De Aristophanis Nubibus prioribus

61쪽

tam at siue ad finem perductam 8 se et nonnulla ex iis, quae ex prioris tabulae parodo in hanc tra notulerit, etiam nunc agnosci

βαλλει . q. Tum denuo trepsiades aera mira8que Nubium voce admiratur: 364 G νὶ, του Iocri ιaro; ibi ἱερον a ossi νον 'a τερατωδες. Ad haec Socrates nam hae uni solae deae, cetera Vana Sunt 365), quo respon80, qua de causa Nube 80lae deae sint, plenius exponitur.

Bueeheler igitur l. l. pag. 663 vv. 364 qq. 69 γλ etc. Suum locum liabere p08t 08, qui antecedunt, negat in priore tabula potius hoc loco, id quod exspectandum sit, Socratem ad id, quod

chorus v. 359 quaesivi 88et, reSpondi 8Se. Sed mea sententia mota nam v. 364 sqq. quam v. 359 363 sententiarum conexum paululum turbant hosque ipsos ex pro ecdo Si Servato e 8Se puto nenipe primum quidem ut Strepsi adictiorum Oranti ac Salutanti tu uno VerSu re Spondeatur, exspectu deinde verba βρενθυε εν ratoti Ioia et o Myctili Ira 'aβαλλε tu in Platonis Sympcisio 221 B ab Alcibiade ei tantur, et aut Plat0nem sabulam retractatam non legisse aut, quod verisimilius videtur, ut in pologia, ita in Symposio sabultam priorem

commis8am Omnibu Silue notam in memoriam revocavi 88 puto sive autem hoc sive illud accipis, illa verba ex proeed0si citatae 88 putandum St.

62쪽

Tamen novit Hi ni 'ntiarum conexu 358. 35 8qq. non ita malo intellegitur, cum non mirum it 8 Nube ignotum Senem Strepsiadem breviter allocutae statim ad Socratem sui cultorem se vertunt. Itaque ex hoc quoque loco apparere milii videtur paro dum etsi retractatam, tamen u8que ad finem retractatam 88e.

Buecheleri autem dubitatio cadit; nam cum Nube Strepsiadi Obsecutae magna graVe8que voce emi Serint 35 8qq), non nimis mirum est, si Strepsiades vocibus magnificis auditis iterum admiratur H Γῆ του φθίIματος v. 364 etc. Vv. 365 igitur, qua de causa Nube 80lae deae Sint novo discipulo proponitur qua in re et aliae res caele8te explicantur et tonitrus Hic tonitrus rationem ac speciem Kock et quodammodo etiam Kaeliter uterque in Nub edit ad . 382 bis explicari putant. Kaeliter enim posteriorem explicationem eandem e88 atque

priorem et propter discipuli senis oblivionem iterari existimat. Contra och in verbis382 τaρ χυδεν πω περὶ του Irazaro υ καὶ Ἀγὶς ρ0ντης

offendit et tacetiarum v. 386 sqq. poetae fortasse in altera demum tractatione in mentem Veni88 Suspicatur. Sed neque pares sunt explanatione neque in Verbi Oυδέν πω περι Ου raTaro εdida a offendendum est. Hic enim est sententiarum conexus ac Sensu 8 Strep8iadi, qui Sit is, qui tonitrum gignat, quaerenti Socrate resp0ndet 375 aura βροντουσι κυλινδομεν ac ac trep8iade, qu modo, interrogante 80grate Sic explicat 376 ταν εμπλη si os UdaToς πολλου κίνarκa6θωσι τερεοθ ac,

εἰς λλκ Aa ει ιπίπτουσαι ρηγνυντa καὶ raTaIOUGιν. His igitur verbis Socrates motum Vel cauSam motus, quo tonitrus oriatur, exponit Sed Strepsiades, quo modo sonitu Aac fragor tonitru excitetur, nondum intellexit, quam ob rem

63쪽

atque tum demum Socrates huius sonitus caligam explicatvv. 386 qq. qua tacetia lepidissimo Aristophanes secundum Socratis consuetudinem exempla a cotidiano ac d 0nae8tico usu asserendi invenit. Hoc igitur loco nullum duarum tractationum vestigium reperiri potest. Sed potest reperiri in v. 12 qq. de quibus multi multa disseruerunt. Expositi0ne enim de Nubibus deabus finita beatum trepsiadem post v 411 chorus praedicat, tuo tam sublimem sapientiam expetat, et gloriam ortunam siue ei pollicetur, si multorum lab0rum patientem se praestet 412 193. Ad quae Strepsiades, si

haec res sit, libenter Sese omne cruciatu pa88urum 88 respondet 420-22). Deinde Socrates . 423 quaerit, num Strepsiades inde ab illo tempore neminem alium deum 88eputaturus sit nisi haec tria:

qu0 Strepsiades se acturum esse e0nfirmat 425. 6). Deinde chorus Strepsiadem, quid a se impetrare velit, interrogat 42 T),

Strepsiades se ceteris in distendo centum stadiis praestare velle resp0ndet 429. 30) tum chorus in soro neminem pluribus Sententiis victurum esse quam illum promittit 431. 2.3; denique Strepsiades magnis sententiis spretis nihil uisi τρεφούικῆ sat κa Tova' in Ira dioitGθεἶν se velle affirmat 433. 34J. Cli 0rus trepsiadem, quod Velit, assecuturum esse promittit 435), quo facto trepsiades rursus multoque plenius quam antea e omnia toleraturum esse profitetur 438 - 56). Utri tractationi hanc partem attribuamus iliud quidem apparere mihi videtur v. 12 - 22 et v. 438 i optime ad Socratem, qualis in pr0ecdos depingitur, ut virum maximorum laborum patientem quadrare, i et ne v. 42P- 35 quidem priori tabulae sorsitan ademeris propter trepsiadi m0destiam quandam, quae in his ver8ibu apparet, si comparationis causa Phidippidis in altera tabula immodestiam adhibueris. Sed unum monendum est. Nempe Diogenes Laertius 2 2Thv v. 412-12 hac sorma asseri nominibus et tabulae et auctoris neglectis

64쪽

Apparet, si poeta sic cripsit, Nube illa verba non ad Strepsiadem, sed ad Socratem ut virum sibi iamdudum notum atque deditum sacere nobis 88 putandum. Si autem Diogene8 versu8, quo dico, rectet attulit, verba lia sorma, cum nunc iam non legamus, priori tabulae addicenda gunt. Tum Vero inter 10 et 420-22 nonnullo priorum Nubium versus in retractatione delet08 88 Statuendum est, quibus Strepsiades

420-22 respondit. )Deinde etiam v. 423 - 26 iam prioris tabulae fuisse pro certo habeo, propterea quod rursus Diogenis Apolloniatae doctrinam irrideri cum Dielgio consentio, nam χάος est λὶ cf. supra pag. 142 28 in annot.), et Drtasse prope v. 426oυν ii θ Galli χυδ δν πεloail mi δ' ar θεέρην λιβaνωτον fragmentum apud Athenaeum 11 479c servatum μιηδε τε φαγκοτυλέσκον reserendum St, ut tetrametrum anapaeSticum concluserit sc s. Kock F. C. A. I, p. 491). Sed sive tantum de v. 412 - 426 et 36 - 456, quos iam prioris tabulae fuisse pro certo habeo, idem sentis Sive praeterea vv. 427 - 3, addis quos iam cim priores tabula auditos isse

y Verba a Diogene tradita per se nihil habent, cur ea salso allata esse putemus. Ritte ea commentatione, quam iam supra tetigi pag. 123 9J , eum, e quo D. haec hausisset, Socratis laudandi causa de industria Aristophanis verba commutavisse, ita ut ad Socratem pertinerent, dixit. Dixit haec, sed non probavit, et quamdiu id nondum probatum erit, tamdiu Diogeni fidem habendam esse existimo. Quamquam Omnia recte se habere dicere nolo, veluti υ - et κουκετι. Ceterum utrum Diogenes recte verba attulerit necne, non multum reseri, nisi quod rem silentio praetermittere nolui. cf. Buecheler l. l. pag. 664 sqq. qui in Diog. Verbi tantum γνωμp415 deterius putat quam ψυχαὶ et 417 ἀδηφαγίας deterius quam γυ

65쪽

et8 non certum esse, Sed posse cogitari puto, illud quidem apparere milii videtur retractationem etiam in hac parte esse

absolutam.

Nam primum v. 423 - 426 eo loco, quo sunt, bene intelleguntur quod . . ue holer et K0e l. l. dubitaverunt . 80erates enim Strepsiadem de Nubibus docuit, Strepsiades se ad omnia toleranda paratum esse confirmavit ita lue Socrate Ae Strepsiade quaerit 423 italo τι δῆτ' υν νομαῖς dλὶ λεον mi δεν πλὴν περ

Xaος. 8 aὴρ, i. e. illud elementum, cuius deae Nubes sunt cs supra): γλωττα autem ut ophistarum dea facile intellegitur, prae8ertim cum v. 19 Tii rio Trii πολεμίζων modo e0mmemorata it.

Deinde non recte oechly l. l. pag. 424), uecheler l. l. pag. 664), och l. l. pag. 41 vv. 412 19 ea Drma, quam nunc legimus et 27 - 35 inter se dissentire censuisse mihi

videntur. Putabant enim viri do et absurdum esse, si idem chorus, qui 12 ct Tha throti Vc Irto Dio G ac GO Ita Ia 'hlιων ad Strepsiadem diceret, . 42 imperaret λεr νυν ημῖν τι Got so liεν et v. 435 etiam hoc iudicaret: D rao με ra λων πιiλυμεις. Sed hoc toto loco poetam Semper amat 0re ad minus descendere ei illiues p. 27 rectissime cognovit Optimo iure igitur cliurus post renio in v. 435 dicit: υγα μεI χλων πιθυιιε tu quamquam initio tam magnifica verba secerat. Initio in universum loquitur, p08tea ad Singulii, ad rem transit. Deniquo etsi hunc totum locum 412 - 56 non sine aliqua vi cum ea, quae antecedit, disciplina coniungi O88 concedo, tamen potest coniungi nam postquam Strepsiade ad ea, quae Socrates eum de Nubium numine docuit, paratissimum animum attendit, inde Nubes eum eius sapientiae cupidum 880 0lligere p088unt, cuius auctore ip8ae sunt. Restant paro di v. 457 - 425, litibus chorus Strepsiadisparatum animum admiratus beatissimam vitam ii praedidit Hi

66쪽

quoque ver8u8 088unt iam prioris sabulae sui38e, praegertim cum optime ad 08, qui antece lunt quique et ipsi priori tabulae attribuendi fuerunt, accomodati Sint. Denique, i ut omnia, quae de lac parodo disserui, colligendo repetam, paro dii tali 8, qualem nunc videmu8, retractata et retractatio ad finem perducta 88 Videtur, cum ententiarum conexus et cursu dicti0nis, etsi nonnumquam retractatione turbatus, tamen non tam corruptu aut malus sit, ut tolerari non possit. Nonnulla autem etiam ex hae retractata paro dolam in commissa tabula posita cum quadam de agno8ci 088unt, in quibus, ut id addam, etiam v. 380 1 numerandi unt:

potest multo plura quam quae hodie c0gn08cere OSSimu S, expri0ribus Nubibus recepta esse posse in tabulam retractatam. Ε igitur parodus ab iis, quae antea tractavi, fabulae partibus differt, quod, etsi nonnulla, tamen non totum aetioni cur8um prioris parodi agn0seere possumus. Servat Videntur ex priore fabula: v. 225-290 et 298-313 329-340 359-363. 380. 1. 412 - 26 412 12 ea forma, quam Di0genes tradidit). 422 436. 432 - 456 452 - 425. Praeterea huc pertinere videntur fragmenta ες τὴν Πύρνηθ' etc. et fortasse μηd GTεφω OTD-χioκον.

cap. vi parabasis.

Paraba8 in quae proprie Vocatur i. e. v. 518 62, non ante

420 Drtasse inter 18 et 16, id quod Bue cheler vult pag. 658) comp0sitam isse pr0pter Eup0lidis Maricantem sabulam,

y Quae telinshi l. l. pag. 49 - 52 de priorum N agone disseruit et in hanc partem ex alterius sabulae parodo enucleavit, vel ob id ipSum comprobare non pOSsum, quod prioreS Nube agonem continuisse mihi quidem Acharnenses, Pacem Thesmophoriagusas conferenti Omnino non Xploratum St. Cf. etiam: albet apud Pauly-WissoWam p. 989 Vers. 25 sqq.

67쪽

quae anno 20 commi88a At, commemoratam constat. Atquo priorem tuidem parabas in non eodem metro Eupolideo atque

ac in Ono metrum anapaesticum ex priore tabula ervata suo loco esse puto, cum v. 512- 12, si aliud metrum praestant, utrum

priori an alteri fabulae attribuendi sint et, si ex priore sabula sint, quem locum ibi tenuerint, ne Sciam. Ceterum hos duos anapaesti eos versus 10 11 non in priore tabula cum lyeoneis vel similibus versibus 12 sqq. suisse coniunctos linc quoque veri simile sit glycone cum anapae 8 iis tantum in Vesp. v. 317 sqq. coniunguntur, Sed ibi novem lyco' neo Bequuntur 12 versus anapaestici es. Ste urer . . pag. 513. Canticum autem, quod ante paraba Sin auditur, apud Aristophanem aut mere napaesticum e St, vehit Eq. 4984qq. , aut anapaestos troeliae sequuntur, ita ut metrum in media Sententia commutetur, velut in Vesp. 1009 8 sq. 3 et ac 233, aut anapaesti omnino desunt, velut in v. 676 sqq. Perpauca mihi de ei parabas eos locis dicere liceat, quos Heidhue perperam interpretatus est; Ieidhue enim commentationem ab hac parabas orsus in ea nullo loco retractationem commemorari probare studet. Versum 533 νυν Γν γ λεκτραν ac Ἀκείνην γ δ η κωμ odia χηλθε hoc significare vult nunc, i. e. cum res Sic Se habeat, haec comoedia veniebat i. e. anno 23, ῆλθε, ham in at igniscat hodie haec, quam vos spectatis, comoedia venit, adest esAv. 680 7λθες ῆλθεοῦ, εὐφθης); nam cum haec verba poeta scripsit et omnino cum sabulam retractabat, retractatam committere in animo habebat; 0stea postquam opera ingrata defatigatus retractare omnino desiit, partes et quae lana retractatae νυν μὲν cit μελλοντ' u λέγεσθαι urgestus et uiue Lius V. 1012 legunt.

68쪽

et quae nondum retractatae erant, inter e conitingere eamque tabulam ut libellunt iis, qui legere vellent, edere constituit. Deinde quomodo II ei dilue futurum γνο,6ε Tat ad priorem sabulam reserat, n0n intellego, nam prior c0moedia non intelleget, sed intellexit. Quamobrem Verba θεαταῖς Ουτω σοφοῖς omnino non ir0nice intellegenda sunt. Deni lue v. 546 - 48 non de Daetalensibus ac Nubibus Arist0phanem dicere putandum At, sed ii est sensus: Poeta se non semper in eundem hominem

impetum sacere dicit, velut Eupolin, Phrynichum, Iermippum,

alios, qui semper Ιlyperbolum eiu Sque matrem χολε Τρωσίν, Sed postquam semel Cleonem pro StraVerit, alio quaerere, qu0 carpat dicit Socratem. Ex ceteris parabaseo partibus stropham et antistropham cur priori fabulae adimam, non habeo, sed ne antepirrhe mai)quidem adimendum 88e censeo nam etsi Schol. ad . 24 Hyperbolum illo anno, i. e. 423, hieromnemonem fui88 neminem referre adnotat nam Cleone vivo omnino nondum eum clarum exstitisse), nemo, quo alio anno h0 munere functus it refert. Sed quo tempore epirrhema compositum Ase iudicemus 3 Cuius in v. 580 sqq. Cleonem praetorem creatum esse Nubibus omni modo indignationem prae se serentibus narratur; sed tamen omnia civitati bene ce88ura 88e, dummodo Cleo, quam celerrime possit, in ius vocetur et urti ac repetundarum damnetur Praeterea antea v. 529 8 Nubes gloriantur

munere unctum eSSe accepimus. Ex quibus ea, cui contra

Sphaeteriam parata praesuit, hic intellegi 0 potest, quippe

quae iamdudum tam mire prosperum eventum habuisset, ut postea infausta omina dici iam non possent. Itaque relinquitur, ut expeditio anni 2 contra Amphipolim suscepta significetur. At Bueeheler' quidem huic interpretationi complures dubitationes opponit iique ei dilues in universum assentitur Buechelery es: Mochly d. l. pag. 427. ' es Buechele l. l. pag. 658 sqq. Heidhue P. . s. etiam Naber, Mnemosynae XI, 309, qui omnia ad Sphaeteriam reserri vult.

69쪽

enim, i v. 581 sqq. de ea expeditione dictos esse putentiis obeam siue causam retractationi addi cannis epiri hema in duas partes dirimendum 88 existimat, si uod tum ii versus alteri, primi versus 575 - 80 pri0ri tabulae attribuendi sint. Sed quanam de causa Quidni v. 581 sqq. generatim dictos esse existimemus Verb0 ε a Perte V. 581 huius genseris exemplum allerri et ut no8trum dem nacti sumendum esse cum Ochioli et 0ylando i puto. Initio autem allocutio m Ocho raro harai omni modo ad priores Nubes reserenda esse, quasi priore tabula a lieatro exaeta Aristoplianes spectatores liae allocutione digno ducere non posset, iam eylando merito non videbatur atque ego imprimis illud adiciam hanc ipsam allocutionem ut captationem benevolentiae semper in comoedia Attica suo esse loco atque etiam ortasse magis in altera sabula luam in priore. Deinde Bueeheler in v. 590 1 adhortationi verba nacti derRue kkelii 'vel simile quid addendum fuisse iudieat. Sed hoc per se ipsum per8picuum est qu0uam alio modo Athenienses Cleonem praetorem in tu adducere poterant nisi revoeatum Et si tabulae anno, quo epirrhema Scriptum St, 422 rurSus commissa esset Spectatores, opin0r, id Sine magna opera subaudivissent. I enique uecheler illam ipsam expeditionem Thraciam non magnam Cleonem furti arguendi saeuitatem praebituram fuisse iudicat. Hoc recte iudicavit, sed quonam loco Cleonem furtia largitionis per hanc expeditionem acceptae aecu Sandum esse invenimus Immo vero Cleonem earum iniuriarum, quas antea ali luando commiserit, incusari poeta iubet. Ita lue nihil video, cur tertiam, de qua nihil accepimus, Cleonis praeturam eum Bue chelero et Ieidhuesio per coniecturam statuam. Publicis vero reditibus praesecti munus, id tuo Saver ein l. l. pag.

28 - 30 vult, propter voces στρ arx Ioν χηρε Iso' hie intellegi

non posse iam II eidhue recte cognovit. Itaque cum Kockio et eylando epirrhenia ad expeditionem Thraciam pertinere annoque 22, inter Cleonis creationem et

3 de tota hac quaestione es: och l. l. tig. v I ι; weylandin dissertat. p. 10 - 23 et in Philol. 36, 73 - 2. s. etiani Teiisset, Philol. VII, i, sqq. qui v. 57, 580 priori, cetera alteri ab attribuit.' Quod Cleonem in alteris Nubibus perstringi videmus, Luit,hio assentior, qui Quaest erit in historiam Veteris comoediae, diss inaug.

70쪽

parabaSi eam antea commi88am 88 perspicue nuntiaretur. At

Eratosthenes poetam in sabula data, ad quam didas alias spectare manifestum esset, id non dixisse opp0suit; si autem in tabula retractata diceret, id non mirum 8Se. - Hucusque omnia bene gehabent. Sed tum scholi0 dicere pergit Quomodo Vero eum, i. e.

Berol. 1883, p. t 7 postrema verba scholii ad Acharn. v. 377: καὶ ξενίας δε αυτὴν ἐγρας ατ και ἐς ἀγωνα ἐνίβαλεν ad eandem causam pertinere disserit atque Vesp. v. 128 sqq.:ὴνέκα λεων si υπεταραττεν ἐπικεlμενος

h. e. non ad eam causam, qua Cleo post Babylonios fabulam commissam, sed post Equites Aristophanem VexaVerat.

Itaque cum Droysenio des r. W ubs. 1869 II pag. 2 et eylando in diss. p. 20 et in hilol. 36, 1 sq. et uellero Strubingensi Aristophanes und die historis he ritili, p. 608 in annotatione versus Sqq. imprimi 1290

ad priores Nubes refero contra in retractata sabula Cleonem rursus perstrictum invenimus.