장음표시 사용
531쪽
AEc reiiciunt a Erasmus,&omnes nostri haeretici Quia votum est a ctus religionis soli Deo debitus, quale tu iuramentu& sacrificium nam inscriptui a dicuntur perpetuo vota fieri Deo. Propositio. Recte fiunt vota anctis. Probatur. I. cx ΡP. b Lut ebiu S. os inquit)υeneptetatis milites, ut Dei amicos hoastrantes ad monumenta iserim accedimus votaque Eufacimus tanquam viris an . 'c Tlaeodoret. pie, Vel terque precatos sanctost ea maxime consequi quae desiderant,testantur illa, quae υotorum rei
persoluunt. Pallad. a in Lausiaca scribit Philoromu ex voto Apostolis nuncupato v isse Rom. Prudent. supr. Paulinus natali I. de S. Faelice ς Gregor. Turonicus vomi o pratias agentes scilicet ministri Clodove ire- gluctvata beato co*Mori promittetes lati nuntiaueret rep. Ad are deberi soli Deo votum, quatenus est signum gratitudinis erga primum principium, & recognitio beneficii emanantis ab eo ut authore: quia tunc est latriae cultus: sanctis autem deberi, quatenus est signum fratitudinis erga mediatores , & intercetares inquius Deus invariabiliter per gloriam habitat. quia tunc est tantum cultus dubae Dices quidni ergo promissiones anctis hic viventi bus vota nuncupari potςrunt' Respondeo id non conuenire. I. qui api'missi' facta sanctis regnatibus cum
christo est similior promissioni quae fit Deo , quam sit
promissio facta mortali:quia non in illoru, sed nostram
cedit utilitatem. 1. quia votu non conuenit sanctis nisi
ut diis per participationem, quod certum scimus de regnantibus cum Christo , non aute de his qui nobiseu 3 qui acu Christo regnates, sunt invariabiliter filij Deu non aute Lancti qui sunt in terra; cum deficerepossint.
532쪽
Rimus error est Ebionitarum: debe a apud Eusin. . re scilicet seruari dies sestos uuiusque cap. 27. Testamenti. Hinc errorem Secundus b Petrobrusianotu, nul- αν, Ios debere seruari. TertiusLutherano- siani in Aethiorum,& Caluinistarum. I.sestos dies ce-pia qui eodem lebrari esse de iure diuino. z. quia hos ius diuinum non honore domini- determinauit, certum tempus a pastoribus determina- eam, subbari debere. 3. dies festos non debere carieIis sanctiores reum colant. putati quasi aliquid mysterii contineant, aut piam si- b apud orboregnificationem, sed tantum celebrari politiae causa. q. vitae Bernari. non obligare fideles in conscientia. S. non licere dies 3.cap. s.festos celebrare sanctis, vel Eueharistiae, & multo minus Conceptioni B. Mariae. . Prima propositio : Nusso modo licet Christianis Dbbithum fudeo, um, aut alias ferias testamenti υeteris obseruare. Primo ex Rom. Iq. Galat. 4. Coloss. 2. in quibus adeo aperte Paulus reprehendit obseruatores sabbathi, ut proptereη Ebionitae nQn reciperent Paulum. Secundo, Concit. Laodicen. dicit anathema Ob-cco. 2'. seruantibus sabbathum. , Tertio , Gregorius II. ep-3. ex proses huyc restitit
. iQuarto, quia sabbathi erat praecipua figura Iudaica, '. in uuamento veteri Colos x. Igitur accedente Christo desiit sabbathum.
Obbiicitur Exod. 3r. 4ς sabbatho: panum est sim'
: umumsignumquepe petuum. 3 ,. Resp. I. cum e. Aug. dici aeternum, quia significat e quεstiorib. . . I aerern s , et quianon erat expressum qirango finire tur. 3. qui era duratu si 'μρndiu duraret natus Iu- 114. I33. daicus . prppterea addit sqmmuniter. , vel, in . .
533쪽
Secunda pro post. Fesa bristianorum non solum. - 'tione ordinis, O politiae, sed etiam mysteri' celebrantur:μα-que aliis diebus sanctiores, O pars esuini cultus.
Probatur primo, tam nos quam haeretici telebrae ita Au ep. II' mus diem domini c. At certum est f celebrari in me-g a. c. 8. Blit. moriam resurrectionis Domini ut etiam g Caluinus
fatetur. Respon. Caluinus. I. obseruari, ut moneamur
non esse amplius inhaerendum fi auris , quod Christus
sua resurrectione omnes evacuaverit. L. non impro
baturum se si alium diem celebrandum elegerit Ecclesiae Ad primum, diem non polle aliter monere, quam per significationem & representationem. Ergo semper dies testus ille, ratione myIlicae sigmficationis cele-hra. civit. 3'. brabitur. Deinde b Austu. docet diem dominicum significate etiam gloriam beatam & non solum Resurrectionis Domini. Ad 2. impietatem Caluini demonstrare: qui se consuetudini Ecclesiae & suorum etiam se opponir Probatur secundo quia essent alioquin tollendi dies solennes Natalis Domini, Passionis, ascensionis, Peri-
tecostes,sicut &resurrectionis,quos tamen exApostolica descendere traditione & in tota obseruari Eccle- rep.M 3. OIJ9. sa docet i Aug. Nam si ratione Politiae soldinobseruarentur, quae ratio inter diem passionis,&resurrecti nis non nisi unum essh diem, inter Resurrectionem dc Ascensionem o. inter Ascen. & Pentes. I .inter Pen. . . tecost. & Natalem Domini pluΩquam. 6. menses 3 Cur
ista nomina habent Cnr Lunam sequimur in mobilibus festis inueniendis , si nihil sacrum significani k sim. 61. ' Ambros. Dominica nobis venerassis Whatque,kmnuaug. pro in epistolam Ioannis. Quia
nunc' inquit interposita est' solemnitas suictorum dierum lib. 11. Civit. 3o, Dies Dominisus christi resurre
sianos. les. naenim ratio celebritatis'mnium.At 3Ignatius m siem. 1. de vocat diem dominicam retalem, & eminentissimum madragesima. omnium dierum et m Leo, Pascha, festum festorum,n Nazianz.
534쪽
n Narianet. celebritatem celebritatum, tanto maiorem n oratione. 2. de caeteris, quanto Sol l deribus. Paschate. Ou imo , obseruatio festoriam praecepta Exod. io. ad cultum Dei pertinet. Est enim praeceptum aliquomodo naturale, & ad nos pertinens, ut aduersarii cori cedunt. Ergo debemus aliquos dies obseruare in culi tum Dei, nullos autem hallemus praeter dominicos, Pascha, S caergo horum obseruatio ad cultum Dei spe .ctat.& proinde Cancta. Sexto, Christus nascens, consecrauit praesepe,morics crucem, resurgens tumulum,quidni & tempus' obiicitur Prim ὁ,Rom. I . . iudicat diem inter O v. I. d/em , alius omnem diem. quibus videtur reprehendere discretionem dicrum non quoad politiam, ham enim Aomnino necessaria Ergo quoad religioinem. 'ασυ Secundo Galat. . P Dies obseruatis. semcnsese ro- ,
Quarto Cabbathum, quod mandatum fuerat Iudaeis η ς carnaliter obseruandum id est abstinere a seruilibus peribus, nobis mandatum est Lpiritualiter, id est ab 'stinere a peccatis vi docent r Ambro. s Hieron I. t
Quinto, Hieron. in . ad Galat. Ne sinquu) inordinata congregatio populi Din minVeret in christo, propterea dies aliqui constituti sunt, ut in unum omηes pariter Oeniremus. ι- ac alat On quo celebrior sit dies illa, qua conuenimus o sed quo qua- icumque die conueniendism sit,exco pectu mutuo laetitiiama 'δ υJ
Sexto iclem ait ibid. omnes dies Christianis esse aequales,sed pr6pter seculares,oportuisse constituere aliquos quibus ad Ecclesiam conuenirent. Ad primum, loqui Apostolum non de festis, sed ieiuniorum discrimine dierum: ac velle dicere:aliqui ieiunant certis diebus .alii omni die &vitique recte agunt: propterea si quidem adiunxit. Vnusquisque in uosen-1u abundat. Ita expon ut Origen. Ambr. Oecum. Primas. Ansel. in hunc locum: & patet ex textu, de cibis enim non de festis disputationem instituerat. Tom. 1. Kk
535쪽
Adet. reprehedere soluin festa Iudaeorum. I. quia inquit Aug. ea siciviliter obseruabant , non intcssigentes ad quarum rerum Isiai Pationes, O praenum lationes pertinerent:hoc tu et, culpat Apostolus,stm omnibus qui seruiunt
creaIurae potius quam creator ι. na nos quoque, O Dominuum
diem, O Pascha joleniter celebramus, ct quas bet alias christianus disru scstiuitates 1 d quMimelligimus quo pertineat, non tempora obserucinus,sed quae illis significantur tepol ibus. a. quia Iudaeorum festa,post Christum fallam habent si-gia,ficationc, nostra non babent. 3. quia primarius finis
illorum erat significare sutura: nostio tum agnoscere
Dei beneficia:propter quae, festa singula sunt instituta. Ad 3. ea d. Responsio. Ad .PP.loqui de ipso Sabbatho proprie dicto id est de ipsb die septimo vi Iudaeis praecepto: quem iam non licet, nisi stra ritualiter celebrare. Hinc tamen non sequitur minime licere alios externo cultu celebrare dies. Ad s. non negare Hieron .ratione siqnificationis, & cultus unum diem , cile alio celebriorem , cum ibidem doceat festa Christianorum esse instituta ut honoremus Christi resurrectionem, & alia
mysteria. Sed tantum ratione ordinis,&politiae negare elle in celebritate diueribs. ,
Ad 6. loqui quoad ellentialia sesti, quae quisque apud
se celebrare quotidie, & aequaliter potest. Nam ut ibi. dem ait quisque Christianus potest,si velit,habere quotidie Pascha , Pente e. &c. si nimirum quotidieaugiat sacriam,communicet corpori Christi, recolet mysteria propria, vacet ab operibus seruilibus. quod simile non licebat Iudaeis, puta, quotidie immolare agnum &c. At minime hoc impedit,quin simul sit lex Ecclesiastica determinans , &discrimen constituens inter dies festos secundum diuersam mysteriolusignificatione. Tettia propositio : OUerκstio fe Ioram ricie p. cUitur ab Ecclesia lege obit aute consi eatiam etia citra contemptur scaadab.M. Primo, praecipitur iure diuino,obi pante in conscientia, ut Qiqin dies festi observentur. Nulli. aute sunt alij, quam quos detram in auu Ecclesia. Festa enim debent elle communia toti Ecclesiae & proinde indici a publica potestate. Igitur indicta ab Ecclesia obligant in conscicntia Huc specu.int argu metrita, quibus lib. . de lium Pontifice probatum est Eccl.obligare
536쪽
in Conscietia. Secundo, Ecclesia, cum Impetio etiam taolim festa in Ξicebat. Concit. δ Agathense ante mille annos. udie Dominico secularibus totru audire pe- uniti ordine praecipitanas, ita Diaue benecoctionem sacerdotis reii populas non praeimat. Quod si sectristab Episcopo btice cuUumLntur. Laodicenum ante mille 1 o. ann b Mn oportet corsianos Iudaietare, O in ibbato vacare, sed operari eos In eadem terra riniciem praeponeudo eidem Hei. ς Aurelianens 3. can. ii. Condi I d 6 generale
MMisconens c. I. Mogunti. ante oo. an. euri esse: VRwrro si e merat se stato trus;nni praecipua, S iubet omninδab opere in liis vacare dieb. Vide Plura. Extro, defertis. Cobiicitur primo, obseruatio festorum erat indiferes inprimitiua Ecelesia nam Paulius, & alii, modo colebant sabbar laum modo dicm Dominicam. e Concio nabatur enim sabbatho. Ergo non potuit imponi sub v necessitate. R. I. negatur antecedes nec usqua Paulus coluit labbathu quamuis data occasione: quod eo die congregatos inueniret Iudaeos, non raro concionaretur. 1. & si res indifferens sit ex se obseruatio diei ferita me sub necessitate, determinatam ex praecepto EcclSecundd, Galar. - . Paulus resistit pseudoapostolis volentibus introducere obligationem festolum. ercere,qΠHiter Resip. reprehendere illos, non quod simpliciter obli guent ad festa, sed Iudaica. S Tect id, cum sint plura Christianorum festa, quam Iudaeorum, intolerabilius esset nostrum quam illo tu iugum. Negatur cosequen tia.Nam Iudaeorit,erant grauia, quia n5n intelli rebant Iudaei finem fest a multis cogebantur supersedege.Quae a non paruin comodi afferebam, ut non coquere cibos non iter sacere nisi ad modicum sipatium&c Item te'nebantur ad quaedam festa venire Hierusalem non sine graui labore. At nostra nil laboris habent : oualis enim labor,interesse sacro, &vacare a quibusdam i an tum 3 operibus: I cano ex
Mi ebanua sed permittuntur pharmacopoloim, coquora ac simillam quae iussi
iuramet solane praestate:nisi instet necessitast Oei dies,
537쪽
luim. Quarto, Socrates. s. cap. 1 I. voluit dies festos esse
Respond. Socratem in dogmatibus, nullius esse testimonii,maxime cum fuerit Nouatianus. D.Thomae. ι ria Propossitio . Pon tenemur diebusfestis ex prae-M2.a . . cepto peculiari ad Mnpeccandum, siue adantum contrittanis, ura Scotu vel Hic tionis Dei. Primo, quia praecepta intelligi de-7.937. bent propriE, & non metapsorice. Atius diuinum pro Ensem ac hibet tantum diebus sestis opus seruile, quod proprietum Mao. loquendo non est peccatum. . Secundo, sicclesiae fuit determinare tempus obseruationis festorum. At Ecclesia nusquam praecipit huiusmodi internos acturi . Teitio, nostram sententiam sequitur communis fidelium 1ensus: nulli sunt enim, qui putent se nouum eommittere peccatu die dominico , si non paeniteant,
' vel actum charitatis eliciant. λ
rto, actus ille internus est finis huius praecepti
finis autem, pio priὸ non imperatur. Quinto, cultus internus ram erat praeceptus in primo mandato Non erat ergo ratio cur rursus praeciperetur. Nam hic esto id optimae tabulae,primo praecipitur man
dato cultus cordi S. 1. ori S . . Operi S.
Sexto praeceptum de colendo sabbatho, est religionis. At contritio est pro pric poenitentiae actus. Obiicitur primo tornicari in loco sacro vel homicidium comittere est sacrilegium. Ergo & id patrare die
Negatur cola seq. quia & si omnis circunstantia loci, S temporis aggravet peccatum , nόn tamen facit semper nouum peccatum sed tantilin quando est essentialis,& Intrinseca peccato : nimirum quado violat ipsum locum, aut tempus. Violant autem locum sacrum fornicatio, & honucidium: quia prohibetur lege Eccle-sastica effusio sen nis, & sanguinis voluntaria in loco sacro. non violaut tempus sacrum : quia nulla lex pro- in hibet fornicationem,&homicidium,ratione temporis te di, cri in Id quod autem violat tempus sacrum est opus serui-λα. concio- ic: quia illud prohibetur ratione temporis.
Secundo, m Augu. ait praecepio sabbatbi prohiberi
538쪽
seria ilia opera id est peccata. Respondeo, loqui de hoc praecepto ut et benerale, spiritualiter significatum per Iudaeorum sabbathum. Tei tio, idem n Aug. Melius Gnqui JFaceret D eus n lib. de decem in agro aliquid utile quam in Theatro Aeditiosius existeret: cboris cap. . , scilicet die Iudaico festo. Respond. nolle dicere minus malum esse die festo aliquid operari utile quam peccare: potest enim fieri visit maius , aliquando minus. malum peius est enim Operari tunc in agro, quam mentiri ossicios λ: & peius blasphemare, quam operari in agro, sed sensus est, ma' .eis pugnare quaelibet peccata cum fine sanctificationis sabbat ni quam opera ex te v tilia, prohibita tamen sab
Quarib, peccata magis pugnat cum fine legis huius
Conceditur, sed prohibita,non i lia lege de die festo: sed aliis praeceptis.
I. De antiquitate. 2. In litutione. 3. ritibus antiquis diei Dominicae.
CAP. XI. E Primo. dies Dominica est antiquinsimum festum l. quia Ecelesia Chri- ,stiana propriὰ caepit die Pentecostes. Tunc enim impletis omnibus mysteriis redemptionis promulgatum suit -- Euangelium, iacessarunt festa Iudaica inter fiἐeles primus autem dies festus occurrens fuit Dominicus. Nam Natalis Domini & Paschae non nisi post aliquot occurrerunt menses. h. quia per unam sabbathi. Actor. ho.&I. Corinth. b I 6. intellisti turdiesi di Dominica tum quod priorem locum C sost.& Bedasti posteriorem interpretes omnes de Dominica exponultum quod pari locutione dicitur Marci. 16. Christu resurrexisse una sabbath. quem constat resu uexiise die
539쪽
Dominico tum denique quod non est verisimile Pau. tum coluiste sabbathum cum id Colossensium.2. prohi-.buerit. 3. ex Apoc. I. Ego Dan. sui in sipiritu in Dom. die. quod fere omnes de nostra Dominica exponunt etiam Magdeburg. Centur. I. lib. t. ca. 6. . ex PP. qui diei Dominicae, ut iam in communi usu habitae meminerunt,c Clemens Rom. Iustinus e Tertuli. i Clement. Alcxandr. S Origen. h Athanas Hilarius. praefatione in platinos. Ambrosius ep. 83. Hierony in . ad Galatas. Aug. contra Adimantum. secundo Ratjo institutionis fuit , ut succederet sabbatho. Nam ius diuinum praecipiebat unum diem hebdomadae dicari cultui diuino: non conueni bat autem amplius obseruari sabbathum. Recth autem fuit substituta dies Dominica. Nam sabbathum erat Omnium sestorum Iudaeorum excellentissimum: siue membriam beneficii praeteriti consideres colebatur enim in memoriam creationis j siue significationis alicuius futuri si quidem in sensu allegorico, erat figura quietis Christi ila sepulchro: in tropologico, quietis humanae mentis a peccatis per gratiam in Christo: in anagogico, quietis an in ecum in sinu Abrabael at dies Dominica in his sabbatho excellit. Nam refert mc moriam Natalis, & resurrectionis Christi, ac aduentus spiritus sancti: εἰ praeterea Creationis etia mundi: Christus die Dominica natus est: illo namque anno litera Dominicalis erat B. ut fatentur Mathematici, & ostendi potest retrocedend in Cyclo Dom liter. B. autem incidebat in 11. Decemb. quo die Christus est natus. Resurrexisse Christum die Domin .constat ex Euangelio. Descendi IJe spiritiam sanctum patet quia id contingit. so. die a Pascitate qui nccei Luio Dominicus est quo etia mundus fieri coepit f nec enim aliter Septimus requietionis contingere poterit. Nam a Donas nica est dies sabbat. cui iuccedit deinde immediate altera Dom. JQuae significabat sabbatu iam suere completa nam Clirmus iacuit in sepulchro, gratia data est,ia translati
Patres de limbo ad capiti R. .
Dominica vero significat illam quam expectamus in gloria quietem, S atitudi)ὶςyn. .
540쪽
De tertio, ritus in die Dominica quadruplex erat. a Dia resere Iusti- r. conueniebant in Ecclesitam ad lectionem,concionem nus apolog. 2.facrificium, communionem, &c. 2. vacabant ab ope- ita Hieron. ep.ribus seruilibus. 3. i non ieiunabant. .non flectebant genua sed precabantur stantes de quo extat can.2o. Ni- Uirginitate. caeni Concit I. atque idem docent Ambro serm 6α.Au- Uta Tertuli. degustinns epist. Iis. & Alexander 3. capite ex- corona militis: tra de feriis ciIca anti. II sq. Dominico ieiunare nefas ducimus, ct de' genisula adora
I. QMdsit Pasicha. a. De erroribus circa illud.
C A P. XII. I E primo, quidam PP. putarunt Pascha dici a Ambrosius dea Sed falluntur . Nam est no msterio Paschaemqnti braeum a nori, Tesic si quod Grae cap. I.ct Tertu ci verterunt Chaldaeus, inda I 16 ban. bt.Iu os cha. Hieron. legit Ttale , secundum alia puncta. Dicitur autem a Verbo non
Fasch. quod est transilire. Vnde primariti significat
transceivionem Angeli, & quasi saltum super Iudaeoru domos: nam cum dixi siet Moses. Ol enim Thasiems iubilan- , diva V auarii: transibo enim per terram. εσλpti nocte ita, opercutiam primogenita Aegyptiorum: eruautem sanguis υobis in signum in aedibus ve)us, ct υidebo sanguinemnnosi vepbaochli:,Transibo vos nec erit in vobta plasa. ubi vides ab hoc ultimo solum d transibo Vepaschis: dici b πιο ης ora. Pascha.Traducitur inde tamen ad significandum etiam. t. de Pasicha, L. ipsum ς agnum Paschalem, qui per immolationem Aug.tra i. sscin transibat de vita ad mortem. 3. transitum populi per ma- Ioan.volunt dirire rubrum liberati a Tyrannide Pharaonis, ut iret in te Pasicha a transii ram promissionis. . ipsum diem festum Paschae.Quae tu maris rubri. omnia apud Christianos suo inueniuntur modo.Ange' c Luc.22.v. T. transiliens, bestChristus,qui dum transiret ἐe morte ad di et .I. vitam saluauit omnes,qui eius sanguine erant aspergedi relictis caeteris in manu vastatoris . ianvus Tasi aliti