장음표시 사용
61쪽
ta creat, si virtute corporis non subigatur; ut tristissima & numero infinita exempla in infantibus d C. testantur.
. Μedicum ideo nosse oportere quidquid corpori ingeri, aut applicari, ab eoque exerceri
queat , quae omnia titulo UI. Rerum non naturaiium recensentur , Commodeque revocantur
ad ingesta, gesta , retenta, excreta, & a 'pli- Cata externa. Confirmatur ex Hipp. elegantissimo textu, qui smul & priorum propositionum veritatem demonstrat, ex Lib. I. de Diaeta. Qui is de hominis, inquit, victus ratione recte scripis turus est, eum, meo quidem judicio . primum is totius hominis naturam noscere ac dignoscere M OPortet. Ac nolle quidem ex quibus ab initio is Constet; dignoscere vero quaenam in eo paris tes superent. Nisi enim primam Constitutioisis nem noverit, quodque in corpore superet , is ea quae homini Conducant minime offerre po- . M terit. Haec igitur quae scripturus est , cog- ,, noscere debet, deinde vero ciborum omnium' is ac potionum ex quibus victus ratio Con-- stat; quam singula facultatem, tum ex nais tura, tum ex necessitate S arte humana obis tineant. Scire namque Convenit, quanam ra- tione ex valentibus natura vis detrahatur,
is & quomodo imbecillis ; ut cujusque occasio
is se obtulerit vim ex arte adhibere Oporteat. Neque Commemoratorum cognitio ad hominisse Curationem satis esse videtur, quandoquidem is qui comedit, nisi etiam laboribus utatur, sari nus esse non potest. Cibi enim & labores,, adversas inter sese facultates, mutuo tamen adis sanitatem conserentes, Obtinent. Labores Bamque
62쪽
que ea , quae adsuΠt, Consumere solent. cibiis vero & potiones , quae Vacuata sunt, explent.., Laborum autem, quantum Par est. DCultas, , , tum eorum qui a natura, tum eorum qui per, , vim Contingunt, dignoscenda est, & quinam ,, ex ipsis carnes ad incrementum, & qui ad de-- fectum Praeparent. Neque ista tantum, Ve- ,, rUm etiam Conveniens laborum modus, qui ais Nobis adhibetur, pro Ciborum copia, homi- ., Dis natura, & CorPorum aetate, Pro anni tem-M poribus , & Ventorum mutationibus, pro Io-M Corum situ, in quibus vitam agunt, & pro an- is ni constitutione. Quin etiam syderum ortus is & occasus noscendi sunt, ut mutationes , &M ciborum ac Potrinum redundantias , Uento- ,. rumque & totius mundi, ex quibus sane mor- ,. bi hominibus proveniunt. observare sciat. Ne- is que tamen cum haec omnia cognoverit, satis A invenisse existimandus est: Nam si praeteris haec inventus fuerit cujusque Naturae Conve- ,, niens cibi modus , & laborum numerus . ,, qui neque supra, neque infra modum exce- is dat, sanitas sane hominibus exacto inventa fue-
s. Dissicile esse hinc ejusmodi cudere Regulas, quae homini cuique ex aequo prosint, ob idio. syncrasiam , seu propriam cujusque Commistionem. Hinc Hipp. jubet Μedicum Curare oportere , communia cunctis, & singulis propria in
Caeterum asatus mox ad n. 4. ex Hipp. teXtus,
hoe abunde confirmavit. Idem Ofur ex Hipp. jubet praefat. Lib. I. o. Ita ut eadem rea in homillibus eandem viovendi
63쪽
vendi normam sequentibus saepe oppositos edat effectus: Hinc singulis hominibus fuam & integram sanitatem servari, licet non tantum vario, sed plane opposito modo usum vi. Rerum non naturalium instituant: sic quidem . ut si vivendi rationem permutaverim vicissim inter se, mox utri que alieno more fruentes aegroteus, qui suo proprio morigeri rite valebant. Probat hanc veritatem Locus Hipp. ad n. 4. allatus. Confirmat Baco Verulamitis exemplis i tegrarum nationum, opposito more bene valentium , mutata vero vicissim inter sese vivendi norma, aegrotantium. Imo narrat Brachmannos seu
Gymnosophisas Indorum . qui in vitae sustentaculum nil, nisi quod de semine lato supra terram, non infra, Crevit, & aquam assumunt, sanissimos vivere , fierique longaevos ; alios autem Indos in
eadem tellure carnibus pluribus utentes vivere quoque valentissimos; mutato vero more, utrosque aegrotare.
7. Ipsam consuetudinem, vel Idiosynerasiam .hie tantam exhibere varietatem , ut prorsus incredibile sit; ita ut mutatione subita , licet ex pessimis in optima. periculosius nihil. Docuit namque Hipp. Aphor. a. n. 38. ,, Paulo deterioris S potus & cibus . jucundior autem. eligenisse dus Potius, quam meliores quidem sed ingra-
,, tiores. Crassum proinde errorem erraret, qui ad hanC miram Consuetudinis vim, Ceu alteram naturam , non adverteret. Imo observavit sapiens Hipp. hanc consuetudinis vim contra Comsuetum Naturae ordinem obtinere, Aphor. 2. n.
49. ,, Consueti solitos. inquit, labores ferre, etiri amsi fuerint debiles, aut senes, facilius eos seu runt.
64쪽
,, runt, quam quidem insueti, Robusti licet ju-- Venesque fuerint,,. Et aphorc sq. A multo,, tempore Consueta , etiamsi fuerint deteriora , ,. insuetis minus turbari solent. 8. AEtatis, sexus, temporis anni, regionis, &C. distinctionem praeprimis esse necessariam. Prohatur ex testimonio Hipp. ad n. 4. allato. Quin& idem ex Hipp. probavi, dum ea de re sermo fiebat in acutorum diaeta. Edacissima vetustas eripere nobis non potuit Epistolam Dioclis affRegem Antigonum, quae saluberrimis pro toto
sex rerum non naturalium usu juxta varia anni tempora Permutando praeceptis abundat. Hisce visis Regulis Diaetae cum sanis praescribendae tum aegris, rogatus de Diaeta sententiam respondere demum Potero.
Rogatus an cibandus sit tegery quomodo' quando8 quibus &c. cibandus sit 8 datae antea Regullae aptam sormabunt responsionem. Rogatus de diaeta sanorum sententiam, respondere potero ad praescriptos me Canones Convertendo , alioqui cespitaturuS. Rogatus ultra , multum ne , an parum Comedere praestantius 8 Respondere in genere possum utrinque peccari: Nam is non Satietas, non fa- ,, mes , neque aliud quidquam bonum est, quod
is naturae modum eXcedat Aphor. 2. n. q.
Tamen si in alterutram partem peccatur, dico peccata excessus Acilius quam desectus tolerari; idque tum in sanitate, tum in morbis. Medico enim auferre facilius quod abundat, quam quod deficit, apponere. HinC Hipp. apb. I. n. I. is Iuis tenui victu delinquunt aegri; ob id magis laedun-υ tur. Omne enim delictum quod committitur, mul-
65쪽
to majus fit in tenui , quam in paulo pleniore,, Victu. Propterea etiam Sanir periculosus estri valde tenuis & Constitutus, & exquisitus Uic-M tus . quia delicta gravius serunt. Ob hoc igi-M tur tenuis & exquisitus victus , periculosus ma- gis, quam Paulo plenior. Nihilominus exceptionem dico in hominibus obtinere, qui tenui valde diaetae assueti sunt dudum; quos constat Diaeta in qualitate aut quantitate vel paululum excedente, in summa pericula Conjici. Clarum rei exemplum exhibuit Ludovicus Comaro Venetus in Libellis suis de Lalude Iobrie- satis. Magnus ille vir tract. I, quem 83. annos natus conscripsit, narrat se Vitio intemperantiae more saeculi sui sibi juveni multas Con Ciliasse aegritudines , ideoque a 35. ad AO. aetatis annum medicam opem frustra expertum, tandem id Consilii a medicis accepisse, ut sobrietatem Cole' ret quam severissime , ea spe lare ut Contrarii
contraria sanarentur ἔ brevi Caeteroquin mortem affuturam , uno omnibus ore affirmantibus.
Consilio huic parentem se , vivendique normam sensim strictiorem observantem, tandem fuisse ab omnibus , quibus antea fere succubuerat, aerumnis liberatum. Quum aetatis 78. annum ageret, pro unciis XII. quas quotidie sumere sueverat, 1e jam suasu Medicorum unc. XIV. sumentem in multa incidisse incommoda : a quibus non nisi antiqua tenuissimaque revocata Diaeta Convales-Cere Potuit. Triatis. 3. quem nonagenario major confecit, scribit se quotannis per duos menses Iethali sere Languore corripi. , ubi Vinum, Cui aD suetus erat, nimium inceperat Veterascere , neque
ratione tunc refici potuisse, ab omni veteri
66쪽
Vino pejus se habentem. Novo autem vino vixa. g. dies usum , ilico pristinae se redditum sanitati. Ergo tenui assuetis victui excessus pejor quam defectus. An ergo . si quis posset prima strictioris diaetae incommoda perferre, seque deinde perpetuo ei addicere , promissam a Cornam, Lesis , M.
longaevitatem indipisceretur P Dico quaestionem hanc multa non carere dis- ficulate. Exemplum Comari multos, id ut cre-cerent , induxit. Nobilis illa Vir in omnibus suis tractatulis, quorum ultimum Centenario major Conscripsit. suo & Anachoretarum exemplo huiuscemodi Diaetae vim ita extollit, ut summam amabilemque senectutem omnibus eam Colentibus Polliceatur ; eandem vero negligentibus suae ipsorum intempestivae mortis causam imputet. Cer te si quaecunque ille de tali vivendi ratione Coninscripsit considero; si Thesaurum sobrietatis a Leo nardo Legyio Theologo, omnia quae Cornarur scripserat multis confirmante exemplis, confectum Pervolvo; si quae Flav. 'sephus Lib. a. bHI. juae. cap. I a. de E enianis, quae Arnoldus aliique de Eremicosis tradidere . perscrutor; sacile inducerer strictissimam & ad pondus mensuratam Diaetam Omnibus aliis ut anteferrem. Perpendenti ero Contra quae Practici testantur. multos scilicet sapientissimos Viros vitae tranquillae & longaevae amore Comarum imitando tam pessime assectos esse, ut & tranquillioris & longaevioris vitae spe simul exciderint, animus haeret. An ratio est, quod Cornarus exhaustus omnino fractusque viribus ac fere perditus hanc strictam vivendi normam amplectendo tam commode eam
67쪽
tulerit; dum interea viri alii ipsum imitati corpore integro robusto, ubi nullis adstrictum Legi. buta degebat perbelle valente, hanC Cornari Re- Sulam m. nime Perserrc potuerint 8 Sane Practico rum observata eo inci mare videntur. Nonne praeterea multum huc facit quod F seniani Asiatici. Anselo eri quoque Asri vel Asiatici fuerint, Calidissi as proinde Regiones incolentes , ideoquo ipso naturae ductu acl sobrietatem apti P Videntur omnia observata id confirmare ; quum jam pridem constiterit eo voraciores esse homines quo polis Propiores , eo magis sobrios quo aequatori viciniores , Caeteris paribus. Hinc Asiatici illi in strictiorem Diaetam proniores & aptiores dicendividentur. Porro ad vitam cum incolumem, tum longaevam degendam strictissime necesistatem Diaetae ex distis concludere nequeo. Imo ipse Hipp. qui ad decrepitam quoque senectutem pervenit, al-
Iatis mox textibus eam Condemnavit.
Hinc Latinissimus C. A. Ceseus qui in sui saeculi intemperantiam ingluviemque , ut sanitatis pestes, adeo invehebatur, hominibus sanis suiqua Curam gerentibus sequens Consilium dedit Lib. X. Cap. I. is Sanus homo, qui & bene valet, &is suae spontis est, nullis obligare se Legibus de-M bet, ac neque Medico, neque Jatroalipta eis gere. HunC oportet varium habere Vitae ge- is nus; modo ruri esse, modo in urbe, saepiusque se in agro : navigare, venari, quiescere interdum, o sed frequentius se exercere
oggeret forte aliquis sanam ct longam quorumdam in Monasteriis viventium Uitam. Sed respondeo pauca exempla ex tot Myriadibus Μο-
68쪽
nachorum & Sanctimonialium, juxta Certam Regulam stricte viventium, nihil omnivo probare 3 quum Rariora Conclusionem a Communi desum- tam haud eludant. Scilicet & suos quisque patiuntur manes in Coenobiis. Qui iis invigilant Μedici testantur plura Certaque morborum genera ibidem obtinere : Monachis perpetuo Oleorum usui devotis Hernias esse , quam caeteris, frequentiores. Inter Μoniales Seirrhos & Cancros flammarum aliarumque partium Crebriores Contingere. Caeterum apud strictissimae Regulae observantissimos ordines Μelancholiam & Hypo- Chondriacas passiones plane domesticas esse, &a priori facile concluditur, & a posterio e evidenter demonstratur. Ut proinde amabilem S longaevam vitam . a Comaro Promissam nullatenus frequentem hic reperias : sed de hac quaestione satis. Si roger praeterea an aliquis Cibus potusquasilluber sit, v. g. Caseus; Cavebo ne Praeceps de derim responsum: sed respondebo ex datis Regulis cum magno Hippocrate, qui ubi Lib. de prim Med. vetuerat quodCunque esculenti & potulen ii genus insalubre aut proficuum pronuntiare . nisi ad varias hominum naturas caeterasque Circumstantias te converteris, dein arguit eum, quICaseum malum edulium dixerit, quia inde male quisquam affectus fuit,. Nam . inquit; si univeris sae hominum naturue infestus esset. omnibustis utique noceret, . Hine jubet examinare prius qualis sit ejus, qui Caseum assumsit , natura. Tum& nobis, quibus tot varia prostant Castorum genera , Prius determinandum foret Casei genus.
Eandem Cautelam loco citato Hipp. Observandam
69쪽
praecipit in omnibus quae vel ingeruntur Corpo ri, vel applicantur; ita quidem ut aliter nata ex his phaenomena explicare, aut iisdem recte uti, Medicus nCqucat. Rogatus quaenam Diaeta praestet; ex mollibusne, & sponte acescentibus, an ex aCribus calidi que Respondebo in genere prodesse alimenta mouIia, natura sua acescentia, acrimonia fere Carentia. Sic Panis & aqua, triti Cum, hordeum, oryza, & id genus alia, omnium deprehenduntur saluberrima , sed praecipue hominibus robustis . Corpus valide exercentibus. Iis vero, qui incinnant in Pontaneum acidum , in Leucophlegmatiam, debilitatem, incipientem Hydropem, ca tera sanis , praecedentia non sola, . sed Cum acribus calidisque conjuncta prosunt. Qui si utrique suum vicissim inter sese vivendi modum Perm
taverint , aegrotabunt. IAn vero perpetuo Hisce erit haec Lex obser- anda 8 Resp. Neutiquam, si causae, ob quas praescriabebatur, dispareant: Diaeta mutanda est ubi homines robusti se minus exercent, quietem Plus Colunt; tunc enim ex acescente Diata pejus habere inciperent: tum & ubi debiliores antea existentes Leucophlegmatiae timorem jam superaverunt, sensim Diaeta permutanda erit, ne in Oppositos morbos inclinare incipiant. Quin etiam notabile est, homines prae Leuc Phlegmatiae metu tu ipsum Hydropem incidere posse , si diaetam ex acrioribus, siccioribus , salitis nimis diu pertinaciterque continuaverint.
Cujus rei memorabile exemplum ad Clar. Hot
70쪽
tonum scripsit Baglivius in Dissert. v.r. argumenisti, nempe Cardinalis Norrisii; qui metu Hydropis quondam futuri, salinis, siccis , acribus, &calidis diu pertinaciterque usus, post aliquot annos incidit in asciten fatalem. Hydrops namque& ab aquosorum acescentiumque nimio, az diuturno usu , & a nimia continuaque calidorum . acrium, durorum, siccorum, tenacium assumtio
Quibus omnibus perpensis prolixiore conclusone opus non erit, ut, quam Μedicinae adeo inique inurunt, infamiam abigamus. Conclusionis tantum loco adscribam magni Hipp. verba uqui ubi praeclaros suos de Diaeta & Medicamentis Canones scripserat; tandem Lib. de Loe. Hi hom. sic concludit: Ars sane Medica jam mihi ,, tota inventa esse videtur . quae sic comparata A est, ut singulas & Consuetudines & tempo- is rum occasiones doceat. Qui enim hoc pacto , artis Medicae Cognitionem habet, is minimum A ex fortuna pendet; led & citra sortunam , &A Cum fortuna , recte eam administrabit. Firmao enim est Ars tota medica, ejusque praecepti si nes, ex quibus Constat, Pulcerrimae, fortunio minime judigere videntur.