장음표시 사용
161쪽
148 Addit. ad Collectan. Doct. in Lib. I U. Decretal.
necessariu ut uterq; impedimentu iuret ut post trienniu audiantur. Ne c. ad haec iura displicet coeordia, quam nunc tradit Basil. Pont. d. tract. de Sacramento Matrimons lib. .eap. 66. n. i I. ubi in haec verba. Verum ego existimo in primis tex. istum non loqui de causis euidenter probantibus impotentiam . Id que manifeste deducitur. Nam cum adsunt ea signa siue ab initio proclamet, sue non, auditur, neque enim tunc licet ullo pacto cohabitatio, uti diximus . Loqnitur ergo tex. in eo casu quando signa sunt verisimilia tantum, vultque ut ii proclamauerit mulier sive virgo, siue corrupta, intra duos mea
ses a die intentatae copulae computandos , etiamsi vir renuat, & alias sint suffieientes probationes ad rectum iudicium separentur non expectato triennio . Nam etiam in dicto eap. Iaudabilem hoc tit. de eernitur yt si aut ea probari, aut deprehendi impotentia possit, non expectatur triennium, quod in desectum aliarum probationum decernitur a Iu re. Quare ex hac parte non pugnant hi textus . At si foemina non proclamat, nisi post annum, aut dimidium, & vir aifirmet se esse potentem, & illam cΟ gnouilla, siue ea corrupta , siue virgo ad eius potestatem deuenerit, siue etiam se virginem ostentare velit,non audiendam. Quid ergo tunc fieri debet id sane non explicatur in hoc tex. At explicatum in d. e. laudabitim, ut decernatur scilicet experiei tiae triennium muliere negante, & viro asserent , ve inde sufficiens desumatur probatio . Praesumit enim ius in hoe tex. malitiam uxoris, quae eo tem Pore tacuit, atque ideo merito ab eo tempore de .cernendum a iudice experimento triennis tempus.
Nisi larte postea utrobique consentientes, & suisfieientibus alijs adhibitis probationibus iuxta
dicta, separationem postulene, tunc enim non erit necessarium triennium expectare,sed standum deci .sioni d. p. laudabilem, quae de eo casu agit. In poenam itaque taciturnitatis potior habetur ratio tu ramenti viri, &ab eo tempore decernitur triennium , sicut constitutum postea per d. eap. lauda' hilem. Haec Basl. Pont.
CAP. LAUDABILEM. V. Et breuiter ex praedictorum mente dicendum est,quod si statim
impedimentu per probationes concludentes, prout est aspectus,possit probari, non oportebit expectare triennium,& ita procedit tex. in L e. I. in princ. &eolligitur ex illis verbis, ibi, per verum iudicium,
si autem impotentia non poisit statim probari,quia
talis est, quae non pol per aspectum ostendi,tunc expectanda est triennalis cohabitatio, di alia adhibe da sunt,de quibus in hoe tex. Pro quo intellectit facit quia impotentia perpetua ex sententia Abb. Hen .F.tribus modis probari pol, qui ad duos reducuntur, scilicet Iuris, & concludentibus probationibus, di coniecturis, seu prs sumptionibus. ConcludeS pro. batio est,quae per aspectu deprehenditur, coniecturalis vero, seu praesumptiua est,quq ex usu, seu coha. hitatione adiunctis alijs indiciis colligitur, priori casu matrimonium statim separari debet iuxta d e. I. in prine. posteriori vero expectabitur triennium, quia illa expectatio triennalis potissima pars est illius probationis praesumptiuae , S ita procedit rex.
in praesenti, quod plane colligitur ex illius verbis ibi, si frigiditas prius probari non pol, scilieee per
verum indictu, de quo agit tex. 1n d. cap. I. tune coinhabitabunt per trienni uin,& utriusq; iuramento eu septima propinquorum manu impotentia perpetua iudicabitur, I hoc tasu procedit cap. vlt.infhoe ut ibi, per continuum triennium,scilicet quando talis
est impotentia, quae prius probari non potest, ut
CAP. FRATERNITATI s. VI. n. in Ane. Sed obstat quod in contractibus, &quiis
buluis obligationibus in spieitur repus, in quo obligatio contrahitur, it aut si tune, impedimeatu existat quamuis praecipuu non sit, & possit remouerb
actus non valet, is sipuor 3 3. in Ane prino. F. δε
verbor.signi . continuus 1M . s.cum quis, adAn. eod. tit. ergo si tepore contracti Matrimonis impedi mentum extat, non subsistet obligatio, quia eo tempore erat impossibilis. Accedit quod idem iudicandum est de hoc impedimento impotentiae, quod de
caeteris iudicabitur, sed caetera impedimeta quamuis perpetua non sint,& possint remoueri, si tamen extant tepore contracti matrimoni j,ipsum vitiane,
ut patet in impedimeto furoris, qui dilucida habet
interualla, in impedimento metus, erroris, & con sanguinitatis, seu cognatione legali. Igitur pari ratione non valebit matrimonium si detur impedimentum impotentiae tempore contractus. Sed pio
hae difficultate soluenda resoluendum est quod utemporale impedimentum proueniat ex aliquo accidenti, prout est morbus, aut malefietu, non Q
bit Matrimonium, Se ita procedit texi in praesenti
di ea, quae DD. scribunt circa Impedimentum tem porale. Si mautem temporale impedimentum proueniat ex defectu naturae, seu desectu naturalis p tentiae, prout contingit in impuberibus, tunc Matrimonium npn valebit. Ratio distri minis est quia priori casu verum is dicere dari an contrahetibus potentiam naturalem, licet actum pro aliquo tempore non possint praestare, & impedimentu hoc non
vitiat quia impedit actus, sed quia tolli e potentia,
ut colligitur ex hoc rex. ibi, cognoscibilis erat, idest potentia, non actu. Posteriori vero easu nodatur naturalis potentia,quia natura in ea aetate nostpraestat tussicientiam, atque ideo vitiatur matrimo nium propter impedimentum naturae , & hoe ea suprocedunt argumenta in contrarium adducta.
In tex. ibi Γαuamuis, e. ilotatur ad hoe quod si is, qui propter impotentiam separatus fuit, alteri nubat, cogedus est ad primum matrimonium redire, idem probat tex. in eap. requi sti,in e 33.q.f. e. laudabilem,in An v. hoc rit. Ratio est quia impedimentum huiusmodi tu e vitiat cum perpetuum est iuxta supra resoluta, quando aurem ι S, qui impotens iudicatus fuit ad secundas nuptias, habilis
reperatur, iam constat impcdimenpora perpetuum non iuisse, ac perconsequens matrimoniu valuisse, ergo non obstate sententia diuorti ν cogendus erit ad primum Matrimoniu redire, ut habetur in hoc tex. quod ibidem DD. omnes obseruant, cloeene S. Tho m. in s. dict. 3 . quas. Unie. artic. a. Palat.
162쪽
.... Qui iiiij sint legitimi. Di. XVII '
trarium obstat tex. in cap.se perfortiarias 33. q. I. cui respondent guult. ibi, Innoc. in praesenti illud non habere auctoritatem, assirmantes indistinet Gese resoluendum retinendum esse prius Matrimo ni um,li is, qui propter impotetiam fuit separatus, repetatur habilis ad iccundum, & esse taedistinctione seruandum quod ait rex. in praesenti. Sed noplacet. Quare communis concordia est,quod si impedimentum erat generale respectu omnium, proueest frigiditas, seu arctatio, is, qui reperitur habilis adsecudum matrimonium, restituitur primo, quia eo ipso apparet impedimentum quoad secundum perpetuum non fuisse, & hoe modo procedit tex.in praesenti, ut colligitur ex illis verbis, cognoscibilis erat, sin autem impedimentum non fuerit generale respectu omnium, sed unius, prout regulariter est maleficium, vel aliud ,de quo per Abb. hie num. ao. tune etiamsi is, qui iudicatus est impotens ad primum matri momu , reperiatur habilis ad secundu , non restituitur primo , quia ex eo non constat non fuisse impedimentum perpetuum respectu primi,&in hoc casu procedit tex. in d. ev. si per fortiarias, quam concordiam in effectu probant Abb. & com msobi supra, pro qua optime expendit idem Abb. hunc tex. in praeitatis verbis. Vnde fit ut si quis, vel propter maleficium, vel propter disparitatem, aut aliquid simile reperiatur perpetuo impotes re spectu unius, ita ut licum illa manere e nunquam matrimonium consumaret, non valebit matrimo nium,quamuis postea illa per secundum matrimo
nium fiat habilis ad primum, quo pacto intelligenda sunt verba te x. in L cap. sperjortiarias, in sine, quae glols& ibid. DD. non perciperunt, vel etia possunt recte explieari si illud verbum, ei S, non referatur ad priores coniuges, sed ad ipsissmet, qui pr Sptet maleficium fuerunt separati, quod vero similius videtur, & omnem dissicultatem tollitur.
Ad Lib. IV. Tit. XVII. Qui filij sinti legitimi.
CAP. CUM INTER. II. num. . ibi, n. 3.& 7. Basali Pont. de Sacramen. Matrimonν lib.
q. 21. num. 3.ubi etiam respondet ad tex in L nupe C .de nasu tib iberi dum habet per matrimonium subsequens prolem naturalem eici Iegitima quando Matrimonium celebratur spe sobolis , nam Matrimonium contractum in articulo mortis est etiacelebratum spe sobolis, cum fuerit celebratum ad suscipiendam prolem legitimam ratione Matrimoni j,quae ex coitu fornicario erat suscepta, vide Bais
Ibi d. n. s. ibi, eum seqq. Greg. Lop.LI gloss. magna
Ibidinum. I . in prine. ibi, ct io. Molin. de Iustit.
sos inuitos filios fieri legitimos censent Sarini. dc
CAP. PERVENIT. XI. post nu. r. Notatur ad hoc quod filius natus ex paretibus,qui in faeie Ecclesiae Matrimonium contraxerunt,postea vero de elaratur Matrimonium fuisse nullum, cum tamen ignoretur an bona, vel mala fide parcntes cotraxc-rint Matrimonium,est reputandus legitimus,& ha. bilis ad recipiendos ordines,& ad ometa Eeelesiastica,& saecularia, ut per Soar.lom. y. de censur. disp. Iose I. . nu. t Sanctaret. υar.resI q. 2 o. nu. 6.
de plene Sanctaret .vari .restat.q σ3. Ibid.post nu. a p. Siciliae Rex nihil prorsus habet facere eum imperio, Iacob. de Frane his in Osibus feAdorum tit. peefeudor. n. 3. ET Nar. Frech. desub
Ibi d. num . . in sine, Verum licet Papa solos Pa triarchas, Archiepiscopos, di Episcopos eosueuerit fratrum nomine,alios vero filios appellare, ut di
163쪽
. sso Addit . ad Coi Iectan. Doct. in Lib. IV. Decretal.
illud verbum, fratres, statim qualificat ex termino differenti, videlicet, qui nobis Iure Leuit leo in executione Sacerdotalis offici; eo adiutores existunt , atque ita praesignat assistentiam, seu assidentiam ilis iam in iudicando ex Iure Leuitico introductam , cuius munus nullatenus ad Episcopos simpliees, sedao Episcopos Cardinales, & caeteros eiusdem Colis legi j spectat, atque ita hunc tex. expendit hic Hos. ob n. 27. Io. Andr.& Abb.vterq; a .r9. dg alij pallim, quos citat lacobat. de Concit. lib. I. art. I a. charta M. Et quamuis cum Papa scribit Cardinali non . Episcopo eum vocet filium, cum eo tamen sensu visit filius primogenitus, nihilominus quando refert verba ad ordinem, caelumque ipsum,semper eos vocat fratres, ut bene declarat Host .in eap.ad liberanis dum num. 3. de Iudars, & est tex. In c. fundamenta s. decet , de Hedi. lib. 6.
Ad Lib. IV. Tit. XVIlI. Qui Matrimonium accusare possunt,&c.
CAP. CUM IN TUA. VI. num. a. in e.
na absens praesumitur ignorare etiam ea, quae publice nota sunt, Roland . cons 9. n. s. tib. 3. Hon ded. eonffs .num. 9.ct Io.hό. L. Carum.Tusch. tit.
modo absentia sit longa,& remota, & talis ut id, de quo quaeritur, verisimiliter ad notitiam absentis peruenire non potuerit, alias secus . Vnde ignorantiam erassam,& supinam non excusare per huc tex.
tenent Costa dejarii cientia, O gnorant. in . II.
Costa δε facti fientia,O ignor. inis. 73.d num. I.
Fari n. d. Iit. I. num. I96. Ibi d. num. . in sine. Vide addita ad cap. F.an.
sistens iuramento probatur, Menoch.de arbItrar.ca-D II 6. . num. a. Malcard. de probation. conia. 633.
num. I . Card. Tu sch. lit. I. concl. 24. num. I. Baptista
Costa de facti scientia, ct ignor. insperi. δε num. a.
Ad Lib. IV. Tit. XIX. de Diuorti js.
etiam Iudex ex officio inquirere super Coninsanguinitate coniugis ne inter eos iniustae contra in hantur nuptiae , ut per Soecin. rel. t 97.fauent. 26. Farin. fragmenι. crimine. 2. 61.I. num. II 4.
CAP. M ANTO. Vt I. post num. F. In tex. ibi non tamen e B ratum, inter fluetis autem veru, O ratum ea init matrimonium. Ergo Matrimonium fidelium est ratum eo quod fidelium est ob su-ὶ sceptum Sacramentum Fidei, ita Magis . in . di LI. 3 9.caρ .rn intimis fre verbas, Palud. eaaem dis .
uistime Basil. Pont. de Saeramento Matrim. IV. F. cap. ts. d princip. ubi num s. in haec verba. Quare quod nonnulli Doctores asserunt Matrimonium es fici ratum qua Sacramentum est, si velint idem esse Matrimonium ratum, & esse Sacra metum sum. pia proprie voce Sacramenti, valde falsum est. Nam Matrimonium infidelium cum ad Fidem transeunt fit ratum, ut docent Ambros scilicetr .ad Corintb. 7. & Innoc scilicet in praesenti & tamen non est, nec potest elle Sacramentum. At si nomine Sacramenti intelligant vinculum matrimoni j, quod ratione huius arcanae signifieationis diei solet bacramentum, ut dictum est, recte inter pretari possunt, ut idem sit , ac si dicerent fieri raritum lusceptione Baptismi, eum in ea su ineption Geonueniat Matrimonij vinculo ea ratio Sacramen ti, scilicet significatio eoniunctionis Christi cum Eeele ita, ut dictum est. Cum autem dicunt esse in.ωIubile quia ratum, & ratum quia insolubile rectEdicunt , loquuntur autem de insolubilitate extrin seca ut dictum est, quae illi accedit ex susceptioneis Baptismi, quatenus cellae iam casus ille, in quo P terat di solui in baptiχati fauorem. Ibi d. n. 4.in Me, idem repetit ipsemet Basil. Ponti in stio nouissmo trarii. de Sacramento Matrimo
Ab. .e. S. Num. 17. adu latens π.a8. quod quamuis matrimonium teneat etiamsi unus ex coniugibus
labatur in haeresim, attamen eo habitatio illicita est, unde separatur thorus, & domicilium, nisi consue. tudine, quando periculum abest, huiusmodi prohibitio abrogetum, quo fit ut apud Gallos, Germanoseque sine ullo peccato Catholici Matrimonia cum haereticis contrahant, de cum eisdem cohabitent. CAP. G A V D E M V S. VIII. n. ' o. nouis sme Basil. Pont.in suo trad .de Sacramento Matri moni= tib. 7. c. I. a num. I 6.9 num. . I. asserit pro babiliorem eorum opinionem , quae docet Matrimonium non dissolui ipso iure ae infidelis discediti vel pertrahit in peecatum , vel non vult sine iniuria Creatoris eo habitare, sed eum transit fidesis ad secundas nuptias, & in hanc suam sententiam citae S.Thom Palud. Maior .Turree. Armi. Sylvest. Nau. Sol.& Valent. & n. r8. reprobat sententiam huius glosiae dicentis licet Matrimonium fit lolutum, tamen restitui Iure postli inini, in fauorem Fidei, ex eo fundamento quia Matrimonium diei non potest postliminio redire cum eius essentia ex consensu pendeat contrahentium , & quoniam cum infidelis sui coniugis conuersi pariter sequitur religionem sine nouocosensu in priori permanet Matrimonio, necessario die endum est illud non fuisse peremptu . Ibid. n. ro. in 'ne, Basil Pont. in Go nouissimo trafi. de Matrimoni eramento lib.7. cap. q. Ibi d. n. Is .i ne, nouissime Basil. Pont .d. camy.
164쪽
- Ibidi num. 1 in flne, quod post alios bene expli-
Moe. ιn prasenti, quia in hoc Sacramenti nomen sumitur in genere, in illo vero sumitur in speeie pro Sacramento nouae legis, & sic etiam DD. qui videntur sibi aduersari ad concordiam reducuntur. . Vtrum autem Matrimonium ab infidelibus eoueracium si postea ad Fidem conuertantur per Baptismum verum sit Sacramentum nouae legi S quaestio est dubia, in qua Ioan .Ecchi. homiL73. de Ma .
cramentum , dummodo tamen post Baptismum pristinu Matrimonium in infidelitate contractum nouo consensu confirmetur, quasi nouus ille consensus tempore habili expressus Sacramentum faciat, sitque apud virosque Indos obseruatum. Specul. vero coniugatorum p. a. art. 36. assirmat Sacramea tum esse, sed nouum cosensum post Baptismu negat esse necessariu, nam cum idem matrimoniu maneat,
quod per Baptismu non dissoluitur ex tex.in prasem. i,et in e F in eles aδε. I. sequitur quod nouus com
sensus no faeit nouum Matri momu,nec praestat no Nam forma,& materia, & perconseques necessarius. nota est ut effetatur Sacramentum; vade coneludit
quod lieet laudabilis sit consuetudo Ecclesiae, quae iubet infideles post Baptismum pristina Matrimo
nia nouo consensu eonfirmare, necessarium tamen non est. Durand. vero d. dιI . a 9. q. s. validissimo argumento eotendit Matrimonium infidelium nec ante , nee post Baptismum eise Sacramentum, ait enim in omni Sacramento factum elle necessarium,
quia consistit in opere operato, sed in isto Matri monio factum ante Baptismum non facit Sacramen. tiam, factum vero post Baptismum non facit Matrimonium , quia eum per baptismum solutum non sit de nouo fieri non potest , Baptismum vero per se non potest Matrimonium Sacramentum facere, licet ad illud necessarius sit, ergo Matrimonium S Cramentum non est, quae sententia probabilis est,&facile defendi potest, benignius tamen erit cum pleorisque asserere Matrimonium infidelium post Ba-'ptismum ornatum eonsequi Sacramenti, praescrtam cum hoc mos Ecclesiae probare videatur. & in fortioribus terminis resoluit viger. de insat.Eccusa.
nras vero hic tex .concedit nouater conuersis ut viatur Matrimonio contracto cum relictis fratrum,
Mifficilis reputatur a Doctoribus; Glocentin, Abb.
Praepos. & communis hic existimant Matrimonium illuci fuisse eontractum ante Baptismum,& eundem intellectum probae Sot.us .dis. o. -υnις. aras .m
rene. Cou.de sponsalib.p.a. e.6 defendi non potest. Primo quia si ante conuersionem con-
traheret nulla Ponti fieIs eoneessione opus esset, Matrimonium enim contra leges Canonicas ab Infidelibus eontraetum valet, di post baptismum dirimi non potest ex eastgaudemus , Ibpra Me tu. Ru sus confunditur ex verbis tex. dum inquit quia dispar est ritus de nouo ad Fidem conuersorum, igitur consuetudo nubendi relictis fratrum erat conuersorum de novo, di sie fidelium, qui adhuc non erant satis instructi de cessatione legis veteris in his praeceptis iudicialibus,quq ad religionem,& cε- remonias non pertinebant , di arbitrantur post conuersionem se polle relictis fratrum nubero Deinde conuincitur ex illis verbis propter infirmistatem gentium;quq parum conueniunt his,qui an
te tonuersionem eontraxerane, & nulla indigenant , venia. Vnde verus intellectus est Matrimonium hiefuisse post conuersionem ab his, qui iam erant fidelesin legibus eeelefiasti eis ligabantur,& ideo neces.saria illis fuit dispensatio , quod vero tex. ait, si tamen iuxta legem Mosaicam, Se . eo pertinet quia si nuberent relictis fratrum eum sobole descendentium, quia id erat contra legem Moy sis, qua putabant se eo uti polle Matrimonium non erat bona fide , & iusto errore factum, neque dispensationem merebatur. Nec obstant hule interpretationi verisba tex. ibi, ne tales sibi de caetero postquam ad Fidem venerine, copulent, quoniam non vult Ponti sex fignificare neminem ex ea Ecclesia fuisse eatenus conuersum, est enim illud falsum, & contra manifesta tex. verba in prine. ibi, eonuersorum, sed il- .
Iud demum vult Pontifex quod qui usque ad illud
tempus post conuersionem sic contraxerant, ut an- ctur Matrimonio per dispensaticinem,qui vero dein- ἰceps contraxerint post conuersionem eareant dispensatione illa, & ideo praeeipit Episeopo, ut illis ,
dei neeps tale Matrimonium interdicat, quo pacto ite .hic veram continet dispensationem , & intelligitur a Paris. in effectu eo . 61. n. 13r ib o. quam uis ab eo reeedat Cou. Gι supra , non percipiens
Ad Lib. IV. Tit. XX. de Donation.
inter virum, &c. CAP. DE PRUDENTIA. IlI. post π. 3.
Amplia loeum hahere huius rex. concluti nem non solum quando plenarie, sesi etiam quando summarie proceditur, quia etiam tunc Iudex EC. etesiasticus de causa principali summatac cognoscens super temporali incidenter moto recte pronuntiabit ; euius contraraum dicendum erit in laico qui nec incideter in causis summarus quoad ecclesiasti ea negotia se potest intromittere, ut post
se laicum ludicem cognoscere de causis e celesiasticis incidenter,unde inferunt posse in causa possessoria, quae summaria est, incidenter cogaoscere,quod tamen salsum puto ex his , quae tradunt Dec. vrisu. Cou. practic. cap.33. n. r. Valais . confy3.n. 9.CΑp. ETSI N E C E S S E . IV. post n. a. In tribus dissicilis reputatur hic tex. Primo in ea
165쪽
Addit . ad Collectan. Doct. in Lib. lU. Decreta l.
quod vir uxori dotem dedisset , cum uxor viro dotem , vir autem donationem propter nuptias uxori constatuat λ . Secundo quare pactam inter Regem Legionensem, & filiam Regis Castellae factum
tae dote lucranda ui eam aliqua occasione relinque ret , non sit obseruandum Tertio quomodo dos, &donationes contrahentium incestas nuptias per eo sidem soluto Matrimonio repetatur, non vero Fisto adiudicentur λ .
Quod attinet ad primum sos l. bie ol ressa dis-
ficultate exponix verbum, dotem , idest donationem: propter nuptias , quam tamen expositionem DD. communiter reprobat per at Ia lex verba inferius posita , & ideo nec dos , nec donatio propter nuptias, quae satis euinciuit dotis constitutionem, inprop isito interuenilla. Quare resoluendum cst quod qua-uis dos proprie dicatur, quam uxor dat viro ad Motrimoruν onera supportanda, donatio vero propter nuptiaS appelletur, quam vir uxori facit, ut probat
adulter. N post Vincent. Abb. Praepos & alios hic,
explicat Xuar. in iis Me Ius arabas num. . & est recepta sententia ex Valasc. cons. . num. I. quae planius procedunt secundum antiquam Castellae' consuetudi- .
Quoad secundum vero dubium resecta opinione , l tri hic n. s. Abb. n. s. de aliorum, qui existimant
pactum in proposito non esse obseruandum, quia dis, soluendi intriinonii libertatem impediebat, tun
enim magis ob turpem, quam ob nullam causiam datum esset, resoluendia est pactum sine dote non valere, dotem autem sine Matrimonio non consistere iuxta I. auunculae . de cond/EI. sine causa. Vnde cum Matrimoniu inter consanguineos nullum sit, caemtera, quae ex eo dependent nullius quoque sunt mo menti, & licet in contrairendo Matrimonio qum consanguinea turpitudo versetur , in dote tamenta constituenda nulla turpitudo reperitur, Unde cum in quacunque materia causa proxima non remota sit in icienda, causa autem proxima in proposito sit dos, quae nullam ex se continet turpitudinem, merito Pontiax in proposito decidit pactum de lucran da dote in fauorem filiae Regis Castaliae celebratum
magis ob nullam, quam ob trirpem interpositum , quem intellectuin colligo ex doctrina Bart. in I. vlt. num. a. 1. de condi I. sine causa , quam sequitur Cou. de On ob. par. a. c.6s. S. Num. a I. & proba
tur aperte ex d. L auunculo. .
Quoad tertium dubium inquirendum i nobis est cum propter consanguinitati S impedimentum inter
Regem Legionis, di filiam Regis Castellae inceptae
nuptaae client contractae, quare dos per Regem soluto Ma crimonio repetetur, non vero Fisco adiudicetur iuxta reg. tex. m ι. cum Θις natus, A. ωι. V. hoe tit. ct in I. qm conora, runcta autb. meuias, V. de ιπα-
sis nupt. quibus Iuribus probatur bona cotrahentiuincestas nuptias Fiscoeste applicanda; in quo rex. iste dissicilis admodum reputatur, variosque Patitur
intellectus. Nam glos in praesenti dicit quod scilicet in specie huius tex. ille , qui incestas nuptias e traxit, Rex erat Legionis, qui nullum in temporalibus superiorem recognoscit , iuxta resbluta in m Dei. ad cap. per UenrrabIIem, num. a . quin* sin IV. ac persequens neque fiscum, quem intellectum
commune dicit Alciat. in I. Bis consequenter. A. E. num .aetos amitia heres. BGer. Geis a 6 . num .rsa Nouell. de dote par. I I .nu. 7. sequitur D. Barbos in I. I ante, N. 28.f.sotato matr. Qi Ida vero inter spo
salia de futuro, & Matrimonium de praesenti communiter distinguunt, ut scilicet contrahentes illicita
sponsalia etiam scienter non incidant in poenas C trahentium incestas nuptias iuxta Hos verbo contrahere in Ciam. I. de consang. sed potins donata reuocent Per condictionem sine causa per tex. ινηιὼ
ά . de condi t. sine caula;contrahentes vero illicitum Matrimonium, siue consumatum illud sit siue no , incidant in praedictas poenas, eorumque bona Fisto adiudicentur. Ali 3 putant Matrimonium in praesenti inisse contractum sub conditione si Papa dispensareto
Rip. tamen in rub. num. 2 9.sssoluto matrim. alium
ad hunc tex. assignat intellectum nempe ideo Regem Legionis donata in proposito potuisse repetere, quia licet Fisicus ea posset auserre in poenam contrahe tium inccstas nuptias, mulier tamen de hoc Iure opponere non potuit cum nullus de inre Fisci praeter ipsum Fiscum poster opponere, ut notat glos. verbo non pertinere ιna. . bis, qui consequenter, I . r. via
Alciat. num. a I. COu. d. cap. 6.9. I. num. 23. . .
4ed his,&ali1s reiectis intellectibus inhaeredo pristimo, que iupra ex glos. in praesenti praestiti,aduerteduduxi quod quamuis doS, donationes propter nuptiaS,N caetera, quae ex contrahentium incestas nuptias
liberalitate procedunt a Fisco tanquam ab indignis possint vendicari, ur probat tex. insequi eontra G. de
condictione ob turpem causam, sed potius in po nam eorum,qui incestas nuptias stienter contrahut specialiter fuit statutum, ut patet 1n d. I. gur contra . ibi, vendicari sancinuis, di in d. autb. inefas in princip. ibi, incestas nuptias contrahentis poena est bonorum confiscatio; unde quamuis castra a Rege
Legionis filiae Regis Castellae magis ob nullam,quam
ob turpem causam data essent, ut hic tex. Probat, di ita condictione sine causa per Regem possunt a serii, quia tamen incestas nuptias stienter contraxit potuit F iscus,si superiorem recognosceret, praedicta bona in plenam vedicare, sed cum Rex legibus quo ad vim coactiva subditus no sit in poena Iuris no in cidit , ac per Consequehs quod sine causa dedit iure optimo condictione sine causa potuit repetere, iuxta
I. vit. Is de condissit. sne causa. CAP. NUPER. VI. num. 3. in sine. Qnod tame attinet ad commoditatem studi, de emphpiteu sis potest Nisaltus absque consensit domini illa duoad vixerit in dotem concedere; ratio est quia per tale
concessionem utile dominiti non transsertur,ne Cius
aliquod in re constituitur, sed obligatio sola perlonalis ad fructus ex ea percipiendos,unde talis concessio nec est alienatio, nec prohibita censetur, quare ad quodcunquo tempus fiat morte vassali expirat, libereq; ad illum regreditur , ad quem si in dotem
166쪽
De Donation. inter virum, &c. Tit. XX. Iss
CAP. PER VESTRAS. VII. in princiibi,me catori,&c Dubitat . in procli quo pacto dos sit deponeta penes mercatore,quod si periculosa fuerit
expolita iam plene mulieri non succurritur, si vero cum pacto, ut periculum ad mercatorem pertineat, iam tale lucrum turpe potius, quam honestum di-eendum est ex reg. I. non fuerint Asrictos ro I
sis. Quare communis opinio intelligit contractum assecurationis siue cum eisdem mercatoribus penes quos deponenda erat, siue cum alijs esse licitum, ut
ligendum, aliter honestum lucrum eum dotis fetu ritate dari non polle. Uerum hic intellectus licet in se verus sit, diuinatorius tamen videtur, multaque supplet, quae ex littera huius tex. non colliguntur, nec hodie poterat practicari cu post nouam Sixti V.
Constitutionem super asseeurationibus editam talis contractus cum eodem mercatore sit prohi-hitus, & usurarius praesumatur. Unde omisso praeis dicto, & alijs intellectibus,de quibus per Cou. Le. .nu. I. Bero. in caprult. de Uuris Fr. Ludov.
i Dp. Derf. ad primum, planius intelligitur hicreata ut scilicet Pontifex non dicatur dotem apud mereatorem saluam esse a damnis,& periculis fommitis, eum enim solum intendat rex.dotem saluari aliae tro ad inopiam vergente, qui idoneam ea utione praestare non poterat, & ad hune essectam iubet ea apud mercatorem deponi, ut ex parte honesti lucri matrimoni, onera supportentur,: erit igitur dos apud mercatorem eo inodo, quo laret apud maritu non inopem, sed opulentum, & ut penes maritumis
divitem dos a sertuitus casibus libera non est , sed
eisde subiecta remanet, igitur similiter penes mereatorem esse potest,& quamuis rem in praesenti solo lucro mentionem faciat, damnum neeessario proportionabiliter indueit ex reg. . cum duobus Iasi.damna Τ.pro socio, faciunt illa tex. verba, ibi, ut ex paree honesti lucri,&m honestum autem luerum dici non potest , quod ab eo socio praetenditur, qui nullum damnum subit, iuxta d. s. damna, cum similibus. ω
Ad Lib. IV. Tit. XXI. de Secundis
in med. ibi, niam. 39. plures refert Doctores Farin frag.crimm. p. a.δει. M. num. 393. Ibid. nu. q. ι ne. Unde &quaelibet lex lata a saeculari Principe circa Matrimonium, etiamsi non reprobetur ab Eeclesia, nulla est, ut docent S. Tho. in .ds. a g. r.an. r. ad ρ.Sylvest.veris Matrimo. nium a.q. r.O 2.nouissime Basil. Pont. de erami ra Matrimoniν lib. 6.cap. a.num r. ubi nu. 3. contra
Sane hed resolute nequaquam posse Principem ste- eularem fidelem aliquam legem statuere ad substatiam Matrimonii direete, vel indirecte pertinente, quae vim habeat, nisi ab Eeclesia tacite, vel expresse probetur,ex defectu potestatis,& num. 4. pari ter resoluit neque circa aceessoria Matrimoni 1 pos Prineipem laeularem e defectu potestatis leges ferre, si eo aeeessorio impeditur principale,& nu. 3. dieit cirea alia aecidentalia Matrimonio, vel Levisoria, quae non pertinent ad eius stinantia , neque ex se impediunt principale, siseulares Princi. pes pro sua potestate posse Ieges ubi idoutariteles cuiusmodi sunt leges eirca dotem eis, vel donationes.inter virum, xorem, salitiam largitatem, & smiliter leges , quae poenis constitui is adiuuant prohibitionemniselesialii eas i
Ad Lib. , V. . I. De. Accuiationibus , dcc.
Α P SI Q UISQ II. n. a. in ri&.ibi dictis addendum duxi Conin I. cilium prouinciale non posse sor- mare processum contrae Episcopuad effectum transmittendi illum a. ad Papam, quia vult Concit. Trid. fessa . de reform. v. I, quod nosia solum dissinitio, sed etiam cognitio sit tantum Sanincti sunt, potest tamen Metropolitanus eognostero eausas civiles Episcoporum, in Concilio vero prooti inciali tractari , di dissiniri possunt eausae crimianales minores Episcoporum etiam non existentia latas inibi duodecim Episcopis, a Concilio requisi, iis , . quia constat Concilia prouincialia ex minore numero Episcoporum: ut plurimum consistere; nee stat quod in cognoscendis eausis Episeoporum requirantur duodecim Episcopi , quia illud proce. die in causis maioribus. Ita Armendar. in addit. ad recoFG.legum Nauarra δελε MLII. I 7. de Diasvis num .8o. Vnde haeresis causa in Episcopo re.
seruatur Pape cap.inquistores,de haeret.hb.6. Cone. Triden .d. p. s. Peua in direct. Inquisit. p. 3. commenta N. Fr. Em n. quast. Re l. tom. 1.q.SI .versediisnendum tamenatiamsi Episcopus sie titularis Molin. de Ius u. traia. I. disp. a 3. num. ἔς. illustris tirus,& Reuerendissimus Dominus meus D. Roderietis a Cunha de Confessoribus Molicitantibus mulis. res in Confessone q. t x. m.7. in princip. a quo alia praeclari laboris monumenta in dies expectamus, quorum cognitione, nominis, SP gloriae tantum eo sequutus eth, ut eruditionis, ingenij eadidi, & a m iotibus susceptae nobilitatis causa Episeopatus Portalegrentis munus obierit,& postea ad Portugalen. Episcopatum translatus vigilatissimi Pastoris su stinuerit ossicium, nunc vero Bracha resis Archiepiis pus, Hispaniarumq. Primas magna Omnium n ins rorum laetitia electus est,ille inqua in Liso tract.
de Conse Foticiι. dcl. Ia .nu. 6. ex dictis insere Epia scopos
167쪽
is 4 Addit . ad Collectan. Doct. in Lib. U. Decretal.
seopos haereti eos non posse ab Inquisitoribus Fidei puniri, & eitat Vil ad . de baretic. q. r. num. Ps.
Ad Lib. V. Tit. III. de Simonia, &c.
CAP. LVM IN ECCLESIAE. IX. post nu. 3. In glos. Benedictionibus. a. 3 ibi tieeι pro matrimonio aliquid dare vel recipere non es peccatu Collige ex gios. pro Matrimonio polle pecuniam dari, ide affirmantgoc I . n cap honorantur Ia.q. 2. Praep. ιn cap. 3. de condis. appos sed dubium facie uia coin tes pro conferendis Sacramentis non pol e aliquid exigi , sed Matrimonium est nouae Legis Sacramentum gratiam conferens, ut de Fide definitum est in Conc.Trid fessa . de reform. Matrim. n. o. ubi plures citau i D. in . Remission. qui. hus adde Basil. poni. in suo nouusimo tradi. de Sa . eram. Matrimoni= tib. I. cap.s. num. s. ergo pro eo pecunia peti non potesti augetur difficultas exi. a. Τ. do donas.inny virum, ubi dieitur Matrimoniae , non debere esse venalia. Quare respondendum est in Matrimonio interuenire pecuniam non ratione contractus humani, ut vulgariter dici solet,contra.
ctus enim matrimonialis inter Christianos non est separabilis a Sacramento , di pereonsequens velut quid annexum spiritualibus no est pecunia aestima. hile, sed quia Matrimonium est etiam in ossicium naturae ad mutuum obsequium,& cohabitationem, ad prolis susceptionem , & educationem , atquOideo non conuenit , ut in hunc finem pecunia petartur ad haee onera supportanda, quo modo rem ex
plieae S. Thom. receptus a. a. q. st O. ari. a.
CAP. NEMO. XIV. post num. I. Dissicilis
est hietex. dum videtur probare simoniacam aes si clericus temporale aliquid accipiat. ut peccatualterius celet, aut non denuntiet, irem si Praelatus, ut subditum non corrigat, quod ex hoc tex. notant glos.θις verbo cetit, Host. Abb. Labaret. Felis.& reli qui fere omnes Do. id ipsum amrmat S.Thom. 2. a. q. Io .art. 3. ad 3. O in ψ. Δί .ay. q. . ubi Palud. Bealii, A nget .verbos monia 3. nu. a. by luest eod. verbo
I ris. Isb. 9 q. 6. art. a. verfad 3. argum. Difficultas oritur ex definitione limoniae, secundum quam eius
essentia in eo consistit, vi aliquid temporale in n. quam pretium spiritualium detur, aut recipiatur, unde fit, ut necessario ab altera parte pretium, ab altera aliquid spirituale, aut dari, aut promitti debeat, ut simonia indicetur, at vero ubi aliquis
pretium recipit. ut non denuntiet, seu ut non coris
rigat, plane nihil spirituale dat, aut promittit, sed
tantum omittit facere, omissio autem curae eum
nullum habeat actum positiuum simoniam facere
non potest, quia nihil ibi existit,aut fit spiritual
Sed omisso glossae,Innoe. Host.& aliorum in praesemii intellectu , dicendum mihi est ad exactam huius dubis explicationem , duobus modis posse eontiu-gere ut aliquis pretio peccatum alterius celet, seu non corrigat, aut per omissionem puram, cum scilicet non denuntiar, aut correctione omittit ab aullo facto positivo, vel per actum aliquem positiuu, ve si parochus subditis persuadeat, vel percipiae
ne denuntient, cuius persuasionem actum spiritua. lem appellat D. Antonin. d. s. I7. vel a Praelato, de eius ministris obtinet, ut denuntiati nomen, aut nostrabant, aut de libris deleant, etenim eum Praelatus , aut Iudex, & clericus pretio subditum criminosum a poena absoluit, crimen ipsum condonata impunitarem concedit, aut praecipit ne aduersus illum pro eo crimine procedatur, vel ad tempus svel in perpetuum, his enim modis,& aliis similibus ita a eorrectione absistit, ut actum sui muneris, aut
iurisdictionis Ecclesiasticae positive gerat. His suppositis resoluendum est , quod si priori modo perpuram omissionem quis aut non denuntiet peccatum, aut non corrigat, quamuis ob id pretium reincipiat, peccabid quidem grauiter, verumtamen si moniam non committit, & hoc casu procedit senistentia innOC.&antiquorum rationeS, & argumenta contra communem adducta. Posteriori vero modo si per actum aliquem positiuum id fiat simonia
erit,quia vere spiritualia pretio astamantur, S hoe casu locum habet tex .in prasenιi, di in d .f. qui au
tem,& communis sententia nostrorum, & 4 heolmgorum, de qua supra.
etiam hic tex. iuncto c. in taliam 36.inthoe nι. nul Ilus consuetudinis praetextu obtineri posse, ut pro Chrismate , aut oleo consecrato exhibendo pecu nia aliqua recipiatur, nee ex eo consuetudinem eviculari quod illa pecunia, cathedrati eum, aut praestatio Episcopalis, aut pasculum appelletur, vel alio quouis uomine, aut praetextu exigatur, idem probat tex. in cap. non satis, ad . hoc ιιι. ubi eosuetudo quantumuis longaeua quasi Iure diuino contra. ria improbatur: ea ratione,quae redditur in eap.vis. de eonsuetud. faeit etiam eap. ad nostram, boc sit. Sed dissicultatem faeit, quod ea pecunia tanquam eathedraticum , aut onus Eeelesiae impositum eri
gi potest eap.su. υι Ecclesiastea benes obstat etiaquod Praelati videntur polle exigere expensa S, quas in oleo ex balsamo comparando, & alijs ad consecrationem necessarijs faciunt in gratiam Ecelesi rum,& Tatione expensarum videntur has pecunias exigere . Accedit quod conluetudo sicut lex facit, ut illa temporalia, quae a ministris spiritualium recipiuntur, non quasi pretium,sed quasi stipendium. vel onus reale Ecclesiasticis impolitum, aut alia honesta ratione recipi iudicentur, idque legis, aut consuetudinis auctoritas , di Praelatorum expoli uiniat, de quibus racte censendum est,quod in hae materia colligitur in cap. ad Aposoticam , hoc trι. ex
cumseqq. s.dis . & quae de potestate consuetudinis ad excusandum a culpa,& poena tradit gloso DD.
in eap. eum venerabitis, de consuetud. Bart. m t fl
168쪽
De Simonia , &c. Tit. III. Is s
tib r. Iac in I. I. num. 62. C. de Summa Trinit. Dec. eo P. li 7. Cou. ue non I. par. a. c. I. s. I. num. 3. Urget tand in quod omnis ditpositio a consuetudine interpretationcm allumit L G Dberis, C. de cova:ion. & ibcias. nurab. I. ab eaque actus omnis iu-terpretatur I. si de μυrpretatione,s . ae legιθ. Lum autem pecunia praedicti S casibus, vel tanquam cathedraticu , ut tex. habet, vel tanquam censius, aut
honestum aliquod tributum ad sustentationem Prae- Iatorum , vel pro expensis licite recipiatur, au ritas consuetudinis etficiet, ut sic, & non tanquam pretium receptum Videatur . Quamobrem licet DD. praedictis locis dissicultatem non sati S expendant, re
seluendum est in hoc tex. In a. c. In tantum, e mi
miIibias conssuetudinem quasi Iuri diuino contrariam quantumuis longaeuam improbari , quia de prauo eius initio Romanis Pont. semper constitit, ut scilicet pro consecratione podius, quam pro materia adeo exigua pecuniam illam extorqueri censeatur,
di ideo quod DD. docent non selum illicitum ess
pecuniam exigere ratione consecrationis, sed ne
pro licore ipso olei peti posse, prout amrmant Ioan .
Andr. Labaret. Abb. Anan. num. r. m praesenti, ita
accipiendum est , ut velint docere m. non soli pro Sacramento Confirmationis, aut Unctionis conserendo , sed nec pro ipse oleo consecrato pecuniam recipi post e,non quia materia ipsa nequeat per ii vendi, ut dixit Sol. de Iusit. lib. 9. q. O. art. r. versper hae; sed quia cum materia sit adeo exisua, ut vix pretio aliquo valeat aestimari, pecunia ratione consecrationis exigi videtur. CAP. MATTHAEUS .XXΙ Ι. Ι. num . s. in princip. ibi, simoniacus, tum quia a maiori, &saniori parte electus proponitur, tum etiam quia contradi ctionis auctor niagister discordiae appellatur. In primis glos bie verbo paucis intelligit contradicentem ius probabile habuisse ad electionem impugnandam , aut quia fuerat contemptus contra ca
quod stetit: I. ct cap. coram I i .ae electi vel aliquem patiebatur desectum electus ipse, ex i3s; quae haben
non redimebatur vexatio, sed potius ius spirituale Ab
hoc tamen intellecta recedunt Abb. uum. s. Anan. nu. 3. quia,ut aiunt, textum restringit,ostendit enim
iis verbis Pontisex inpraesenti contradictionem fuisse iniustam . - Quapropter Innoc hic intelligit in hoc tox. non suisse licitum pecuniam dare, quia cicctus non dum
fuerat confirmatus, nec possessionem adeptus benefici , sic docens licitum esse circa bcneficium , aut aliud ius spirituale plene quaesitum, & possessiim ve- rationem redimere, quia spirituale nihil acquiritur,& sic procedat rccepta resolutio circa vexationem
redimendam de qua stipra; cum vero non dum plene quaesitum est , sed de Iure quaerendo agitur non est licitum, quia tunc vidctur Ius illud pecunia comparare ; & in his terminis procedat tex. an praesenti, hanc Innocentis sententiam probant Zabaret. Abb.&communis ιn cap. alterius ιI I. Me tit. Sylvest. Oerbos monra quaes. 13. Angel. eod. υeris in ar3. testatur communem Praep. insum. r. q. r. num. 3o. Sed haec communis sententia quamuis videatur conueni
re hypothesi huius tori nullum habet Iuris landametum, etenim non semper licet circa Ius quaesitum vexationem redimere, si aliter impedimentum commode valeat remoueri . Nec item ad rem facit quod beneficium non dum plene sit quaesitum , quoniam Canonicus electus eo modo suam potest clectionem desendere, sicut confirmatus, aut.institutuS ipsi Im beneficium, atque aveo frustra distinguunt DD.inter beneficium plene acquisitum, re non plene, cum utroque casu nihil aliud intendat redimens vexatione quam iniustum impedimentum remouere, atqui ideo simoniam non committit.
Ego igitur dicendum puto non ideo pecuniam illicite fuisse datam quod electus non dum fuerat confirmatus , ut male Innoc. & communis existimat , nec etiam quia contradicentes iustam causam habebant, Vt contra verba te x. glos. vult, sed quia constabat tantum non esse aduersari; potentiam, ut nos potuisset electus commode ius statun apud Iudicem consequi, & obiecta impedimenta remouere, quo pacto etiam procedit rex. in cap. ad aures, 1U 1m mediate seq. hoc tit. poterat enim excommunicatus
de quo ibi,seperiorem adire, ut gus. & DD. ibidem
obseruant, nam ex tribus, quae insimul cno currero debent ad vexationem iuite redimendam in spiritualibus, unum est, ut vexatio ab eo fiat, qui ratione ossicis, ditatiarum , aut aliunde adeo sit potenS, ut nisi eo modo a lite, aut molestia remoueatur, non pollet redimens commode, aut sime magno dispendio ius seum pacifice possidere, consequi, aut destiam dere , vel tantum sit in mora periculum, ut magnum aliquod detrimentum immineat si iudicialis auctoritas expectetur,tradunt glofverbo absolutionis, an Least. ad aures, ubi Ioan. Andr. 9ind. c. uilectus Abb. num. . Anan. I. R Felin. 3. & receptum testatur parum sibi constans Redoan. in fraes. huius ιιι. par. φ .c.. a. nu. II. Et etiam non inepte potest dici
electum laesam habui ite conscientiam, de ideo iubet celeriter administrationem dimittere ne fortasse liscoepulum remouere non possit , maneat in peccato, ad quod etiam erroneam conscientiam Obligat c. vis. de praescript. & ideo Summus Pont. quod cit tutius imperauit iuxta tex. In cap.pen. de hom eia. Cui ii terprctationi conueniunt illa verba ibi, minium tibi confiuis, &c. sicque non constabat de simonia, sed dubitabatur. Caetera quae sequuntur in coluci. adsin. huius num. 6. delenda sunt cum non faciant
CAP. AD AURES. XXIV. nam. a. insinc Intellige quando pretium , seu pecunia petitur pro absolutione, si vero petatur loco poenae, veluti spreti mandati iuste peti potest , probant Host. in Ium.
sub tit. de sentent. excom. very. edi qua Iιter col. a. S. Antonin. par. a. tit. I. cap. s. g. Io, S. Thom. in .dVI. a . q. s. art. a. ado. Felin. & Anan. insne, in hoc tex. simili ratione nec conicionator pro con
cione , est enim res quaedam spiritualis ilia explicatio scripturarum ad nostram utilitatem sipirituale, nec fieri potest nisi ab habente spirituale potestate,eap. sicut in υno eorpore. de baretie. & laicis prohibe
CAP. DILECTUS . XXVIII. post n. I. Du ait
169쪽
i s 6 Addit . ad Collectan. Doct. in Lib. U. Decreta l.
hic tex. eum,qui Meuniam recepte ut ab omni gravamine cessaret, postea circa beneficia litem mouens, ad restitutionem teneri si eontra prom i mone eniat, patitur non mediocrem dissieultatem, videtur enim probare iustam esse transactionem a litugantibus de rebus spiritualibus factam, ut alter recepta peeunia liti e ederet contra cap. eum pridem,
de pactis, ct cap. nis esent, de praebend.8e quae in his Iuribus dixi,& addidi, ubi praeeipue in Levans essent, probaui ita demum licitum esse pecuniam re cipere si pro bono paeis a Iudice , vel ab arbitromandatum sit nulla partium couentione praecedete. Auget dissicultate e. Matthaut a 3. Boe tit.ubi iacasu simili ea conuentio fimoniaca iudicatur. Quapropter glos. r. ct a. in praesenti putat pecuniam iuste quidem fuisse datam, quia is, qui dedit vexationem iniuste redimebat, quod etiam in spiritualibuslieere non dubitat, ubi nullum ius vexanti competit, iniuste tamen & eum labe simoniae fuisse receptam, quia is, qui promisit contra legem id facere tenebatur , & ideo restituere iubetur, hanc glossae sententiam probat Innoc. in praesenti, sequitur, di
nu. 27. I. q. 1. Paul. BOrg.1n tradi. de irreguI.tit. des-mon. nu. g. verum contra glos de communem illud
maxime obstat,quod si in hoc tex. ad redimendam vexationem pecunia fuisset data, reeipiens indistincte iuberetur restituere, etiamsi promissioni starer, is enim,qui iuste datum recepit iniuste in etroque foro restituere compellitur La. O 3. in β. quoties 1
de eondi Lob turpem, cap. non sane Iq. q. s. Nau. in man. e. tr. num. 3 3. t.de Ius it. lib. . q. r. an. r. de relati a Cou. in reg-peccatum p. a. g. 3. at vero Sumamus Pont . ita demum restituere iubet si . contra
promissionem factum probaretur, ut colligitur ex dictione, si, quae essicit conditionale praeceptu I. T eiost. quando dies legati cedat,cum alijs citatis per me de dictionct euufusis dict. 3 33. conditio autem praeceptum ad eum restringit casum quod si notia fuerit completa non obligabit iuxta reg.I. hae eonditio, in priness. de eonι.empl. I.qui bare di g. Flautius st de condition. ct demon tr. DD. in Gem. I. deprab. Monoch. cons. νH.nu.7. 9 nu. a s. igitur fieri non potest ut iuxta sententiam glos tex. hic declaretur . Nec huic argumento satisfacit glos. & DD. ubi supra ,dum aiunt supplendum esse verbum, maxime, ut idem fit in casu contrario, est enim absurdum, plane illa verba legibus addere, vel detrahere non licet, quae sensum mutant, nec fas est credere legislatores adeo fuisse fatuos ut verba contraria suae intentioni expresserint, nosque miserum refugium arbitramur, ut vulgarem editionem tot laeuistis receptam,quam quis non intelligit, corrigat. Host. igitur hoc argumento motus ait credenduesse in eo tex. auctoritatem superioris interuenisse, atque ideo ab utraque parte compositionem fuisse iustam, di tunc demum restituendam pecuniam euconditio non fuit Obseruata, vi tex araber, quem intellectum alii quoque probant in praesenti, & affrinmani utramque defendi posse: displicet tamen Ananiae ea tantum ratione quia huic titulo non conuenit. Nobis vero alijs argumentis non probatur,primo quia verbis tex. non conueni t, ex quibus aperte
constat peeuniam a Praeposito fuisse promissam, &datam absque ullo superioris, & arbitri mandato. Deinde uterque intellectus supponit promissionem ab Archidiacono factam fuisse specialiter de nullo inseredo gravamine circa beneficia,de quibus erat controuersia, quod quidem si rectum verborum sensum, Be rationem Iuris obseruabimus, verum non
esse deprehendemus, videlicet in hoc tex.nullum gravamen ei rea heneficia fuisse illatum impedito, aut litem motam, sed ei rea personam, & res alias, ut ex eo constat in illis verbis, grauaminibus, Sce. promissio autem Archidiacono generaliter facta fuit de nullo gravamine inserendo, nec restricta ad res aliquas, di ob id pecuniam datam, & receptam fuisse absque labe simoniae, quia circa spiritualia
nulla erat controuersia a qua propter pecuniam cessaret Archidiaconus , qui postea coepit controuersias excitare circa beneficia, existimans promissionem suam ad ea non pertinere, tum quia genera lis promissio, aut transactio ad ea non trahitur, de quibus actum, aut cogitatum non fuit Lobtigatione
generali j da pignorab. I. iubemus C. ad Ueuesan.
Lex. pr. m LP de certa C. de transact. ubi Padii. dn. l. multa congerit, obseruat glossverbo quod promisis in cap. penis. de iureiur. tum etiam quia pr missio accipienda erat iuxta statum, qui vigebat tempore, quo facta fuit, ex doctrina Bart. tenent ΑΗιct.deras 3 al. m. . Τ iraq. in I. si unquam in prasinu. 3o. Octauian. Pedam. decf9I. nu. 3. Cum ergo tempore factae promissionis ci rea beneficia nullum gravamen infertur, videbatur non posse ad ea prc missionem extendi. Accedit quod non pote. rat plus operari generalis promisso ei rea suas species , quam specialis circa beneficia, unde qui aliquid in eo nuentione spe ei aliter deducere non potest , si generaliter conueniat, non videtur illud contrahendi animum habuisse, ut in simili resoluue D D. in cap. quanto, de iudie. Both. de Iurepatronat. verbo ipse vel is,q.a y.n.63. Cost .in eap.s pater ve bo Trebeluiantea nu. Mersquarto. Cum igitur Archidiaconus absque simonia non potest pecuniam recipere ut a eontrouersia heneficiorum cessaret, ut omne S volunt, plane ex sua generali promissione non videbatur ad sua beneficia obligari. His rati nibus se potuit Archidiaconus excusare,quae Summo poni. dubitandi oecasionem praeflabant. Quibus suppositis resoluendum est in hoc tex .illud definiri, transactionem se ilicet de nullo grauamine inserendo generaliter receptam aliquo dato, di recepto simoniacam no esse,ubi de hene fit ijs, aut alijs spiritualibus actum no fuit,quia cum nec ver-
horum contra uentione expressa,nee partium inteutione actuali beneseia contineat, non potest sim niae vitium facere, quamuis adeo generalia verba snt, ut ad beneficia quoque, de quibus actum non est, conuentionem trahant. Ideo autem pecuniam restitui iubetur sub ea conditione, quoniam OPOrtebat ludi ei duo maxime examinare, unum an pro
missio facta fuisset per verba adeo generalia ut gravamina circa beneficia comprehenderet, de quibus nulla erat contentio, nec inter partes actu iuxta
170쪽
auxia tex. in Is pluribus 16.Τde aereptilat. Se receptam doctrinam Bart. ιn d. Iin de certa, quo loco
dicit quod si transactionis verba adeo sani generalia , ut salua ratione recti sermonis non postin trestringi ad eas tantum res,de quibuS erat controuersia, Omnes alias comprehendit, quae sub generalitate verborum continentur, licet de illis actum non fuerit ; probat post alios Alex. ibIdem num. 3. Ias. num. 7. S. Padii. num. 3. in sine, qui communem esse affirmat, resoluat Abb. videndus In cap. r. num. 6. de transact. quo pacto Archidiaconus promissionem potuit violare circa beneficia Praepositum grauan S, sin aute in promissio non fuerat adeo generalis reserenda erat ad res de quibus fuerat contentio,& non ostendebatur. Alterum vero Vtruauste, vel iniuste gravamen inferret iuxta supradicta. Nec obstat quod etsi nulla fuisset limonta in . Ea conuentione, versabatur tamen manifesta iniustitia ex parte recipientis, dum pecuniam rccipi e Bat Pro eo, quod omni lege sacere tenebatur, ut Probat tex. in I. 3. in princ*.vers quoties 1. de con-
dict. ob turpem , Nauar. In man.cap. IT. a num. 33.
respondetur enim hoc in eo tex. petitum non fuit se, sed tantum de promissione violata actum eo fortasse consilio quia nolebat Praepositus in controis uersiam vocare virum gravamina ab Archidiacono illata adeo fuissent iniusta , ut non potuisset ita transigere , & ideo iuxta partis petitionem Summus Pontifex causam iubet definiri. Post et etiam tentari in hoc tex. Praepositum pro redimenda vexatione pecuniam dedilla, Archidiaconum vero promissione in non seruasse propterea quod pecuniam receperat pro re, quam non praestabat ad restitutionem urgeri, quoniam receptum est, & verum eum , qui pecuniam recepit, ut aliquid faciat siue ex parte recipientis siue utriusque detur turpitudo , restituere debere ei, qui dedit, si id, quod promisit non faciat, et ii iustum sit, ut poli Medin. docet Nauar. usi supra num. 3 o. Cey. quarto. Nec valuit Praepolitus ὀe simonia Archidiaconi ager ,
quia forte non erat adeo explorata .
C A P. PER T VA S. X X X II. post num. q.
Cum delinquens de se consessus pcr suam confessionem criminosus efficiatur, iam in essectu videtur probare is tex. talem esse audiendum aduersus socium in quocumque crimine quando de illo non criminaliter, sed ciuiliter agitur, ita in essectu gusi verbo ciuiliter , & alij in praesenti, apertius A lib. num. S. in cap. I. de confess Dec. in cap. qtidiniam in An. deteIlibus. Ruin. cons. IOI . lib. q. MenoC. de arbitr. casu εγε. num.66. Facit pro hac opinione quia rationes relatae in I.sin. vers. nemo, C. Ee accusat. in quibus prohibitio interrogationis fundatur, nullo modo conueniunt casu, quo ad- Dersus Confessum delinquentem actio ciuiliter intentatur, eo quod tunc temporis cum de sola partis satisfactione, &.re familiari tractetur non esteor dicatur propter consortium socij delinquentis veniam poenae sperare, nec eiusdern priuilegio posse liberari . Igitur supradicia prohibitio
procedit solummodo quando controuersia criminaliter mouetur. Licet enim responsio delinquentis facta in iudicio ciuili reeiperetur ,& faceret
probationem ad faciendam condemnationem , nihilominus tamen attento Iure talem effectum
habere non potest in iudicio criminali aduertus
socium contra quem recepta est , ut docet Bart. in I. a. s. re . Ut bonorum rvt. resoluunt Felin .in cap. ais curici num. I i. ubi Dec. num. 1 9. de Iuaις. refert alios Bosii. 3n praxi sit. de plur.υIolent. nu.ε3. Ibid. num. 7. m sne, noui ιοι me Ioann. Anton.
Massob. in sua praxi habenas concursum req. 7. b. 36. secundiam ἘOoman. IN. CAP. PER TVAS. XXXVII. num. 3. in Ane, nouissime Sancta reli. var. refotat. q. 49. num. ao.ιn med. ubi dicit in specie huius tex. sermonem esse de pacio inito cum eo, qui ad titulum Ecclesiae aliquem praesentauit, ut susciperet ordines , in quo casu suspensionem incurrere, & si moniam committere resoluit, & paulo post cum Soar.
tom. F.de censur. disp. ἔ.fect. I. num. 3 . notat i hoc tex. dici incurrere Draesentatum suspensionem propter pactum initum cum praetentante se nullam petiturum portionem ab codem praetcntant
quamuis ex ignorantia luris pactum illud secerit, ut patet ex illis verbis , ibi, etiarnsi in hoc nihilo illicitum se agere intellexerit, esse hoc intelligendum in foro externo, quia talis ignorantia non
praesumitur iusta, & probabilis cum sit Iuris, de in
re clara, iuxta vulgaria Iura .
CAP. CONSULERE. XXXVIII. n. a. in Ane, Et ita pro administratione rerum Ecclesiae
pecuniam accipi non posse tenent in specie Panor.
post num. I 3. Videtur tamen hic tex. in conclusione ex eo dc sumpta repugnantiam continere dum a temporalium exactionem vetat, consuetudin m
tamen dandi laudat, & ex ea peti, & compelli iubet. Rursus urget in contrarium eap. cum Ecclesia 9.hoc eod. tiι. quatenus non solum exigi prohibui , sed omnem consuetudinc ni improbat, idem habetur in cap non satis I. ad .boc eod. tit. ct in cap. . de sepultur. Obstat etiam quod septilinae funerales pompae maximo cum apparatu celebrantur, & procul a parochia, collegia etiam de Saceria dotes aliunde vocantur, qui nulla ratione tenenis tur. Rursus cantores,& alia huiusinodi adhibentur, quae ad exequias necessaria non sunt,pro quibus dubium non est, vel tanquam sustentationem,uel quain
si mercedem laboris temporalia peti polle. Communis D D. resolutio habet pro ipsis exequijs,quoniam actiones sunt spirituales,quidquam exigi non polis absque vitio simoniae, ut citata Iura probant, si tamen libere, & pie offerri consueuit possit recipi etiam temporale, quo exequiae, &alia spiritualia ministrantur: quod si eo tempore
non offerantur peractis libere exequiss poterut officio Iudicis compellere haeredes, vel exequutoreS, ut laudabilem consuetudinc obstruent, Ec couetas
oblationes persoluat, ita qh spiritualia ministratur etia praetextu consuetudinis exigere no liccat, nec