장음표시 사용
51쪽
limus, atatus Oxaltatus infringitur; hinc hyporerathisia non metuenda: exhaustio illam sequi nequit;
sed statum nervosum ad normam magis reducens, optum una cum actionse sua excitante in systema
vasorum so , reactionem desideratam et Suppurationem requisitam Apparatui reproductivo imponit , qua Eeparatio rite peragi potest. Ac denique nobis liceat semel adhuc Auctorem nostrum ΡΟΤΤIUlu codsulere, ut discamus, quamnam ejus in locum, quae hucusque fuerat adhibita , Feopo Suo adaptatam, externam substituerit medi
Axtis auxilia, quibus Practici antea fuerant usi, spectabant incalescentia, irritantia et generatim ea, quae k 5 commendavimus. Λ pristina plane doviata, eique imo opposita, consultoris nostri finis adminicula , ut sponte patet, emollientia, doIores Ionion-tia exigit. Huc igitur pertinentia fomentationes Iacteae, cataplasmata ex seminibus lini, butyrum recens egregie ei placuerunt; quibus ot multis praeterea aliis, qualia ex. gr. Sunt naucilaginosa, cum ipso HILDAΝo addere possumus opii praeparata. Varios modos caeterum, quos in dive is ca
52쪽
sibus ulo ot ulli sunt secuti, quuIos commodo ΝΘ-cundum rerum adjuncta modificari solent, hic asserendoS non puto.
quomodo inriguy in organismin vut. Principii illo calorici dosocius quoniam hic in
nere atmosphaerico considerandus in conspectum venit , duplex ejus in organismum actio non est neganda. Quum nempe fluidum illud elastiuum magis condenset, ejus essectum , ob majorem OXygenii inhauriendi quantitatem , in respirationem ess-caciorent reddit; hinc enim sanguis validiorem acquirit irritandi ossicaciam, laetius rubet, atque Solitum hoc arteriarum incitamentum majorem provocat reactionem et nutriendi scopo insignius respondere valet. Non autem in directus tantum, Sed etium directus frigoris effectus in corpus nostrum Iuculenter patet. Serena enim et modice frigida at-
53쪽
mosphaera, eum in corporis superficiem agat tanquam excitans , irritabilitatem auget, qua et alacriore circulatione motus omnesque functiones facilius perficiuntur, integritatis percipitur sensus et hila-Tem Sese Sentit animus. Aucto frigore, caloris de
tractione , horrore et tremore, 'nxietate nonnunquam pectoris , rigiditate partium, totius imo corporis temperatura hoc gradu jucunditatis non parum amisit. Quae cute jam pallida, insensili otrug0Sa , quasi anserina, parce peragitur, inteStinis , imprimis renibus , fusius, veluti vicaria, ossicitur
excretio. Ulterius progrediente frigore, magis magisque hoc adstringens cohaerentiam Ruget partium, introrsumque pellit humores, qui ergo Vasa excitare sensim desistunt. Iam vero , dum frigore nervi infestantur, horum imminuitur actio ;hinc si), et sanguinis Ianguente circuitu , caloris animalis infringitur evolutio. Rigescunt partes Solidae , Stagnans inagis liquidae, obtunduntur nervorum RetioneS , quae , perseverante hujus inimici acerbitate , cum cerebro communicatae toti organismo inducunt inertiam , hebetudinem , somnolentiam , SO-Porem et, nisi Succurrat artis auxilium, mortem universalem
i) LANGENBECK ex incitata nervorum organicorum actione originem deducit caloris auimalis. Cons. l. I. Bd. Ι. b. a85.
54쪽
Actio caloris trigori supervenientis. Praecedentibus , quae de frigoris actione Inon uimus , Symplomatibus, videamus quid accidat, si
Superveniat calor, sive sit extrinsecus ullatuη , Sive evolutione caloris animalis tanquam e centro omnnet.
Partes modico frigidase, si in contactu ponantur cum calidis objectis , magis fiunt sensibiles, Stimulus oriri videtur, in nervos agens , qui inde excitantur et veluti certamen constituunt, usque dum normale recuperarunt aequilibrium sensibilitatem inter et irritabilitatem, quod eo dissicilius restituitur, quo frigoris in partem ipsam vehementior fuerit actio : ita ut, si partes quaedam intensiori expositast fuerant frigoris gradui, status normalis recuperatio non fiat, nisi graviore dolore et tumore, Superstite Per aliquod tempus sensilitate solito majore. Si vero haec vicissitudo subita et temperaturae disserentia insignis sit, et praeterea Saepe redeat, Variabilitas illa non raro inflammationes producit, quae pernio m nomine generatim significantur.
Non autem ex hoc fonte tantum causa naScitur,
quae organismo pugnam inducit, de qua modo Iocuti fuimus. Verum si in corpore , frigori eXposito, motu aut laboro major excitetur activitas, quRfuncti0nes , respiratio et inde circulati0 promoveantur 1
55쪽
tiir, insigniorem caloris animalis patitur evolutionem, qui aut ipsis nervis gignitur, aut saltem juxta hos locos petit dissitos. Nec minus hoc stimulo , quam priori , partes assectae dicto certamino turbantur, quod pro gradu quoque invadentis frigoris magis minusve dolorificani et diuturnam roddit
assectionem, po usque, ut Omnis cessaverit reactio,
pristinaque relatio adesse observetur. Sic enim quoties hujus observandi aderat opportunitas, totios ubi partes insigniter frigidase cursu, motu aliove quocumque exercitio incalescere incipiebant, equidem expertus Sum dolorem , nonnumquam pungentem et pulsantem , quem inSequebatur tumor, ex quibus signis tum caloris subortum in iis partibus praesagiendum constanter observavi. Iam vero si quaeratur utrum hicce dolor caloris animalis subortui et inde reactioni productae, an quidem stimulo invadentis frigoris sit adscribendus, respondendum mihi persuasum est, nulli nisi priori harum causarum esse tribuendum hunc essectum. Si enim tali in casu incaIescentia desisteret, qualiscunque fuerit, causa, dolor iterum sensim evanuit, partes BD sectae frigore externo perseverante) frigescere, rigidioros ot insensibiles evadere perrexerunt. Atque reactio haec, quae mutationem toti imponit corpori, non Sine gravissimis iisque periculosis phaenomenis esticitur. Cutis intumescit, rubescit , oritur sensus ambustionis et pungens, nascuntur
56쪽
ur maculae; quae Omnia insequuntur lasq; tudo, Vertagines , Syncope , haemutysis , asthma , iussummationos pectoris etc. i phaenomena potius adseri-henda, ut nobis videtur, tum actioni nerveae, tum sanguinis Itborioris fluxus restitutioni, quam, ut aliis, unice huic ultimae causae si .
Sphacelus ex eongelatione. Quae in utraque paragrapho praecedente absolvimus, ut perveniamus ad rem, prodroma exhibent sphaceli jam pertractandi phaenomena. Etenim , si ex vehementissimo frigoris gradu corpus , quacunque do causa, universalis etiam mortis fugaverit periculum , partes tamen, in quibus, propter minorem activitatem, dispositio praedominatur, dirissimum saepe fatum elabi non possunt, et mortificu-tiono afficiuntur. Qui haud exigue huic malo prae- disponuntur, pedes caeteris partibus saepe citius corripiuntur. Quos ergo a Statu, quo eos ex praecodentibus fingere valemus, considerare per
Tale igitur membrum, quod frigiditate, rigidita
57쪽
to ot movondi impotentia conditionem, in qua vero Satur , annunciat asphyXine, Sensim, pergente causa , livescit; humores, qui vasa permeare destiterunt , vi vitali destituti congelantur; adimitur nervis quodcunque vitae vestigium et tandem reproductivi apparatus paralysis et abolitio integra sensilitatis mortem determinant partialem. Αtquo hic, ubi virium vitalium jacturae sequela fuit sphacelus, adeoque hoc respectu cum ipso Senili comparandus, secundum auctores nihil de dolore percipi videtur. RICHΤΕR H in membro congelato nullum agnovit vitium praetor inflexibilem rigiditatona ot humorum fluiditatis defectum. Bov-
ER ), qui ipse se in hac conelamata sphaceli spo- Cie Separationes Spontaneas Vidisse testatur , perhibet , Νaturam noque hoc in casu deficere observari, dum reactione et suppuratione debita perficiatur mortui a vivo separatio, quae Si in articulatione occurrat , chirurgo nihil saepe committi, nisi paruum tendinearum descissionem, contendit. Hoc itaque modo facito hanc mortificationem Oriri posse nobis proponimus, neque ex practicorum criptis non nasci videtur. Et quamquam Iubenter credimus, sphaceium , plurimis in casibus , non ita
58쪽
ortum dueero, in quibus enim frequentissimo vel artis auxilium , vel mors universalis inficienti si i-gori sinem imponet, non tamen LARREYo con-κentire possumus, ut ubicunque huic tantum prae- dispositionem et calori supervenienti causam demum efficientem adscribetemus. Plura revera hujusmodi originis facta Doct. Auctor commemorat, inter quae historiam Iefert, ubi militum per sex fero dies, perque totidem noctes partim, solo nive obtecto, vehementi frigoris gradui 109- 15' infra gero Renum.) expositorum nullus de quodam dolore, aliove
incommodo conquestus est; postquam vero temperatura subito olevata mercurium adscendere Siverat ad gradum quintum usque supra Zero, pluressoso obtulerunt, labo assecti, de qua jam agitur. Intensis doloribus vexati, sensationem experti Sunt ponderis, formicationis, et stuporis pedum, qui vix
intumuerunt et colorem intense rusum retulerunt. Alii Iovom modo ruboroni ostenderunt ad latus in-
sorius digitorum et ad dorsum pedis; alii digitos,
motus, sensilitatis et caloris expertes , jam plans nigros et siccos exhibuerunt. Sed omnes declara- runt, Se nullo vexari ingrato sensu, durante frigore, quem post hoc eXperti sunt. Τunc temporis enim, ubi elevata est temperatura, eo modo invR- Sit
i) nom. de Chir. Milit. et Campagnes. Paris I 8 Ia. T. III. p. 6O.
59쪽
sit spha colus , ut initio formicationem, loloris eam in pede, tum stuporis, immoliilitatis et ponderisset Sum contraxerint, quae frigoris sensatio haud acerba sit comitatu. Qui magis in castris ignes propinquariuit, maIo vellementiore gradu correp-tOS OSSe, Sponte intolligitur. Differt et utiquo distinguondus est hic sphacelusa superficiali gangraena cutis, quae magis minuSUB SeSQ eXtendere nonnunquam observatur. Dolore
autem partium internarum, qui attactu Sentitur, movendi potentia pedis et calore interno non Exstincto , haec facile discerni potest a priori inalo, in quo de existentia proprii pedis se vix, ni Si
oculis certiorem reddit Reger. Jam si de causis disseramus, cum ipso auctore citato mutationem frigore corpori inductam sane
causam habemus, quae, dum partibus asphyxiae tribuerit speciem, vel uti prae dispositio , cum ipso
calore , tanquam potentia nocente , Sphacetum producere valet. Quod autem de proxima causa philoSophatia S est RiCHTER , omnia symptomatae ex fluidorum refluxu derivans , qui Sola relaxatione per calorem et inde dilatatione oriretur, vix conSentiris possumus, dum potiuS actionem nervorum hic potissimum in auxilium venientem credamus, quae nempe frigore Suppressa , Stimulo vehementer irritatur, quo facto certamen orietur, in quo hic si Vineat, SyStema nerveum debilitatum omni vita
60쪽
priviiiiii' in parte assecta, quae Sphaeolata evadit; si quid non observetur et systema illud victoriam reportet, ex insigni stimuli nctimo iamen, vel graditi infectionis frigoris, vel ipsorum nervorum energiae inflammationis gradum quadrantem excitari
Medicatio. Charaetoristico in hae medicatione observanda indicatio spectat Hophylaxin ; i. e. Si conclamatus nondum adsit sphacelus , ita ut frigus hucusque
non nisi suppressionem ivduXsrit virium vitalium , omni studio hujus mali praecaveatur evolutio. Hunc in finem regionum borealiuni incolae optimam nobis proponunt methodum. Ut nempe, quorum nures, nares aliaeve partes intensiori frigori Oxpositae , nonnum quam Sunt congelatae, idque saepe propter insensilitatem ab aliis au aiunt, de pericillo conscii, ut ita cubiculum modico calefactum intrarent , statim cum nive fricant partes assectas, quae itaqne ut sensim acquirant temperaturam caeteri corporis, prudenter curant. Integra jam haec , qua talis, methodus, quam utique comprobavit e XPerientia , a Practicis in nsum vocatur. Et revera quid secus postulatur in hac indicatione, quam, adimendori aedispositionem , causam ossiciensem inanem red