장음표시 사용
171쪽
choreas esse venditaverit, unaque simul diabolum saltare S CHRYsos ΤΟ-
Nemo non videt, quam turpe sit inter christianos, audire saturnalia, Bacchique orgia, calendarum tripudia in quae non solum invehebantur pastores , Verum etiam luctum indicebant ac ieiunia triduo calendarum L muariarism , litanias item , ut videre est in canonibus conciliorum medii huius aevi. Generatim etiam insurgebant contra ballationes, sal Vis tationes, canticaque turpia Gu Xuriosa, in illa tufa diabolica, quae verba M h. notantur in Capitul CAROLI M. apud BENEDic Tun Levitam. Sic in sy io . os nod Romana sub LoΤΗΑRio c. I. cavetur basiando turpia ver i h I' ba decantando , choros teneant, 'ducunt Qui e canone 3. Laodlae G. no Xpre Ius videtur de nuptiis christianis λδ χου ανους , γάρος ἀπερχομένους βαλλίων ἡ ρχῆθα ubi vo βαλ occurrit quam BALSA-
Ombala pulsare F secundum modulos saltare Inde est Italicum bullare, Gallicumque ballar a Est ad rem canon 3 Concilii Toletani Id. Quod ahallimathiae F turpia cantica prohibenda sunt a Sanctorum solemniis In
Concilio C riniacensi an Iaso constitutione PETRI , archiepiscopi Lur- degalens pro disciplina ecclesiastica faciae primo cavent, ut in ecclesiris T. XI. cine. Te coemeteriis sigiliae non iant; deinde secundo de halleationes in feso hρ μInnocentum. Explicatius autem, quoad materiam praesentem C. 43. Cola C. Budense an. 279. praecipit sacerdotibus , ut di Pin ci celebratu, n. p. 16εν. popula reYresso ad propria , ecclesias suus firmare debeant illenter Prohibeant etiam saperdotes sub poena excommunicationis chorean in coemeteriis, Te in ecclesiis duci: quia, ut ait AUGUsΤ1NUs melius es festivis diebus fodere, se arare , quam choreas ducere. IX quo patet, iii ipsis ecclesiis choreas fuisse ductas veluti etiam e concilio Bituricensi anno ML P. T. Ia 86. quo choreas in omnibus ecclesiis feri penitus inhibetur Multa *S 7 modo allatis constitutionibus Burde utensiibus superaddit synodus fatorens an . 3OO. c. I. choreae aliis etiam in locis ne fiant, eadem S. AU Ib. p. 4 4 GVsΤINI sententia absterrendo si prohibeant sacerdotes sub poena XCOm
is muni- fidei impertienda est at nonnulli sunt ex fluxisse ait, inde Gallorum baster, quod sal-
hoc divorum numero , qui nocturnis vel di tare innuit, bal quo solemnein saltatio- urnis , promtis vel occultis laetioribus vel nem laesignant SCIPIONE Claranioni. mpucltristioribus hostiis, vel caeremoniis, vel riti CONRINGIUM T. III. Opp. p 462. attestante bus gaudeant Diti Ostia numina ferme plan se antiquitus etiam nostra iungebant rhIthmum goribus . Graecu plerumque choreis Barbara cantum illarum illarum , quas ob id ustute autem strepitu cymbalistarum, tympanista Italica voce digerant quas sono eguisserum choraularum asserit Duntes nempe eas aliques sonante saba Prid. Adolph. LAMPE cymbalis veteriun tabant , simulque cantabant.
172쪽
si municationis choreas in ecclesiis vel caemeteriis duci. Moneant ei. ,, iam, is alibi fiant, quia, ut dicit Ac Gusaei Nus Melius o fe sivisis diebus fudere , Te arare , quam ch0reas ducere. Quam grave sit pecca- se tum choreas' ballationes in sacro loco ducere, perpendi potest ex is poenitentia secundum rigorem canonum talibus iniMngenda : Si quis, hallationes ante ecclesias Sanctorum fecerit , emendatione pulticita , tribus, annis paeniteat Unde colligitur, chorea sis hallationes eandem penitus rem esse M. MARTE NIus de antiqua Ecclesiae disciplina c. 28. reserta, infesto Ascensionis Domini quibusdam in ecclesiis fieri solitas post vesperas in pratello Choreas , ut in Lemovicens .e ordinario Calisionens de huiusmodi chorea haec affert: si post Completorium fit chorus in prato. , Decanus cantionem primam Veni Sancte Spiritus , caeteri suas dicant, sequi voluerint, latine tamen
173쪽
De musica seu concentu plurimum scum.
mnia, quae nobis adhuc eXponenda supersunt Polyphonia de cantu musica ecclesiastica medii aevi, a veteribus prima ecclesiae aetate aliena prorsus erant, par -'Sη x tim etiam primum hac aetate media Xcogitata, veluti musica polyphona ac figurata. Vix quidem id credi possit, de Graecis praesertim, quibus prope omnia in scientiis Martibus debemus, apud quo tanto in pretio, usuque adeo frequenti fuit musica tam vocalis, quam instrumentalis, perinde ac apud plerasque omnes alias genteS, pr3esertim Romanos, ad quos a Gracis omnis scientiarum cultura pervenit. Disputatum de hac re multum est nostra aetate, malamque gratiam apud BONΝΕTUM auctorem Gallism historiae T. IIIp. ago.
de musio F eius essectibus iniit Claudius PERALΤius, quod hanc musico G partem antiquis denegasset quamvis is plus etiam, quam assertuti ire piMART GERBERT DOMUSIc Ecc L. T. II. L. III, O set,
174쪽
Vid et Iob lat, conces erit, e quodam ATHENTI loco saltem tertiae consonantiam ββης ti se antiquis illis usitatam fuisse coniectatus. Eo de loco dum BURETTVs ΡΕR- ,hb f. A, R ALTI recedit, assentitur tamen ei in eadem opinione, explicando locumtosin I by quemdam HORATII ingeniose magi , quam solide, mea sententia ' cum: in nulla unquam apud antiquo illos ratio ditoni seu tertiae sit habita, sola, j., quarta quinta, seu diatessaron diapente, inter consonantias cum di 1 pason computatis VsTRUVIUS X pressi verbis etiam de sexta id edicit,
tam de voce assa, quam de instrumentis Non enim inquit inter duo intervalla cum chordarum sonitus, aut vocis cantu factus fuerit, nec in tertia, aut se X ta , aut septima possunt consonantis fieri Sed ut supra scriptum est diatessaron diapente ex ordine in diapason con-Veniente , e natura soci congruentius habent definitiones. Adduxi
VITRUVH verba ex Ger. 0h. VOS Sta addendis ad librum de mathematiacis scientiis p. 439. prout ea correXit Guillelmus uir ANDER Casilionius editione ornesuHa anno Sia posteaque Andreas APp Us lib. I. de con- suu tiis cap. 3. Nihilominus Naucus ossius de Poematum canti ribus sit, 'thmi p. i. c. indignatur illi S, qui concentum plurium vocum prorsus veteribus ignotum fuisse contendunt At ver quae profert argumenta, testimoniaque ΕΝΕ CT auctoris de mundo, AEL 1 ANI, haud magis rem evincunt, quam illud, quod postea adducit Luae a Rcui ἐν του
teres tri hemitonium consonum seu semiditonum, ditonum pro cons nuntiis agnovisse. Aliud quippe est μελοι-τον- aliud ἀντς ον oppositum τῶ παραφωνου, ut O videbimus Ususque erat antiquis diloni seu trihemitonii in alio, quam diatonico genere παραφωνῶς, ut is, indubitatum. Illa vero perfectarum aut imperfectarum consonantiarum distinctio e usu posteriore est Mihi haec ipsa causa ac ratio esse videtur, quod nunquam antiqui in mentem venerit, alias praeter duplas quadruplas c. id est octavae seu diapason simplicis aut duplicatae c. consonantiam , seu potius
homo phoniam coniungere quod aliarum, quas statuebant, consonantia-rum ac diatessaron quidem ipsa coniunctio, diapente vero Consecuti mutua auribus insuavis Isit, a nostra etiam musica reiecta; Vetere Ver Omnem Consonantiarum theoriam revocabant ad solam melodiam nostro usu, quam illi harmoniam vocabant, eo nomine passim eorum de musica
inscriptis libris, in quibus multae unquam de polyphonia se harmonia, ac symphonia nostro sensu ac usu occurrunt regul3e quod aperte confitetur 9. ALLisius eorum scriptorum editor post MEI BONIUM; apud quo omne nihil, quod ad rem sit, reperitur, perinde a apud alio auctores, quorum loca nonnulla levius divinando, vel etiam retorto collo huc
175쪽
huc a patronis contrariae sententiae trahuntur cum tamen potius e illis scriptoribus res decidenda sit, qui X initi tuto rem egerunt, harmonicorumque libros ediderunt. Igitur apud Graecos ea etiamnum aetate, qua apud nos iam morescere, imo adolescere coepit musica nostra, seu homo phonia plurium vocum, nihil ad rem occurrit, pr3eterquam quae suapte natura emergi VOX consonantia seu symphonia octavae, iam ARISTOTELI nominata antiphonia clavae, qui a T0Ce, inquit, a iuniorum puerorum voci adultorum hominum intermixta resultat isae voces tantum a se invicem di stant sectutoni, quantum et ch0rda ab opule dissita es id est octava Sic Lehae PSYLLys, theologus historicus Graecus saec. XI. iam vergente,
Manuel BRYεNNius , qui sub PALAEOLQGo Circa an. 32 O floruit, suum παιάφωνον ἀντ φωνον distinguunt iisdem ambo verbis. Eo quod parapho num inaequali tempore consonat . . . Antiphonum autem, quando aequali tempore acutus gravi identidem consonat puta quando Octa-Vu primo, nonus secundo, duodecimus quinto decimus quintus Octavo;
simul ascendentibus vel simul descendentibus in intensionibus vel remissionibus gravibus cum acutis , acutisque cum gravibus proportionaliter&c Haec Munuel BRYENNius libro primo sectione quinta, qui postea libro secundo sectione secunda pag. o I. c. speciatim agit de antiphonis, paraphonis, symphonis, concinnis, inconcinnis intervallis ubi omnia breviter sic colligit: Quotquot autem ex phthon is sonis conspiciuntur tu ratiun dupla aut quadrupla, i Docantur e ratim Imphoni consoni sed spectutini antiphoni, uti homophoni una sonantes uotquot iterum sunt in ratione sesquialtera, M tripla hi docantur eueratim 1 mphoni consono pectatim vero paraphoni iuxta sonantes se totqu0 autem in ratione sesqui tertia aut dupla se loti, bitertia, hi uti cantur tum gens ratim tum spe iurem Tmphoni consons emeri cog nomines quotquot autem in aliis e prius enumeratis quindecim superpurticularibis; hi erieratim dicuntur diaphoni dili ni speciatim et ero c0ncinui quotquot autem in reliquis omnibus, hi eneratim diaphoni dilsoni Deciatim vero phon , aut cac0phoni, aut omeles inconcinni nominantur.
I l. Observanda est hic notio vocis diaphonia quam etiam apud IsIDORUM reperias deinceps ero huius vocis significatus immutatus est ut id significaret , quod Graeci antiphonum appellant Symphonia est,
νετοι το ἀντίφωνον, ά διαε ἀσι τοῖς
176쪽
inquit modulationis temperamentum e gravi acuto, concordantibus sonis sive in voce, sive in flatu, sive in pulsu. er hanc quippe voces acutiores, graVioresque concordant, ita ut, quisquis ab ea dissonuerit. sensum auditoris offendat, Cuius contraria est diaphonia, id est, voces discrepantes vel dissonae. aud equidem diffiteor , rem miram videri,
hoc musicae polyphonae genus tamdiu latere posuisse, cum tamen nihil frequentius olim fuerit apud cultas gentes, quam musica, eaque apud Grac0s praesertim e X culta adeo sit, tantoque in pretio habita. Cur vero quis non magis miretur, illud, postquam in Occidente in usu esse coepit medio aevo, a Graecis tamen semper neglectum fuisse toto etiam medio aevo, quo adhuc orientale imperium utcumque stabat, ac sic ingenio vigebant Graci, ut terris postea pulsi exules culturam ingenii scientiarumque Latio inferrent ΤQuodsi tamen rem propius spectemus , qualis nimirum mussica illa , de qua nunc agimus , fuerit in suis incunabulis medio hoc aevo, per duas consonantias, quas perfectas dicimus , progrediens unde diaphonia nominari potuit, recte quidem iudicio aurium, ac rationis etiam secundum veterem mussices theoriam mirari dessinemus, cur hoc musicae genus inculto medio aevo demum originem suam debeat maxime si definitionem ac primas eius consideremus regulas, quas in Huc BALDI Enchiridio reperimus
cap. 3. de pr0prietate S inphoniarum inscripto : Nunc id inquit quo si propriae symphoniae dicuntur is sunt, id est, qualiter eaedem voces sese se in unum canendo habeant , prosequamur. Haec namque est, quam Adia phoniam cantilenam, vel assuete organum nuncupamus. Dicta autem, diaphonia , quod non uniformi canore constet, sed concentu concordi, ter dissono quod licet omnium symphoniarum sit commune, in dia-- tessaron tamen , ac diapente hoc nomen obtinuit Sic ut D iisdem a CODDo, Verbis, cap. 8. micrologi definit : Diaphonia Docum disiimctionem sonat, quam n0s Vanum Iocamus , cum disiunctae ab inv cena voces concorditer dissonant, F dissonanter concordant. Est hoc, quodHIL μ' monachus En olismenses in vita CAROL M. adnotavit ad an. 87. Similiter erudierunt Rumani Amtores supradicti cantores Francorum in arte or a- nundi. Id quod probe observandum est in monumentis medii aevi in quibus frequenter occurrit hoc sensu vo 01 Panum, or ani fare. lura
striqR D usu tam communi, ut 0r ani nomine Ohoc notantes significaretur Misse
M., I sit se, duaque , lux ad cultum divinum spectant, ossicia.
Discantus . Haud minus eodem significatu frequens fuit vo discantus , hi in V ' cantus, cuius non pauca in superioribus ex S. Sum Blasan retulimus eXempla , quibus unum hic ex eodem cod. adiicimus: Quem
177쪽
se se in fans in ple ce os re gens i te ra
gens Fictor a tris a tus ho di est deo a matre.
178쪽
prae di xit prae di xit ma ni el
no bis cum Defluribusque testii non iis apud laudatos auctores, praesertim LEBE UpIUM e plicatur. Rem vero descriptam habes apud L. I. ROUsSEA h. V. Verbis Io de ui 1 Discantat, inquit , qui imul cum tino se pluribus dulciter cantat, ut ex sineti sonis sonus nil sat, non imitate uel citatis , sed dulcis, conc0rdisque mixtionis unione Gravis ac vehemens sequitur apud eundem eiusdem IR de Mustis, X S in edito locus , dignu proinde , qui hic describatur Heu proh dolor' His temporibus aliqui suum defectum inepto proverbio colorare moliuntur. Iste est , quiunt, Ovia discantandi modus, novis scilicet uti consonantiis offendunt
179쪽
dunt ii intellectum eorum , qui tales desectus agnoscunt , offendunt sensum naria inducere cum deberent delectationem , adducunt tristitiam. incongruum proverbium t O mala coloratio , irrationabilis excusati l
magnus abusus, magna ruditaS, magna bestialitas , ut asinus sumatur pro homine , capra pro leone, vis pro pisce serpens pro salmoneri sic enim concordiae confunduntur cum discordiis, ut nullatens una distinguatur ab alia. O si antiqui periti muscar doctores tales audissent discantare. quid dixissent quid fecissent 7 Sic discantantem increparent, licerent:
Non hunc discantum, quo uteris, a me sumis. Non tuum Cantum innum concordantem cum me facis. De quo te intromittis Mihi non .congruis, mihi adversaris, scandalum tu mihi es O utinam tacerest
sed delira discordas. IV. Mirum haud est, suspectum reprobatumque id musicae genus, Alla,quae h-
quo nihil pronius est , quam ut corrumpatur, ut supra vidimus , acre S ymi Τ que retulimus querela gravium virorum, pastorumque per e X pansum imprimis Io ΑNNis XXII. . decretum, de quo Ghesmus ΡΕRsos in cosmo-dromio et s. c. I. Item prohibuit feri cantism in horis canonieis, MinMOs cum discantu triplis F 0ttetis vulgaribus, a DUCANGI citatus equi in voce Decentum, quae vocetiam huc pertinet, e regula ordinis Sen trinst hau locum ad rem affert in monasterio Moitim Clericorum in mi is bis toris teneant, or anum tamen F Decentum , aufethum ' P etBomnino in divino scio omnibus nostris utrit sque sexus prohibemus; cuius
iam . . p. VII. meminimus, recurretque postea iterum memoriari Vel
uti etiam de eo, quod apud CARPENTIE refertur U. Discantus canna 1ibus regni S. LUDOvICI , qua ratione devote cantari curari divinum L
icium a chant, is dechant, a Wre Warrebis. Quae alibi explicat, utinam etiam , quae alia postea affert peregrina linguae Gallis nomina ex MS. Mirata B M. V. En ii Bener verblater
Ou Dephanter o quint0ier. Auctor de musica quadrata seu mensurata huius modi nomina aeYplicat prout ad suum argumentum pertinent se Tria inquit tantummodo sunt sibi Acis .is genera, per quae tota mensurabili musca transcurrit, scilicet discantus, , hocetus, organum Discantus vero est aliquorum diversorum gene, rum Cantu duarum vocum seu trium, in quo termino consonantia sciis licet diatessaron , diapente, diapason per compositionem longarum, bre-D Viumque
180쪽
kviumque figurarum, secundum dulcem mensuram naturaliter proportio, nata manet. Huic opponitur quod eodem tenore procedat Falsum hordonum , Italis usso ordone , Gallis Faunb0ur. Π quam tamen V R cena in scriptoribus medii aevi nusquam me legisse recordor a Qualis pri V. Iam X HUC BALDo audivimus , eum Diaphoniam suam in diatesia ius. iiii ' sayon' diapente potissimum ponere. Rigescent vero non solum aures, multa in sed etiam dentes Obstupescent, ut , mus urgi , dum in primo , quod Polyphoui . habet , exemplo in diatessaron nil nisi continua se se insequentes quar