Pastor sive Pastoris optimus vivendi agendique modus, per Nicolaum Hemmingium, accesserunt huc xxxvii. propositiones de legitima veri cultus Dei ratione

51쪽

PASTORE. 7

potest curia sit inanis gloriae, stare Chridiana humilitas. Hanc inanem gloriam Berni, ardus bau-lisco comparat ita enim ait De basilisco quid dicemus e monstrosius caeteris, solo visu hominem inficere, interficere e hibetur. Ni fallor vana gloria est. Videte ne inquit iusticiam vestram faciatis coram hominibus ut videamini ab iis Ac si dicat Cauete oculos basilis i. Sed cui no-ςere dicitur basiliscus Et qui non viderit basiliscum cilioqui si prior eum videas, iam non tibi nocet ut aiunt magis moritur ipse. Ita est fratres, non videntes necat inanis gloria,caecos, tegiligentes, qui set ostentant qui se exponunt, mon potius ipsi inspiciunt, non attendunt, non disecutiunt illam, non vident denim quam sit friuola quam sit caduca, quam vana,quam inutilis. Si quis eum intueatur hoc modo, in oritur basiliscus. Nec iam occidit eum gloria, sed occiditur magis occidit ei, quodammodo versa in puluerem,imois dacta in nihilum. Haec scite Meleganter averni ardo sunt dicta, quib satis graphice turpitudo inanis gloria describitur. Huc Rddamus 3 voce prophetarum Ieremias Rit Arrogantia tua decepit te, superbiasQrdis tui. Cum enim inquit Salomon

52쪽

superbia, venit ignominia Ff Petrus tiam Deus superbis resistit. Dominus in Euan ter codligelio Qui se exaltat, humiliabitur multo Haec huiusmodi alia oracula Dei pa vester cstorem refrenare debent ne sinat se,inanis bus Ptgloriae stimulis incitari Quae sit videritia cienturrum proficere,conrideret suas sordes,con iministesideret poena imminentem, proponat sibi soliciti exempla sanctorum patrum, qui istam be fidenti:

luam confecerunt:cogitet eam esse nunci non velam Satanae, irrenunciam mortis. Ad ex ptum si tremum conuigia ad seriam inuocatio vitis. Ainem δε meminerit illius dicti, qui se exal Dpes etat, humiliabitur pira Tertius finis , cur auarus animus sibi di quo quia itias cumulandas censet, est propulsati ricula, futurae inopiae , quae a diffidentia orituri det. Hi Hac ergo impulsus homo, sibi in futurunctas , quprospicere cogitat O quam iniquum est inclusus

tantam corporis habere cura,abiectiona 'ero olni salutis solicitudine mistidentiam dam sit Dat Christus, tu qui vice Christi fungo genereris,diffidentia tua excitaris, ad quaere iacias minimopes per fas & nefas in non aperte con Luna iptemnis mandatum Christi λ an non mani 'ento feste promissionem ipsius conculcas dedi seruare bus mandatum est: nolite soliciti se, ani se quid edatis,4 quo vestiamini. Mandatum tingcst quaerite primum regnum Dei, Diusti institurciam

53쪽

us tiam cius, hoc est, Dei Promissio est Pa- an ter coelestis alit volt acres coeli, nonne vos multo praestatis cis item mouit Pater, pa. vester coelestis, quod indigeatis his omni-laanis bus. Pror issio est: caetera omnia adl -tpa- cientur vobis. Sequatur ergo pius Verbi zon minister manclattim pastoris sui: Ne sitis

sibi selicii de crastino. Abiiciat Ethnicam 1f-

bc fidentiam, ac crto statuat quod Christus iaci non velit se deserere praesertim cum scri ex ptum sit, Non in abundantia hominis vitatio vitis. Avarus enim plari unque inter medias xal Dpes esurit. Solent homines auari, vitae

suae praesidia in opibus collocas , adeo uti di quo quis 3 ditior est, eo minus Omnia pe-

ti ricula, atq; adeo ipsam mortem refori tur det Fquc illa diuitum arrogantii sui mirum tam quasi Deum ipsum in cistis torreisia es inclusum , habeant in potestate. Contra Ina ero ostendit Dominus Luca Q.Vt quispi- am sit locupletissimus, adeo ut omni pugin genere redundet tamen quod vivit, hoc Icas 'inline debere acceptum opibus uis, con quin ipsus vitam , ne temporis qui de Oisian mento , possint vlla bonorum copiae con- dedi iseruare Unus enim Deus qui vitam dedit, e sic ς in scilicet quam lm libuit, de iovcreta latuis p tinguere, pro suo iure potest. Quorsumtiusti igitur quispiam a diuitiis pcndcat , uti clani solent,

54쪽

solent, qui iis accumulandis tantopere Bia: soli citi. Memineris ergo o pastor, huiu summi pastoris praecepti: Videteri cauete ab avaricia. Abijce itaque distidentiam, Christum veracem esse statue Atq; hi sunt fines, cur homines stude an cumulandis diuitiis, voluptas, inani gloria, tropulsatio imminentis inopiae Hos qui extreme contemserit, facile ani naum suum ab avaritia sordibus purgabit Sed qui fit,quod haec tria,quae scriptura abiicienda esse monet, adeo tamen homi num animos moueant,ut quam paucissimi inueniantur, qui istis non capiantur ca ro nostra illa amat, ijsic mens excaecatus eo magis, quo caro minus imperio spiri tus subiiciatur. Excitetur proinde spiritus, ut magis magis Dauctus viribus, carnis ferociam domare, tuo imperio subiicero possit. Haec sint breuiter dicta de affectibus corporalibus, de philautia eiust filiabus, a quibus omnia oriuntur mala de vicia radderemedio aduersus venenum,quo homines incautos ista pestis inficere soleat.

Sequuntur AFFECTvS ANIMALES,

Ira concupiscentia,de quibus nonnulla breuiter adiiciemuS.I quid sit, notum est, eius genera tria tria n

cundis requtione.

ius inscultat prodianimi vindi

quaerarieci genu enim in alta opto.

sancti

55쪽

untius

abit.

issimi

nullaenera tria tria numerantur. Bilis, χολος. Iracundia, ἴ- ηνις. Et intensio, κότος Bilis citon facile commouetur, sed .leuiter sedatur. Iracundia, diuturnior animi commotio, ex frequenti mali illati , iniuriarq recordatione, continuum sumit pabulum, Maius incrementia &haec magis animo occultatur, abditaque latet,quam exteriori prodatur indicio. Infensio est exulceraridnimi perturbatio grauior,opportunitatu vindicandi illatam iniuriam de industria quaerens. nancisci studens. Aic ideo κότο dicitur, quia κῶτου, hoc est,iacet,donec occasionem fuerit nacta P, I genus sepe necessarium est pastori debet enim irasci victis. SECvNDV genus, malum est, a quo alienum meum pastore Dpto. TERTI M, est pessimum, quod in sanctis diuturnum esse non potest. Pugnat quina cum lenitate, patientia Christiana.

uare velim pium pastorem meminisse disti Pythagorici di Ollae vestigium cinere turbato. Quo symbolo significat irae non indulgendum esse. Et huius Pauli, Ephes. q. Sol non occidat super iracundiam ve

dos deprehendat. Quoniam autem fieri non potest, quin in hac infirmitate saepe irascamur, sequatur pastor consilium Pa-

uidis

56쪽

uidis lauti Irascimini, lolite peccare hoc est, si contigerit irasci ram ita cohibete, ut ad facta non prosiliat, aut moram aliquam in vestris animis faciat. Verum, hoc malusu liosius caueri possit, pastor iniuria laesus, haec meditetur P R ivi cogitet, quoties ipse Deum offenderit,in tamen veniam eX petierit. SE N-D b, meminerit, quod ubi non sit remissio irae offenis, illic nec venia peccati apud Deum iuxta parabolam de debitore, Matthaei i8. TE, T ira, recolat se etiam homine esse, posse alios ostendere, ideo Voportere se aequiore esse in alios AR- τω, perpendat, , iratus biipsi maxime

noceat, turbando animum Q o,

aestimet malum, quod inde sequi potest. lVir iracundus, inquit Salomon ,rixas prouocat qui veri patiens est, mitigat stisci

tatas S E sciat quod magna sit virtus, iram reprimere. Vnde Ambrosus: praeclarum est, motu temperare consilio, nec minoris virtutis dicitur, cohibere iraculadiam,indignationemque compescere,

quam omnino non irasci cu plerunc hoc leuius, illud fortius aestimetur I-M , de damno,quod sequitur iram,cogitet. Per iram, in quit Gregorius, sapientia perditur, ut quid quoue ordine agendum sit neost nesc

habitat

Haec sunt,ucti age Zelus pecvirillos metudininus, Nirascis

viciun nostraegeteri

ex anal

turali CCplex eaut cis

vacuusatura

quateregus

corru

57쪽

test.

st, nesciatur. Ide: a Per iram, Spiritus sancti splendor excutitur, qui super humi lem quietum requiescere dicatur. Quia una ira subtrahit quietem, Spiritui sancto habitationem claudit. . Haec quae hactenus de ira a me dicta sunt,volo intelligi de ira, quam impatientia generat, non de illa laudabili ira, quam

λulus ius excitat. Illa enim ex vicio haec ς virtute generatur. Ira per Vicium, cumlos mentis excaecat Ira per elum, turpitudini irascitur, ut Phinees , Paulus, Christus , sancti multi saepe elo Dei saneto irasci leguntur. Verum cauendum est, ne vicium virtutis larua pingamus, fallentes nosmetipsos. Videat ergo pastor, & diligeter examinet cor situ, an ira, qua aestuat, viam ore Dei sit, an ex vicio impatientiar. Affectus animalis, qui Concupiscentia dicitur, est duplex Naturalis . non naturaliS.CoNC PISCENTI A naturalis triplex est. Aut enim circa cibum potum,

ut circa ἄλυπιαν, ut quis dolore omni sit vacuus,aut circa amorem Venereum e

58쪽

NON NATvRALIS Concupissicentia est rei aliena appetitio. qii a peculiari ego Dei prohibetur: Nec concupisces domum proximi tui, nec desiderabis uxorem eius, lnec seruum, nec ancillam,nec bovem , nec asinum , nec omnia quae illius sunt Syra cides Ne retes gloria & opes peccatoris,

Non enim scis quae futura sit illi subucrsio. Hoc duplici reno volo pastoris mei concupiscentiam reprimi. Est Malia diuisio Concupiscentia apud

Paulum Gala. s. ubi ait Caro concupiscit aduersus spiritum, spiritus aduersus carnem vocabulo,per metonymiam intelligit corruptionem, Muiciositatem humana naturae, impetus inde pullulantes, qualis omnium est qui nondum sunt regeniti. SPIRI Tu significat regenerationis gratiam, quam Spiritus Dei operatur in renatis, cimpetus excitatos i Spiritu sancto in credentibus. Breuiter , Concupiscentia carnis , est concupiscentia veteris hominis Concupiscentia spiritus est concupiscentia noui hominis,hoc est, regenerati, quatenus regeneratus est. Concupiscentiam veteris hominis, desinit Paulus Ephe a. esse per quam inclina tur homo, ad faciendum ea, quae libent carniearni

ingeniis

In hapartes

ant. Ff carnis liat. I. Bonbit exe

rem cipitam fiamna impos Ita di

tim di

59쪽

ium ius,i

isita

si estipi

DE PASTORE.

earni, menti hoc est, ad viuendum ad ingenii mentis' arbitrium. In hac definitione Pauli, duae ponuntur partes veteris hominis, πάρξ γάνοια σα , ς ro, ea est animi pars , quam philosophi

λογον vocant. Mνοι , mens, quam illi το λο- γ καν appellant. Sed frequentissime carnis ocabulo totus vetus homo significatur. Concupistentiam noui hominis,definio is uua renati moliuntur deponere veterem hominem, Minduere nouum,ex quo fit, ut iusticiae, sanctimonia vere fluae-ant. Estecta utriusq3, hoc est,n spiritus carnis, recitat Apostolus, Ephes. 4.&lat. I.

Bonus itaq3 pastor spiritum piis excita

bit exercitiis iuxta illud Pauli, a Timoth, 1. Commonefacio te, ut exuscite donum Dei,quod in te est. Est autem donum ci, viva'quaedam flamma,in cordibus renatorum accensa, quam nituntur caro S tan siistocare. Paulus igitur situm pastorem commonefacit, ut illam flammam sopitam magis foueat exuscitet. Nam ut fiamma facile extinguitur, nisi flabello. impositis stibinde nouis lignis, excitatur ita dona Dei, spiritus in renatis paul xina dispereunt, nisi assidue exuscitantur. Sed di-

60쪽

3 6 dicas.

illa

dones Homo renatiis, donattis est Spiritu sancto, qui non est in homine ocium, ses famina Magitatio diuina, repugnans Di bolo&carni , accendens nactus tales, qualis ipse Spiritus sanctus est. Huiusmodi motus Spiritus P Ram monanium cogitatione doctrinae mouentur 'Dium, , in inuocatione per Spirituis excitantur. POST E , augentur exerci liis poenitentiae, cpnsideratione nostrae irsrmitatis , repugnando subitis incendiis affectuum,sustinendo certamina xperies la in ossici, confessione. In huiusmodi exercitiis excitatur spiritus, cresc&ntdo na,&apparet imperium spiritus aduersus carnem. Quare hortor pastorem cum, V; diligenter insidias Satanae in carnis caue ut, ne eYtincta sanam a Spiritus, rursiis a tanae carnis laqueis implicetur. Quidam ex patrib. dehortaturus Chri stianos a carnali concupiscentia , hanc pulcherrimam prosopopoeiam facit. Qui libet Christianus in se habet paradisum Adam, voluptatem paradisi, serpentem Paradisus, est verbum Dei , quo veluti ira grantia dulcissima lassicitur pia anima Adam, est vetus homo iea natura, qua Satanae fraudibus expolitia 5 obnoxia est Volae Voluptsancti, lnaa saniculiniri

scentias aliquad arbie appltum q

turali declitiem quo aquad

Mala bona cogit