장음표시 사용
411쪽
nullo imirum moloiu potes dici. pii motio ex parie obtectorii insensibiliviqimilla alatia videmiis prosequi aliis erastia niti secundunt qualitatesqtm 5 suiniis nati percipere: ut percololes:aut lunae:vel per sonos: vel per odoreo: vel per sapored: vel per qualitates tangib eo: ideo trulla sitiit sensibilian enoo non sumtionati seli tire: per consequens ratione scii
sibi una nihil deficitii obis. Contra hoc obncitur: quia dicit Atristoteles castina pliciter calidu3 vel si inpliciter frigus uti,' is sentini uc; .Et licetiam qGno sentimus omites odoreo diutum iii telisos quos cilletitia vel tristitia sentimii suo non omnis sensibilia miniis nati sentire. et Ad puina:diceretur quod omnes qualitates tangibiles possiimus selitire: qi fateno neque calida nabaldiemus maluistinistra 3 et dextra: ideo quod non sentimiis manu dextra prooter similiti id mentiletlud setitimus malui finistra et econtreris: vel etia cadentilia: nu quod nunc nolanti salis adipter sint iuruditiein bene seriti remus stinianus nostra si ierit alterata 'dalia in statia que erat de odoribuo dicendu es qinoo percipim' bene omnis species odoris percipimus enim c6trarios odores et naedios sed verissest mypter ineptitudiiid organt olfactus in nobis nos no percipimugin aliqua specie odolio nisi odores intelas modo propter viii ersitate in ea de specie inter intelisos et reintioo iio est ponestus alius se imo secuti dii species sed solum melior vel peien dispositio organi rideo non potest dicio Gratiotie seri stibiliti deficiunt nobis aliqtie species sensilit 3. D. ita de etia dici no est nod sodesectatio eo parte medioq:qi medium intraneii in babemtio in gustu et tactii:et medita 3
extra is eum: ut aeromant qtra: in visu lauditii:et olfactu . Ulatim, no potest disci quod nobio sit defectuo ex parte orgatiorum: qictonitrico plerione intela ieirmati matio babemtioor alia: babeumo ettim organtiaque a dominio scilicet in visu: orga iiii macrio a Domitiio in ali dim: ignis aute si sit imitte iii telision ton Spotest nobio fieri olgatium nevatho viventibus: quin destrii eret vita: sed ignis. i. alor remisitio et prosportionatus qui potest viventibus conuenire inueinti naro bio et inoinnibus organio nostrio terra etiamsi habeat orgarium piopitu ad ostiliato non babetia in organum tactus aut gustud merui episti qui susit organat citis sunt terrestreo: a dominio ergo nullgo sensus nobio deficitule ex parte latili bilimnec ex parte mediorumgnem etia ex parte organorum et
Tunc ad rationes Ad primam:dictum in
quo si omnes selisus tactus siue sint plureo secundu speciem
siue sto uenumeramus pro uno membio ponedo quili selicius: et si enumptetur dup et tactum pro Puobus mebito itunc concedensti essent sex sensu dexteriores Cria aliam dico mTristotcles per duplicem visum intendebat vitum sinisume eteriore et altu interiolem scilicet sensit ni comuneui de quo postea dicenius Eridaeua ratione dictu fuit alias qualidoque pitu fuit de unitate tactuo. Idaliani:recedo si nostri sensus sint valde multi secundia numerinaea stant quinq; sedicundis speciem:adsensum prius expositii. Eridalia:dico iplicetv cc ventina sensus et iapio eode hipponati tita ineu haberi tali ancorinotatioties et sunt ditici sorti predicam et oi umboc nomen afutua est mite nomen absolutii:et hoc nomen felisum et noriscn relei titru dictuin ad actii per modii potentie: nolle: uiri aliud significat sensus is idiotentia adseritiendum ideo non oportetae species huius generis sensito sint species binuotmnint anima cita alia podist dici et sensuit Distinctio non est iii trinsece ex obiectiq:potest tam eii argui ex obsectis sicut ali addicebaturi sed distinctio intrinseca sensuit est et diuersa dispositione qualitativa organorum:nec propter hoc sequitur et onmio sensus sit tactus: qilia licet in eodem mebio pittactvocinii visu vel gustuatamen secundum aliam et aliam dispositioitem qualitatiuam oculus videt et tangst: et secundum a liam alia in lingua gustat et tangit. Egidalia:rcstpondetur; inebra genitalia et stomachia diro sentitit nisi per sensum tactus milien in eis est queda Dpoitio qualitatum tangibilium que non estiti albo illein bris:ypter quaproportione aliqua tangibilia reiicio delectabilia vel tristabilia queat et naen ibi is nee sint delectabilia nec tristabilia. et celsus eiiiiii caliditatio vel siccitatio grauatetren istat stomac gii:propter quod stomacbus appetit cibum et potus ad ius huiuectatio item et refrigeratione.et sic membra genitalia in semitie sibi pio portio irato ocicctantur etnori alia mei libra
quia non habent complexionem in tali proportione. CZia vltimam: respondet Bristoteleo quod piscis dab et olfactii:
quia per odoreo prosequitur alitii clittitii: necopo tet qs ollienis olfactio sit per respirationeian sed lioc solii oporte in animalibus habentibilo organum olfactuo coopertus an ut Presspiratio item discoperiatur: sicut tia 3 animalia babetia balapebra siti digciit retractione palpebraria ad videli duunodo piscis sicut non babet oculo ocooperto Oitata coaganii 3 ola factus: et sic ad videndulamo indiget ali ita apertione ocuolorini laee indiget aa olfaciendii iespiratide.
v si uestio. XXVI. imi v tria in preter sciastis
exteriores necesse sit postero aliqtieni sensum conati uinciri. Eirgultur quod non: qi
vel hoc est et propter sensibilia comitilla: vel propter sensibilia propria: vel saltem propter selisibilia per acciden o cuni lion sint plura se ii sibilia: sed l)oc tion est pio pter sensibilia propria: nec propter coninmnia: quia illa stillici ellter cogito stimis oper se iistio exterioleo: nec propter sensi: bilia per accideo:quia illa etia sui cognoscibilia p seti suo exat loreo licet non per se: sed per hoc quod coli iuncta sunt sensibili nis propriisses istium exterioru3 igitur titilla est necessura opolieitili nisi malium preter citctior eo .ci Item: iid posset retusotiabiliter astigii arior gasium talio seri suo:ovia noxime videtur quod est et in cerebro: sed iii cerebro poni ii 5 potiquia II poueretur talio seri suo comituinio ille deberet emerapti latiis ad singilloo sensua extarioreo: ut videtur velle Tristoteleo mi odo cerebrum no est copulatum ad pedes:in qu labrio taliten setistio tactilo iii uertitit r. Ite 3: si es et talis sensito coni minito ille esset perceptilius omnininseri sibivii proapitolii in ut vult hiristoteleo. sed hoc videtur falsiinuquia sis cui dicit Uristoteleoo initio selisito visuo debet cilem invisi' 'trarietatis et viritio generio seti sibilio: ideo ille iid esset vii' sensu ostr est et pereeptili uoonium huiusino dilati sis bili si pro Priotii 3. Et etiam alia coplexio Oigatri requiritur ad recipiediim speci eo colorum et alia ad recipiritatim species sonoru3 vel sapo iuni:ideo non potest esse aliqillo vitia ostii suo reces
pittitio biliusmodi specierum: et sic non est ponenduo talis
Oppositus determinat Aristotcllas. Dico
primo quos pie ter se risito exterior eo nectile est ponere alius sensum interior cin quem vocalmio communem: qitia tio ini-inutaturastillii bilibtio exterio libito nisi mediante also seni: su exteriori pitrio iiii mittato. Et illa concitis o scilicet de ii celaritate potiencatis, leti istu sum potest phariqitatuor ratiosnibiis . cibis imi ratio est:qrseristio exterior no est percepti: imo siti actuo ut suppono ad proselio: et tamen aliqitudo perciplinus illos actito. Tu ens in manifeste iudica o iid mlu3q hoc est album vel laigrinin vel quod hec vox est acuta vel grauior sed etiam iudicas te doc videre vel atidire: ergo tie cesse est ponere sensum interiore percipientem et iudicante actu selisutim exteriorum. LSecutida ratio est:quia feri suo ex te et rioi nihil cognoscit vel iudicat in absentia selisibileo:qi non est resertiati uno speciminii Unde valde modico tempore etsi te specie iubilcogii osceret: vcliudicaret:hina blatina sensibilium nos iudicastius de ipstio selisibilibus tam priuati ueco positive: igitur preter feri suo exteriores ponendus est a tersensnoqin seritia sensibilin cogia oscatet ludicet de eis. Albitioi binuo rationso declarati triplinio per iudicia priua: titia: quia de nocte in camera iudica inuo esse tenebras cum tamen tunc virio exterior nihil percipiat:et sic etiam iudica inuo egestie Ilium quando alidi tuo exterior millam habet sensationem per qua pollit iudicare:et ille modus iudicadi est perlati sumiliteriorem quilii abebat cognoscere actu3 felimo exteriorio: ideo etiarn poterat cognoscere quod selisus exterior non sit iii actu: et nequalido percipit visum exteriorurem octilio apertis honino ueri ad actum iii dicatessie tenetbias:et quando percipit audit inlecteriorem auribus a perditio noti ni oti cri ad actum iudicat esse sileritium. M initio ienam princip)lio ratioto declaratur: quia oculio clausto vel
culti sint tenebre applehendisamo montes et valleo et amatet forma illus
412쪽
rotinatu iis ii I nobis diuersa tanta Miata: et ibi tion solum est reseruatio specierum sed etia incognitio et actualio applevessio ipsoru iii lati stibilium:ctitii tarii en tiosi sitit sellii bilia prehentia:igitur. E c tria ratio est:car in sonino clausio sensibuo exterioubuo apparentii obis seii sibilia ac si essesit iii prospectu nostro:cuna sint pliciter hoc iid sis persei Isuo exteri oleo: eo laesunt clati sis: sequitiir est per altum selisum interiorein et sic habetur propositu tu. Quarta ratio est: quia de sentibis libus ditiersorum sensu tim exteriorum copontinuo et inuidianius ponendo interca cosi uenientiam et differetiarn.iudica inus eii litici hoc albii est dulce et sidonio vocat canem et ciranio et ini videat iudicabit mille quem videt est vocatio eum et ibit ad ipsit in i modo hoc iudicium non potest fieri per ali quem sesi sum exteriorem itere per piti res serisus exterioreo sino sit auiis sensiis communio: quia vi suo nihil cognoscit devocatione sed solum auditus adeo no potest iussi care: cp illa sit vocans .et ita etiam auditus non indicat de pio pilo visibiunee ambo sensiissimul componerei sive id illiderent Ipua sua sensibiliatqi poneno convellientiam vel differentiam inster aliqua oportet rcognoscat ambo illa unde sicut benedicit Aristoteles situ cognosceres album solii unet ego nigrunilatum nec aliquis nostrum neca in bopo Iemno ponere comuenientiam vel differetitiam inter album et nigrum : oportet enim Clit eadem virtus minia noscium compositiuum vel diuisitium:que formare non potest si non apprehedat utrum extremorum. ergo i sitioniblio concluditur conclusio propolita apiincipio. ESecundo potest addi op illa selisus communio in unus sensus: scil3habeno unum organum ad quod organum terminantur et copulantur organa sensuum exterloiumraliter non perciperet omneo aereum sensuum exteriorum nec poneret differentiam vel conuententiam inter obiecta eorum. Et ut magis apsareat quomodo hoc sit verum debetis notarem adsensium tria principaliter et intrinsece cocurrunt. Primum est anima selisinuaque est principalio forsina corporis et organi sensitivi: et rone eius sensus communis bene est unus cum illa sit una in uno animali et riusdem ra tionis perlitum corpuo:anima enim est simplex formassem iron composita ex ptibus diuersarum ratiotui.Sca in quod requiritur cita materia orgasii: nitide cuius ela sensus potvici unus: iamateriae in totali corpore animalio est una in diuisa et non habens partes diuersarum rationum.Tertiu3 quod requiritur est dispositio qu1litativa organique ludi,
itersio membrio est diuersa et propter cuius solius diuersitaetem dicuntur membia et oigana diuersa. unde propter bis iusmodi diuerlitatem dicuntur organa sensuum exterioria diuersa et etiam sensus exterior est diuersuo. Et imaginandu3 est etiam q) emtum ad huiusmodi qualitatiuas dispositionis sensus comunia est uniis in se et diuersus a sentibus exterios ribus. Debetis tameti notare q= de ista unitate dicit Aristo. mille sensus communis est unius et indiuisus rei numerum etiam locum: tamen est diuisus siue plurificatus paleae: e est dictum fini aliam et aliam rationem ipse est pereeptiuus au dibilium et visibilium et sic de lati sibilibus aliorum sensuum: quia itiquantum organum visuo terminatur siue copulatur
ad ipsum: ipse est perceptiuus visibilium. et sic de aliis sensis hiis et senstibilibus.
Time ad rationes. Ad primam dico P pro
stoteleo tamen inparuio libris naturalibus ponit selisum costium pio prium incolae: modoonis spiritus vitales et signum magnum est mincorde vigeat seni suo comunio: quia si aliquis atrociter tangeretur in pedemue in manu et sit habeat apostema in pede vel in manu quod tangatur visit doloia curus: omnea comuniter dicunt psscturam esse usu ad coi: et aesentitur dolor ipse vermo sitiini cor sdis noti versuo situm cerebit. Eldultimam: dicendum est viilla verba Bristotelis: vnuo lan Gest via tuo contrarieta tisidebent intelligi de stillibus exterioribus: et verum est:qit stillio sensibus exter latibus noti est complexio una conii iiieno ad receptionem otii ni uni specierum sensibili fi sed alta et alia ad receptionem aliarum et aliarum specierum .insenuiiuunem habere oritia membra dare id percipiendum ea in ablatitia ipsorum et ad compat ea ut dictum fuit Elidaliam:respondet aliqui coii sensus commui est in anteriori parte cerebitrarisbus tame interioribus est complexio hibtilior et ii ob illor que est sufficies ad receptioneo omniti in huiusino ut specieiuniis
ponetide quatuor virtutea felisitiue intesriores: sensito comitiumo: fatimstlcatcogi
tat tua: et memor attua. Elrguitur ae ud sint tot pone de pruino per Tristotcic qiii uis novidetur posuisse; sensum commune nisi fantas sani et me in orat tuam. Et construa astur per anatomiam cerebit: omne Aenim an io ionii 3antes dicunt in cerebro ore tris cellulas et non plures: et videtur aequilibet sensito interior debet habere unam cellulam pro Oisgatio suo: imio videtur m virtuteo setistitiae interiores mi posneii 'solum treo. Iterunt preter sensum coniniuilein vis detur superfluere alia cogia osculuateocrsen suo comuni est virtus superior et potest in omnes applebeiisiotico in quaci possunt viriliteo iis terio leo et adhuc in plures. et ideo positus inuo dicere*per sensiim communem apprehendi inuo quescunm citra intellectum postumus comprehcndcre vltra seii sus exteriores.s deo frustra poneret ui alia virtuo cognoscistitia inter sensum comunem et ititeriorem . ciet hoc confir, maturiqi si ultra comunem sensunt oportcret ponere alia virilitem cognoscitiust imboc esset ad coni ponendum et aadius dendum interditieris sensibilia: aut adiudicandum de actibus ipsorum sensuum aut ad elicie duarilitentiosi emud senasatam ex sensata: sicut ovis excolore et motu lupi eiicit in tenatio item inimicitiet et fugit ab eo: sed propter nullum istorum oportet ponere nisi sensum communem:quod patet. Sesimo communis potest componere et diuidere: eum ille sectitissum ruristotelem ponat differentias et conuenientia o inter sensio bilia diuersorum se iustitim exterioria in Sintillieri ille est persceptiuus actuum sensuum exterio uim . ut videtur velle Ziris stoteles.et est etiam rationabilem ipse posset elicere sntentiones non sensata stet hoc a sensibus exter oubuo: quia alitur non possiet multum ultra sensus exterior eo: quod cst contra ratiorae virtutis stuperioris:eo is semper sit pertor debet pluo posse: igitur videtur eme supersti inin ponere viteliorem virtutem cognosculuam saltem citra intellectum.Cytem quicunmponunt dictas quatuor virtutes ipsi ponunt dii ad cognosscit uas:scilicet sensum contutaem et cogitatiuam: et dira res seruatiusto: ilicet fantasticam et naenior at tuam auodo vides
rur superstuum ponere illao reseruatiuas preter cogitos Itis uao: pro tanto quia non restagnat cogito citiis o i e seritare: ut patet primo de intellectu qui est cognoscitiuus: et tame si
reseruatitur in eo trabituo intellecti aleo. Et idem etiam pastet de sensibilo exterioribus ictu licet marcognosciti tu: tamepossunt aliquo tepore reseruare soccies se iasibit tu sinutalia odicebatur de visu:ergo non sunt tot potiendo. Tterii si prenatur aliqua re laruatiua pter cognoscitiuao: videtur quoadebeat utia sufficere: sicut enim idem lansno se; sensuo coni munio percipit sensibilia exteriora et actuoselisum isa exteriodiriunita eadem reservativa potcst reseruarc speci cs illorii infensibilium: quod solet dici pertiitere ad fantasiam: et litterissiones actu uint quod solet osci pertinere ad mesaiora iiii ain: ideo non stunt ponesi deduc reseruatiue sed vilica. Dcitide arguitur nimiit plures:quia pretei quatuor predicis o solet poni estimatiua et etiam inlagitiativa:et se tripes Zii ist. iii libro de memoriae et rentiniscentia disti lignit memoratiuam et reminiscit tuam: dices: meo iter bene inemo latius sitiit male reiiu uiseitiuitet e conuerso i et sic reminiscelitia est et ii ita virnio interior .
Oppositum deteriai lirat consentator: Titi
tannas et Diber tuo magini siet pliares alii expositoreo iii hoc libro et in paruio natiiralibuo Ista cilestio est valde di Mirulio: ideo fassicit mihi aliqua ybabilia recitare dicta ab a sto mimo igitur cum vi a mersi necessitas ponendi sensum c6smunem seu aliquam virtuteai cognoscit iliam tunc est vides da necessita o ponendi fantastam vel memoratius m et etiani cogitatiuam distinctas a sensti committit. Et ad hoc dicedum est quod preter selisum communem aut omnem virtute cognoscitiuam oportet ponere allain virtutemno cognoritiuamque sit reseruat sua specierum sera sibillu3.q Sex hoc pactet: ia desinentibus actibus cognoscendi:rt qua do bene
413쪽
VIR 'Ioamus Euridam Ini Aristotelis de anima.
dormitissus:adhuc opoitet iii nobiore maiiete species sensibili uitu quia aliternuis possemus istasei; sibilia apprehendere illsi reuerteretitur coram nobis: quod apparee inanis: ne fallaniatam sotianis uirum uiliariu erum potes cogitare quado vio devio que alite vidisti vel audistuet tanae ille specteo non reseruantur m virtute cogito mitiua quia tunc per illatii colitiis uecit ei inis istactu glio Rei id vergo preter cogito scitiuae vii tutes oportet ponere reseruatiuaui noli cogito scitiua et talein dicis ut alitores esseta suasamque alio nomine vocatu niaginat tua: quia relaritat imagiri eo scia similitudineo rerum sensibillulat. Ueide oportet videre qtiare ite cesse sit ponere plures virtutes cogisos citiuao ita gi non sufficiat scit sua coemunto .et de i/oc dic mi Ruicentia et coin eluator retia Dibertus iis agnuo: p sinistro comunis solum cognostit sensibilia exteriora et actus sensu lilii ext rto mali: ideo oportet posuere aliam virtutem que elaeia taliae intentione non huiustas ut intciitionein amicitie velamimcitie coii uenientie vel disconuenietit te: et dicunt hoc pertinere ad cogitatiuani scuesti alii Din.Unde hec dira nomina ponti turta iam synonyastiani si intagio utimur doetioli sine cogitatiua in homini buore magis hoc nomii te estimatiua in b: utis. Dicunt etia3vura: et, sensus comunio solum appretendit per modum piesesitio ac si res sit in conspoetixi rostro aestiniativa autem vel cogitativa appredendit per modum preteriti aut ii itiari iudicati docilia tali loco erat cibus . sic eis imbruta moliesrtiir adlata in quibus alia si ii uenerunt cibos et potiio: et ita appresbendis te hec aut illa vidisse vel audiuisse Est ited autem hec peritii eant ad duas virtutes diuersas per sua clatur qui acci niuiliterati soniis sapprehelidimu oreo soli isti latus praeseri leo et quasi iii conspectu nostro existentes: et boc pro tanto eo videtur e sensus c6snuitio citius et facilitio ab solliittar a ligametuo solii ii q3 virtuo cogitatilia: ideo tunc per se litan conini tinent iudicamus et isthi radi tu per cogitati uiuii: proptet citod solitin indicamus per modum pie seirtio talit lini. Alia qualido no solutii seis si id c6munio sed cum ioc etiam virtuo cogitativa absoluitur ab huitismodi ligantento:et iii caliquas Io somniamus cui iret nemoratione preteritorii in rimo tu sic aliquando somnianius syllogitando circa v mirer saliaqsio apertinet ad intellectullusn quia virtuo cogitatiua que immediate deseruit intellectui absoluta eli aligamento. ea videndum est quare sint poliende direre seruamie: ad M, ipsi dicunt mistasia ponitur corrii de re se ii sui pinunt:et memoratilia cogitatule:et differunt in resertiado: qilia fantasia solum reseritat specteo seti illi sines reru3 sensibiliuni et per modun presentio quasi redinent intaspectu nostrotet ideo pethgnc modums suo somni mud quini Italantasia cito absoluitat siligamesito Minni:sed memoratilla non solum reseruat illas species: sed etiam reseruat intelatioties aciii viii cognoscetidi et clam differentiis temporum. Unde per cogita iiii in tu potes iudicare non solum qi docesi album aut cur resto: et noli solum tu vidisti hoc vel audiust ut eam tali te porc vidistit alto tempore audiuisti: et hoc non fit solum per intellectum: quia hiuta sic depreteritio distinctere memora tur propter quod reuertulitur ad loca ubi alias tueriint de terni nate. Et co tinatur tydicte virtutes reseruatule mito binuicem distincte et habeat disti itera orgaitatqr experimuri, testinanteriori parte cerebit amittunt imaginati iam: lesii mero in parte posteriore amittunt litetnotativam remanente bona linastinatione: piopter qstani imaginatiment non sitimi esses ibtileE: licet desiiii anthene memorari. Eset debeatis scire q iste quatuor virtutes colliuniter ab autoribus licordinantur. Comentator et Aristoteleo potiunt sensum consa munem incolite et fata lassianam prima cellula seu in anteriori parte cerebri et cogitatiuam in medio et memoratiuam in possisteriore parte cerebri .Riricenna auteri et uiuiti alii poniat etistam communem et fantasiam iii prima cellula cerebit sed stitissim communem in anteriori parte illiis ocellule et fantas alii iii posterioli parte en isdem cellule.Sed qui tenent istam coit sideratio item ipsi poetent responctere ad rationea. Id pii mam diceretur ciliristoteleo aliqua do nomine fantasse ut iretur pro Pirtute reservativa et aliquando pro virtute cognoscitiua latis pro cogitativa et sic reuertuntur eaque dicta sunt. Ad aliam de an tomia cerebit: potest dicim sensus come munia non dab et organu in proprium in cerebro: sed in coide sed hoc in ea de cellula cum tantasia: licet iii alia parte ipsi'.
Lad aliam dicitur ae lio superiluit virtus cogitativa pura, sensum communem propter ea que dicta sitiatili positione: Ucet enim scri suo coiminini opilio possit a 3 exterior eo quia coagnoscit actus eorum: tamen adhuc cogitat tua plus potest: qrcficit intentioli eo non se ii satag. CZidalianti conceditur q6 sunt due cogit oscit lueet due reseruatine propter causam prietuo assignata iis .e t quando tu dicio:qi cognoscit ilia potest reseruare ut intellectuo et vi suo. Dico prusio De itellectit: quod non est incolnientelio q/ reseruet speciem:sed visuo noti reseruat sine actuali cogi litto sie: qilla semperiit cogno cedo actu indiget ministerio seii suo l)ec autem non post init dici de vir tutibus sensitivis imo cogito scitura tio indiget ad cogito stet dii iii rabere specieim illast refert inrclipam semper actu cognosceret. Ad alianu potes dici qi non sufficit uti a reseruat ma propter catilao qtie dicte fuerunt. EDd aliam quear: gutt qi sint ptii reo: coiice deridiatis clics cst dare uitas urat is assu sed illa is oti disserta fas ita sita imo stitit nomina fritonNnia. Et similiter dicendii inest de estilitatui et cogitati ira.
Ad vitulia in i dicendum est q6 reminiscit tua addit sit periti emotativam mon quintam virtutem: sed congregationeiri vir inimii: nam i emittisci est per modis syllogistici discursiisci virtuo sic disci irreno est cogitat tua: modo possibile est q6 sit botia inemolati ira et tamen no su subtilio cogitatiua ideo necis crithoiia i iiii istisce via. Et delioc debet videri ad plebrarim in libro Demetrio ia et rei uitii laetitia. CZilia opinio est filii data super bocqd illi sesistio quos vocamus exteri oleo: licet d aberet exteritio orga ira sua propita ad recipiendii specico sensibillum exti s i ominiamentita ictu in noli fit secuti dii illas species: irili litterino in orgatio conitis tuli. stat istud post est multipliciter persti aderit punio per illud qliod apparct in freti et icto: qipcr in dispositio item sitie lesiostem illius orgalii conati irini pli videnteo festi icam iudicant eant esse maximi ina serp. titem: et alid linteo paritum solliina iudicarit ma gnostii intilius. y t sic patet que iton est iii dici urn in organio citeriori tuto ui que sp ccteo illotiim sensibiliis 3 primoricipiutit si quia uota opoitet istos freneticos esse tanta indispositio illo in oculis et auribuo et niam buoqis deberent sequi ludi, cia sic rebus discreparitia lineret iudici linitia illio organio exteriori biso. Elia pessi rasio est de dormiet ibito: quia viii sim taliqitalido oliqiubar et iteo oculos operto O in qlios acipi poterat specleolii nititio et coloris: et tam eii Itonvidebant qi ita illud organum in niuste iis Milio fit iudiciu inerat claudistini per ibi sirini. Similiter etia iii Doriniciueo non ali dilitae licet non sit cla listo aurium: nec olim cluiit: licet continue cxspiretit et re irent mecetia in tactu sciuisit: cxliis palparetis eorum pedeo aut maliuo: et taei ieii specleo setis ibi iii in ad obgana exteriora pridicii mutet in ea recipi possimi: et iid potest daricatissaqii arcti incitori sentia iiiiii liqi interivo clavstim est organum coin iniit i. in quo Dcbet fieri iudicium et actus sentiendi. tis C. tria pinsitatio est: q6 rtiterat te desit eo ad aliquod ita iste vel delectabile non percipiuntque ipsio dictui in vel cite speci eo octilooeoni iii transeunt: i,uisitioigana exteriola recipiuntur specie o illorii ui: qilia non sunt clausaiiec occup.ria: et causa quar mec non percipiunt non videtur posse reddi: in i quia per mitem attentio item ad illud triste vel dissectabile oceli pati im est interius sit ud organum conis litiine iii qtio debet fieri iudiciunt. Idoc igitur funda meto discitur O illud organum coimine est anterior cellula vel anteari orioiicati ita ocerebri: et tunc coiit positi mi ex anima et illo organo dicitur iunctio coniunio ita q6 nullus pomis tr se ii suo exterior cognoscit linio indicatiuuo distinctuo a sensu conis trium: imo seti suo corii uirio dicitur aliquando vim o aliquando audituo: et sic dentisio selisibus: et dicitiir aliquado scit suo comitilluso: tamen secundum dilicris grationeo ret poc videstiti dicere Tristoteleo sensum coni miliae tu quod amodo endvisum velati ditum: et quodammodo altum a visu vel audituet sic de aluo sensibus Ille enim seii suo commuitio dicitur vi suo inquantulit iudicat et sentit color eo mediante oculor et dicitur audituo inquantum sentit et iudicat sonos mediante aureret sic de allio sensibuo quod vocam 'exterio reo siue parsticulareo. Sed dicitur se ii suo communio inquitum adipni omnia o alia exteriora reducuntur. Ideo etiam dicit Uris
stoteles qGille sensito comunis quod amodo est indiui ibi, lis et quodammodo diuisibilior cito darii modo viiii et Suo dammodo pii ires. Estetit munus realiter et stellatim est dies diuisus et plures ut lacundum rationem est plurificatuor ad
illum lati uim quia secutidum alia iii rationem dicitur vi suo: et laciniduni
414쪽
et secundum alia dicitur auditus et ste de alli orare obstat si
Bristoteleo videatur ponere priin uni sensitiuunt in coiae:qi non est intentio eivo nisi*incolae est origo omnium scillausensibilium perque exercetur actus sentiendi in dicto orgasno sensus comamnio et in organo estimat tu e siue cogitative. Deinde preter istum sensum couinmunem conceditur virtuo superior et cogito scinuaque multio in odio nona inaturisci liqaliquando cogitati ua:aliquando estimatiua: aliquado etiariniastica etiam huiusinodi virtutis est licere intentiones no sensatas ex specieb'sensibilibusnetia cognoscere et iudicare actum seri suo communis: scilicet iudicarem nos viae inuo vel audimus Aoc enim non poterat iudicare sensu ommunio: quoniam virtutes sensibiles eo quod sunt materia: leget compotre non sinit innate reflecti supersevcliuam operatio item imodo videre vel audire erit operatio serisus continunis ivt dicebatur: ideo sensus communio licet videndo et auet diendo iudicet coloreo et sonos: tamen non iudicat se videre vel audire: illa virtuo superior: et organum eluo est ni edia concauitas cerebri .eoostea requiritur tertia virtus que est reseruat tua omnium reseruatione indigetinum .et illa aliqua do vocatur imaginatiua inquatiam reseruaritilagineo id est species rerum sensibilium et quandom vocatur meinoratilia inquantum reseruat intentiones sensationum cum differensitis temporum .et orgalium huiusmodi virtutio est posteriorcellula liue posterior concauitas cerebri.Unde estir si homo Iederetur in posteriori parte cerebri ipse amitteret memoria. videtur rationabiliter et solum ponantur iste tam vir, tutes interiores cum nSinuensantur in cerebro nisi ille tre celluleethee opinio videtur multum concordare Aristoteliqui nunci visus est multiplicare huiusviodi virtutes extra predictastreo: nec apparetae posuerit fantasiam esse solum reseruatiuarimo cognoscitiuam: ci et compositivam et diuisi, immunio videtur etiamvelle Aristoteles * immediate deserviat intellectui:propter quod dicit intelligentem quemcii necesse est fantasmata specularuideo iid aliud videtur in tela ligere per fiantastam Scogitativam et videtur mihi quod criste virtutes mouent e inuicem nos nomen virtuo attribui, mus alter unde sepe actum cognoscendi vocamus memorari: scilicet quoniam cognoscimus preterita per species reserauatas inmemoria: propite igitur loquendo memorari non esset aliae nisi meeteo in illa virtute memoratiua reseruari . t sic memoraremur licet non actu cognosceremuo sed modo con hario dicit armeniolari idem quod actu iudicare de preteritis per hoc quod virtus cognoscitiua mouetur a specire' re, seruatio in memoria: ideo etiam lae virtuo cognoscitiua dici aliquando memorattua vel etiam reminiscitina ciet si ista opinio teneretur responderetur ad persuasiolies quao pilania opinio habebat pio se et coria istam una persuasio erat vi sepe insomnio apparent omnia tan si essent in prospectu sensuo: et non per modum memouetquod iid videtur esse nisi propter duplicem reseruatiuam et scilicet unam referuantem solum species sine differenti temporis et aliam reseruantem intentioneo sensationum cum disserenitio temporum quarn
prima citius absoluitur Ssecunda iamne solum tunc sonis illamus.Respondetur: hoc non accidit piopter diuersa orea seruatiuas: sed quia omnes ille virtutis interioris qua uis aliquo modo init lecto sint abstracte a ligamento sonansi: tamen adhue aliquo modo remanent ligate. Et ideo non potest sint ita perfecta representatio sicut invigilia: sed solum illusi apparet quod est innatii fortius mouere:modo speeteo tensibilium reseruate in illa virtute sunt fortiores in mouen, do eo intentiones actuum et differentie temporum:ideo tune solum apparent buiusmodi sensibilia sine modo rememorastionis:et cum hoc etiam natura sensitiva est natura magis intensa ad presentia Sad preteritionem et futuritionem: ideo sepius in vigilia attedimus ad presentia sine aspectu ad pie
terita Similiter non valet aliud moliun quo aerat deleasione concedo qr per laesionem in posteriore parte capitis pesi oratur aliquando memoria et non peioratur imaginatiua: si per imaginatiuam intelligio virtutem cognoscitiuain: quia per bonitatem elud homo est subtilio ingendi scilicet bene argueno et discursinus: tamen si per imaginatiuam tu intelli Moreseruatiliam illa peioratur cum me molatiuarquia non differt ab ea: Et ud ideri vadium non sunt iidem bene memo raetius et bene reminiscitiui: hoe est iii ix est propter diuersas reseruatiuao .sed quia actuci reminiscendi requirit discursus
Wilogisticum qui nS est lis promptu nisi cum subtilitate: qire
quidem subtilitas scilicet ingenii est ex bona cognoscii illa: modo raro contingit m memoratiua et cogitativa situ finiuioptiine disposite eo cogitatiua ad sui botvrutem pluo rea quirit de huiditate et demouuiem qua possit abundare multitudo spirituum:et incinoratiua ad bene retinenduin requiarit pluo de duritie et siccitate.et ista amplius debentvideri in libro de somno et vigilia.
equuntur questiones super tertiuini libria in de ani illa.
ritur primo virum intellect' noster iit virtuo passiua ab intelligibili.Arguitur Onon:quia omne quod patitur ii oueticu, actio et passio non sint Mento tu: ut patet tertio physicorum:sta triret lectus ii oster
non mouet r.ergolio patit inminoi pios
batur:quia nullum indivisibile mouetur ut probatum est sexto physicolum rima liuellectuo noster conceditur cile inedivisibilio. Item sequeretur: quod potentia vegetatiua esset nobilior intellectu nostro: quod videtur absurduni et probatur consequetia:quia agere est nobilius o pati: ideo viriuo activa est nobiliol Spasrma:et tamen potentia ves tativa est virtuo activa:ideo ei et nobilior ipso intellectu intellectus esset virtus pastius: sterii:liitelligere non est pati ergo intellectus non est virtuo pastilia. ii sequetia Nahatur:primo per locum a coniugatio:et secundo probatur: quia virtuo non ex alio dicitur activa vel passiua nili quia vivo ac tuo est agere vel pati:ideos intelligere noncst pati intellectus non est viri' passiva: sed antecedes principalio me probatur sc3qg intelligere non stipati tunc intelligi esset agere: quod appet falsum: quoniam multa intelligunt tura nobis que nihil possunt in nobis ut prima materiamomines qui sunt informa. Confirmatur secundo illud antecedeno:quia intellectio conceditur esse actio scilicet immati eo igitur intelligere est agerene 'sequens intelligerendest pati.Tertio confirmatur illud antecedeno:quia pati iid debet significari per verbii actinum:co quod moduo scirificandino debet repugnare sigilificato:sed intelligere significas per verbum activum: ergo ilitelligereno est pati. Est .ad principale.mime est agere et materie est pati prout octerminatui est in libro degeneratione et in tertio physicorum:propter
etiam commentator itide substantiaoibio dicit: quod si materia et sinaplex in actu ipsa non pomet rccipere acciden3 eo quod pati siue recipere est contrari uni metiri et etiani fors
me: modo intellectus noster cst lini plex siue simplex fovisa: igitur non patitur. Ite dato quod intellectito rostere fiet passinu tamen non esset pastiuinoah .intelligibili:probatur primorquia agens et pastum debet communicare iii materiari habetur ptimo degeneratione: et intellectus noti est invita teri o.Smindo:quia agens deberet esse contrarium passae in principio: et in fine simile: ut habetur plinio de generasti oncintellectus autem noster non est coli tradius ilitelligi
bilibuo cuipse sit substalitia et substat me nihil est colatrarin.
Oppositum vult Aristoteles. breuiter so
let distingui de passione uno modo enim pastio dicitur pio qualitat hue de tertia specie qualitatis piaut in predicametio dicitiir quod tertia species qualitatis est passio vel passibilio qualitastet sic non loquimur hae de passioire. Elio mos domino accipitur pio motu vel mutat stare: et ita hoc iiomen pasno stippo iiit pro huiusmodi motu vel mutationeet con notat ipsum recipi vel esse in aliquo subiecto retiam hoc iiomen actio supponeret pio huiusmodi motu vel mittatione conuotando quo a posset yduci ab aliquo vii de sic actio esset ide3 quod panio licet hec nomina habeatit diuersaocolinoratio aneo .et sic loquimur hic de passide, Et istonio do dicereti irco omnio virtuo passiua que esset receptiua alicuius iii otiiovet mutationis vel noue dispositionso diceretur pati ab illo a quo pio duceretur ii Ismutatio seu lioua disposilio .es unc statim ponenda est intina conclusio.quod iii tellectus est virtus passiuatquia est receptilaus alicuius mutatiotiio seu noue dispontioliis vel intellectionio taliquando enim intelleximi cum alite non intelligeremus CSecundae Sciusto est
quoa intellectuo noster est virino passiua abilitelligibi lucr
415쪽
b Ioaimis Biaridani Aristotelis dc anima.
olimis virtus passiva est passiua ab aliquo: *omne quod esset nobilior intellectu: semia tellectu otio est soliti passaeus producitur ab aliquo producitur agitur omnis virtuo pastis imo cum lioc activiso ut post dicetur adeo ratio iion colicita aua aper coiisequens intellectus est virtuo passiua ab littelli dit. Baaltu:dico quod tuitelligere est pati niue hoc sit ab , ilia et pater consequetia per hoc groiime en pestititelligibi ita telligibili exteriori siue abiit tellectu ideo omne quod est passivum ab aliquo es pastiuum ab alio. ivt quacio probatur: qino est ita: c
416쪽
uter per suam substatutam: sed per intellectioilem sibi addi eisque pii mo et directe intelligit.Κ dalia iudiceti dii inest tam et de nouo sibi acquisitam:et talis est uellectito dualiuo. CSilia propositio autorio de causio: fiditi ligetitia est pie , ita miliai : non est vera de propietare strinonio: sed adtuletia
Tunc pono aliquas conclutiones. Srinia sensum ico ipsi est reprelatitativa iam ita ruin forma ruin. Et
est: a, iii tellectus diuilius no est detrudatuo abeo quod ipe ideo intelligendo seipsa in per suaui stibi alitia iri ipsa ititellito et pulicipaliteritatelligit: quia non est deitu datus a se sit illa o formas alias: sicut si diceremuo dcii esse plei tu fort:cum tameti pilino et puncipaliter et maxime intelligit mimideto: quia deus est representatiuuo cui actorum. Te uos ipsum. vi Secunda coii clusio estoriis tellectus dum alius enim per hoc q6estcausa culictoium replesciitat sibi olimia nolici denudatus ab omni eo quod ipse potest intelligere per sua ni stimplicem substantiit. Et ad iliuni serisus dici inito quia potest intelligere seipsum cum tamen tion sit deiiuda: ideam esse in deo hoc est ipsum este idea in troiissilio velam tuo a stipso .cuti de circa troc notandum elim intellectuo ni .deuo enim dicitur idea hominio inquantulia sibi ipsi re, noster potest aliqua dupliciteriti telligere. intelligite iri alia preseritat domineniret sic de asilio et equo et alijs. Ucaltiniai primo hoc est dictu sine discursu ex intellectione mima. ratioque arguebat de deo coiiccsta est. aliter potest liuelligere aliqua per discursuine e priori: iiibuo intellectionib'et hoc securido modo intelligit servi post
ea videbitura ideo ire oportet ipsum esse denudatum abom-vcritur virulla intellectus dii ni eo Dod ipe littelligit per discursu in ex pilinis intellectio manus est forina corporis, Uigui in intellectit f- CS sic quia illud est actus sitic forina hos miti eo qῆ l Cm l milito per quoa homo specifice distingui ursu ex pii tur ab alijs: actuo ei lividistinguit ut hasine tale ina hetur septimo nieta physice: sed per i litem lectiliti differt holito ab alito alii ni alibito
417쪽
Buridani In Aristotclis de anima.
I lima est quod intellectus lium anus est actuo siue minia
iubstantialis hominis siue corpotio liuinani:et in hac concordant fides commentator et Alexa iider:piebatur coclusio primo emolitate Tristotelio qui ponit illam diffinitionem anim ectinima est coiporto ac tuo etc. esse 'munissiniam et cottiaeaniemetra omniarum e et per conseque i ii tellective. Item: probatur asitoiitate Aristotelisitonoethicorum ubi dicitivast hominem pertineant corpuo humatilina et anima iii Maeacuta attamen domo magio est peintellcctiis P sit ipsum cor Duobumatium: et hoc timesset vertim nisi intellectus esset pars substantialis bominis: quo concella oportet concederem sit mima eius. Telem: in opere intellactus ponit Tristo, teles consistere summa in felicitatem: quod non emet nisi in te lectus est et de substantia l)o intorquod non potest poni nisi ponamus in sit forma eius. Estex:-hoc mitellectus intelligit honio dicitiir intelligere et scire: quod non esset verum nisi intellectuse et aliquid ipsisto hominis cum igitur nonae materia eius nec accidens:sequitur ipsit forma eius. Eecunda conclusio est:*lntellectus humanito no est forma materi tollam iit eductuo de potetia materie et in hac conclusione conueniunt fides et commenta ot istam ergo G clusionem commetator nititur probare sic. Mulla forma perpetua est educta de potentia mater e t sed iii ellectus hians anus est perpetuus: cum dicat Bristoteleo qd intellectus f paratur ab atrio potenthsatiline sicut perpetuita corrunti iri s.c cmido argilii commenta tot stemmiato fio ma reus clade poteritia materie determinat sibi iraturaliter aliqlia certam complexionem qualitatum sensibilium. intellectito autem nullam determinat s buergo. maior rediitatur per se ii ora: et minor probariir multipliciter. Firmo quia omne de ternisnans sibi certam completionem qualitatu 3 seia sibi liii est passibile: etiam pallione pio inie dicta:scii cet corruptilia Aristoteles autem sic ponit intellectum impassibilem: i glatur non determinat sibi ta em complexionem Secundo confirmatur ista minoriquiasi intellectus determinaret sibi cis plexionem sensibilem sicut sensuo: isse di beret pati ab excelsienti intelligibili sicut sensti spatitur ab ercellenti sensibili. sensus enim propter complexionem quam sebi determinat omini tui veIgrauatur ab eleelletiti selisibili ita od post non Stita benepcipere sensibili amo intellectus no sic gliatur nec patitur: imo vicit Pristoteles: qitati tomasso excellatens intelligibile intelligimus talito magis possvmuo intelligere infima: gitur vitellectus non determinar sibi complexionem sensibilem. Et confirmat Aristoteleo tertio huius iret sub lito verbis: qualis enim vitae fieret intellectuo sidete minaret libi quavisit essen stegaut enim fieret callidus aut frigiduo naturaliteri aut humidus aut siccus nine autem nullumborum potest dici igitur. CTertio ad principale argiliis e. Si intellectus est et editetus de potetitia maeterie sequitur CS esset extensus extelisionem a terse: 'seques est falsum:consequentia conceditur tali manifesta:sed faustas consequentis probatur multipliciter. Plinio equia si esset extensio:ipse non reciperet nisi signate et indilii dualiter sicut sensusudeo nihil appreliederet uniuersaliteri quod est falsum.Secundo confirmatur idem quia virtus corporea et extensa non est rest exiva super se et super suam operationemio non pol se et suam operationem apprehendere et cognoscereth intellectus cogitoscit se et suam operationem: igitur noest corporeus et extensiud. tem si intellectus esset exlesus ipse non reciperet nisti extense et diuisibiliterii deo nonisi modo extenso cognosceret et per consequens non posset apprechendere substantias separatas quod est falsum. Iste ratio:
nes si non sunt simpliciter dem6 strat uetulant persuasitie.
denotat lilium est indicta conclusio ma
gis tenenda est fide hunaana ratione. uto enim q6 non sit demostra bilis circunscripta fide nostra catholica et quoasic declaro:quia intellectuali oster vel est a parte anie perpetuus: vel non. Si dicaturni noni tunc est creatus vel edii ctus de potentia materie. Si secundo modo: hoc est contra secundam conclusionem predictam .Ei primo modothoe estiam supernaturale et est creditum: creatio enim est superna turalis et creditatet non naturali densori stratione demostrasta. i vero di eam uoqs intellectus humatitio est a parte ante perpetuus: tunc vel est vilicus omnium ho in in uni
sommentator ponit:ethoclios potest sustinerit ut postes vi
debitur .vel intellectus est et plurificatuo secundum quantitatem hominuitu et hoc esset fictum et non coii satiano rationi naturat videlicet qd perpetuae sient ni ultiplicata secim dii mutiplicationem generabilium et corniptibilium is in nroraret ideo nisi essetfideo nostra ego crederetii Alexandro cui uoopinio pillio filii denion strata: nec ratio ieraptius adducte conuinceret demonstrative piopositis iii .c Sid pumatia diceret Plexati der q6 intellectuo noti est perpetituo. Et si Ar stoteleo dixit ipsistia elli perp. iiiiiii; lio cinteiidebar de in rellcctu diuino: quia nunce de intellectu liii ita alio probauitqd est et perpetuus. Asdseclineam diceret Ulexander qd inditellectiis determittat sibi Oicantini et certam coni plexionem qualitat imi sensibilitim: quia intellectito non est aliud qua virtuo cogitaliuam alii ponti Mirtiate organica. Et diceret Blexander q8 illa virtus cogitatiua : et per consequens intellectu opotest graiiari per tegunt exerciti limo perio vii de aliquando intense student redolent caput . EDd teitia nuditaret Alexari der qd intellectus est extensus: et hoc non ob stille potest intelligere uni iter salirer siciit appetitii selisitiuus infame vel siti appetit vini tersaliter cibum vel potitiinnon des terminatebunc vel illunt. Teresteriori ediceret quod resse xtollitellectito non est visi disci irmo ab viro cognito in aliud modo virtuo cogitativa est discurstuari deo potest se et suam operationem approbesidere. Diceret etiam Alexari dervirtuo extensa potest apprehendere in dii ii stibilia iiiodo pila natiuo: sicut appret)endit tenebra o vel silentium.
Id rationes principa Ics: diccas dum cst cy
pri mediae procedimi propritim coii clii si ne et secunde sunt exponende pio fecunda coii clusione. I sitellectuo enim nublilio corporio est actus: ita q6 siit de poten. ia eius eductuo: berie tamen est actuo infossi and corpus.
cuo intellectito cito Mnneo homines mat uisitant. Erguitur os sic: per ratione coinelitato it o. ibi ima filii datur super vocquod iii tellectito est perpetuito: quia nullum perpetuum imi stiplicat tir ad multi, plicatiotiem generabilium et corruptibi liunu ergo intellectu ocii iii sit perpetiatio non militi olicatur ad multiplicationem homilium t et silion multiplicetur ad multiplicationem holis inuimnulla erit ratio quare debeant polii plureo intellectus humani .cari confirmatur: qi caussa multiplicationis stippostreium in eadem species ion videtur esse iii si ut iii filio perpetuetur species eo quod sub idenstitate nunt etali non posset perpetuari tira videtiir intendere Tristoteleo insecuti do huius qG virtuo generativa perqt a inultipleantur stipposita data est animatis ut perpetuentur secundum specie ni : cum non possitat perpetuari secundum identitatem numeralem propter corruptibilitatem: cum igitur cestante causa debeat cemare effectus videturqs in persperuio non debeat poni multiplicatio stippositorum: ideo cum iii tellectus humanito ut perpetuus non stitit poncndi putres taleo Esecutida ratio commentatores fiundatur super hoc quod intellectus est immat. rs alio et iii divisibilis ira Juod laesi quantitatiue extensuot modo in si is positio eius: em speciei non est multiplicatiorii si piopter diuisione qui titatiuam materie ut vult Ziristo .primo celi et septinio metaphysice tergo noli est multitudo it uectuum humanorum. Et cofirniatur ista ratio: qui asso milibus hominibus sufficiat vilicuo intellectus ast intelli gelidum et operari dii in secundum intellectum:constat quod ison miri ponedi pluris sed vilicus lassicit: quod ille sitim materialio et non quatus sicut supponebatur: probo: quia sicut irim lige sitia pio pter eius separationem a multitudine est sufficienter presens: et immediata per in distantiam toti orbi et cuilibet parti eius: piopter quod potest agere in totum orbem: et in quamlibet partem eiu o:ita intellectus humarino si sitim materialis et sine magnitudine erit sufficienter preseno cuilibet domini et tinniedia tuo per indista sitiam quia a nullo domine poterit distare cum distantia sit permagnitudine: igitur circa que libet poterit operari: et sic illa sufficiat omnibus hominib' ad intelligendum .QTertio arguit commentator et Uniuersalitate ipsius intellectuo quia uintellectus lium arti essentilii Meraliter
418쪽
nia ineralitrer multiplicati ipi ement indiuiduati sicut sensus
ideo tion possent vii mersaliter intelligere sicut irem sensus: quod tamen est falsum: igitur. Ultinia ratio tinponircoinnielitatout alio: si esse iit diuersi intellectito in diuersio holitinibus sequiturq=in infinitum posset abstrahi conceptu oviuuersalio singularibito utast iii conceptibuovis uteris libito subordinatio procederetur iii infinitum et modo consequelio est falsi inuigitur.falsimo consequentis uiatisfesta est:quia in in hiiloi conceptibus uniuersalibus pio cederetur in iii finistiliis tunc non est et statuo in predicati quod est contra Tristo.punio posterioltim: sed consequentia puncipalio pio barsiipponendo ma quibuscunci singularibuo pluribus eius: dem speciei pόtest abstrahi edceptus commuitio:si ergo piis ino conceptus communio viti et o latoni esset forma tuo i iii tellectit meo et in intellectu tuo costat ex quo isti intellectito sunt diuersi cristi conceptuo essent in te et in memini ei aliter et indiuidualiter multiplicati. Silius enim erit in te et alitio in me et et ut eiusdem specie tu deo sequitur q=adi uc ego et tu poterinitio ab eis abstrahere alium conceptum com nune.Tadlitic iste sicut privo erit in sale et in te multi olica tuo indiuidualitervaeo procedetiir ut piluo:et sic in inmittunt.
Oppositum arguitur : per ratioties quas
commentator ponit contra se s lima est: quia sequeretur ae ego essem peresse tui et tu pereme ines: consequeno est falsu 3 ergo et antecedens.falsilao consequentio matrifesta est:quia si est et idem essetiue tenemei: tune quandocunm vnuo nos
strum esset vel fuisset alter etiam est et vel filia et quod est falsum sed consequentia principalis probatur:quia forma subita itialis dat este rei: ita Osubstantia per se subsistetis est actu id quod ipsa est persi iam formam substantialem: ideo existente eadem forma substantiati erit idem esse actualerei modo intellectus humanus est mima substatiatio homilito:
ideo si ille sit unicus omnium hominum esset eo ut municum esse actuale et substantiale quod volebamus piobare Secunda ratio est:qisi intellectus eget unt cito: tunc eiusdem oblecti essetvniea intellectio in me et in te: sine mea et iii armodo consequens est falsum: ergo et antecedeno .lalsitas conse quentio apparet: sti tunc ego intelligerem per intellectione tuam et tu per meam et sic ego intelligerem quicquid tu intelligeres: quod est falsiim: sed consentietia videtur nianifestarquia non videtur causa rationabilis S intellectus multiplicetur nili vel p Dpter diuersitatem obiectoium vel piopter diuersitate ni intellectuum recipientiunnergo si iid ponaturhinoidii ursitastion debet poninmititudo intellcctionum.
Ponendacii indubitanter ista conlisio
contra comentatorem: aediuersorum hominum diuersi sinit intellectus quibus ipsi intelligunt: et in non eostem intelle ctu tu et ego intelligimuo. Primo enim hoc est indubitanterponendii ni et secundo: qr ad hoc concordat ratio naturalis etiamsi fides circuscriberetur. quod ite declaraturqrcircus scripta fide adhuc ratio naturalis dictaret mintellectito hii manu o indereret eoi poli bumano: sea cilicuitu hoc poniit: poniit multivlicatiotiem intellectuum secudum nivisipi cactionem hominumaergo Item: si esset idem itellectuo omet nitim dominum sequeretur me Militelligeremquecun titilitelligeres et econuerso: ex quo enim ille intellectus qui iii stelligit intellectione sibi inherente est ita melio sicut tuus: noli videtur aliqua ratio quare per illam intellectionem tu inagio debeas intelligere qua ego:ii istae comentator ponit quandam suasionem demonstrando quare tu in illa intelle Gione intelligio et non ego. Dicensae ad hoc ut ego intellis gam per illum intellectum et oportet ae ille intellectus unia turmihi:non per inherenti nu sed per receptionem iii uesctionis vel speciei intelligibilis a me vel a fantasina tibi lometo .modo possibile est op ille intellectito recipiat a nie et noa te.Sed ista suasio nihil valet: quia si per intellectunt a me separatum ego intelligerem: eo solo CSintellectuo recipitat ne speciem intelligibilenusequitur pari rationem se ii sibile ut coloi aut sonuo sciitiretur per sensim nicu;: eo qd sensti omeuo recipit ab illo sensibili speciem sensibilem: modo hoc est absurdu:ergo.QItem sequiturq)Scotrariae it simul in eodem subiecto iudiuisibilii quoa est falsiium: et probat tirconsequentia: quia opinioneo contradictorio ruiniunt colutrarie: ut hahetur quartoniet a physice et in libro periherme iitao: et tamen client simul in eo de intellectu limplici: qi pose sibile est qd ego opinor vini coli tradictorioim et tu reliquum. Iste sequiturqd ille intellectus hianismis esset nimiit borenuo et in alvo: et felix et miser:qi simul blat habitii bolis o utapvideritia: et habitii malit sc3 coturaritim prudelitietet in hasbitu bono prudeli credditur habeo bonii et si di babitu iliaaio malum.Sintiliter felicita oet etiam miseria ipsi opposita consti stimi in actu vel intellectuo vel voluntatio finitianente in ipso intellectu vel in ipsa voluiitate:vt habes declino et bicolam, ideo si sorteo lit felie et plato nil ser: et siteor uin idem intellectus oportet q6 in illo intellectu sint sinitii felicita o et miseria rideo ille stinui erit et felix et ni iser. Em meti ego pono aliam conclustionetu hypotheticam: cd si fide circunstri,pta aliquio pure procederet naturali ratione illa naturalis ratio dictaret hanc propositio siem esse concedendam: si imtellectu obuniatulo est perpetii uolplandest in uuiplicatus vel etiam si non est eductus de potentia materie ipse non est
inultiplicatus: et ideo comi tentator qui pure nitebatur proacedere per rationeo isaturaleo uncati fide eredono intellectit in esse perpetuum et immaterialem posuit noncsse pliare intellectito huiua nos. Plexander autem stini liter procedeoptare per rationem naturalem sine a Iia fide videsto q6 necesse est este plureo intellectus bumanos conclusit illos est egenerabi eo et corruptibileo et eductos de potentia inaterieris cui est anima cauto vel bouio. Esideo tamen non Perrationem humanam ponit intellectus bis manos non eme perpetuosa parte ante: sed creatos supernaturaliter et perpera tuos a parte post: et multiplicatos secundum multi picatio, ne in hominum.
intinc est respondendum ad rationes com
mentatorio. Da prima conceditur q6 intellectuo est perpeo tuus a parte postencitamen a parte alitemio do talia perpes tua bene multiplicantur pin multiplicatio item aliqtioui granerabili tim et corruptibili uni: hoc tamen non est per poteriatiam ita turalem: sed per potentiam et actionem supernatura Iem:qi per creationem que ito pertinet iusti ad poteritia sirps naturalem. EDd confimatione diceretiar qd illio quendix sunt perpetua a parte post bene est data multiplicatio sietarali ad perpetuandii et sm speciem ea cite non post unippeatuari naturaliter sub idelitate numerali: tamen hoc ii oti obstat cummie tali causa deuo per suam voluntatein libera luposset multiplicare aliqua opetua a parte post : ii recipua a hoc aliam causam darem si deliberatam voluntatem. Et clauam: similiter conceaei ictu est cri intellectrio est in diuist bilio et imaterialio non ediicino de potetia materic et concede
dii en ud in talibuo non est multiplicatio hippositorii in ea dem specie per potentia naturalem: sed bene potestem p llaber involuntatem supertiaturalem. EDd alia confirmatione : dico O liuellectus per voluntate diuinam approximae rus est dulcetuo illi:qrinheret isti et no illi: et est palo substaeti alio istius et ad illii totideo sufficit ad hoc qd iste tutelligat et no ille. Eld alia:dicelidum est q6 nec iii tellectus est uniuersalio Fm tensione nec aliquis coceptu otimo otii necnoexistit singuli sicut iste lapioi et tui hoc non obsta a te intelle, clud potintelligere uniuersali per conceptii in coemmota iii existedo bin repselit do plura itidissere ter . Od ulti tua: diceretur qd nullii inest incolienaeo q6 procedatur in infini, tum in actibuo intelligerit: sicut iii matbematicis possinino procedere iii infinitam in figurio et nitinerio:ta me verum est q8 iii coceptibuo quidditat titio quorii unum predicaretur de reliquo quid ditati uetio procederetur in infinitumi linocst statuo odii dicta: nec eo tradoescedebatii arci:*pillii Processum lioii oscendebatur vitra species specta
ctito hilativo sit perpetuus. timuiturqG r secretur qGhonio esset nauoi sq:queno apparet falsii nuprobatur co sequetitia: qr intellectuo vitanu ponitur esse forma substantialis dominio: et cum
invito supposito non ponamus i si una
419쪽
st Ioannis Euridani In Aristotelio de anima.
Mimam subsimitialem sequitur quod hoi id est compositus substanti liter nisi ex intellectu et prima materia aetcui Iro: tuni sit sue partes: sequitur quod como est materia plinis
et intellectua.tunc arguitur sic.deciliateria et hic intellectu sunt perpetui :et hic intellectus: et heciliateriasulit bona origitur homo est perpetuus: pieinisse apparetit ex dictio cum ili is et cori seque ima in infesta est equeretur imii ciueno videtur absilicatellectus potiatur perpetulisset per syllogismum expositoumn. essent infiniit intellec nultiplicatio item' minuim sicut ante dicititii Aristo.poliet item nautidum esse eterimiti:et
sequens adhuc sinit actu infiniti ex quo potiunt ir perpet stensiitellectus selhabet ad corpus humatium sicut 'nia a sua in materiam b duodecimoni etaphysice dicit ni M.qr nulla lanna precedit suam materiam: igitur cum corapus humatiuinsu nouum et generabile oportet clitellectunt
m hominio egetit tale est poticii dum lixis ietani probat: Dicit pra
et oin neo virtute a sensimiae: ideo post molieni noli potest tristellectus intelligeret ideo esset intellectus sitie opere: quod est cilie octo min. hytani dixit dristoteles qi iii reflectito passimus est corruptibilis: Modo intellectito humanito est iiitellectus passivus coci iri relligere clipati ut vult Pristo. igit.
octosuo tempore infiitito:sed nihil tale est politate tura secundum Aristotelem et cotticulatorent: et 'hi probat: Mitti lectu phtimarino iii dilari rei l git D
Oppositulit patet per Histotele dicentem
; intellectus separatur ab alijs sicut perpetuum a corriti tibiit. Etiam in hoc tertio dicti*iis tellectito est i in passibilioeti inmixtuo: imo*est immoliatiqet perpetulistinodorati liti tale eligetierabile vereorruptibile. Axem: si non esset perspetuus: sedae in morte corrumpereturi frustra quereret Ilri M.quare non remsiustititur post mortem : et tanten voc ipse quare intentio eius est ut sit perpetuito stetit mcut dicturi fuit intellectus nosteriton est eductus de potentiis insteis e nec extensusritale non est generabile vel coiris,ptibile: ideo est perpetuunt. CSatio potest videri ex
praesidentibusq*id sit dicendum ad illam qilesllo ueni: Namen recapitulando ponam aliqilao conclusioti eo tam hypotheticio Scathegolicas etpitino ponam cosis usioneo queponerentur si liquis sine hae niteretur solum rationibus dabentinuo ortum ex sensibus i et postea possam coiiclusi neo fidei. Q ume igitur ii tum conclusioniim sunt qtia, tuor. Prima est et q3 si intellectus dum anus est perpetuus a parte post ipse est perpetuus a parte ante:et conuerso: quia declaratur pilino se linaturalibus ratio iubiloqimile perspetuum p*rte ante est perpetuum parte post et duerso Excunda corum clusio: cisti me lectus humai tuo esset sepa ratus a materia velitori eductuq di poteritis materievelli dextelas: sed indiuisibilio vel etiam unicus ih omisi biso do, minibus ipe esset pei petitus a paris anteia paris post quo illani ex ratione n 'turali non posset apparere qiistino dotas legeneraretur aut cyriumperetur cestia stadiistorsi ititellectus hvmqnus eget inperetis cor potitiumano vel niubtipi scatus ad multiplicatione initiori nus=e non esset per pristus ne a parte ante nec a parte poli Ceuarta conclussio cael egoricc sequitur:a, ita tellecisis humilius no est perapetuus siue a parte ante tu ea parte postila gynerabilio et corruptibilis: et inhio conclusioniblio con sit opinio xandri. Tunc debetio sciret onmes iste sonstrum iotiore putanae sunt false quia eontra fidem nysuam catholicaili: tame earum ruisita ovi puto demostr rino' Mfestex rationiblio naturalibus puris scilicet purum babentibus olivinei sensibus et ex lasoque postumiis experirs. Siclinc ponende sunt coclusioneo secediim fidem et veritatem et sunt qua, tuoi .ptimo: pintellectuo humatius no est perpetuus par te ante et huic conclusioni bene consonaret ratio naturalis. Secunda conclusio:*mteliactus humanuo non est pro)prie loquetisso seriimo sed creatus: qi generatio propis elo: quendo est per eductionem de potentis materie: et intelle crinen est eductuo de potentia materte: et ista conclusio aio pistest conii inciper rationem pure naturalem eo creatio noest opus nain re:sed opis o supernaturale. Eil crtia coii cluasto est: q intellectito hi vitantio est perpetuit ob arte post: id non conuiticeretur per rationem naturalem. est uaria corictusto: quod intelaectu oduniantio bene est ad nihilabitio: is non est proprie loquendo corruptibilio et ex bio aequitur vistimat ec, intellectu obita imo licet sit perpetuito a parte post de facto: taliten non est de necessitate perpetuito unio coniiugeriter per voluntateni dei liberant.
Dis visis iTspoii deiidum cst ad rationcs.
Ddpriinaim dico quod non sequitiir si iis tellectito est perpetuus quod boino est perpetimo quia potest destitere elle bo mo per separationem partium eius ab inuicem qua uio ille sint perpetite: tiec ille syllogissimo qui videbatur elle exposite totius est botino: qitiaiion bene concludit: sea debet coiicludi quod hoino est plureo reo perpetue. ria aliam: dico quod nullo modo sequitur quod intella, et uehit inani sunt infinit quia secta diis ii fidem iiegare illi metertiitate miluindi a parte arite: et si sine fide procedereri suo per rationes ita tura reo: id est pure haberi reo oitu tuo se illi: bito: tioo i Ionponet enixio iri tellectum perpeti iii a parte post ideo nullo modo sequitur q6 ita tellectus ij nr infiniti. LBaallain: conceditur quod iii tellectit obuiuatiuo non precedit tempore corpuo buiuas uilia: res eo coiiccis inuo eum non esse Persectu utitu parteat ire. Vid alia tnotae ii durii est q6 sicut
norum per ratiotiens tiati ira leni sed per fidein pontinuo intellecrum traiiere post morte nulla fide concedi uitio intellectum post mortem intelligere moti modo perqitem ante litte ili abat: scilicet per receptione iii et uo a fantasi ira tibias: sed alio modo quo dcuo volutitarie et hi perii alii raliter vult rideo nomanet ociosiis. Ela alia iu:dice dum est quod Pristoteleo per intellectum patrii iuni intendebat virtutem se iasiis uani interio iei in scilicet virilitem cogitativam quatum ad Dispossitiosi eo corpo laico 'ilao recti iri ad exerciti lini sui operio sed lut cliecilioqui est folina subi Jti alio hoiiiiiiio tio est corporatione is pastu' pastiori e corruptiua sicut ante dicebas.
is sit pura potetia ita ii nos talido
gnat pati et recipere ut vult ibio: igitur intellectu opoli ib
possibili et intellectu agente: ideo oppiter qtio a iti tellectus poetibilio sit pura potentia et non actito;qtio illum aliter aliinia nostra littet lectilia non esset aliquia visurii per se: eo q6 ex pluribuo tu actu non fit vimin per se ut habetur ex septismo ineta physice.
Oppositum arguitur : quia intellaetiis est
alii mahurnana: et omnio alii ita est actuo coi potio physicit ut patet per communem diffinition ni anime remo inteliciscitio postibilio est actuo et non pura potentia hymnit si in tellectus possibilis esset pura potentia sequeretur quod podifferret a prima materia tmodo otio est falsimi: Proes concedulit: et ybatur 'na per boc quod gr. h.metaph qd actus distingilie
420쪽
distinguit et noli potentia: ita citreo distincte distinauuntur: non per potentiao: sed peractus Est e tum belle eadem potelia oppositoium si ergo tam iii te lectus possibilio quam pitania materia sint pura potentia non habebimus via dedistili, quantur ab inuicem . Item: idem sigilificat actito et pera tectio: ideo omnio perfectio debet dici actus et noli pura postentia: sed intellectus humanuo est quedam perfectio: aliter noli posset dici perfectior ista pumae materia igitur .cIterfectitidum dicta pristo intellectus possibilio informat corpuo vilianuin et otime informans alterii dicitur ei lici actus:igis.
Videtur inibi vi ista questio non babet ma
gi iam difficulta rein nisi ex multiplicitate horum lio minuiti actus et potentia:ideo hec nomina instinguet Ida sunt. Et est sciendum viliabetur nono inetaphysici ae l)re nomina actus et potentia dicuntur ad inuicem coirelative ideo quot modio dicitur vii uni tot modio dicitur reliquum. Dicam uo igitur; actus primo modo est rem eme: et potentia est rem non esse: cfi in no repugnet sibi esse istu em modii ac tuo et potetitie potant expiati Bristo.et cSmetator .ix. metapl)y et smin istum priam uin moduni dicedunt est: qili uellectus possibilio est actu Itino etiam materia pina dicitur actuo: quia ipsa est et isto inoclo anticia liliuo is oti est actuo nec in actu sed est pura poteti,tia.Secundo modo actus dicitur quod itideret alteri ta nominia eius substantiali 3 vel accidentalio tet potentia correa spondens dicit rer illud cui hec forma intueret: et compositum meis dicitur iii actu . et secundum istum modum diceretur. materia prima est pura potentia: et trullo modo est actus: quia nulli inlieret: imo ipsa est piimurn sub tectum cui alia in verent. Etiam diceretur ae isto modo substantia celi non disceretur actus nec in actu: quia nulli in heret: et sic noli est misnia alicuius nec etiam compositum ex forma et subiecto: imo est substantia simplex me tamen substantia dicitur isto secticlo modo potentia in Oidiue ad motum et alia accidentia celiquia subiicitur eis:et illa ipsi inherent.sed de intellectu postis viliquantum ad istum modum actus et potentie diceremu secundum dicta prius co ipse respectu corpotio humani est actus: quia inherens ei et informans ipsum: et est potentia inoidine ad species ilitelligibiles et actus intelligendii quia potest talia recipere et possunt ipsi inhererer tamen commentAloidiceret intellectum postibilem isto modo non esse actum: quia ipsum non inherere corpori :coirumpi: et per conseque nulli inhereret.Tertio modo ac tuo dicitur operatio iremeactu operantis vel potentio operari siue active siue passive:et operans vel potens operari dicitur potetia in ordine ad operationenti scilicet potentia activa: si ut operatio active: et poscentia passius si sit operans passive: sic enim deuo est prima potenti scilicet activa:et materia pii maestet prinia potentiatastiua:et tunc posset dici quod intellectus possibilis non de et dici actus:quia non est operatio: sed mereretur dici potelia: ia est natus operari vel active vel paruule: nisi qd isto modo ta in intellectus possibilis quampnaa materia vel que cunuali re a deo potes diei actuo isto modo in ordine ad deum: et deus inoidine ad omnia alia posset dictpote litia: qi imagiliandum est ut opinio reo alia adeo sit ipsi uo operatio quia dependet ab ipso iii esse suo sicut lumen dependeta corpore lucido. Sicut enim remoto corpote lucido statim remoruueretur lumen: ita remota vel circiuiscripta actione siue com seruatione dei stiper aliquam rem alia statim illa reo adnibliaretur.et isto modo dicimus deum omnipotententi videlicet quia est potentia activa: imo ageno et co seruans omnia alia Sed ille tertius modus potentie sub diuidituricula in respectu alicuitio operationis dicitur aliquando operans de Mactor et dicitur aliquando non operano de facto sed potes operaritet tune potentiam activam vel potentia dicimus aliqua docte iii acta secundo:scilicet quando de facto est opera norct aliquando dicinatio illam non esse in actii secundo ' sed inpura potentia in ordine ad actum secundiuii: scilicet qua donon est de facto operans. Et mite quod isto modo intendit Tristoteles:videlicet: quod intellectus possibillo anteo in iste ligat sine recipiat species intelligibiles dicitur in pura potentia in ordine ad intellectiones: et sic nulla in naturam h et nisi ae possibilis est vocatuo.tunc enim nodum operatur de facto:scilicet intelligelido: sed solum potest operari. Ndshuc quarto modo agens vel activum dicitur ac tuo respectu patientisvel palli uitet patieno vel passivum dicitur respecti ictus potetia et isto modo dicinario Deli in actum purum et tui llam habere potentiam: quia est actiti uoci niisso inodo paniatius:et sic econuerso Dicimiis pris nam materia in esse puram potentia iniqui 3 pamua est et nullo tuo do ac ua: isto modo intellectus possibilio in ordine ad corpus humanu in dicitur et ac tuo et potetitia. Dicitur enuia potetia: quia a corporei ut mano vel a virtutibuo corporeio potest pati et recipere spesci eo intelligibilco .Picitur etiam actuo:quia potest agere incoipuo nutrielido ipsu3. quo a patet: quia anima vegetat illa agit in corpuo nutriendo ipsunt et augmentando ipsum: mos clotimo posui inuo gi in homine identes alisma intellectiva et anima vegetatiua .Et dato sti anima itellectiva esset dis iiicta ab anima vegetativa et sensit tua: tamen adhuc intellecti ua posci mouere coiptio per actum intelligendi et volendi: ut pat3 ex tertio libro butuo. ct sic ex istio habemus quibuo modio intellectito postibilio debeat dici actus vel potentia.
limespondendiim cst ad rationes .EId priis ia
concederetur q= intellectus possibilio potest dici pura pote: tia in respectu specieruin intelligibillum et ac timui uitelligeri accipiendo potcntia in prosubiecto citi alterit ni in geret: et illa nullam naturam habet nisi ae est possibilio vocatus: tabine ii noli obstati te hoc: esset actus respectu corporis cuilia e ret. Et eodem modo stomaturalia autoritas: intellectu deinposuibilio anteSiritelligat dicitur in posse omnia fidei: idem in pomerecipereo in neo species intelligibites et omneo actu biimano o. EDd aliam: dicedum est q, res simplex potest dici et ac tuo et potetia diuerso modo: aut eodem modo respecta diuersorum . dalia inrconcedo:*accipiendo actum et potentiam: modo quarto omnis actuo habet et active aliquantoperationennet dico etiam quod intellectus possibilis ite berne est actuorquia habet actitae aliquam operationem montamen aiatem intelligat:saltem ea rationentia dicitur intelleoc tuo: sed sicut dictium est per actum intelis gelidi et volesti potest agere in corpus et mouere ipsum EDd viti natu i concesdo quod opinio coninicia totis non sit vera de intellectu poesibi uinquantum ponit ipsum no in herere corporet nec credo quod anima intellectiva sit stibstantialiter compositae imo credo quod sit substantia sint plex. Quomodo auteni distilia
Matur intellectito agens a possibili videbitur post.
veriti trivi ini necesse est esse
t Siti tellectum agentem ad hoc auod homo
v intelligat. Urguitur quod nos et quia adit hoc quod homo sentiatii ou ponitur seris
uias ageno: scilicet preter sensibile et preterit sensum passivum qui et receptitilio spei ascierum scii sibi immigitiir similiter ad insui non est ponendito iri tellectito ageno pie ter instelligibile et intellectum postibile inqui est receptimio specierum intelligibissimi. Iteiii:si pota creti irintellectus agello ille effetito bilior intellectu possibili: ut dicit Tristoteleo: et per coiisequeno dissereno ab intellectu possibili: ideo sequi tur quod anima emet substantialiter composita ex illis dii a Diio subsimitho: scilicet ex intellectu agenti et postibili: sectu ita consequeno videtur vite falsiim quia anima nostra est forma corpor obuniant et forma debet suis plex esse ut dicitatitor sex principiorum:ctanima nostra si estet sic composita noesset aliquod per se uiuatur quia esset composita ex pluribus in actu et sic homo non est et aliquo si unum per se: quod est iii conuetuen o. Item: intellectus possibilis est innatus patia fantasmatibiis recipi reo ab eis specleo itelligibilest et fantasmata sitiit innata agere in intellectum possibile iii et sunt ei sufficieter approximata in nobis miodo positio actiuo et pasa suo sufficietiter ad inuicem approximatio debet sectis actio siue indigentia alterius: ideo videtur quod ad intellectio, nem forniandam in nobis sufficiant fantasmata cum intelle ctu possibili:ideo non oportet ultra ponere intellectum agen posset saluari perpaucio tars per fantasmata cum in te
lectu possibili potest totum saluarii ergo Irustra preter hec