장음표시 사용
231쪽
pater ipsius et fratres: instit. de testam. Ord. g. Sed neque Insuper debent esse ad id rogati, sicut etiam debet testator manifestare coram iisdem suam ultimam voluntatem circa haeredem et legata: quae manifestatio fieri potest quavis verborum formula. etiam legendo chartam . in qua testator
eamdem suam ultimam voluntatem scripserit, dummodo se protestetur velle condere testamentum nuncupativum. 'Ilaec
omnia patent ex variis iuribus videndis apud canonisias et theologos praesertim Reiff. r. c. n. . g. et seq. Laym. lib. I.
Item satis est, si manifestet suam voluntatem ad interrogationem alterius, nolarii v. gr. . confessarii etc. dummodo testes agnoscant ita esse sanae mentis, ut serio et deliberatoreSPOndeat, annuendo, et negando quando opus fuerit. Quod si testator decedat, vel usum mentis deperdat, antequam sit absolutum testamentum . nullum remanet quoad omnia: lv. Si quis cum testamentum alias Si is qui st. de testam. S. Emeo instit. quibus modis lealcimentra infirmentur. Tunc autem testamentum non dicitur . absolutum. Dec Persectum, quando testator alia erat dicturus. quamvis institutionem jam fecisset et legata: Ieg. Si quis cum testumentiam cit. Sustinetur nihilominus dictum testamentum . si solum dubium sit. nec constet voluisse plures haeredes instituere: sicut etiamsi in tali testamento instituisset haeredes. qui venirent ab intestato, quamvis extaret aliud testamentum perfectum, in quo vocali essent extraneii ' Et notat Accurs. in d. g. Emeo una cum Maidero in a. a. d. Thom. triaci. g. cv. a. Atestam. h. S. ' Quid autem dicendum de legatis piis . infra explicabitur. videatur celebris lex um constillissimia C. de testiam . quae est veluti norma condendi testamenta. Q. IV. An validum sit testamentum . cui desit aliqua iuris solemnitas.
n. Quamvis huic quaesito satis responderi possit ex iis . quae dixi q. g. c. unic. quiaesit. I. nihilominus et hic iterum eamdem doctrinam repetendam duxi. Dico ergo, quod si adsint quae de in re naturali necessaria sunt, ut constet de voluntate testaloris . Plato in foro conscientiae sustinendum esse testamentum . cui desint juris solemnitates. Fateor igitur pluribus iuribus tale a contrariis auctoribus eongestis annullari et irritari testamentum sine solemnitalefactum: at hoc non me cogit dicere irritum declarandum esse etiam pro foro interno. Ratio etiam alias allata est. quia cum irritatio iuris et obligationis naturalis sit odiosa.
232쪽
u3 TRACT. XIV. DE CONTRACTIBUS.
Non est inducenda, ni plene constet etiam per iura talem obligationem auferri. ut praestitit Tridentinum quoad matrimonia clandestina . In nostro autem casu licet iura rem veant a praefatis testamentis obligationem civilem, non tamen constat removere obligationem naturalem: cum non
constet a jure plenissime annullari quoad obligationem utri u que fori r et de facto tot canonistae . et theologi sentiunt per praefata iura solummodo removeri obligationem eivilem et voluisse inductas solemnitates ad removendas fraudes et dolos, ut etiam dicitur leg. lin. C. de fideicomm . Faen. incv. cum esses de testiam. Mol. d. 8 ff. Less. l. a. c P. XI. d. 3. Laum. I. g. tr. c. c. II.' Ilanc genientiam docent et lenent Abb. in Q cv. Cum esse Malder. de jusf. cop. II. Ah. S. Reginald. lib. et S. n. IOS. Clar. g. Testetmentum q. so. Mastr. disp. c. theolag. morol. n. St. et hanc plenissime probant et amplectuntur Leur. I. c. q. Ss8. et Reiff. l. c. ct n. si . rad II S. ef in theol. morol. triaci. g. dist. 3. et alii plures apud ipsos. 'Cum igitur nullatenus removenda sit obligatio naturalis . ni id manifeste constet leges voluisse: cumque in Praesenti materia id non plane constet . adest sufficiens ratio dicendi remanere obligationem naturalem adimplendi voluntatem testatoris, dictat enim aequilas naturalis ratam habendam esse voluntatem domini. volentis transferre in alium rem suam, ut dicitur g. Per traditionem instit. de rer. diois. Porro debet de tali voluntate constare. vel quia haeres per seipsum audiverit voluntatem testatoris . vel quia de ea constet per duos, vel tres testes carentes omni suspicione salsitatis: nam in ore duorum, vel trium stat verbum. Quod si testamentum tactum sine solemnitate quoad haeredis institutionem sustinetur pro foro interno. ut dictum est, multo magis sustineri debet quoad legata et fideleommissa relicta. Quinimmo . etsi haeres ab intestato excipiat contra testamentum ob desectum solemnitalum i nihilominus si ipse audiverit ab eodem testatore aliqua institui fideicommissa et legata. tenetur ea in utroque foro adimplere textu claro leg. Non dubium I S. C. de teflcim. ac ita communiter sentire DD. testatur Capic. decis. 8s. q. a. Hinc si ea solvit, ipsi eadem repetere a jure negatur: Ieg. Etsi 5. C. de sdeicomm . quod verum non esset. si pro foro externo indebite solvisset. Idem non tantum pro soro interno sed ei iam pro eodem foro externo sustinent quam plures D D.
si haeres ab intestato proprio testatoris ore audiverit institui
233쪽
haeredem aliquem extraneum. Molin. d. 8 ff. n. II. et cum eo sentiunt omnes illi, qui dicunt solent nitates a iure requisitas non esse de substantia testamenti etiam quoad forum externum . sed solummodo de forma probatoria . ' Vid. A A. cc. et habetur ex Ieg. sn. C. de testam. ubi Si ctutem ha-
Q. V. An post sententiam iudicis declarantis irritum et nullum testamentum factum sine solemnitalibus , adhuc illud sustineri possit pro foro conscientiae. R. Post sententiam iudicis puto etiam in foro interno non posse retineri quod habitum est ex testamento minus solemni. Ratio est . quia iudex iudicans secundum leges iudieat auctoritate sibi mediate, sive immediate a Deo tradita . ac proinde ipsi parendum esse saepe docet S. Scriptura . ut patet Deuter. xi. Quamvis ergo ex testamento minus solemni oriri possit obligalio naturalis adimplendi voluntatem testatoris: nihilominus haec obligatio est inefficax, et elidi potest beneficio legis civilis: cum idem ius naturale dici et
cessare omnem obligationem, semper cum judex . attenta legum dispositione, vult non esse attendendam . Sotus da just. lib. c. quiaest. S. GN. S. Menoch. de Praestam . lib. I. Proes. 8o. n. T. Laym. I. X. b. c. c. II. Neque dicas nullatenus obligare sententiam iudicis sundatam in salsa praesumptione . qualis esset in casu nostro: nam pronuntiaret non esse altendendum testamentum minus
solemne ex praesumptione quod ibi potuerit aliqua fraus . vel dolus intervenire. Contra enim est, quia iudex etsi sciret in aliquo testamento minus solemni fraudem non intervenisse . adhuc illiad nullum declarare deberet: leges elenim Praescribentes solemnitates non praecise respiciunt, an in hoc . vel illo casu intervenerit fraus . sed an periculum sit quod possit intervenire. non servatis solemnitatibus. Ad illud autem perieulum removendum , quidquid sit de aliquo casu particulari. volunt leges omnem actum talibus solemnitalibus carentem omnino nullum declarari. ' Ila eum varr. Reiff. Layman tenet Leur. l. c. in sine '. Hac ratione dicunt DD. allendendam esse veritalem habentem legis adminicula, ubi requiruntur a iure et Ieg. si verilias et X. coae de fideicom. Iv. Bonci siles se. depos. et i a contractus matrimonialis et professio religiosa non habentes adminicula. quae exigit Trid. Sera. etc. c. de resOm. et Sess. IS. de reguI. cv. is . nullum habent valorem, quamvis in eis nulla
234쪽
u36 TRACT. XIV. DE CONTRACTIBUS. intervenerit fraus . vel dolus. Quod autem dieitur de istis
etiam ante sententiam iudicis, dicendum de aliis contractibus, saltem postquam iudex irritos et nullos pronunciaverit. ' Nid. Leur. et Reiff. II. cc. q.
Pulat Fagna n. in cOP. Cum esses Io. de testiam. solemnitates requisitas a iure civili esse contra ius divinum: utpote quia ex praefato capite constat vi talis iuris attendendam
esse veritatem . quae ex duorum constet testimonio . Infert
hinc nullatenus attendendam sententiam iudicis. quae declaret aliquid non subsistere desectu talium solemnitatum . Contra tamen est . quia ius divinum solummodo vult nullum esse condemnandum nisi ex testimonio duorum . seu ex duorum , vel trium testimonio probari veritalem . Caeletarum non vetat quin ad magis vitandas fraudes in quibusdam rebus leges non possint imponere obligationem plusquam duos testes adhibendi . unde tales leges non essent
contra . sed praeter ius divinum . Crauarr. de traicim. c. 3 p. n. p. et communiter iam . cv. Licet 23. de testib. ' Alias etiam rationes adducit Fagn. ex d. cv. Cum esses ad rob randam sententiam suam. quibus abunde respondent Lug. div. etc. n. Io. et Reiff. n. Iac. 'Regulae in proxi obser Ondiae. I. Confessarius non facile suadeat poenitenti testamentum scriptum: cum etenim ad illius valorem multae desiderentur solemnitales, lacile erit in eis errare . atque ita testat
ris dispositiones facillime a iudice declarabuntur invalidae.
II. Nolet secundo paroelius aliquando domesticos mori-hundi, vel ipsum ei iam moribundum sine fundamento sol. licitos esse, quia non reperitur tabellio, qui ipsius excipiat
testamentum. Advertat igitur ad testamentum nuncupativum nullam exigi scripturam , et satis esse si. testator coram sufficienti numero testium exprimat suam voluntatem. praecipue instituendo determinatum haeredem. sine qua institutione, ut dictum est. Omnino corruit testamentum . Utiulius ei iam rem agat. advertat consessarius . vel parochus. eui testator manifestavit suam voluntatem, ut si timeat tempore quo vult illam conscribere. vel quo advocandi sunt testes, aegrotum semper magis debilitandum. bene faciet si advocet saltem duos domesticos testes, quibus iestator exprimat se confessario, parocho, vel alteri manifestasse suam voluntatem. ipsosque rogasse, ut venientibus testibus iisdem communicarent. I ac adhibita cautela, cum duo testes su
235쪽
QUAEST. XV. CAPUT. I. II eiant ad legitimam probationem , etiamsi testator interea ita
debilis evadat . ut non possit nisi capite annuere parocho dicenii coram sufficientibus testibus talein. ac talem esse ipsius voluntatem . testamentum validum erit iij. III. Advertat parochus et confessarius inique aliquarido excipi a moribundis testamenta, vix valentibus ad interrogationem alterius respondere ita est, seu capite annuere.
Quamvis igitur aliquis testator prius egerit cum aliquo, ipsique suam manifestaverit voluntatem . simulque mandaverit . ut testibus proponeretur . nihilominus postquam hi advenere, ita debilis factus sit, ut vix ad interrogata Pos- Sit respondere volo, vel capite annuere. facillime Praesumi potest non satis habere sanum intellectum. Nec serio dicere Nolo, seu adnuere. et ita etiam testamentum facillia me nullum erit. Solum sustineretur hoc testamentum, Si Prius adhibiti essent duo testes, ut explicavi in regula superiori. Multo minus validum erit testamentum si testator. qui cum nullo antea egerat de eo faciendo, dum postea
interrogatur a parocho. vel notario etiam coram sussicientibus testibus vix valeat respondere volo, itet est. Seu capite annuere, nam in hoc casu nullatenus constat de seria ipsius voluntate, et praesumi etiam potest potius ad removendam molestiam eo modo respondere. quam animo testandi. Et de facio talis testator in iure mortuo aequi Paratur Ieg. Abemus as . C. de testom. Communiter ergo huiusmodi testamentum nullum reputatur quoad haeredis institutionem, et idem dicit major pars DD. etiam quoad legata. Si vero testator, etsi antea nil egerit de taciendo testamento . nihilominus ad alterius cujuscumque interrogationem non
solum respondeat volo, cinnucit copite etc. sed etiam ad diversa puncta diversis verbis rrspondeat . quaedam affirmando, et quaedam negando, tunc ex dictis certum est testamentum valere.(i) Advertendum hie est quod haeres non tenetur eredere soli Parochra nisi
alius adsit contestans . Et Iieet hoc non probet Cunil. de Testiam. F. a. D. 3. iuquiens: Nescio qna ratione standum non esseχ juramento museam ctrii; attamen s. I. ig. l. s. n. y2 . et Reiff. de Testamentis n. 28. docent oppositum coustare ex regula eerta, omniumque consensu recepta . Ita etiam Laym. O. r. de Testam. n. d. Nam non tenetur haeres ira sui Prae iudicium eredere uni resti licet probatissimo. Quapropter haeres teneretur ad testatoris voluniatem adimplendam cum is illam audivit , aut dum ea Probaretur tribus aut duobus testibus , ita docet etiam Bernardinius noster L d. Priace. 8. N. S.
236쪽
u38 TRACT. XIV. DE CONTRACTIBUS.
IV. Testamentum a parocho, vel ab altero conscriptum iterum est legendum coram testatore . De opponatur aliquid fuisse conscriptum alienum ab ipsius mente: lv. Fideleom. . Ouoties Is de legos. Nihilominus si testes sufficienter audierunt omnem voluntatem testatoris . et testari possint inscriptura nil esse alienum ab ipsius mente. testamentum erit validum i neque etenim ad testamentum Duncupativum scriptura requiritur, adeoque nec ipsius lectio, sed solum quod ex sufficienti numero testium constet de te. sla loris voluntate. . Bene advertat parochus, qui necesse habet alicuius condere testamen lum . quod testes sint idonei, unde admittere non debet mulieres. impuberes. Servos, furiosos. mulos, Surdos, aliosque. quos Propter suam improbitatem leges repellunt a serendo testimonio. Neque etiam debet ad millere caecos . qui testatorem videre non possunt. Religiosi possunt esse testes . etsi monasterium institutum esset haeres. vel legatarius, quia causa monasterii non est causa singulorum religiosorum. Sicut causa ecclesiae non est causa singulorum clericorum.' Ut vitent religiosi maxime confessarii multa absurda. quae evenire possunt. cavere debent, ne facile testes agant in testamentis. sed alios testes vocari curent. nisi necessitas, charitas. aut alia rationabilis causa id postulet. - Cum parochus in ditione Lucensi alicujus testamentum condit ad causas profanas, ultra dicta de adhibendis testibus idoneis, debet curare. ut adsint in numero quinque: si vero testamentum sit ad causas pias, vel inter liberos, duo tantum sufficiunt. si tamen inter eos non sit nimis aequaliter dispositum e Syn. Luc. Collor. p. a. ccp. go. N. T. et in oppend. PGR. 335. In aliis regionibus, nisi aliter statutis vel consuetudinibus particularibus decernatur, juxta ius ca
testam. procedere debent parochi testamenta conficientes. Nempe cum iribus, vel saltem duobus. Vide Fagnan . in d. cap. Reliatum n. c. Barbos. ihi n. a. Engel de testiam. quaest. et . Card. Petra t. I. Od OPOStolic. conStit. p. 32 o. n. I .'
ad restitutionem ante iudicis sententiam illum, qui aliquid
possideret ex testamento minus Solemni quia est probabilissimum tale testamentum. licet non pariat obligationem civilem , adhuc Parere posse obligationem naturalem.
237쪽
QU AEST. XV. CAPUT II. uJs E eontra in praxi neque obligarem ad restitutionem illum,
qui tanquam succedens ab intestato, Non attendens tes amentum minus solemne, sive totam . sive partem haereditatis deiuncti accepisset. Ratio mihi est . quia etiam valde probabilis est sententia, eamque mulli tradunt theologi. quae docet solemnitates juris requiri pro tarma substantiali. seu validitate testhmenti, sicut et cujuscumque alterius contractu si tum quia volunt leges praescribentes earum solemnitates . non praecise fundari in praesumptione actualis doli. sed in periculo ejusdem quod semper adesti ium quia princeps Potest pro bono publico, et ad vitandas fraudes velle pro
nullo soro subsistere contractum, sive testamentum carens Praescriptis solemnitatibus. Cum igitur probabile valde sit hae. redem ab intestato posse adire haereditatem contra testamentum minus solemne, non est expoliandus a confessario sua po sessione. usquedum evidenter demonstretur injuste possidere. VII. auxia nostrum statum ad valorem testamenti, de quo appareat publicum instrumentum, sat est si adfuerint tres testes masculi, et idonei, quamvis non rogati. Et id etiam Satis est, si a cive Lucensi, vel districiuali alibi in Italia fiat testamentum . quamvis . ubi conditum est. ex statuto loci maior numerus exigeretur. Quod si ibi minor exigeretur, valeret testamentum factum juxta consuetudinem loci. Dum vero testamentum per publieum instrumentum extra Italiam factum esset, sufficeret intervenisse duos testes Italicos, vel tres allerius nationis, vel minores etiam . si ita ferret consuetudo loci, in quo factum esset testamentum. Si vero testamentum fiat sine publico instrumento . exiguntur quinque testes. Si vero testamentum fuerit scriptum manu testatoris, sat est si subseribatur a tribus testibus idoneis, etiam non rogatis, vel etiam ignorantibus quid in testamento contineatur, et deinde subscribatur ab ipso testatore asserente testes de ipsius voluntate subscripsisse. Demum non requiritur testatorem ore proprio haeredem nomi- Dare . dummodo de ejus voluntate appareat per scripturam a
Statutor. I. a. c. g. CAPUT II.
De testetmento, seu legetio cid picis cctuscis; Glilaque testia- mentis privilegioris.
Q. I. Quid sit testamentum, vel legatum ad causas Pias.
n. Cum forma essentialis . quae dat esse testamento, Sit haeredis institutio, tunc testamentum dicetur pium, quando
238쪽
et o TRACT. XIV. DE CONTRACTIBUS in haerede aliquid spirituale contemplaturi idem dicas quoad
legatarium . unde dicitur ad causam piam requiri ut interveniat pietas personae, et ut fiat causa pietatis: et ita pium
non esset legatum factum pauperi, non ratione paupertatis. sed amiciliae: Barbos. ivri eccle3. I. a. c. ni. Advertendum
igitur hoc verbum pium aliquando improprie sumi pro quadam pietate naturali. seu legalii quo pacto pium dici potest quidquid relictum sit pro gratitudine, amicitia etc. pro quocumque opere publico laciendo. Pro quocumque genere studiorum etc. At in praesenti non loquimur de operibus improprie piis, sed de opere rigorose Pio, hoc est spiritu
li. cedente de sua natura in cultum Dei. vel salutem animae. Ita se habent relicta ad pias causas, quando testator Praescripsit opus spirituale, ut ornatum, vel aedificationem ecclesiae, celebrationem missarum. eleemosynam distribuendami dotem pro pauperibus virginibus. alimenta pro Pauperibus orphanis, subsidium pro studio theologiae. vel etiamss. canonum . dummodo ordinetur in ecclesiae utilitatem etc. Idem dieas de omnibus aliis operibus, quae constant ESSE spiritualia. ' videri potest Bossius momi. Niam fit. XI. n. si S. et seq. ubi suse et luculenter explicat quae ad causam Piam spectare possunt '. Quod si testator haeredem. seu legatarium nominavit aliquam personam . in qua reperiri possit et motivum vere Pium et non pium . tunc perpendendum est quid consideraverit leslator. Instituit e. g. haeredem, seu legatarium Personam religiosam, Sive Pauperem. Simulque consanguineam . Si testator contemplatus est consanguinitatem . vel etiam amicitiam . tunc certum est ipsius dispositionem non esse vere piam, quia nil spirituale habuit pro motivo suae dispositionis. secus si considerasset statum religiosum . vel sublevare paupertatem . Caeterum non nego in dubio Praesumendum esse motivum vere Pium respexisset cum Semper credi possit velle testatores consulere animae suae quoad fieri possit. Videantur Mant. de conjeci. ult. Mol. I. a. tia. 3. n. vet. Card. De Luc. de testiam. disc. I s. Sancheg de matris. lib. I. div. c. s. Menoch. lib. c. Praesumpl. o S. ore. u. Rota in Aom. hctered. I. Apr. 16S8. et I S. Iun.36Ss. cor. Alberg. v. II. Aia testamentum ad causas pias sit privilegiatum iel quae requirantur ad ipsius validitatem . R. I. Modo extra controversiam est apud canonistas et theologos pro valore testamenti ad causas pias non esse
239쪽
QUAEST. XV. CAPUT. u. Sit necessarias solemnitates inductas a iure civilii et de factocv. Reliatum X. de testam. quo praescribitur in huiusmodi
testamentis . similibusque causis attendendos esse fis. O O-Des, non leges civiles . nulla recensetur ex iis solemnitatibus, quas leges civiles exposcunt pro testamentis profanis. on erit ergo necessarium pro testamentis ad causas Pias. nisi quod constet de voluntate testatoris i unde si de ea constet . vel quia haeres ab intestato, vel duo testes audierunt ex ore ipsius testatoris quidquid ad causam piam destinaverit. ita est in foro conscientiae exequendum. Barbos. itim eccI. I. a. cv. II. n. 68. Idem dicatur si solo nutu alio interrogante testator expresserit suam voluntatem i licet enim tale testamentum non valeat de iure civili: leg. Iube mus C. de testam. nihilominus valebit ad causas pias, quoties ex signis sufficienter constet testatorem esse comPotem sui: nam id iure gentium satis est . ut testari valeat. Larm. I. a. t. S. c. a. nia. a. Menoch. l. 3. cona. xa.. Item valebit testamentum ad pias causas, si constet de ipsius voluntate. quia e . gr. fuerit ipsius manu scriptum vel subscrictum etiam sine testibus, vel tabellione, etiam non expresso die. mense et
Quamvis pariter iure civili invalidum sit testamentum quo quis haeredem incertum instituit, vel committit haereditatem, seu legata distribuenda arbitrio alterius: nihilominus in testamento ad causas pias haec non attenduntur, et ita validum esset non solum si quis institueret haeredem animam suam, sed etiam si quis generaliter diceret instituo haeredem Deum, vel causas piasi item si dicat instituto haeredes illas causas pias. vel pauperes. quos elegerit Titius . seu Sempronius . Mol. d. II . n. 3. Laym.
Ilic etiam notandum reputari validum testamentum . si testator diceret et relinqvo omnici bono meia dispositioni Titii. natio autem est . quia talis dispositio reputatur respicere causas pias, cum etenim ultima voluntas. quantum fieri potest, ita intelligenda sit . ut potius valeate Org. cv. Ah- hiate 2S. de Nerb. gignisc. et Ieg Ovolies a Z. F de reb. sib. praefata dispositio ita interpretanda est . ut testator non voluerit respicere causam profanam, secundum quam non Posset sustineri , sed causam piam . Covarr. cv. I S. de tessitam.
240쪽
uia TRACT. XIV. DE CONTRACTIBUS
D. III. An testamentum ad causas pias validum sit, si nulla fiat haeredis institutio. R. Testamentum sine ulla haeredis institutione in vi te. stamenti neque valet quoad causas pias . natio est . quia quamvis ad valorem talis testamenti non requiratur quod solum est de jure civili, requiritur nihilominus quod neces sarium est jure gentium . quo etiam iure nemo potest succedere in universum ius defuncti . uti succedit qui est haeres, ni vel talis sit ab intestato, vel talis instituatur in testamento . Et de facto hoc videtur esse discrimen inter testamentum. et caeteras ultimas dispositiones, quod primum exposcat haeredis institutionem: sufficit autem si causa pia implicite haeres instituatur. ut si quis dicat omnia sua bona relinquere alicui ecclesiae, pauperibus: vel si factis aliquibus legatis caetera omnia sine exceptione causae piae relinquantur . Iloc, inquam, modo causa pia implicite haeres instituitur, quamvis non nominetur haeres et ille etenim haeres est, qui in universum jus desuncti succedit: lv. Haeredem F de reg. jur. Quod si causa pia neque implicite in
universum jus defuncti succedat, tunc quod in specie illi relinquitur, non valebit in vi testamenti, sed eodicilli. et succedet haeres ab intestato. ' Reiff. in Z. decret. tit. 26.
Ah. a. n. 8. qui minus bene citat pro se Clarum D. Testamentum q. s. n. 8. nam ibi Clarus docet, non esse necessarium in testamento ad pias causas aliquid relinquere liberis litulo institutionis, seu haeredis . dummodo legitima relinquatur, non vero quod valeat hujusmodi testamentum sine haeredis institutione. et alios relatos a BoSsio n. so. qui licet videantur substinere, non requiri institutionem haeredis, ita loquuntur tamen ut implicitam institutionem Supponant. U. IV. Qui possint esse testes in testamento ad pias causas. R. Ex hoc quod testamentum ad causas pias sit privilegialum. adeoque non exposcat quod de iure tantum ciuili
requiritur. testes . qui intersunt, non est necesse esse rogatos . Fagnan. in cOP. Aeliatum n. II. Item Polest esse testis etiam mulier, quae de jure canonico noti excluditur a ferendo testimonio in quavis causa civili, qualis etiam est leslamentum et cia'. a. de judic. in S. et ccin. Ex eo quod
Pirhing. de testiam. n. II. E contra, quidquid dicant aliqui in contrarium . cum jure canonico excludantur a serendo testi-