Christiani Wolfii ... Elementa matheseos universae tomus quartus, qui geographiam cum hydrographia, chronologiam, gnomonicam, pyrotechniam, architecturam militarem atque civilem complectitur

발행: 1738년

분량: 485페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

241쪽

etio ELEMENTA' pr

stantium damno in rusta dissiliunt.

r. strupa vel Mypium in uniculi

sermani contortum in partibus aceti vini, urinae duabusis spiritu vini una, addita Nitri defaecati parte una & Pulveris triti itidem una coquatur, donec uino omnis

extulaverit. a. Stupa in Pulvere granulato voluto tur ad calorem Solis vel sim, eis exsiccetur.

r. In frixorio fictili stiper earbonIbus candentibus liquefiant Sulphuris libbrae 24. 2. In sartagine calesectiun irrum, ut diquationi proximum existat, sulphuri omnisceatur, quod ne in .cendatur, summopere caveri debet. a. Remoto ab igne frixorio, immist

mur Pulveris franulati libraris.

Hanc massam in posterit m 1aIeriam liquefactam vocabi inui nos trige mineten Zeug dicunt.

. Massii probe subacta super marmor politum vel laminam metallicam essundatur, ne adhaereat, Trigo facta in stagmenta nuci aequalia di

vidatur

s. Fragmenta Stupa pyrotectato cir-Tab. I. cumdentur S. 8 Pis Io 6. In Globol' eo ABCD reponantur intra Pulverem granularum. 7. Tandent operculo AB sumenter ει- malo, in fundo CD camera accen. soriam materia incendiaria consueta adimpleatur totus Globus t la crassiore obductus pice baptizo tur s. 4 .

militi τοι stransiM recta μαια PRos LEM A XVII. 63. πι---6--πfacere. REsoLU Tio. I. Fiat Cylindrus igneus cavus ABDCTab L multis Graminibus undiquaque fit, Mi pertusus. Dianaeter eius A se aequalis diametro Machinae, ex qua ejaculatur. Longitudo AC sit trium diametrorum, diameter vero in ivitatis sit, unius. 2 Cylindrus desinat in cuspidem CED, serro munitam . cujus longitudo

GDe altitudinis AC subtripla, ut amulus ex Tormento emissus terrae infir uir mando operetur, unde nomen habet.

242쪽

3 civitas Cylindri repleatur Pulvere trito cum quarta Carbonum parte permixto Spiritu vini vel Petr leo tam in

. In foramina adipimur Ictus erres Pulvere granulato Globis simi. is onerati g. 3 3 . s. Tandem firmitatis gratia Cylindrus

tribus annulis ferreis circumdetur. Quodsi Pulvis pyrius in cavitate incendatur, lenta flamma absumetur quae quoties ad Ictum serpit, subita flamma

M ' Eoi u remetit ita serrarisar, ut vas tamen es Pulverem strium, quo G

uxor tum eraxur, contingat.

gr. Si Gobas erreus vel expreus eodem modo , quo ramulus D techmcus oneratur,

Capitis mortui fert memPRos LEMA VIII Raso Lurio. r. super carbonibus candentibus se

quinant aequales sulphuris , Picis& Terebinthina portiones. et Globus lapideus vel serreus, cujus diameter multo minor est iam tro Mortarii, ex quo ejaculari debet, materiae liquesactae immerga.

3. Mox in Pulvere pyrio granulato volutetur 4Mypio circumcirca vestiatur quo uia,

4. Denuo immergatur, de reliqua simia liter repetantur, donec avitati Monarii conveniat. Ultimum v

ro pulvere granulato undiquaque conspergitur. Quodsi Globus accendatur, con tam ardens loca vitam collustrabit.

P RoaLEM A XIT 67. OιMπm obscurantem -lonere. REsoLUTIO. I. Fiat Saccus Ovalis , vel Sphaericus S. 49. O. a. Super carbonibus candentibus , quefiat Resina.

a. Adjiciatur aequalis pars Nitri non desecari, itemque sulphuris, una

cum parte quinta Carbonum.

. Massae probe iuba Stupa disse

immisceatur.

I. Super igne leni liquefiant Picis lubrae Io, Resinae lib. 6, Nitri lib. 2o, Sulphuris lib. 8, Colophoniae lib. 4. 2. Admisceantur Carbonum librae a

unguium quinorum dissectorum lib. 6, Ata festidae lib. 3, Sarac ni putidi lib. , ac siqua alia sunt,

qua foetorem excitant.

3. Reliqua fiant ut supra S. 660.

243쪽

Dobola est Ignis festivus ex Cylindro chartaceo materia Pyrotechnica repleto constras , ad imsgnein altitudinein ascendensis quam

primum ascensus initur, dissiliens.

hibentur ι vertim etiam compositio rum requenter ingrediuntur.

DE FI NI VI o XVI. 7 . Globi aerei sunt, qui ex omtariis in altum ejaculantur, perinde ac Pyroboli dissilientes, quamprimum ascensus terminatur.

DEpi Ni Tio XVII. 7a -- quartu- est, qui in a qua natans ardet ' tandem is ea dissilit. Dεpi Ni Tio XVIII. 73. G bus terrestra est,qui e Mometari Haculatiis in terram decidit ibi que ardens tandem dissilit. DEpi Ni Tio XIX. 74. Globi iacente sunt, qui EM - rario emissi per aliquod temporistium ardent circumjectam regionem valde illustrant. P RoaLEM A XXI.

Rsso LUTIO. I. Ex ligno duro Ornetur Cylindrus Tib. I. AB intus cavusis tam in Ormm . a. nide F C, quam in Basi BD, orna n. I.

tu Architectonico vestitiis Ratio dimensionum pro diversitate Pyro

bolorum conficiendorum mox in Scholio exponetur. Solent etiam majores ex orichalco , minores ex osse parari. Si vero Cylindrus cavus utrinqiu apertuS.

2. Ex eadem materia, qua Cylindrus constat, fiat quadra EF in cuius

medio ornetur Haemisphaerium G, diametri multo minoris, quam quae est avitatis Cylindri insistens alii Cylindro minor IK, qui intra Baiin BD immitti mediante clavo LM firmari potest.

altitudo Cylindri K. I, diameter νέο, duore ter Obarii ΦΙΝ. altitudo Capit inici, crastis rela, maximai Capitulo O Basi Si diameter fueris major diametro Gubi trium librarum , ia

244쪽

multiplici praxi se edoctum suetio , si di

meter luminis dividata in Io partes , pro diverso pondere Globorum lambeorum, quorum diametro aequatur, numeros sequen

Pondus

globi plumbei AltitudinisAE subseptuplum Pondus globi plumhei AltitudinisAE subseptuplum

b. I. I. Fiat Cylindrus ligneus AB , cujus diametera diametri luminis formae s. longinido autem altum

in ejusdem aequalis, una cum

pulo AD circa eum complicenis tu chartae, donec caritatem so

mae expleant.

2. In charta complicata fiat FG altitu.

dini Hemisphaerii aequalis, flo

cannabino tenuiori constri gatur, ope Hemisphaerii H capulo affixi alterique in forma aequalis in docentem fiserram compingatur.3. Reliquum spatium EG, Pyrobolo informam immissoci repleatur mate

ria Pyrobolystica in sequenti Scho. ii mox describenda di ope Plindri lignes IK mallei validisti m D

me compingatur, alias enim Pyro boli non ascendent. q. Materiae impletae imponatur orbicinius chari accus, ligneus vel ferreus,

isque perseratus in medio, col. do glutine ad rubum chartaceum

firmetur. s. Spatium reliquum Pulvere pyrIo granulato ad altitudinem unius diametri assurgens repleaturis Pyrobolus in E ut in G, constriirgatur.

6. Tandem in G Pyrobolus telebrenideo modo, quem figura inspectio

docet. Necesse autem est, ut ter bratio in medio fiat, Ze eo demum, tempore, quo iis uti decrevimus.7 Ut vero recta ascendat, virgae tenui

MN allisexur, longitudinem Pyr botro plam habenti, ita quidem, ut si dis sum prope Mamen ince serium G admoveas, virga tantiΩper praeponderet. Vel etiam vi loco duabus alis in Nanstruatur.

245쪽

3ol rat'Ninurum pro 'rabolis majoribus ova Lli ideo debilior . ne nimis cito igne tonsuis matur et qua eadem ratio G cur nullus Pul-- or , laremadmodum in misistribus a misteatur cetera n ea , quas hic exhibemus, ompositiones tanquam usu inratione comprobat in t siHIEROWiratus

p. Terebratisnem -- ab Oisunt dum Drobolum onerant per basin inferistis rem ferrum cuspidatum mi Drobolum intrudentes, quod mera me aii Ha re extrahitur. Fit autem terebratis per duas tertia partes aliitudinis demta earitati dia metro diamete in σοὶ diametri Ut

to. m. ii im non excibaria,sed ex is Tisiaceo labos orobolorum tornantis eorto tenui superinducunt με cannabiη obvotivant' hine denuo oris vestiam . sine

COROLLAR tu II. 8 . Simili sere artificio ex duobus P b.II. robolis AB inter se iunctis compo- fg. s. nuntii baculi, qui accensi in gyrum ag-

tur.

P RoaLEM A XXIII. 8s. Sunias e scere. RE O J VI o. i. Nuri libraeo, Sulphuris unciae r Succini in pulverem redactio Antimonii , QPulveris triti ;vel Sulphuris unciar l, Nitri 6 Pulveris triti sq, cum unciis coibbani, Mikhis, Crystalli, Meremii subliniati, Ambrae atque Camphorae uncia una AntImonii vero ininipionem dimidia misi

246쪽

2. Humectetur massa aqua Gummi mrabici vel Tragacanthae,

3. Inde fiant Globuli naagnitudi in nucis avelli non superantes, ad calorem Solis vel fornacis

candi. Quod si accensi per aerem seruntur Stellulas mentientur. PRO ALEM A XXIV. 86. Scintiletu conficere. REsOLUTIO. I. Nitri uncia una, Materiae liquesa

CL 6 dimidia, Pulveris triti itudem dimidia & Camphorae duae in pollinem redigantur. a. Mundatur aqua, in qua Gummi Arabicum vel tu cantha bl ' tum,in massa in pultem redigatur.3. Immisceatur Stupa pyrotecturica S.

so Din frustula diuerpta. . Fiant Globuli illulis Medicorum aequale de pulvere trito conspersi exsiccentur.

Quodsi accensi per Erem strentur, Scintillas reserent.

COROLLARIO M. 11 s . In pyrobosis prope ictum stellulis QScintillae adhibentur, accendendae ubi irroboli dissiliunt. SCHOLIo I.

nube rit oram.

PROBLEMA XXV. bos lucentes conficere. REsoLUTIO.

I. Super igne leni liquefiant Antimonii librae duae, Nitri , Sulphuris , Colophoniae 4 Carbonum 4 vel Antimoiiii libra dimidia , Nitri una , Orbonum una, Sulphuris dimidia,Colophoniae una Picissmidia. Notandum vero, materias singulas conterendas esse , Ut

quam alieno immittantur. 2. Massae liquefacta immisceatur tuinpa, quae Omne in albibere valeat.

3. Ex frigefacta fiant Globi arbitrariae magnitudinis, & Stupa pyrotec,

nica vestianturi s. 9 .

COROLLARIUM. i. Quodsi minores fiant, eodem modo , quo tellulae ac Scintillae s. 8 I, comeositionem Pyrobolorum ingrediu

tur, incendendi ubi pyroboli dissiliunt. PRos LEM A XX vi set Gutam Ereum componere. REsoLUTIO. I. Fiat corpus ligneum ex parte ravum de Hemisphatic Cylindricum, ius dimensiones hoc modo dete

minentur. Diameter Mortarii, ex

quo Globus ejaculari debet, diu datur in I partes aequales , erit diameter Globi CD ii istiusmodi partium altitudo A eidem .

qualis se diameter Hemisphaeram eius subdupla. Fiat porro CEBis crassities opereuli AG

247쪽

ELEMENTA

seriam sit,l,latitudo diametri DC diameter demque soraminis

accensorii T.

2. Fundiis Globi obtegatur Pulvere trito de gramitato invicem per

3. Arundines IK repleti massa e tri hiis partibus Pulveris triti, duabus Carbonum in Sulphuris eo posita atque Petroleo vel Spiritu vini iumectat Globo inserantur,

donec totam avitatem expleant.

Ut vero arundines facilius igne inconcipiant, pars infima solo Pul. vere tristo, quod Petroleo laumec latum uerit, onerari debeti linquam Globus fuerit oneratus linteum circumcirca agglutinetur. F. Camera accensoria vel eadem in ateria, qua arundines, vel massa ex Pulveris partibus 84 Nitri Sulphuris i Carbonum aut ex

Pulveris partibus , Orbonum a

composita repleatur. 6. Tandes ad cameram accensoriam Operculum e panno crassori fidimetur, Pulveris vi facile ejiciet, dum, circa foramen accens

rium Stupa pyrotechnica iniusta discerpta agglutinetur.

: Fiant omnia, ut ante, nisi quod in locum arundinum substituantur Pyr bolii S. 77 x, vel solitarii, vel cum Stellis QScintillic g. 8 Q86 at- qite Globis ilicentibus Q. O . Possunt re iam fieri Globi aerei solis Stellis, vel Scintillud materia Pyrobolicione

ratici itemque compositi, ita ut major minores alios contineat quemadinO-

dum sola inspectio figurae docet.

nova comminis. i.

. i. Fiat Pyrobolus AB, cuius diameter TabaLaequalis diametro Globi plumbes' triduarum vel trium unciarum

rebretur usque ad tertiam altitudinis partem Ps. 77 . a. at Cylindrus chartaceus cavus CD intra eum Pyrobolus ines

datur.

3 Cylindrus pici ac cerae liquesaetae

immergatur, ut aquae madori ressistat. Ita autem attemperanda est gravitas Pyroboli ad gravitatem aquae, ut Cylindrus totus submergatur: sic enim I ymbolus accensus in aqua ardet.

cato vel emim SH tiret . ni o , qui pondus ad basim infiriorem appendunt, hoc est ad eam, qua foramisi accosoris προημ

PKo a LEM A XXV m. 96. Guia aquaticos componere.

248쪽

ris.II AFD habens in I protuberam fit.io. iam Hemisphaerico- Cylindricam diametro Cylindri IK existente AD seu cli lirs tri Globi. 2. In ista protuberantia fiat foramen

accensorium L, cujus diameter 3. In E sit foramen rotundum, per quod Globus oneratur, lam trod ipsim AD existente, obturandum Cylindro ligneo, oneratione

absoluta. 4. Cavitas Globi repleatur aliqua ex his compositionibus: a Rec Nitri defaecati lib. I x, sulphuris 4 Serraginis ligneae in aqlla nitros coctae ex liccatae 3 , Pul. veris granillati Mobis eburneae

. Rec Nitri lib. 6, sulphurisci,

Pulveris tritici, Mobis utar et,

Picis Graecae L. ι Rec Nitri lib. 24, Pulveris tritio, Sulphitris IT, Serraginis ligneae 8, Scobis luccini , Uitri in pulverem redacti I, Campla Materia in quavis compolitione terantur, misceantur ' leo lini, nucum, oleae, cannabis, vel Petroleo humectentur.

s. Addatur ictus GH ex lamina ferrea

paratus pulvere granulato repletus, cujus diametera A D. 6. Foramcn EF pice illinc turrae tandem tantum I lumbi liquefacti supersundatur, ut Globus eandem cum aqua gravitatem specificam

nanciscatur. ver Murem. Tom. IV.

Aliseri Loco sphaerae ligneae alii utuntur Cylindro, vel sphaeroide ut Globus

aquaticus in aqua totiis mergatur, non

tamen subsidat , pondus lumbeum appendunt. Resiqua fiunt ut ante.

Interdum Globi passim perforantur&I 'bus onerantur a sq), ubi t me cavendum, ne Ictu exploso, aqua in cavitatem Globi intret id qucd obtinetur, primo loco explodantur, quorum oririi supremit lotuna o cupant. Cum enim Globus continuo

levior evadat major ejus pars ultra superficiem aquae continuo attollitur S.

Fiunt etiam Globi Cylindrici & '' ii

robolis onerantur . instar Globorum aereorum lciusque chartare ait gumtur. Exempli loco unum clineamus in quo A tubus acccnsorius, in B C foraminula accensoria, per quae ignis serpit ad materiam Globis aquaticis propriamis superius cscriptam CD BE; Factus chartaceus Pulvereir nutato repletus operculiim Lgi cum IKLM tabula aquae innatans. Conmiunde hunc Globum Examen

249쪽

2 oneretur sphaera eadem materia, qua Globi aquatici ci. 96 Ionerantur, actibiis serreis 4. 4

undiquaque instruatur. Foramen accensoriuin ultra supernciem Globi onuleat, ne retia obstrinuiti

3. Loco I semoriam ad supersiaciem sphaerae aptennir chao

tacet.

Reliqua ex antecedentibus lacile imtelliguntur.

Tab I. i. In Tabula quadrata oblonga deluae neentur litterae, opera Scri triarii ad profunditatem quartae unius digiti partis excavendae. a. Ad latera canaliculorum sic estat malorum defigantur claves exiguo intervallo a se invicem distantes.

3. In cavitatem vero canaliculorum demittaturiosi, pium bene didu tum sulphure obductum, spatiolis intermediis massa ex F ulvere

trito Spiritu vini iacta replatis. 4. Sulphur superius parumper commisimaturin Pulvere trito obruatur tandemque Tragacantha in Spiritu vini sesuta obducatur. s. Ubi literae maduerunt, fila serrea a

clavulo uno ad alterum oppositum decussatim extendantur. 6. obducantur denuo Pulvere trito Spiritu vini subacto. 7. Charta iisdem agglutinetur. Hae literae accensae flamma corrulea e que lenta absumemur.

De Trementis Mortariis.

DEpINITIO XX. 99 TU Ormentum est Machina hel l lica e ii a Globi si rei, plumbeiis lapide vi Pulveris pyrii Haculantur versis loca axi Cylindri ex quo constat, in directum sita.

tinguunt in majori minora. Illa dicuntur Carthalinen O diit mrarem in gantae, dre viertet , halbe . terte iis actites Cartha unenci hac vero appellantur Schlangen 1 tu Colubrinae subdividanta in gant2α, halbe, violeLundinalbe viertet Feld Malangen quibus adduntur ommenta omnium minima das Falchone undSerpentinet. En Tabulam, in qua pondus Globi ferre exprimitu ex Tormento uno quolibet jacul rndi, itemque riterius, cujus diametro diametor Tormenti aequatur.

250쪽

Nomina tormentorum. Die gante Carthaane me re minerari Carthone Dis halis Carthranie Die inertet-Carthau ne Die athletis Carthaune

centioris Praxi potissimum deseripsimus Tommentorum apud Gallos nunc statoram rationem Iuxta υRiRαυ de S. MMicio Nomina tormen-Pondui Gn. Pondus

torum.

hi ferrei Tormenti Lemanon

3 lib.

L Faucon Tamas usque conneam

- Tormenta taurum . TAYxo ιὶ is distinguit. Qui Thesauro at lieniatico P. S. . Pondus Glo pondus Diameter

tormenta tormet ta

sio Centa

s radi

s me.

omna Ormen. Pondus Gl Pondustorum.

b Arret. Tormenti

Culverin irasta

t nary

Saher ordinary

Minion laraest

SEARCH

MENU NAVIGATION