Questiones et decissiones physicales insignium virorum : Alberti de Saxonia in Octo libros physicorum ; Tres libros de celo et mundo ; Duos lib. De generatione et corruptione. Thimonis in Quatuor libros meteorum. Buridani in Aristotelis Tres lib. de

441쪽

B Ioannis Euridiani In librium Arstotclis in

et modotum agendi ills olores fiuiit diuersarum rationum et multarum specierit in .Unde etiam propter hoc est quod si de calidissinio fiat frigidissilis uinoportet iratisire per omania media si uepcro in eo pioportiones medias: sed ex al

biistino posset fieri nigerrimum Buso nune transiretur per

rubrum:croceum: vel viride. Rulle rellat diceti dii; de didivisione earum per modum totiuo iii tegralio in lilao parteo integra leo et potest imaginari triplex modus diuisionis tostius integralio in suas parteolistegrales. Cum' media ovalde communiter dictum et stignificat idem totum diuidi insitu partes quod ipsum habere partes integranteo ipsu3: sic eatim dicitur celum vel sol vel luna diuidi iii sua o parteo integrales ablindoc quod partes alique separentur abiti uicem nisi solum secundum rationem: quia dec intelligitur alia ab illamec differta parte rei sic esse divisibile vrsicesne diuisum: quia cita scutiet parteo sol habet diuersao ablatu ceni eas potest habere et quascum potest habere eas habet. et ideo Aristoteles diceretqliod non potest alio modo diuidi sit diuisus. Secti duo modus diuisionio est per reaelem separationem partio a parte cum permanentia partiu3lta quo si ampliua ex illlio partibus non est aliquod unum. 1ertius modus diuisionis est per corruptionem unius

partis alia remane iiteret sic secundum Tristotelem diuid ex retur composis tum substantiale sit materiam et lamia 3:qilia

corrumpitur forma manente materia. Tuli pono coli iuston s. lima conclusio est: qirod passio sensibilio ut calidi ias vel frigiditas est in infinitas partes diuisibilio vel viiii se tam qua tu 3 ad parteo gradit ales circii scribe licto diuisionem subiectico in partes quasi istativa o extra inuicem exi stentes seculi dum extensionein subiecti circuit scribendo di trisionem secundum gradu o. et hoc non oportet hic probare: quis vini platio est notiim ex altio locio. cuda coclusio est:pastio fiensibilio rioli est iii infinitum diuisibilis secudo modo scilicet quantum ad separationem realeni et renianentiani partium: quia in eodem sibiecto non potest separarari gradus a gradu nisi per corruptionem me capponi gradus gradu initio generatione misi hoc sit perpotetitiam supernatu alem et miraculose de quotion intendit dic Bristoteleo. militer de divisione secundu extensioneni subiecti posset deueniri a a ita modicam partem carnio vel a questranteo posset esse diuis 1b agente naturali ipsa est et corruapta et resoluta iii corpus colitietio: ideo per agens iraturale noli posset in infinitum procedi secutidis talem diuisitonem iconcedo tameae quod posset secundum potentiam supernaturalem et miraculose. Et ad illum sensum ponunt exponi multe autolitates inquiduo ponitur minimum in coi polia huc statutdilibus verin qualitatibud naturalibuo, vel etiain quibadiiegatur illorum corprium vel passioniim in infi nitum diuisibilitas .e nrita conclusio: quod pastio setistibilio et in infinitum diuisibilio .gradualiterqilia si de calidissinio fiat frigidissim uni conturve in infitistum secundunt diuisionem graduale3 parteo auferentur vita post alta per earum continuam et successiva 3 coiriiptionem.ESed tune restat dubitatio:virum quelibet est sensibilis an aliqua est insensibilio propter paruitatem. cruspositio lacu dii Dri stotelem est per plures conclusiones .fitima conclusio est: quod quelibet paro solio veriune etiami nolo granu miti salieni iii superficie versus non sentitii rei videtur a nobis: quia tota superficies videtur ergo quelibet pars videtur et de hoc videatis processunt Aristotelio in litera .cinec fida conclusio:quod nulla pars postibilis per se seorsum remanere esset inuisibilis propter parvitaica licet seorsum existeret de facto iii tantum quod ego postem videre mimicam nigra iuxta solem licet iion sit continuatae vel etiam contigitata soli aut alteri nigro:quia ego pono casum quod deus ante halein faciat et conservet formicas nigrae in tanta latitudine quanta est lataque sunt valde propinqua adinvicem siue cum contactu ulla obscurabunt mihi solem et facient appa crere nigrum vel medii colous boc non esset nisi videretur cum tamenque libet seorsit ni ab aliatet sole coiisistat et sicut dicit Uristoteles quod si totis superficies videtur quelibet paro videturata si tota illac egregatio videtur quelibet formie videtur:etita esset per casum naturalem si grana ni cgrasti per albam aream valde prope adisi vicem:a quanta: cum distantia videretur illa strea ab illa distaritia viderent

turillograna: quia per eoru 3 visionem iudicat e tura realii gra. Ultima conchisio est secundu Aristotelem:quod noque libet videtur ditauicte ad illum sensum quod quis post

sit ab illa hanc distinguere imo nec sic percipcret formicasti in celo nec gratium milhalorige t hoc quilibet experitur. non enim posset a longe iistinguedo ii uim rare quot essent mimice vel grana milii et ad istum etiam se istam exponeres tur autoritasque ponit magis it ad siles vel pastiones inseri sibiles propter paruitatem. Vationes factas in pulici plo questionis expoliatis secundum exigentiam dictarum conclusiosi uni.

oi aut uix inouetio de ilouo visum mos

sui iur quod novi perit ristotelem diceris

tetmqtiod quatu3 ad hoc est alta ratio de lunune et de altio selisibilibuo etia in aliorum sensuum: videlicet quod magis scorpori foriantitvel ip odorifero: putio piosticeo in sequalia si sitio aliqlia tuliani longe vos piit litis serii miti ictum m audiatio pitinuin:ethoe est martifestii in quod sonito multiplicat speciem suam silccessi,ue et temporaliter: visibile alitem ui stantencytem hoc aragustiira litoritate Atristotclio septimo et declino ethico tum: ubi dicit quod nec visio nec illum inarto debet fieri iri lepos re inio tota similii in uis anti:et sic etiam dicit de delectatio ne: ideo concludit ibi quod itere delectatio nec visio est mo tuo: quia motumdebet csse iii tenipole. te:potest argui communiter quantu ad omnem sensunt etia3 quod una spes cseo sensibilis non multiplicetur rein poraliteriquia sequeretur quod seri satio est et pieteririetiton presentio mi odo conss lieno est contra Bristoteletu in libro de inemoriarconse questitia probati in quia se ii suo non semit donec species peruenit ad ipsum: tsi per uelitat per tenipuo: postibile est prius selisibile est corruptiim et sic selit iretur quod ampli'

noti esset.

Cippositum argivitur: qtu a sicut est de so

tuo et de odorib'ita rationabile viderestc dealdo selisibilibus: sed experimur insoni et odoris iiiii triplicans p med sumtepotaliter: inio pri' audiui vel olfac untq si in t pptii quioareo *qui sitiit reni otior eo: igit ita debem 'imaginari de vis sibilibus:Suio tep 'sit timitobretii': et mite ini preceptibileaipter parilitate .c metiri medio resistente fit multiplicaritio pt 'successitis: sed mediii resistit lumini: vel speciei cotilonitaliter eq iti teli se imitti pinica rei lii me ad longa distatia sicut ad breueim ideo ad iis filii id q6 apparet falsum ret etia3 apparciq= medius rossi uomiti recipit de lumine et ad mirnoieni distantia mediu subtili ':q 6 siosi est et ita nisi proxpter grossitie esset resistetitia: ideo onitie corp' resistit lumis iiiiii si sit si ibi ilia uiui 3:cis est tm postibile iit si esset vacuum. Credo esse respolidendum: privo ille visibile agit specie in medio Sin visit sit molleat viiii deii ouo: qisi de novo mouet visum hoc est qi vel sibi de nouo specteo plantas velit de nouo palpebia oculi aperit: vel qr de ii ouo alterii, oba acutu remouetivi mite cimilestra apertfniodo potiam uo pilicidii sit ita remotu qria o in uulplicet specte sua usae ad visu in sed appe ad aliqua distantia: verbi gratia ad distati fidece pedis: costatae anteo moueat visum oporteat ipsu3 appropinquarist spatin decepedi ueterit appropinquatio per motu locale et teporaleqialiter stoli potest fieri naturaliter ideo pii' aphiopitiquabit secundu3 quinq; pedes visum ad vistini: et ne in inmutii secundii ii innita diu istorie contis niti:ergo iii infiniti secundu divisione piluo i inmutabit mediii H visti muta ide declarabis si de liouo fiat visio p a peratione fenestre vel palpebre vel per alterius obstaculi remostione: posito quucidi13 quantu est ex se sit extra sufficieriter presentatu: qiquanto plus aperitur fenestra tali tolutile instensilio et ad longiore distantia uatiltiplicat:et quato minus aperit tutore mimi' et ad minore distantia, lumen multipliscatur.Sed est dare iii infinitu paruam apertionem fenestre antem nisiorem propter continuitate opertionio et in inm

442쪽

sensu et sensato. Questio.XXI. in Sh.CCUI.

nituin bivisibilitate c6tinui:ergo inita finitu secuti ciuili timis item piluo multiplicat itiine ad breuiuo spatiii 3 S ad otigius:i6 pilus ad medietatem medita ad vini m. Stua coclusio polutur qua vi c. ego iii redebat Etristoteleo: aeli perpotetitiam Diui ira inesset lucidii iiii taliter plantatu oculo perto et satio desipet inic tio pinio tempote inoueret in editi Q risum imo iti stillanii iii ultiplicae et tir lumen ad omite duitantiam adqlia posset niultiplicari remanente lucido viiij forini et medio etiam uti iminui et hoc est difficile demonstra: re: quia diceret aduersari uomnoli est ita sed apparet nobis eme ita sprer breuitatem teporis qdno possumuod illi iacte percipereppter brevitatem Ad Uristoteles arguit contra illoo se dicentes qilicet recedasnus iv in breui spatio ponet latere tempuo propter breuitatem tamenti rabile esset si lateret de oti erite usq3 ad occidentem vel us id ad iios. 3 aduersarius responderet valde faciliterim existens in parte orie, tali prius videret solem oriri B tioo:et hoc est verum et erpertum: sed docesi propter tumorem siue rotunditate terre: sed ponamus or terra sit plana de isto loco usq; ad sole et oriatur sol super terram et sit unus prope solem ad dilao leuino queariti ir: v I um ille pii uo videret corpus solio O nos: etaduersa rivo diceret v sicet quod est et belle eleuatuo anteco radi ' veniret adnootet sic appareret nobio solitioituqniam es et bene eleuat': etlhoc sciret alidost post et iii stati ter moueri de isto loco ad illum locum . nisi arguunt ad inrentionem Tristotelio qi lii ineuiton multiplicatur per motu localem sicut motuo localismee habet ecitrarium resistens propter quod dei beateae succeato: ideo no est successio ipalio in ei 'nsultipli, ratione. Sed statim aduersarius obiiceret quare ergo noestita de odoretet aliqui dicunt di odor multiplicat ut temporaliter cum fumali evaporatione ideo permotu localem et teporalem: in noti est ita de lumine CSed certe ad liue ista ratio ito sat si acit quia commenta mi arguit stetit aliae dicebatur qd licet odor ad aliqua distantia et aliquando multipliscetur cum fumali evaporanone: tante ad multa distasitia vutra multiplicatur spiritualiter et nodorabile sit in aqua et fain et fumiis propter caliditatem et leuitate mouebitur supra directe mundo ab aqua tet uo multiplicabit se in aqua lateraliteriet tamen pistas a longa laterali distantia sentitit odorem:ergo videt quod erat ibi multiplicatio spiritualisi quare ergo non fit iii instanti picut de lumine tu dicis. Et quare ista multiplicatio impeditura vento vel a cui tuaque hoc videtur inibi difficile nisi dicatur non solito doleo imo etiaspecteo odorlim babent aliqua strionem iii subiecto suo pios pler qua mouent aliqualiter admotum subiectoiu p ventu vel aliterine celi mirum quia no repugnat speciei spiritualilhabere laxioiicin insubiecto suo: speci eo enim sensibileo et instelligibileo et habitus intellectualeo babent sitioneni et percilianentia in fantasia et in intellectu obiectis remotis . Eumeautem et species coloiu non sic abent fixione:qs experimurqi vento flante et medio moto no propter hoc apparet nobis diminui visio obiecti vel radiuo lumistio inpatiet enon apes parciu ni ibi alie demonstrationeo inquiratis eao ab allio. Restat soluere unam rationem c arguebat comuniter de omni sensu: se, quod si specie o multis licaretur temporaliter sensatio est et pie teriti et non plantiorego conec doret sic credo esse de sono:vii de verno soluto realio erat in corporibus adiimicem percussio: velitiae retiitermedio et fracto: et dico itisteritaedio inter illa corpora ad inuice percussa: et species eiu spiritualis multiplicatur longe per atinaei etet ille solitio reatio est qui audis per sua inspectam: sicut color ille est qui videtur p sua speciem:et tame antev longe perueniat soccleo laesiit cessauit so morealio et sic auditurae traffuit et iaci est in Grsensatio a memoriaci memoria est ad longule pilo pleritii et o iudicium plerit otiis. si satio aute no est si mo an pretes ritionis nec preteritimisi pio quanto tepore durat multipli eatio speciei. Restat etia alia ratio soluenda ad aliam partem ubi dicebatur q=messium resistit lumini:dicitur stitio: hoc solum prouenit et eo quod ages est determisiatuni et iii agio potest prope m longe.tiee potest in iiiiinitum. etiam me dium est magis dispositum unum qua alterum:quia magi est diaphanum:ideo pluo recipit delum iriernum qua S alterum ilicet nullum sit resistens.

Acritur circa ultum illi cupia

da tulum. citruitiali cilio porcst se iussi e plu

li in simul disti licte et peritici c. et ad algii cliaduqdilompremit tuis ini erile ilippositio disii eo abiima est; maior mortio in anima depellit vel offuscat iii inolem suae iii eosdem selisu:Mpter quod astra tio videm' de die propter fortem lucem solio: et in tui nutrit multotum si mul loquentili noti pol tinnio de aliquo Distingitere quid loquatiet similiter in diuersio sensibus si est quid multum attotiio as inelodia i ii vel ad aliqua verba no percipit aliqii ad odistincte cante aculos transeunt. Ehilia suppositio:*vnoecii dos inplici existeri te nielius iudicarcilius ii esset alte, ri conaniixturu :via de quando illine solio i ras sit iii mane pertu nos a terrae eleuatos iaci iudicamus betae de emo luce seu claritate: sed apparet si obis ruber. Eiexiguiusmodi igitur suppositionibus arguitur primo: quia eodem scii sit no postum uo plura se litire perfecte: si ita vel illa esse iit se ii sibi ia eiusdem speciei et ciuiae in rationio: ut album et albuim vel est Citcontrariarur albuni et nigri inimio do desae fit Fria tutic essent miscibilia et eorum meo miscibitco lini ut in eoec subiecto: sicut peristit totii aereisi ultiplicant xir specieo sinsul albi et spectes nigri: et etia species hirta cuti et sotii grauio. quo sequi tirpsecunda suppositione utile utrii potest perfecte sentiri. sivero sint eiusdem speciei tutic in passo scilicet in selim lucrunt unicii effectum.verbi gratiasta duobus vel tribuo ignibu hec aquatiat calida ruine erit una et ea de calidi isto qua tost alio aqua erit calida:ergo similiter si thoc album et illud alabum agunt simul in vitum fiet ab elo una sensatio .d visa sensatio ite nodistinguinius hoc ab illo: essio illand seritiem uodistincte nec per consequesto perfecte CCtuerii dicebar ae magis offuscat minus propter quod simia tio videtur de me licet viris v siit lucidii scilicet tam sol vastrum:et sic ubi viiii est maluo et alterii minuo illud quos est in inuo non perfecte sentituri etsi intequalia veri suntleestae viritu remittit dereliquo et sic neutrii eque perfecte sentitur. Eiet ita etia ars guttur de diuertio scii sibus quia apparet ni se uiuice 3 imp diunt:qim vini attenti per visti m ne si ita bene discet nimii 5audibilia et econuerso. CVrguitur etiam de Misii cdmulti quia ipse non potest duo simul se illi re et utrunq; perfecte :d quia potest unum pari ratione ponet tria et celitii iii: et terceii tuim quod apparet falsum:et patet colaquetia: qi isto modo argumentatur Tristoteles quarto pluvii colum de penetraratiosi edimetis otium scilicciqiiodsiduo corpora possent ci enimul in eodem loco secundum penetrationem pari ratione tria posititit:et centum:et tercenniniae sic posset toruo insiduo esse in grano mill .

Dppositum arginitur: quia intellectus sita

ni ut intelligit plura aliter non posset componere etdiuidere: et non sequitur propteriboc quod aliquod eortina minus psecte iii relligat:qi Dicit Uristoteleg tertio deaninia q) si liueis lectuo intellexcrit magi in intelligibiletion propter boc mi anus intelligit infinia imo meliustet sisnile videtur este de sensu quia rationeo cite arguebasit de sensu ita videsitur argilere de intellectu qr ito solum nitellectus coponit: sedetdiuidit et iudicatcduenient id vel differentia interdiuersa vitelligibilia uia citaselisias facit inter diuersa sensibilia. Cyte:alethodo et dulcedo copali ii iis sepsecretii recrara:ergo rona his te estiae species earii cd patia iit in sensu placte: et ita simillam hesenti uias. tetmagnitudo id vi edit visaeire colorio ita ecolor visione magnitudinio: imo viris alterbi utiat: qi nce magnitudo posset sesitiri sine luce vrcolore mee color aut lux sitie magnitudine: ergo decabo psit sinuit Precte videri timoplactivo i aliquod illorum seorsima. Esna questio est aliquantulum difficilio quia noli solet nauit uni tracta ruetqui Hristoteleo noli determittat de ea nisi illud quod est quasi persematii festui scilicet quod plura sentimus simul tam pluribuo sensibus quam uno sensu siue cxteriori sive comonuitii:experimur enim quod plura senti inuo linivl:et diuerssio sensibuo: et eodem sensu: tam contraria: qiij similis. Se aest dubitat totvirum simul quodlibet eo lucque perfecte sentimus sicut poli estiuo sentire vitiam eorum. oonuntur coticliasson eo. Ovilla coliclusio noti contumst se stire virum

443쪽

b Ioannis Euridani In librum Aristotclis . .

solum trucid non sentiant plura:quia omne sentit habet

partea: et ipsuin est ille partes: qi supponoqitolii est hic par, tes:ergo ille parteo sentiunturque tamen sunt plures:ergo quandocunm aliquid se iititur plura seli tintitur. Seclida conclusio est; plura eque perfecte sentiuntur sicut aliquod virum sentitur:piobatur eode3itio do sicut piluo: quia illud unum est plura: ideo quodcunmpie dicatum verificator de isto termino unum personaliter sit inpio viiii proposito verificatur de isto termino plura ergo si unum perfecte serititur plura etiam perfecte sentiuii tui .Et iste due conclusiore po: nuntiir quia partes contusaeti insulit suum totum:licet neu stra diui ini sit suum totum. CSed tunc queritur de diuilini et ponuntur conclusiones.cSit ergo tertia coliciusto quodno est possibile quodlibet illotum sensibilium que simul festitius itiirseittiri ita perfecte sicut alio via uin sentitur.probo: quia see ndii dicta prius ieiusq6sentitur secutidii se totum quelibet pars sentitur et tame sunt alique parte que ypter paruitatem non possunt se lauri perfecte mosio quo supra de terminatum fuit: et torum quod est unum sentitur distincte. verbi gratialiterani bscriptam in illo pariete video distin icte:et per visum iudico e 1m distinctam a circumiacentibus: modo illud Codistilicte cognosco ceteris paribus melius et perfectius cognosco ei, illud quod non possum distincte coignoscere. Quarta conclusio est quod possibile est senticii do simul totum et parte eivo:perfectius sentire illi partem S illud totum: et hoc apparet per experientiarn.possibiIe estertim q6 totum quod stlititur est valdensagirum et latii:ideo non possunt extremita leo emo martifesto se represeirtare vidistit: unde debiliter videntur et una pars inedia bene et institia feste representat se visu irideo illam perfectivo videmii 5 etdus inclitisci illud magnum totale crati intactallisto est: qs non est postibila sentire plura simul et qdlibet eoruni ita per fecte sicut posset sentiri vitiini: probatur sic:quia possibile est aliquod ullum esse optime proportioriatum sensus: et secilii dii iis telisione ni vel remistionetinet securi dum magnitiidiire vel paruitatem .et secundum situm vel distantiani et propitiqtititatem: et tunc si sentieno bene aduertat ad illud perfectissime sentietur:scilicet:qualitum perfectae ille sensito pol ipsum sentirer sie autem non est possibile q6 aliquoium pliiritim si inu sensorum quodlibet se babeat sit optim proportio e ad sensti inrideo non est possibile qGillorum quodlibet ita perfecte sentiatur.Et ite ad perfeci totiens requiritur attentio disii gens siseo si valde attendimus ad voceo vel ni elodiao no bene seriti emtis calite visum occurrerent quat unicuri vi,

sui sint bene propoitionabilia: aedito est possibile ita persocte atteiidere simul ad virim aliquiorum plurium sicut ad

unum siue eodem sensa sive diuersio is euissimuniter experimur:er .cina contra inani conclusione est visae obtestto quia opposita iuxta seposita magis apparerit: ita cimagio appares albam si sitiitata nigrum et econuerso ut dictum est tertio incide ororum: estes in perspectilia: ergo videtvrq triatham S nigrum plactino sentimus simul iuxta seposita salbum solum vel :iigriim.CSolutio poteli dici ci si hoc apparet niagio album et illud magis uigrum non sequitur maliquod illoru3 perfectivo sentiat quia forte hoc apparet pluo amissit et illud ptiis nigrum decipi:etiton perfecte sentire .vel forte dicereturae sic perfecti' serratiuntur sensatione communi et di istici tua eorum aliquod illor uni posset sentiri sensatioe sibi propillis et hoc pertinet ad

coclusionem sequeritam. CZit ergo ultima conclusio: cpplactius sentisnuo plura sensatione comuni ipsouis id aliquod viviscillatione pio pria ipsius. probatur.quia sensatione perfection perfectivo setitimus: sed sensatio pluritim conlpositiua se, iudicano differentia in vel coli uenientiam inter hoc et illud est perfectioi et si lauoi Statilatio simplex huius vel illius:ideo tali sensatione sic cotirpositiva perfectius sentis nati licet plura:*noo setit irennie aliquod unum simplici seirsatione illius.

Et contra ira fuerunt rationes paucessis

rum qii ea principio adducte lacriit vita em dicebatq=si in tellectris Iritellexerit masti inii iii aettsgibileno min'intelligitifima.dico or verit est sed vitii post alterii. b no potadurendillos stin Tirapocte attederelictit potast vini illorum . ita ratio erat * albedo et dulcedo possimi simiai ce plaete i eodesubiecto extia:ergo similiter species postulit simul esset sensibus.concedatiir.tainen anima no p6t ita placte atteiidere ad utram simul sicut posset ad vitarii. EBllii ratio fuit: qd

magnitudo non impedit visiotiem colorio tire coloi magii letiidinio cum neri trii inpossit sentiri line reliqlio: concedo to, tu nuaed tamen apparet quod attendens ni utrum ad ilicii suram: scilicet qulliata sit stiperficies alba: riosi bene poteritata tendere simul ad gradum littentiolo albedinio licet perci: piat albedinem: et ita etiam attendens iiiiiiiiiiii ad gradum iii telisionio albedinio noti simul attendet quanta sit supers

b Explicite stant questioco subtilissi ine

Ioa imis Ioui id ani iii libuini Aristotelis de sciatu et scias ato. C coluntur questiones cui taciti ni agi stri Joannis Buridani Me nielitoria et

renuniscentia. Irea libru3oemenios

et de sese qui in simis serites tergo etc. e Ite vel talentoria est speciei reseritate: et illa est piescito: vel est ei cui uo est illa species: et mite illa citatii est

preseno: ut celii iti vel terra: lsit tr.

Oppositum dicit Aristo. dicit enim quod

futuria non contingit memorari: sed est opitiabile vel sperabilem etia presentio est ilicinoria lino seri sito:hfacticine mos ria: unde post imo memoria oto hec sunt verba Bristotelio.Qnomia diim est capprie loquendo nulluo dicit q= ipse ut, det sorte: vel q ipse audit platonem: vel q)ipse scit triangii iii haberet o angulos: sed ipse dicit se meinorari q= ipse vidit velanditiit platoneim vel qtiod alia o considerauit delitati gulo.et hoc est supponeti dii. Et ex ista stappositiosi e concluditur quod ad acti iiii nietnorati directi iritur ac tuo cognosces di preteri tuo de qlio non dici inuo habere memoriatii:vt qGvidi vel auditi uita quodlioli sufficit actuo pie seno vel fiitii rus nisi etiam fuerit actuo preterit ilo CSecundocti a concluditii ruito dactus ni emorandiliou solum cadit obieetiue stiper rem alias cognitam imo etiarii sit peractum cogito scedi illam rem et etiam super te pilo preteritiim iii quo fuit ille actuo. Tertio concluditur viii virtute memoratina reseruatiua que potest vocari ni emoria: siue iii organo illivo vir: tutio oportet esse certa reseruata .Primo quidem representat tuum rei aliao cognite: et hoc laici vocari specleo sensibialis vel intelligibilis. Secundo representati tuam actus coagii ostendi quo illa ni rei ii aliare cognoui uiuo et et hoc solet vocari intentio. Tertio representativum temporiotii quo illam rem cogi iovi inuo. arto concIudi hirqirod adactum memorandi sex concurrunt : scilicet tria representa ta:puta reo alias cognita: actuo quo ipsa cognoscevatur: tepuo iii

444쪽

lepus in quo illa reo cognoscebatur: et alia tria represesitat M scilicet specleo rei alia a cogit ite in tetio actuo cogito scendi: et intentio vel species tempouo. Tunc istio suppositis questio soluitur sectili dumimani ciuo. Et erit prima coite lusio q6 si silentoria dicatur esse representati uomiti:ipsa est presentium . quos ita illa replesentat tua sunt princi ea liter in fatitasta: vel in virtutem emotativa aliter iidduceret ad aliques actii cognoscendi. med de reprelatitatio ponit scisa octu so sc3 CS viiii represelitatu: aes reo alta o cognita Mite est preterita et corrupta:forte est planotet mite iuvim fuit: badhuc est futura:verbi gratia forte ii inresummetii orae heri cogita: iii vel locutus fui de antichristo:et del)oc habeo memoriani scilicet*heri de eo cogitauitet sic memoriatii ia ab eo deant lachristo tali de illare quam memoror alias cognouime: ita memoroi alias vidisse solent vel lunam qui tamen sunt planteo.CDrtia conclutio: quod si memoria est aliorii duorum representatom scilicet ac tuo cognoscendi et te potio tuc op3m sit pieteritiret nε plantis nev futuri: qi proprie loquendo

nec memoror aevidebo nec me molori videbo te: si memoror

invidi te sc3 in pterito tepore:et secundu actsi videdi pleritii. Sed ultra ad magis explica dia ista materia notari dii estae memoria aliqua do accipitur pro aliqua virtute anime:et aliquando pio actu illius virtutio, unde sic etiam imo duo: btis modis accipitatur sepe et sensus et intellectus: si ergo memoria capiatur pio actu virtutis a te: ille est duplex. tan' est decies vel inretio reseruata in aliqua' virtute anime secun dum qua pio parte possumus duci ad cognoscedit et iudicae dum citate rem alias vidimus vereognouimus:et isto actu nihil cognoscimus formaliter: imo istum actu habem' et dormiendo et nil it considerando.Rlius est actua quo per tales mecies vel intelioneo reseruatas iudicamus nos talia vidisse aut cognouisieret ille est actu cognoscitiuus quo formali ter cognoscimus et iudicamuo: actuo prior lay species velin, tetitio reseruata solet vocari actuo primus anime:et aces ille cognoscitiuus solet vocari actuo secundus inemoratiu'cinde propter actum primu dicimus aliqii illum qui dormitvel considerat memorari de tali opere et no oblitum eme et alicii dicim ipsum no actu memorari cinibi actu cognoscit. Et secti indu hoc etia optaret ponere duplice potentia a te memoratilia iasia est iii qua subiective sunt ille specie vel intelioneo reseruate et illa non est cognoscititia sed solum resema liua maestin qua est subiective actuo secundus memoradi qui est cognoscitiuus:etiam illa virtuo est cognoscitiua: et est sicut dicit Pristoteles punium sensitiuum . . sensu oconis munio:cui ille species reseruate representatura dei sua magis dicetur post.

Rationesque fiebat it soluuntur en d D

ctis:coiiceditur enim qimouens adactii secundu memorandi est pno: qi est species vel intelio reseruata infantasta vel inmemolia:et phoc soluunt: prima ratio: et seclida Silie duerationes predunt de illo reservato:de quo dictu fuit m possibile estir est prelatio:et possibile est se sit futurii mei preter tum Et sic patet questio.

habitus an passio primi selisitiui. rguisqdnoici memoria est quedam virtua anime scilicet virtus memorat tua: sed habi tuo et passioneo distisiguuntur e Stra virettulerat ergo memoria non est habitus iaeq; passio. ytevirtuo memoratiuai qua est actus memoradi est distincta loco et subiecto a prio sensit isto ergo memolia no est in pilo sensit limo me ep osequens est passo sensitivi primi: antecedeno probatur di solet edin uniter dici ae virtuo memoratiua liabet organii suum in posteriori parte cerebri: primu aute sensui uia scilicet sensus communio habet organii suilinanteriori parte cerebri ut aliqui dicunt vel in corde ut videtur velle Uristoteleo. Ite si memoria esset habitus vel passio sequeretur eo titiline essem' iactu memoralidi qd est falsum et patet consequetia qi pilinii sensitiun est viri' cognoscitiua: et ideo si esset in eo species reser u lac dictiliabituo memoi fidi illud primist sensiti uti sisti ueludicaret sinissa specie:etboeesset actunae morari. C die me

notamur multa si sub telisum ita cadiit: ut niemoroim dea

monstratii fuit inibi triagilli id heret reo angulos tetc ethoe uniuersaliterq6 sub sensum no cadit. ineniolore etiam plur intellexisse de deo: et ista sub hii sui imo cadui iritali g mem riano est habitu onem pastio primis elisitsui. si stennsolerit potu virtuteo interioleo ordinate ad sentiedii: sc3 scii suo co iii unio:et fantasia: onter cogitativa et mentoria .et ii ut se da bet fantasia ad senstini edem ita memoria ad cogitativa seu existimat illa idcirco sicut specteo reseruate in ius itas a nio: nent selisum comi mem:ita spectes reseruate in memoria mouent cogitati ua:et ideo memoriano dis dicit abi tuo vel paselloveletia actus sensus conruitis: imo potius cogitatiue segestitii aliti

Oppositum declarat Aristoteles. De ista

cti tolle est sciendistor plutinii philosobpi: st; dulce ita et alii Mer post ipsum distinxerunt quatuor virtutes pimeteo adsenticii dii:(dico de virtutibus litterioribus) et posueriit quatuor distincta orgasia earis p uino posti eruiit sensu3c6munepticipati te sensibilia diui sensuu exterioin .et actuo sentiendi eortu et potente c5 parare istaret nihil ultra: etheces virtus cognoscit tua. cclida virilio est fantasia seu ini aginatisratre: seruano speciea sensibiles et i si tetideo sibi imprestas a sensu cSmuntactu seniscnte:et postea cit ille species vel intentides reseruate iterato sisentani sensui coi setistis c unis sentitat ludicat de sensibilibus in absentia rarit: ut in somnps aut in camera clata tunc sud sino de celo deterra: et de alno. Teretiavirtuo est cogitat tua siue exstimatiuama secundit coementatote illa vocatur in hi titio estimativa et in hominibuo apa propitare solet vocari cogitatiuatet ima virtus est cognoscitiuaret habet potestatem ultra sensum comunem iudicare de differentito temporum quoniam sensius inmmiis non iudiis eat nisi permodii plantio sicutite seri suo exteriol: cogitatisua autem iudicat et per modii presentis: et per modum piet riti Postea aute sequitur virtus memotativa creseruat cogitationes sibi impressa o a virtute cogitati ualet sic fantas a et virtuo memorativa no sunt virtutis cogitoscitiue sed solii reseruatiue specierii intentionum et tamen videtur nulli aerit istoteleo n6 posuit tot virtuteo interiores sed solii duacis senstim coem: que seni per vocavit primit et pricipale sensilium credidit illuliabere omne potetia qua alti attribilissivirtuti memoratiue pulvii tuo memoratiua ponis reseruatiua: et no appet milii maliq rones cogant ad potie dii plure tales virtutes et ideo ponede sunt solii iste due. Cnotandii est ultra viro et ionici nemoria solet capi multipliciter. Inomon virtute aliqua animevel corporio finiui.Tuomodo,

babitu distincto ab huiusmodi virtute et etiam distincto ab actu cognosciti uomein oratiuo . et tertio modo capitu actu cognoscitiuo memoratiuo quo actu iudicatu'iroo alias docvidisse vel audiuitie. si ergo capitur me notia P illo actu coragnoscitiuo memoratiuo tameniona est pastato sensus cSis: scriptimi sensiti uitit ames accideo illi sensui rei indere dictino ponamus alia virtute sensitiva et cogii oscitiust interiorElii si latifum coem . si vero memoria capit Bliabitu sc3 disti in clo apdicto acta et avirtute anime ille babii 'nibit aliud est species etintelioneo reseruate in iantasia:et id se memoria est pasto fantasse sit biective qi ideret fata ne cii adhuc quo elimodo pol dici habit' respectu sensus edio no stibiocrited obiectili eiqi itia vecteo vel interio reseruata pcit iterato obiiciet replesentari se ii sui eommulli: et sic mouere ipsum actiterato sentiendii etiudicandi de sensibilibuo alias sensatis in absentia ipso iiii et sic debet intelligi verba ari .scilicet q= memoria est dabituo vel passiopis ini sensi sui. i. sensua e Sio ivero memoria capitur pro virtute anilii civel capit D illa virtute ustibi citur inteiitionibus reserim tis et sic os de quod Mitasia: vel capitur pro illa virtute qtie stibi citiir actui eos gnoscitiuo memorat tuo et sic id eqs seti tuo cois. Uini essrationeo sunt solii te preter illaque arguttae memoramur de

se illibi libito q sub sensum no cadivride hoc fiet questio spesciatio stet sic patet questio.

. eritur utrum incinoris pertilici

t ad partem anime sensitivam an ad parte si is lime intellectitiam Urguitur quod Pertuleata alp1rtein intellectivam: quia noo bene memora mur de nostris appreherisiosub'uniuersalib*: et

445쪽

b Ioannis Buridani In librii in Aristotclis. ea i

ta me appulienones uniuersa reptinent ad pleni intellecti cattaco in parte insensuali debetesne alitia orgati una reserapam nosia parteseat sitiva:proiit coiter 'ceditur: igi Letp3sa natiuii et aliud orga iiii cogito sciti inti Etlgo citerii confirmatris niatoiqitu bene mentoraris te aliquo ii siderasse etdemo qisii reseruatio specierum et intcitrio tali in in parte se ii mali fie trasse mois tria angultro liabet tres asi gulos equa leo duob' termorgano cogitos cimio:sequitur Oseisi perduralite ista rectio. te simili modo arguti sic nos bene haberem' me reseruario ite est et actu alio cogi sitio: qd est Vis uiri cinisse molia de copiderande nostra circa velletintelligetias.etiam e iteruo muriliator dii bitatio: qua resina pliciter no senip tii: huiusniodico sideratio is opertiti et ad parte sensitiva: baa telligi lituo coiitiniiccirin virtute cognoscitiva fiat retinue intellectilia usi f. te dicte roties sub eade3selisit sua piit reseruatio aptio intellectulsi. Et di xoc estre potui cladii: qi haschii nari:omne iudicii nostru dea et buo nostris steritio hi tuo intellectit alio reseruati apii diastellectu iiddit sufficiep modii preteriti bio est actus memoratiuiso: sed pintellectu tra activitatio ad inoued nititeuccru ad actu restiderandit iudicamus de actibus nostiis pleritis: et si modii pleritio io ideo oportet superueri ire ino tum litici lectito a falitastitatib 'vigii.inatori si nota dest: minoieti ap3:qrpos uni vere iudis et et isopolici superuenirecti hoc actu voliti ita is sprcscietite care ae alia si iid ut de Deo et de intelligentile:*alias demo considerare de hoc vel de illo: tatne omnia apud inrcllectus straulinus nati lao demonstrationes deviiiuersialibus utqd existesiliano ii sufficius it ad coli siderandisininacrii sit uiteloinnso triangulus etc.tame hecdsiderati 5eo butp intelle: lectus actu inoueatura salitastitatibus: ideo benedicit ruistianopsensu . te: illud e6firmas sic vagemeter: piloriae sto. tertio de alii marem pilino libro: quod an iniano nisi telurorie vita solii utili pluribus regifimemmia:ettii senes nost sit sine fantamia tibiis .sed resertiata in parte sensuali su Dparte fieri suale lippicintellectualem regi debent: uraliter liciniit admouesidum sensum adactii in sentiendi rideo nonii Sesset vita eo ipiti si bestiatio: ut ps pilo emiconi:igitur nata semper ilici mus obiecto exterioli uino sitie eo p ini agina: niosa pertinet ad pie intellectuale. te iseneca in libello tiomni postlim usi nobis fouisare varia o applibensitos leo retdequatoi virtutibus cardinalibus determinat treo esse par ideo cu3lὶuiusmodi reseruatio tuo sint sufficient eo sequiturres prudentie scilicet ni e molaris terita:prouidere futura: et si ille est et in Oigatio cogito scit tuo quod se iii per es . t actuarordinare prelantia:ettani eptis delia erit nit ad intellectit: qi iso cognitio quod iion sequebat tri de intellectis. I Tui ceres habitus intellectualio: ut patet .vs eths.ergosiimoiiapti go dicendum est ad illud quo a mibitatur de aristo G Arianet ad Intellectitri, stoteles in ptimo libro loquebatur de illa inemoria que est p

oppositum rid crus vella Aristo. in hoc Is

bio dicit enim qimentoria est pseritatio priani se Isitivi et si sit ad partem intellectuale misi male per accidei id et in iiii steria intellectius docet per accideo st ono igir aliqllaococ Iulios liter. id ratio irco diccdum cst quod o tritico naallifestea an eo. 'isina est: qd ii S solii in partem ii mali: sed etia in die cedivit usio suis. iii teli ctuali reseruantur meciis vidi itcllit deo vel babituo in A.

aliqui via qualitercunq3 vis talia notare perque possisnuis italicitio. illi. GGc6siderare east alia oratisiderauitanid: et iudicaru Deilostriss . .

considerattollibus intellectualibus steritio .Illa coiicli istos Uciretur vir filii tuticiacseth

bstet: qialiterqndormireo in nihil et circo dein te ectua ties sit utilia leniem oratiui. Urguitur pila tibiis venisti: qd est et inco uetueo: et videt ista coclusio moqis odi viren eo sim bene inciuoiatiui: manifestae epexperietias mos enimnia nifeste iii dicamus i qui 'cith liberius quod occupatio vir: de nostriscosideratidibus iiii l. ctualibi topteritis etymo , I tutio trictis oratiue a pliti ibuo speciebu dum pleritio is sicut pitvo declarat si est in arguedo adque, re vel iritentionibuo est caiisania leuiemora: stione. Urea coclusio polus: qui6 solii iii parte seristiali si dii piopter hoc quod ito iacit ita lacile pluetia in parte intellectuali pomeda es virtuo memoratiua: cd ra retii iure licui pauca:et quia vitaina premo i virtute nienio cluso patet ex pcedente et proneoqin prisicipio questionis ratiua confundit otia et perturbat et ob hoc veni lenieli' in fiebant:quonta illa est virtuo memotativa qsic est reservati niolantur de militio trullio qua cleietes: et ni agio occupati: erva intentiolo actuum pleritoniae phili, reseruati de 3 possi go peroppositu non occupatio est causa bene incinorata inuo vere et euideter indicare de acti steritis:et vinodum cli: sed iuueti comitiuo habent virtutent occii palam qua alii pieteriitomomo me Rectus est motui dicisse singit intcis ergo etialii debent esse inelius iis eiu oratiui. C diei mimi ea lactuavere pol dictvirtuontem oratiust. Stertia coiiclusio ii eo siue parui sim instilliina adni irati ul: uti abetur pistilo ponit: qas etia inpleaenae alietia 6 solii in pte intellectit ali est rhetorice: qiii aevini patica viderunt ideo omnia tam noua poneda vitruo memoratilla:pioboqrbium intellectit nova videntur et oliui arida mi odo admiratio est cauta bene me: betam iniit multis bitatio in emoria timenitur st qua illabra iii orandi attendi irino viii navalis e fortiter adcaque nobis virasciuialite ad pascua ubi alias fuerunt:et reuerti ad domi: dentur in iranda iet per sorte nistretitioncm firmatur in meacili unu ergo ad parte sensuale pertinet virtus inemotativa. moria isti piestio: ergo iis uesteo et parui derectat bene memora ESed tunc oritur dubitatio quare Arist. magio posuit mer ri. Petit de arguit, qd laneo sint bene naenioratiui: pitino inori apertiiterea apte selisitiua: coad ple3 intellectiva. Et pcruristotelem primo rhetorice dicerit cin quod vita seii uni ad solutionchitioi dubitationis sono allas ditas cocluso regitur memori, o . et non esset ita sit si essent bene in etsi orati pes. Prima est:qd in parte intellectuali ii S differt virtuo iii cytem dicit Alristoteleo iii l)oc libro citod meditatio sine molat tu sc3 reservativa at tute cognoscit tua: qisi differs ii estituite salirant nicinoria iure tacitod seriissit ad bellentes reta ut hoc emeter stteaien ut ex precorpio: b neutro moest ni orat id unum odoseirco de eis leni rebuo vel conli milibuo igii: maloipia sufficieti diuisio e ni inoipbas: ptimo ae no ex thabuertit plures iii editatio o qa alti tigit ipsi debet esse me parteainci anima ita tellectiva et una et simplex et iudi ut sibi titioniem oratiui. hyti 'ni: dicit Eristotcleo crinent orabileolis ut supporto.Zecundo Ibogilec ex parte corporis:qrina sistit illici sinit tardi ad recipiendum: taleo aute sunt sene tellectus inquatia dicitur intellectiis no utitur inmolpere propter siccitateni et dii ritiem: igiti it . . Ite iuuentus et se: organo coiporeo: proiit os videri in tertio de anima. ilium opponuntur et male mentorari et bene memorari op coii clusio poniturim in parte se limativirtus memoratiust sc3 potiunturi et iuuet leo sustinia letis erat oratii it ut dicit Aristo reseruatiua est distincta a virilite cognoscitiua .Et ad hoc D teleoudeo senes sui it bene inemorat illi: et tenet consequet ahalidiim potandum est:* ripolieremus in holera iide3este per illani regula in secundi topi comitili oppositum in oppositima sensitiua et anima intellectiust .inoro iteret dicere cis iito et propositum iii proposito.illa antiit, sifim aliam ratiotrem dicitur sensitiva et secundu - - . I

alia ratipite:dicitur intellectrua dicit enim sensitiva in qu , OP polit illi dicit Aristo . dici tenuit cilio cl

tum in opere suo viii certo organo corporeo. Et dicit intelle, sitani et multum sities sitiit immemoreo: cii luo caiisam asti activa in a tristi opere suo fio utitur certo organo corporem tila gna qrguanit des parui pluo opportuno sit nihil in t dioieceuso ex parte alii me non differret memoratiua et cognosci: ideo fluit implestio et no pd theneniatici c. Ectico aute sunti iram parte se iistia lita me differetiacit ex parte orgalioru3 oppomine Diiriores; ideolion potest eis in organo talentorie corporallum: alia enim complexio corporat me iam requirit fieri impressio. EJ oiadnes breui terrae bonitaci vel malia ad bene et subtiliter apprelie deditn: qibuni ida: et alia requi ita memor fidi puelli repotia liqfit ex motu si uelluxu olgalii:

446쪽

b Dein cistoria et rem si iis cessa. Nilestio . . in h.CIUIII.

strensioniJEC Ulco primo ex motu orga iust iii corpore facta

sit aliqua iiii prellio ripamo illi' corporion iant nicet se vetrestuari iube fluxu oreinouebit vel turbabit impressio ite ita: io motus vel fluxus organi inestio ite facit ad iid belle inciliorari. Ado tuo alitvel fluxuo iii orgatio incinoile prouenit aliqupropter passioneni accidelitei met aliquando propter et a te in dico propter passio ii cm accidet uc nivi in ebido vel in illius inis: alit etiam iri iratio vel in rimentibus. Ideo taleo de eloque tunc luperiae iiiii latis oti metuor alitur: b dico propter claterm qitia iii partito est valde titultilo fluxus per totum coraptis pptera tignim: et ili senibuo etia Dpter de crinitentia: cita in ilia sitfestii est; ppter fluxu orgalii pueri et sei leo reddit tur male memoratiui: illi aut qui medie etatio si inimi agio sui it sedatis deo piat inagio iiiemorari .de itide ex parte coptextortio scietidiim est: qi, complexio ii tuito sicca et dii ra no po test faciliter recipere impressiones: quarum tam citreceptio est necessaria ad metuo rati dii nixomplexio nimio litimidae Suso faciliter recipiat impressioriem tamen ii oli potest eam heriere littere propter fluxum. Eii de ii in aqua racia o ipres solico p baculii vel virgam statista a baculo illo remouet illi pressio mi odo serico susit pluo dcbito truri et sicci et parili pi 'debito hi liuidi adeo sequitur q=vtrio suis inrale niem orati iiicbrum est excoinplexione organi: Deinde ex parte apprebeii sionis vel apprehensionum latenatim est:qdini prest ideo fortiter firma iitur iii melliorati uadii obuo modio. talio modo propter mitelli attentionein: si quis eiiiiii valde militer attedat ad illus quod videt: vel audit: ipse magis memorabiturelii oratio modo firmat impressio ex multa meditatio e circa ide: via deest cis lectio audita et iid sepe repetita trusit et noli Dd est: modo Stum est ex miliat teliriotie parui bene de aliqbus memorantur circaq valde attesidunt rumpier admirationetis: sicut prius dicebatur arguendo: idypter inultiplicata 3 meditat toties seneo bene memorans dea ius 3:m valde fresquenter circa talia meditati fueruiit. UEt ideo trota clu3:aevatae laneo inultu belle memoranti Irde antiqo operibus ciplurieo coli siderauerarit circa eavel similia:bdebis que de nouo ipsis emergunt no possunt inemorari:quia iid pol eis fieri impressio propter duritiem.

Ad rationes. Ad primam:co cedo quod c

teris paribus ni liuio occupati melius memoranti: ideo paraianici tuo mentorarens S alii itis alta obstaret que dicta fuerunt .EZid secunda ratione respondendum est quod parui propter admirationem valde bene memora iit de aliquibus et vlis ad ditem vitersea de aliis de quibuo admiratione umitam uolibabuerunt noti bene memoraimir. C Idaliam res spondendii ni est O parui et seneo qnd habetit se ii suo oprie disposito :habent me istoriam adhue nimis humidam: ideo nou optime dispositam ad recipiendum.CAa aliam dicendum est: quod seneo heri emens orantur de antiquis et vel ad eorum similitudinem vel dissimilli iussine morainant prelati tia et pleuiderit futura: et sic intendit Tristoteleo ni vita cornregitur memo isso: et non intendit quod belle memorentur eos rum que deis ouo in iis occurrerunt. Ad alia ni respondendum est: quod tardi ad recipiendum bcine memorant si pose sit eloneri impreetio: tamen sition pollit non bene mei norans tur: modo iii misse ilibus non potest fieri implestio in virtute memoratius sicut dicebatur. Bd vitiniam respondeduni est: quod illa regula si oppositum in oppositoet pio positus iii propolito montenet in contrariis nisi utrobio sit contrarie:tas extremi ad extremum.modo in proposito bene est cotra,rietas extremi ad extremum notata inter pueritiam et senili sed non iliter belle memorari et male memorari inoidine ad complexioneim quia memorari est secundum con plexio lieni mediam scilicet ne nimio licca in neu nimio humidam: viisse sugumentum simile est huic argumento: prodigus et aua arti opponunt: bonus et maluo oppo imias: et Idiguo est masino:ergo auarus est holius rargument uelaimia 6 valet: qi Dadiguo et auaruo opponuntur extreineret bonuo inalo opponitur sicut medium extremo: qui iii media consistit virtuo:vt

habetur secundo ethicoriini.

ad rei vini sceluiam requiritur obliuio et ad metrior Iam uoti reci ii tritur. Ergius pii nao quod ad renuiuscesidiim non requirisu robii illo:quia sequeretur diloa reiis ini

laei esset si em quos iterum addiscere: sed T mill conse itelio est falsis in ut dicit Ziristotes leo: et coli seque ii ta nota est:qilia si totaliter oblituo eo alia cuius rei tu iuigil pluo scio de il la D sciebas ante addiscere: ideo tu non poteris venire ad scientia in illius rei nisi ea adjdisino fit cui eam priua didicistitet hoc est iterum addiscere. Ite in sidare ruiniscendu 3 requis eretur obliuio : sequeret quod r miniscentia et resumptio mentorie esset reinetii oratiocino quod oblitum erat:sed consequetio negat Tristoteleo: ergo. I te iii: tu no eo oblitus ea quo tu species sunt sei quo te ili incinoua, b specteo reni illisceri do in sunt reseruare i mentoria: ergo tu tion ea illa oblitus Trai)hcsti tota de se:et inisia orphati iri si iii memoria tuano esset it reseruate species illo ui rennui te dorix tunc invi u post covenire adii otitia illotu niti ipsa deis ouo tibi replesentarenturio tame est falsiniunxita ad retinni scenaiano si oportet illa preterita tibi deii ouo preseittari .e Urgititur deinde quod ad inemorandu3 requiritur obitulo per coitimentatore qui dicit quod ine inostratio eme seruatio abstina: et hoc videtur clite obliuio et dicit

etiam et plene consentatoiqi memo uio est reminisce la ei' quod erat oblitum.

Dppositum videtur deici minare Aristote

leo. Unde breuiter ii oland si est: aense in otia non capis hic pio virtute ineruoratiua me epio specie vestiueiuioereseruara: sed pro argumento illo quo aliquis iudicat de .ctib si teritis per iii odii 3 proteritionio: ut se dec vidisth vel lacu et stat similiter reminiscetitia accipitur pro tali actu iudicatsito: et ideo mens otia et reint ni laetitia pio ut hic decio loquis aurco

ueniunt in hoc aiiod utram est actus quo aliquio iudicat depreterim per modum picteritionis: vise hoc vidisse vel fecisse: tanicii differunt i ad memorati durequiri Pylio habeat spectein vel babitii per que possit prompte sine aliqua cogi atatio ite meditari: d ita vidita vel si id sui it et hoc patet y qas nominio per onmem modum loquendi si inquirat imo a te utrumcnimia nil ab eo de tali facto statim dices cito a sic si propte scias meditari quomodo fuit: sed sinon scias remo dere quomodo fecit: dices quod tit no bene memorarip:s3 forte iu3boc dicereo te credore quod per cogitatiorie illud tibit educeretur a ante inoriana Sedadre initiiscentiam requiritur quod i otii , quando primo coeliat de re non babeat si itficiei item habitiim vel speciein p qua polit pro inple uidicas

re quo a ita fuit: et quod postea per cogitatione et discursu 1 existensolatio reuertatiar sibi notitia de illo: et huiusmodi reuersio notitie de tuo dc quo non memorabatur vocatur terninis scentia: Et ideo sicut vult Aristoteleo ad reminiscelitiam requiruntur tres actuo scilicet ilicinoria aliquo militet ycemuci ratiocinatiuiso exiuio intentoratio ad is inest ieridiani aliquianon memoratum: et innetitio .illillo ipuuo no incinorati vocas remi iuscelitia:et processu olli evocati it Discursitet: vel aetasmo ad reminiscedunnet illa me molata cx quibus sic proceditur sunt talam pri iaci pia per quereminiscisntir. Et debetis scire quod ex bis concluditUr illo differetitialii inter inemoriam et rei insuscentiani: quia memoria bene coque iit his itio rei nisniscentia vero brutio itoli coimenit propter hoc quod ibi litianci comicilit ille pio cestu oratiociliatiuuo. Coostea de obliuione. Flotandum est quod duplex est obliuio: una totalis: alia partialio obliti io totalis dicitur tota Ilo corruptio speciei seli intentionis pristo in niem oua existentio ita quod Fhomo se babet ad rem quam prius cogito uti ac si ii uiam pii' cognouili et cani.Sed obliuio partiatio est remistio vel turbastio hiatu si nodi vcciei vel intentionio per talem niodumqSipsa non sit sufficiens ad prompte iudicariau 3 quod immitimo q6 ad hoc indigeamus aliqua pietne ditatione. isti notatio finaliter potieti desunt conclusiotico .cyrmia consciusto est: admemoliam requiritur obliuio aliquatsed nec partiatio nec totalis et ut patet: quia illorum dicerio in niolari : de quibu3 siue aliquae nitiditatione tu scio meditari: modo de tali ii ulla facta est obliuio et uti patet per

447쪽

V Ioamiis Buridatis In librum Aristotclis.

quid nominis. Secunda oclusio est:q6 ad rentinisceridulio a requiritur totalis obliuio quoi ita de totaliter oblito iides poststalla reminisci: is patet:qrula ad remitu scendum reqritur iudicare quod ita vidimus vel audiuiinuo vel lacini et sic de aliis actibus: hoc autem non posti inmotii dicare mirPer sycciem velinteiitionem reseruatam: et ita non stat cum

totali obliuione sicut dicebatur. ETertia coii clusio ponis ad reminiscendu 3 requiritur partialis obliuio ante actu reminiscendi: et hoc patet ex modo loquea H qi sicut picebas oportet q3 quando priliso in reminiscedo iudicam uo non sis inus prompti iudic*re ae ita sit sed ita inuo prompti pinedictationem et processumaecalijsmenio latiscet docerat partias iis obliuio ut dicebatur.

rud rationes. Ad primam dico remini,

stentiano est idem q8 uerum addiscere qi iterum addiscere esset vii possiet esse alicuius totaliter oblitis eius no est et rediminiscentia amo uniuersaliterireris addiscere est ac si iiij millud sciuisicinu g; ita quod ad illud addiscere nihil operas hoc q6 prius sciuinius illa rem:sed ad reminiscedum operastur qui requiritur co nomiotaliter oblitum, ista iam dicetida est:* reminiscentia est resumptio memoriemec hoc uitendit Bristoteleon egare: sed vult dicere Udi is a nominarem miscentis et resumptio memorie non sunt adiit uicem conuertibilia:qi potesse memoria totaliter oblitipiterum addisceretet hoc non est tremittisceritia unio ad rentini laesidii recti iritur cinit resumptio memorie non totaliter sed partialiter obliti per Icessunt: ex memorarisa a iiiventesidum illud partialiter oblitii .ETertia ratio bene probat .r reiniviscentiano est totaliter obsiti. 3 ad autoritate 'siter dicendu est quod ipsa utebatur boc nomine memoratio: ndae memoria: sed pro re ni istiscelitis: et illa autonta o sufficit pro ii obio:et sieest iusto.Deo gratia .

Explicite sit sit questioes de memoria et reminitantia lectent, arisiij a reuerelido magistro Ioj. Biaridano finite anno do

mini. M COCUI.

equuntur questioncs de Bonnao et Aigilia edite ab co dcni.

Irca libru3 de somno

et milia Aristo. queris sui montra somn' sit privati ovigii te. Rrguisci iio: qi illud est positi uiam et no priuatiun-puenita causis positive agetibus sed soninus est Vmoi:qi Eliud puenita caloiecoidio digerentis et evapor sttio cibumio do illa est causa post uua et positive ages I igitur. Este:dicit Pristo. q6 sonus est eouuetuo et reciprocatio caloris ad locum coidis: et anime:et hoc totu est positiuuetigit. Item: si somnus esset priuatio vigilie: sequereret sempetita dormiente vel vigislante:sed consequetio est fialsum:falsitas colaquesuis estitosta:quia eo stetes in extasti ipsit ita vigilcnt nec doluiiuiitidi cst enim aristotcleoti ipsi non domi iunt:quonia talio iiiipote sitia sentici id in Sestum lingvi dicit: similiter ipsi non vi gilant quoni vigilantia est dispositio secitdu qua animalia possitiit in opera non eo sensinuet extatis no est talis dispost tio: et sic patet falsita ocosequetio.Sed phoc colaquetia probatiti qet habitus et primatio circa sub tectu suu propitulant opposita tria inediata: ita trum necesse est alterii illotii inesse stusubstati et ideo si so inmis et vigilia viiii alitie opponerentur necesse eis et omne an inialdoinuieti civigilare. Iteriti predicametitio dicitur qda priuatioelion contingit reuerti in habitu: vide cecitate ad visim sed de somno colitigit reuereti iti vigilia ergo fortantio no est piluatio vigilio. hte: illud

est positi vii a quo prouemutite eius positi ui : sed a somno

Dueniunt effectus positi ui .Lqsolis anilia alibus est rege ii ratio spirituum:vt voluit Pristoteleo et cominerator. Ite: iri nulla scientia deterim natur principaliter de pitii alio id secreti dum albertum determinat irriti ista libro puncipaliter de somno scilicet pusici palluom de vigilla: ' propter bocvt dictiqi vigiliatio babet alia oopatioiu oq; sensuo: nec Puenit ab aliis catinio m actuo sentiendi adeo iso op3 de vigiliae Deterini uare iustae alicubi deterinitiat uni est de scii si uergolomnus non si priuatio.

Oppostuam dicit Aristo. dicit cnim quod

somnuo et vigilia opponunt: et citam liuo vigiliest da pri iractio est:diciteria Aristic, somn' e impotetia senti edi: vigilia aut est potentia sentiendi: modo impotetia est priuatio poterie: igis. Stet tetia q, sonati' est tam requieo: et modo quies est priuatio illo tuo: igis si notidia est planinito pii renatu et ratio sic fit:*ypter calore Buentem eorigi ii aliter a corde ucet expansu in ad bepar et ad sto iliachii et ad alia metis biade coquitur etdigerii nutrinsetu:etini nidi digestioere soluntur ab ipso nutrimento vapores et filiaiuq ypter caliditate etsubtili alea scelidunt ad caput.et ibi opter frigiditatem cerebriciis rigidani et itigromanturii deo reuertunt versus cor et berupar: et reuertendo obstrui intuenas et meatu onco calor etspecie sinuati sunt a corde diffiitidi ad exteriola: et ita repercustiuntur calor et species ad locii cordis: et cli sta cor et ad me mabra digestiua iit magnuo educit tuo calorii et spitu rid fit for ito digestio et multiplicatio spissum: et qr ilico mea tuo obstructos no possitnta corde mitti specteo selisust ad organa extetriora: taleo rid postulat illa organa exercere opa sibi dubita scilicet opus mittieat. sis igis senistio qr notastini significativa ad placitu debetio scire di alicii Ziristotelao diuersimo, de utitur boctio tisine sotianus .vito modo quo doc nome soninus hippo iiit pio sensibus exteriorib rea ratione qua ii 6 siit poteriteolaetitire: Pliter carentia spuus sensibiliti percussorii ad locii cordi : et iro potentiu diffundi ad illa organa idipterdicta cfim: et sui edubio pol concedi in hoc nonae vini ius est novie priuatiuii pii vatiue oppositu ni huic no inini vigilia:sicut illa ii omina priuaritia opponurit: ini potetitia sentiret: et potentia sentiendi.Ulio modo utimur hoc nomine somnusa, ut supportita, conuentu calorum ad locu cordio et inebros digestiuoui: ppter comitatio ite nutrirc et regeneratione spiritu luet manifestii est in hocmo hoc nonides et nonae vere positiuuenis piluatiun .et sic sommio est dispositio posititia:a aqua tame dispositioise sequii bene impotetia seimedi inor, ganis riterio libito semibilibus:sicut pili otii pontium solis sequiititiir in nocte teliebre sup tarrain .set sic apparet quos

modo omne o rationes soluatitur.

Id i oncs ad prima dico quod per causas

positu lao alicuius effectus positivi iacit heire cosequi priuaratio et teri ' dispositidio: nicut dictu fuit m ad motii solis sequit in nocte caretia luminio sup terra ita recedom exacti 5e calovi:et cordio:et vaporiuexdb'circa cor sequis effecti is politiuuo .sequisbu alibi tu i ii organio exteriorib'i potetia sentiedi:q por dici pilitatio. Adsmidat otio teoccasi*sonatiuo pillo coire tu calorum no D3 porti priuatio. Dd teritu: dico aebabs et priuatiosiit opposita iiii ecliata circa subiectu acce

ptii ut est ilippi ii qua dispositi de adiuubit in vel ad illa pii uatiotie:et aliterat desiversi.Catulus alite ii omidiend est idispositiSeppinqua naturaliter ad videli dii: io time nec Greecus nec video alid in D postro b 5 tali e tans deletilo no ei ita di deppinqiis adopa somni vel vigilie:id potcScedi aetunc necppliedormit:nec Dprie vigilat: boeaia sanu et mipei quo ia est inatu uti sensib ' vel dormitvel vigilane dalia di q, aliqua est piluatio priusio actu solviet ab ista edire nil regredi in habitum: et sices de somno et vigilia. Etiae pii uatio priua ostiatulami et poteria: sicut cecstaod ii S sol in dio citcarentia actuo videndi:imo potentie ad videndis et a tali ioco tiligit regredi inhabitii. Pue ultimerat ideo proces

dunt de somno accepi a' illo conuentu catorum.

Mitur utrum somnus et vigilia

istini passiosi eo eduenieliteo omnibus et solis ansassi mali bllo. Et arguitur primo quod iaci omisi aliis

mali conueniant somnum et vibuat soninus et

vigilia

448쪽

vigilia sitiit passiones cordio ut vult Ziristo modo noti oia

si alia habesit cor. L Item: sonimio et vigilia sunt passio ii eo suo coto: ut vult uristo.seditolio inite aiat habet selisiunx coetii igitur probo nati ore: qique da alalia habet soluit ivnii selisum is 3 tactuin .ut vult Ziristo.tisodo ubi est unicus no estseli suo coio: ideo queda alatia tio da belli selisiani coetu . Oetia ex hocpd mlhiasus eois, radicatiir incolae ut vult dii M. et multa a talia non habent cor .ut dicebatur agis. Ite, somnuo fit per vapoie uigros tutata cerebro: modo liuilla mittatalia que ii oti but cerebiti ire cai ut ideo illis ii oti potest reuenire sollimis. Dei iide arguiturqd platis debeat corruenire tam liuo et sic tio soluiti ala libris:qHiciit dicit Zii isto.operarido cotii; ire accidit fatigatio id plantio siclitata, libito potest corivetiit e fatigatio: sed in fatigabilibuo ita tuata ordinauit requiem ad salutem ipso mim et illorum quies est minimo: ergo in platitis natura debuit ordinare sotnim m. Est ei in somnuo te scribitur ab Tristo. qi sonitruo est uelirus calom et naturalis reciprocatio: modo hoc potest couenire plantiorij Ipter friguo circuit statis calor in platitio rea uertitur ad interiola: ideo propter delectum caloris hiriti seci folia cadunt iii l remeab arboribuo igii pia tuto test soli

Opposuit determinat Aristo. amo taedet ut

breuiter coit clusioties quao ponit drisi. prirna est m iteresse estolatalis ueste qum vigilia: sed rit ista conclusione limitat Bristo.* ipsa non Mintelligi de necessitate simpli sed de necessitate conditionata. dico emae non debet intellis id escessitate simpla: qr credo sp inulta fuerutataliaque utin vigilauertitvel dormi uermicis maginanda est enim et aia lapiicipio sue mimatiotisonditatim habet organa se illusi sufficie ter disposita ad sentiendit: ideo iid conuenit illi tunc vigiliaqm vigilare est uti seii sibus exterioribus ira sentiendo actu: vel salte vigilare est ipm aialeme in divositione in qua vitisenilibuo exterioribus veluteretur si obiectum esset presens: ideo que non sitiit in dispositione advielidunonvigilat nee dicere op3ae dormiant:qi sonitius consistit in ligamento naaturali sensun exterioucum iam mersit timata selit ire: ideo si illa alatia fueriit cordata antei haberent organa disposita asi sentiendit: illa nun*vigilaueml:nun etia dormideriit

et laeo noli est verum simple loqndoae sit necessc omne ala laliqnvigilare: se ad tristi docerat necessitate cotidit tonata sed si antina debeat vinere tepore debito sue speciei et exercere opationeo debitae illi rei et . LiLucillis ponitur ista c6 clusio .ae necesse estonine tallipes elisum: et sensito est potentia naturallo ad senti ecliingitur necesse est opine ala aliquiunti retet teiret pia aqi potentie naturales no sunt frustra modo sentire pin sensus exteriores est vigilare igittit . Secundam conclusio nepotiit Urist.*ii eccile est omne aiat aliqudormire:intelligendo ut piluo de nec emitate eondit totiata.

et pbatur conclusio: qi expilatur eae in multo usu selisun ex te, riorum accidit fatigatio modo in quibud accidit satigationatura ad salute debuit ordinare requiem: ideo onini aiali Mali ii eouenire requies ipsoet sensuum a seri satione: et illa si sit natis est minis uo .igitur. Sed hic accidit tria sua durubitatio: quare virtus nutrit iusino fatigatur in opali donec indiget requiei ut virtus sensitiuamd hoc niden attinest ut credo gi opuo virtutis v clative est ad continuatione vite et duratio illo ipuis statio: id Dpter opus illivo virtutio notatigatur nec debilitatura salsed fouincultet saluatur.sed inope sensuu exteriolia natura indiget inittere pus ad organa exteriora ad exercendii opa sua: et illimus iam in organio exterionbuo existet cito pst subtilitate exhalat ideo sit nimis continuaretur sensatio exterior mus per quo O vita exerce enirnio diminueretur: et ita debilitaretur alat: et tande corni peres: et illa est fatigatio at alio in opere sensu o sc 3 dimiti ut tomirum per exhalatione eomabor illo e terio ubilo setistiuio: ideo natura indiguit requie illorum spuuin donec intrinsecus regenerati essent uo: et illa apparet necessitas somni:et apparet quare in alijd ptibus no accidit fatigatio. CTer tia conclusio ponitur ulli alteri ab atali conuenit vigilia vel soninus: et-p3 punio de vigilia: qi sicut dictit filii: vi gilare sistit in utendo selisibilo exterioribuo vel in es elido in dispone apta ad utendit: ideo im conuenit vigilia qbuo eduenit sensu o:et solio a talibu occiuevit: igis: et hoc id epide somno:ocirca lac filii minii uo et vigilia: siciit circa id e milithabitus et priuatio:et ideo debet to scire ae si deo et intclligenthoque sesam carent attribuatur vis illo ut patet in .xij. nicta Physice: doenoclippi te sed mera phoetice: itccinscitis cro firvigilare qi seni per sui it iti actii sine iii openio in sentieniat: si intelligent. Et debetistiolare P picta uarii cilest oti e et oes alias iii hac materia qd in isto posito cgo non curo de logiclo cauillatio subito: verti egi est qG de virtute sermo tuo licecsset falsa somnus vel vigilia pol coii ueti ire omni animali: qi iieciste nec ille posconuel ire Oi anima inrtic desinculis: scd vera: oi aiali pol inesse sos iu tuo aut Uigilia. Stamitirer etia illae deluc est silio in sesita colu posito citer falsatin necesse est omne aiat aliqn vigilare: sed illa iii Plisti Pluti, oestet vera: de iri estitate conditionata ut dixi scil3oesiali recelle est qfio vigilare . In istic questionibuo iiitelligatis verba ad leti suo conuenies iteo line expilinantur sine uon.

Ad rationcs respondendum cst.2 d prima

potest coiicedi O tio otii ne alat habet cor: in ii iio habet coihabet aliqd propoli tonabile coidi: et sic cita si non habet caput ii cccei ebuir tamen i 3 aliquida,poitionabile capiti vel cerebro uio lio Oio somniio est passio coidio: sed coidis vel opotitionabilis coidi et ita de cerebro stum ast rationem c arguebat de cerebro . e citrii aut omne ala habeat sensu in comunem potest sustineri qd sic: vel proportio stabile se ii sui co , muni. Vnde si solii dabeat tactii tamen intra babetvit deest cluo origo: et hoc est,portionabile se si sui coiet doc sufficit ad sonitu vel vigiliam. Eridronem que arguebat de plantio ioscelian est q6 noti conuenite o fatigatio cine selimo: et si conuelitat eloco uentu calorii intrinsecus in hoc non sufflacit ad somniusta exigitur qd per tale conuentum pueniat liga meritu selisuum exteriorum: quod no vi locum in plati .

veriturivii uni principiti stia

sitiuum siue fensus edis est iii corde an in cerebra runco in orgatio. Urguitur qd lit lix cerebro autoritate platoid:galerii Tui cci me: et pluri inori ltorum qui dicunt i pini esse in anteriori parte cerebri. Ire: idqs probatiir per sonii ci tela posteriori parpte cerebri leditur mensoria:et tela auterioirieditur imagis rasti iras et tota sensitiva: sicut contingit infrenclicto: conoesset nisi iii illa parte aliteriori esset priticipiis 3 scii sitiuum cIte somniis et vigilia que sunt palatones prinii sensititii sunt passione occrebii et iid coidio .cdcxbocp3 cai localia et remedia ad pio ducetius usonuiuvet vigilia ponia ut d caputtiaco videtur se ii sua coto sit petii ut positer in capite:imo etia3Pst frenesini et alia o infirmitateo impedient eo virtutem sensilii ualii fit niaxime obseritatio capitio et ponitiir Itiaxsitie retires

alii ad caput tanq3 virnite senistiua maxime existente inpite.VI teni sensus communio liniue diate mouetur a selisibus exterioribuo: et virtuteo reseritatiue immediate inolietis a stilla coi recipiendo ab eo specie3 et littentioli eo qimor seruant: et iterum postea sesimo cornunio inimcdi arcisiouestur ab ullo speciebito reseruatis: in absentia sensibiliti: mo do nio ueno et motii debet este simul prouidererini natum est pismo physicoruria: et tamen costat qd plures se ii suo exteriodi reo et virtutes roseruati ire ut fantasia vel suetis otia pontitur in capite.ergo cum elo in capite deb3poni serisii consulato. Stet in alie virtuteo interioreo pertinentes ad sensatione pontitur ita capite siue ilicere biovi fantasta mi emorat via:cogitat tua esti natiua :et no videtur ro quare ille magio pones clesisit in cercbro eo setistio coiis unis. EItem: ita corde est excellentia caliditatio: sensito aut comunio nodebct poni ubi viget excellentia sensibili meo q6 exci l lentia se iasibili lim coirumpit serisum. stetici se imo dederit esse delitidati a natura sensibili uin vel seri stibilibus: vel salte ab eo Tencitenti sutoetei minatum est scoo de ala ergo seir suo cois non est pone duo in corde. Iteria quatuor solentponini ebia principa alia .s cor: hepar: cerebiu et testiculi: et noessent mens bia pini patiati in quodlibet illoru3estet alterivo operationio radix et principituit: modo non potest poni ad quodlibet istorum tradix et piincipium alicuius operationis nisi pone do qd cor est puticipium vite et operationum vitalium .depar vero pulicipiunt nutritionis .caput piis icipium senstic: et testiculi sunt piincipium generationis: et ob hoc dicit pui loci viri'

vitalio erat ii coide et naturalis: sa est nutritiua in hepate:

449쪽

bi Ioannis Euridani In libruin Aristotelis.

e selisititia in cerebro: ergo sensus cetolion est iii corde: sed in cerebro poneduo est. Iteni sensito colo sit impoteno in somno:et obl)oc omnes exterio regitulit impotetes .mide discitriristoteleo:aecia in pilis cipale patitur: rationabile esto inlita alia Dati: sed sic nec oliuerso: ilio do constat , in sonitio cor non fitam potes: quodia impotentia puenit ex frigiditas te et in sopitio non est frigiditas circa coi: mio conuelitus calorum ut dicit Eristo.etion sit corde est lanius conmiunto.

Eppositiam occlarat Aristo hic et magis

in tertio de partibus ala liuin: et Zui errovo i ii pricipio sui colliget. Dico breuiter cum uri tincpsensu ocdio est in cordetan iii eius organo primo et pii mittuorcis probatur per exaperientias et renes.Una experteritia est: lj aliquio explictusi a vel percussio sie: valde acute tedat tiri itaqimi teppter dolorem prei acetatem ratione a postentatio vetaliter ita idololvalde acutus ipse sentit dolore a mi: vel versus coimo ver me e punctoo ad coi t nuti eo ad cerebiuni siue sit punctura in manibus vel pedibu 3 vel alibi Tlia et perientis: qi ex re pentilio sensu terribiliol)ossio timctet sit statini eo motio cordis dit spiritu uin versu ocor: et no fit commotio cerebit: quod ii on esseniis sit scissatio perscit iret et termitiaretis radcor: et sic etiam striis ira et dealbs pastiori ibus aluine. Egooc confir: uiatur tali ratio ite: ubi est appetitus sensiti imo ibi est ipse seii suo sed appetituo seri sitiuus videtur maxime este incor de taliqua tu in pii illo et principalio Gallo: quoniam illicde, bet poni appetitus sensiti imo ubi iii appetendo apparet piimo fieri cornii rotio corporis et sequitiir sensum: sed ioc est in eoide et circa cor: ut apparet de ira et lini olinet de altis passioibus appetitiis senstititii. Alia experietitia est dic forma tibi ieenibilonis: priiiiiiiii enim apparens forma tuost cousitica in pullaqiaedam ex qua fit couet cotis fienter circa ipsi ita astutet forinaritur alla me iubia:alite apparentiali mi mattollem illoiuni melia bidium cor videtur vinere: quia nutrittir et augestir et videtur sentire: qui si pungitur consequenter illo ueti ideo videtur ae in corde radicat iret vita: et sensito et in otiio. tem .eutoivi abscisso capite mouenti iret seritii in typter se talaul remalientem . coimnenta tot in secundo sui colliget arguit siccum catae et spiritus expanditiitiir ad exteriora tunc possitiit sensun pertinere iii sitas operationeo: et suin reuertuntur calor et spiritus laesi possunt in illas opera: tioneo:ergo virtus selisit illa primo petienda clivia deveni ut calor et spiritus et ad quam reuertii tur: scilicet in lamno hoc est cor:igitur Urein sicino sensuo est ex calore et spiritibus ligamentum vero se insudeli exfricole et spirituum defectui

cerebrum autem est fritidum et sime spiritibiis iii fida beata

corde: ergo cerebrii no est conuentello orgeti inii putili sciis secundo deli artibus uti ima immurus uit sic.sicut est in magno mundo ita debet esse in paruo ianido id est in alii in lused iis magno mundo est viii cui it pisiit et priticipale principiti quod est causa et pluscipiti mundano

ru: ergo ita debet esse in paruo niundo scilicet iii antitiali: et l)oc est rationabiles quia congrcgatio in ordinata est: iusivito paulo priticipio regatum et ideo inter omnia membra aliciis uigoportet ponere vllum pumii et principale pri icipi uilite eo portet ipsud esse cor vel cerebrum ut omnes concedunt: sedison potest dicim cerebriim: imo polliis oportet dicerem coiquia cotest principium vite i et pitino vinit et vltimo mouit irta nudano alis 3 esse et vitam:et non recipieno l)ec ab alio: et tale est puticipale aliorum .piodo ultra in membro principa lissi ino debet sandari virtuo trobiliti lina: illa autem iii an is ina tibiae est virtus selisitiva:igitur illa debet poni in corde. Et linocco is finitat Eristotcleo quia actus sentiendi exercerpercaloicet spiritus .ho uim autem sono et origo est coli ideo cor est poliendii inpitii cipuim suillud: et selisationis. Iterii in hoc libro et in tertio de parti bito aliis natium tangit Uris . talem rationennanimalia mouentur perseristimet appetitii iet ideo idem est principimia motus et selitus in animali: sestin coide estpri insipiiticipium in otiis quod apparet: qr ino: tuo iticipit a spiritibuo et rei est folio et origo spiritu uni tetqi ctiasti ab appetibili fit prima comiti otio corpruali S in cortae et circa cor: ergo in corde tatio in primo pitticipio debet collocari pii inuolati suoci primus appetitiis seri siti istis acie viso proii enit motuo in animali. Zed cetra istant opiri io

treus est una dissicilio dii bitatio:qinmius estum est ii solli: tio omneo sensito exteriores ligati sui it: ita qs no possunt in

actum sentietisti: non solunt supci trio versus caput: sed nec infervis vel suo pedes: hoc autem iroia esset rationabile si iii corde esset primunt selisitiuum: quia iii corde is ori deficuli itcaloi et spiritus in soli in o lino abunda iit cum minimo iit coiicimio calores ii circa coruunt liter iii feri voversu o pcdcet iro deficiunt calor et spirituo in tam sto: quia ad illam partemtiost mittiuitiir vaporco a corde filio sui fiunt ad ciaput:.Pyter quod dicit Aristoteleo qd insonario tii frigidatur supci lora sed si iteriola et inferiora circa pedeo si unt calida: ergo si serisiis conmati tuo est et ua corde: trulla est scausa quare in pedibu selisito tactus liger tur: licet iii partibus superio libuo ligaretur propter detectusaica lorus is et spiritimui. sed si poetnatur sensito commuitio in cerebro linc quo se iisti conisii utunon postinat perfici sensatiora eo fim aliquod exterior eo tuticrat loriabile est q6 isi somno oliui eo se ii suo exterior co vii atq;fiant impotentes: propter lioe cd se illito cohinninio fit iiii poteno ex defectu caloni uici spirituus lilii organoei': quod est in cerebio. Ista dubitatio est bene difficilio ct diuersi dirulier simode respondererit ad eam. qitidam dicinitqd in soni,no non solum senstio exteriores: sed etiam selistio conam tanto est ligatuo limo ratione liga metiti sensu ocotii munio tisan: tu romii eo atri sesistio: ideo benedicebat Uristoteleo: quod ipso passo rationabile esto initia alia pati: tamen ille sensu oco in minion destis garito pio prei organi sui frigiditatem si, cui ligantur organa in capite: sed est ligaruo et pio pter itur: batio ite spiritii iiiii ab elia potatio siegrossa et iii ut tu . Taetii iesri oti a istant solutio item obhcstur: qi quando fiunt minis ilia in solistio se iistio com usus noti est ligat io: cum tistic peripi uita tua uobis actu alio cognitio et actitate iudiciti: id res iter isti ii oti bitatio quare tuc iton pota iiii uo sentire p pedeo ex lio uri suo coorion Defici lint caloret spirituo: quod seriethio coirirnuni otio is est ligati io .e Alth Dant alia in soli itioilesti q6 v porco isi sonitio rini et teli leo a cerebro versuo coi expandunt se et nil illiplicantiarundi a circa coi ad parteo exateriores coi potio: eo q6 impellutiar a calo iecordio propter coti arietate iis . sunt ei iiiii latii ret igidati a cerebro:et sic viradiq3 obstrui intuta oper qua o calor et spirituo inati sunt dilan indi ad ine inbia exteriola:ct sic ex nulla parte possititit spiri itiio seii sibi leo in olieri ad parteo exterio leo niti icterit coacti cliti ei id uni de alec digesti si ut illi vaporeo. Imitii est tante 'du testitit ample de corde ad cerebriim: ideo per calore cordio citi iro ab soli ritur ligamentum orgatio itim in cerebro existenti litiunctit Piustorga ira fanta se: vel ni emotic: qiresurit organa resertiatilia spectinnui: i, obstitiatili ligans enmili orsgatior uni exteriori im scis sititioiuudeo specie o rescritate pola sent se presenta relati sis icdniti nitet sic filii ir stipicina alite potimuiro entire per orgasia exteriora. P Latii etia et uec6 ira istum modum dicendi videtur est illudqtiod dicit Sirirestor eo qG iis somno itifcri orat scilicet irca pedeo fiunt calis dumio do hoc non emet rationabile si pc rvaporeo in frigidatos essent obstrii crevi e calor timet spiritu tim ad pedes sicut ad alia membra:siec calor ad nie in tua dic fertur nisi cum spiritibiio: ideo pitti sol imo veniat calor ad pedeo a corde. videretiam qd spiriti io tunc postient dissilii di ad pedeo: et sta restitertit In puoi dubitatio. Et ideo alii sutio piobabiliter respondendunt dicitiit: c id omnia organa selisiti ira exteriora tigregation citi sua iii Pisu iam babet in capite et ab elo oniti eo specleo selisibilium undiq-dgregalitur ad caput: et de capite naultiplica siti ir finaliter ad locunico idio: ubi perficit urseia satio ciuicli civis ideo milibuo seir sibilibuo. et dicunt isti qs per istam viam debent concordari opinioneo Trist. t cois nitentatorio cii inopinioli ibito aliouim omni ii. Irica pite: sc 3 in anteriori parte cirebri est orga iiiiiii colit in linea a quod coiis regali tui omnia organa se iistilis exteriola: et v liod species multiplica siti ira dcori sed ilico idecti in caps te conspictur sensatio et iii dici ii 3 de omnibus se ii sibilibuo. Diculi tergo isti qd quicitiiq3selisum com niti item vocant illud organii in continuite ad cito dorsa ira sinistima exteriora pri ilistus cottingi in tiari cilii quo speci eo ossiniuin sensibili uincoli gregantur: pri raro illi ini belli ponere se iistitis comininiciuin capite sc3lii aliter lori parte cerebuistianaeiacicdati isto ibi perficiatur se illatio et iudicium tirale credulit. Murcitq3 vero sesistim comminae in vocantita quo perficiuntur fetis satio ii eo erindicia: ipsis debent dicere qGorga Iulii lati suo coiiiiiiiis est coi vel in corde: et isti dicunt sicut precedentes uda corde

450쪽

a corde ad cerebrum sulitote notabiles:que propter calorem coidis absoluuntur a liga iliciam so miti qua vi ea cerebro ad organa exteriora: ideo per specleo reseritatas iii capite fiunt piluo lamina Silat expergefactio:et si ista via credatur:oes ratioties hinclude sunt colico ideo: et procedunt viso sing.

φd rationcs md prii iram potest dici quod

Plato: galenuo et alii dixerimi organum scri suo coio eme iucapite: nostribi compleatur sensatioet iudicium: sed ei est ibi organu3 ad quod term tulitur ola orgaria exteriora: et per q6 specleo sensibilium multiplicatitur ad locum iudicii.secini clam rationem. concediturq=lela anteriore parte cere: bii impeditur cogitativa selisiuiuast ii satiori e qxturbatur meci eo per illum locum transeunteo .EDd tertiam:dicitii rgi insonino multa concurrunt et aliqua circa cerebrum et aui quae circa cor sicut ante dictum fuit:et dicetur post: ideo poli sunt et debent localia remedia propter soninum et vigiliam poni ad caput et iloti ad evi: qi cor non ita patitur infirmitas te in licui caput. Od quartam rationem: dicendusii et oragalium congregati olligini mediativo mouentra dexterioris ribuo organu in iudicii quoa est in corde samen vie simi acoide ad illud organum coiigrcgationioet ad organa reseruatiua quesiit in cerebio: per quas vino hoc potest moueri ab illo et coemierso. Ea aliam rationem:concedeiadii est crorgana reseruatiua virilitasia: memoria bene sunt iti cerebio: quia frigidum noli prohibet reseruationem: sed in cerebio nullum est organum in quo perficiattir scissatio et iudicium: qidee complentur per calorem et spiritus qui non mite suffucient eo in capite sed in corde. d aliam dicendum est: qGlicet in corde sit activior caliditas Salibi tamen tione stibi caliditas excedeno conuenientia natureret potest concedim talis complexio requiritur ad recipiendii speciem seri sibi litique non requiritur ad iudicandum nec ad multiplicandum species illa o ad virtutem interiorem Nnde oculus siemet de complexione cerebis vel coidis non posset primituo recipere specleo coloria intideo non est in conuenieno et, misit talio cSplexionio apte ad iudicandu que non esset conueniens organis exterioribus ad recipiendum specieo sensibilium. Ima aliam dicendum: municum debet poni simpliciter membruprincipale et illud Jcoi:ta me secundum sensibilem apparentiam quatuor potiuntur membra puricipalia: qiptima facie in spiritualem apparentiam cerebium videtur esse piincia pium sensuo eoae maxime ex eius Iesione ini peditur se illastio, sed tamen magio impeditur ex aesione coidio si cor esset ita talitatum tedi et infirmitatem recipere. In hepate etiam apparet secundum spiritualem apparentiam est e principiti nutritionis: propter lioeae ab depale apparente tritualiter besieram ilicari ad omnia mellabra corporis. intesticuli octvidetur esse piincipium generationis que licet semen nutria tura corde: tanten in membriovocatio genitalibuo semen recipit spiritualem digestione na et dispossit sonem ad generandidum: et qi medicitii sua consideratione de membrio non tras scendia sitiensum: ideo remedia localia ponunt ad alia membraquesulum incipia operationum et non ad primum primcipium: ideo dixeruiit illa quatuor membra esse in embra pii: cipalia EDd ultimam dicendum est; selisus comunio in somno iiori fit impotens latit ire iust ex eo aenon possitiit sibi species prela litari: ideo qualido expedite sunt vi ea a locum reseruationis:a corde fiunt somnia: et quando expedite sunt cum hoc vae ab Oiganis exterioribus ad organum congregationis quod est in cerebro:tunc fit expergefactio .set stentiis

uso istius questionis.

nio passio Misuo communio an sensuum exteriorum.Urguiturqi non sit passio sensus comunio itisi forte per accideno:quia somnus est impotentia sciniendi: modo sensus comitius insonino non est imposte iis lenti renui forte per accidenoetonia uino coiit uigeriter: ergo .maior patet per Tristotclem: minor manifesta est: qi omnino contingeno est in somno somnia miro vel lion somniamno: et tamen quando somniantiso senasus communio est in actu sentiendi ideo nocit impotens sens ire:ergo contingeno est ae sic in somno Mini potinio sentire: sed per se iteremaritim est et sensus exteriores tu sonitio susit

impotenteo sentire:ergo sonitrus debet dici per se pastio sensu uin exteriorum et non se iistio coiminio nili per acciderio. Item .comentator Dicuae principium motu otii vigilia Est in corde et finio ad cerebium: sed pulicipium morito ut sonis no est a cerchio et finio ad cor: ergo sol mitio pud est pastio ce, rebri cocordio: et tamen in cerebro iioli ponebatur sensu: cdnuinio:etiam sonis uio non est pastio scri suo comunio tuinio. Item .ad prouocaudutii sosiuiti in et vigiliam reiiredia toracalia ponti litur ad cerebrii sitie ad capist quod non citer iiii somnuo et vigilia essetit pasti oties cerebri: igitur asoti seu suo comimis cum ille non sit in cerebro .et Irem .so mulio iii Poarentia sentiendi prouenit ex tisidatione ut Pulicssii iesitator et Aristo. etiam l)oc videtur immere: in frigidatio autem noes passio sensus coninuinio:sed cxterior lo: igitur. Ite .Hrguiturqtiod inruis fit passio poteruleis utrimie: qui a dicit Alristoteleo: misimus o fit excita poratio ite tu trimeti modo nutrimentum et evaporatio ii utrilitenti pertinent ad viritu

tem nutriti ualm igitur.

Oppositum docet Aristote. plures coli Iup

s olim posseiit potii. munia coiiclusio est ae sonatiuo iid est pasino per se et prinio nutriti sie: qi tu e conueniret plantia sit, cui et animalibuo: eo potentia nutriri uacon vetiti plantis et item somnus est quodammodo impotetitia:et virtuo nutritiust in somno non iit impotens: igitur. Oeculi da conclussimur somnuo non est per se et primo passio intellective: qi se queretur m non conueniret brutio: cum bruta non habeant intellectum. Et iterum hinnuo est passio queda in corporea: intellectus autem ea ratione qua dicitur intellectus iid dicitur virtus corporea:quia in opere intellectuali iid utitur obgano corporeo igitur. LTertia conclusio est: qs somnuondest passio per se et primo potentie secud tim locum motitie: qtiione6uenire toninibus animalibus: eo qd multa alii maliation dabeiit potentiam secundum locum motiuam: nisi forte loquendo large de motu ut se extetidit ad conitrictionem et dilatationem: et etiam somnuo est quoddam ligailietiissi potentiae cuius est pastio:modo si virius motiua ligeturin soni no tamen hoc non est nisi propter ligamettim sensuui ita imo aliquando in somno non tigatur virtus motiua: imo dormiedo visi sunt aliqui ambulare hiluinde: igitur. Silaria coactusto est: qdsoninuo non est passio per se et pumo potentie appetit lue quia si in somno potetia appetitiua fiat impote hoc non dii et nisi propter delectuan edgregationio: imo sonia lino per pilua est pastio cogit oscitiue Sappetit lue. Etitcni: sepe in somno potentia appetit ita est poleo sicut in vigilia: unde in somno appetimus aliquando cibum vel potiim: et viderii oblo vis comedamuo et bibamus: igit. Ei uinta acta ponitur quod somnus non est passio per se et vilmo alicui uolan suo exteriolior et hoc inductitie patet de visu:auditu:olla ctu:quoniam multa animalia dormiunt qtie lio habet illos sensus: et si homo esset surduo et cecustioli imniis posset dorsini re. ed illa conclusio ponitur generaliter de omni seis suexterioruquia nullus seli suum exteriolum dependet in opea re suo ex operatione latinio exteriolio:positi inuo enim vid re: vel audire: nihil tangendo usi gustando: et possumus taligere vel gustarem ibi vide sido vel audiendo: et ideo si sonisnus emet per stet pii moligantenrnalicuiuo exterioris sensu osequeretur sid oporteret auos sensus exteriores ligari insonino cum in opere suo non dependeant ex illo: sed conse quens est falsu3: igitur ESexta conclusio potest inferri: CS inter potentiau allime rationalio somnuo est pnnio passio sensito comuitio: ita q6 nulli potetitie an in rc ninuo est per privo passio qua sensuo comunio: et hoc infertur ex sufficiens te diuisioire ex conclusionibus supioiibu G. Eiet item iii somno sunt si iniit ointi eo se ii suo exteriores impotentes: hoc auctem non videtur eae nisi propter impotentiam alicuius poste tie a qua illi sensus dependent tii opere suo: et hoc est lana suo consiminio:ideo somnus per pilus debet dici passio sola suo communio et, passio sensuu3 exteri divin. Et ira vidcturquoa hec questio sit soluta:ramen ad maior elii eius euidellistiani oportet iis telligere quia in bac questio e vocamus pasa sonenuetque res est somnuo Cini elidum est ergo qrialis qualido subiectum et passiosicin vocamus termissos de se insuicem predicabilem scilicet qd si duo termini stipportant pio eodem vel pio eisdem et vivis addat aliquas coiislotationes