Opere di monsignor Giovanni Della Casa dopo l'edizione di Fiorenza del 1707 e di Venezia del 1728 molto illustrate e di cose inedite accresciute. Tomo primo sesto 6

41쪽

r8 CARMINA

Dulcique flagrans igne tui, neci Ultro obυios gressus superbos Intulit, intrepidumque pectus Objecit hosti, qua violentius Bellona nigris faeda cruoribus

Sanguineas glomerare turmas. Nunc latus ambras Tulnera nobiles

Ostentat inter pulchra , nemus tenens Beatum , ubi Hectorque, o Latini Sunt veteres , Rutulique Reges .

At, Thespiis o grata sororibus , Oblivis pellere temporis

Idonea umbram , atraeque mortis , Gloria , vulneribus mederi;

O trade Musis , o Polyhymnia

Custodiendum nomen Horatii Claram, o domum Farnesiorum . Hanc Latii, Italiaeque lumen .

. t .

In Petrum Victorium. Nobii , calliope, magnum alienum as sperest vetus rNam pridem ratio scripta mihi est peoore in intimo rTu, quas, patere a te solvam quicquid id es, Dea. Non Victorius est exiguis versibus , aut lyra

Aptandus tenui . Vester amat Phasius eum , neque Ulli plura bonum muniflca crediderim manu Largitum e reber enim sicut ager, ruraque pampino

Milis florida Iacchi , ct Bromio , or frugibus oppida Circum plena hilarant; muneribus Hυes Apollinis Etruscos populos ingenii fruge bona bonus Ille enstrit aIens . Sic senior vertice Pelii Olim Phyllirides frondifero semifer uberi Grajos nobιtium seminio dicitur artium Ditasse . Ille dies e medio tollere qui potest Ritu cecropio scrista tibi clara volumina ,

42쪽

IOANNIs CASAE. Is Victori , erylet roriferis sidera nocribus IIdem subtrahet o piscibus, idem aequora nantibu . Contages populi te tetigit turida morbidi

Nunquam, te ambitio curriculum praetereuntιum

Obliquis oculis aspiciens, nec pepulit; neque Illi roboris hoc attribuit Iupiter , ut facrum Phoebo discutiens commoυeat pectus , originem A Go licet , ct Porph rione a valido trahat Gnatis folium Caelicolum scandere fratribus. Non reI , cui cumulus semper abes, cuncta υe metiens Aurum te pupugit: te nitidum Masa falabribus Fontis Castalιι lavit aquis candida: tu mea Es lumen patria percelebris: sat mihi fructuum gnaυa haec tulerint exsilia in montibus asperis Quaesita , argueris de Mi a. ni tibi debιtum carmen , niis inopis quod cithara dinumerem modos, Acceptum id mihi te ferre neges , jureque respuas. Ossi a terrificos vicina. e turre cietis Tot nocte ara sonos tinnula , totque die; Si mihi ventura nocris dormire licebit Per tot tinnitus particulam misero ;Nee cum defessos jam jam continget ocellos ,

Vos metuet subito , dissetietque sopor et

Irae ego cras vobis ultro tortique rudentis

Spiras , ct simo e robore fulcra dabo ;Tatias at sonitu boreamque lacessere se Puptii pshac , o maria , ct tonitrus .

Cum cinctum nimbis , o nigra nube sedentem ' .

Deficient olim flammea tela Iovem et tam faeta in pontum plenis decurrere. ripis Praecipitem sissent sumina prona pedem et Fluctibus ct raucis Siculum pertundere litus Ionii cum jam de et unda Maris et , Tunc quoque Dicinis suspensa in turribus ara cessabunt bombos edere raucisonos . C a Cum Diqiliguo by Gorale

43쪽

χo CARMINA CPm Mare nec fremitus edet, nec sibila Uenti,

Nec nimbi, abruptis nubibus igne , sonum et Et cum nubigena Thaumantidis ora , senumque Deficiet croceus , purpureusque color ICum Pontum nitidi pisces , cum litora picr.e Concha , cum densum deseret umbra nemus ἔTurre tua tunc , Corneli dulci fime , raucosia Tinnula cessabunt ara ciere sonoS . Ad GermanoS.

OPO υρι apud , Germania humanisma

Gens , culpor , atque turpioris flagitii ornasse dicor , nescio quid, laudibus, Impuro id es ab homine consscrum , ct levi rTesisque tellus omnis es mihi Itala , Tantum me ab omni abesse turpitudine, Luantum ille ab omni laude semper abfuit. Annis abhinc triginta , ct amplius, scio , Nonnulla me fortasse non castifimii Lusisse versibus ; quod alas tunc mea Rerum me adegit inscia, ct semper jocii

Licentius gaυisa , concessu omnium s I uUenta et quod fecere , o alii item boni . At nunc abit juventa , lusus permanet ;Et carmini illi nomen adscribunt meum Idem , quod ante erat, nec adscribunt diem L . Eandem, erat qua , quando id olim lusimus: Sed qxod puer peccaυit , accusant senem . Rerum hoc utut tamen si, ob cani nihil Scries e me scitote : namque tunc quoque Testυa nos a turpibas secreυimus , A mollibusique impura; cumque versus Laudavimus Furnum , aud mares laudavimust in ad ille ait per maximam calumniam Sed feminas plane , ut videre carmine Ex iis adhuc potestis ; atque moribus, Industria, pudore , continentia

44쪽

IOANNIS CASAE

Lasciυiam nos carminis correximus

Illius , emendaυimusque seriis Iocos, boni quod literis quam plurimi Testantur , inter quos senex ille optimus M Bembus: is me ver us lectis is ornaυit, is pedestribua sermonibus, Cum maxima esset dignitate praeditus, Et splendide habitare in mea dixit domo

Virtutem , homo gravis, senectute ultima . Eburnea tu , Flamini , me concinis Dra , ct Libellos dicis aureos meos. Victoriusque candidus me laudibus

Complexus omnibus, vereri Uos Uelat

Luid turpe de me . Non ego possum infici

Calumniae caligine ulla turbidae, Luando tuetur fama me consentiens , Constansque Uatum , totaqMe testimonio Et acta pure vita luce in urbium

Clarissimarum. Diligit me cirutas Beata Venetum , ut diligit cives suosiauid , clariorem habere quod me neminem Se dictitat flos Patria urbium mea Laid nobile oppidum Bononia, artium

Caussa bonarum , cognitum vobis quoque Exquiritote , amabo vos , quid sentiat De me et mea illa civitas nutrix fuit: Namque erudivit illa nos a parvulis.

Laid Vs Roma Pradicanti ignoscite

De me mihi: non tota nos complectitur Amore, mater liberos uti sinu

Complexa gaudet 3 Luare habere transfuga De me Mem nolite perditifimo et Sed enecate in dies magis sti, Padoribusque , ct esuritionibus rLuod belle adhuc fecisse vos existimo , Pirtute Natio , o stri, atque industria , Et literis clara , ingesque gloria .

45쪽

de in Florentina editione suo loco poni nequive runt , quia serius missa , hic apte rubjiciuntur . Cujusmodi illa sint, & quantum ipsis trubui debeat statuere , id Lectorum a judicio committitur.

IN PSALMUM CIII.

. - . . L

P Laude , Anime , Domino . auam tua es , Deus meus, Evecta in altum gloria lLaudem, o decorem indutus, ct clarissimo es, Pt veste , amictus lumine . Tu extendis, ut tentorium , Coeli plagas ;Aquisque summa ejus tegis.

Tu nube, ceu curru, uteris. Tu praepetes Inambulas ventos super . .

Menies solatas , igne radiantes Goros Tibi administros comparas .

Ta brutam humum firmissimas super bases

In tempus aternam locus.

Hanc υasus humor, tanquam amictus, obtegit. Insederint jugis aquae I Si tu increpes, refugerint, vocis tua Tonitruo perterrita . Montes supini, concaU Ualles, eo,

auem statuis , haeserunt loco . Tu ιerminos immobiles figis Mari ,

Ne fluctibus Terram obruat . . Tu emittis in co*υallibus fontes υagos Media inter ima montium.

Huc se se agreses conferunt potum fera et

Sisim hinc onagri temperant. Ateria aves in editis agunt locis, Per saxa , qua rivi strepunt. Superne montes irrigas. Opera tua, Tellus repletur ubere.

46쪽

IO ANNIS CASAE

Foenum pecoribus, multiplex herba genus ,

Obsequium ad humanum , creas. Frumenta terra educis, o mortalia Luod corda υinum mulceat. . Et ora olivum lata reddens unguine, Ut panis intus roborat . .

Alis alta campis robora , o Libani arduas , Ω-as Vse fecisti , cedros . , Passerculi illic nidulantur et o vaga

Abies domus Ciconia es. Dant tuta CGυis Iustra montes editi; cuniculis caυi Ipecus. Dirimenda Lunam tu creasti ad tempora rSol novit occasum suum . Tenebras parasti , unde exstitis nox , confragasina permeant silvas fera , Semni Leonum in pradam hiantes , ut saam Sibi a Deo escam quaritent. Orto vicisim Sole , turmatim sua

conduntur in cubilia. Tam vero ad artes, atque culturam soIi Iomines diurnam prohunt.

Luanta opera , Domine , funt ιπa i Omnia assabre Plena opibus es Tellus tuis . Magnum hoc Mare, immensi que tractibus patens , Vi piscium innumera scatet: Infant pusilla animantia , insunt grandia ;Illae carina permeant

Inusitata vastitate belluam Finxisti, ut illic luderet. Haec cuncta ab uno te expetunt, suo sibi

Ut tempore escam praebeas . Te dante capiunt, te manum ditem tuam Laxante, complentur bonis.

Vultum tuum si avertis , harent; spiritam Si iis adimis , in cinerem suunt.

A ante rufum spiritu ex sent tuo ;

47쪽

α CARMINA - . Faciemque ren/υabis soli. Cominι perennet gloria et ipse fabrica

Se Dominus oblectet sua , Dibefacta cujus Terra conspectu tremit, Montesque tacti fumigant. Cantabo Domino vitam i8 omnem; quandiu Fnero , Deo Vasium meo . O,atio illi grata si, quas , mea. Dominus meum sit gaudium . Tollantur e terra impii, ut ne sint quidem. At tu, Anime , Domino plaudito. Venetiarum Laus.

AN te alias , qvas Terra colit, quas alluit AEquor,

Quasique Polo videt ex alto Sol aureus urbes, Urbs Venetum mediis pulcherrima surgit ab undis ,

Regia Neptκni , satio dulcissima Ν mphis , Humida cui Thetis assurgit, ct arida Tellus.

Illa cavo fundata Mari, caput ardua Caelo Molibus in is , ct cess turribus aquat Maenia , qua tutos , o propugnacula reddant - Indigenas et flant Templa urbem cingentia circum, Stimmo erecta Deo , DiUumque , hominumque rurenti, Omnia, o una emnes sub relligione per annos. Illa loci munita situ , Terrieque , marique Immine=, en lentis Orbem moderatuμ habenis rNamque opibus pollens terrestribus , imperat undis ;Undarumque animos mollit, Pelagique furorem ;Et flans mole sua , suspenso caerula nutis Regna premit, Pontique immensum temperat aquor.

Classe potens , Nerei conjux , Regina profundi Puppe sedet celsa , o ventorum flamina longe

Observans, summa cum majestate minatur Gentibus , c trepida formidine litora complet, Et quatit a siduis totum terroribus Orbem ;Fortunata , Deumque Italis data numine regnis.

48쪽

IO ANNIS C A S R. Illa eadem se laude noυa super aethera tollit . Ex illo, quo Terra die sepia aere pendet, Non fuit in latis Res unquam publica terris; Nec Regnum, quod perpetua ditione tot annos Floruerit, dederitque suas sua jura per urbes et Iam tempestates , jam dura pericula passa es;

Non unquam obmersa tamen; nunc altior auras

Carpit, ct invicta sulcat freta vasa carina ,

Contemnens imbres pariter , ventosique furentes . Et jam tempus erit, tanta quo υiribus Urbis Parebunt terraque omnes , undaque reposta et

Sic Genius , sic Fata loci, sic Numina mandant, Sic o bellandi poscunt, populosque regendi , Ωuas clari retinent artes Cremque , Patresque , sit ingenio qs immortalibus aequi. Ad Pompilium Amasaeum. NE Tu immerentes, ne muliebribus

Manes paternos urge ululatibus, Neu tinge dulcem , qua fruuntur, Ambrosiam lacrimis amaris, Amice. Vixit non ita Romulus., Ut jure luctus, Vel querimonia

Ps ranus illum subsequatur,

Dura selut mala contigissent Vita cadenti . Respice , respice , ua mente virtus sit patris inclytaratura natum Ac remissum , or Tarpiter in lacrimis iacentem.

Idem tribunal nos manet, urnaque omnes. Beatus quem minima premunt

Culpa . Absolutum o rite Iudex Misiit ad Elisam quietem ἔ, iana dum ille latus perfruitur, Deos Frustra lacessi fractus, ct impotens;

Et voce compellas acerba . III.

49쪽

26 - CARMINA Fata tuis inimica votis .

Non os amicam est , optime Pompili , Ut quicquid illis es placitum semel

Nos improbemus ; non ea nos

Lege putres capit ima Tellus . Scelus nefandum caeca Promethei Aggre a mens es, dum noUa corporas lingit ex limo , minaci Iupiter ore , fremensique dixit: At non inultum et dira necessitas Armata υinclis, ct jugo aheneo

Instabit illis , sis sceptra ,

Sive graves tulerint ligones: Nee Lelli aduncas est Uient manus Collo imminentis , sυe perambulent Telluris oras , sive turgens

Per mare , navim agitante Uento .

IIaec ille , jurans per Sugios lacus, rara dixit: frustra igitur ferox

Luberis relucrari Deorum,iau.e melius patiare , ju lis .

Eloquentiae laudes. . Ad Cornelium Mustium Epist. Bitoni. Non marmor Parium, non ebur Indicum Nec quicquid Lybicis conditur horreis Νon auri rutilans lamina , claυiὴus Aservata tenacibus , Corneli , Superum nos rapit ad choros , Aut miscet liquidi pocula nectaris, Idaeus juvenis qualia dat Iovi,

Flavescente nitens coma .

Tortuna siquidem munera barbara , - Ut gliscens pelago Carpathio Νotus,

50쪽

Fortes disjiciunt ita, Ut nunquam a tumidis fluctibus enatem rΝon si Peliaca praesidio ratis Nitantur, potuit quae mare turgidum , c Robur vincere Colchicam. Sed qua nos beat, est divitis ingenis ena , est posse graiss pectoris edere Partus, Mercurio dextro , ct in omhiam Mentes non sine Gratiis Furtim melli os serpere rivulos . His olim rigidos artibus Orpheus

Demulsit lapides , ct docuit feras

Iunctas ludere quercubus .

IIis o Thebaicae conditor arcis es Dictus , qui ad strepitum ducere tibiae, Atque Urbis potuit saxa sequentia

Circum ponere moenia . His Neros Diius corda potentium

Inflammata Ducam, sta sub Ilii Sedabat, quoties disidio gravi

Inter se , ut maris aequora , Certabant, Zephrris acta, reflantibus Euris. His te, ut olorem prope cernimus

Linquentem fluvii prata coprii,

Verno tempore , lucida Pennis praepetibus tangere sidera , Et Lici fontra metna palatia Perreptare Deum , e tu ab arduis

Vibras fulmina pulpitis

Verborum , is supidis auribus iveris . Temet; flve agili mente sacros choros Divorum penetras , sanctaque Numina, Et Usteria non prius Sic expressa , Hlo non homini dato , Nec quali manus est usa Promethei, Ignem qua aetheriis sedibus ab iis ,

Hic mortalibus exprimis.