장음표시 사용
41쪽
viri fortissimi virtus valebat; cognitum aut declaratum fuit. AIta in hac victoria omnia patetacta, ut numquam maioribus, nec illustrioribus argumentis, aut illustrata cile ; aut in posterum illustrari posse viderentur Sed nos de hac victoria, cum ad
rem non spectet; &alij auctores de illa quamplurima litteris
commendarunt, hoc in loco dicere quamplurima Omittimus,. di ad Maliadam reuertamur.
Longe enim lateq. a veritate dissident omnes illi, qui arbitrantur Maliadam Manriqueae de Lara, quam diximus Alsonissum duxisse in uxorem, fuisse filiam Comitis de Lara & Princi- 3pis de Molina. Nam veritas, ut existimo; est fuisse filiam Amar- dei secundi Comitis Maurianae, & per ea tempora principis , nominis celebratissimi, atque Henrici Imperatoris beneficio fuit Arelatensium proRex,&pervnhiersam Italiam Princeps& Vicatius sacri Romani Imperii , copulatis ditioni,Comita tus Subaudiar, Maurianensi, Tarantasiens, Belgiensi,Augustae, Clabasij, Sedunensi,& Transalpina S utia. Hic Amardeus,
qui pater fuit Malladae, quae Allobrox fuit & uxor Alfi si primi Lusitaniae Regis, ex uxore Guigone secundum Paradi- Gnum , aut secundum Philiberti Pingoni j sententiam ex Mahalda filia Comitis Albonensis filium habuit Humbertum
huius nominis II LSubaudiar Comite praeterea et am ex eadeMahalda alium filiu nomine Ioannem Valetudinarium habui G. qui in caenobio Sancti Antoni j viκir, & in eodem loco evivis excessit,insia per filium alium nomine Petrum illi peperit Mahalda, qui vitam monachorum egit, & habuit etiam aliam filia nomine Adelaim, quae Andreae Comiti Anglutiat & Principi Mediolanen si Othonis Caesaris filio nupsit. Habuit etiani Ala-siain, quam Humbertus Bellijcoci Princeps duxit uxorem. Denique suscepit Maliadam, quae matrimonium contraxit cum
AJ fonso primo Lusitaniae Rege, de quo in hac vita nunc vel bancimus, qui, ut statim videbimus, a luis primus Lusitaniae Reu conclamatus & salutatus fuit. Erat enim Alfonsus sanguinis necessitudine Malladae conluctus . Hanc eamdi na, quam hoc inloco ampla tot sententiam, tenet & amplectitiiv Edua
42쪽
A dus Nonius a Leone Iurisconsultus Lusianus, vir non medi eris ingeni j & in historijs Lusitaniae alijsq; non mediocriter ver satus, quam etiam multi alij amplectuntur. Nos vero ad Absensum veniamus
Al nius primus Lusitaniae Rex habuit ex uxore Mallada, quae Allobrox fuit,Sanctium primo genitum,qui Alfons patris haeres in Regno Lusitaniae fuit. Habuit etiam Alsensus ex uxore Mai Ada Orracam Fernandi secundi Legionis & Callectae Regis coniugem, postea vero v summi Pontificis decreto ab inuicem disiuncti& separati fuere, erant enim ratione sanguinis coniunctissimi. Nam per ea tempora iam natus erat filius Alfonsus, qui patri in Regno Legionis & Calleciae successit, & pater fuit Fernandi Terti j, qui Sanctus reputatus fuit. Atque ex Sarracenorum potestate Cordubae & Hispalis ciuitates vi extortas subsuum redegit
Habuit etia Alfonsus Therasiam, quae nupsit Philippo primo
Galliae Belgicae Comiti ,quae cum apud Belgas degeret,nomen C Matthildis Therasiae loco accepit. Et apud eosdem Belgas magnum sibi nomen & honorem comparauit. Belgas enim,dum coniux aberat, Syriaci belli causa,optime & prudentissime gubernauit, ut a patre ipsius Alfonso viro maximo nequaquam videretur degenerare. Philippus vero Therasiae seu Matthildis coniux, dum ciuitatem Ptolaemaidem apud Syrios in Asia cingeret Vallo & Fossas eos'. magna premeret obsidione, morbo pestifero a vim discessit. Therasia autem eius uxor propre Fur naS anno a 2 2ου. fortuito casu morte intercepta fuit. Nam dum ipsa Therasia faceret iter per viam paludibus & aquarum multitudine plenam ; lapso essedo deprimitur, quo ex casu locum illum Reginae foramen hodie appellari consueuit. Tempore, quo Therasa ab hac vita discessit, Fernandus ipsius ex fratre Sanctio nepos Belgiae Comitatum obtinebat, quem optimis legibus postea rexit & gubernauit, incredibili gaudio & omnium Belgarum laetitia inaudita, ut talem atque tantum decebat virum.
43쪽
. Alfonsus Lusitaniς primus Rex habuit etia alios filios illes. Atimos nempe Petrum Alfonsum a Portugallia. Orracham Aiasonsam, quam duxit uxorem Sanctius Nonius,& illi peperit filiam, quam Orracham appellauit,& Consaluus Sosa nobili genere natus & inter Lusitanos nobilissimus illam duxit uxor e. Postquam Alfonso Regi per aetatem licuit, bella praeclar: isi ma gessit , urbes quam plurimas expugnauit , Sarracenorum potentiam, qui Lusitaniam oppresserant; penitus fregit. His
autem rebus commotus Ismarius Africae magnae partis , Bethicaeq. Rex, alijs ad sequatuor Regibus conuocatis, tam ex βAfrica, quam ex ulteriore Hispania tantas contraxit copias, ut
millia quadringenta Ismarij exercitus superaret. His confisus Ismarius in Almnsum properabat lentis quidem itineribus, sed ad vindictam animo concitatissimo. Nec Ilinario Alsonsus segniter processit obviam. Nam in agro Orichienti paulo infra
castrum viride opidum non procul a confluente Cobi is & Tergis fluuiorum in conspectum mutuum venientes castra potuere. Cumq. Alsensus Rex tumulum, ubi vetus erat sacellum e insedisset,& Ismari j copias propre infinitas, undiq- campum
uniuersum compicntes &nostrorum agmina circuinclusa m gna spe deuorantes, aspexisset, pauere cepit, ut ipse m suo testimonio, quod infra apponetur ingenue confitetur. Militibus enim nosti is sanum non videbatur consilium manus cum tam
ta hostium multitudine conserere ; quilibet enim illorum supra centum hostes aduersus se in proelio erat habiturus. Militum tamen animos princeps confirmauit, dimistas Macrosanctatri .
Eucharistiam omnes suseipere iubet,& crastinum diem, qui DIacobo Apostolo Hispaniarum patrono sacer erat,iaetOS exspectare. Cumque advesperasceret senex quidam, qui in eodem lacello, in cuius tumulo insederat Alsonsus, cum hostes com spexit, Eremiticam vitam agebat, & inter Mauros ob aetatem prouectam, paupertatem & vitae sanctitatem, nullius iniuria I cessitus,ad Alsonsum venit,atq; forti esse animo adhortatur Vt qua noctis hora tintinnabuli; quod in sacello erat, num audi- et ἱ tentorium egrederetur; appariturum illi Christum in aere
44쪽
' Cruci subfixum. Laetus tam optato tamque insperato nuntio Αllcnsus, totius noctis peruigilio promissum expectabat. Primo ergo ante lucem diluculo ad tintinnabuli sonum prςtorium egressus suspexit in aere crucifixum dominum ; cuius visi x oluptate propemodum extra mentem absorptus; ita adorans dic bat . Equid Saluator totius uniuersi ξ Tu ne mihi Θ Tu ne mihi appares Quid enim hoc opus est in te credenti; de te summa pietate colenti Θ perfidis istis tuis atque ideo meis hostibus,tuae B diuinitatis ignaris potius apparere digneris, ut Crucis tuae mi . sterium intelligant atque desinant insanite.
Haec de alia his similia, quae ipsς in eiusdem testimonio I
tius declarar, cum ex mentis quasi abstractione persequeretur. Christi colloquentis dc victoriam pollicentis voce iucundiss1- me aiscetiis, in caelum domino recepto, arma postulat; armari milites, acies in ordinem xeduci, dc canoro tubarum concentu imperat signum dari. Also usum ergo quidam ex proceribus totius exercitus nomine adeuntes postulant; eum ita alloquen- C tes, fortissime Imperator, milites tui desiderant, ut te Regem
salutari permittas. Quibus ille ; Ego , fidissimi Commilitones,
honorificum satis inter vos nomen titulum q. principis sertitus sum, alium non appeto. Nec si maxime expeterem,vel poscentibus vobis morem gerere vellem, id tempus aut locus patium tur, sed operam dabo, ut vos ducis vestri non paeniteat. Vos in hoc incumbite de id curate;vi milites dux non desiderem.Contra illi, quae postulas, pollicemur de nobis non deerimus Od pro Rege pugnabimus ardentius, vincemus honestrus; moriemur D alacrius. Cum igitur propre vim intulissent, recusanti magnis
vocibus de tubarum,lituorum,tympanorum q. sonitu,rer acci
malum. Alsonso Henrico primo Lusitaniae Regi vita de victoria, data inde militibus tessera ferebatur in hostes. Ex alia ramen parte innumerabilis ille Barbarorum exerciatus tam disionis clamoribus tam horribili fragore perstrepebat, ut caelum ruere, terra concuti, & quassar, tremoribus vinderetur; commissum est praelium sanguinolentum, pertina d
rum, dc diuturnum a prima diei hora usque ad meridiems a
45쪽
i Mec lisiarius, cuius iam vita periclitabatur, & quam nostri ve- 'Ihementer appetebant, rebus suis desperatis Samisso in confiictu consobrino, cui sui corporis custodiam demandauerat,nomine Homar Atagor Regis Hali ex fratre nepote fugit ipse, &vna Reges,qui cum eo erant. Tantum autem sanguinis effusum cst, ut ex loco certaminis rivuli in Cobrin atque Tergen decu rerent. Quin insecuta paucos post dies pluuia cum tinctam atro sanguine superficiem lauisset, crevissentq. rivi, Terges, qui ad consuentes Cobrin recipit, etiam usque ad Anam aquas sanguine insectas pertulit: quod Iacobus Maenetius Vasconcellius uin Himno Vincentij Martyris his carminibus adnotauit,
Ubi paupere Τerges . Flumine ab Orichio segnis delabitur agro, I Excepti cecidere duces . fusaq; cobones Barbaricat, ac tellus tanto est i uta Ut postquam Fuluiae caedem Hauere, pigerse F iuus θt contage sua, quacumq. meabat, Polluerit mitium late ;suctusq; petitos Funesaris torrens in ortus ante. CAtque aporatis assu Quintilibus impar. -
Post illa, indigenis factus de clade superbi, i Nobilis Ismari
Alsonsus igitur nouus Rex consueto victoribus more in castris triduo permansit & concessa militibus praeda, ipse,qui ea tenus niveo scuto utebatur; Insignia fieri iussit, quaerem ibi gestam designarent. Atque prim um, quia Chri stum in aere Cruci subfixum conspexerit, in argenteo scuto caeruleam Crucem forin nauit.Deinde quod quinque Reges vicis et,scuta quinque per Dipsam crucem distinxit in unoquoque triginta nummos argenteos formauit& figurauit,quod Saluator mundi totidem ve- . nundatus fuisset. Postea a posteris mutata fuit nummorum ratio commodio.
re ratione & in singulis quibusq; scutis singuli quinq; numi posti decussatim ad figuram litterar,x, bis numerato, quod in me dio est, di cum a summo deorsum, di cum a latere ad Iatus fit suppum
46쪽
39 R supputatio, ut numerus triginta expleatur. Haec tunc sumpta ibi insignia fuere, Castella vero aurea septem, quae in rubro
campo scuti Regi j oras ambiunt, tempore Alfonsi III. adiecta sunt pro insigni Regni Algarbiorum, ut infra late dicemus. Nec mirum videri debeat, ii Christus opt. Max.pro Eccles a sua& pro populo suo haec & alia multo maiora &olim effecitia quotidie faxit. Quid enim aliud significat illa conclamatio gladius Dei & Gedeonis,& illud rursum factus est super Iephte spiritus domini &eiusmodi innumerabilia Enisii non absquet B Christi numine, quod illis fortissimis hominibus praesens aderar, tanta bellae suscipi atque profligari potuisse ξ Quid deinde '.
illud de caelo dimicatum est contra eos, & stellae manentes imordine suo & in cursu suo aduersus Sysaram pugnauerunt, nisi caelestes exercitus Christo Imperatori; quem dominum exercituum lacrae litterae appellant,commissos,pro pijs contra nefarios & impios pugnam capcsseree Non est igitur,cur haec exempla virtutis a sancti stanis illis hominibus ad tempiternam temporis memoriam relicta negligamus ;.quae Omnia quae de Al- C fonso diximus, facilime comprobant. Nos autem alia exempla adducemus, quibus clare quilibet poterid dignoscere vera esse, .
quae maiores nostri de primo Rege Lusitaniae Alfonso primo
nobis tradider Vt enim vetustiora praetermittam, Constantinus Imperator . non tam numero militum, aut robore exercitus, aut bellandkscientia, quam Christi praesidio Maxentium superaui quem itae V prima impressione metu perterruit, ut in fugam turpillima versum ad exitiumq. praecipitem si ris alueo demergi com- pelleret. Illum autem eximium terrorem hostium animis ipsius; Christi numere iniecerat. Cum enim Constantinus iam de Christiana Religione praeclare sensisset, vidit eo ferme tempo- . re , quo erat cum hoste congressurus aethere puro atque sereno erucis speciem diuino splendore coruscantem, vocemq. Ccael ' νnuisam accepit , quae illi victoriam denuntiabat, si modo cru- . icem tamquam summi atque aeterni Dei vexillum sequeretur.
Inde igitur omnibus res js insignibus crucis signum anrepo
47쪽
suit,in illo enim omnem spe non modo victoriar sed immortalitatis & aeternae gloriae collocauit, illo insignitus innumerabiles hostium exercitus fudit, Imperiunt l. Romanum latissime propagauit. Quid referam de Carolo Martello sine praesentis Christi auxilio suspicari possumus ab exiguis initijs ad tantam gloriae magnitudinem peruenisse. praesertim cum eas reI gesserit, quae viribus humanis perfici nullo modo potuissent. Incredibile foristasse multis videbitur, quod est memoriae traditum, fuisse uno praelio ad trecenta septuaginta millia Arabum virtute & auspi-lijs Martelli occissa, eo praesertim tempore,quo gens illa plurimum armi S poterat; dc cunctae Africae atque Hispaniae exitium de vastitatem intulerat. Mihi vero nihil dignum admiratione videtur. Nihil est enim tam arduum atque munitum; quod non excellens virtus, Religionis studio confirmata expugnet doconterat. Quid de Theodotio Imperatore hoc in loco commemorem ξqui cu Eugenio ita confiixit,ut facili me se Christi praesentis auxilio superiorem esse cerneret; fuit aurem in hoc im- perator ille mirabilis; qui, quo tempore reliqui corpora somno ct cibo reficiunt; is cibi abstinentia & votis summa Religione susceptis animum confirmabat; cuius quidem pietatis atque Religionis fructum eximium tulit. Nam ubi primum signis coru. latis manum cum hoste conseruit excitati repente turbines vehementissimi aduersas copias hostium peruerterunt & teIa ab illis in Theodosi exercitum coniecta, maximo impetu repule runt. Illius autem insignis victoriar meminit Claudianus cum ita ad Theodosium scribit. 4
c nimium dilectae Deo, evi fundit ab antris, AEolus armatas biemes, cui militat aether, ει canturati 'veniunt ad classica venti.
Simili Religionis studio incensus Carolus Magnus omnia gramuissima bella contra Christiani nominis hostes suscepit, nec ullum unquam periculum Christians Reipublics denegauit Non immerito igitur illius virtutes, quibus tamquam gradibus in caelum adicendit, omni genere monumentorum immortalitati
48쪽
in consecratae sunt. Pari Religionis ardote, multis post aetatibus multi Principes Itali, atque Galli, Duce Gothi fredo viro singu-
lari, virtute animi, & egregia voluntate praestantissimo,& inau. dira pietate florentissinao, expulsis Turcis atque Saracenis Ciliciam & Syriam omnemque illam Asiae partem armis receperunt, & Hierosolymam, cuius liberandae studio, omnia quae sunt in vita cara atque periucunda, reliquerant, immensosque
labores susceperant, ingenti armorum contentione recuperarunt. In quibus hominibus nescio quid primum admirer, exi- miam ne virtutem,an insignem potius pietatem Θ Virtutis enim magnitudo tanta fuit, ut omne ita barbariem, quae tantum n mero atque robore valcbat,ut etiam de uniuerso nomine Christiano ex hominum memoria delendo cogitaret, ita repulerint, ut longe a Syriae finibus summouerent ; singularis pietas in eo perspecta est , quod nec ulla necessitate coacti, nec iniuria lacessiti bellum cunctis hostibus Christiani nominis intulerunt, ut Christi monumenta atque vestigia, terris ad insignem diuini beneficii memoria impressa, venerar maculamq; illam sanctissimi Sepulchri a Barbaris oppressi, quae in Christiana gente insederat,delere possent. Quid autem nunc de rebus ab Hispanis ardentissimo animo atque singulari pietate gestis se monem instituam Θ Quae quidem eiusmodi fuerunt, ut nemo sanus suspicari valeat, eas sine Christi praesentis auxilio, cuius amore Hispanorum natio libentissime sese in vitae discrimen inserebat ; perfici potuisse. Cum enim tota Arabia, & Africa influens in Europam Hispanos armis oppressisset, & caede atquen infinita clade & crudelitate consumpsisset; paucissimi ex illo
naufragio collecti,tanta virtute hostium impetum reprcsserunt; ut magnam etiam Hispaniae partem in libertatem vindicarent. Posteri deinde maiorum exempla ita secuti sunt, ut cum pauci admodum essent, Africa vero ingentem vim hominum saepenumero effunderet , quae Saracenis Hispaniam incolentibus subsidio occurrebat, non modo tantae multitudinis incursiones atque furentes impetus sustinerent, verum etiam omnem Barbariem ex Hispania tandem. cxterminarent: cuius facinoris . a G admi-
49쪽
admirandi, & prae incredibiliter confecti laus incredibilis Apaenes Fernandum Eegem atauum Philippi II. Regis nostri Ca. tholici, qui hodie regnat, constitit virum inuictissimum,&iri omni genere laudis excellentem. Si quaerat autem aliquis causam, cur ea gens,quae florentem & integram Hispaniam oppresserat; ab eius dein Hispaniae reliquiis fuerit expulsa atque pro fligata, non aliam reperiet; quam Religionis studium, quod quidem antea erat paene extinctum,& post illam plagam nostris gentibus infictam fuit mirabiliter excitatum atque renoua tum. Illo igitur incredibili ardore pietatis incitati ; cum omnia npraeclara iacinora pro Christi nomine suscepissent, res illas immortalitate dignissimas effecerunt, quibus immortalem gloriam compararui. Nulli ergo dubium esse poterit , erissima es: ea omnia; quae de Alfonso primo Lusitaniae Rege diximus, cum Christus pro Ecclesia sua Catholica, ut antea dixi,& fecit maxuma, & quotidie et videmus fieri. Testimoniurn ipsius Regis Al lanii in Lusitania fertur reseruari in Caenobio Alcob accia si fratrum ordinis Sancti Bernardi. Illius copiam hic inscribendam 'duximus, quae mihi tradita fuit hic Romae a Domino Consaluo Maenetio VasconceIlio viro nobili & in iure Caesareo caeterisque scient ijs versatissimo; dum in hac urbe apud Sanctissimum D. N. Clementem VIII. & re & nomine Pontificem Opt. Maximum pro Maiestate Regis nostri Catholici Philippi omnia negotia ad Regnum Lusii tantae spectantia ageret, & res est apud Lusitanos notissima; quod ego a maioribus natu saepissime audiui, verba autem ipsius Alsonsi, quae ut dixi in Carnobio Alcob censi originalia reseruantur haec sunt. DEgo Alsonsus Portu galliae Rex filius illustris Comitis Henrici nepos magni Regis Aldeson si coram vobis bonis viris Episcopo Brata arensi, Episcopo Con imbricens, & Theotonio reliqui'; magnatibus & ossicialibus vaffallis Regni mei in hae Cruce Aenea,& in hoc libro Sancti IIimorum Euangeliorum
iuro cum tactu manuum mearum, quod ego miser peccator vim
di hisce osculis indignis Deum Dominum nostru Iesum Christum in Cruce existentem in hac forma de verbo ad verbum.
50쪽
A Ego eram cum mea hoste in terris vItra Tagum in Agro Au piquio; ut pugnarem cum Hismaele, & alijs quinque Regibus
Maurorum habentibus secum infinita hominum millia,& gens mda timorata propter multitudinem erat fatigata & multum tristis in tantum , ut multi dicerent esse temeritatem inire belia Ium, & maestus de eo, quod audiebam; cepi mecum cogitare; quid agerem, & habebam unum librum in meo pampilione, in quo erat scriptum Testamen tu in antiquum, & Testamentum
Iesu Christi, & aperui illum, & legi victoriam Gedeonis, & di- η xi intra me. Tu icis domine Iesu Christe, quia pro tuo amo
resuscepi bellum istud contra tuos inimicos,& in tua manu est dare mihi, & meis fortitudinem, ut vincamus illos blasphemantes tuum nomen &sic dicens dormiui supra librum & videbam unum senem ad me venientem dicentemqc Alfionis confide,vinces enim debellabi'; Reges istos conteres': potentiam illorum & Dominus ostendet se tibi. Dum haec video, accedit Ioannes Fernandus deSousa vastallus de meo cubiculo,
e dixitq, surge domine mi indest homo senex, vultque te alloqui. Ingrediatur dixi, si fidelis est,&ingressus ad me noui esse illum; quem in visione videram, qui dixit mihi, Domine esto bono
animo; vinces vinces & non vinceris, dilectus es Domino, posuit enim super te, & super semen tuum post te oculos misericordiae suae, ipse respiciet, & videbit, ipse me iubet indicare tibi, quod dum audieris sequenti nocte tintinnabulum Heremitor ij mei, in quo vixi sexaginta sex annos inter infideles seruatus fauore Altissimi egrediaris extra castra sine arbitris ostendere se tibi pietatem suam multam, parui & reuerenter in terram post
tus, oc nuntium re mittentem veneratus sum I & dum in oratione politus soni tu expectarem. Secunda noctis vigilia tintinna bulum audiui & ense & scuto armatus egressus sum extra Cainstra, vidiq; subito a parte dextra Orientem versus micantem radium dc paulatim splendor crescebat in maius,& dum Oculos ad illam partem ess caciter pono,ecce in ipso radio clariori Sole signum Crucis suspicio,& Iesum Christum in eo crucifixum, di ex una & altera parte multitudinem iuuenum candidisssim G a Ium