장음표시 사용
61쪽
ROBERTI HOLLOCI. 43Limniichum secesserant ira Vehementissim exarserat, quo factum ut Ecclesia et Respublica in magnum et anceps periculium deVolverentui . qualida tum ac lugubris rerum conditi trueem lacrymabilemque faciem spectantibus praebuerat. Cum in turbis hisce componendis complures peram ac leum perdidissent eluxit tandem tanquam Sidus Salutare sanctiSSima Holloci prudentia, Pietate, modestia, humilitate conditari quae tantum regii pectoris possedit ut ejus animum in Edinbui genses asperiorem ac multorum judicio implacabilem, lenierit Ecclesiam ex incendio, Rempublicam e conflagratione eriterit. Sed quamvis ROdoc eXinde creverit existimatio, cssiod turbulenta hac tempestate Ecclesiae higubria detraxerit, et turbata ad pristinum statum redimerit, res tamen Sigillatim ab eo gestas praetereo, ne cogar longiorem illiu temporis historiam pertexere, et ab instituto supra quam par esset digredi. Res ollodi assiduis vigiliisae indefessis laboribus compositas insecuta est Synodus aOdunensis, quam visum Regi sua praesentia ornare. Synodo praeses omnium suffragio Rollocus deligitur. Ibi quae Synodo Perihi non multo
ante habita severius in speciem decreta videbantur benigniorem interpretationem sortita sunt. Flagitat Re vellet Synodus nonnullos designare qui Xcubias pro Ecclesia agerent, ne quid ea detrimenticaperet. Confestim pedibus itur in hanc sententiam pietate ac prudentia eminentiores quosdam deligendos quibus proVincia haec ρ-
62쪽
mandaretur Echismollocus unus horum munus temporis spatio et administrationis modo ac ratione circumscriptum est, decretumque ut defuncti muneris rationem prOXimae insequenti Synodo redderent. Hi Ecclesiam tum ultu, de quo dictum Si miSere quassatam maturis consiliis et perpete induStria, reficere. Sensimque restaurare adnituntUr. Anno 1598, praecipite hieme Vehementius Solito morbo ingravescente domi se concluserat. GULIELMUS SCOTUS, Summa neceSSitudine ei conjunctissimus, OnSulit in domum suum tranSiret, aerem sereniorem ac liberiorem carperet, ut hac ratione, Si fieri posset, valetudinem recuperaret ille consili ObSequitur, transitque Initio quidem post migrationem coepit meliuScule Valere, Verum confestim
geminata morbi vis lecto eum amXit. Ille cum Spiritus linquentes, seseque in confinio morti sensit, coeleSti gaudio perfusus, mellitis et plano divinis sermonibus Omnivin qui inViserant animos ingenti laetitia assecit; verum laetitiam interpellabant obortae Omnibus lacrymae
eum pensitarent tantum Virum nondum matura aetate praeripiendum, adimendum Ecclesiae parentem, Reipublicae Salutare columen, neminem superesse qui turba in EccleSi componat Oisens principi cives reconciliet, EccleSiam in gratiam cum e reducat. Ille Olita prudentia res domesticas digerit deinde uxorem post sterilitatem undecim annorum uterum ferentem curae amicorum, imprimis
63쪽
ROBERTI OLLOCI. 45 Gulielmi Seoti cujus fidem et benevolentium erga se eximiam multis jam experimentis didicerat serio commendat. Ingressis ad eum
PATRICIO AI, I OVIDIO, DAVIDE LYNDE SI amorem in principem qui Semper ejus animo medullitus insedisset testatus, in eoque se vita Xe surum profesSus, flagitat ipsiu nomine regem adeant, hortenturque, ut religionis tramitem quem inoffenso cursu hucusque preSSisset, gradu non Vacillante ad ultimum Vitae Spiritum calcaret, neque Spe ulla amplificandi regni, aut veteratorum subdolis technisse ab eo divelli pateretur, de Ecclesiae past0ribu qua par esset reverentia sentiret et loqueretur. Illud enim Christi ministerium, quantumvis humano calculo abjectum et humile, apud Deum tamen esse gloriosum Pastores licet testacea in VaScula, omnium Sordes et purgamenta mundi, illustri tandem gloria fulsuros.' Ingressi deinceps pastores Edinburgent, quibus assidentibus sic infit ritudinis mole lassus vitae hujus Xitum anhelan Spiro ne Spero. Non si Christum didici aut docui quin in e harum aerumnarulla leVamentum Sentiam Academia cura, fratreS, altissime Semper animo meo insedit quanta ego eam fide ac industria administrarim testis est Deus, ego mihi probe conscius Sulam quantum X ea in Ecclesiam et Rempublicam emolumentum redulidarit, O teSteS. Rumpendum OX Vitae meae flum, trajiciendumque mihi in patriam diu multumque cupitam ne quaeSO me ViviS XemPl nimi amare Orbi-
64쪽
tatem suam defleat Academia. Os, Vos, inquam, non ΠOVercae, Sed genuini parenti Vices Obite, eam VeStro Sinu alite, OVete. Pastorale munus non ita pridem mihi incubuit, quod quamobrem in me susceperim non vos praeterit In eo egregium quid praestitisse me amr-
cidet Synodo Taodunensi delectum me cum aliis quibusdam qui pro Ecclesia excubarem, in quo cum Dei gloriam et Ecclesiae incolumitatem repentino trinultu misere quassatam mihi ob oculos habuerim,
nullius admissae culpae poenitentia discruciari me profiteor. Susurravit quidam nuperrime in aurem meam diSSeminatam rumorem inquietare animum meum ob iniqu et perperam gesta in ista provincia Deum arcanorum omnium arbitrum ac testem, ad cujus tribunal ego mo sistendus, appello, cum in omni hoc negotio ad seopum legitimum collimarim, nihil esse quod me cruciet aut angat. Non eo quidem inficias, cum EccleSiam ac Rempublicam neXu amabili ae fraterno colligari prudens mundi opifeX, in hoc remis ac velis incubuisse me iit se mutuis uvarent Ossiciis, ne Reipublica gladius in Ecclesiae perniciem Stringeretur, aut EccleSia in principem aut Rempublicam acerbius inveheretur, belliumque non necessarium Xeitaretur. Neque tamen aut ita me pacis amor fascinavit ut genuinam ab adulterina non Secreverim, aut affectus in principem ita abripuit ut in ejus gratiam labeculam ullam conscientiae fuerim inducturus
65쪽
ROBERTI OLLOCI. 47verunt naeorum factorum candor etiam me Xtincto clareScel. Caeterim vos unanimi consensu ad opus Domini coalescite. Quid magis incongrumn quam pacis praecones litigio ac discordia dilacerario hae tempestate, qua in insidiis hostes sunt, non dissidiis dissipanda vires, verum pace combinandae imi petendum hostium latus, non Diutua jugula. Principi vestro debitum obsequium praestate inara temporum felicitas vobis obtigit principem nacti estis qui mi laete religionem hausit, quae ejus Visceribus recondita cum eo coaluit, religionem disciplina circumvallavit, circumvallatam suo praesidi texit, Ecclesiaeque patrocinium Sic in se suscepit, ut quamdiu eum vita non deserit illud non deserturum se innumeri documentis alam fecerit. Quod itaque blande mulcendo ei licere poteStis, ne inVit extorquere frustra adnitimini Serio cavendum ne X hoc felicitatis fastigio pessum se det Ecclesia. Poterat Pauliis nesimum fugitivum apud se retinere, noluit tamen absque Philemonis sententia, ne ipsius beneficium ex necessitate esse videretur. Pauli vestigiis sentio insistendi a vobis in tanti ponderis negotio. Deus pater Jesu Christi vos omni benedictione spirituali locupletet, et invicto robore muniat administerium illud strenue obeundum.' VesperaScente eodem die Properare mors videbatur quam ille Olfaciens sermonem occipit, non humano cerebro emetuna, sed caelitus a Dei Spiritu Stillantem, qui cunctis astantibus admirationem incussit. Aderant Medici, qui medi-
66쪽
camentis suis vim morbi lenire quod vigor naturalis deficeret renuerunt stentabantJ. Ad Deum itaque verso sermone, Tu, inquit, DeuS, medeberis mihi:V Dein preces et intentissimo fundit, orans primo vellet Deus sibi suisque peccatis propter unicum Christi sacrificium propitius esse, praedican omnia, quantumvi apprimo speciOSa, prointer crucis Christi eminentiam pro stercoribus Se ducere D precatuS deinde vellet vitae suae exitum fausti uia ae felicem indulgere, ut misericordiae alis opertus in Christi Sinu Xcederet, fruereturque Dei vultu, quem crebro anhelitu intueri sitiit. Ego te, inquit, subobscure in verbi speculo vidi largire mihi diu multumque optati vultus tui
sempiternam fruitionem.' De resurrectione et vita aeterna Verba prO- fert immortalitatis sensum spirantia. Singulis qui astabant dextra prehensi Summa Verborum comitate ac gravitate benedicit, benedictionem hortationibus pro cujusque indole ac munere rudentermiscet. Ea nocte praeter Spem paulum requievit. Die qui eum insecutus est urbani magistratuS, complures etiam X Ordine Senatorio eum invisunt, quos uXta lectum accumbentes sic assatur. Quantum
praesagiis ullis assequi Vale abSolvendum mihi vitae pensum, deponendum corruptibile hoc corporis indumentum, transeundum in patriam : Neque hoc mihi acerbum novissinuti enim hujus vitae diem crebra siti concupivi Academia Semper anxium me maxime habuit; ego eam jam deSerturus, Si celarem quem me calculo sufficiendum
67쪽
Dailii, Acadentiaeque praeficiendiui cenSeam, incuriae nauculam non effugerem. Quid attinet Xtera regione pervagari, Peregrinum Sciscere qui huic provincia praesit, quem interim doctrina disciplinaque hujus Academiae lateat 3 Domi virum locupletatum doni ac ad munus hoc instructum habetis, HENRICUM CHARTE BIS IUM, qui eruditionem me praeceptore uberrime hausit, et professoris philosophiae munere plu decennio egregia cum laude perfunctus est. Hunc vos in Academiae puppi Sistite, ejusque clavo apponite. Deum illi propitium ejusque laboribus beDedicentem conspicietis. Vos decet Xomeio Academiae Maecenates ac patronos eSS Altior, UMSO, HUS SO-licitudo animos vestros subeat. De domesticis quid dicam 3 uxorem
desero uterum ferentem : unum a Vobi Summopere contendori Sentia illa amorem quo semper me ampleXi Stis Xtincto me non Xaruisse. Nimquam illi dies aut nox aegritudinis Xpers : illa me tot morbori in difficultatibus quassatum suaviter semper fovit ac refocillavit. Ingenuo profiteor ex Omnibus stipendii mei non coacervasse in obolos duos nunquam enim mihi cordi aut curae mundana haec. Quid multa verba perderem me, quaeso, affectu Vester in me claudicet in eam.' Magistratu Senatoresque Olenni promisso fidem dant facturo Se omnia Manimi ipsiu Sententia Professores deinde philosophiae ad perstandum in Officio, debitumque successori suo obsequium hortatur. Mis peractis, verba insigni sanctimonia condita profundit:
68쪽
Deo meo, inquit, gratia, memoria, Visus, auditus, reliquique senSH mei tam Vivaces, tam vegeti quam alias unquam; ast ab hoc mundo alienatum cor meum, et quorsum Domine Jesu, corde meo non fruereris
cui soli in illud jus 3 n hoc per totam vitam incubui ut illi id tibi
dicarem ac consecrarem illud quaeso assume ut tecum commoretur. Haec locutum invadit lenis quidam SomnuS, XAEUO XPerrectUS Ummo affectu flagrat dissolvi, et esse cim Domino Veni, inquit, Domine Jesu, fragilis hujus vitae filium abrumperi matura Domine, ne tarda Jesus me redemit, non ut caducam hane, Verum aeternam Vitam indulgerit. Veni, Jesu, largire vitam propter quam redemiSti me. Astantes flebili planctu viceni suam in ejus obitu deflent At ille, Omnes hujus vitae gradus emensu Sum ad novissimum perveni; cur retrogrederer 3 Hunc gradum, Domine Jesu, tuo favore feliciter emetiar. Deduc me in eam gloriam, quam per Speculum tanti mvidi utinam apud te diversarer.' Qui astabant significant diem posterum abbathum esse, inde in haec Verba erumpit, Tuum Sabbathum, Domine, aeternum meum abbathum inchoet auspicia sumat aeteritum Sabbathum meum a Sabbatho tuo. In mediam fere noctem modicam nactu est quietem, quam confestim morbi vis interrupit, supremamque horam adesse ratus . ALTERUM BALCAN-uUELLUM accersit quem ingressum Sic alloquitur Quod diutissim munus pastorale Edinburgi obieriS, quodque non recens nostra
69쪽
amicitia, accersendum te curavi, ut reverentiam, qua Semper a cunis
Christi ministerium prosecutus sum, testatam facerem. Ego quidem pro modulo doni preces in Sinum Dei fudi tu quaeso pro me precum Sacra Peragitori ego corde et assectu sequar interim ne protrahi vitam hanc flagita.' Provollitis omnibus qui aderant in genua preces celebrat Baleanquellus. Inter reliqua flagitat vellet Deus tanti viri diuturniorem usuram indulgere, cum Ecclesiae et Reipublicae salus tantoper eum poscant Rodocus Sic orantem interpellat, 'Satius, inquit, mihi hujus vitae, unich in votis habeo vitam coelestem cum Deo in Christo reconditam. Consummatis precibus in verbi praedicati eneo-mia erumpit: Verbum, inquit, Dei potentia ad salutem, Dei sapientia, vitari nec ulla ulli absque verbo Saliis : non est, credite mihi, exigui momenti negotium verbum praedicare : perinde non est a Platonis Aristotelisve teXtum interpretari, aut orationem pigmenti ac lenocinio sermonis oblitam recitare : in sanctimonia, humilitate, efficaci spiritus demonstratione situm est verbi praeconium : quanti illud semper fecerim novit Deus.' Dein ad preces revertitur: Veni, inquit, Domine Jesu, horum Oculorum nervo abrumpe alios mihi largire cupio dissolvi ac tecum esse : matvi a venire, Domine Jesu, ne ultra dister; egredere pusilla vita, ut ingrediatur melior illa vita Dei insere, Domine Jesu, huic corpori manum tuam, arripe tibi animam istam.' Cum aliquandiu mane quievisset silentium tandem hoc sermone abrumpit,
70쪽
'Veni, Domine, ne morareri diei noctisque fastidio lassus sum veni, Domine Jesu, ut ad te veniam. dulco faustuna ac felix vitae hujus
diVortium : veni, Domine, dulcedo mea, emancipat animam hanc ut te marito fruatur.' Tum evastantibu unus, me est unXiuS, Recelerat Dominus tuus:Viui ille, Gratum mihi, inquit, istud nuntium Utinam die crastin eXequias meas duceretis.' Tum alter, meat animulam Domino vicina quam tua: Ille vero, In me nihil est quod non ducam pro stercoribus ut Christum lucrifaciam : Christus unica solatii materi : Omnis justitia mea pannus immundus. Interrogatus nunquid pastoris ullius alloquium flagitaret, respondit, Non creaturum se iis molestiam quod ad concionandum se accingerent Sinite, inquit, me psittaci instar cum Domino meo balbutire.' Certior factus inchoatam concionem; Da mihi inquit Domine, ea videre quae in praesentia alii audiunt.' Sabbathi meridie sic eum assatur quidam Per Omnem Vitam tuam indefessa opera sedulisque laboribus Dei gloriam promovisti:V uni ille, mihi unica gloriandi materia misericordia Dei in Christo Jesu, alia omnia damna duco.' Dein Sopor quidam mollis eum invadit, qui in Vesperam Occupat quo discusso ingressus ad eum Supremi Senatu PraeSes, cui Edinburgi eo anno praefectui ambVenerat, eum Sic alloquitur Aeademiam curae Magistratuum quibus tu, Domine, praee Serio commendavi ; tu etiam eandem in patrocinium tuum Suscipe AEXperiatur, quaeso, te parentem ac Mae-