장음표시 사용
421쪽
quae consistit materialiter in se extra , iiecnon e gnolcit universalitatem, quae in lita singularitate con-
Modus significandi definitive, ei significatio cum quadam appetopriatione seu proprietate lignificationis ud signum. Modus sigilificandi maxime concernit constructi neni, hoc eu constructibilium unioneni. Constructi.
Modus ligini candi gammaticalis respiciem congruum & incongruitm, differt a logicali, qui ver satur circa verum di salsum. Dirim autem utraque amodo significandi rhetorico, qui respicit apte dict- re ad peri rationem, apte , scilicet dolectaniliter dimotive, ut doceat, desectet de moveat. Docere ne- cellitatis, desectare congi uitatis, movere seu vinchre felicitatis. bilia vero sunt Daries orationis, quas octo Gramma- . Modus significandi quem habet iste terminus, resticiis else ponit. Modus significandi variatur per diversas partes rationis; quoniam aliter nomen significat, aliter pr nomen, aliter verbum, aliter adverbium, aliter participium, aliter conjunctio, aliter propositio, aliter interiectio. Et hoc earum descriptiones manifestant. Modus fgix ficandi grammaticalis & logicialis disserunt; quoniam Grammaticus congrinim respicit de inconuritum. Logicus autem veram de elsum, ' pterea sufficiunt Logico tantummodo duae partes rationis nomen Ec verbum . cum apud Grammaticum octo numerentur. Pixlunponere nihilominus debet Grammaticam Logica, u rite procedat, sicut
Modus significandi rhetor cus, quamvis Praelup ponit in mullis Grammaticam & tagicam , habet tamen regulas suas , habet suos tropos & figuras in multis sibi proprias.
Modus significiandi rhetoricus plus observatur in communi modo loquendi quam logicus. Fuerunt qui grammaticaliter dc metaphysicaliter diversificatur; quia res secundum Grammaticum & etiam Logicum dicitur a reor, reris, quia sic imponitur ad significandum. aut sic imaginatur, siue sit, sive non sit ;sive significatur complexe sive incomplexe, vere vel sal, c. Res vero metaphysii caliter accepta dieitur a rectitudine, quia rem positivam significat extra imtellectum Modus significandi grammaticalis semper fundatur in beneplacito impositoris unius aut plurium. Modus autem signifiindi metaphysicalis naturaliter repraesentate eli enim verbum mentis ab altero nullo quian i ierum consideratione vel experientia sumptum vel abstractum. Alodus significandi grammaticalis fit ab inspecti ne rerum exteriorum per sensum quae prius 8c magis
Modus autem metaphysicalis, si recto presedat, fit i notioribus, non nobis. sed iraturae; quales sunt ibrinae vel res abstractae: Significatio autem abstracti volentes observare modum significandi Logicae, vix B tanquam formalis, dicit communiter statum, respe- audetbant loqui. ne mendaces eiient & falii Modus significandi rhetoricus proximior est lacne Scripturae locutionibus quam logicus, ita quod modus loquendi logicalis non est . Tlleologo per om- nia observandus in expositione litae lalis alioquin sensus litteratis Scripturae saepe falsus est et ,& ita vacillaret omnis argumentatio ex sacra Scriptura , quae non valet nisi ex sensu litteruli. Non enim est sensus mysticus de se probativus absque litterati sumptus. Dionysium ec Augustinum telira in hoc cum ratione lascipimus. Modus significandi gr1mmaticalis ampliatus est in receptionc tio rum es s rarum, ad proprietatem Iocutionis excusandam, di conveniret cum modo i quendi vulgari de rhetorico ec sac Scripturae, plus Mam modus significandi logicale . quem ad viam ctu concreti, ut maiestas quali magni Ilatus: deitas, quasi Dei liatus, quia videlicet in abitratione statur
Grammaticus in niculis significandi praesuoponit lia teram velut clementum syllabae. Dcntiae s3 llabam Juasi elementum dietionis articulatae. Deinde fit ex ictionibus significativis oratio complexa multis modis. Sic Logicus ponit sonum tanquam genus vocis. Et dividit voces in significativam di non significativam, aut in significativam naturaliter ec ad placitum: componitur ex vocibus significativis ad placitum oratio complexa multis modis, ut perfecta & imperfecta, cathegorica di hypothetica , enthinu mathica de syialogistica. Grammaticus definiens partes orationis per or tionem 'ux posterior est, non peccat in petitionet Lam in Scripturis divinis semper Auxi ere, errare est. Cpriiaci pii. quia sic definitur unum relativum per al-
Significatio metapliysiciali multum distinguitur i G- - 2
signiscatione Grammaticae, vel Logicae, vel Rhctorim, quae sunt partes Plitiosophiae iennocinalis. Ratio est, quia significatio metapliysicalis coiisistit in si, h, intellehu va ratione , dc generatur a primi, un pressioniblis naturae, quae sunt transccndentes, sicut est impressio prima notitia entia, qua nulla prior, ecsne qua non habetur altera.
Significatio metaphysicalis fundata primo superens aut rem, fundatur conii uciarer petroperationem& comparationem intellectus ad entis Proprietates, suae sunt Cis unum, ens verum, mari bonum, emam
Significatio metaphysicalis reduci potest originaliter ad illa quatuor transcendentia, vel ad sex , ut alii voluerunt, distinguentes a concretis abii racta, sta
Significatio metaphysicalis primo suscepta est, ac
deinde communicata ab inuci ligatoribus irituralium rerum in suis prolarietatibus experiis, non aliunde holerum. Consideratair dictio 1 Grammatico , non solum ut est dictio ex syllabis composta , nec solum ut eth significativa, sed ut est dictio conlit hibbilis , ordinabilis in construetione orationis cum liis, secundum exigentiam regiminis , congruitate
Grammaticus accipiens modos significandi, prae-ssipponit dictionem quasi quid mateliale significationem vero quasi formale, tanquam exsigirificati ne de dietione sat unum fg uncabile, sive significatio distinguatur realiter a dictione dc c contra , sive
Grammaticus in impositione nominum solet a nobis notioribus procedere, sed Metapitysicus resolvit se ad illa quae lunt naturae notiona. Sunt aut m ommnia quae se tenent ex parte tamve notiora naturae, quia sunt magis actualia. Sunt vero materialia ni gis nota nobis quibus advenit cognitio prima persem .
Metaphysicus considerans formam deducit m ceriiri quam 1 rebus , cum opeiatione proprii intel-Ddum significandi concretivum ab astracto tanquam il
linus. Dicuntur proptereta coticeptus metaphylic es ' - - I
esse primae tritentionis, quasi intus tentionis . vel maliud cognolcendum lentionis. Grammaticales vero de logicales, linino de rhetorici leu morales concel tus dicuntur secundae aut tertia aut quaeriae intentionis per relationein ad primas iratentiones unde suis
tarmatiori ec principaliori . sicut album derivat ab albedine. Grammaticus e contra derivat albedinem ab illo tanquam a notiori nobis. Sic a vivente vitam . . magno magnitudinem, ajulfo jullitiam, ab ente essentiam, a materiali materiam, a Deo dei
Metaphyseus plus elegat intellectum ex modis
422쪽
sui, significandi ,-Grammaticus; quia plus ec cet, alioquin damnationem accipiat , delens (quania ibriiralius abistrahit, quo fit ut Gr1mmaticus semper tum in se est optimorum Libros, doctrinamque Maarudis & quasi materialis maneat, si non ad MetaphP gistrorum. feam te reiolvent: sicut ec Legum scrutatores ec Theologus plus insequens modos significandi Phi Rhetorie , fi mn ad principia prima & universalia Iosephorum gentilium quam lacrorum D torum e resolvere i e conuiescant, fiunt tota liter ales , & -- tiam si sententias veras nabeat, culpandus est. X gici sine Metaphysica garruli redduntur. bem linquit Augustinuo veri u utuntur Philosophi, si
Metaphysicos vero Logica spreta, semetipsum fal- - mi mei . tres msomes nomimini in Deo tria n. Iit erebro, quia Logaca ad omnium methodorum opia: nobis metem ais certam reguiam loqui fas est. E
principia viam habet. xemplum dat aliud de vocantibus ipsum Deum esse Metaphysicus magis proprie dicitur intelligerem Fatiam. Talia, inquit, teneat. -- dos sanificandi, sicut melius rei impioprietates; ex m. De Eliu quoque apud Job quaerit I minu, . quibus si unitur impositio dictionum ti recte fiat, si- mi et iste misera ueniim sermombus 1,N--,.ciit ab Adam edocto per divinam inspirationem, im- Hanc illa surrexit saluberrima damnatio Articulorum plista fiuit rebus nomina sua. Parisiis lata , quam allegant utentes ea sapientisitimi Metaphysicus si senserit quod modi significandi Doctorum, qui sequuntur, tam religiosi, qu saecu granimaticales non recte tequuntur aliquando rerum lares in lecturis suis & Libris pioprietates, potest apud te dimittere tales modas, Ex modis significandi secundae intentionis eombo nec insequi in sensu sito: meminerit tamen illius, Lo- sta eth Grammatica & Lmica. Unde contaistuntque,dum est ut piaret. tradition Praedicabilium&praedicamentorum, sepia Conquisitores veritatis ad invicem drbent in pri- positionum, obligationum, cum suis annexis in Cinis convenire in modis significandi terminorum seu gica, declinationes, genera, conjugationes . r dictioni mi, secundum quos & quas ver atur inquisi- inmen in Grammatica, cum adjunctis multis. Ex quiatio. Nam sicut Logica tria it , pnaelupponi debet B est accipienda particularis de modis signifieandi
quid nominis in omni quaestionet. notitia.
c.onquisitores veritatis etsi possint ad invicem uti Ex modis significandi circa Grammatie1m & Lo
nominibu , secundum novos lignificandi modos pro gicam variatis, omnis scientia consequentervallatur voluntatis arbitrio , hoc tamen non expedit pallam nec est facile quod talubriter & in melius commute fieri, quoniam stabilitas icientiarum multum depem tur. Sic enim de mutatione Legum tradit Philota det a quid nominis terminorum. Faciunt denique tam Phus, etiam si novae videantur meliores, non esse les ut ab aliis non intelligantur in linguagio quod si- passim expediens. Consuetudo enim est altera naturabi mutuo confinxerunt, qui re mutam terminos quos quae Legibus assuetis dat vigorem.
rbuierunt Patres eorum. Et quid lebitur nisi Ba- Ex modis lociuendi grammaticalibus &loatea libita delonica linguarum confusio in aedificatione turris furimae dissicultates in quavis scientia , maxime in seientiae 3 Theologia possunt terminaris patet in aliquibus, ubi Conquisitores veritatis nostri temporis in Theolo- minus videretur, ut cur ista ne tur 3 Essentia diuinania , sub speeie subtilitatis & titulo Metaphysicae, generat, de illa conceditur. Pater qui est essentia ommagirum nimis induxerunt confusionem, dum . omis- nerat. Hoc enim iacit modus fgnificandi ablatui se communi Logica , quam Aristoteles & alii conseis C ta relativus. Non oportet per omnia fallaciaruriquenter tradiderant & servabant, ipsi novos sibi te genera discurrere , cruarum dissblutio, etiam cirraminos assiimpserunt; aut foric per ignorantiam L divina, iacilis animebit, si principium, syllogismo gicae, aut per negligentilim & contemptum; aut Per dici de omni . di per dici de nullo regulans, fuerit
quia voluerunt sibi lacere nomen ex inventione no- Dene secundum traditionem Logicae Alii totelis intel vitatum . dii in repligilantes eis vocant rudes & Ter- lectum.
minittas, nec re es in Metaphysica, quali fine tedi Ex modis significandi Grammaticae&Logicae post miliis loqui pollint. sunt intelligi iussicienter & salubriter valde proesi se
Conqui litores veritatis decet haec modestia sepa- tates emis simpliciter, quae sunt unlim, verun bo raret Iea contentionibus, ut si sentcrint quod in modis num, secundum tria in divinis appmpriata, cum ce fignificandi terminorum usitatorum convenire non teris dissicultatibus circa ista seiunatis. Et hoe petvoluiit aut nesciunt, ii et disputatio, quae prorsus no- Comparationem ad ens iecundum quid, cum propite-xia ellet, de talis qualis caecorum in tenebris pugna, ratibus suis, secundum quid ad em simpliciter. illud seu concertatio, vel etiam sagittatio et nunquam enim autem simpliciter dicitur, quod sine addito dieitur
nisi casu venirent ad punctuin : hinc dici iblent qui di illud est solum unum cras verum, primum & bollius ilini,di sunt, Arae apune imui. num. Et liliud ens secundum Metapitysicum extra Theolon is sicut diveri in considerat Scripturae par- omne getnus. Logi s vero potest univocationes &tes, quaidam a J Lmm, suasdain ad morum, non- analogias ec aeqiiivocationes & chimeras fabritate nullas ad historiarum, quasdaem ad Prophetiarum in-D prout voluerit. Unde contentio consurgit aliquando tellectum , se varios clabent attendere significandi Logicorum cum Metaphysicis , dc e contra , dum modos. Docent hoc Tytoiiii regulta ab Ausilliino quaeritur utrum Deus sit in genere, aut si ens stu
commemoratae, doc usimiliter expositores Biblix li- nivocum ad Deum ec creaturas, aut si sit aequivoca terat . tio in mente.
Theologus in inquisitione moralium de histori Fundatur in modis significandi magna virtus d
Ilum, immo & Piophetimuin considerare debet ec tendi: aliter enim docet earulem sententiam doetii, iniequi modos loquendi vulgares se Parabolicos si- aliter indoinis, propter modum ordineinque vocuni ut re rhetoricos atque figurativos; alicuiuin ageret significativarum cum modis pronunciationum. Nam indilciplinate , quaerens aptare sermones non secun- habet visius suas interiectiones in gestu corporis, si tilum subiectam materiam. et denique scandalosius auditus suas in idnis. apud moralium Praeceptor uin scrutatores aut Dino. Fundatur in modis significandi , iuncta pactioneres, quales fiunt suris .e. Dei, magna virtus operandi; patet hoc in sacramen Theologiis in inquisitione speculabilium , curiosi- tulibus verborum serinis. talem evitet non plu quam expedit, moralia dimit- Fundatur in modis significandi (permittente Derii tendo. Sequatur ii ii iper modos significandi quibus virtus oeerativa in artibus magicis . plus tamen ex utitur communis schola Doetorum , etiam si quam pacto fallaci daemonum, quam naturali virtute dictio-doque pollet invenire suo judicio nimis idoneos. Ev- num vel carminum seu characterum poliat modos coaluatines, non contemnat aut imiinis Fundatur in modii significandi virtus magicie
423쪽
8 G De Concordia Metaph cae cum Logica. 8 1r .
naturalis, seeundiim contiguriationes vocum in sca- sumitur pro natina rei in seipt.. Alio Diout lea, sicut etiam in modis reputandi Per spocularcs applicationes. Reduculit etiam aliqui convcrsiones hominum mirabiles, per exhoilamcntata pr.edicati nes ad modos ligniti candi dc proniinciationes. Denique propter complexiones hominum varias, habentaepe modi significandi omnino similes diversi ilimo effectuvi, mimo contrarios et quod si non attendant praecidatores verbi Dei, falluntur dotallunt. Sibilus idem fugat cattos dc congregat canes. Ex considet alione modoruin signiticandi naturalium iri re qualibet, consistit intellectus huinani magna persectio, ii recte utatur, referens ad principale ligiu-fieatum quod Deus et L Si autem non vult intelligcre, id eli, intu legere, sed accipit res non ud ligiis sunt Deum significa inis, merito dicitur hebes vel erram, quasi haerens exterius; & quasi ibmnians, qui in summo 3 aut phantaiticus, qui in vigilia accipit ligna
phantasmatum pro ribus ipsis quarum sin Ilum, rhverietat eae errat ineptus. Ex consideratione modorum signa sicandi natura lium composita est Theologia lymoolica, similiteriae Rhetorica pro maxima parte, unde provenit quiret Deus poteli nomine cujustibet creatura nominari, utlco, Ms, agnus&c. propter aliquas proprietates inventas quae Pei sectius conveniunt Duci, quoad rem significatam, quam creaturae. Sed quoia impoliti nem nominis e convella et fortitudo enim principalius convenit Deo quam leolii, a qua dicitur Dia
Consurgit quoque ex hoc modo significandi symbolico multiplex erruetitio, ec elevatio mentis in Deum per devotionem. Si vero vertatur in abusum. co surgit ossinis impietas, fallacia , libido , scandalum, atque laqueus insipientium , illuminat enim Deus mirabiliter a montibus aeternis. Durbari sunt omnes in i pientes rariae. Ps. xv. s. qui dignoicere cum Piet te
nesciunt mysticos sigilificandi Deum modos.
ungantur totidem alas Propossimisit de Modis significandi in utraque scientia.
Si non credi riti, qaia ego sem, in peccaro vestro
DI xi et lioc Dominus nosterJesus Christum, sitam
Judaeis ostendere volens divinitatem. Et hoc ex verbis Legis, Domino dicente ad Moysen: Fi est misit me ad eos. Exod tit i . Unde collibgitur quod qui est, velens simpliciter dictum, est propriissimum nomen Dei, cujus propria passio est honum. Conformiter ad illud dictum Christi: N M. f. svis sitas Deus. Luc. xvui iv. Et quoniam in Cinisti, sunt omnes thesauri sapientiae ec scientiae Dei absconditi, constat quod sapientia qu et confidetrat Cn , concordat cum omni scientia, de quarum numero Logica es . Concordemus igitur Sapientiam seu Met physicam cum Logica, seu sermocinali scientia, si ibconsiderationibus seu theorrematibus quae sequun
Ens quodlibet dici potes habere duplex esse,
sumendo esse valde transcendenter. Uno modo ens habet este obi tale seu repr:Elenta iuurn m oi di ne ad liuollectum cieatuin vel mereatum : haec au(em dii iiictio non conficta est vel ni,va , sed a Doct
ribus tam Metaplii scis quam Logicis subtilibus it
Ens consideratum seu relictum prout quid abiblii . tum , seu rcs quaedam in scipia , i lurimum dis hiet' ab eist qui, d habet object ibiliter apud inrcilinitam, iuxta diversitatem intellectuum & rationum ob diei liunt, etiam prout rationes objectates non accie untur pio seipsis materialitCr s seu pio imbus q. tali sor- maliter et ut sicut signa ficatio eli quali mimia dictionis. ec modus significandi iriasi toralia signi sic itionis , sic ros i pl. d:ceretur quati matella vel subina-etum vel liibicinini rationi, cibicctali, vel moa. significalidi. Quae coi:fidei alio claris eth ad co: icura ain forinali tam tum cum Iretinimilis, si peripi citer nec
Ens reale non potest constituere scientiam aliquam , si non conlideretur in iura tale ob, tali relato ad ipsum ens realc, sicut ad pii nori uinci princiis patet obiectum sinim. Ratira: quia linetiaria vel sapientia quael bet ea habitus inicit cocus, quamvis in L leis eius rei piciat res, ta ipsas icc: piaris traii materiam vel objectum vel substractum lux considerationis, perran tione, Nilec ales seu iuruiate, , qua se tenent ex parte imede tus. Secundum hane considerationem dici postulat forinae rerum non realcs , ica intentionales, conceptibues vel intelligibiles Ens non mutatur in Mo cile mali, neque diversiis ficatur per mutatilinem vel diversitatein tui cite o jectatiq. Et hie eli lapius volentium tarmali rare vel inetaphisicrae de rubus in suo esse reali. seeludendo illud este quod habent objcctalc, quasi si qliis vellet intelligere sine intellectu , vel ratiocinari suae ratione Res enim non ratiocinantur in seipsis, nec praescindunt. nec universilirantur , DCC signan(ur, nec abstrahunt, nec abstrahuntur; quoniam iitta sunt Q rationes intellectus , non rerum illi riim , 'uamvis sint pro rebus hujusin dicti opetrationes, lecundum suppositionem personaelem & quasi formalem , nec non ex parte rei, si ita placet loqui. Unde, pro maiori explicatione, ab altiori repetamus exordio de quibu(dam tractatis in De Analis gum , mili , sed hoc aliter, C fineque diverso. Dictio, si consideretur prout est quaedam res la se, non speetat ia aliquam scientiam , nisi sicut aliae res
extra animam, quae sunt si ibi tantia vel accidens, ta ita continetur subciate insiderato ablolute, quia non minus sunt ipsi c. ac petas an: m .u te, '. ixd. in lal et maccidet uales , quam lumen vel species sensibilium in
Dictio, si consideretur prout est nata significare stipsam natui aliter ; sc non ipectat ad aliq:tam scientiamplisi Lam aliae res extra animum, 'itatum Quaelibet nata eit se repraesentare naturaliter poteritiae cognitis
vae. Et hoc modo si, iat dietio au pallionem ciuis quae est vel dii, , sicut & aliae res sub tali consideratione recept.c. Dicitur enim verum petr comparationem ad intelloetiim actualiter vel aptitudinaliter factam. Dictio. si consideretur in habitudine ad potentiam D volitivam, ut est quoddam appetibile vel ordinabile ad finem, sic non minus non ieectat ad aliquam scientiam sermocii ratem, vel morat in , vel I,hysicam, l cunaturalem , quam aliae res extra aniniam. Et hoc modo spcctat dictio ad passionem emis quod cli bo
Dictio, si considereti ir prout est impon bilis, vi maxime iam imposita ad significandum aliud a te, tunc spectat ad aliquam scientiam , prout ex si ii eiuibus apparebit; nominitim de hac dictione cns, ta de ii iis tu una, verum, bonum. -. Fps et ' signi-
424쪽
Sigili fictilo diehionis voluntarie taeta, dici poteth dos significandi in ordine ad verum vel selsum qiaee.s Imia tua; ita quod in dictione lignificativa ad placituin, dictio est velut materiale seu subit ractum. eae significatio quasi Graiiale suum. Significatio dictionis ad placitum facta potest comsidetari vel ut est significativa latum, sic in genere sunt in anima, secundum Philolophum, Ninde Umitur disteientia ad Gnammaticam dc Rhetoricam dc ab omni reali scientia. Sermonicalis Rhetorica iespicit lignificationes dc
modos significandi in ordine actornatum perorationes,
vel ut habet modum significandi appropriatum hunc ac per hoc distinguitur a Losica & Grammatica, ii, vel illum. Et ita modus lignificandi erit quasi sodi cet hx tres scietatiae plurimum inter se sonueniunt male, respectu significationis , quoniam se habent ut sermocinales lunt. Et est Grammatica generalior signitatio sicut genus , di modus significandi tam ad omnes scientias. Logica laccialior ad speculativas quam differentia. scientias ut speculativae sunt. Rhethorica sphialia
Significatio dc modus signifieandi dictionis possunt est ad Moralem scientiam, tanquam Logica sua spe nsiderari dupliciter. Uno modo pro seipsis di in ' cialis.seiplis. Alio modo per res inim ad res quas signi- Subtilitas metaphysicantium s vera sit , consistit
ficant, quae non sum ipsa significatio vel modus si- in acuta resolutione entis, secundum este tuum obie gnificativit. Juxta primum modum accipitur suppos- ctale personaliter seu ibi maliter acceptum. Ruditastio materialis vel etiam naturalis, secundum ami- autetm Termitiis arum . si consillere velint in signifi quos. Juxta secundum modum sumitur supposi tio presbiralis seu tiar malis, . secundum aliquos p
iteriores naturalem suppositionem relinquentes.
Signifiextio & modus significandi si considerent
catis seu modis significandi ibialm materialiter, inde provenit vel conlurgit quod 1 Metaphysicis rationabiliter contemnuntur.
Subtilitaes metaphysicantium si quaerit remrire in reis secundum suppositionem materi 1lem, tunc si tant ut bus ipsis secundum tuum eiiereale, tale dile quale h sie ad Grammaticam & Logicam vel etiam Rhetori- bent in suo dile obiectati, jam non est subtilitas, sed cam. quae constituunt terminum Philnsophiae siem, stoliditas & vera insania. Quid enim est insania
cinalis. Si vero fiat acceptio pro rebus significatis in extra, sic speetant ad alias scientias, sicut ad Moralem, sicut ad Mathematicam, Physicam, aut Metaphysticam.
Modus signifiexndi & obiectatis ratio cumo
nisi judiciare res prout sunt in sola Phantasia , quod ita lint ad extra , qualiter est in furiosis, phantaliacis atque reverilantidus , qui scilicet somniant via gilando; dum si nilitudines rerum pro rebus accipiunt. maxime per intelletaim, reperiuntur acci- n Bubtilitas metaphysicantium debet attendere compi pro eodem, de ita curreret distinctio de ratione, obieci ili, quemadmodum de modo significandi. Modus significandi sisa ratio obieetalis dum spectat ad reales scientias, non accipiuntur pro seipsis neque secundum stippositionem materialem s hs s cundum suppolitioirem persenalem pro rebus ad ex-tia significatis.
Modus senificandi vel ratio objectatis quantumcunque spectent ad scientias reales, non tamen exclu dunt operationes intelicetus, quoniam modus signi-firandi vel rationes obje es dicuntur relative ad intelloim, nec esse pόlsciit, si nullus esset vel esse posset intellectus negotians, sed nec intellectus negotians susticeret, si nullae res ad extra, vel vere vel intelligibiliter esse possent Modus significandi, vel rationes objectates , si
ditionem di naturam virtutis cognitivae praesertim i tellectivae; quoniam secumdum diversitates operati num cognitivarum, niaxime inici lectualium, accupienda eii varietas rationum objectatium, seu modorum significandi tonnalium, vel ex natura rei. Unde
Deus nihil intelligit materialiter, nihil contingenter. nihil mut stiliter, nihil dependenter . nihil complexe nihil false, nihil filii biliter: quamvis res ab extra quas intelligit distinctissime . lecundum conditiones
tuas omnes, sint dependentcs materiales, sint contingentes: sint mutabiles, sint propositiones com in xx, quis tam falsae , sint possibiles aliter se habere. Sic e converse intellectus creatus cosnolcit Deum imis mutabilem unicum necessitate Hic occ. nisi quat tum juvatur a gratia vel gloria. Patet ex hoc quod abstrahentium non est mendacium,si recte abun alit, quaeranitur penitus excludi in consideratione scienti quamvis intelligant alitra rem quam sit, licet en
quantumcunque realium, sicut est Metaphysica et si Iudicatent quod res sit aliter quam sit. Et vel Physica, conloquitur implicatio & intana decem lio, cum erroribus absurdissimis, & quandoque blasphemis de haereticis: ut quod scientia esset sine sciente, de res ab extra taliter omnino essent in intelligem te, sicut errabant negantes primum principium ex hac radice; quoniam ira intelligitur ab uno essedc ab alio non est e.
Sermocinalis scentia distin itur a reali, quoniam sermocinalis est de secundis, juxta commune ditarui. id autem sit secunda intentio ecquid Prima. colligitur ex duplici suppositione quae dicta est, scilicet mateliali dc perlbnali. Materialis respicit terminos hc suos significandi modos, ec inde dicuntur genera, species, vel disterentiae , secundum quod varietas est in significando generaliter vel specilice. aut si hic est lapsus Logicam ignorantium vel sperrientium,
qui ponunt in Deo contingeratias a parte rei, & fodimas seu tarmalitates quales sunt in creaturis, ec praecisiones de signa, cum sit in natura sua purillimus Minis de unicus. Omnis autem creatura potentialista multa, de vix per analogiam similis, Deo dia
. Subtilitas metaphysicantium degeneraliter omnium
p ... ophantium in inquisitione veritatis realis in m
ribus, ec aliis rebus, practice vel speculati uc; sicut praesuppoim (ut die tam eii Philosophiam sermocinalem
intrinsecam vel extrinsecam in modis significandi de rationibus objectatibus , sic debet diligenter adve tere quid conveniat Philolophiae sermocinali ut se mocinalis est: similiter de reali, ut realis est, conco gularite assirmative vel negative, complexe vel imo dando congruitatem Grammatic' veritatem insuper complexe , unde sumuntur quaestiones illae , quae, Mec lassitatem, secundum inquisitionem Logicae , -- dii is, quanta, in consimilibus multis. Realis udi natum denique verborum, quantum tacitia tam re scientia scut Metaphysica dc Plissica res habent nem passii nativum seu moralem de motivum , ad extra animam pro principalibus objectis de subiba- apte persuadendum in moribus: alioquin fit in Onctiq. temnentibua vel ignorantibus conssilio Babylonica, Sermocinalis Grammatica respicit significationes tam in singulis at ad se , quam apud reliquos cum de modos significandi. prout i pectant ad congruum quibus habent de veritate tractare speculative vel vel incongnium inordinatione regiminis, dc per hoc praetice. Vae igitur illis qui gaudent in conlusione di.ert a Logica de Rhetorica, dc generaliter ab is linguarum per contemptum terminorum quos posti ni remit scientia. riant Patres nostri . 'ui in im nositione terminorum Sermocinalis Logica respicit significationes ec mo- fuerunt magni Asclipnysici. Non enim masta dici.
425쪽
81s De Concordia Metaphscae cum Logica. 816
tur, quod Logica est ad omnium methodorum primcipia viam habens. Quodlibet ens creatum dici potest habere duplex esse, in comparatione ad Deum, conformiter ad prae dicta. Unum reale, quod dicitur esse existetitiae, vel naturale, vel in proprio genere. Aliud vero vocatur esse obie tale Metaphysicis nolentibus uti sistis ter-
Decretalem Innocentii tertis: si Amma Trinit. e ct Fide Mea. s. reprobamus: in se. praesuppositis gloissarum testimoniis, siciit Hollieiisiis iuper illum locum Et Martini in Chronica Summorum Pontilicum, ubi loquitur de Innocentio tertio, qui coepit Anno lim. Dicit igitur sic Decretalis Innocentii. Reprosi mus
qualis fuit haec doctrina, recitat praedictus Hostiensis super istum locum, & Martinus ubi dictum et . Pra-- i. inquit Hostiensis, O summiss error' - - ma sant Deus. Unde dicit Amatricus : Motum Deo ab aere possum. Et sequitur: Cum in ipso sim omnia. immo cum ipse sit omnia. Et sequitur, et an Do posse negara Creatorem creaturam idem esse. ter error, quod Trimordialet eausa qua vocantur idaa. ides Arma e exemplar, creant di creantur 1 enmtamen secundum Sanctos in quantaem sunt sae Deo , idem
sunt quod Deus. Ait Hostiensis, addens quod odo Grammatim vocet hoc erae objectile, modum signifi, candi, Logica modum concipiendi , Rhetorica m dum ornandi: di ita poterit a subtilibus nec prote vis fui liter concordia fieri. Grammatici quippe distinctionem admittunt de terminis vel disii onibus primae impositionis & secundae impositionis . vel etiam teritae aut quartae, & deinceps per reflectiones: aut sub aliis verbis admittunt Logici distinctionem determinis i tu conceptibus primae intentionis di secundae ec tertiae: & in idem redit. Quod libet ens in esse objectati fuit ab inemo in Deo seu divino verbo quod est creatrix essentia. Hoc et expressum beati Augustini verbum, sus auctoritas Episcopus Tusculanus, exposuit eriores singulos, ecmxjor assumitur ex dicto Joannis et od Dictum est in damnavit, subdens causam quare non ruerunt explis o visa erat. ct meta erae I x tam aem. Joan. I. l. . cite nominati Miminus vero ita dicit de eodem Al. Constat quod haec vita non es nisi Deus leu creatrix marico damnato per Immcentiunt tertium, essentia, non quidem absolute considerata . sed per idamque A t m mentem tima, ere rectere rarrei pectus objectates quos videt divinus intellestiis si- cum, sumniam Beatum Mugustinum, nihil nisi ateriam cui de seipsum, & omnes res creabiles complexas vel atque incommutabile sit in minis divina. Dixit etiam, incomplexas, tanquam objecta Prima vel secunda. Ad fluod Dent ideo dicitur 3 um. qma omnia res r- hunc sensum dicitur ab aliquibus Deus componere sura sunt in ipsum. Mi in Dea immuta liter conquiescant.÷te, non quidem simpliciter , sed obj re unum individuum atque incommmabili in eo ramur.reis . ni. Et sicut adteram natura non est Abr--, alterias .ae, sed timi aeque eiusdem, sic dixit omniat esse unamim omnia esse. Deum. Dixit enim Devis este es-
iam omnium creaturarum oe et e mntum. Haec Alium tinus.
Constat quod ad positionem universalium realium prout exponunt , s uitur haec doctrina, vel forum
Insanior , ut quod sit ens unum irascendens in re, quod nec est Deus, nec creatura, nec aeternum, nec temporale.
Universalium huiusmodi positio reprobata est pluries Parisiis, tam ab Episcopis Pariseissibus sub anathemate, quam a Cancellarias Parisiensibus cum sacra Theologiae Facultate doctrinaliter & deterininative. C Patet primo per damnationem Guillhelmi Pari seniis de consilio omnium Magiltrorum et inter quos suit
Frater Alexander de Ales, prout recitat Dominus B naventura in suo secundo: Dst. t 3. circa finem, cimo annum Domini ir o. quod maeue sunt veritates ab terno, qua non se at Dem: emr, lupple est dicere. Alius quod primum nune creat mi passime . nec esscrevior nec creatae a r error. Unde dicit Augusti . nus quod omne ens est creatura vel cretati x et sentia.
Ponitur alius Articulus de Theophano. & hie est contra Joannem Scotum, in Libro qui dicitur Peri phdiso . idest De nastura . Contra quem scripsit Hugo super coelesti hierarchia , qui Liuer , ut dicit Hinitiensis damnatus fuit per Magistros Parisienses, pro' ter alios errores quos ab illo sumpsit dictus Amatriiseus. Est autem illa Joannes Scociis non ille de Oidiis ne Minorum, sed alter qui transsulit Libros Dionysii de Graeco in Latinum, longe ante ipsum. Praediis
Q libet res creatum quamvis habuerit ab aeteris no obiectate in mente divina , non ideo tamen sequitur absolute di generaliter loquendo , quod resiuerunt ab aeterivi. Et hic est lapsus Grammatic rum vel Logicorum, qui non accipiunt distinctionem istam de esse dupl.ci creaturae, seu defendunt se per ampliationes & connotationes, & modos signific1ndi quasi materialiter. Unde negant illas: Haec res intelligitur: ergo est. Istud ens filii intellectum ab aeterno : ergo Istiad ens habuit esse vel essentiam ab interno. Sed cum nomina sint ad placitum, debebunt siciliter induci ad acceptandum quid nominis hujus Juod est esse oti tale, cum esse intelligibili vel mio significandi. Quodlibet ens creatum comparatum ad Deum, d ei potest habuisse ab aeterno esse ideale, quantumcunque sit paucae emitatis vel individuati mis. Et ita, sicut sunt plures res creatae, sic dici possunt pluis res ideae, dc quod alia ratione conditus eli homo, alia equus, prout dicit B. Augustinus. Sic silvaretur quod ab eodem, inquantum idem . non procedit nisi idem: quia concurrit objectatis ratio varia, respectu diversorum effectuum. Et haec objectatis ratio umeatur xb aliis distinctio rei. seu formalis , vel quaedam non identitas : sed aliqui non intelligentes vel cxcedere volentes, posueriant ex hoc distinctiones in Deo. quas noluerunt appellare distinctiones rationis: etiam signifiexiit intelli re dominium. & addiderunt quod plus distinguntur inter se quam homo&asinus vocatum est nonnullis hoc esse objectate apud intellectum creatum. esse quoddam perspicuum , vel quod est res in esse perspicuo. Dixerunt alii, quod cum aliquae rationes .cietates considerantur ut in Davi insuper Odo Tusculanus , qui suerat Cantali
Deo sunt infinitae, non eropter hanc infinitatem trai seunt in alias rationes, sicut ejusdem sunt rationis albedo finita de infinita. Contriuicunt alii, cum mai ri pietate divinae majestatis, quod infinitas trahens extra terminos creaturae, Licit alietatem rationis. Et ita rationes creaturarum non sunt ibrinaliter in Deo, sed supereminenter , sicut nec ratio sanitatis est in urina vel cibo, nisi per ac viam, ad I initatem animalis. Universalia realia extra animam ponere alibi vel aliter quis in Deo, est haeresuinpreta damnata perrius Pari sis notaverat & damnaverat errores dita
Libri: & ab hoe Odone dicit Holliensisse praedictos
Universalium hujusmodi positio . damnata sulti per Stephanum Parisiensem de consilio omnium M
gistrorum. circa anum Domini irra. Articulo set . ubitie dicitur, opuo II a quod de si deter natur mi manvessemper agit. vesnunquam, re quod maesta Aut at a. Sequitur quinquagesimus tertius crantra alium
Doctorem. hoia Deum ne esse est fame quac aia immed ale sit is eo. Ecce quod error est dicere
426쪽
8Σ J. Gemonii De Concordia Metaph cie cum Logica 8 18
quod multa sis it aeterna. leue tamen essetit universalia mente. Sunt super hac re opuscula quaedam alibi icta realia si I uitetistin haec doctrina pli iries re- dita. vocata I ariliis, etiam de temtrare, modi, ae paulo ante. Meta Physiolis inquisitio quaeritur inepte heri de L nivei latium huiusmodi realium politio, damnata eme & suis passumibus, ii non pi cc sii xit sussiciensiuit novitii me per iacrum Constantiente Concilium notitia de eme log cali leu de Logica, qualem tradit contra de Hicionyinum Prag tales conabullos: Aristotelis studio e. enim pracmt, dira rectum di qui vidit audivit testimonium peihibet de his . deserat 'aenem, ais Boetu iri latos non Lesbet exitui. Ex quibus tequitur evidenter quod assertor pertinax Metaplaysicalis inquisitio de subtilis imita st pii mitus doctrinae talis, cum suis icquelis, lxxreticus est cen-A ingerenda pueris vel hominibus rudis ingenii, neque tendus immo impius de inlinus, icandalirans et lain mulierculis Iub specie devotionis. qualiter inveniun. pias aures, quantumcimque pius haberi possct aut v tur mulli lucere voluit e per curios attan . sed ciuilis riis intellectus apud exercitatos in hujusmodi politioni- exitus evenerit, abominandum est vel dicere vel scribbus . . omnis ecte mara quit Apostolicis , ab inete vos. I.Theis v. Σχ.Lt Piuilosophus ait, loquendam e se ut lares
Metapitysicalis inquisito non solum inutiliter, sed Et Auffiillinus, inqint, regu m-D- b damnose quaeritur fieri per homines cacularibus
Concedendum est tamen, quod univer, i alia sum apud intellectcim, non in citendo, sed in re, scientiis aut Ostiuiis civilibus occupatos, qui non e piunt quae subtilia sunt, scandalum eamn est illis vel piaesentativo. Nec ob luia poncndiri cli untinis in- irrisio, non enim eltavibus parvolatus, neque par i, tellectus univcriali . . prout impius Averrois alteruit. tuitus. Sic inmitia diveis 1 sunt multum, patit ei tali Deus autem eth cias limpliciter univcrsale . non mole dia, capita tot sementis.
sed vincite. Denique D. Stor ille io suphisticat de im- Metaphysicalis itaquisitio surgere debet ultra plicat re infrimat qui concedit lianc consequentiam. grammaticalem vel logicalem traclitionem, subster
Genetali est de uni voca ratio entis: ergo Poncndum uendo eam libi, non contemnendo, nec ab ea concit ens universale extra animam. Arguit enim a Parte trarie recedendo: alioquin saepe fit, ut Metaphyta in modo did suum totum, cum acidiriviae distrahentc. care volentes, sint vel garruli, tanquam picae linici Uiiivocatio ciuis ad Deum & cretaIuram tolerabi- ces, ignorantias vocem propriam vel errantes. M
liter poni poteli, tecundum Theologiam & Meth Bdicus autem error in principiis (maxime circa pri-phus, in , si fiat sermo seu reio utio ad rationemo, mum maximus fit liti ingrcstu & vix corrigibilis,
si etalcm entis comininum Deo dccreaturru, sicut ac- dum fuerit imbutus a puero, vel aliter coniueius ei hi potest comminiis ratio objeclidis ad subitamiam dc Denique tam iuxta verbum tanto urata neseiant;
accidctas, ta inter analoga. Iver cisa dedicerunt.
Uni coeatio talis si quieratur fieri per conceptus spe- Theologica perlcrut.itio respicit en purum vel emacci lctas, ta inter analoga. Iver cisa dedicerunt.
Uni coeatio talis si quieratur fieri per conceptus spe- Theologica perlcrut.itio respicit en purum vel emei fieos dedistinctos ad rationes attributales positas in simpliciter, hoc est sine addito cujulcimque pote Deo per propriam univocationem ad Deum & crea- tialitatis icu iton entis, quale solus di unicus est tui mi. non videtur bene tutum, ut quod Jullitia di- Deus. Ad Cijus notitiam duxit Fides Catholi ea lon eat irinire univoce de Deo ec crcatura ta non Maalh M altius, hi ius & verius quam traditio XIetaphy
' Umotieatio non ideo synon ma dc quasi nugatoria tui es Di a Patris enuncia O de illa. Joan. i. ig dicenda est reperiri inter attributales rationes de Deo, heologica pei lcrutatio de ente simpliciter puro Huamvis eandem rem penitii, significent , quia non (quod Cnim simpliciter dico, line adclito dies pessiimificatu eodem modo vel cadetu obieetali ratione venit ad intelligentiam ianillaruin sit limium vetita forinaliter x et ex pat te rei seu persist aliter, modo prius tum, quiu traduntur credendae per i idem, si bonae iesito ' Quoniam ratio obiectatis non siilii in solo vita & humilis. si studiis in vehemon & pium , non inteiicctu aut conceptibus, ted tendit in rem extra, Protervum nere curiolum aifuerint qui praetereaiani uim in suum principale significatum , vel ob- fiuot solerier & cauic Metaplii sica Philosophoium ieet imi et subi tractum , alioquin diceretur ens se discussa, separando pictio: uni a vili, hoc est verum daeem positionis vel intentionis. vel raLionis logicalis Et a falso, qualem docent i icere Palii elises, ad hoe ita ratio obieetalis habet quodammodo dum tacies vel enim singulariter editi suiu.ret pectus, ad intra scilicet extra. Theologica perscrutatio sistet e non debet in sola Umuocatio entis transcelidentis iid Deum de Cre intelligentia vel illuminatione intellectuc, sed labitorem eum suis propriis seu proprietatibus transccm dc t ec liquefieri ad inflammatiotae in siue si alio
dentibus, qui sunt unum, verum, bonum, plurimum quin iaepe fit illud quod terribiliter de Philosophi, eon eri viris contemplativis & intelligentibus , dum ingratis di male vivontibus tradit Apostolus ad R,
den: ibus, qui sunt unum, verum, donum, Piurnum quin
conscrt viris contemplativis & intelligentibus , dum ingratis
tamen itatim ut intellexerunt cim illud in sua comis manos imunita et, conscitim dc nudent aeta omni ratione ob- Theob
Theologica periclaitatio non renuit acquisitiones ali laetuli ereaturae, & traei serant ad rationem propriam rum scientiarum, tam l pecu divarum quam moralium, obiectatem, generalem, puram& liquidam ibi tu, Crcin quam etiam sermocinalium ut cli Logica, sed assu toris Docei: ugii: imis ita saceret m. De Trani viri init eas ut ancillas Lapicntiae in obsequium suum. Un Debon, de verbo Et ita diceret de clite&Omnibus at- de per Logicam inultae & altissimae veritates eirea tributis diuinis. Dum audis . inquit. tora bo- mysterium beati limae Trinitatis, circa secretum di--- hoe ct bolism illud. ct vide , si potes, ban m norum vinae pFaedellinationis, ec eventum suturorum I he, o bono honum . id est bonum incresum, videbis ipsium logia docet accipere Devis mis euidem visione .ciis , sed tu sicculari ct in Exempli gratia cur ista conceditur 3 citer generat,
Mitem te Deus generat,dc non illa: Esliuntia genenat. Cursie Dionysius docet ficere in mystica Theologia perD praetcrea Ac terminus essentia, non potest esse me- exemplum de sculptore , qui iaca malina pulcherr- dium in syllogismo expositorio, debite & eompletemum' id est imaginem, nillil addendo, sed removen- regulato per verum dici de omni . vel dici de nullo .do Sequitur eos Dominas Boiiaventura, in hii crario Qualiter pietaetrica servari debet ars obligatoria, ne mentis in Deum, cleganter valde. Erit hinc ratio o, respondens, si non consequenter se Libeat ad prae lectatis propria Dco, si poisit in s puritate consille- concessa, turpiter involvatur 3 Non cit dicendum re fine hae de nunc de creat arum phantasmate. Erit, Per singula de suppositionibus, ampliationibus, apta inquam quasi margarita praesulgida, de qua Grego- Pellationibus paralogi linis fallaciarum, quorum om
nus , De me conlpicitur quicquia is terrena rei Hach niuin ignorantia vel contemptus cautat illaqueationes ii cima seiapreissa margarata iamias in cetoruin & nebulas salsitatum.
427쪽
81b Dialogus Cordis, nscient. Rationis, O V. Sensuum. 8go
Concordia Doctorum negotiantium nretaphysice vel theologice circa eris, qu.eresida cit fieri pera comvemiciviain in sententiis & in quid nominis termin rum, per dii incisiones & alias resolutiones, potiusquam animositate Ditinaci vel superbia nutriatur imter illos discordia, qualis filii; inter ccteros, conditi nis Dominus Bonaventuta, qui seiduit de v-
nionibus semper elicere illud quod verum Midi eum ibbrietate magna dimittere illud quod ni Inium vel parum videbatur. Concordia Doctorum stipius impeditur, in scandalum vel dedecus ipsoriim Doetorum qui nimis quaeruntur honorari, quemadmodum de Origene tradit Hi ronymurum . quem iiii Zelatores nimii pius diffamaveruiit, dum ipsam honorare quaerebant in praejudicium theologicae veritatis. Si taliter evenit re venturum si circa materiam quam agimus, viderint improbi deleniores, de prohibeat deteriora Deus. 3ncordia Doctorum, presertim Theologorum circa pietatem Fidei, sic est necessaria, ut obmitte dae sint potius pericrutationes vel dogmatiZationes quarundam doctrinarum,etiam subtilium de altarum, quam plerae; Fidei per discordiam suorum tractatorum scandalum patratur apud illos qui vel intus Felsolis sint. Sic suadebat Augustinus ad Hier D nmum. Sic dicebat Apostolus : Si se a scandulitat'a
viri. is. Salubrius enim multae veritates nesciuntur vel tacenur, quam loquendo charitas saucietur. Consulit infit per Seneca subtilitates aliquas magis contemnere, qutin velle scire, exemplificans de paratonisinis. cIncordia in rem maxime generatur, nutritur atque robotatur, si observetur illud Apostoli: Non plut sapere oportet sapere . hea Apere ad sobra iviem, re miretrice secundum qRod Deus Ambu me aram Fide . Rom. xii. 3. & si redigatur omnis imtellectus in captivitatem in obsequium Christi, qui est finis Legis sicut & Charitas. Non enim in subistili inquisiuione veritatis, sed in cultu charitatis rem sistit regnum Dei, & impletio Legis, consecuti ' Conraedia Met1μrsicae cum Logica & suis m. C 2 'm aliter id escere non postia. Metaphysicam : primum proprie ad I heologiam, in qua Deus est subjectum. Ut autem Theologia duplex, scilicet viae & patriae. Theologia viae respicit ens primum ut creditum cum suis attributivis non excludendo intelligentiam de multis. Theologia autem patriae I rei eicit Cias primum ut iacialiter visum di objectaliternix Dominus Bonaventuta, qui miduit de variis opi- in ieipse, non in speculo vel aenigmate. Gratias ipsi ippus M, A qui aperuit hanc concordiam hominibus bonae voluntatis. Vigilia sine Ni ivitatis. Anno i in
UIN UE SENSUUM. Ex Sermone quartae Dominicae Asientis; supraposito, in quo de his disciputis sol mem
tionem et mi itur sequentem Tractatulam a Gersone esse compositum Gallaee in MS. Cod. US. tia.
Doctor, monitu Dei, ratione sex discipulos iustruens: . scilicet, cor & quinque sensus exteriores. Doctor loquitur C Pe humatis errassura Videri h e potest doctriva
Ut in libro im pictura. gauiuum habendis.m non desiturum. Deus dicit raeloni.Seae tibi do disii uis,
Cor. tactum, Aetu mi odoratum, practum. Ad mm. Ut Mna mea doctrina Per te, rationem, ab eo audivi re. Ratio respondet ei. Dom ne, Pro ad vimen ,
toribus , fiet ex conlideratione praemisserum, per distinctioiaes aliquas. Unx est de duplici modo esset di rei, in re scilicet Ec intellectu. Altera distin ctio de ratione objectati, de de modo significandi, si ratio objectatis teluingatur ad modum es lenta di rei in intellectu, sic quod ratio objectatis rei picit duo, scilicet intellectum, & rem iptam ad extra, ii tres est vel natura quaedam in se. Modus autem significandi respicit rem non in res est in se , sed ut signum est vel significatuin, sive fit extra animam sive ad imira , sicut voces ta scripta sunt res significativae, de maxime ipsi conceptus animae, qui tamen sunt res quaedam in se. Altera distinctio sumeretur distinguendor uionem objectatem , quia vel respicit rem utres est, vel respicit ut res est signum quoddam.
Similia esset distinetio de modo significandi s quia
vel significat rem ut res est, ves ut lignum quoddam. Proportionabilit citet alia distinetio de terminis primae intentionis vel impositionis , seu perlonaliter ac-n Taniere turpe. immundum, quod facit perireceptis, prout significant res utres sunt, aut iter-M Tibi pr deo re sine sure percutere mini sunt secundae intentionis vel impositionis , suae ponentes dorctu non ut res sunt; sed ut ligna quaedam, sive inu extra animam vel ad intra . Sumatur ex his distinctionibus haec unica, quint comsderatio rei , ut res est . spectat ad Metaphysicam Considerat in vero rei, ut tantummodo signum est, si aeteriim in anima , spectat ad Grammaticam vel
Coreordia Metaphysicae cum Thec via fiet, si eo sderetur ens simpliciter vel ens purum, vel ens univer saliter perte tum, quod est Deus. Aut si consideretur generalis ratio objectatis entis. Secundum spectat 1d
sitia de omnibur factu haset scientiam. Ratio loquitur discipulis.
Lectiones vestras omnes da ligemer retinete, Se enim bonum recipietis Pri . Lectio cordis. DraF, mora. rariam. Fab ea silerni.
Tuo semper in eant cor X. Lectio auditus.
Maias loquelas ne audia . Ne mores h os . te expellis. Lexio o lorum. Cave vult m tuum aliquo vertas,
Mo respicere est non fas. Lectio oris. Non a suis, nec histasi, Sia verbum tuum ad bonum ordinabis Lectio tactus. TIM 'ohibeo resine sub percutere. io odoratus.
Har quicquam od re percipere, Unde male commat de serme
Interdico visu omnibus Masalam reliquitatis scholam riam perdit qui eam ingredietur. Tempus. sensus puritatem, laudem , verit em. Lon est quicquam tam deforme. Quin sire ibidem velit habriam. Ibi est superbia et stulta invidia, Acris ira O arden/ avararaa , Peria
428쪽
P gratia , laxuria O gula. Si ipsa n n sint. Ant tamen vitia adia must Contemptus . lima re arrogantia,
Furor , ovium, asseris vindiem. Tedium boni, auerint obhvio Et ne oblitiscar. Parvum vobis-librum , Cuius mentia a talibus tiberat malis, Ludite De mala inc otione, Si Due praui ti stram didie is lectionem. te ius vos Magistros faciei, Qui Deus est qui vini glosam tribuet. Vel res victimim cum verre di .
I ecem Tracepta qua Lax dat Servate, qualitercumq- eo utingat. Devim honora nec iures in Musum. Festa serti. . patentet ama, e e homicidium, faenum, mendisium, lux Tiam. Iteritis bona ha re non cares. Eea pis .m recreabor
D Aeen:er fluite flue Ate.Cor Socii mei aud instis Domina huyus magnam serm-- Auditus. Cor verserale. cerae A.
Sed quid de hoe eris hie 'Oeust.
u quisque scharam se a m e fugiet O eoitabit.
D schini alteris mulio plus est se iii equid dicam quod sim fatui.
m videre possetes iae ipsum negotium fit. Conscienti . Sie sic agere vestis . iatrabeali. Nimi tene o ne se contingat. n iussique verisi certe Mensabitur Per me , quantumcumque exeusMi esse eredarra. Deus Pisum vestram. Ur delictismet i Afura pnea dicam facit. Cum Asiniimonio con uncta fuisti Per rationem qua Deum ham pro marito.Cor de pansavit divinum amorem Auditus prudentem recepit doctrinam . Oculus banam simplicitatem. Eu linqua accepit sobrietatem. Destis inhram temperemitam, In odorabus habuit o ratus continentiam, Nine esse vultis tali , sitiales sum illegitimi vel degenere
Aholastici mei necesse est audiam V. i, rem duos saltem quo it te, Et quid sierint bene rem es ne vesperi, hoc videtur melius Coniciemia Si rem die e sciret Domina Et bene ana,Mesci
Dialogus Cordis, Conscient De , 8 31
rum sum videm O pronai ore lusi.
Corrupta caro me confirmat in mago. Conscientia
Mater vide et id est Met vialis infantia facta est Heruatio. 3 qualis faetor maculavit A N , eho Myram, immisia iam illam auretata t , hoe fecit I Die consimia. Conscientia Cor, Domina, in hoc eis pabile radiutur. Ratio.
Ad om is mala cogitanda re omnem i vix itiam. In scholis ta rabiem comitasti. Ideo te his assciam verberibae . Cor
Heu Mupra quera De aliis quisque meis soci . ti Ruio. viamobrem Cor Quoniam ad hae plene Me con cum ea si coacte.
B Ad est ear ipsum quod sequimur.
Uidis aptim, quia si sis raclearianensilii, sue subvectione.
Mox matam metia contingeret. Ideo vobis eorrectionem .iabo.Quinque Sensus. Heu si Deum. o. Deum, . Magistra, is nox t X asscivi poena. Rath. Ob Detim facio revera,
Et omma pro emendatione vestra, Paenitentia hiabebit p tem vi quisive, secundum suam irae essonem. Sed prius ei cra urtam redas cumulas trumvis peccati.
O lingua in secreto ipsum porta Per os tuum, nam Um' est paria.
c D, Damina , O quis avideret.
Tatim putredinem Cicere Ratio. Tu faciei. vel non est siquis Ostiis in requie bona, Semes absolvit- essi ram enit. Manto tardi Misit, tanto petat canti . Viti H est defaedator. sui per peccatum id esse eis. Coeat sibi culpabilis, verberibus fatigetur dari v. Conscientia Bene se habet cor, geram ct Drat. dEt hutia hae hora Dicit abomimtionem ver integram Confessonem. Se certe uriet mundare Saepe schol m. est purgare qua Contritionis . . . D matre ad repararimem Persi iam est disciplinam. Et sic omne sinietur magum Ratio Tempus est ut in pace mea morer , uia is Deo edi,tem. Madisi Scholastio mei sina hae hora
non renues sunt ut prias. Privis fecerami musta mala. Frequeviem sustitiam di vani tem vi Wam omnino debila a. Deci
429쪽
83s Rationis, quinque Sensuum. 83
Hic loquitur de Lingua De hv a quid possum dicere 'Saepe litigat per mulam /ram. Heu, jactat. mentitur ra n M. Ex omnia repta subsannasim D, - . scholam. omnia se edit.
Nisi quis spienter se expedictu.Hominis. O postea dae misA . tamquam nihil esset. Horas suas omittit, drsu in rianquit sertalium. Agatam sitium desiderat. F νitium proprium . Ommaemaee homin/- , re est gulosi.
Del caris cibis ardet tota. r ebrietatem, Mia Dominis sualiter nos iussit omni infimia.' unare non vati . tam, a trahit perem imma. D omnes in cit.
Odoratum praetereo satis', Taram potes; qua emissium o iam
Sit interdum vesti vitrahere .sctos e ut ut helint malefacere
Hic loquitur contra Taetium. Sed tactu isse foedas.
T is est. aer dei sese os memiatur. a dandoque ob vetera uiuam in timorem delectatio/M. quam de se a capti putredine. Oportet tamen quicquid stamnia facta e MI Hasbytero ostendat , Sive fa ,- s erit per abaesionem
Aherius, via sus pol uouem. V. I nvictus nostrum evadet nem, qui omnia maia arripiet. Tactus nobis dat perdationem , Et omniam honorum oblimonem,
Hars quam ad ara quiramque senses satis mio Magistra
Sensum hunc, rexeris. Non tenet fidem matrimomi, sura vel progenies. Furiosus est , horror ei plant. Haes . Lex. honor, ordo, dissilicet. uo habet vitam alteram, Per Me quod nam amat istam. id daeam de hae e ad percutit C Et capit alibi usa non decet. Ad mala festinanter properat
Ad bene operandam par m laborat. Defectus Diaei sunt ala in meri, sua nos tria I gram meri. Tempus est ut meus sinimur planctus. Idaeo te rogo Mater mirat. Hos se h. icos ad talem ordonem Tanai, quod supremo Regi Ater rationem possis reddere. Ut caelo, vos faciat ascendere. via mala vehi parcere. Et in fine coelum concedere.
Conscientia accinat Cor 5 quinque Sens taenquam lex icholasticos
Dbmina rario Mater mea hona, Nunciare gala nova amar sesua de tuis audita iuscipissis, Corde. Ano a. oculo. tactu, odoratu, audit . Filia tisa sum Onscientia mae in hoc erat accusare debeo, Omnes certe fuerunt . . si scisci iniquita si, Et primus est eor versatile, Mod alias tam ct rabiem tacitas r'uit se glaria vana ,
Ut alte scandat omnem ponit Seram. Paratia errae prorsui arder, Acquirere omnia valli undaque Ad malum hi mas est ingeniosum, Et m borei dedignas rPraeceptores, e natat, socios re Parrem. Pres Feros, sorores. fratres cst fuam Matrem Omnes contemnit, tam tremm est hianti. Constendo suum cel et vitiam. mpo sim retinet O magam Aspicionem. Diutuis despectum ct in aem. Sortilegitim interdi m ponuso utra Deum est contra Fidem. De Det murmurin providerat a. suando ad stram non facit ordininionem. hiuliam prosequitur laetitiam. Prorsus repectit paenitenti m.
De peccata suo gloriatur. Et in sensi. suo omisino eo die
Insubentute Aa in amicti e M. Spem Dei extra se posuit. Et de modite vel damnatam Non eurat aratas quam leo. Desperatio est prasi mptis Ipsum tenem nulla devotio.
Et aratam chara mea Mater Facere credis visionem Sam charam . Cum videt bene operatur. Ita malitiam Libenter videt O vanatatem, Ut putaritiamem male inflammaM em. Via rem quae corpus ponit inflammiam Per vanam carnalitassem, T. I per ardensem labracuarem.
Aia tus ommvo est veram fabuias avidiendas . ad bonum couerim, Lineter audat detractionem.
Et fugit praedicaraonem. Et quia de se facit rem inhonestam . In scholus iniquitatem mmulas magnam.
430쪽
Opus ludicrum se alterius a Gersonio Scrip
PA R et es orationis quot sunt
Cognitio substantiae, cognitio Praecepti Dei, op ratio ejusdem , cognitio liaminis secundum Deum,& lecundum naturam , consideratio futuri Judicii, consideratio laetitiae elactorum, & consideratio tristi
' Nomen quid eii Homo: quia sic vocaris. Si cognoseis substantiam tuam unde factus es, veraciter scis quid est ho
Ecce cognitio substantiae quae est prino pars ora
tionis, de terra ea ct in terram raveri . Gcu. vi. io.
Qiralitas, comparatio, genus, numerus, figura,
Appellativae : quia commune est omnibus homimis bus ue terra fieri, immo de viliori terra sive maeteria. Commune est etiam omnibus hominibus esse animal ratiotrale. Cujus gradus comparationis ENullius : quia homo non debet augeri per praesumptionem , nec minui per pusillatumitatem. Et ideo cit nomen substantivum ut stare habeat contra nimium timorem, di contra uianiam praesumptuos unspem Cujus generis p. Communis: quia tam viro quam mulieti convcintnatura hominis.
vult a agere quae Domino suo sunt famia,& ad hoc. dirigit lentus exteriores ad exteriora ossicia, non inmducentia quicquam nocivum ad lectionem sacram vel ad Crucem D ini intuendam, vel ad alia salubria quae sibi utilia videmur Idcirco si voluntatem carnis sequeris, hospitem opprimis, Dominam occidis r m tum ergo ec vile est hoc hospitium, in quo tam nobialis hospes periclitatur. Si ergo vis secundum animam vivere, non secundum carnem, considera quod canae A tua terra est, terne emo conditiones serva. Terra enim bassa e dura omnia portans virtute patientiae, ut quanto plus ab aliquo vexaris, tanto ei plus bene racias, imbrem etiam talutaris doctrinae ae divina, gratiae inglutire studeas, & siccus sis a fluxu viti rum, carnis te cupiditatis tenerrae. Habes jam quid est nomen, ides quid sit secundum substantiam, scilicet nobilis secundum animam. R go Cy ut nobiliter & rationabiliter te regas, non viis uter di carnaliter.
Smitur de Pronomim. O Uio est pronomen t- Rese deo: sicut homo est nomen tuum , ita peccator en pronomera tuum. Cum ergo coram Deo orationem tuam iundis, pone pronomen pro nomine, ut dicas: o Pater coelestis, novi ut homo te invoco,
sed ut peccator veniam postula. Pronomini quot accidunt pB Sex, scilicet qualitas, genus, numerus, figura, persona, casus. Peccator ergo , prout est pronomen, cujus quis, litatis 3 Infinitae, quia propter infinitam & incertam mul titudinem delictorum a. quae iacio, ea numerare non
omnis: quia omni generi vitiorum peccando participo, stilicet mortalium & venialium. Cujus numeri Singularis et quia singulariter peccata mea antis
mam meam cruciam, di cmscientum meam truci dant
Cuius figurae pSimplicis: quia non possum ea dividere in diversis Conscinonibus, sed quando volo ea confiteri Sacerdo Cujus numeri 3 . . ti, oportet quod omnia sub simplici, dc sub una Singularis: quia quilibet per se rationem redde rumin Cc onsessione dieam clare didistincte cur Tribunal Christi Cujus figura: Simplicis: quia non potest dividi in plures Oportet enim, si salvari deberi, quod iolam Fidem Christi confiteatur , & ab illa non dividatur. Qui
enim hane Fidem non habent, non homines dici d bent sed bruta, quia carent ratione. Cujus casus ENominativi & Vocativi , quia nominatur jam moris talis, qui immortalis erat creatus , dc vocatur ver rius, qui aeternae quieti erat deputnus. Cusus declinationis lTertiae , quia declinari, ides , humiliari debet tri pliciter, coram Deo, coram Proximo, coram seiae so. Unde regitur 3 DSi bene vivit a Deo regitur; si male vivit, a diabolo. Discutiamus jam dictvi O homo si considerare vis quid sis quoad animam, sine dubio invenies te nobis lilii mum animalium et anima enim tua ad similitudinem Dei est lacta , ct imagine ejus insignita, habent in se virtutem iiitelligendi, volendi & mem randi. Haec anima iniusta est a Deo in tuum vilissimum corpus, foetidum & fiagile , ut tanquam D nima sapientissima, & tanquam hospes sagax domum tuam regat. Ipsa ergo quantum est de se , semper
Ciam cordis Cointritione eL cum proposito emendandi.
Cujus perib, Primae: quia non habeo judicare alios, sed mei' sum, dicendo: Ego fiam miser ille qui sie dc sic vixi in conspectu Dei h Angeli in Cujus casus pDe statu innocentiae, m statum culpae. Cujus declinationis A manu Dei, in manum diaboli. Quot sunt declinationes in pronomine p
Prima, est obedientia Dei in suggestionem diabiai: per hane declinavit Eva. Secunda, est ab obedientia Dei in consensum mulieris, ut Adam declinavit per Evam. Tertia, est a Paradiso in hunc mundum. Quarta, est ab hoc mundo in limbum in mi Quot sunt casus in pronomine pSex Ptanus erat segnes io. Secundus, adverte tia. Tertius, discussio. Quartus, delectatio. Quintus, consensus in mente. Sextus consensus in opere. Quae sunt pronomina primitiva ec derivativa Nam de Eva sunt piamitiva. b. Alii homines om
ne peccatorum... omnra alii sunt pronomina derivativa, ab eis derivata.