장음표시 사용
241쪽
gistri. Huius regulae multiplex dem astratio: Unus Deus, unus Christus Iesus humani generis Restaurator, una revelata Religio : in regula ergo fidei omnes Ecclesiae Magistri conveniant, necesse est; et qui ab hac regula vel minimum discedit, Haereti-Cus est. Huc respiciunt verba Christi : Unus enim est Magister vester . . . Nec vocemini Ma
gisrri , quia Magister vester unus est Christus Matth. C. 23. v. 8. i. Christum ergo sequi Magistrum nostrum, non libertas est, sed necessitas, non obsequium, sed de
In iis autem placitis, quaei absque religionis detrimento adhuc possunt diuratari: hunc, aut illum Doctorem, hanc, aut illam Scholam more caecorum , et iurate prosequi, ipsa ratio demonstrat, hunc morem indignam esse servitutem. Qui enim hoc modo alium sequitur, non quod ipse sentit, sed quod alii dixerunt, amplectitur; non rationem Se quitur, sed hominem more pecudum p non ingemi sui exerit vires, sed aliorum cogita ta, et dicta pro veris habet. Res pateat exemplis : incredibile putavit Augustinus ,
subter nos ex adverso extare Antipodes: et ego id ipsum sentiam, quia Augustino ita visum est Θ Docuit Augustinus, mundum hunc non sex dierum spatio conditum fuisse a Deo, sed in instanti, hoc est una tantum die omnia fuisse creata . Forte non licuerit Theologo ab hoc placito recedere, et aliter,
ac aliter sentire Θ sicque de aliis placitis be-
242쪽
ne multis dieito, quae in Patribus, Interpretibus , summisque Theologis parsim invenies . Sentiunt Thom istae Sacramenta physice producere gratiam; moraliter e contra Scotistae. Docent Thom istae cum magistro suo, formalem Sanctorum Beatitudinem in sola Dei visione esse repositam. econtra Ve ro Scotistae cum D. Bonaventura in visio nosimul, et fruitione Dei eam comi tere de- tfendunt: si ergo Thomistis. et Scotistis in his, aliisque sexcentis placitis datum non sit aliter sentire, aliter docere, aliter disputare, etiam dum intrinseca ratio aliud suadet rnonne ipsi sibi durum servitutis jugum imponunt Z Alia accedit ratio, quia ex haenimia adhaesione Theologi non semel in mutua odia exarserunt, nec a conviciis, in juriis, et obtrectationibus abstinuerunt: qua re providentiae R R. Pontificum opus fuit. huic malo decretis suis occurrere. Sicque dum quisquis Magistri sui, aut Schol e placita defendit pro aris et focis, modum non tenet, Christianam charitatem laedit, et scandala creat in populo Dei; indigna profert, et a veritatis inquisitione longe recedit. Sed proferamus tandem auctoritatem, illorum , qui ante me huius regulae in Philosophicis, et Theologicis quaestionibus servandae neces
sitatem experti sunt, et juratam servitutem stricto calamo damnarunt ἀMihi non prodiantur , inquitYLudovicus , Carvaial, qui suorum Doctorum sententias per fas, et v as propugnant: in hoc enim e dia-
243쪽
metro Evangelio adversantur, is quo vin No minales , aut Reales, sed Christum imitari γα-bemur . Ubicumque veritatem invenero, ipsam amplectar, nec patiar, ut quisquam n e jura-rsm Scoἔistam, aut aliquo quovis nomine aρ- pellet . . . . Solius Christi verba sub Ecclesiae
gremio juravi, reliqua nomina contemno IDe restituta Theologia, in Epis. ad Carolum V. .
Ego enim miserrimam hane dieo servitatem , subdit Alphonsus de Castro, sis esse humanae sententiae adinctum, ut non liceae
ullo modo tui repugnare : qualom patiuntur ia, qui se tantum B. Thomae , aut Scoti , aut O ami dietis subjiciunt, tit ab eorum placitis
in quae jurasse videntur, nomina sortiantur,
quidam Thomistae, alii Seotistae, alii Oha-stae appellati. Paulus quidem jussit captivaro
intelieetum in obsequium Christi, non autem is obsequiiam hominiν . Et infra r. Valde enim displicet etiam mihi, quod et nostrvim sodalitium
in verba Scoti fero jurave videatur Contra. Haereses l. I. C., . Et utinam non iurassent didi usque enim ad medium decurrentis saeculi servitus perduravit , quandiu tandem Lectores nostri iugum projecerunt, et
in Schosis, et ia Circulis si uis illud: Ad
mentem Doctoris subtilis. Attollit studiis suum quisque Auctorem , et mori elatur exoptat, quam Auctoris sui patrocinium seserat . Platonicos , otagoricos , Academicos , Stoicos , onicos , Peripateticost Aaedam ego, Cartesianos, IVolsianos, Nevwonianos, Opernicams etc. ὶ Thomistas , Scoti-
244쪽
stas se esse iactant, illorumque dogmata penitus habent cognita. memoriter tenent, de instautibus, relationibus , de qui itatibus. δε formalitatibus disputant. Haec studia erudita, subtilia, seraphica arbitrantur. Ita Sanctes P gninus Prologm. Biblior. . Similia habet Sadoletus Card. in Epis . . ad Paulum III. Similia Melchior Canus de Loc. l. 8. c.
r. Obsequium ergo nostrum cuique Docto rum , qui tam bene de Ecclesia meriti sunt, impendamus; sed extrinsecam illorum auctoritatem tum solum recipiamus, defendamus, quando bene consonat instrinsecae rationi rsecus autem, debito servato honore , eam relinquamus. Evelata Theologia certis principiis a Deo traditis innititur. Enim vero Deus noualia, et alia Dogmata, sed certa , et invariabilia, vel scripto, vel voce Ecclesiae suae
concredidit. Hujusmodi autem principia aliae sunt simplieiter prima, in quibus implici thet cetera continentur r ut in Metaphysicis illud: Impossibile est simul assirmare , et ne gare ; sic in Theologia istud: Deus est, et inquirentibus se remunerator; in quibus ut in primis credibilibus, ut S. Thomas scribit a. I. q. I. art. r. omnes fidei articuli implicite continentur . Atia vero sunt principia praeci Pua quidem, et immediata, sed tamen
communibus illis contractiora: hujus generis
245쪽
in physicis sunt illa ; Res naturalas materia et forma constare; Naturam esse principium motus, et quietis . In Theologia vero sunt articuli illi, qui, ut idem Thomas docet , stri mo et per se Melibus credendi proponuntur rhi deI Deo, qui est res Theologiae subjecta, emergunt, ec enunciantur i nempe tuum Deum, qui Trinus, et Unus est, qui creavit coelum et terram , qui justiscat impios, qui justos,' et beatos facit, eumdem credimus hominem factum , natum, mortuum, sepultum, suscitatum,
et elevatum in Coelis. Merito ergo haec pri ma sunt , et propria Theologiae principia . Praeter haec duo principia, alia etiam sunt. non propter se potissime petita, et nota, sed eorum quae suste potissima, explicandorum gram iis assumuntur, quae idcircR secundaria vo
cantur . Haec autem sunt ea omnia, quae eas
sacris titeris desumimus, veI ad Dei naturam . et majestatem explicandam , vel si ipsius erinea homines benevolentiam exponendam, rerumque omnium procurationem, quae illis utiles essent, et necessari , etc. Ex quibus patet,
germana Theologiae priueipia in Scriptura. et Traditione eontineri ; sive potius Scripturam, et Traditionem eademi principia amplecti . Et haec de puncipiis primariis , et intrinsecis Theologiae; de secundariis autem . et extrinsecis, qui Loci Theologici, seu cim munes appellantur, in Regula IX REM
246쪽
' ron omnia tumen, quae Christiana amplevi , eritur Theologia , ad fidem pertinere cre dendum est. Nonnullae etenim sunt quaesti omnes , quae in utramque partem possunt di- putari, vel etiam negari absque fidei iactura . e X empla paulo post adferemus . Nunc veru, quoniam Theologo multum adlaborandum erit, ut conclusiones, quae ad fidem pertinent, quaeve non , dignoscat r scien dum est, quaestionum Theologicarum duoeβse genera, unum cognitionis, alterum a. ctionis. Cognitionis sunt illae, quarum finis est scie'tia, ut cum quaerimus: An Pater, et Filius sintne unum principium Spiritus Sancti , an duo ξ Actionis vero illae, quae prae ter cognitionem aliud important , ut cum
quaerimus : An Poenitentia sit ad salutem tamquam medium necessaria Z An Sacramenta novae legis gratiam, et virtutem conferant
Cognitionis quaestiones quadruplicis sunt generis, quas in hac expositione intueminit Sit ne. Deus, vel Angelus, vel anima huma na ' quid sit 8 qualis sit Z cur sit talis p In duplici vero differentia sunt, quae vocantur actionis: aliae illarum rerum, quae sunt ad salutem necessariae : aliae vero illarum, quae tantum utiles sunt. Primi generis sunt huiusmodi : An teneatur homo Melis mortem subire , dum fides Chriiti periclitatur Θ An Christi praeceptum sit Baptismatis suseipiendi
247쪽
rato faciat, an ex opere operantis Alans Eucharistiae Sacramentum ex attrito faciat contritum 3 et aliae hujusmodi. Si quaestio ex Principiis supernaturalibus pendeat, et de si niatur, supernaturalis est; talis est ista: Num omnes resurgemus 8 Quam Apostolus ita ter
minati Christus resurrexit; ergo et nos resur
gemus . Sin autem ex principiis rationalis naturae, naturalis est; hujusmodi sunt: Num Deus sit ubique 3 Num sit immortalis 8 quae licet fide etiam constent: sola tamen ratio ne evidenter demonstrantur. Demum si ex utrisque principiis dissolvantur, mediae dicuntur quaestiones; hujusmodi se exhibet ista: Habeat ne Christus duas voluntates, et duos intellectus, duasque item utriusque sto tentiae operationes p Proferamus nunc eXem Pla quaestionum, quae ad fidem pertinent, quaeve non; et quoniam utrinque infinitae Propemodum possent ad serri; unum, aut alte tum dabimus . Sit igitur primi generis exemplum r An Christi anima simul ac conjuncta fuit Verbo, Deum clare intuita sit pNum in Inferno sit ignis , quo damnati crucian-pur 3 Posterioris tales sunt: Ubi nunc sit terrestris Paradisus 3 Ubi asservantur Henoch , et Elias ' Num Paulus in corpore, an extra cur
ρμέ raptus sit ad tertium Coelum '
nt quidam characterer, seu notae , quibus discerni possunt quaestiones ad sedem spe-
248쪽
ctantes, quaeve extra fidem sunt . Necessaria est haec regula , simulque difficilis , quam proinde probe dignoscere , eaque bene uti ,
tantum est exercitatissimis Theologis. Ex dictis tamen non multum adlaborandum videtur, ut natura, et qualitas quaestionum pos sint determinari . Ea namque omnia ad 1idem pertinere dignoscimus, quae sunt Theologiae legitima principia, sive illa primaria
Sint, sive secundaria: ano verbo eae omnia ,
quae Deus Ecclesiae sponsae suae revelavit; sive haec scriptis mandata fuerint, Sive constanti traditione Christi, et Apostolorum set Nata . De fide quoque erunt ea Omnia, quae ex prioribus illis necessario colliguntur; sive haec ex solis fidei principiis nascantur , siVe externarum facultatum adjutorio in certam lucem Ponantur; nam etsi conclusiones huius. modi non simpliciter sint fidei quaestiones , sunt tamen quasi fidei appendices . Ubi vero res ambigua multum apparet : nemo iudicium cito praecipitet; sed prius diligenter
expendat Scripturam , Traditionem, Patrum consensum, Ecclesiae , Conciliorumque De- Creta, ac tandem rectam rationem . Duplici autem modo quaestiones de fide essu dicuntur, immediath, scilicet, et mediath . In primo gradu eae omnes veniunt , quas Deus Ecclesiae suae clarὶ edidit sive Verbo , sive scriptor in altero eae omnes conclusiones in cluduntur, quas ordine, et vi disciplinae ex
illis prioribus colligere' possumus, et defini, M. His bene intelleetis, longa exercitatione Q a se
249쪽
' . - . secernere quis facile poterit propositiones si dei ab iis, quae tales non sunt; atque etiam haereticas propositiones Illis ex adverso ret- spondentes, Vel non .
RI On eodem modo Theologo disputandum esta , cum iis , qui circa fidem errant, et cum iis, qui de Theologicis rebus disputant, salua Me. Si quidem cum postremi in fidei regula
conveniant, non refellendi sunt , nec acriter
consutandi; in quo plurimum peccavere Scholastici antiqui, vires omnes, et nervos in iis intendentes, quorum inscitia nihil habet periculi , nihil erroris: cum istis ergo amicali
ter, dicam, Pacate, et breviter erit conia bulandum. Ast cum, primis fortiter dimica dum est, omni conatu adhibito , sagacitate multa, et diligentia pari. Neque enim cum omnibus fidei hostibus eadem. via tenenda est. Si enim rem habeamus cum Gentilibus. et Paganis, Revelatione, quam ip i non recipiunt eos revincere nullatenus poterimus etsi cum Judaeis , Veteri Testamento , quod di 'finitus inspiratum concedunt , nequaquam autem novo, quod reiiciunt , eos aggredi , ac refellere datum erit. Si tandem cum Hae
reticis i iisdem fidei principiis , quae et ipat recipiunt, eos feliciter propugnabimus. Quod
si forte adversarius quis nulla certa reco gno3cat principia. controversiae locus adimi tur, φοῦ inter amentes , et carceri mancipa
250쪽
ns neeensendus est. Noe itaque cauth attendendum est: quid adversarius concedat , quidve neget, et sua ipsius prineti pia contra ipsum retorquere, in adiutorium vocatis hoc
aut illo ex Theologicis locis , qui ad rem
magis aptus videtur, et opportunus.
Mant quaedam opportunissima loca quae Ita nobis ad omnienos adversiar os refellendos validi,xima suppeditant argumenta . I. ho rum locorum est Scripturae Sacrae auctori tas, quae libris Canonicis continetur. Q. Auctoritas Traditionum Christi , et Apostolo rum . s. Auctoritas Ecclesiae Catholicae . 4. Auctoritas Conciliorum , praesertim Generalium , in quibus Ecclesiae totius auctoritas residet. s. Auctoritas Ecclesiae Romanae , quae divina immunitate vocatue , et est Α postolica. 6. Auctoritas SS. Patrum, et Ecclesiasticorum Scriptorum . t. Auctoritas
Theologorum, quibus copulantur Iuris Ponti fieti Interpretes: est enim Ius Pontificum quasi altera Theologiae pars . 8. Ratio naturalis, quae per omnes facultates latissime dominatur . 9. Auctoritas Philosophorum , qui naturam sequuntur ducem , quibus adjunguntur Caesarei Iuris Consulti, qui ei. ipsi veram philosophiam profitentur. IO. Humanae historiae auctolitas, sive per Auctores sde dignos scriptae, sive de gente in gen tem constanti ratione traditae. Ex his itaque