De rerum naturalium principiis. Simonis Portii Neapolitani libri duo quibus plurimae, eaeque haud contemnendae quaestiones naturales explicantur

발행: 1561년

분량: 151페이지

출처: archive.org

분류: 철학

21쪽

Porrὸ cum dicebamus, eam esse infinita imperfectionis, id ita intelligebamus, quod inter ea qua existunt nihil sit illa imperfectius, idq; Ῥt diximus ex Ara- Llotele, obsuam Eaριγιαν O indeterminationem . quod scilicet nulla forma propria circumscribatur, O ob ιd ad aliud refertur, estq; των τ ργ Π οῦ attamen ut est ubstantia, O si imperfecta, non simjicat habitudinem. QUM re id quod latinos diu torsit, nempe quod ut forma omnem imperfectionem Hrtitur ὰ materia, atq; omnem patiendi rationem ab eadem mutuetur ἀ ita omne

actum materia a forma accipiat: ex iis qua iam diximus intestin potui verissimum esse, quod materia forma largiatur omnem imperfectionem; O contra omnem perfectionem a forma accipiat materiar sed actu extitere, non est esse qua pcrfectio peculiaris ac determinata, veriun omnibus quα a mente non sunt confecta,quaeq; praesentia sunt,conuenit; de quibus enunciare posiumres ea esse, Ni materiam esse. hs autem enuntiationes de praeteritis, aut de futuris, qua non sunt, efferrι nequeunt. Ex quo O aliud dilui potest cum ob citur, quod cum in Deo optimus. Maximo sit omnis perfectio, ct materia sit rerum faex

ac recrementium, in qua reperitur omnis imperfemor nullum actum D la de ea assimari, si materia, ob suam indeterminationem ut iam saepius monuimus, nullum actum, hoc est nullam perfectionem obtineat,non en tamen

illi negandus actus substantia praesentis. quandoquidem, si hoc iterum infici ς, esset omnino eadem cum priuatione: quod ab Aristotele libro primo P asicorum exploditur ,sic siquis adhuc inflet, quod si de materia actum aliquem Uerere liceret, qui sua natura illi conueniret: in concreto: .composeuo duaesent actus, materia scilicet primae, O forma. Iye ondendum est, quod eum sint dua partes in composito, a quoq; imperfecta substanti in eo reperautur, qua mam substantia integram absoluunt, oe concreta substantia I d forma,syeciem, quod quid erat se, ac νnitatem accipit: ἀ materia Nero habet quod dimensionibus constet, O diuidi post: quic Hraq; corpus sensilalefaciut. namnis forma materiam informaret, ct materia formae substemeretur, nullus sensus de pastombim ac assessionibus qua in composito perciparatur, iudiciumstrue posset. Sunt igitur in composito duae substantiae, O duo actus impersem rquανt partes, dicuntur se in potentia. tota enim est illud, quod vere dicitis Ueam. Sed ut forma O materia inter se conferuntur, forma dicitur acto Oi, λἰχεα ; O materia potevtia: concrem vera,es in actu. Materia ergo

est actu, non tamen sua natura aut actus est, aut in actu .a propiis aliqua

do Philosophi dixerunt, materiam in compositio estim potentia, o formam in actu . nam ratio senes, en a forma; O sabsistendi, d materia. Atq; id ν luit Auer. secundo Physicorum cum inquit, materiam primam se insepara bilem a forma. nam si a forma est, separaretur, id quod sua natura non est ira actu, set in actu perfecto. Eodem fere pacto intelligi debet Aristotelis se

rentia libro quinto P morum isi habet quod,generatur non est, o q-d

22쪽

. T I vl f R P RFr M v s rtinuetur en perinde ac si diceret,quod mouet est in actu copleto, ipsum echoet composivum, cuius essentia ex materia σforma coaceruatur: quod autem generatur, non est in actu perfecto sed subiectum, quod quidem en in potentia ad perfectionem, fit per generationem substantia perfecta. Hinc liquet, quod coposita substantia, omnes proprietates, quas Ariuoteles illi in libro praedic mentorum tribuit, ά partibus sibi vendicat: licet νnam habeat, ut est substantia perfecta, nempe de alio non dici, nec alteri inege. item non habere contrarium, quod tamen a materia mutuatur . nam non recipere magis oe minus, insequitur hocpropietatem, non habere contrarium. enm ut ala assim marunt, non Moere contrarium, a formis nanciscitur. quippe forma eleme

torum sunt substantiae o contrariae sibi inuicem. Habet oe aliud a materia peculiare, quod cum vna ct eadem sit, contrariorum fiat susceptrix. Verum ut huic nostrae dubitationi iustum finem imponamus, colligatur ratio qua materiam, que en sub lotia actu, subsistere, vel ut Graeci loquuntur, demonstremus. Omnis qualito, o omne quod aduenit omnisq: passio que eβ in actu, requirit actu subiectum, vi primo degenerat. docetur ab Aristotele; alioqui passiones esent separabiles a subiecto . siquidem ipse lant in actu, subiectum non haberent in actu. Sed generatio est passio materiae primae, H-ANHoteles desimuit O materia est subiectum immediatum in generatione. ergo ipsa erit in actu, alioqui non fieret generatio in actu, si subiectum eius esset pura abfulata potentia. Hae ratio fatis euidens en , si Arinotelis verba inliciantur primo degeneratione, ubi inquit, quod materia sit subiectum primum Cenerationis. Atq; haec de actu materia quod ad te exercendum i ctat, satis in praesentia sint.

DE POTERTIA ET MATERIAE

Indereminatione. CAP. V.

O PQR τετ prima naturae principia is omni mutatione semper simul

manere, quod νη- ab alio, nisi mente O ratione se iungi nequeat. Semper enim materia cum priuatione O forma coniungitur . nam eum iam forms alicui subistitur, habet priuationem foma, quam materia poten recipere . cuius absentia, cum aptitudine ad illam recipiendam, di citur priuatio. Itaq; semper Nnὰ permanent materia cum priuatione futura forma quascilicet potest fieri O generari. Caietam hic oboritur dubitatio, s materia semper habet formam, semperq; priuationem formae entura oegignenda, cur eius notio explicetur per potentiam, non autem per formam vel priuationem e Prgterea, illa potentia qua aduenientefirma

23쪽

abscessit videtur esu accidens in materia. nam si esset eius Gentia, O ut loquimur passim eius quid itas; discedente potetia,materia quoq; aboleretur,contra

quam sentiunt Peripatetici,quι aeternam eam ese asserunt. His accedit,quod si potentιa est ιu materi.tper priuallonem, cum priuatio sit accidens in materrae,

quoniam adest abest ab ea: forma vero perse sit in materia;videtur performam potires quam per potentiam natura materiae ege declaranda. Deinde potentia significat habitudinem ad actum, ut saepe docuit A ristoteles: habitudo autem babet suum locum in praedicamelo ad aliquid, at materia es substantia: quo pacto igitur per habitudinem, substantiae ratio redditusi Huc accedit quod

cum tria fatuat cuiuscunq; mutationis prIncipia, privatioum, materiam, e formam, cur priuationis loco non posuerit potentiam,cum potetia priuationem

connotet e Tonremo oe hoe in dubium verti potest, au, si anima extrinsecus accedit, materia ad illam esse dicatur in potentia Ut autem his quaestionibus fatustat, O nulli AE post hac reliquus sit dubitandi locus, quatuor prim, qua de mareria dici silent, non sunt ignoranda. Primum materia substantia ac natura, quod nulli actui sit addicta,sed ad omnem sit indeterminata. ac propterea tertio P0sicorum dixit Philosoplaus,eandem esse rationem inmiti, ct materia; sic ecundo primae 'ilosiophiae vocat materiam infinitum quoddam. a stinetιam volens hac indeterminationem innuere septimo eiusdem prim philosiopbis, inquit, materia no esse nec quid, nec quale, nec quantu; sed potentiacmnes actus. Atq; ea ob rem, visupra quoq; monuimus,eius substantia ac natura negatione comprehenditur. Hac sane indete matio, nunquam ad fine

perducitur nunquanq; deficit, nec adueniete forma demit: ac propterea primo Thysicorum dixit Aristoteles, eam secundum potentiam se ingenerabilem et incorruptibilem: hoc est sua natura, suaq; indeterminatione nunquam defecturam, ob id scilicet, quod formae, quas recipit, certo numero non contineantur,

sed infinitae sunt, ad quas naeturali quadam propensione ct appetιtione Iertur, quasq; certo tempore holitio velut excipit, iHis illis substrata, non tamen crutra ordinem, nam omium prima accedunt elementorum formae,quae semper in materia insuntsaltem secundum suam totalitatem,ut ita dicam, --.quamuis en hae sibi inuicem opponantur simiq; fecundum partes generabiles ac corruptibiles; attamen secundum Dam totalitatem, nunquam deficiunt. deinde, per has formo, ubi sibi inuicem permiscentur, materia alio recipit. Illud quoq; non oportet ignorare, quod priuatio, quae ita appellatur,nihil alιud fit,nisti forma ab sentia, cum potentia determinata ad eam fusicipiendam atq; hac priuatio, Ni relica iubiectum, dicitur imperstatio; quoniam est carentia pNfectioris. Est autem hoc, priuari foma,ambiguum. Sι quidem, possum Miles gere, materiam sub indeterminatione illa priuara forma determinata, ac certa: quam priuationem quidam potius potentiam remotam appellant, quς ab G rno est in materia,.sua sentia. atq; ob id interdum dicunt Philosi

24쪽

μι eam esse in substantia materia. Deinde, licet dicere materiam priuarifi ma quam iam habet, quod cilicet eam amplius recipere nequeat: quoniam non datur regressus, licet ιdsenserit Pythagorasintq; hoc est quod dixit philosephus in priaicamentιs, quod a priuatione ad habitum non est regregus. G tamen i

quutio illa impropria, Crmit nunquam arrisit. Dicitur postremo priuatio, carentia formX eum proxima habitudine ad eam recipiendam, qua concomitatur formam contrariam qua materia perficitur fitq; causa, ut altera contraria priuetur. De hac privatione, malia Philosoplius pronunciauit, nempe, nonesti ens perse: accidere materιa: esse terminam a quo incipit generatιo, O ad quem terminatur corruptior esse principium per accidens: eius causa materiam

esse generabilem o corruptibilem. nam materia, cism propter priuationem sit imperfecta, appetit formam. Atq; h6 omnia exquisies O accurare sunt e plicanda. Non est ergo privatio ens per se, nam ratio priuationis est absentia

determinate formά; quae accidit materia propter aduentum forma contraria.

atq; ea forma perficit materiam: eu disyositione ad suam opposita. puta aliauod calidum c ut res exemplo declaretur 9 est potentia frigidum. non qaod est ρ tentia dulce, potest recipere frigidum: sed quod est acta calidum, est potentia frigidum. I xc tamen potentia varia o multiplex est, non secus quam actus. De hac facultate intellexit Philosophas tertio P sicorum, cum inquit, si eadeesset potentias itatis o aegritudinis, idem esset anitas ct aegritudo. Priu

ris igitur de qua i praesentia sit sermo, significat absentia cu proxima dispositione ad formam contrariam; atq; ob id es prese non ens: deinde, di positionem et potentiam ad determinatam formam. Tertio, quia priuatio uomitatur fommam contrariam, iccirco dicitur accidere materiae, O denuo adesse Gr abes rest tamen cuilibet mutationi necesuria,em terminus a quo vel ad quem. Quoniam in omni mutatione opus, est carentia forma, alioqui ad illam non esset mutatio. nihil enim mutatur ad id quod obtinet. N esuria est etiam forma ορ- posita , vel Hiquid quod oppositam includat. siquidem omnis mutatio est, vel ex opposita ad oppositam: vel ex media, quae oppositarum est particeps, atq; s concreta: opus quoq; est dispositione mediae ad fomam. Deniq;, necesi rio requiritur dispositio O potentia immediata ct disposita ad formam: quoniaforma naturales determinant sibi materias proprias in quibus fiant oesint, cirpermutationem subiecti oriantur. Hoc itaq; sensu priuatio materia accidit, diciturq; ita necessaria, atq; opus ege ut in omni mutatione praesto sit. Hae quoq; ratione asseuerare licet, priuationem esse terminum perse O primo: sed generationis oe geniti principium circausam per accidens, magis tamen geniti quam generationis: quonIam materra per mutationem fit pars compositi, quod gignitur: priuatio Hrὸ, non est elementum nec pars compositi, ut materia: sed n generatione, quantu ιρfama absiluitur , semper intelligitur aliqua adet, e

25쪽

uia αγε νηπιι αναγκxat quod est, partim vero interit, partim non.nam quatenus est id in quo, ferunta se interis; quod emm interit, in hoc est priuatio quatraus autem potestate est . non per se: sed necesse est incorruptibilem esse, nec oriri. Hac philosophus. Ex quibus patet, quo modo materis aliqua ratione incipere, ae desnere dicitur pura ratione priuati onis, qua est insubιecto ipsiusq; materiei, quae eadem est eum priuasione, quamuis ratione σ notione disserant. nam νt Simplietus annotat, materia potius quam δε α Phιlosophus corruptionem tribuit; quod firmast in materia, veluti m subiecto. Id tamen mihi minime arridet quandoquidem priuatio O generatio magis debet tribui rati, quam aeon enti. Siquidem nonens improprse dicitur interire σ gigni. Ac cum docet per privationem res corrumpi, intelligit formam aboleri.nam forma comtraria in causa est, ut materia

priuetur alia forma, quod in eodem subiecto simul esse nequeant. Per priuationem igitur,intelligi debet di*ostis proxima, c quam potentiam propinquam passim vocamus.) ct forma opposita, qua inest ipse mater , quaq; prιuatur, dum altera forma gignitur. atioqui Philo optas param propriia fuisset locutus. Itaq; propter ipsum non se quod inest materia, eam corrumpi, O quoquo modo aboleri dicimus: quod tamen potius nun patur priuatio, quoniam mutationes fiunt, propterea quod materia non habeat formam, ad quam mutetur, nams haberet, non mutaretur. Hmo iam patere quoq; arbitror, eurditant Phil sophi materiam per priuationem appetere formam. nam ob suam perfecti nem appetit perfectionem: quonιam obsuam indeterminationem ut diximus, nullam peculiarem obtinet formam rabetq; ad determinatamae propriam, pu ta leonis vel eaprae, impetum atq; a petionem a priuatione: σ ut demit priuatio, ita deficit o huius forma appetitus Est nιbilominus materia sua natura

quam per esse in potentia Aristoteles exprimit, c quodnibit aliud est, quam materia indeterminatio, qua nunquam incipit aut desinit.ὰ aeterea. Quia si in stilis, in materia quampiam esse formam perfectissimam, puta hominis,in qua

omnes forma continentur, neq; Hitur organo. MDndeo, formam sera tam, tum a materia, tum ab agente: ὰ materia quidem, quoniam terto tempo re eam inseratur; ab agente vero, quoniam in ri feminis non est potentia pro ducendi infinitam formam m per euione, qua tamen aliquo intrinsecus eorrupto desinit.atq; ea es temperies, quam complexionem quoq; dicuηt, cuiς ope forma in materra recipitur. atq; hae temperies contrarium haber, oe quamuis

non Hatur corporis particula loco organi;est tamen insubiectoWqvicquid σε Duili od by Coral

26쪽

ratur per obiectum corporeum operatur, quandoquidem nequit operari titra aginationem,ut in libro demente humana docuimus. His sic explicatis que Aristotelis mentem aperte proponunt, Mile erit dubitationibus re*ondere. primuingum reuocatur in dubium, quare per potentiam materia Gentia declaretur: dicimus, quod cum a naturali eius ratio per uditur,ea consideratur per suam imperfectionem O indeterminationem quam habet: atq; eius ratio ac quivitas significat habitudinem ad formam, O hoc modo refertur ad eam, tanquaad Dam perfectionem O bonum. atq; haec habitudo proficiscitur exsubstantia

materia, O terminatur ad formam, tanquam ad concausam, θ' sinem, cuius

gratia a natura est producta. Verum prior est habitudo ad formam, ut ad nem, quam ut ad concausam. neq; est absurdum, ut sit habitudo imperfecti adpe tectum,eo modo quo Gepotest; velut dicemus,Mi de causa sinati di utabimus. dirare in hac descriptione materiae, forma ipsam ingreditur , vi termilus, euius gratia 4 natura es instituta. Nec dicimus hoc relationem ac ba bitudinem esse a mente effictam, sed e natura materiae oriri. nam quamuis mesIaciat, vi ipsa sint actu relativa: νtraq; tamen est imperfecta su sistantia, O altera, puta materta, patitur per sentiam; reliqua νese, nempe forma eam pem dicit. atq; ita verum sit quod dixit Aristoteles, quod potentia congnosicitur peractum actus per se. Porro cum ob cebatur, quod potentia desiniat: dice dum est, in materia duplicem se potentiam, alteram qu significat impers in Geni, O ab Aristotele per negationem describitur, quaeq: perennis est, nunqi amq; defectura: alteram, qua ex priuatione determinataforma oritur, O haec quemadmodum Opriuatιo, materiae accidit, desinitq; destimente priuati ne: sed per hanc haudquaquam naturam materiae prima describisnus, verum immediatae O peculiaris materiae rationem asserimus, quae ad νnam tantum formam destinatur. atq; haec potentia O materia, deficiente forma, deficit, ut alias saepius demonstrauimus. Ex his silui potest alius nodus, quare dessenente forma, demat materia, quae erat pars ccmpositi, unaq; priuatio ac forma opposta deficiat. Sed vi rem planius intelligas, oper rectum est nouilla, quod per formam, qua nova aduenit materne, demat priuatio, illab; potentia, qua per priuationem babebatur. Cum verδ ea forma quae iam adest materiae, aboletur: materia quoq; quae compositi portio erat, interit, desinitq; ine con euria cum ea forma: Verum adueniente atia, sit Grimpositi pars, relectu Asma, est concausa. Nam quanquam materia emptr est concausa, cum forma, parsq; compositι non tamen νnius ac eiusdem compositi est pars, similiter nee eiuIdem forma est concausa. atq; haec est Alexandri sententia libro primo de Amma. Hinc aliud quoq; patet, quod puros etiamum per obscurum ac difficile habetur, P quare nullum aeternum, ut est retemum. pars sit corruptibilis . quoniam materia prima, quae aterna est, ut est pars elementi puta ignis.

de eme forma, desinit esse pars compositi. non tamen simpliciter, sed huius c3

27쪽

positi. hoc enim snsit Aristoteles primo de generatione, cum inquit. materia aliquo modo est ea m, o aliquo non. fit quidem per firmam in actu, pars compositi, hocq; a forma mutuatur, alioquisua natura est potentia pars: demente forma, sua natura est potentia pars: O demente forma, quicquid ab

illa mutuum accepit, deperit. Cum vero dicebatur, per formam potius deri randam esse naturam materia, quam per potentiam aut priuationem. Respondemus, id verum ese, quatenus forma est terminus a quo omnis materia appetitιo dependet, cuiusq; gratia a natura ordinatur. ad haec ad id, quod matria, qua est substantia, esset in priaicamento ad aliquid.respondetur, quod licet habitudo, materia non conueniat ut est substantia, sed ut alteri confertur: tamen tria illi congruunt, nempe se actusubstantiam, Ni primum cognostis tur: se habitudinem, ob suam indeterminationem, quam habet ad formam: o demum priuatio, certa forma quam habet adfirmo; atq; ob hanc, mat vie sentia haudquaquam interit, neq; balatudo ad formas: licet potentia ac priuatio ceris forme deficiat, ut diximus. Poc inde sequitur, ergo esset rei titia, aliud enim est, se alicuius, O se ad aliquid, materia est alicuius, quia est in eomparatιoηe ad formam. non tamen dici debet ad aliquid, nise denomina rive',ut multi inerunt. atq; hoc pacto Aristoteles dixit secundo Physicorum, materiam se ad aliquid: quia est detei inata ad formam, tanquam ad Iuam perfectionem. Semperenis, ut ait idem Philosephis octauo eiusdem, impe fectum destinatur ac determinatur ad perfectum. Cum Nero qusrebatur, quare inter principia, potentia loco priuationis non enumeretur : dicendum puto, quod priuatio significet alium terminandi, O princim mutationis modii,nem peforms contrarium ; at potentia, minimi: necfemper deponit actum potentia, Nerum coisret cum actu primo: at priuatio cum actum, cui opponitur,ab cit. Attamen potentia, de quia est presenssermo, actum re cit, aduersatur ei,ratione priuationis,q; in se coplectiss. Itaq; ob id potetia no recesetur inter

principia, sed priuatio:quia priuatio altu princip3 modii,4 materia formaq; δε

uersum, notar; quem haud quaquam potentia explicat. Verum, quo omnis ambiguito qua deprauatione ortum habet, e medio tollatur. videndum est, quare eum Philosophus secundo physicorum docui siet, naturam de materia ac generatione dici, atq; tertio de forma, quam magis quoq; naturam, quam materiam se asserit ;sub ciat postea,vbi forma significationis explicationem aggreditur, forma autem O natura dupliciter dicitur. Ipsa nanq; priuatis fomma quod amodo est. Haec enim verba ansam dubitori praebent, quamobrem priuationem se formam atque naturam quodammodo dicat nam si Me ita se habe plura Udent comitari absurda; ac primit priuatio minime esset no ens, risuperius Ueruimus.deinde, set magis ens, quam materia. Siquidem quod forma quia tenus si particeps, maiorem naturae, entis, ac partis rationem obtinet, perinde ac forma; 9 quam materia. Sunt qui eum locum interpre-Di 'ignit y Ο

28쪽

.' et et 8 TR R et turi tonantur, Me pacto; quod nomine priuationis Philinopus tria post lares ligere. nempe forma absentiam, quaecum sit quidam veluti habitus, perpetu materiae eontes, subie Io eadem est cum materia. Q are cum ea maeret mixa materie, videtur aliquo pacto habitus esse dicendus. a Ma igitur primatio materi semper comitatur, natura quodam modo appellatur . est enim ipsa ausa ortus interitusq; naturalis quin per eam tanquam per terminum, materia habet appetitionem ad formam. Caeterum hac interpretatio non eonissentit eum verbis Aristotelis , quasubsequuntur, ubi habet, si vero sit priuatis, O contrarium aliquod circa generationem simplicem,posterius consedero dum est. Nam per ea non videtur forma absentiam,sed contrarium imperfectum ae imminutum intelligere; de quo nono, O duo decimo prima Philosophiae loquitur; o de quos libro de generatione dicturum promictit. Adferturo tertia interpretatio, quasi per priuationem, rem qu4M significet: ν rumh aee mihi semper hactenus fuit fuge M. nam νει, qua fit, O νι dicunt, en in feri; potius sub generatione quam sub priuatione comprehenditur. ac

propterea, dixit generationem dici naturam. Dico igitur, quod defectus puta cacitu, aut mutilatio, Nidetur dicenda natura qua nomιne habιtus exprimitur e quia ascit subiectum; atq; ita Themistius quoq; author luculentis

mus, lacum hunc explIcat . cuius sententiam semper maximopere probaui . .

Tere priuationem itaq; Aristoteles eo loco dispositiones, quibus subiectum im perfectum namcumq; redditur, intelligit. Unde, primo de generatione ortum cuiusdam elementi minud perfuit, puta terra, Ni cum aere confertur, aut aseris relectu ignis; eum potius corruptione, Nel generatιonem imminutam, qua generationem apellat. Itaq; dubitatio diluetur, quod priuatio ibi nonsignificet earentiam aut absentiam puram; sed rispositionem imperfectam, quam defectum nominams.atq; ita incommoda illa 'cile est effugere, si intelligi is priuationem, ut notat absentiam ct carentiam, se per se non ens, nec dici quodammodo formam: non autem ut significat dejectum. Deniq;, ad id quod ρ stremo loco quaerebatur an se anima esset aeterna, materia eget in potentia ad illam: respondendum puto, insequenti principia Aristotelis, atqus; ea qua docuit secudo Physicorkm: quod materia, ob id dicituri se in potentia naturali, quod propensionem sua natura habeat ad formam. ad quam producendam O si non sit principium actioras, ab agente tamen naturati in ea di eminΞturi νIunturq; quadam qua Um adιuuantem obtinent atq; ob id dixit Aristotelessin lignis esset naui αἱ tua, set potentia naturalis. Verilm haec vel es et potentia neutra Hi violenta tam in lignas, quam in his quae fiunt ab arte, ut dic mus in ra. Ita in aere, qui es materia proxima ignis,m aliquid quod ei vi gestinat:onem iuuat, puta 'Fubola qualitas, ct rarito, ut postea planius pax

bit. Sic O in aqua. Dicendum igitur en quod materia esset inpotentia ne

29쪽

rem liquet ex artificialibus: atq; ita compositum non esset naturale Im sed νnum arte factum; quare inquirendum estet, quid nam Miret formam. Cum materia. Ex quo pauet quod cum materia ad formam propendet, nsit inquirenda carisa νmtatis forma O materia: verum cum materia, ex qua nia depromitur forma, alicui formasubste tur, iure.q ritur quaesit νmtatis naturalis ratio. Et si Arist. a. de Anima exemplificauit de cerro figura quorum neutrum, πnum est in potentia ad alta verum est νnio, sed arti cratis di illa inquam forma quae non extraducitur . non pol dici quod iatur materiae naturaliter, quia non per causas naturales.QῬod si ammaduertissent plurimi, baudquaquam multa, qua Philosophu Peripateticu sunt in digna

Gutini ent .i Atq; haec de materia potentia, satis superq; dictas ciant.

R IR MATERIA FORMAina AE PIAN

VLTIs ex latinorum grege, ita placuit,quibus Aran. aliter quam i V l gr cis interpraetandus esse videtur,eum primo de generatione inqui'

at generationem fieri. ex non ente, cro ente: nam materia prima est

non ens in astu, O ens in potentia HS i quidem illi hoc ita exponunt, quod non stens inactu existentiae, babeat tamen formaου coaeternas in se sentia H loqumtur.quasi ea fomae inlecie materis prima coaeus non informent eam neq; denominent ;sedab sterno Hi insit in esse essentis: verum agens naturale inde eas extrabat, O deducat ad Ue existentis, ad actum, atq; ita denominent materiam, eamq; informet. Et quemadmodum siquis lapidem hominis figura formaret, non tame huius vel illius, sensus quidem eam hominis esse iudιcaret, licet nudis imia at statuarius, eam diHinctius exculpens, nutem alicui es ciet ; non quod ua opera homnis figuram lapidi induat, cram antea enim merat, Psed alicui noto similem reddat. Ita inquiunt agens naturale non dat essentiam homini. quippe quae iam ab reterno praeerat in materIa; Nerum eam muta do, facit vi illa essentia actu existat. Atq; ita a Ierunt forimas quoad escntias aeternas esie in materia. atq; in ea re opimonι Anaxagors adherent, qui omnium rerum seminarium . quoddam proponebat, ac In omnibus omnia esistaiebat: licet inter se disientiant, quod Anaxagoras omnes res in illa viscella existere asseueraret: hi vero latim formas in materia in cofuso O in se essentis esse dicant. Atq; hae ratione euitant creationem, quoniam se nihil for

a te in materia existeret, prima forma crearetur: deinde equeretur, quod nullageneratio esset naturalis,nec materia forma appetitu quoddam naturati ex peteret .. Verum Ἱc, nullo pacto probamus,nec Peripateticorum Opimoni consentire existimamus, Sed vi nomina Gentia oe existentis innotescant, qM uiam reliqua cumulate intelliges ;scire licet, esentiam non esse aliam ab exo

30쪽

. I A U p v et M v s stia, latini opinentur :sed res que existunt, ut definiuntur vel demonstran tur, dicuntur ab intellectu sesine res essentie, quod menseam rationes, re

dat. Essetis stupo ex ptis a νatione sunt essem: no ut illi imaginantur,quod qui mis excipiunt a materia,inde ortu habeat esse, ipsu ergo es . est effect

formae νt participatuν a materia. alioqui nisi ita dixeris, in coplura incιdes in comoda . nam primism esset actus qui iam, quem Aristoteles nunquam cognouiti puta esse. quod medium esset, inter formam, O actum fetundum, qui eueperatio. Duplicem quidem Philosiophus strando de anima facit a Ium primῆ , qui est forma; ct secundum, qui est operatio: nunquam tamen ponit actum hunc medii , quν est essectur formae, oe principium operis. idem enim est foν hiam esse iii materia. O mpositum esse. nam peresse, intelligitur copolitum. atq; haec en Arithotelu sententia. Cism cutem dum aliud est earnas esse mcuro; per carnem intelligit singularem, O per carnis esse, rationem carnis Iutq: ita materia distinguitur a forma fecundum esse, id est sec dum rationem.

Habemus igitur, quod e Utia est ratio, o e uinu mgulare, quod existit existentia enim est, prout eomponitum; esentra veris, vi definitur. quare in compositis si materia oe forma, sed aliud en compositum a forma; Osic disteri esse

essentiae, ab esse existentiae. Et in his quae ex marema non coaluerunt, ut sunt diuina mentes, idemeIn res mi definitur. O Hexistit: nec atia ratione desin fur, quam est . Deinde es t oe aliud absurdumquia id medium seram est rem positum. nee materia, aut forma: esset messium intersub lotiam di accidens; atq: ita generatIo non terminaretur ad substantiam. Dιcendum. igitur est, quod epe dicatur de com sto, O re existenti. Q are egentis ab existentia non dirimituν re, sed ratione : φνout compositum existu generatumem temminat . a Dosse desiendimus ad materiam primam, in qua sunt firma Mundum essentiam,vi latini aiunt, hoc certe in modum euitare nequimus quia res

ut definiri posiunt, antia essent in materia: atq; id destruit uniuersam Aristotelis Philosophiam quonia mullectus salit res destabiles quaiso . vniae sile enim, quod escit intellecturi aut nihil est, aut posterius poportet igitW re V esse, quem habeat essentiam. Accedit, quod haecsententia sit quamsa surditate absurdior: quia essent Lmae in materia, να non infimarent, nec denominarent; ex quo sequeretur, era non Dre Drmas, quandoquιdem forme proprium est dis mare. uua nec mens concipere poteIi, formaa esse in m teria, nec se Dinas, ct tamen di ingui a materia. nam si non essent in materia, necessaria essent 'ma; quare necessaria egent foma; quare necessaria quoq; immarent. nam rario Dma, est informare, a Q)ta se occurres, competere quidem 'ma H i omer, messe exiItentia, non autem messe essentiaretta obseesemus, forma inesse essentiae habet ratione firmaeAd in rationeforme

est persicere aliquid, igitur in te essentiae id es conuenit. Ad haec, sub altia reciperet magis o minos, quod absurdi num esse put it Thilosophus . st

SEARCH

MENU NAVIGATION