Panegyrici veteres. Interpretatione et notis illustravit Jacobus de La Baune Soc. Jesu. Jussu christianissimi regis. Ad usum serenissimi delphini

발행: 1676년

분량: 541페이지

출처: archive.org

분류: 로마

241쪽

xi EUM EN II PANEGYRI Cus

ire clamabant. Tum vero usum pedum manibus aggressi incubuere re. migiis, & naturam fluminis urgendo vicerunt. & tandem eluctati Ar ris moras, vix ipso Rhodano fuere contenti: parum illis videbatur concitus ruere, minus solito' Arctate properare. Quid multa Confitendum s est, Imperator, cum hoc tuo vigore corporis , hoc mentis ardore, Iab rasti interdum, ut quem ducebas sequereris exercitum. Tanto enim omnes impetu ferebantur, ut cum illum Arelate deserto comperissent abiisse Mansiliam, confestim navibus cvolarent , cffusoque cursu non jam Rhodani curricula , sed ipsa quodammodo ventorum flamina Iraeverterent. Tanto ius illos incenderat amor numinis tui, ut quamvis scirent oppugnandam esse munitissimam civitatem, susscere sibi crederent pervenire. XIX. Massilia enim, ut audio, in profundum mare prominens, Zemunitissimo accincta portu, in quem angusto aditu mediterraneus refluit sinus, solis mille quingentis passibus terrae cohaeret, qua firmissimus, & tu 13 ribus frequens murus opponitur. Quippe olim Graecos , Italosque illuc convenas, cum artibus ingenioque pollerent , etiam ipse docuit locus omnia, quae bel o usui forent largius in eam partem, quae adiri posset impendere, cum natura in ceteris sumptum operis remississet. Itaque illam tum gravi fato Caesari portas pro duce seniore claudentem, terra maria o que, admotis machinis, aggeribus extructis, navalibus praeliis sepius o p. pug atam, quam territam, vix obsessio diuturna patefecit, cum tamen Graeculi. magistratus N ipsum Cesarem, & mox duces ejus & copias non tam viribus suis quam moenibus reputillent. Atenim primo tuo, Imperator, adventu, primoque impetu exercitus tui nihil ejusdem Massiliae altitudo murorum, nihil cr. berrimae turres, nihil loci natura remorata est, i quominus N portum careres, & urbem continuo, si velles. Qui pie tanta fidiicia murum omnem milites invaserant, ut statim sine dubio ascensu risui sient, ii si inparandis quas admoverant scalis , conjecturam oculorum sublimitas ses rillat. Sed sic quoque multi, scalarum brevitate decepti ,3o quod supererat ascensui extentis corporibus aequabant, & succedentium humeris sublevati jam intervalla pinnarum uncis manibus invaserant: adeo nihil periculi in vindictae executione metuebant, ut sibi non murum scandere, sed ex aequo congredi viderentur. X X. Sed, o singularem tuam, Constantine , pietatem , & sua se

per ossicia etiam inter arma servantem l signum receptui dedisti, & victo-

NOTAE. lentius. quam optabant , videbantur ipsis

recedere.

Nune a lecta in. mus vaciae s incumbite rema

i. Massylia.J Mars ita ad oram maris Me

diterranei. Vide panet sequentu n. 3 t. 3 2. Graecor, Ita rue irvc. I In hanc urbem Galliarum vetusti l Iimam. artes omisnes deliteras Graeci de Itali ex suis oris pri

mum induxerant.

3 Pra duce seriar. J Pompeio. Quod

quidem ipsi exitio fuit. Vιde comm eat.

242쪽

Ham distulisti, ut omnibus tibi liceret ignoscere, ne quid atroclus fac

rei miles iratus, quam clementiae tuae natura pateretur. In quo licet optimi imperatoris solicitudine caveris , ut inducti in fraudem milites pc nitendi tempus acciperent, atque ultro Veniam precarentur ἔ nos tamen.

qui mitissimos sensus tuos intuemur, nihil est enim tam perspicuum quam in pectore tuo bonitas, illi te intolligimus pepercisIe, quem, 'si prima copiam habui siet irruptio , eripere ferro nemo potuissct. Ita , quod ad pietatem tuam pertinet, Imperator, & illum, & omnes quos receperat, reservasti. Sibi imputet quisquis uti noluit beneficio tuo, nee se dignum vita judicavit, cum per te liceret ut viveret e tu, quod sufficit conscientiae tuae, etiam non merentibus pepercisti.' Sed, ignosce dicto, non omnia potest dii te vindicant & invitum. XXI. Quod quidem nobis semper optandum est, ut prosperos habeas etiam ultra vota successus, qui omnem spem in gremio majestatis tuae ponimus, &tuam ubique praesentiam, quasi dari possit, expetimus. Ec- Isce enim, dum a limite pauli siper abscesseras, ' quibus se terroribus ' barbarorum perfidia jactaverat scilicet, dum sibi illa proponunt: quando

perveniet λ quando vincet λ quando fessum reducet exercitum p cum re- α audito reditu tuo velut attoniti conciderunt. Nec tuum pro repu- votum V amplius quam unius noctis cura ictigit. Pol tridie enim hoquam accepto illo nuncio geminatum itineris laborem susceperas, omnes Luctus resedisse, omnem quam reliqueras tranquillitatem redi ille didicisti; ipsa hoc sic ordinante fortuna, ut te ibi rerum tuarum felicitas admoneret, diis immortalibus ferre quae voveras, ubi destexillos ad templum toto orbe pulcherrimum, imo ad praesentem , ut venisti , deum. Vidisti enim, credo , Constantine, Apollinem tuum , comitante Vi-

INTERPRETATIO. a si copia facta fuisset primo impetu irrum- l nabis per i barbari, dum secum uias rapi penaei. t tant. a Riam terrificis minis sentaverunt se i b και una mcte leselicitum tenuit. N OTAE.

sarir de be2 Gassico. I. Ωuos receperat. J Fortasse quas deceperat. Ita placet Acidalio. Facit pro illa coniectura id quod est superius. Ut inducti in fraudem milites panit Endi tempul ac

ciperent.

x. Sed ignosce HA. J Mirificus locus. & ,s quis alius est, artificii plenus. Quia cnim

Constantinus Maximianum aut reverast rangulari iusserat , aut jussisse credebatur , necem hanc deorum ultioni attribuit , atque ipso invito contigisse ait.

Quem locum poene exscripsit Pacatus in Theodosi paneg. n. . Sed bene est, quia

non omnia steter, tui te vinaeicant ρο in υitum.

a. Alimite. J Α Rheni limitibus.

. Barbarstrum. J Francorum.

3. L ando vincet l Adulatorie dictum quasi Constantino unum dc idem fuerit aliquo permenire e r ibi vincere. . Templum. Apollinis . quod Augustoduni erat celeberrimum: de quo ram iastrat. pro restaur. schol. n. 9. s. Ape Pinem tuum. J Videtur Constanti nus praecipuo cultu Apollinem coluille, quod confirmant numi aliquot in quibus

243쪽

Os EU MENII PANEGYRIC Us

ctoria, coronas tibi laureas offerentem , quae tricenum singulae serunt omen annorum. Hic est enim humanarum numerus aetatum, quae tibi utique debentur ultra ρ Pyliam senectutem. Et imo, quid credo λ vidisti, teque in illius specie recognovisti, cui totius mundi regna deberi vatum carminas divina cecinerunt. Quod ego nunc demum arbitror contigisse , cum tasis, ut ille , iuvenis , & laetus, & salutifer , & pulcherrimus imperatota Merito igitur augustissima illa delubra tantis donariis hone itasti, ut iam

vetera non quaerant. Jam omnia te vocare ad se templa videantur , praecipueque Apollo noster,' cujus serventibus aquis per juria suniuntur, quae I O te maxime oportet odisse.

XXIL Dii immortales quando illum dabitis diem, quo praesentissimus hic deus omni pace composita , illos quoque Apollinis lucos, & iam cras sedes, & anhela sontium ora circumeat λ Quorum scaturigines, i ni tepore nebulosae, arridere, Constantine. culis tuis, & osculis CG a s inserere velle videantur. Miraberis prosecto illam quoque numinis tui sedem, & calentes aquas sine ullo soli ardentis indicio, quarum nulla tria stitia est saporis, aut halitus, sed talis haustu & odore i inceritas qualia

sub Apollinis forma exhibetur. Titulussct invim Sed hane superstitionem felicissime eiuravit imperatorum omnium primus Christianus. 6. 'Iam sole rein. J Id est , Nestoris ita dicti a Pylo patria, quae agri Messeniaci oppidum est, in tractu occidentali Pelopo ne si ubi regnabat. Cum autem Nestor tria secula vix ille tam saepe apud auctores dicitur,non intelligendum, inquit Muretus, quasi trecentos annosvixisset . ut salio putant, quicunque γερεὰν pro centum annis semper accipiunt, sed octogenario maiorem: υε ν enim triginta saepe annos signifieare tantum ostendit Varia . tia. I. io. c. s. Qit anquam secus sentiunt Plautus , Propertius, Ovidius, Iuvenalis, de alii, qui non uno in loco trecentos Nestorem annos vi. risse disertis verbis aiunt. Et vero nihil esset causae cur Nestoris senectus tantoper celebraretur. Si is nonaginta tantum annos

attigisset. 7. Cuius serventibus aquis. I De aquis periurii ultricibus multa reserunt auctores. Apud Palicos in Sicilia sontem fui ise aiunt. quem , teste AH D:eti lib. de admiranaeis ditionibus u. si inscriptam iusiurandi tabellam proliceret iuraturus aliquis , suretnatabat tabella:Si fidem scrvativus erat,

sin minus: ibat illa pessum, periuro e bu sto Macr. t s. Satur. c. I9. Hanc aquam vi integrir hominibus si vem l . per uris vero tithferam. idipsum de eodem sonte tradit Diodortis Siculus i. xi quem tamen Sodi να iv. in Sardinia ponit ; in quo errare Salmasio aliis visus est . qui in Sicilia eum fuit in olimi: eumque periuris non necem ut a dii volunt, sed caecitatem tantum attulisse. Idem Philostratu. in vita . pe&mι refert de sonte juxta Tyanam Cappadociae urbem Jovi sacro, qui erfiagidus ebu Ere , or cum ceteris foret innoxius, periurii pu=ιl- Γυento . er vomicas facere calamitosaae dicebatur. Idem extat apud Plinium l. 3 r. c. a. De sante alterius generis agit Ovidius Fast. l. s. in quo dum te per

iuri mercatores abluerent a Mercurio pe tebant . ut non praeterita tantum , sed de sutura periuria aqua eluerentur. -ue praeteriti penuria temporis . inquat blue praterat

per a verba fide ... nec curent saperi si quin

locutus ero.

. Praesenti mus Hus. J Constanti

nus.

2. Apo in lucer. J Augustodunum, ubi

haec omnia.

3. mmmis tui. J id est , Apollinis, supra

244쪽

sontium s igidorum. Dabis & illic munera, constitues privilegia, ipsam denique ' patriam meam, ipsius loci veneratione restitues. Cujus civitatis antiqua nobilitas, & quondam fraterno populi Romani nomine gloriata opem tuae majestatis expectat, ut illic quoque loca publica , & templa pulcherrima tua liberalitate reparentur; sicu. hic video' hanc fortunatissi- smam civitatem, cujus natalis dies tua pietate celebratur, ita cunctis moenibus resurgenrem, ut se quodammodo gaudeat olim corruisse , auctior tuis facti beneficiis ; video circum maximum , aemulum , crcdo. Romano ; video basilicas, & sorum, opera regia, sedemque justitiae in tam tam altitudinem suscitari, ut se sideribus & coelo digna & vicina promit- I tant. Quae certe omnia si int= praesentia tua munera. Quaecunque crimloca frequentissime tuum numen illustrat, in his & hominibus omnia, &

hus novos flores terra submisit, quam circa tua , Constantine , vestigia urges & templa conlurgunt. Ideoque hoc votis meis susscit, ut patriam is meam videas ducente pietate, quia ' statim erit restituta. si videris. Sed . enim ista selicitas, viderit an adhuc meae debeatur aetati. XXIlI. Interim quoniam ad summam votorum meorum tua dignatione perveni, ut hanc meam qualemcunque vocem, diversis ' otii & Platii ossiciis exercitam , tuis auribus consecrarem, maximas numini tuo rω gratias ago; tibique, quod superest, commendo liberos meos, praecipueque illum iam lumina fisci patrocinia tractantem , in quem me totum transtulit pietas ; cujus selix servitus, siquando respexeris, maxime tuae conveniet aetati. Ceterum quod de omnibus liberis dixi, lata est, Imperator, ambitio. Praeter illos enitia quinque quos genui, etiam illos quasi 23 meos numelo quos provexi ad tutelam tori, ad ossicia palatii. Multi quippe ex me rivi non ignotos fluunt, multi sectatores mei etiam provincias tuas administrant. Quorum successibus laetor, omniumque honorem pro meo duco, & si sorte hodie insta expctaitionem mei dixero, in illis me confido placuisse. Si tamen hoc quoque tuum mihi numen indulserit, ut ex hac oratione non eloquentiae, quod nimium est, sed quantulaecunque No Tm

. Patriam meam. J Hane orationem aut Eumenii . aut alicujus certe AEduensis rhetoris esse hinc liquet. s Hanc fretu nitissimam civitatem l Treverentem, ubi hane orationem dicebat. 6. Praesemia tua munera. J An praesint

8. Statim erit re lituta. J Invitat Co stantinum ut Augustodunum divertat , eamque urbem, uti Treveros, reficiendam

curet.

sacrae memoriae magister de quo ossicio supra Pan. Ur. I i. Praeterea Maenianis Sch lis a Constantio praefectus fuerat, quod otii ossicium vocat. 2. Tuis auribus J Habita coram te or

tione consecrarem.

3. Sisci patrocim s. J Summa ei patrocm tractare, nihil aliud est quam fungi munere advocationis fisci, seu et Ie advocatum D d i

245쪽

prudentiae, & devote tibi incntis testimonium reseram, cedant prIvato rum studiorum ignobiles curae ; perpetua mihi erit materia dicendi, qui me probaverit imperator. NOTAE.& patronum fisci: quae duo munera interdum ab uno eodemque gerebantur. Is autem causti fiscalibus pro fisco interveniebat . in aula apud Comitem thesaurorum, id est saerarum largitionum; in urbe, apud praesectum aerarii; in provinciis vero, apud procuratorem Caesaris. Atque hic quidem nihil decernere poterat, quin prius advocatum fisci audiisset L ultima reae G ad c

AD PANEGYRICUM VIII

De huius panegyrici auctore . ει quo i menti vita panegyrico quarto a Porii tempore ac loco pronunciatus sit, in Eu- l praefixa diximus.

sYNOPSIS PANEGYRICI.

IN EXOR DIO. Dddit rationem cur Flaviensium nomine imperatori gratias agere Treveris maluerit, quam Augustodum , dum in ea urbe est

imperator.

Dis TR inu Tio Ι. Quam merito Conctantinus . Eduis subvenerit. II. Quanta eorum causa fecerit, n. 2. I. PAns. AEdui omnium primi fratres populi Romani a senatu appe Dii, tidem reipublicae supra ceteros populos adaicti , Galliarum ad sti tyrannos quantum in ipsis fuit defensores; sir irio Constantii tiberalitatem -- perti, n. 3.septem mensium obsidionem acerbi si Pi ferre maluerunt, ac d mum Claudio imperatore, cuius opem implorarant, in Gotthica expeditione o cupato , cum auxilii ora nulla esset urbem hostibus diripiendam tradere, quam fidem Jam violare,n. q. Huc usique quam bene meritis ε duis subveneriti nunc quam graviter a b tis. Novi censi s acerbitate premebantur. n. s. --eeribat seu iniquitas, n. 6. Magna ex parte vasta loca st Aqualida , abrupta

Dinera.

II. PAR s. Eorum urbem ingreditur Constantinus mirifico concurrentium populorum studio, n. 7. Benigne fingulos compellat quid omκium maximesia causa fadium velint,n. s. Relaxat censum, desinit vestigabum numerum reliqua debita remissurin, quantum sisico βο deberent interrogat: iis septem mi lia capitum remittit, hoc est, quartam amplius partem censium : utrum id sumeret percontatus, n. Io. quinque annorum reliqua vectigalia remittit. IN pi NE. Lustrum illud laudat: atque inde ad Quinquennalia principis laudanda orationem convertit, n. IS.

246쪽

GRATIARUM ACTIO

CONSTANTINO AUGUSTO

FLAVIENSIUM NOMINE.

I. I Flavia Aiduorum , tandem 'aeterno nomine nuncupata, sacratissime Imperator, commovere se funditus , atque huc venire

L potuisset, tota profecto coram de tuis in se maximis pulcherrimisque beneficiis una voce loqueretur ; tibi lite restitutori suo, imo, ut verius fatear, conditori, i in ea potissimum civitate gratias ageret, cujus eam ssimilem facere coepisti. Sed quoniam id non potest, geliit animo, quod natura non patitur ; clamoresque suos quibus quotidie laudes tuas tollit in coelum, exaudiri a te non sinit interjecta longinquitas sua : id quod fieri decebat, gaudiorum patriae meae nuncium sponte suscepi, ut essem jam non privati studii literarum, sed publicae gratulationis orator. Nolui e- ti,nim , sacratissime Imperator, cum in illo aditu palatii tui stratum ante pedes tuos orditarin indulgentiae tuae voce' divina, porrectaque hac invidia dextera sublevasti, numini tuo gratias agere. Nec mihi verba quamvis imparata defuissent, quis enim aut praeparare se ad beneficia tam insperata potuit Iet, aut ab tanta gratulatione' cohiberet λ Sed habui rationem loci ae i sINTERPRETATIO. a Divina ct plena humanitatis tuae vota erexisset. NOTAE 3. I Terna namine. J Augustodunum

' intelligit .nuam urbem Eumenius Flaviam appellat. Credo ut Flavio Constantino potius aduletur, quam ex rei veritate. Cur enim apud Ammianum Marcellinum nulla huius nominis menti, Maxime cum is apud imperatorem ageret, qui esset ex Flavia gente. An id ei nominis contigin se dicamus, quod Romae : quae cum Olim Commodiana a Commodo Augustodicta sit, nullam reliquit hii us nominis vestigium L. Cominem rase funditias cte. J IIaud absimile illud Tullii in Pison. n. sa. inrta R a

ipsa prope concussa sessibus suis ad complectendim coniservatorem suum pro erire visa est Oc. 3. In ea Eotissimum si visa:e. J Trevere si ubi commorari imperatores Iebant, cum in Galliis versabantur , proindeque ubi h ibitam hane orationem volunt Livi

neius, de Rhenanus.

.sM qumiam cte. J Id est, sed quoniam

revera non potest ad tuos pedes accidere: saltem id gestit animo. quod supra rerum naturam de conditionem esse agnoscit. s. Privatistu a sit. rum. J Eumenium agnosce, quem Constantius Aduensibus scholis praefecerat. 6. Palatu tui. J Deseribit infra quom do Constantinus Augustodunum ingres sus in Palatio exceptus sit n. 8.

. cosiore t. J Fortasse GL Mut emendat Acidalius praeparari taberi

247쪽

EUMENII DANEGYRICU stemporis, ne meus ille ardor animi, studiumque diccndi tibi quidem, quod mihi ad immortalitatem sussceret , probaretur , sed propter assistentium raucitatem minus V quam te dignum esset iret in populos; & te uno die de

alute nostra multa tractantem, inoraretur oratio , quae pro magnitudi- ne meritorum tuorum festinare non posset.

II. Nunc itaque cum in hac urbe, quae adhuc assiduitate praesentiae tuae prae ceteris fruitur, habebit enim 'felicitatis aemulam Flaviam nostram. totus tibi amicorum tuorum comitatus, & omnis imperii apparatus assi stat, & cum omnis homines omnium sere civitatum aut publice missi, autio pro se tibi supplices adsint; dicam, Imperator, ea quae libenter agnoscas,&coieri nobis indulta non crederent, nisi te cognoscente dixi sic m. Primum est autem, sacratissime Imperator, in agendis gratiis ostendere id quod indultum sit, non fortuitae felicitatis, sed justae filii se clementiae. Nam cum omnes homines' coram non indisentes juvare boni sit principis, tum praecipue is bene meritis det graviter affectis subvenire sapientis est. Quod cum oste dero, non tam studio praedicandae patriae meae, quam os scio demonstrandae providentiae tuae, tum potissme beneficiorum tuorum magnitudinem prosequar,' tam majore voto quam ingenio. Quaenam igitur gens toto ombe terrarum in amore Romani nominis .Eduis se postulet anteponi λ Qui, o primi omnium inter illas immanes & barbaras Galliae gentes plurimis S natusconsultis fratres populi Romani appellati sinat, & cum a ceteris R hodano ad Rhenum usque populis, ne pax quidem posset nisi suspecta sp rari ; soli&consanguinitatis nomine gloriati sunt, & nuper, ut media praeteream, Divum Claudium, parentem tuum, ε ad recuperandas Gallias rue soli vocaverunt, & ante paucissimos annos, quod maxime praedicandum,

INTERPRETATIO.b Luam tui maiestati conveniret.

r. nlicitatis aemulam. J Imperatoresidentidem A ugustoduni commorabantur. 2. Oram non inrigentes. J Livineius proceram scriptum putat gratiam: . Mox indigentes . id est . gratia nen indigentes: ex qua voce conflatum est coram. Acidalius legit etiam neu mahgenter. 3. Graviter assectis. J An gramiter a - ΣΠι ut infra . n. s. Dixi quam b ne meruis vivus, et eris , Imperator , sequitur ut discam quam graviter a viis. Certe quidem in omnibus exemplaribus, de editionibus

est asse lis , de vox illa hoe sensu usu

Tam majore voto, J Non hic emenda-

tione opus, ut nonnullis videtur nam Virgilius AEneid. 7. 787. Tam magis ita fremens , er tri μι ι fera flammM . quam magis est .se crudescunt sanguine pugnae. Ita Lucretius, Plautus, Terentius de alii, pro tanto metis. Ac Tullius pro Deiotaro n.

8. Per dexteram re sam pro .... in tam in

bear, ct in praectis quam m fide firmiorem. s. Immanes, or barba ι. J Utrum dictum illud ab homine Gallo , & Romano imperatori gratuletur, an quod ei praeter A duos aliae ipsi provinciae barbarae videbantur 6. Ad remptrandae Gazar. J A Tetri

co tyranno Occupata .

plurima

248쪽

lurima patris tui benescia, partim rebus effecta perceperunt, partim nimo significata, laetantur. III. Fuit olim Saguntus scederata, sed cum iam taedio Punici belli novare imperium omnis cuperet ' Hispania; fuit amica Massilia; protegi se smajestate Romana gratulabatur; imputavere se origine fabulosa in Sicilia Mamertini, in Asia Ilienses ; soli si Edui non metu territi, non adulatione compulsi, sed ingenua & simplici charitate fiatres populi Romani

crediti sunt, appellarique meruerunt: quo nomine, praeter cetera necessitudinum voca Dula, & communitas amoris apparet, & dignitatis aequalitas. 1

Deinde cum finitimae nationes, ipsi illi Romanae fiaternitati, non gloriae invidentes, & usque in perniciem sui odiis incitatae, Germanos sibi auxiliarios dominos invocas lent, princeps AEduus infimatum venit, rem docuit; cum quidem oblato conscini, minus sibi vindicasIet quam dabatur, scuto nixus peroravit. Imperata ope, Romanum exercitum, Caesaremque Iscis Rhodanum primus induxit. Semita enim Galliae usque ad id temporis Transalpina Gallia nominabatur. Sed enim AEdui totum istud quod Rheno, Oceano, Pyrenaeis montibus, cumnis Alpibus continetur Romano imperio tradiderunt, hibernis hospitaster praebitis, suppeditatis largiter commeatibus, armis fabricandis , pedestribus equitumque copiis auxi- roliantibus. Ita in unam pacem sociatis omnibus Celtarum Belgarumque populis, eripuere barbaris quidquid junxere Romanis. I V. Dicet aliquis , vctera ista sunt : & quidem hoc sanctiora, quod vetera. Bonis enim meritis cum aetate dignitas & pondus accedit. Λ

g 4. . Saguntu/.J Hodie Meriurio, oppidum olim HarisImium Hispaniae Tarraconensis in finibus Edetanorum . ab Annibale eversum: cum hi se & sua comburere accenso rogo, quam ei se tradere maluissent.

a. Hillarus. J infra in Pacati pan. 4., Massicta. J Urbs Galliae Naibonensis

in ora provinciae , ad mare Mediterraneum . olim non solum stliolarum celebritate, atque emporio . sed etiam morum integritate clarissima. ut apud Plautum in Casina meret Maguisses proverbii instar dicantur pro moribus integerrimis. . Mamertini. J Populi olim e Samo insula . a Messanensibus hospitio excepti, occupata urbe . illam Mamertinam appellarum : unde Tullius act 4. & . in Uerrem Messana urti , Mamertina . O popuΓMessanenses, Mamertini appellantur.

s. Ilienses. J Antiqua uti incolae. Ilium autem, qua oc Prva, iuba Phrygiae mi

noris notissima inter Idam montem ad Orientem , & AEgaeum mare ad Occi

dentem.

6. AEdui. J De Eduis, supra pan. 4. u. εἰ

7. Ρωσαρι AEdusu. J AEduorum primarius magistratus. s Julio Caesari eredimus. Gallico quodam, sed corrupto vocabulo dicebatur Hergobret. An vero princeps RI-duus alius ab eo fuerit nestio. Certe J ullus Caesar Divitiacum principem AEduum lae

pe vocat, nunquam aduorum magistratum.

t. Cis Rhodan m. J Rha anus fluvius maximus Galliae Narbonensis, ex Adura monte, e regione Rheni oriens, ad Lugdunum accepto Arari, Uiennam, Valentiam, Avenionem, de Arelatem alluit. Mogne. 9 Pyrenaeis monti . l Pyrenaei montes Galliam ab Hispania disterminant. De his supra, Ptinis paneg. N. . not. s. I. Cum aerate. J Fortasse ex aetate.

249쪽

H, EUMENII GRATIAR. ACTIO.

que ut ' magnos natu parentes magis magisque in dies veneramur & eol, mus ; fratrum vero aequalitas, & liberorum soboles blandiore licet, leviore tamen animos tangit affectu ; ita beneficia antiqua graviora sunt, quamvis praesentia suaviora videantur. Sed tamen si illa vetustate ob -s leverunt, quid haec recentia quae pueri vidimus Z Attende, quaeso , quanti sit, Imperator, quod ' Divum Claudium , parentem tuum adi recuperandas Gallias primi solicitaverunt : expectantesque ejus auxilium, septem mensibus claus, & omnia inopiae miseranda perpessi, tum demum irrumpendas rebellibus Callicanis portas reliquerunt, cum fessi Io observare non possent.' Quod si vobis, & conatibus Aiduorum fortuna favisset, atque ille reipublicae restitutor implorantibus nobis subvenire

potuit let, sine ullo detrimento Romanarum virium, ' sine clade Catalau-pica, compendium pacis reconciliatis provinciis attulisset fraternitas , duorum. Ob haec igitur merita, &prisca divus pater tuus civitatem A II duorum voluit jacentem erigere, perditamque recreare, non solum pecuniis '' ad calendaria largiendis , & lavacris quae corruerant extruendis, sed & metoecis undique transferendis, ut essct illa civitas provinciarum velut una mater, quae reliquas urbes quodammodo Romanas prima fecisset.

1 o V. Dixi quam bene meritis AEduis subveneris, Imperator: sequitur

a. Munes natu. J Ita restitui ex Acida

lio. In Puteana edit. est raragno natu.

v gruae pueri vidimus J Si Eumenius puer fuit sub Claudici secundo, anno nem-e Christi 160. natum eum fuisse sub Galeno anno circiter 16 i. mihi verisimile fit. 4. ravum Claudiam. J De hoc multa in paneg 4. s. R cuperaπιν Gazas. J A Tetrico

tyranno.

6. Rebessibuo Gassicanis. J Bagaudis. De quibus supra. Bartholomaeus vero a Chasi senaeo iuris doctor , idemque fiscalis AEduentis patronus . in hae ipsa oratione quam inseruit in sua gloria catalogo, quem

librum characteribus Gotthicis ante Iso. annos Parisiis ed.dit, in contextum addit. Cwmque omni tempore de populo Rom. bene meriti fuerint . tamen Iberos infecuritatem abduci, O vror μοι vastara videror.

. Quas si vobis. J Flaviae genti. S. Subvenire patuisset. J Gotthico bello distentus. In quo quidem. si Trebellio fides

est. cecidit barbarorum eccxx. millia e navium duo millia demersit. Caesi in ea es adere acini, Trutungi. Ostrogotthi, virtingui , Sigipedes , Celtae , etiam & Etuli

occi

'. Sine elade Catalaunies. J Cum Aurelianus an Chr. 274. Tetrici tyranni exercitum ipso tradente Tetrico . plane cecis dit. In scin Victor. Possio,Zosimus Zeri ra . Catalaunum autem urbs ampla Galliae ad Matronam fluvium xo. leueis distat a Trocis meridiem versus, di totidem a Ver-duno in Orientem. Gaalos fur Alarne. Io. Iacentem mire. J Vide pan. 4. fi

ii . Ad Calendaria. J Puta, inquit Livineius, Constantium pro liberali fate sua grandem reip. Flavi ensium dedisse pecuniam . quam illi scenori ad Calendas pro

more collocarem. Ilorat. Epod. l. Od. x. Iam jam futurus rustuis . inuem relerare ita-b- pecuniam , quaerit talendis penere. Gruterus legit ad Caldaria, id est, ad lavacra reficienda. a. Metaeris. J Id est, eo lonis : μέγικὸν ei ἀφ' ἐτεροις meo ας μώ-τα πις ι εχ ἐτερον ἐι ζως. id est, metoeci sunt . qui aliam urbem inhabitant priore relicta sui as ex e grasophane in Elinata .

250쪽

ut dicam quem graviter affictis: qui locus' nimium quantum plus mihi

suppeditaret orationis si fas esset audiente te rebus tristioribus immorari. Ut igitur in praedicandis laudibus patriae meae, verecundia modum fecit, ne arroganter insurgercin ; ita in commemorandis ejusdem malis & meus dolor, & tuarum aurium consilietudo cohibebit. Nihil enim libenter au-s dis' nisi quos pro tuis gratuleris. Sed tamen, quaeso , Imperator , ' injun- se patientiam sensibus tuis, ut quemadmodum praestantes scientia medici non aspernantur vulnera inspicere quae fanant, ita nunc tu paulisper audias AEduorum labores quos sui tulisti. Neque enim potes sne experimento misericordiae ad laudem clementiae pervenire. Jacebat illa civitas' non tam Io innixa R omanis, quam virium defectione prostrata, ex quo eam novi census exanimaverat acerbitas. Nec tamen juste queri poterat, cum & agros qui descripti fuerant haberemus , & Gallicani census communi formula teneremur, sui fortunis nemini possumus aequari. Quo magis, Imper tor, clementiae tuae gratias agimus, qui remediis sponte concessis , fecisti is ut quod non poteramus jure petere, iuste obtinuisse videamur. VI. Habemus enim, ut dixi, & hominum numerum qui delati sunt, de agrorum modum, sed utrumque nequam ; hominum segnitia, terra que perfidia. Unde enim nobis ' Remus, aut Nervius , aut ipse ille de proximo Tricassinus ager, aut arator , ' quorum reditus cum labore 2 ocontendunt Z Quanquain merito quivis ignoscat ipsis cultoribus , quos piget laborare sine fi uctu. Si quidem ager qui nunquam respondet impendiis ex necessi a te deseritur ἰ etiam inopia rusticanorum , quibus in aere alieno vacillantibus nec aquas deducere , nec silvas licuit excidere. Ita

INTER PRETATIO.lς is terra ira quae quondam erat uteo qua bona die.

a Impera id animo tuo. a Quorum reditus quant labares.

b aeuibus are acie n. Vpress . x. Nimium quotum J Ita Tullius in ora- Ore n. gr. Tales qui in dicendo namium quantum valent, sed & utrobique aliqui legunt

mirum quantum.

a. Nisi quod tuis erc. J Corruptus locus. quem cum Αeidalio restituo. Alii legunt,nis pro rua tuis gratuleris. Alii nis quas

m tuir gratulerit.

D Sine experimento misericordiis. J Malim miseria, id est , nisi audias, nisi agnopeas alienam miseriam . clemens necesse, nee haberi potes. 4. Non tam innixa Romanis. J Id est , non tam stabat haec civitas, propter eam quae inerat ipsi cum Romanis .amnitatem,

quam iacebat prostrata propter novum vectigal ipsi impositum. s. Gassic ι cen . J Census duplici modo fiebat, vel per eapita , sive per meos puel per agros , qui propterea describebantur a Censoribus, ut pro numero demodo agrorum esset vel maior vel minor. Igitur sensus est : Nos quidem exanimat novi census acerbitas, qui aliarum provinciarum sortunas aequare non possimus. Nihil est tamen eur eonqueramur , cum Magros qui descripti sunt habeamus, neque quidquam a nobis petatur, quam pro communi Gallici census formula debeatur. . Rbemus. J Rbemi, populi quorum inbs

Rhemi, seu Durocotorum in Gallia Belgica, ad fluvium Vidulam. 2. Nervius. J Populi Galliae Belgicae, eeuae G HInaut i propter Tornacum ad Scal. dim fluvium.

SEARCH

MENU NAVIGATION