Christiani Wolfii ... Elementa matheseos universae tomus quartus, qui geographiam cum hydrographia, chronologiam, gnomonicam, pyrotechniam, architecturam militarem atque civilem complectitur

발행: 1738년

분량: 485페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

211쪽

Errorem Annuli vulgaris emendatutin his regulis utatur.

I. Insuperficie concava Annuli describantur septem circuli, quorum

dlus Equinoctiali, extremi r picis, later edi Parallelis Sigii ruin intermediis destinentur. 2. Quoniam hora duodecima ab Amnulo vulgari legitime indicatur Sole in quovis Signo versante punctum imi omnibus Signis M.

terminatur ut ante.

3 Iam cum arcus 3 I dimidius sit

mensura anguli Aiacis. 3l Geom. , hoc est, differentia inter altitudiam meridianam iaἈaltitudinem hora tertia CAD fiat arcus 3 2 in quolibet parallelo

duplus differentia altitudin f hora data ab altitudine meridiana. Quodsi itaque Annulus Ilibere suspem sus ita detorqueatur, donec radius perforamen illapsus incidat in Paralleium Signo , cui admotum est, respon.

dentem chora quaevis legitime ridic bitur quemadmodum satis mantastum

est ex Demonstratione praecedente. SCHOLIO Lx68. moniam Alinulus ex Iamina metu lica rectangula paratum peripberia Circul πι- in eo designamur per inrire recta ut ribin longioribus rectangulis parallelas Puncta vero horaria in ea transfertintur , uti in Circulis in barta delineatis ante fuerant

369. Immo si dimidiam rectangula iami Tab.Wna longitudinem in r8o parte aeqmiles diri Het 3 si das A. 277 ,eona.',ιta ut inguia sn-IHos semiperipberia vadas designem: nlinea rectas, antequam in peripheri δεμ curventur , puncta Araria transferre licet. Atque hae posteriore metbodo utuntur plerique autores Sit nempe ABc lamna meracita per rectam, ni duin parartes . . quiae disi Pars Iamina altera m instruatur crena EF ct ulterias bisecetur per ream Iri ubi crena secatur, adscribantur silvis, σα. - umno , premadmodum in Problemate racepimus, ex calamodo parata transferantur dapia declinati nes Signorum s intervalia inter bina 'ox ma intercepta ividamtur in tres partes. Possunt etiam Signis adscribi dies mensium, quando Sol ea primm ingreditur. In parte altera Ammiamina avem recta is diavidituri s partes aequales,. per singula divisionum puncta ducuntur linea recta litteriisbia Am D parallela, me Paradelas Signorum designant, nempe media cedit OGquinoctiali, ultima Tropicis destinatuor, i

termedia ignis intermediis. Cum exis monstratione Problematis constet, uncta b

212쪽

a. In lamina metallica lictis AB

CD ad angulos recto , e centro E describantur circuli concentrici, quorum primus cedat Parallelo Io graduum , secundus

Paralles graduum unti, 'a

porro.

3. In Horologiis respondentibus ex eorum Polis describantur circuli Parallelis istis aequales.

. Arcus inter Lineas horarias in lino. quoque Horolligio intercepti transferantur in circulos Horologii uni

vei alis.

s. uncta ad eandem horam in diversis Parallelis spectantia connectati. tur Curva.

In centro circulorum E applicetur index obliquus communis, isque volubilis qui si ita elevetur, ut

cum P ano ericiat anguIum lcvationi Poli a qitatem . umbrae Pa- ralleli regionis datae interlectio hinram prodet. S c ilia I m. r et Ratis constructionis manifesta est ex

buia eburne , lignea vel metamca describere ad quamlibet Pol elevationem 1 qua complementum deesinationis maxima cortica non sufferas, eis

i. Ducantur rectae AB MCD ad amrib.Wgulos rectosin ex puncto interseotionis I radio C describatur u drans IC in denos vel quinos imismo , si fieri possit . in singulos gradus dividendus. 2. Assumta APpro linea AEqu noctiali cui ideo Signa Equinoctialia e in adscribantur' fiant anguli EI A & FI declinationi Eclipticae maximae seu Tropicorum aequales, in E notetur innum p , in F vero 3 Intra triangulum Et construatur Analemma signiferum I33o , ita ut simul ex decim, vigesimo cui iisque Signi gradu pope Instr

menti transportatorii ad I applicati declinationum gradibus istis competentium acile determina μ' ducantur recta versis centrum I non tamen ad ipsum usque producendae, si confusio linearum, inde metuenda. q. Regula ad centrum I singula diviasionum puncta quadrantis IC ainplicata, notentur tincta S, IO,

Is 2O, S, O, S, O&c in quibus Eoa regula secatur. s. Eadem transferantur in rectam inpositam DF regula ad bina quin vis respondentia applicata, duo tu reta intra Signiferum EIF, quae elevationem Poli seu Latitudines locorum complemento de linatio-Diuitia πιν Corale

213쪽

3sa ELEMENTA G

rus nuximae Solis non majores de Itemiurabunt. Numeri adeo elevationem Poli indicantes ab utroque latere signiferi adscribendi. o. Quadrans MK compleatur in circulum,in ejus per heria in a partes aequales dividatur, & regula

ad piincta divisionum a diametro CD aequaliter remota applicata ducantur iectae II, 22, 33, 4 ,&c erunt illae Lineae horariae numerique superiores horas anto meridianas , inferiores vero smeridianas indicabunt. . Assumta I pro quinoctiali, ex lam QN transscrantur divisiones Signiferi respondentes in Analemmate I latitudini stis. Ad latus EF aptentur Dioptrae

tandcmque in A firmetur brachiolum PQRS ex articuli: in bilibus compositum ejus extremo S alligetur latus Unione

instructum cum pondusculo T. Quods extremum S brachioli R.

ad Parallelii Latitudinis , C. gr.

I, ',' quidem ad punctum, ubi fiscini a linea Signi, in quo Sol commoratur, adducas, filum usque ad

idem punctum Signistri MN extendas, NOMONICAE.

atque Unionem eo usque protrudas talideinque Instrumentum Soli ita obvertas, ut radius luminis per utriusque Dioptra Moc Z foramen transeat; Uni ex filo libere pendula Ianeam horariam quaesitam attin Quodsi Instrumentum in hoc situ

constituatur, ut filum cum pondere secet GH ad angulos rectos horam ortus' occasus indicabitiscuo LIo I.

173. Od eadem Tabat ad astismdines Solis observandas ara volueris , excentro a deserti tur Moos occisis, per ejus gradus ex centro eodem dacantur recta b c in parte Iecantes. Modsi enim extremi in brachioli adducatur ad punctum a radio Glis per Dioptra transeunte filum in uere , gradum altitudinis re decabit s. os Aliron. . Idem v

x 4 Similiter si ex centro h per gradus quadrantis ex eo descripti ducantur recta a Litera es o fe altitudines rerum terrestrium eodem instrumento metiri licebit, vice nimirum brachii a b ad

CAPUT

214쪽

D Horologus Limantias, Sidereis.

Ea I NI TIM XX.i s. o Orsis iam Lun, re est 'tiod1 Iope luminis Lunaris vel unDbrae in eodem ab Indice proret, horas nocturnas indicati

DEris Irio XXI. I76. Horologium Sureri seu Auri is est Machim, citius ope nocturnas horas ex Stellis alicujus obse tumeruldiis e licet. DEFINITIO XXII.

I77. Horo tum nocturnale dicitur, quod horas noctiarnas indicat. Commune adeo Lunarium instralium n mei est. PROBLEΜ LII.

dicis in Horologio Solari ad splendorem Lunae indicatia lavestigenae aras Lunae ex Calem dario

m. ι Oper. 3 bem Mai. IV. 3. Dies comples multiplicemur per li

qui enim prodis , mimerus est horarum ab umbra indicatae aesdendarum, ut hora quaesita pro

deat.

. Quodsi numerus excedat IT inde

subtrahendae stant horae I 2, ut et linquatur liora desiderata. E. gr. Si quarta die aetatis Lima Index monstret horam sextam ἔ adde eidem ut

Luna enim singulis diebus a Novi

iunio Plenilunio tardius ad eundem Circulum horarium accedit quam Sestribus horae quadrantibus , ipse autem Novilunitis Plenilunii die simul cum Sole in eodem constituitur, etsi leni.

Iunii die in partibus oppositis ejusdem Circuli utrumque sidus reperiatur. Quoniam isque umbra ad himenam me ab Indice projecta indicat horas ab

appulsu Luna ad Meridianum compi tatas quas Lunares appellare libet sectum ex x in aetatem Lunae sit dis. serentia inter horam Lunarem

215쪽

tias nosse desideres, singidis Diebus aetatis Lanacissique ineuntibin adde, qua aridas quens addenda exhibet. 2Etatis Lunae Differentiae Hor Dies ine serum Lunarium res.&solaritum

93. λ

3. 369

I. Describatur Horologiim Horizon inla Solare g. 38 .

a. Ducantur duae lineae AB, CD ad Lineam horae duodecimae perpendiculares, intervallo G in 12 artes aequales diviso per

gula divisionum puncta agantur aliae cum istis parallelae. 3. Quodsi linea prima CD destin

tur Diei civiliani , secunda Gro Diei, quo Luna una hora tar

dius ad Meridianum accedit quam sol, sic ultima AB conve.

niat Diei Plenilunii, earum cum lineis horariis intersectione d terminant puncta , per quae ducenda est curva Iasa , Linea inridiana Lunae q. Eodem modo deterininabuntur lineae horariae reliquae , 22, 33,

&c quas umbra a stylo Hor logi , splendente Luna , pr jeeta datis horis Solaribus intin

secat.

s. Deleantur Lineae horariae Hor logii Solaris una cum perpendicularibus , quarum ope Horarias Lunares duximus Wintervallum

G per sileas parallelas alias in is partes reluales dividatur, quia

a Novilunio usque ad Plenil nium o ice versa quindecim mre dies elabuntur. 6. Lineis ergo hisce adstabantur Dies ineuntes aetatis Dui GQuodsi aetas Lunae e Calendario constet, intersereo linearum aetatisimnae& horariarum Lunarium prodet e ram Harem nocturnam. Seso Io meo Diuitia πιν Corale

216쪽

ABCD mediocris iragnitudinis , ejus periphetia in duodecim partes aequales pro nivno Men. sum Anni Solaris divusatur. 2. ω quaelibet duodecinia sibdivi. datur in o gradus pro numero graduum Signorum Eclipticae, vel

etiam in Dies mensis quo in eodem arti rei Horologia Solaria q/-mis a. 4c jam coniserti disse. PROBLEMA LIV.

ε si L U Io. Iab.V. I. In plano, quod secundum eleva- fg.ες tionem AEquatoris elevari potest

L 34 λ, describatur imitus AB, eius peripheria inis;

panes aequales dividatur. a. Ex eodem centro C describatur circulus alius mobilis D in I

partes aequales seu intervallabor ita dividendus. 3. In centro C erigatur Inde Horo

Quodsi orologium ad situm decentem componatur S. 34 2 de hora duodecima ad diem aetatis Lunae completum adducatur ondicis umbra

I. Paretur ex orichalco orbiculuscat integra 'ripheria inoo partes aequales dividitur.3 Ad decimum tertium gradum Seon pii seu Diem Novembris, quo Sol in eodem haeret, aifigatur manubrium B; quia haec est longitudo Stellae lucidioris postr

marum in Plaustro minore, qua ad indagandam horam utimur. 4. Orbiculo minobili astigatur alius concentricus mobilis , cujus per,

pheria in 24 partes aequales seu intervalla horaria dividatum, Mut horae palpando in tenebris de prehendantur ad sifigula intervas Q

la aptentur denticuli longiores unde numerandi initi ii sumitur horae duodecimae applicata. s. Addatur denique regula GH circa centrum mobilis i ipsum vero centrum perforetur.

Quodsi denticulus longior horae dum decima ad Diem Mensis adducatur vel ad gradum Eclipticae , in quo Sol haeret is orbiculus oculo ita

admoveatur, ut per oramen Stellam Polarem respicias , ex qua ductus radius sit ad Planum Instrumenti perpendicularis, tandemque regula B a circa Diuitia πιν Corale

217쪽

circa centrum vertatur , donec Stellam lucidiorem postremarum in Plaustro minore attingat clum inter regulam desiticulinii maiorem interceptus minimis in quaesitam DEMO MsTRATIO. Cum enim Stella potaris sit Polo valde vicina Meam per foramen respicimus, diameter instrumenti AGRest in inridiano , ipsum vero instrumentum in Plano AEquinoctiali, quia radius e Stella Dolari ad centrum ductus , hoc est , Axis mundi est ad Quoniam adeo Stellae moventur per aequales angulos circa centrum Instr menti G aequalibus temporum inte vallis; regulae Stellam attingens a scindi diitantiam Stella horariam Meridiano. Quodsi denticulum mrae duodecimae ad Dic Mensis vel locum Solis in odiaco adducas numerus denticulorum inter eum de inubrium iliterceptus prodet horam solarem, qua stella post Solem ad

Merid anum accedit. Numerus adeo denticulorum inter longiorem Wregulam seu Stellam , est timerus horarum Solarium a me sidie vel media

nocte elapsarum. dis c.

SEARCH

MENU NAVIGATION