De Rhiani Cretensis studiis Homericis

31쪽

habilitate concluditur ex scholio ad P 81, ubi Didymus Rhianeae

lectionis testem laudat Clearchum quendam glossographum. IScholion autem hoc est ευ ευε v 'Apiceto pavriciscus Picivocευηφε vcviv, ε τί uspcvtu poeucv v, bc κλέαpxo c TaicΥλωπιαic. Iam facile quispiam crediderit, Clearchi mentionem non ad lectionem illam, sed ad solum interpretamentum, quod adiectum est, pertinere at cur Didymus, homo suae aetatis longe eruditissimus, in hac re ad Clearchi doctrinam confugere debuerit, non satis intellegitur, cum adiectivi ευηφεvri origo et notio non ea sit, quae dissicile perspiciatur accedit quod hanc vocem, quae solitaria est neque apud alium scriptorem obvia, aliunde Clearchus petere vix poterat quam ex Rhiani Aristophanisque editionibus ideoque hunc locum eius glossae sontem indicari necesse erat.

Iam disputatur de subsidiis doctrinae studiorumque adminiculis, quibus in opera critica exercenda Rhianus usus sit aut certe videatur usus esse, tantum abest ut certi quicquam de hac re traditum deprehendamus, ut sola coniectura nitamur oporteat. Sed ne coniectura quidem sperare licet nos tam probabilia assecuturos esse, ut nihil resideat dubitationis, atque eadem in hianum cadunt, quae de Aristophane Byzantio, cuius tamen ex lectionibus multo maiorem numerum scholiastae servaverunt, Aug. Nauchius Arist. Byg. p. 20 dicit: conquerimur illud, quod scholiastae in nudis lectionibus memorandis solent acquiescere rationibus aut omissis aut licenter effictis. uamvis igitur plurimae nobis cognitae sint Aristophaneae editionis lectiones, eae tamen utrum coniecturae sint an vetustiorum exemplarium fide nitantur, proditum sere nusquam legimus, interdum divinando assequimur,20 De hoc Clearcho vide Maur Schmidtium ad Hesych. S. V. '-τpα. καὶ 6 κλ'poc uiro 6λεωv. v c κλείταpxoc. Sed hoc rectius sortasso ex Clitarchi linguis desumptum putes, nisi pro λεiταpxo rescribendum erit Kλέαpxoc, quem Solis urbe Cypri oriundum misso et glosso mata conscripsisse ex Athenae VIII p. 45, I p. 486 et Schol. venet. v 81 cognovimus. Cla. tym M. s. v. po0xo et p. 221, 32. 111 9.

32쪽

saepius ilescimus. Nam intcriniiadraginta illi tuque lectiones Rhimi. quas scholia continent, triginta solius Rhiani nomine significatae sunt. Quas utrum e coniectura posuerit an aliunde susceperit, pro certo affirmari neutiquam potest eas autem lectiones, quascum vetustiore aliqua editione communes habuisse traditur, num ex hac ipsa hauserit, facile in dubium vocari possit, quoniam nec planis verbis proditum sit nec cum argumentandi necessitate possit evinci. Nonne enim fieri poterat, ut alius veteris exemplaris auctoritati, cuius scholiasta nescio qua de causa mentionem non fecit, illam lectionem deberet Et huius modi etiam alia multa excogitari possunt, quae cum lectionum consensu non

pugnent.

Sed ut aliquatenus certum undarnentum disputationi substruerem, hanc mihi scripsi legem, ut quae ipsorum scholiorum indiciis argui viderentur neque aliis rationibus dubitationi obnoxia essent, ea si non pro exploratis haberem, at certe ad veri similitudinem quam proxime accedere existimarem. uocirca ubicunque scholiasta praeter Rhianum nullius grammatici nomen lectioni apposuit, illum coniectando eam invenisse meliore iure iudicare mihi videor, quam si ex antiqua editione eum hausisse arbitrari velim. Vbi autem Rhianus cum alius grammatici recensione conspirat, pro aetate qua Suam quisque recensionem consecit, aut Rhianum illius aut illum Rhiani lectionem approbasse, approbatam recepiSSe enseo, nisi vetusta documenta, quae dissuadeant, inveniantur. Ita hianum II 559. Ω 85. Q alios versus, ubi solum ipsius nomen sertur, coniciendo emendavisse probabile est Ara lectionem ex Massiliensi, d 60 ex Antimache editione suscepisse mihi videtur, propterea quod hae editiones ante eum paratae inspici ab eo poterant sed T 41. 18 aliis in versibus Aristophanem Byzantium

Rhiant emendationem secutum esse censeo, quia Rhianum ante illum in omeri carminibus operam criticam collocavisse ex iis consentaneum est, quae de vita et aetate eius supra disserui. kὶ Hac igitur iudicandi lege ac norma constituta explorare licet, quas editiones Homerica Rhiani apparatus criticus continuerit.

21 Nauchius quidem, ubi de lectionibus Rhiano et Aristophani communibus disputat, videtur existimare, post Aristophanis curas Rhianum Homeri recensionem instituisse, quippe quem suffragatum esse dicat illius

emondationibus.

33쪽

1. Ac undamentum quidem recensionis eius Zeno doleam editionem fuisse proeli vir est suspicari, ita quidem . ut ab ea non recederet, nisi cum meliorem lectionem aut in vetustior exemplari invenisse aut ipse excogitasse sibi videretur. tenim potuisse illi ianum hanc editionem ante culos habere negare quis audebit' habuisse ver illam et in usum suum convertisse, ex scholio ad 6331 patet: κα uiu vivi Corapa nvoboTua a uiuvεi κε i in V, rapti Picivus o κα Vεi κε tuu v, ubi ex Zenodoto pendere hiant emendationem neminem fugere potest. Atque

etiamsi hoc testimonio careamus, nonne per se veri simile est et ipsius rei naturae consentaneum, postquam Zenodotus in IIomericis

carminibus emendandis primus rationem quandam et artem criticam adhibuisset, grammaticos, qui post eum in hoc studiorum genere elaborarent, ab iis profectos esse, quae iam a Zenodoto inventa et in medium prolata essent, et ita in textu emendando se gessisse, ut pro undamento suarum recensionum illius editione uterentur Aristarchi quidem recensionis undum suisse Aristophaneam si minus certum, at perquam proba hile est: D. Beecardus l. l. p. 494 12. Sengebuschii Hom. dis s. I p. 25. Sed haec quamquam ita se habent, tamen hanc sententiam prorsus veram esSe contendere non ausim, quippe cui id potissimum obstet, quod Zenodotus, qui satis audacter egit in versibus damnandis, multos versus in recensione sua omnino negli xit, qui in hianea fuisse putandi sunt itaque tutius erit nihil amplius assii mare, qua in Rhianum illius recensionem celeberrimam inspexiSSe. 2. Alteram editionem, qua Rhianum usum esse credibile est, ea fuit, quae Pisistrati iussu parata et vetustis Ionicis elementis ni pxuiκη riuacia scripta erat. Constat enim suisse eam in apparatu critico, qui Zenodot praesto esset. Proditur porro certis indiciis, eandem etiam Aristarchum admovisse ad suam recensionem instituendam. Quamobrem cum inde ab eo tempore. quo enodoto eam adire licuit, usque ad Aristarchi aetatem inbihliotheca Ptolemaeorum esset, hianus quidni ad eam accederet, praesertim cum ob summam vetustatem ad textus Homerici omendationem gravissimi momenti esset et ob raritatem siue dubio etiam maius excitaret grammaticorum desiderium Sed quid moror in demonstranda probabilitate, cum perspicua exstent indicia, inspexisse Rhianum eandem editionem Pisistrateant, tuae ristarcho Dissilire by Ooste

34쪽

postea ante oculos esget' oc enim evidenter admodum ex eo elucet quod A 553 uterque propter digamini inscientiam in eandem salsam Ionicae scripturae interpretationem inciderunt, de quo loco infra uberius exponemus. Documento sunt aliae quoque lectiones Rhianeae, quae quo modo natae sint, commodissime ita Oxplicamus, ut veterum elementorum ductus, scriptos fortasse minus distinete aut temporis decursu laesos variam interpretationem admisisse statuamus. res ex hac editione lectiones videtur suscepisse, quae proximo apite tractabuntur.3 Sequitur editio Antimachi, poetae Colophonii, qui Platonis aequalis plus centum annis ante Rhianum erat ex ea hausito 607. 4. Chiae editionis exemplari usus est, cum semel I 188

hanc secutum esse eum reperiamUS.

5. Massiliensem editionem, ex qua hianum lectionem si deprompsisse iam supra commemoratum est, etiam II 59 ceteris anteposuit. 6. is fortasse subiungere licet urbicam editionem Cretensem cis La ochius Tex thr. p. 2R: nam cum illis iam temporibus vigente libraria quadam mercatura haud dubie exeinplarium

copia esset apud litteratum quemque vide olitum prol. 69 .

cur non putemus possedisse Rhianuin, ut hominem Cretensem, illius editionis exemplar Sed cum eam nullo loco secutus esse vi leatur, nihil attinet hoc suspicari. Haec sere sunt, quae de critici nostri subsidiis doctrinae ex scholiis eruere possimus. Fortasse licuit ei etiam alia adire, cum bibliotheca lexandrina Homericis a grammaticis illo tempore administrata procul dubio iis scriptis, quae ad Homerum pertinerent, instructissima esset sed ultra haec divinando proceder in hac

veterum tuStimoniorum penuria periculosum est. V.

Accedamus nunc ad caput gravissimum et in quo uberrima nobis sit disputandi materia nam quo rectius intellegatur, qua ration Rhianus his in instrumentis criticis adhibendis egerit, Disilired by Ooste

35쪽

lectiones eius editionis, quae in scholiis exstant, ita in examen vocandae sunt, ut quas causas iis mutandi habuerit et quid recte quidve salso mutaverit, investigare coneinur. Sunt autem non plus quadraginta quinque, quas paucis exceptis ' omnes debemus Didymi libris de Aristarchi recensione Homerica et commentariis omericis. δ)Atque hic quidem ordo servabitur, ut primum ti0εTMεi i. e. versus a litano eiecti, deinde lectiones ex vetustis exemplaribus susceptae, denique Rhiani coniecturae percenseatitur.

Notum est 3 Zenodotum primum obeli signo critico usum esse, ut versus spurios sive subditicios αθεTOυuευα, ευοθευucva, υποβεβλmiεva videri declararet alios tam indignos habuit Homeri ingenio vel tam alienos a sententiarum nexu, ut ne reciperet quidem in recensionem suam, de quibus scholiastae adnotare solentoυb crpaupεv. Iam hiani nisi tres the leges non traditae sunt, cumque in scholiis his versibus ascriptum sit v na Piuvos υκ ica vel ου ἐφεpovTo, abstinuisse videtur ab obeli Su. c 10. 11. cciso Patroclo Antilochus ad Achillem missus,

cui luctiiosum militium asserat, hunc inaestitia afflictum, mala animo praesagientuin invenit: nam cum Achivos a Troianis repulsos viderit et in fugam coniectos, subit ei in mentem venit eorum,

22 Maur Schmidtius Didymiis. 116-211 omnes lectiones ad Didymum refert praeteris 124 297. 12. 158. 702. quae cum, indorsio demum publici iuris saetae sint, ei nondum innotuisse videntur. 23 Haec paucitas lectionum explicatur hi verbis L Rochii l. l. p. 58 sq.: Didymus annis dies Ausgaboti nur aus de Schrine dos Aristarc und de ubrige ultere Alexandrinor, alior e sicli aucti ostgoh unbestimant ausdriicht, Wis vloi, iric, λλoi, xapiccτεpolis. S. W-won bot diesen die uellen uicht bestimnit ungegeben aron. Wiire Aristaret mi de Genauigheitciu erk gegangen, mi dor man heutgu Moisi versaliren flem, O ussten i gemissi res an deder in-getnen Stelle in don Ausgaben o Massilia, Chios odor in denen dos Rhianus Zenodo und Aristophanes gestando hat, o abor ob er mitseltune Ausnalimen los a gena die uellen an, o e mi einem Thod do Ausgabon nichi uberetnatimnii 24 Ciis Boccardus l. l. p. 49 L ROchius . . p. 50.

36쪽

cod. A testatur, cumque ceteri quoque codices largam scholiorum copiam exhibeant, quae omnia versentur in horum versuum dises cultatibus enodandis, et magnam de iis inter nonnullos grammaticos controversiam olim fuisse patet et quibus illi causis ad thetesin commoti fuerint, satis perspicuum est. Cum autem omnem scholiorum seriem hic subicere longum sit, ea tantum eligam,

25 Duenigero Zenodoti p. 176 not. 41 si credimus, Zenodotus in his versibus resecandis iam raeiverat. 26 Haec verba Mauricius Schmidtius mihi significavit optime om0ndari hunc in modum: εi b φricis o 'Aplaetapxoc uetus napaMχεc0a τι μετ' αὐτο vopic το τω Μυpuibovviv. Primum enim aegre invenies, quo illud αυτο reseras deinde vero satis dura offendimur constructione, cum ad τι supplendum sit opic rou, ut pleno sic legas: ovuετα τι opicτο τω Μυpuibovui opi Tov.

37쪽

bυvara b Vυpuibovuo λέγεi To opic ro Oio τ' Mupuib6V V Crymiac bio ut picTov, υ pεimus εἰπεv. x his intellegimus, duplicem veteribus suisse ossensionem in versibus istis: alteram quod Patroclus e Locride Opuntia oriundus, Myrmidonum genti adnumeraretur, alteram quod ab ipso Achille, qui solus ea appellatione videretur dignus esse, Myrmidonum sortissimus appellaretur. At haec argumenta iam in scholiis recte infirmata sunt. Nam Patroclus cum inde a primis pueritiae annis non solum educationis communione, verum etiam intima familiaritate et fraterno quodam amore cum chille coniunctus esset et una cum amico eiusque exercitu pugnaret et in extremo certamine ducis munere

nixus est, satis temere et inconsiderate egit, praesertim cum ne antecedentia quidem verba intacta reliquisse putandus sit nam cum salva orationis continuatione hi duo versus exterminari non possent, clausulam versus rata mutare necessario coactus erat, ut mutilatae orationis species plane evanesceret ac forsitan mutationis eius vestigia indagari possint in scholio ad . 9: biεπε- cppab κα uoi cεiπεν uolo cceti in cno et ' ἔφατ' ἔκ τ' Ovouarεv B), quae verba dicta esse videri possunt ad refellendum editorem aliquem, qui hanc locutionem mutaverat. Verum mihi etiam aliam eamque graviorem athetesis causam Rhianus habuisse videtur, quam Duentre rus in edit ad h. l. paucis indicavit: Diyiligo b Corale

38쪽

πολ ωλτατο λεθ' εraipoc. Hac igitur repugnantia si poetam liberare voluit, sacere non potuit, quin alterutro loco complures versus eiceret eiecit autem C 10 et 11, quia mirum esse debuit, quod Achilles, cum amicum suis armis instructum cum Myrmidonibus in pugnam ire pateretur, eorum quae Thetis quondam praedixerat, non recordatus erat. Sed tum eodem iudicio damnavit etiam . 409, quo matris vaticinati indicatur, ut in scholio pro υκ 'ca o p corrigendum sit oi quamquam hanc rem ut parum certam in suspenso relinquere tutius erit. 158-160. Helena elemachum, qui Spartae cum Pisistrato 2 hospitio acceptus est, conspicata statim propter miram eius cum patre similitudinem eum Vlixis filium esse conicit cui coniecturae Menelaus plane assentitur, quia ipse Vlixis mentione facta hospitem lacrimas undentem vidit. um vero Pisistratus Telemachi

Suumque nomen non amplius tacendum esse ratus haec dicit:

39쪽

Aristonico explicantur, hoc loco ostensos quinque versus pro subditiciis habuisse videntur praeter tres illos versus a Rhiano damnatos etiam 161 et 162 eiecisse. Sed hanc rationem iam it 2 schius Anna et Hom. Od. I p. 247, qui huius loci integritatem sagaciter defendit, inprobavit, et quamquam ei primum de Rhiano scholion incognitum erat, non quinque sed tres versus eiectos esse coniecit cui sententiae accessit Guil. in dorsius, qui in schol. d. T reposuit. Contra oblocuti sunt Bumpsius de auorroii Menelai p. 4 not. 5 et Henningsius Telem. p. 184, qui iisdem sere argumentis ac Nitetschius usi, cum scholion tertium ad versus 158-162 pertinere negarent, potius versus 163-16Tab Aristarcho amotos esse putaverunt. De Rhian autem tacuerunt, nisi quod enningsius ut grammaticum et poetam Cretensem parum cognitum obiter eum commemoravit. Sed haec utcunque se habent nam mihi quidem horum sententia non tam certa est

quam meisio, qui in appendice ad Odyss. 158 eam prorsus

comprobavit 7 - non est, cur traditae codicum memoriae diffisia hiano alios versus quam 158-160 exterminatos esse statuamuS. Nam primum facile e sententiarum ordine et nexu amoveri possunt, nec quicquam ad integritatem rationis deest, cum κεivou

versus Omnino non quadrare, id quod etiam Ienningsius con-27 Nam quod Rumpsius primum argumentum proponit, versus

158-162 ex ratione amoveri non posse, quia versus 157 et 163 coniungi nequeant, hoc per se quidem concedi dubet, at infringitur, ubi Aristarchum Osdem tres versus quos Rhianum iecisse putamus. Deindo quod dicit causas suspitionis in scholio tertio adiectas in vorsus 163-167, non in versus 158 162 quadrare, obicere licet, verba π vέου παvτΛ- raci λέΥεc0cii a rpεπε i spectar ad Pisistrati verba ολλὰ α6φpusv ceti, quae iuvenem de iiivone loquentem videri possunt vix decero, et idem sere esse atque oox pubvroo τω Πεicicτpuτo arpocubetrus, quae in altor scholio leguntur. Di0jligo b Go

40쪽

cessit denique cum iam Zenodoto, qui caricetouiac scripsib, displicuerint ἐπεcpoλiai, quae a scholiasta τελoia appellantur, illius auctoritate et exemplo litanus inpulsus esse videtur, ut nisi versibus plane resectis toti loco medellam adhiberi non posse arbitraretur. De causis autem ipsis non opus est pluribus disputare, cum lectores remisisse sufficiat ad ea, quae itEschius . . verissime monuit.

279. In longiore oratione, qua Minerva sub Mentae per-3sona Telemachum adhortatur, ut de patri reditu sciscitatum Pylum Spartamque iter faciat, cum alia tum haec suadet: uvncet'pacis V Mi φετεpa κibvac0α 6v x0i,

l M. Vnus quisque non admonitus errorem in his intellegit esse et verum vidisse Obotium, cum adnotaret: Non videtur omitti posse hic versus Fortasse igitur loco mota est Rhiani mentio pertinebatque ad . 283. Nam aberrasse hoc scholion a rectoloeo, eo quoque confirmatur, quod ex Dindorsi testimonio in cod. II haec verba versu superscripta sunt a manu Secunda, quae spatii ratione in habere debebat sed quod Cobotius de versu 283 cogitat, id mihi parum credibile est, cum multo praestet scholion ad . 278 referre, quippe qui versum 279 proxime antecedat et sine sententiae incommodo exsulare possit, id quod praeter inam. Bekkeruin etiam Lud FHie illae nil ero visum est, qui in Anal. Ποm. Iahrb. s. lass. Philol. Suppl. III p. 478 de nixerso hoc loco prolixius disputavit et in tota Minervae oratione tres diversas recensiones contaminatas esse contendit. Voluit autem Rhianus sine dubio molestam illam iterationem tollere, qua factum est, ut paulo post versus legatur similiter cadens et qui ab eo, quem damnavit, postremis tantum verbis distinguatur: v. 292 πολλο uti λ', sicca goi κε καὶ duε pi ηTε9 OO0Vul.