnibus clamantes conuenerint Moysem, cum ad manus eas
litierent i Ali , rem alii verium,& ingratitudinem Israelitarum ibi argutant. Cae terim August. ad praesens institutum dixit propterea desiderasse eos carnes, &pec ribus pepercisse , ne Omnibus defi- Eeientibus; etiam sacrificiis necessaria defuisseit: sic enim habet: eum per eremtim
pastu, tama non etymo ex eo minor viderem seundisas utaera perorum. Sic August. ire lib. I. contra aduersarium legis. ω prophetirum. cap. IS. rem. s. probat sacrificium praestare exteris omnibus obsequiis,qtae diuinitati exhibentur, inter sacrificia tutem , laudis sacrificium esse praestantissimum, De ue acceptissim imisic enim ait: Non est aurem saeratim lanius saerdis turn,quam in actione gratiarum. Ut gitur securi de aceeptis iam beneficus pur e renum ad promissam terraB
fili j istaei graderemur, iugiter Deo sacrificare,gratiasque reddere conabantur ἔ dc propterea AEgyptiorum carnes exoptan tes propriis parcebant pecoribus ι est enim armatura. fortit scilicet , contia inimicos, magnus thesaurus , & inconcussum bonum contra egestatem grati rum actio, sicut ait CLIDI omm Hem l. l. ad popuI. ante finem.
Hine sacile intelligitur eur Deux , qui tantam habuit erouidentiam populi sui,
noluerit sibi in sacrificium ostetri ex volucribus niti duo tantum genera , nimi riim columbas,& turtures, nam illi passeres, quorum fit mentio in Leuit.ad nul - Leui. I .lius saetificili genus pertinuisse videntur, num. . sed tantummodo ad quandam caeremo niain in purificatione lepros faciendam, ut late probat Abulens ad cit eap. Leuit.
. .) cur insuper noluerit piscium sibi
aquatilium genus ullum , 8c praeterea Dxanimalibus voluerit non euiusuis generis, sed ea dumtaxat,quet dicebamur munda in lego: sane huius delectus inter animalia , de volucres, ratio haec a Philone lib.de mittimis. & ab aliis assignari consecuit : Κ ista, inquiunt, colkmba internatura mansuetas aues θ gregatim volitantes mitusima est, is turtur inris selitarimescuratur facillime: bolus item 5 oues. creapra eum sint et ipsa natura valde mites videtur fulse ad Muina nosteria significanda. admodum idonea is r terea emnia hae cum sint hominum . tis adeo ne
cessaria . ab ' s hominibus passim alan
tur, De iis ad manus haberi. o quocim rued erat eommode possunt centra vero emne ferarum genus naturaliter ἰmmite est . ae
terquam quod nussum 'ον λ masuetudinis opumgerunt. aut facile semper is ubiui . in siceis massertim regionibus in promptu
haberi.aut υiui diutius conseruari non valebant.vr au altare holocaustomatiι dolari. ibidem de meis a Sae dotibus mac areturi Etenim morticina cuiusuis generis non
solum pro sacrifieiis apta non erant, sed
neque a quoquam comedi,tangsve poterant sine immunditiae eontactu , ut patet Leuis e. 3I. ct 39. p. II.Ratio itaque Letii. 3I. eur Deus ea tantummodo quae diximus is 39. c. mi voluerit sacrificari suit, quia voluit IT .n. I .
de saetificiis populo suo semper, Se bIq. B 3 prouidere,
26쪽
prouidere, & nullatenus eis deesse , quae Osterrent, quia nouerat nihil melius , &utilius ad construationem illius reipublica fore, atque ad diuina in posterum be-escia merenda aptius , quam si in offe-endis Deo sacrinciis, gratiisque agendis diligentes admodum cssent, ad quam utique diligentiam multum intererat si ad manum, quae offerenda essent, ha
1od vero gratus animus ulteriora beneficia promereatur, inde optime pro
tudinis . quod per gratitudinem capacior reddatur animus ad accipienda diuina beneficia , sic enim habet: Fesiae os in s
sula doxa gratia redis ad eum in quo est Idensiti vi gratiarum qui dum nos pro acc Iris non ingratos eis emus . Deum In nobis farimus gratia , ut malara adhue accipere mereamiar. Vnde recte Irenaeus lib. . cap. 24 ait: Exceptoriam bonitaris Doί es.
nomo gratus ei. qui se ferit. Videtur enim obiectivam bonitatem denuo prouocasse, dum inuocat, ut effusam ia recognoscat, neque vacuam ratietur supernaturalis autor eam latitudinem animae,easve manus, quas pro gratiis reddendis ad Deum extendi t,cum S natura vacuum sic abhorteat, ut docet philosophia; imo donis replebit illum, qui praeteritorum se meminit. Vnde Chys . cit. Si gratia, qtiidem
riis enimulatio. Qivppe manifestu quod benescia Dei secum tecogitans , Operam dat, ne illis indignus videatur , sed tanti studu&. gratitudinis est, ut alia consequenter mereatur Ita liberalis est Dominus noster, ut quando videt nos bene, &cum gratitudine uti his, quae iam nobis concestir,yltra nos potioribus,maioribusque muneribus impleat In cuius rei cses attonem sacit,quo lpaschale sacrisci uni sub plenilunio O, Eseruati iussum est a Deo, Numeri 9. quod licet a Beda ibi in glossa ideo faciunt
dicatur , quia acceptae gratiae memores, plus ad Deum accedete .lcbemus , per gratiarum actionem, & testationem aecepti beneficii, seut luna a I .die ad solem magis accedit & sitsum ad caelum splendore coruscantem faciem ostendit;
illud tamen mihi videtur protendere pic-
A nitudinem gratiarum descendentem a Patre luminum super eam animam,quae diurna celebrat , & cognoscit beneficia, sicut in eo sacrificio recognoscebant Iira is itae , ut nos iam aduertimus. Est etiam pro nostro argumento locus ille Ioannis 4. cum loquens de Christo Domino ita habet , Venit ergo iteram in Cana Galliea, ubi fecit aquam vinum, ScQrrat de filio Reguli,cui Dominus contulit sanitatem. Inquirit ergo ibi D. CFrisi. cuius rei gratia rursum , 8c vltro ve-B nerit in Cana Galilaeae, & respondet ideo Christum Dominum venisse , quia scilicet labenter eum gratis hominibus conuersatur , maiora beneficia paratus largiri eis, qui memores sunt perceptorum beneficiorum , quod notauit Augusta.
nit Atistitiis. illud Matth. 13. Qui hau flabi tir et , 'abun ahir , qua de re videndus mos . homil. 18. su Geras is irim Aratis. ld. vi et his Demisi . siem. - . ubi ait, ideo potissimum miracula fecisse Christiim Dominum , ut mira eL fert vassentibus, insuperque vi illis miraculis aliquid effice1et in animis nostris; memoriam scilicet, & gratitu linem beneficiorum , quae nobis contulit per mi-xacilla,qua ad uberiora & uberiora comserenda obligaret . , Hoc etiam non vicimque u igeo assumbratum in primo sacrincio , quod Deo offerebatur pro benescio aliquo accepto , in quo maior quidem pars cedebat osserenti, etiam si saecularis & extra Ordinent sacerdotalena, esset ; ex tripi .ei e go ritu, seu sotina sacrificangi, ipsorum. que sacraficantium intentione , sol si e tria resultabant sacrificiorsi genera apid'I ebraeos ; nam ut aduertit D. Tiam 1.2.quo. I . an. D ad 8. saetificiuna, qiud speciat iter offerebat ut Deo ad rei ruintiatu naaiestatis suae, & amorem boniatis eius, dicebatur holocaustum , qua in eo tota victima comburebatur , id enim sere significat Graece h locaustum ac si Latine diceremus , Utum combinum: . quod autem immoti tur ad retiistioncm peccati, vocabatur hostia, & acrificium pro peccato, cuius una pars onab rebatur, astera cedebat in usum S cerdo-iunt,in loco sancio comedenda, o colligi rorest
27쪽
roti . ro. potest Leui .ro. nisi quando offerebaturnum. II. pro peccato totius populi. l. pro peccato 1acerdotis,tune enim totum cremabatur, sed non super altare : at quando osteru-bant pro oratiarum actione .l .pro salute prosperitate offerentium. l.ratione beneficii accepti, l.accipiendi,huius hostiae,l.oblationis una pars super altare incendebatur, nimirum adcps, qui vitalia orerit, S: quidquid pinguedinis eri intrinsecus, duo renes cum adipe quo teguntur Leuis. 3. ilia.ed reticulum iecoris,cum renunculis. num. 3. Altera crat sacerdotis sillius, scilieul,qui Leuit. 7. obtulerat sanguinem,& adipem videlicet num. 3 . pectusculum,& armus dexter, ut habeturusque ad Leuir. . Tertia vero pars, quae crat ma-3s. ior, reliquum se ilicet ho:liae,relinquebatur iis,qui in gratiarum actionem offerebant : quae omnia iaco sigillatim adduximus, ut constet ex nullo alio sacrificiorem an re offerentibus maiorem portionem,quam ex eo,quod in gratiatu actionem offerebatur, ut scilicet ii, qui offerebant , in eadem etiam oblatior e iam tibi pollicerentur bonorum maxima incrementa , qui in codem sacrificio tantum
Notandus hie venit locus ille Isaie 63. Isai. 63. ubi ut diuinam super se advocet miserinam. Is . cordiam, & largitatem sic ait: Multimadvsopum tuorum , iis miserat sonum tuarum frater me coartauerens sepest vero F rerius ibid. Hlae pere' e possumus bene- feta Des esse animo riabis semper versanda, quo alia petere audeamus. natura enim femi nocter in eos proprasus se animus . quos
Messos asserimus , marisque eos di προ- os sud A ADtolem quam a quI-bus benesia aecepimus. Quodam igitur amoris iure Deum Obligamus cum illius beneseia in nos collata colimus; ideoque David cum intentia quaedam in se a Deo
collata benescia retulisset, eam esse causam affrmat eur inuenerit cor,l. fiduciam habuerit, ut oraret denuo Dominum , &ab eo plura expectaret. Rogabit merito quis, cur motibundus Gen. r. Iacob dixerit Ioseptio filio, vi inu IgOnum. 29. tiam in eo Pictu tuo . pone mantim tuam
sub femore meo . oraries msia mUΘνkeν-ἀam . veritatem, ut non sepelias mo in Ddipto . sied dormiam cum par sin meis. Cur enim tantus Patriarcha,ciuis e li,cui viventi totus mundus exilium fuit,& adhue in terra posito coeli postes reserati, tantopere de corpore suo curauit, & locum, ubi puluis in puluerem reuerteretur,
respondet: Luria terra repromisiems. terris .rat Domini Dei dia/ntis , remam in qna domi, dabo tibi . o semini suo , domim autem Dei θ alecunque M. e massem suae sartitim. releue, siue re/Nxtim μνι iis .
mortem acquisenda, ut satirata ratio ream pero illam texeis reperit. Ex quibus Rup.
verbi illud colligo Iacobum promissatis A sibi aὰ posteros deueniendam terram praeoculis, imo super oculos mCrtuum voluisse habere, ut singulare beneficium recognoscens,gratum te pro suis,ante ipsos exhibetet . per talem tratiarum actio-uem , & securos eos redderet de promisisione a Deo facta , ipsius adimpletionem apud Deum promereretur. Hae suit ratio,vt alias omittamus, s-
cur egressuris filiis Israel ex AEgypto ad
pronusam terram obtinendam miserit C Deus potius agnumὲ,quam capram, ii vel aliud quodcumque animal immolare.Namque per ciuium nomen , & euram impetratant Israelitae optimum aEgypti terra commorandi solum, ac locum, cum enim Pharao sitos Iacob interrogaret, Gen. 4 . . qtiod est opus et Myrtim tesponderunt: Pa- num . . flores Otitam stimus , se ι tui . ad Ierems-nandum in terra ruam venimus, qnoniam
non est Ariba gregum seνtiorum stiorum intrauescente fame in serra Chanaan. set usque ut esse nos iubem seruos ruos AD terra Iesn : quam terram Rex ipss concessit. Hi igitur qui ovium intuitu eam adepti fuerant terram Ouium faetus, Iratias Deo agentes immolant, melioresque, eodem Deo auspice , terras petere incipiunt , & a diuina largitate tibi promit tunt : usque adeo enim certum eth gratum animum ulteriora beneficia a Deo
promereri, ut filii Israel promissam terram alacres petant , dum pro possessia
Noverat hane Dei indolem Dauid dum E se eligebat noua a Deo sperans beneficia, postquam ea, qua acceperat eidem retulit, & proposuit, hoc enim fgnificans di
nire cor, non est solum fidenter , & audacter peter sed in spem certissimam impetradi erisi:huius veto rei illa ratio est, quod eum senescia prosciscatur ex con serentis gratuita beneuoleti de charitate,
28쪽
qui illa collata, & accepta commemorat, A D.Thom. exposuit, notauit optime ge=pristinum etiam amorem reuocare, rediit- nar . se . l. in cap. ieiun. ad illa verba: Male s. tegrare, Sc d nuci promereri videtur.vn- Vnge caput tuum, ubi per caput intelligat niam. 17. de optime a quodam notatum est grati- Bernarae Christum Dominum,sIeque ait: titudinem in dies magis ciet cete , eum Vntium a Parre es e ut nosertim , is nAtaimen satisfactio pro delictis ipsa perpes- hilominus ungi posititit a nebι,. Itanesione obligationem minuat, etenim gra- aquam petit a riuulofons Ad riens' se situs animus cum noua promereattir bene- sne dabis, aut certe repetit magis r ad ficia, inde notiam gratitudinis materiam men en, Unde exenni furataia revortin- habet, vi se gratum magis exhibeat, dum tur,ut herum ant. non vero τι mcnus se magis oneratum nouis honoribus , ac hasens . quod dederat Chris ιει resoris . sed muneribus experitur. ne tibi tereat, quicquid ad eum ΗΡ-ἐG- ί4. Hinc est, quod postquam Lua , dum B voluerit. SiqMidem esiam minis artia . s m. i. pi imum filium peperit, dixit: Pe sedi ἔο- stare eo erit, ἐν ipsa su restis.o Atin δε-
minem ter Deum. quibus verbis , ut bene lienae radia supe ensens repectetur, septi- annotauit m sest. ni hama. ig. puellum ne . sic gratiarum celat deeuνμου , ibi ,-ncm naturae, sed Dco acceptum refert, cursus non fuerit, nee medo nihil auge tipitiamque gratitudinem declarat ; statim ingrato, seu is quod acceperat venitur Ascriptura dixit alterum situm peperisse, in semissem. rige igitur caput suum . ,- qnia en inquit Chrysost. Dro naio Ine- fundens in eo, quisupra te est, quiaqωώλ- rogo a fusi. prius benescium agnouit. notionis in te est , qtii uia d Iectationis. rura est a itid. Talti enim est Dominus quicquid assectionis. ive Ostir tuum , ut iso iis , qΜando in t murrari es inem δε- si qua in te est gratia, reseratών ad Issum. claramis, o benef)Ioram agnoseimus. ne tuam gnaras floriam, sed ipsius. I Gru dona Ira x his Megaris ramis ensm, C racit & pro praesente argumento id Io Ieaquam stilia ratiis mori . consolatio quod notauit D. BUL hema. s. qua os in Psatris..iat Iliorum successis. Sie ille, qui hoe martyri liram. cum exponit illud : Luci num. I a. ipsum notauit, homa. I. ad populum . in rerotiam Domiuo , Iro OVnibus . qua νε- Abele, qui dam Deo gratias egit de pri- tinuit mihi, quibus in verbis illud sta- tii ,suturam Martviij colonam a Deo tim sese ossuri dissicile, cui scilieet De promeruit. Etenim Deut ingratitudo nos non dicatur tribuete,sed retribuere, ac sfuturis aliquando priuat bonis, sicut re- ille non cupisset prior in nos gratiam cte pond: rat D.B.marae ser m. conrra via conserre, sed acceptam soluere , & retri-itam in aes tignis. Ne sinquit nοἱ is buere iis , a quibus accepisset, & quibus conssuat, ut tanta grati ies de lagratDu- debitor antea extitisset, cum tamen ipse ἀω Iulemur, quanto magis accumularis nos praeueniat beneficiis , & dona sua inuere e s lanari fissabsmur ex itisse, se D nobis remuneret , quod dixit Concit & gratitudo nos suturis praeparat, ac di- Trid.sess. cap. s. tanta es . inquit, D.isponit bonix. Vnde Phao Lb. ruod T. ussi erga hora es bonisai,m es m scilicet ho-i tirahciis summam Dei probat in nos minum τAis es meoa , qua sunt ipsius benignitatem ex eo, quod nullius rei pe- dona. Unde Iacob appellauit eum omnia Gen. 33. nitus indigus a nobis exigat gratiarum tribuentem,n5 retribuentem.Et Philo lis. num. II. actionem , qua puri reddamur ab iniqui- de naso dixit: secundum nasuram centate,& beneficiis diuinis in posteru digni uerit Deo dare, o sto natura Dei est δε- Eeebs I. In quam sententiam D.TI .lis. s. in re. quod prosequitur D. Hieron. σῖν. advers7. cap. t .ad Rom.exposuit illud Eccles, es: πιθι . cum ait: Se re largitor es Ad lecti exexne fumina reueraun- per donater, n que mihi si sese. quod si Φιρών, v remm ant . quia ad primipiιιm donauerit. sistragatur Chosiost. homiL i . inquit) υnde pisu niunt beneficia, ravem Ε In Genes ubi Deum priorem semper inruntur per gratiarum amones . ut iterum gonis appellauit. Videndus hac de te D. suane ρον beneficiorum exhnissenem , po- Them. I .eone gent e 39. ubi Deum bonitate ue & sperare, M sibi promittere Ai- tis sontem appellauit. Quae eum ita fine, uinae liberalitatis amuentiam , qui acce- qua ratione David dixerit potius eum repta beneficia in autorem omnium gratia- tribuere, quam tribuere non facile innotum remittit ; ipsum enim sic constituit tescit. Nodum proinde soluit ad tem no- debitorem Deum, qui debitum gratia- stram cit. Basl.eum est: Ne forte quis Is- Rom. xx tum officium diligenter soluit. einet Paulum centra Deis Pνopheta dum num. 34 Hune ipsum locum Ecclesiastes, quem ait: Luis IHor dedit AE, or rere buetur eis N iam
29쪽
quam pro aerepta gratia tu rependis grariarum actionem,in numeram refert,cν --bet bone'ν loco, tametsi nihil aliud acetapit,quam quod suum est,solidam tamen,aesim eram retribuit gratiam , ae si propria δε. isset. Sic ille.Qui recte ostendit Deum tanti facere nostram gratitudinem, ut per illam debitor constituatur retributionis
futurae , quod apposite dixit Augustin. serm. Is de verbis Aponol. cap. 2. his verbis : In his , qua iam habemus laudemus Deum largitorem : in his qua non habemus,teneamus debitorem, quod sanetrati
Cum ergo gratus animus Deum sibi reddat debito tum, qui deficere nequit in promissis, morito ulteriora beneficia potest expectare,sibique promittere,quod ut faceret Moyses ad Cant. gratiarum cucurrit,& sutura beneficia,ut iam accepta, gratus decantat, suturos simul docens quid oporteat in re simili facere : quod etiam obseruauit Masius seu per cap. .Iosue num. ς dum populi Israelitici felix Imperator duodeeim lapides e Iordanis siccati alveo Pro munimento , & recordatione lorios illimi illius transtus asportari iust, ut essent vinculam quoddam , quod uniuersum Israelis genus, quotquot per omnes futuras aetates essent nascituri, ciniunctos se atque consociatos ad diuina beneficia recolenda intelligerent. Ruisiparum esset, si praesentes tantum grates redderent, δc non etiam in gratIarum actionem futuri simul , tanto exemplo,
Soti vera gaudia a Deo accipiuntur, or in hac vita,
CVm Moysem praecinentem, chorosque ducentem eum filiis Israel audiamus , & insimul Mariam tympanum accipientem cum taminis , εc totum insultam em populum, illud profecto nobis hac in re inculcare videntur,sola, sci licet vera, & perfecta gaudia a Deo prouenire in hae vita, & perfici in sutura, quamdiu enim sub impio Pharaone captivi detin mar in peccatis , & in tenebris degimus, nullum nobis potest contingere gaudium, sieut videtur dixisse Tobias in illis verbis. Luale mihi erit gaudium , qui lumen cali non video qua de te videndus August.. enarrat,in Psalm. 29. ibi ad ve*etum d morabitur fletus,ubi ita ait: Luid est vespere demorabitur fletus'vespere fit quando Sol oces it.υeridis Sol ab homine, id est luxida ἰuL stia traseemia Dei. Ideo quando expulsin est Adam, quid dictum es in Gones
eum deambularet Dem in paradis adve-θeram deambulabat Deus. Iam Me peccator texerat se intra lignum.volebat videre faelem Dei ad quam gaudere consueuerat. Oeeiderat illi Sol ius filia, non gaudebas ad prasentiam Dei. Vespere demorabitur fetus. Hu eris o gentis humanum . nasceris enim do Adam , orsie es factum , is in matutinum exutorio, quanaeo ea erit oriri fideliabus lux, qua occideras peccatoribus, quod argumentum prolequitur Curian. Γb. iis partent. ubi ait: In tristitia,or gemitu simus neresse es omnibus diebus vita nomae. Viden us Gregor. . MO Le. 17.er Chrysost. homil. s I. in Dan. is homil. s. in eps. ad Rom. is homil. s. ad pul. ubi ait peccatum nobis peperisse tristitiam,& mortem, mortem utique animae, & tristitiam e ptiuitatis, & seruitutis diaboli, quam ii currimus uimilia habet homil. IE .in cap. I. s. I. ad Timoth. is homil. r. In Genes ubi explicat illa verba Ainos: Va qui veniunt ad diem malum dorm enies in lectis eburneu is laseivientes in stratis Iuu tunc
addit Chosiost. id quod in textu sacro non reperitur, illa tamen resert sicut verba sacrae Scripturae;quasi stantia arbitrati sunt, deinde quasi fugientia;quae elegantissima
sunt, ut deceptionem iniquorum circa gaudia terrena ostendant. Vide August. Psalm. I. σ93. I46.is s. confess. c. Io.is M. IO. cap. o. ubi explicat illud Isaiae, non est gaudere impys. V Ide GreTor. 2 L.
Huie igitur tristitiae occurrit piissimus Dominus , qui misit Filium suum velut Moysen, ut nos in libertatem adduceret,& veram gratiae laetitiam conserret, quae in sola Dei sequela,& in virtute, ac iustitia reperitur ; quod ostendit locus ille Psalm. vi exponit Rab.David, sic enim habet , redde mibi gaudiam stabile is perpetuum ruale habent Sancti homines r quam
laetitiam pater prodisti Iiiij significauit,
cum eum excepit redeuntem & poenitentem, stolamque primam gratiae dedit, &annulum in manu eius, inserendum utique annulari digito,qui, scilicet, minimo laeuae proximus est , quique iudicium est, ideoque institutum ab AEgyptiis ut annulo t anquam corona honestaretu Eundem Sacerdotes ad deorum aras operantes
30쪽
eonsectit Moribus liniebant, ἔdque propterea fieri solitum aiunt,quod disiectionurn petiti neruulum quendam a corde natum per dorsum ad eum tendere, S in eo desinere compererint,qua de re videndus est. Pier. Vatim tib. I. tit. de annulo, Miserosim lib. I.Satia aI., Alexanu. ab Auxan lib. h. genial.dierum cap. I. Huic
igitur digito inseritur annulus filio pristinae amicitiae restituto , ut indicaretur laetitia paternae amicitiae , quam calcitis
pater communicat,quaeque non in extima
tantum superficie vultus residet, sed adeor usque , & intimum pectus penetrat. Vnde Ambrositis ibi di xit annulum,qui in digito inseritur esse sgnaculum,quo cordis interiora signentur , imo & eoronentur. Et ideo Aviast. in Psalm. 8 . ad illa verba: HAι IMabίρων in te dixit nati O laealitiaν in se . bono lurashur in te. Luando enim τοὶ ι habere gavidia δε se.
inu He planctum A se . nunc ergo quia totum gaudium nostrum Dem est , qui muti securus gaudere in illo gaudeat,qui non po- eas peris . QMid enim statres mei gaudere vultu in aetento' Aut argentum perit aut tu . Θ mmo scit quid prisώ r verumtamen illud confra/.quia Ut mrue periculum es, quid priuου taeentim est. nam Me homo hiepotest man re semper.nee argentum, sc au
moeat te ad se, eum vocat te, conuertit te, eum conuertis te . sanat te, eum sanaueris
detur desumpssse ex Ambros. Γλῶ Isaaeo anisa es. 4. qui pro hoc argumento videndux est, se libr. o. rima. 33. Idem
Augu Iinus ponderat ea verba psalm. 83. Gν meum , is eam mea extitiauerum in Deum visum. & ait: Non Oxultatiis in hoe mundo non in ditiis se,non in honore, non in Lauria . di ebrietate . non in marisaesius manuis. Θ cito tu omni suo honore morituris. sed in Deum υἱuum quare non disit A Deum tanetim, sed addula In Deu viatim in orienderet quia estram,quod non pertin/Ne ad Deἰ etilium.deberemm habere q si mortuum. Et Bemardus σινε I I .am Illud
vertim. is solvim es gaudium, quod non de ereatura sed da Creatore conripitur.o quod
eum posseauinis nemo tollet a te, eui eo armea omnia iucunditaι marον, omnis suauism
domo sua ad peragro vadom. ut non dicam ad tormenta.Videndus Chosiost. emst. I . AActa A NOL ubi ex eo probat aequalitatem diuinarum personarii, maxime Filio,& Spiritus sancti, quia Filius misit Spiritum sanctum in solatium suae absentiae
postquam ascendit in earlos : fieri autem non poterat,ut is, qui Deus non esset, verum gaudium , & consolationem afferret C moestis,& assic is hominibus, Daqti .inquitalle, Hebras aliquot interiectis, do re
me state consutut .mox solido uroci gaud o puerantur. Poreo si Spiritus esset miner. atis Ἀρνὰν PIIIo, non erat s. sciens conso- .ia D. Vid Edus deinde August. I s de Guis. c. 3 3.ubi agit de nomine Isaac fgnifieante gaudium perpetuum. Ex hoe,inquit, puer
Isaae Chaldaἰeo risum significat, qui risere non intellulatir de petulanti multin Iumis . sed do montis bene assecta gaudisseiae laritiam missapiens merito Deo sacrifieare ἀ- ei ur.Itasigni cans quod sauiati soli Deo si proprium . & hoe est, ut op Inor, cur Acantea virtutis promissionem habet Sara cum risisset,roganti risus eausam se rissse negauit, vetita ne sorte gaudium , quod nulli creaturae eonuenit, solius Dei remE usurpare videretur,qua propter cosrmanseam giuisum eloquium ait:ne timeas, ri-ssti vere,& particeps es saetitiae.Videnduside Philo l . . ter. algetis. ubi se ait: VisImriti re disi tirparadisus.loeus aurem pro
ratu,quia nee exridis,nee Metagnitur, sed perpetuo suapte natura lux eius exoritur.