장음표시 사용
41쪽
rali expetat formam. CAP. I x.
γ' - Vamplurimu plaeuit, materram, quod cognitionis expers sit, nullam formam desiderare: quod nihil appetitioni sub elatur, quod refigiateognitionem. Deinde inquiunt, si materia appeteret formam,ra adepta appetitio demeret: quandoquidem frueretur ea quam possidet, illam; amplecteretur , ct si desideraret aliam pura eum iam. hominis formam induisset. minus perfectam appeteret: cum tamen appetitio sit eius quod melius est ma gisq; persectum. Sed huic quaestiom respondendum arbitror, quod materia prima cum sit compositi causa, Mam habitudinem habeat ad id quod per ipsam
connituitur, quod compostum vocamus; O alteram ad formam. nam ad totum habet rationem partis: ad formam vero, rationem materiae; ac ad oper tiones, naturae. Sub qua ratιone Physicus eam considerat. Foνia mater a prima antequam formam recipit, est in potentia, illaq; priuatur, quoniam en ensimperfect-:σ ut habet Aristoteles octauo P morum, impersectum en gratia permi: atq; ob id propendet ad formam, tanquam adsuam perfecti nem, rigare per suam indeterminationem,ac potentiam formam oe actum re Pirit, tanquasuum temmu sibivnde quaq; conueniente, ob quem a natura aut dinina prouidentia est conitituta, quὸ mundus seper fiatsemperq: H. Sua igitur indeterminatione nasta certam forma sibi proponit, sed omnib' ex aequo indiget: Verum ab agente ad certas formas destinatur reeipiendas per qualitatum alterationes. Itaq; materia appetit esse,non tamen magis per hanes o quam per aliam, idq; ob suam potentiam indeterminatam: φνum habet ὰ priuatisne ut Me actu potisequam illa psocratur. Q me H inperfecta apperit perfectionem, tum H est in potentia, tum M priuata perfictione. Atq; hae duo nobis signi carra Philosiophus duo posuit exempla, ad qua eam comparauit, eum inquit, sicut foemina masculum desiderat, turpe vonumnam que admodum femina marem, tanquam suam perfectionem desiderat. Ita mat ria formam appetit. Cum H subdit, ct turpe bonum, innuit determinata firmam; quoniam turpitudo priuationi assimilatur, O vi turpitudo certam bonitaim expetit, ita materia ν ore eerta firma priuata particularem formam
desiderat. Noe tamen ob id mihi obiiciatur velim quod philosiophi quidam βε-ciunt quasi ita priuatio suam imperfectionem expeteret . nam natura primum mi proponit perfectionem ac bonum, deinde cum id nequeat absilui, nisi ope priuationis ,ea propter per privationem appetit, qua forma adepta desinit. Aeper priuationem eorruptibilis est icet peν poteηtiam, quae semper adesi io materia, sit aterna.sua igitur natura eum sit imperfecta nec indeterminata,maxime ad fimam propendet: Vokm ob priuationem magis rapitur ad hanc qua ad illam. 2 stim tamen interim te ignorare, aliam esse appetitionem O pr Diuitiaco by Cooste
42쪽
ye An materia nudae,nondum Hlpositae ab agente; aliam iam di positaram ut est in deter nata ob sumnam suam imperfectionem, magnam habet propensionem: ut vero ab agente istosita est, habet impetum ac inclinationem, qua Graeci a ρ χι κα ρο π Au' appellant, adcertam indeterminatamqἰ forma. atq; hac dicitur materia propinqua ac natura. QVιὸd si ex me quaeras,qui fiat quod dum m detur a forma, aliam desiderat e In hac re ria adferunt. Siquidem alis aiunt id euenire, vi seruetur aeterna generatio.nam iccirco opus est ut aeterea sit materia, potentia aterna, O appetιtro Mema,Ps ratio sumitur a fine. iacis' causam communi in formae imperfectistae: nam eum forma omnis sit finita ae definita perfectionis, nequit in initam materia impersiectionem adaequare: cum: forma non post illam supplere, ιccirco materiam alIam eripetit. insippe si esset forma quviam, quae materia appetitum exaltaret,in tutasane esset: qmasuppleret vicem infinitarum formarum ad greas materia propendet. Verum putarim ego, duas esse praecipuas causas, ob quas m νηa
forma materia contenta non acquiescat, nempe, quod sit eius imperfectio incem tu ac indeterminata, deinde, quia omnis forma, qua in materia recipitur,tabit.
contrarium ad quod materia est in potentia.atq; ob hoc ante qua ret Ubr Imam, priori priuatur: atq; ubi eam admisit a contraria Ialefactatur: absumitur. Quapropter statuerunt Philosophi duaresse ortus lateraturq; cipuas causas: materiam scilicet propter non esse quod habet admixtum , id est propter potentiam, cotrariam formam vel Histositionem, ob quam a proprio iactu deturbatur deliciturq;, quamq; priuationem appellant. Et licet quidam asserant nullam esse eo am generationis O interitus aliam d materia propter Isuam indeterminationem, potentiam, O impersee ιonem; quod significent camfam ιntrinsecam: tame forma quoq; vel dilpositiones casiae sunt, qaod habeant contraria quibus abolentur. Caterum hic Phιlosiopbi verba obstare videntur,ctim dicat, quod ubstantia non habet contrarium sed facile est respondere, quia de compositis intellexit, non aut deforma O potissimum simplicium. Et quanquam quantitati non adversetur ut contraria, tamen interje ccbarere neque-ιunt, suntq; νt ιnsibolis loquimur incompossibiles quoniam hunc magis quam tuum terminum non asciscit. In materia igιtur,c vi redeamus ad id ride e flexit oratio.θ dua intelliguntur appetitiones, Wa ut est imperfecta, ct potentia νniuersalis, ac indeterminata; atq; baec appetitio est ad perfection:m C formam. Altera est appetitio certae determinataq; formae, quam a priuatione mutuatur, ob quam propter quasdam dispositiones,ad hanc potius quam ad illam
inclinat . atq; hge appetitio in materia dicitur natti resis: qua carent materiae artificiales, quod forma ius extrinsecus accedat, non autem e materia visceribus ν alterationem elictatur.atq, iccirco lalmipstevtiam artIs neu-.tram, vel violentam vocarunt. Verisi materia propinqua 'Iam secundam
nominamus, qua proxima es forma particulari, facultalem obi im inon modo.
43쪽
recipiendi, verum adest principium quoddam, quod nonnulli appellant pri
cietur. Cuiusmias in elemetis visitur, quo monere locum oecupare dictitur.
caterum hune impetum materia prima non sortitur sua sibi resita vi aesarum te; sed a forma quapiam vel dispositione quam agens naturale illι indιdit. N , haec appetitio naturalis ivt quispiam forte existisnare possit,est coniuncta cum cognitione: sed Deu Opt. Nax. ad uniuersi tutesam ita prospexit , pro uiditq; , Ni per hanc materia propensionem rerum ortus sint naturales, O non iolenti. Porro quod ait Thilosophus secundo P sitorum. Si in lignis esset naui factiva, esset iis eir naturalis propenso ad navem: id de materia proxima intestigi debet, in qua nori modo est capacitas ct habilitudo ad recipiendum, versim etiam impetus ad certam formam. Sed materia remota ac prima Octa, aquati propensionead omnes formas rapitur. C rerum non desunt, qui perestentur,an potentia materia sit eadem cum eius appetitione. Re tondent qui dam, potentiam esse ad privationem O formam, appetitum, vero ad formam tantum. Verum eorum sententiam nunquam probare potuimus: quod pote
tia sit qualitas quadam priuandi in priaita, quam privativam dicimus . nam non potest intestigi potentia ad perfectis , nisi intelligatur absentia perfectionis. In omni enim potentia passiua, virenset Auerroes nono metaphy. co iuncta est priuatio: nisi Nelimus dicere, materiam primam se in potentia ad duo contraria, boc est, ad duas formas contrarias, quarum isa alteram en&dat. atq; ita ipsium non esse alterius formae contingeret, mediante praesentia contraria form vel di positionis: quoniam materia perpetuo sibi citur alicui forma. Proinde hac ratione, materia si per eIt formata ct priuata.priuata quidem ae orbata futura forma, quae cum praesenti consinere nequit; formata πω ro, per oppositam. Verum priuatio ingreditur rationem materia, non pro dis ostione ad certam formam,sed pro non esse. Atq; ut rem apertius intelligo, quemadmodum supra in dii tatione de materia docuimus, priuatio tria
dentiat, absentiam forma, O hoe est ipsum se materia: respectum ut recepto ram verbo πtur.9 ad certam formam recipiendam, quem accipit materia dfenerante, alterante O eam di ponente ad hanc potius, quam ad aliam formam O tertis ad illam formam propensionem, quem appetitum nominauimus. Cum igitur in dubium Nocatur, an potentia materiae sit eadem cum appetitur dico ratione discrepare quoniam potentia demolitur perfectionem o actum: no autem indierentiam ad priuationem o formam. At appetitus notat inclinationemo impetum, primum ad perfectionem ceu rei taperfect sinem: deinde, ad fommam vi concausam. materia emm cum forma composilium efficiunt. 22 are
habitudo ad compositim, est postmor habitudine ad Iormam ut ad perstati ncm; O qiemuts forma sit concausa, atq; perfectio: attamen duas patitur rationes. Est itaq; materia sua natura potentia σ imperfecta: νerum appetu
44쪽
LIRER PRIMVs dia perfectiorem, atq; idcirco ad formam inclinatur, O impetu cietur ceu ad perfectionem ac concavsam, cum qua compositum consuuri. Verum materia appetitus eo magis augetur quo magis ibi onitur ad isam quam ad alteram fommam. His ιο ex ιcatis, patet potentiam materiae ct appetitum disserre ratione. Licet non appeteret, rusi esset in potentia, o prius intelligimus materiam esse ιn potentia quam appetere quoniam appetitus e Ii in potentia. Materia vero artis adflnmam est quidem in potentia sed eam non appetit, quoniam non est naturalis: qrare appellemus eam placet neutram, vel sublestiuam. Nec materia illa ad formam propensione rapitur, quoniam non est eius perfectio nisi externa. Ex quo lique duplicem se materiae appetitum, νnum quem nacta eI sua natura, quod sit potentia omrus forma; atq; a quavis percipi possit, alterii quem babet ut determinatur per dispositiones ab agente,quare magis tam qua illam e xposcat. Verum his ictis ingerit se difficultas, num potentia, quam natura em dicimur, ab appetitu secernatur. Sed dicendum est,haudquaq; distingui licet aliquam includat rationem appetitus, quam non explicat naturalis potentia. ea autem ratio est, qstod appetitus significet quendam impetum ad fommam ac propensionem , quam ὀρμη ν ι viximus Graecis appellari,
quamuis compositis magis conueniant haec nomina ct entibus in actu.at pote tia naturalis notat natura imperfectionem, O actus carentiam. Nec in quo stionem reuocare oportet, H tam monuimus num materia appetitus sit cum c
gnitione ἰ nam ct si ordo natu , ipsiusq; Dei O . Nax. quam quidam prouidentia vocant. 9 eum voluerit esse materia statum ac conditionem, vi semper appetat formo, quo mundi aeterna generatio seruetur: is tamen haudquaquam appetuus alnimalis nominalatur, neq; fit cum cognitione. Atq; hμ de appetitu materia hactenus dictasunt instituto operi satis.
V ID εο diu anxieq; quaesitum fuisse, quid sit, quo sub eadem θerie in
dividua distinguantur ac dirimantur. Et quoniam ploiq; omnes ad materiam id referunt. Iccirco haec quoq; quastio inter ea qua de materia controuersa perquiri solent, interseritur, eo scilicet consilio ut omnis materia natura hie excutiatur ae explicetur. Su ni quidem in hac re dissentientes variaesententiae, que tamen si quasi in summam contrahere placeret. tres videri possint. Et primum in hoc consentiunt plurimi, materiam esse principium ynitatis, quam vocant numeralem, verum non absolues sed ut complectitur familiarem, quam appellantsignatam. atq; ita principium indiuiduarisvis ut loquuntuν, σ unitatis materialis, est materia quanta certa quantitate:
aq; ho est altera pars composethquam Ara noteles duodecimo prina philosi
45쪽
Hia nuncupat materia, secundum quod videtur. Haec sanὰ sententia haud
caret rationibus. nam cum forma sit fundametum uniuersalis et comunitatis: opus est, i materia obtineat conditiones opposito, nempe ut sit principisi unitatu numeralis Osingularis. Cui astipulantur verba Philosiophi undecimo primae philosiophia, ubι habet ea se νnum numero, quorum materia es πω.m aresub eadem speciesingularia differentiam a materia mutuantur. Suntat . qui totam unitatem reuerunt ad formam, quod sit per se ιndiuisibilis, contenduntq; principium indiuisionis, nece rio indiuisibilibus conuemre; quarea forma omnem νnitatem promanare, non autem ὰ materia, quod diuidatur, O ex ea omnis continuitra omnisq; diuisio profluat. Itaq; a forma orietur viscretio, νnitas, o indiuidualitas, dixit . n. Philosio. septimo metaphysicorum tertio P sicorum, terminare se formae. Porro autem per quod res
habet sentiam O se,per id habet, itatem: sed habet esse performa: ergo unitas a forma proficiscitur. Praeterea diuina meηtes sunt formae, O nequaquam sint materis particeps, nec Gidι possunt; O tamen qualibet ιn sua lecte est νna: ergo ad νnitatem comparandavi suscit forma. Est Postremὸ praeter has oe tertia quaedam opinio, quod unitas numeralis a quantitate Ortum ducat: quae nec ipsa caret ratione, urbisq; philosiophi. nam νnitas numeralis ex diuisione continui proficiscitur, igitur necese est HIe quantum. habet enim Philosopbus tertio Physicorum,numerum oriri ex diuisione continui. Atq; hae sunt alioru sententia: Veri an ut omnis dirimatur controuersia comissa Δlutatione de νnitate quod de ea fatis superq; annis.elapsis digeruimus.9primum scire oportet, quid disserat νnitas o unum. νnitas ergo, rationem: num, rem νnam denotat, qua quidem necessario est substantia. Torta cum dicimus νnum numero significamus substantiam in materia quanta .
Quod se quis quaerat,vnde oriatur νnito:prinem in promptu causa est,quod
. forma proueniat. Verum cum loquamur de unitate numerali, duo sunt animaduertenda, primum νnitas deinde numerus. ae per νnitatem, indiuisor per numerum vero, quantitas significatur. a re cum quaeritur de νnitate numerali perinde est ac se quaeratur de νnitate in quantitate, quod is est,ae se dicaa oum quantum, indiuisibile quantum. Sed cum quantitas e mat Nas ιιum ortum habeat, necesie est vi intelligamus, cum dicιmus νnum num ro, νnum in materia. Q are quastio haec non est de νno absolute, nec de conrinuo. continuum enim Nnum quoq; est, vi patet apud Arist. quinto disset
p sicorum cap. de νno. 9 sed de νno quod est in quanto discreto quod constat
materia O forma. ba nanq;sunt partes naturalis corporis : siquidem ex ma- terra O forma omnium Philosiophorum consensu formatur substantia ac natu ra rei. Nec imaginari licet, hoc um se penrtus indivisibile, cum sit quantum,ediuisionis capax: nis quatenus in plura indiuιdua eiusdem rationu diuidi nequit, nam homo in plures homines diuidι non pot: attamen Id νnum da
46쪽
insibile est in plures partes. 'ἰ sium igitur compositum O ex materia ae foν
ma coagmentatum, penitus est impartile, nec omnino vnum, sed est unum numero, hoc est indivisibile in plura Iub eade syecie. Caeterum nolim cogites bocmnum numero, in materia totum nostra, quam primo dicimus reperiri. nam
corpora caelestia quae 2 materia prima immuniasunt, dicuntur se octo, adeo 'nt orbes patiantur diuisionem numeralem, quod simi quanta, o habeant subiecta. Licet dicantur materia simplices ab A verroe qua tarent materia prima neq; corpora Gelestia multiplicantur in specie quamuis Astron ι Ῥnum coetu ex multis orbibus constari asserant, neq; esse eiusdem speciei. ita missioli. σeateris planetis plures orbes tribuunt: quanquam intelligentia unum finem mi proponunt traduntq; operas mutuas. Veraem non est opus in prssentia latius diuagari, quomodo in corporibus . coelestibus unitas numeratis jit intellμgenda: satis enim est ri de his digeramus, que luna su ciuntur, materiam primam complectuntur: de quib us queritur,eum composita simi ex materia σforma naturati utrius horum principiorum ope simi una numero. Dicimus emgo nos, quod cum materia sit eausa multitudinis sub eadem specie; oe preter eam forma, propter similitudinem cum alijs formis; intellectus ex hac similitudine νnum colligit, σfacit Hram, ut loquimur, mirationem, qua cum pluri bu s communicari potest, O de pluribus prassicari. A materia ergo sub eade ecie oritur multitudo; ct a forma, communitas prsdicabilis: quare Ῥidetur, quod nec a forma,nec a materia unitas numeraeis, vel Nnu numero proficisi tur. quia neutrum horum principiorum potest se ea a naturalis oppositam.
Cumq; individuum numero ct multiplicitasset O pHita sub eadem 1 ecie: materia nequit e Ie, duorum oppositora multiplicitatis scilice O indiuisionis multoq; minus forma, cum sit fundamentum uniuersatis. Igitur opus est, ut a duobus principiu hae unitad numeralis nasicatur: puta a forma, Hilo; O a m terra, numerus. magis tamen praeripuὸ νnitas a forma procedit, quoniam d uidit materiam, O performam compositum est actu unum individuum,acse gulare: quod veroiit numerabile, hoc habet .forma in materia, Porro cum Philosophi arunt. nitatem a materia oriri, de eo quod est numero unum intelligi debet. nam hae unitas, in materia tantum reperιri potest. I ursus ah
dixerunt quod i forma oriatur intellexerunt νt en indiuisebιis , lic qui vim
marunt Potitatem se unitatis causam, intelligunt de uno numero, quod in se concludit quantitatem. cumq; quaηtitas ὰ materia ortum habeat, posteriores aiun t a materia quanta signata proficisci,qua inter partes numera facit diuisionem. Agens ergo tanquam principium ac causa, interueniente forma, quam 2 materia extrahit, diuidit materiam, quKformasubsternitur secernenti. distinguentiq; partes, Proinde a materia proueminumerus, a forma vero νnitas, atq; ita Hum numero, is materia acforma originem trahat a forma quidem vi causa hitrniseca dcterminante materia ta materia auresun
47쪽
peditante multitudinem. Ipsa enim gratia formae multiplicatur, hoe en diuidiatur oese iungitur. Atq; iccirco semper monere soliti sumus dicedum esse, materiam causam esse multitudinis, νt dic ut nostri multiplicationis, O forma in materia ege eam qua faciat Nnum numero, quod materiam determinet. Veviam haec unitas appellatur numeralis, νt est forma in materia,a qua Iane materia numerus oritur. Qua si ita intelligantur, facili, ni fallor, omnes dissiarultates diluentur; Aristotelisq; Nerba, qua sibi inuicem aduersarι νidentur, conciliabuntur. Caeterum non est dissimulanda, haudquaquam, leuis dubitatio: ci m per materiam nonnunquam Philosophus. Intelligat partes materiales, qua sensu percipitur, vi videre est duodecimo prima philosephiae: sitq;
praeter eam materiam, altera quam primam vocamus: de utra materia ea
quae supra explicauimus sunt intelligenda. Cui satisfaciendum e i, quod haec
inferiora nequeunt habere partes materiales, quae sensui obiiciantur; ms h beant materiam primam : nec per materiam primam , modo aliud intelli gimus, nisi corpus vel aliquod corpore naturali constans. Ter materiam
ergo ea intelligi debet. quae substerniturformae quaeq; disposita est subiectum est odeterminata formae: non autem ea, quae nuda est. Tartes vero materiales stitillae, quae significant materiam simul, ct corpus. Qua sensu percipiuntur. Quare superior quaIlio intelligitur de materis, qua recipit formam, qua in animalibus O ν mentibus omnibus sensui innotescit. In elementis autem quasi ratione cognoscitur, quoniam quandiu propriam suam naturam obtinent, xo est siensibilis. Sunt tamen elementa νna numero in quantitate, O materianam ratio id ita iudicat, quod habeant formam in materia, ut iam satis supra diximus. ex his conficitur quod qua in eadem lecte sunt plura ea constent sorma in materia, quemadmodum Aristot. quoq; infert duodecimo prima Thialosophiae, νbi habet quod si primi moto es essent plures, haberent materia mecύ- multitudo sit propter materiam. constat ergo, quod materia sit principise,
quare in eadem specie plura numero reperiantur. Sitq; causa multitudinis, et quam dicunt multiplicationis. Eorum Ner) qua obtinent materiam totam, ceu mundo, individuum unum eIi m sua 'ecie, Caterum scire licet, latere hieaqvivocationem in nomine materia, nam materia mundi sint quatuor simplicia corpora, formaq; eius est coelum, ipsa aure virtutis continuitas, nihil aliud est nise nexus, oiculumq; horum corporum, quo superiora cum inferioribus ne Iunturineq; e Pt, ut Astrenoma Gyerunt influentia, sed ea quam dιxi virtus quae a lumine est motu inferioribus pra latur quaq; in suis operibus ordinatur, veluti Alexander primo Meteorum testatur. Hinc liquere pol quod quando
ait materia esse principium indiuiduι, O quando formam, vilal quod secum pugnet protuli te; cum causa unitatis sit forma, quae est causa essendi O act licet causa unitatis numeralis sola forma esse nequeat, ns subsistat in aliqua materiae portιone. Cum verὸ posuit quantitatem esis iudiuiduorum principii intellexit Disiti Coo e
48쪽
. I A PMRVI M,V s 4 2 antellexit quod corpora visuint quanta, uter se istinguntur O Iecernuntum nam illud dicitur propria unum, quod est corpus est quantum . . rum formaeat lutα per similitudinem Ha ct plures numero dicuntur. nam quamuis sint mulis vel Vna assentia non tamen νnum numero in ipsis locum habet. At spocres in medio sensiles, prout in medio sunt vel in organo, quod muriam bab re νidentur,sunt plures numeror vel dicere possumus illas esse plures numero representatiuZ ut ita loquar: quia prae se ferunt O representant plura corpora numero discreta. Rec absurdum est dicere, quod forma sit fundamentum uni Aersalitatis, sit causa ιι ιuiduι. Sunt enim tu forma dua rationes, Psad diuersa habent habiturinem. nempe ad intellectum, Er dicitur habitu -πmuersalis, quoniam intellectus vi quι fuit uniuersalitate ribuatq; formis.
t cum pluribus comunicentur. vi vero ιnformat materiam, est causa musaeumero, eiust principium. ritibus sic constitutis, patent Averrois, O eoia qui ipsim sectantur ineptiae quas sutιunt de intellectus νnitate: quod ν - met forma quae non est νna numero, sed una sentia: sub eadem ratione compe tit intellectus tib sipecie humana, singulis indiuiduis eiusdem pecιei;atq; ita, Hamet forma pluribus comunicatur Cr νηι: νnι quiam speciei, oe pluribus indiuiduis eiusdem rationis, quod in Philosiopbia A rutotelica est execrandum: quod omnis communitas fiat ab intellectu. Ny νυ res potest esse Ua,O plubribus communicari ase ipsa, ut ratio O forma. licet non esset inconuemens ,si sus ratione motoris intestigeret quemadmodum sol multis oculis comunicatur ut agens Cr νt lumen, o oculi Petri vel IoannIs moueri non possunt a sole, Hal quata olis mobilia,ut νυν illorum νerbis. nam corpora coelesta sunt comunis omnibus sublunarιbus, quoniam sunt omnes qusdam forms omnium inferiorum, ea alterantes. Habes igitur lac secum inuicem non pugnare, se indiuidua per formam in materia, o esse a materia. Cum enιm dicitur materiae Iecviviam indiuidui, hoc intelligitur, ut comparatur cum forma que per intellectum comprehenditur, cum sit fundamentum Nniuersatis: cum vero formam, Intelligitur deforma in materia.est enim actus O principιum sendι forma, ππnitatis, que consequitur ipsum se materiale. ι aq; νmtas qus consequitur ipsum esse materiale nihil aliud est, quam forma participata a materia, que quidem setas non dicitur simpliciter oe Nere νmtas, quonιam in plures partes
diuti potest. vera nanq; unitas est sentialis que simplicιter est iniuisibilis. O quanto magis a materia abstrahitur,eo est minus diuisibilis. Atq; ec praut breuiter explicari potuerunt, satis sint de principio indiuidui.
QVamuis hanc quUionem O logici , O metaphysici tractent, tamen
νι omnu de materia tractatio absolus; libuit eam huic loco inserere.
49쪽
IIabet Philosophus primo de anima controuersitam esse inter Pue eum is i gitaim in desinitione, logicus enim per formara desinit, Physicus νerὸ per m teriam. dissentiunt tamen Philasopbi ristoteles intersee, cumsimino pr me Philosophis dictum sit, formam explicare desinitionem, o Themimus ac
Simplicius sequii sunt hanc opinionem. Vt igitur res intelligatur ; sciendum, quod quiditas πω modo accipitur, prout significat, quid, o hac ratione , per omne genus cause possumus reddere quid.cumq; res naturales habeant quatuor causas, cui iacuerroes quoq; astipulatur secundo Physicorum, cum inquit, maequod movetur quatuor habet causas: quatuor modis pbterit explicari ipsum qd.
Alio vero meo quiditas proprido phesus sumita r. pro forma: ac definiti ore, quae formam explicat, vicem ac rationem formae subit finis, O Hάρν-ma prodeunt opera, agentis raresnem sortitur. Ctim igitur a forma O materiac compositimi Iabeat esse in actu, o Me quod diuidi non posset,eilmq: desin no fumatur ex principes quae in ente reperiuntur, inter quae tam praecipua sit forma: iure definitio a forma sumitur, ipsamq; explicat. 1 a deinde indiuidum definitionem participare videntur, prout illam rationem Iubeunt, ac formam participant. Verum eum forma consideratur quemadmodu Naturastis eam Gremplatur, necessaria est materia, tum propter formam, quia modus essendi forma est in materia: tum propter compositum,cum sit pars substantiae composite, sed quia eius finis est a forma, tota ratio a forma sumitur. Hinc intelligis, quare dixerunt definitionem esse formae; O qua ratione naturalis in definitione sumit materiam; quod formX naturales in materia habeant esse,atq; iccirco Maturalis infuis desinitionibus debet acti prae materiam pro parte, eum forma ipsua vi materiae comparatur,a naturali intelligatur, quia habitudinem ad materiam velut ad terminum intelligit. Ad dubitationem re pondendum, quias per quiditatem definitio intelligιtur,oportet materiam partem quiditatis esse, si vero propriem intelligitur, forma en pars qui ditatis, cir materia Ni deferens formam, Osub bac ratione materia dicitur, natura quia defert natura: quia nomen natura de perfectiorι dicitur, ut docet Auerrore quinto prima Prilosophia, cap. de natura. atq; ita omnes opiniones conciliantur.nam quissitassecundum unam rationem idem est quod compositum.at si capitur quiditas νι
pars, non est compositum .i Nateria ergo est pars substantiae oe est pars desinitionis naturalis; cum Aristotelesseptimo prima Philosophia ditat sine eam bra, sistas, haud psumin intelligere hominem, nec desinitiones naturales
dicuntur, quemadmodum accidentium rationes, per materiam veluti per adjemonem sua natura. quoniam definitiones quae conueniunt accidentibus conu niunt simplicibus; quoniam accidentia non componuntur ex materia, Hluti ex parte intrinseca, quemadmodum composita naturalia atq; ita non additur.
teria in definitionibus naturalibus substantiarum, ciιmsit pars compositi; es Iomasit in materia; nec potes forma intestigi,nistae habitudine ad materia
50쪽
t r x x R PRIMVs et sditellecta, iam si non melligeretur, non estet nata lis ratio, sed dialectica sta Metaphysica oe Miuersalis, quia non comprehenderetur sendι ratio. 7 Rotamen te imorare rem naturatim non modo ἀ naturati cognosii; verum etiam
a matbematico, ut est qM'titas ac figura, seniliter, O res mythmatica modo naturati cognoscitur. sic enim linea O superficies, ut sunt corporum naturatisi considerantur. a Dare dieitur lacundo Thysicorsim quod multa res quae considaerantur e Mathematico ciunt idem quod res naturales. Verum mersa rati ne,quia res math alica re non e iunguntur a naturatibus d ratione fama,
O modo intelligendi: O intelliguntur cum nonsensibili materia, quoniam nullam sibi peculiarem asciscunt,ut est quantitas O figura. Formae alia naturales quae materiam assumunt ratione logica sine mater s intelliguntur, quae non est ratio, qua perfectam rei naturam explicet. st uod tamen est neces rium mTbysica, eum sit scientia de natura in qua oportet materiam ct formam intelligere simul. Quod si latim formas naturales abstrahere videntur, tunc non intelligunt illas ut naturales,sed νtIubstantias, ac enita Ocum dioerenti s qua competunt entibus ut entia sunt, O substantvs. Atq; νt omnis ambiguitas tollatur intelligi debet de materia quae sub est forma; O propria quae huic D maesta citur, O non alteri. Q aerunt tamen de communι desinitione hominis, qua est, animal rationale mortale, an ea sit Phyca, vel ex prima Philosopbia petita. Quι Platonem sequuntur oe daemoner ac intelligentias animalia esse e Ierunt: d et dicere hanc desinitionem esse prima Philosophiae, quia in ea nulla explicatur materia. At Peripateticus qui Aristotelem sectatur, debet per animal intelligere materiam, quod animal sit substantia sensu praedita. cui rationale veluti disserentia additur oe mortale, ut ab orbibus distinguat, quos Aristomes animalia esse censet. Et rationem quam tibro duodecimo prima Philosiophia proponit, Deum esse animal, multis procorto intelligi debere
placuit: verum si eam de deo, ut in substantia simplex ct absilues intelligere
velimus, necesse est νt animal pro anima accipiamus: vel aequivoce non uni uoce dici, quod multu arrisit. Cui accedit opimo Alexandri, qui ait, quod sinatio, quam bac definitio explicat, ἁ materia proficisceretur omnino materiam concerueret contineretq;. Et licet materia non habet isde eri statur , nisi ilforma: tamen ut forma habet in materia suum esse, νηοῦ terminat hanc habitudinem perfecte eius notitiam ira lectussumit. Nec de materia prima, ac nuda. sed de propria, quae fenfucemitur, Nerba Arinotetissunt intelligenda, in ipsi et Philosiophus duodecimo primae Philosopheae monet. AH, ita huic qugstioni, quam latim prolixissimis verbis tractant ,simκiqi priori huic libro finis