장음표시 사용
381쪽
Iohannes de Turrecremata, Antonius de Rosellis, Petrus Montius venetus, Andreas Barbazia siculus, Georgius trapeguntius, s. Autoninus archiepiscopus florentinorum, Dionysius cariusiensis, aliique, quorum testimonia descripsit Nicolaus Sanderus in celebri
opero de visibili ecclesiae monarchia I . Ac solum quidem Pe
trum post Christum monarcham suisse ecclesiae, ne eorum quiadem graecorum aliqui negant, qui acriter pro tuendo schismate pugnaverunt. In his est Nilus thessalonicensis in eo, quem ad
versus latinos scripsit, de romani pontificis principatu libro a .
Eamdem sunt de Petri summo pontificatu rationem, sententiamque sequuti scriptores, qui sexto decimo saeculo noruerunt, ut Iohannes Franciscus Picus Mirandula, ut Bernardus Zane archiepiscopus spata tensis, ut Thomas de Vio caletanus theologorum sui temporis facile princeps, ut Alexius episcopus mel fitanus , ut Iohannes Μaria do Monte archiepiscopus si pontinus, ut Carolus dux Sabaudiae, ut Petrus maronitarum patriarcha sub Leone X. pontifico maximo, ut Iohannes Randeus, ut Silvester Prieras sacri palatii apostolici magister, ut Atherius Pius Carporum princeps, ut Gaspar Schalgigerus, ut Iohannes Driodo, ut Franciscus de Sylvestris, ut Iohannes rostensis antistes, sanctaeque rornanae ecclesiae cardinalis; ut Alsensus de Castro , Dominicus Solus , Franciscus Victoria, Petrus Solus , Iohannes Viguerius grana tensis, Conradus Clingius, Fridericus Nausea episcopus Viennensis , Gaspar Contarenus, Stanislaus Ilosius cardinalis atque episcopus warmiensis, Robertus praesul a rhoricensis , Iohannes Quintinus, Franciscus Titet mannus, Clemens Monilianus, Regina idus PoluS s. r. e. Cardinalis, Petrus Auratus, Albertus Pigbius, Thomas
Campegius, Remundas Rufus, Melchior Canus, Gaspar Casalius, Adamus Delphinus, Iohannes Genesius Sepulveda, Iohannes Hes-
382쪽
selius, praesules aliquot orientis in professionibus fidei editis hoc
eodem ecclesiae saeculo, Iohannes Stolanus, Tilmannus Segehe gensis, Franciscus Turrianus, Iacobus Nauarchus, Iohannes Moronus, Gaspar a Fosso, Petrus Fontidonius, Gaspar Ferrantius sues-
Sanus, Hieronymus Osorius, Michael Medi na, Thomas Elysiusneapolitanus, Marianus Victorius reatinus, Hieronymus Seripandus s. r. e. cardinalis, Guillelmus Postellus, Fridoricus Staphylus, Franciscus Horantius, Paulus de Palatio, Hector Pintus, cuillelmus Lindanus, catechismi tridentinae synodi auctores , Georgius Ederus, Alanus Copus, Renatus Benedictus, Martinus Cromerus, Franciscus Vargasius, Iodocus Ravestentus, Sixtus senensis, Franciscus Sonnius, Benedictus Arias Montanus i , Caesar cardinalis
Baronius a), Robertus cardinalis Bellarminus 3 , Dominicus Ban. nesius 4 , Gregorius de Valentia societatis Iesu theologus 5 ,
Guillelmus Estius Q. Hanc vero orthodoxorum de Petri princi-
Patu Sententiam, cum tam clara, tamque perspicua sit, ut nulla
ratione implicari possit, etsi imprudenter calvinus reiecit, veterem tamen esse, ac late, longeque propagatam consessus est 7 .
Numerari autem vix possunt, qui saeculo XVII. pro singulari primatu Petri accurate in primis , diligenterque scripserunt. Itaque aliquos commemorabo, missis ceteris, ne lectori creem m
Iesuam. Igitur Matthaeus Caryophilus archiepiscopus iconiensis in eo, quod adversus Gergani blasphemias perscripsit, opere 8), Pet
383쪽
rus Arcudius in ea, quam adversus Baria ama in edidit, de purga
tau si , ut Chariasium, Petrum de Marca, Theophilum Raynaudum, Isaac tu in Habertum, Petrum a sancto Iosepho, episcopumvaurensem, Augustinum de Bellis, Antonium Dianam, Claudium Morellium, Guidonem Brito nullum, aliosque praeteream, quorum
sunt a nobis initio huius disputationis indicati de singulari Petri
principatu libri SAECULO XVIII.
Post Innocentii X. poni. max. decretum , nemo usquam fuit eorum, qui romanae ecclesiae religionem ab se coli dicerent, qui Petrum parem omnino fuisse Paulo arbitraretur. Itaque non ii solum, qui Summo esse opere sibi pro ecclesiastica monarchia pu
gnandum iudicarunt , ut Lequienius 8 , ut Benedictus Bacchinius 9 , ut Ludovicus s. r. e. cardinalis Gottus io , ut Fran-
384쪽
ciscus Antonius de Simeonibus r), ut Orsius sa), ut Fogginius 3), ut alii propemodum innumerabiles; sed ipse 4 etiam
Quesnellus, qui a Dupinio 5) non dissentiens, verbo monarchiam
Statuere, re autem Vera evertere visus est, Petrum potiorem suisse,
praestantioremque dignitate, atque potestate Paulo confirmarunt. Quum igitur tauta tot scriptorum, tamque illustrium omnium aetatum Consensione adeo excellens Petri dignitas , auctoritasque suerit, ut eum universi non ceteris apostolis modo, verum etiam Paulo ipsi praestitisse defenderint; magno scilicet in errore, maximaque in perversitate sententiarum versentur ne esse est, qui Paulum Petro ut non superiorem fuisse, ita ne inferiorem qui
Vt Ponuntur, refellunturque argumenta corum , qui Paulum existimarunt aequalem fuisse auctoritato Petro. At esse quaedam statuunt, quae conturbent, impediantque , quin Petrus Paulo praestantior credatur. Principio namque paulum aiunt si episcopatum romanum una cum Petro obtinuis-Set, neque tanta excelluisset auctoritate , quanta Petrum Praestitisse constat) Lino, qui Petro successerit, inferiorem fuisse suturum, si superstes Paulus Petrus suisset. Id vero tam esse a vero discrepans, ut ne veri quidem simile videatur. Iam vero qui ante Petrum quandoque, persaepe autem p t Petrum nominari consueverit, hunc esse dignitate Petro, atque Potestate Parem. Nam Petrum potiorem ceteris apostolis et habe
385쪽
ri, et esse, quod priore Semper loco a patribus nominetur. Paulum vero interdum ante , persaepe autem post Petrum Comm
morari. Fuisse igitur Paulum Petro dignitate, atque potestate
Deinde caput, principemque universae ecclesiae censeri Petrum, propterea quod traditum a maioribus sit, secisse eum ecclesias romanam, antiOChenam , alexandrinamque suas. Traditum porro id ipsum ab iisdem patribus esse de paulo. Quamobrem suisse Paulum universae ecclesiae caput, ac principem. Rursum pontifices maximos, qui sustineri ab se curam, soliicitudinemque ecclesiarum dixerint, Pauli haec caussa solitos sui se dicere. Haee vero numquam fuisse dicturos, nisi Paulum non modo ratione romani episcopatus , sed etiam summi in ecclesia principatus suum fuisse Praecessorem existimassent. Praeterea, ut Petrum, ita Paulum christianae rei publicae patrem, atque pastorem suisse a maioribus appellatum. Fuisse autem his vocibus indicatum summum principatum Petri. Fuisse proinde principatum item Pauli indicatum, quem maiores ipsi Petri
Geminum quoque lumen oculorum universae ecclesiae Petrum, ac Paulum appellari. Id vero nomen, nisi in summum ecclesiae principem, cadere in alium posse neminem. Summum ergo utrumque apostolum ecclesiae fuisse principem. Quocirca mirabile minime videri, si veteres ProDectum utrumque in tantum asticem inter ecclesiae membra scripserint. ex enim, patrum quidem sententia, Primatus est, Princ*atusque indicium. Quid Θ si patres ipsi romanam ecclesiam quemadmodum Petri, sic Pauli opera tautam esse gloriam consequutum serant 8 Esse autem romanae ecclesiae praecipuam gloriam principatum. Consequutam igitur suisse romanam ecclesiam principatum Pauli opera. At principatum dare qui demum potuisset is, qui princeps minimo fuissetΘ Fuisse ergo principem ecclesiae Paulum. Post qui meritis, Dirtute, electione, laboribus ita sunt pares, ut nullum fingi inter eos discrimen possit, horum eMe parem etiam dignitatem, ac potestatem. Fuisse autem Paulum meritis etc. Petro parem. Fuisse igitur parem dignitate, ac potestate. Esse namque interdum, maiorum opiuione, meritum idem omnino ac
386쪽
principatum, quo dignitas, atque auctoritas continetur. Itaque Praecipuos vostOLrum Petrum, ac Paulum dici ab antiquis scripto
rihus consuesse, quod ii viros merito, virtuteque aequales, aequandos etiam dignitate, auctoritateque esse arbitrarentur.
Inde qui socius in administranda re publica populi christiani, qui in apostolico principatu frater, qui comminister apostoli
Petri suit. qui caput nationum, totius ecclesiae princeps, praecessor pontificum, clavigerque, cuius auctoritate roinani antistites orbem christianum regunt, ac moderantur, appellatus est; qui denique Patriarchatus, primatus, archiepiscopatus, atque Dpiscopatus tulit, nometique apostolicum pontificibus tribuit, duxque ost ha-hitus omnium christianorum ; hunc summum fuisse principatum christianae rei publicae consequutum. Fuisse autem huiusmodi Paulum. Consequutum ergo suisse summum christianae rei pu-hlicae principatum. Iudices item saeculi qui sunt , patresque , quibus nati sunt pontifices filii, atque principes super terram constituti, eos principatu summo fuisse potitos. Petrum vero, ac Paulum et saeculi iudices, et patres suisse, ex quibus nati sunt pontifices veluti filii, qui sunt constituti principes super terram. Petrum ergo, ac Paulum summo fuisse potitos principatu ecclesiae. Rursum sundatores tot ecclesiarum , quot suisse ab apostolis illis duobus constitutas liquet, etsi urbium , in quibus ecclesias constituerunt, episcopi non fuerint, suisse tamen principes, et pastores Summos. Quare Petrum, ac Paulum summos suisse pastot res, principesque ecclesiarum. Irenaeum porro martyrem, qui adhaerendum romanae ecclesiae propter potiorem principalitatem, ut quae instituta a Petro, et Paulo fuisset, scripserat, principatum non minus Paulo tribuis. se, quam Petro : quem non magis suisse, quam Paulum, ecclesiae architectum sapientem, ducemque apostolorum Cognorat.
Age vero patres, qui de Petro ita loquuti sunt, ut ei Paulum coniunxerint, quis credat id umquam fuisse facturos, ni pa rem fuisse Petro Paulum putavissent Θ Loquutos autem hoc modo fuisse patres. Aequasse igitur Paulum coryphaeo apostolorum, ac primati Petro.
Qui dein do silet principes, et capita, et doctores gentium , TOM. V. 4
387쪽
et columnae ecclesiae, et petrae ita sunt, ut unus altero non sit
minor; eos principatu ecclesiae supremo potiri. Huiusmodi autem suisse Petrum, ac Paulum. Quare potitos fuisse supremo ecclesiae principatu.
Inde qui vertices, qui praepositi, seu praesecti, qui gubernatores, qui divinitus constituti rectores sunt, ut alter alteri nihil contulerit, eosdem supremos fuisse ecclesiarum hierarchas. Fuisse vero tales Petrum, ac Paulum. Quin etiam quam Petrus in iudaismo obtinuit, eamdem Paulum in gentibus obtinuisse auctoritatem. Itaque non imparem Petro Paulum ab Hieronymo vocari. Inveniri autem posse neminem, qui cum Paulum nulli secundum a maioribus nostris appellari, iisque titulis honorum omnibus Ornari, quibus Ornari consuerit Petrus, videat; parem fuisse Paulum Petro inficietur, praesertim si consideret suisse Petrum redargutum a Paulo. Quod si sunt, qui Petrum , propterea quod solus et rector , et pastor, et princeps apostolorum, et dux Omnium, ae moderator, et claviger, et petra ecclesiae vocetur , nullum habuisse ingerenda christianorum re publica collegam putent, hos nihil agere. Quemadmodum enim ex his appellationibus, quibus unus interdum Paulus ornatur, non sequitur, Petrum summa caruisse in
gubernanda ecclesia potestate; ita ne illud quidem ex Petri titulis sequatur necesse est, esse Paulum de summo auctoritatis,
dignitatisque gradu deiiciendum. ornari vero solum interdum Paulum hisce generibus appellationum, tam esse perspicuum, ut Oratione, qua confirmetur, non egeat. Itaque labi, decipi, errare
vehementer ΙΙabertum, Petrum a s. Iosepho, atque Vaurensem episcopum, qui uno illo argumento ex Petro apostolorum coryphaeo concluso nixi, Paulum monarcham suisse negant ecclesiarum. Magnis item tu erratis eorum esse sententiam , qui Paulo Petri collega constituto, verentur, ne biceps esse Christiana respublica videatur. Petrum namque, ac Paulum principes esse duos, qui unum caput constituant. Nullum autem tam ineptum , tamque imperitum rerum esse, qui aut tricipitem Trinitatem, aut romanum imperium biceps tum fuisse arbitretur, cum duo essent imperatores, qui pari auctoritate ita essent instructi, ut unus nul
388쪽
duo interdum, tresve fuerunt imperatores; duobus etiam summis ecclesiae principibus constitutis, monarchiam ecclesiasticam potuisse consistere. Quamobrein iniuria Habertum agere, qui a Marco Antonio de Dominis mutuatos adversarios scribit suisse, quam tuentur de duobus principibus caput ecclesiae unum Constituentibus, opinionem. Spalatensem enim duos principes constituisse ali. quando fortasse; duos vero principes, qui unum caput efficerent, numquam. Aequiorem suisse Allatium, qui discreparo dixit Spa- latensis errorem ab eorum, qui duos principes , caputque unum confiterentur, sententia. Quin etiam Combesis tum virum ex ordine praedicatorum cruditissimum, qui tanta cum laude in veterum patrum doctrina versatus suisset, tam fuisse ab Haberti, Petri a sancto Iosepho, Marcaeque errore distantem , ut Paulum Petro parem omnino fuisse statuens, Antonio Arnaldo, eiusque des usoribus assentiretur.
Verum est, quod priore loco opponunt , levissimum. Quis
enim eos docuit, non Paulum si romanum episcopatum una cum Petro obtinuisset, ipsique suisset superstes Petro), sed Ι. num fuisse Petri primatus successorem suturum P Atque est haec adversariorum ratio propria non disserentium quidem sophistarum, sed somniantium. Nam qui ita duos episcopos romanos Petrum, ac Paulum comminiscuntur, ut post eos unum, non duos fuisse semper antistites romanos suturos putent, quo demum stupo
re animi sese in opinionis portentum illud abripi sinant, ut pe
tro vita sancto, si vixisset paulus, Linum cum Paulo episcopum romanum, Pauloque episcopo item romano superiorem fuisse suturum existiment, ne suspicari quidem possum. Sed hoc nihil ad nos attinet, qui Paulum opiscopum fuisse romanorum non arbitramur. Quod si Lino post Petri mortem episcopo, et praecipue
totius ecclesiae pontifice constituto, verentur ne si superstes Pau
lus dicatur, dereptum quidquam esse de dignitate apostolica videatur , si C habeant : eo tunc pacto sustineri dignitatem a Paulo potuisse, quo eam Iobannes sustinuit i , quem vitam ad Cle-
389쪽
mentis pontificis tempora produxisse constat. De altem argumento dicam alio loco opportune. Neque est gravius tertium , quo steti adversarii esse Petro Paulum aequandum censent. Etsi enim Petrum principem suisse omnium ecclesiarum, facile concedam , propterea quod traditum
a patribus fuerit, cum Sudes praeCipuas, ut rornanam, ut alexandrinam, ut antiochenam, secisse suas ; tamen Paulum pari auctoritate suisse instructum, nuinquam concedam. Nemo namque suit
veterum, qui de solo Paulo disserens , fuisse illuni in iis ecclesiis principatu potitum i) assirmaret; quamquam, qui de uno
Petro assirmarent suisse permultos liquet sa). Quare si qui suerunt, qui de Petro, ac Paulo iunctim agentes , sucisse eos illas ipsas ecclesias suas dixerunι, id quidem certe eo consilio dixerunt, ut, Secundum servatorem Christum , Petrum quem aliis
390쪽
in locis palam statuerant suisse Paulo auctoritate si , dignitatisque gradu praestantiorem) principem supremum ecclesiarum ,
paulum vero, qui in primis apostolis numeraretur, adiutorem fuisse Petri, non pontificem, atque monarcha in earumdem ecclesiarum, Ostenderent. Nisi enim ita res habuisset, ii uinquam illi Paulo praeponere ausi suissent Petrum. Est autem ridiculum, ne gravius dicam, quartum, quo argu
mento adversarii tanto opere gloriantur. Non enim sociandum
vostolum pontificus solicitudinem ab se geri ecclesiarum, Curamque scribunt, quod non a Petro, simul ac Paulo id genus auctoritatis in ipsos manasse ; sed quod hac redes se esse Petri digni
tatis, auctoritatisque defendorent, a quo non ut ab apostolo solum charitate, studio salutis generis humani, regimine quodam, atque praestantia ; verum etiam ut a capite christiani orbis administrationis, centri quo unitatis iure, quod est summi pontificis Proprium, cura omnium gerebatur, solicitudoque ccclesiarum. Iam vero pontifices secundiam Paulum sustineri ab se curam, solicitudinemque aiunt, non ut pontificem suminum ecclesiae Paulum
fuisse arbitrentur, sed ut indicent uti se testimonio Pauli velle ad eam rem illustrandam a , quae ipsis per Petrum iure sue-