Pastor sive Pastoris optimus vivendi agendique modus, per Nicolaum Hemmingium, accesserunt huc xxxvii. propositiones de legitima veri cultus Dei ratione

31쪽

ita: ade

Oret

-:licet est,

Huc 'purai in quo teritῖ est,

qui qui recte applicatus, sordes animi abstergit hic mentem contemplantem illustrat: hic intelligentiam practicam reformat:

hic το κριτ hin gubernat Lex Domini inquit Davido immaculata, conuertencanimam: Testimonium Domini est verax, sapientiam praestans paruulis Mandata Donaini sunt recta,laetificant cor Praeceptum Domini purum, illuminat oculos. Et Psal

iis . Lucerna pedibus meis verbum tuum,

lumen pedibus meis Lectio proinde S meditatio doctrinae coelestis dum fide recipitur,purgat mentem,ut de recte intelligere,in quae recte intelligimus accommodare ad usum incipiamuS. Verum quia nostra lectio, nostrum studium, nisii princeps ille pastor suo spiri-xu nobis legentibus aspiret,seustra suscipi ixur . sequi debet pius pastor Dauidis ex-ς Inplum, qui oratione impetrauit, quod 0peratione obtinere non potuit. Ita enimi sal as ait Vias tuas Domine ostende mihi,& semitas tuas doce me,deduc me in veritate tua. doce me, quoniam tu es Deus salutis meae, te expecto tota die. Vtergo mens pastoris sit pura, tribus

Ppus est: POENITENTIA, LECTIONE, ORATIONE POENITENTIA facit ne imputentur sordes reliquae. LECTIO

32쪽

DE PASTORE.

1arentis nubeculis dispellit. Tam im petrat digitum Dei, quo mens ad discen

dum formetur.

Hoc cum animaduerteret vetustas, pio consilio ordinauit in Ecclesia lectiones Prophetarum, os imorum, totissi inum ea elegit, quae de optime docerent, Smaxime homines ad precandum excita rent. Verum cum coepit paulatim egendi Morandi studium refrigescere,accessit te pontificia de necessitate Mopinione cui tus,& coacti sunt sacrificuli in Papatu cer tum numerum Psalmorum quotidie reci tare, mane, meridie vesperi. Qui huic pontificio decreto satisfecerunt, putaruns se isto opere aliquid a Deo mereri. Con tra qui hoc neglexerunt, existimarunt se mortaliter peccare. At Q hoc potissim una factum est, postquam humanis traditioni bus obstructa est doctrinae puritas. Etsi autem recte taxata est a piis docto ribus ista conductitia Psalmorum decantatio, quae partim ab impiis, partim non intelligentibus fiebat tamen utile esset re uocare consuetudinemi disciplinam veteris Ecclesiae. Habet enim multo maiorem fructum quam vulgus cogitat. Nam non solum homini canendi consuetudine scriptura fit familiarior, &isu ad intelligendum

33쪽

scri-ligendum dum facilior modo assit pius animus 'exum etiam fides,inuocatio, spes, dilectioci aliae virtutes excitantur inconfria iantur,acita mentes eorum, qui se ita alatque superstitione exercent, redduntur purga

tiores . . . . a:

Basilius Magnus in vis Ecclesi)s ord1-

nauit,ut Psalmi canerentur ita, ut sibi uicem responderent canentes alternis versi

bus, d. non cultus causa, sed disciplin

Cratia Putauit enim sanctus vir isto pacto facilius, Psalmos disci post in taeduim recitantium vicissitudine leuari Verum quia ista psallendi consuetudo ubiq; seruari non potest, nolumus nostro pastori ita canendi legem imponere, conssilium tamedabimus quod utile fore speramus. Nostrum itaq; consilium hoc esto. 1-brum Psalmorum qua familiarissime m-nibus piis pastoribus notum esse cupio.

Hunc Bassilius ille Magnus vocat κοiνοντα - μιεῖον ἀγδῶν δεδαγuάτων, hoc est, commune promtuarium bonorum documentorum.

Nam antiqua vi inquit)animarum Vulnera sanat recentia cito corrigit quod lanuuidum est morbidum rescit quoa integrum est conseruat: affectus,qui Varie animabus in vita hominu moleti sunt,

quantum fieri potest; ollit. c. Hίς Vm

34쪽

sit Psalmorum incomparabilis utilitas, v Iim in eorum lectione praecipue occupatu esse pium pastorem, id c hoc modo. Quindecim Psalmi, qui graduum vocantur, sint familiarissime noti, ac ita legantur a pastore, ut singulis septimanis semel finiantur. Psal. 23. cuius initium est: Ad te Domine animam mea leuaui: I. Miserere mei Deus e alternis vicibus subiiciantur precationi matutinae. Facto prandio quotidie recitetur Psalmus i 7. qui incipit Laudate Dominum, quoniam bonum est psallere Deo nostro A coenalegatur Psal. 23. Dominus pastor meus. Precationi vespertinae Psal. 13o. De profundis, subiiciatur. Diebus festis Psalmus iis Beati immaculati, seruiat. Restant iam Psalmi Iro quos ordine velim recitari, ita ut semel in mense absol

uantur.

Porro etsi multaeis doctae extant salmorum versiones tamen meo pastori c6mendo versionem Georgii Maioris, quia haecin plana est,& scholia habet in marginibus addita,quae vice iustorum commentariorum ess e postini. Hoc nostrum consilium esto delectione Psalmoria,sequatur qui volet. Praeterea pium pastorem assidua manu

versare versar

Titian eius diment

pasto

legeresset, tamestam maxivbel

tant

35쪽

'atu

a est:

itur Dr pasTORE. IIversare oportet pistolas Pauli,ad Romanos, Calatas, Ephesitos, Timotheum, Titum. Item Euangelium Iohannis, cum eiusdem epistola prima Haec noui Teii menti scripta optarem ordine legi a pio Pastore, ita vi ad minimum num caput legeretur quotidie, donec ad finem ventu Llet,unde ad principium redeundum: νn tamen hoc volo, ut caetera scripta noui Testam et non legantur,sed cupio haec quam maxime familiaria esse. In veteri Testamento prae aliis legi cupio Genesin, Prouerbia Salomonis,lialam prophetam manielem,idqi eo modo,ut de praecipuis noui Testamenti libris dictu est. Reliqui libri veteris & noui Testamenti per octu legantur, ita ut semel finiantur intra anni aut biennii spacium. Haec legendi disciplina non solum mentem purgatiorem reddit, veru etiam alios uberrimos fructus afferet iis, qui hoc meum consilium non contemserint. Hactenus de lactione sacrorum librorum dictum est: Iam de commentariis scriptorum Ecclesiasticorum aliquid adiiciei dum videtur. Etsi autem pastorem ante susceptum tam angustum ossicium instructum esse ve-

36쪽

lina in doctrinae corpore tam eludico pastori semper esse utile, ut integrum doctrinae corpus subinde ordine uoluat. Nam illud satis disci nunquam potest. Diligenter enim ut recte monet Cicer, cauendum est, ne incognita pro cognitis habeamus,sis temere amentiamus. sed adhibeamus ad considerandas res, tempus it ligentiam. Si hoc Cicero in rebus humanis,quae rationi subiectae sunt, necessarium iudicauit,pro ictb hoc multo magis requiritur in doctrina Ecclesiae, cuius fides rationis fines, humanae naturae usiam, exper,cntiae terminos, ut testatur Bernhardus, transgreditur. Proponat ita ,sibi pastor integrum doctrinae corpus,illud P pius euoluat hac ad lithita amussi,ut nihil recipiat, quod non quadrat ad Canonicam scripturam nihil absilrdum iudicet, quod claro Dei verbo traditum es :tribuat Deo cum Abrahamo laudem veritatis, etiamsi tota rerum natura, id quod legit in Propheticis de Apostolicis si riptis,improbare videatur. Verum etiamsi multa multorum stripta extant,quae integru doctrinae corpus continent: tamen meo pastor inpriniis commendatum volo Corpus doctrinae, a sanctissimo viro, Philippo Melanchthone,scri

ptum.

ptum ambis

certa,

venit quae Quatrali

37쪽

: hac

,scri

tum.

ptum. In eo enim nihil est obscuri,nihil ambigui, nihil alii sed omnia clara certa,extructa ex ipsis scriptis Propheticis Apostolicis. Huc adiiciat pastor alios commentarios ab eodem viro scriptos, quos legat studiose. Nam in illis plus sol1dae pietatis Deruditionis inueniet, quam

sorte in multorum veterum Latinorum Graecorum scriptis.His ergo si contentus fuerit simplex pastor, qualem egom-struo, plus proficiet, quam si plurimorum scriptorum veterum recentium lectione se fatigaret. Nihil tamen hic detractum volo, aliorum doctissimorum virorum scriptis, quae

magnifacio, legenda iudico,sed a ijs potis dinum , quorum iudicium magis confirmatum est,i quibus tempus ob cclesiarum curam suppetit. Ego enim nunc simplicioribus Loccupatioribus do conlisium , quod dico sis maxime profuturu. Nam ea quae aliquis saepius familiarius agit, fiunt veluti domestica, difficilius

ventiat in obliuionem,iuxta illud Senecae Dedi tit animis fer), quod didicirria. Haec sim dicta de purgatione mentis, quae fons est aliorum motuum actionu. Quae ovi rem uniuersam in summam contraham naturae prauitate inquinata, vana

38쪽

vana effecta,renovanda est iuxta Pauli consilium, Mabluenda sanguine Christi,atque ita perpetua poenitentia, assidua lcctione, Dardenti precatione instauranda ut quotidie magis magisc purgetur, donec in hac vita sumus. Quamdiu enim hoc mortale corpus circumferimus, nunquam ita purgabitur mens nostra,quin aliquid semper purgandum restet. Quare rogandus est purgator noster Christus, ne maculas praesentes nobis imputet, sed ut quotidie suo Spiritu, S. verbo magi nos purget, COGITATION v principia tria facit Damascenus, cum ita ait Illud Jne prae omnibus nosse debemus, tria cogitationum nostrarum esse principia sunt enimalia cogitationes a Deo, aliae a Diabolo, alia ex nobis ipsis. Deo quidem sunt cogitationes salutares, quibus homines excitat Deus,ad ea, quae pia, salutaria sunt, agenda, iuxta mandata expressa. Α Diabolo sunt perniciosae cogitationes,quae sunt via ad interitum. Cogitatio Iudae de prodendo Domino, fuit a Diabolo. Nam ita clare scribitur Et coena facta cum iam Diabolus misis set in cor Iudae Simonis Iscarioth,ut traderet Dominum. Et iterum: Post buccellam introiuit in illum

Sata Satan Anancorti Exeum

diuia Pri

um igitatitus sa

m anccum scata,

asteri perul

quili

ruin

39쪽

ital sem-DE PASTORE. Is Satanas. Hoc Petrus testatur loquenso uel Ananiae: Quari inquit tentauit Satanas ne cor tuum,ut mentireris Spiritui sancio. ouo Ex nobis autem oriuntur cogitationes, e ni um ea quae gerimus,aut gessimus,aut a diuimus, recordamur. Primum ergo genus cogitationum,ut1-em le& salutare est,medium illimum OxI- idus una. Nam sicut fumus apes, sic prauae Oculas gitationes,sii illis locus datur,fugant par

mandum est,perniciosis cogitationibus lo cum dare. Videntur quidem leuiora peci cata sed si non vitantur,certum Interitum

p afferunt. Nam semper maiora peccata su perueniunt nobis, xvim inferunt anima bus nostris, cum quae minora Viden ur 's' non vitantur.Saepe homicidium comm sit, i qui ira cessit Saepe adulterium perpetra

- . qui impurae cogitationi locum iecit.

Vt cruo qui minima contemnunt corporum vulnera, saepe mortem incurrunt ita his animorum exiguas plagas despiciunt, i in maiora abuntur crimina. Principus er m. ALA' O obstandum est

posio Vt praesentius remedium pastori

' ' nostro contra insultus malarum cogitatiQ num dare valeamus, causas huiusmodi com ilium gitationum,& modos altius examinemuS. deas

40쪽

sunt peritur

Dialtu in i 6 DE PASTORE.

Beri hardus tres facit sormas cogita tionum,quae ex nobis sunt in DAM, inquit,sunt omnino ociosae, videlicet, qu*ad rem non pertinent. Has tam facile ab licere, quam recipere potest animus. At 'ὲς hoc genus cogitationum ociosarum, luto p*x iri confert,sed simplici, hoc est, nec inhaereia μδ ηti, nec foetenti, modo moram non fecerit. A L I Aa, inquit, sunt violentae , magis ' 'ηςM fortius adhaerentes ut quae ad necessita ' ς rem naturae pertinent. Hoc genus confert 'ΦR QBeriali ardus litto non simplici, sed limoso R& viscoso, non tamen foetenti,si modii naturae non excesserit. Q M inquit,

cogitationes sunt immunda ac foetidae. V Q. Hoc tertii genus confert luto adhaerent 'Ux im insidissimo ac foetidissimo, quod genus nulla ratione admittendu esse monet. Na animam coinquinat,& ad interitum ducit iHarum perniciosarum cogitationum, quarum peccatum haereditarium fons est, causas quo remedium arte adhibeatur β particulares enumerabo varias.Alias enim , diabolus huiusmodi cogitationes suggerit ' Vt paulo ante attigimus h Alias oriun pyςn tu a sensuri Alias i memoria Alias a f*ycomplexione ortum habent. Hae quatuor , Icausae sunt perniciosarum cogitationum. Verum quia vicia aliter curari non possunt1