장음표시 사용
121쪽
mi Graecos inter auctores typhum et pathema imphodes diosenis , tanta dearum diversitas Obtinuit, mi rum non erit, quod, qui secuti illos sunt, medii ovi adeoque recentiores medici, haud magis de eadem re
inter ses convenerint. Plurimi enim, par AETII, pars GALE' nomen et usum, Certe primitUS, professi, Paulatim causae suae quisque patronum , Sive immemo reS, Sive pernentes, deseruerunt, dum vel diversimode, ut ingenium singulos ducebat, rem NCeperant, Vel m-biguitatem si inconstantiam notae morbi sentientes, Aliena , eaque pro arbitrio Varia, admisCebant, ut Cer tam tandona iugis suo Marte inde componerent. Sic factum paulatim est, ut, quae CCeSSoria et Spuria SSent, Pr necessariis et genuinis haberentur. In hoc autem, quotquot mihi certo comparare Contigit, omne ConSeu
tiebant, quod speciem peculiarem, non genu febrium, utpote quo GALEsus ' haud dubi voluit, typhodomnunCUParent, etiamsi plerosque antiquae Verbi et pri mitivae notionis, qualis in Epidemicis apud HIPPOcnΛ-TEM 'Dreperitur, hens gnaros fuisso, haud dubitandum
Sit Demum SALVΛs Ius , graecas Origine intuenS, Θ-neri honorem typho 0stituit λ; nec tamen propterea ad principem morbi idsam reversus est. ΗiPPOCRATIS
enim tCunque nomen prasisndit typhum De II. , in I de int assecl. spectasse testatur). in re ipsa ad GA
122쪽
LΕ ΠΜ auctorem reserenduS, hoc posuit generat morbi indicium, ut febrem Significaret continuam, synocho longiorem, Rior et urina et pulsu sanorum pro simili bus artubu interea maxime prostratis Malignum vero hac ratione eandem appellavit, quod Ona caloris, ut suum etc. SpeCie medico imponens, clam aegro insidia retur et SymPtomata gravi SSi mn, ut Soporem, delirium, convulsione , exanthemata Subilo induceret. Luculon
to in hac typhi idea quotidianam Continuam s. Phleg
maiicam sebrom GA LENI A et Arabum reCognoscimus, quae Opore et Similia CCeSSOPin quidem, necessaria autem Symplomata febri mediocritatem et laidi talom haberet. POSthac Vario tempore , modo catarrhalis maligna, modo pituitosa, modo nervosa lenta HUN M.), modo sobricula MA NI GMAM), modo liter nuncupata ost. Interim morbi haec a SALVA Gio instaurata notio donuo paulatim declinabat, ac D OV inter viros doctos aborta discrepantia est, jam vero, etsi specie levior, re
tamen gravior Btque eventu Vere perniciosa. Etenim
quantumvi Pristino tempore et posthac diversa sobris typhodis idea actabatur, tamen in medicinam morbo faciondam dissoronii illa vix quidquam flocit in scho
Iis nim et catalogis morborum innocua ii Cum serebatur sobris, quae tunc typho de diceretur, doctrina praxis modica non facile in commodum suum convertit. Tanto acerbius Vero recentiore aliqua aetate erSentiebatur, quantum in arte eXercunda Dotio morbi valeat vas mature concepta Scilicet postquam CVLLEsis ' licon tia typhi notam recens Constitutam mutavit , non auSto
omine i in uxo quae hactenus de habitu mere ex
εMSI Calor Parum uti tu , ulsus o rvras, debilis, tertimque frequenS, urina partam mitita, sensorii Iurimae unctio uesturbatae, viros muli iam iii minutae.
D Element med. II, 193. Typhus es litora morbus StheniCus5ulvinae, Vicipsa est Oxcepta, debilitatis est.
123쪽
terno morbi id a desumta fuerat ' citra naturae Since
ram et circumspectam interpretationem, ad naturam si mul internam et proximam causam transtulit u an cipiis tonsili, factum est ' per obca scationem hediCO Tum, qui sectabantur ut multa millia mortalium nislsempus il inferos commigraverint, arim non minUS,
quam obro ipsa salali uam primum enim Symploma libus morbi apparentibus prostratione Virium PUJSUS
languore etc.. Me debilitate Vera tamquam causa si ciente et absoluta, . cogitantes nihil antiquius ab obant, quam ut, mons Stim ingesti calefacientibus, roboranti
bus , analepticis putalitiam impugnarent. Non momi nisse videbantur, quod HIPPO BAΤΕ antiqui tu jam per Spicuum habuisset, quod SYDExuAMUS, MAE IV et alii
nuper non Sine SeVeritate monuissent, artuum Iassitudinem et languorem Causa agnoscere toto coelo diversas,
diversa igitur silendi ratione in diversis casuum Nem plis devinci Ac tantopere systemalis speciosae simplici tali, opportunitati apparenti si promissae constantiae protervi confidebant, . ut praeoccupatis ingeniis non Vi
derent, quantam refraganti natura violentiam inserrent. At non diu ista calamitas grassala ist. Ο Sua iura
Veritas recuperavit Usus enim 'it imporisntia domi nantur in artibus, neque ulla est disciplina, in qua non psccando discatur Etiam ex hoc errore medicina no Stra non Sine emolumento acquisito resipuit Vicit ars
Hippocratica et cognitum est e maturitati nondum a CreViSSe experientiam ut tempus sit, secundum in ternae naturae compertam rationem ideam morborum Constituere a dignoscere . . De ius pluris aliquid hodie dum a natura con CeSSum nobis esse ad medelam justam decernendam, quam quo HIPPO ΗΛΥΕ tantopere inCla
ruerit . fidam. diligentsem, fingenuam externarUm Te rum animadversionem. Nihilos scius minimo adhu dum circa notas febri typhod proprias inter medicos ConVS nixi quotidiana docent librorum lectio ac virorum do
124쪽
ctorum controversia et dubitatio. Verum haec, si quo nam ritu REILIUS , mox HILDE BRANDUS , mox alii ad hoc usque tempus typhum dixerint, dii ersa singuli in nuentes, reCenti Omnibus memoria Vigent, imo ad ta dium usque jam terebantur; neque igitur morari nos debent proposito proxima Via intentos.
Quocunqu0 modo viri docti circa usum orbi typhodis in sobribus sesignandis discrepaverint, Pro
mea parte ad eam sententiam Protaime CCesserim, quam ut primariam ex Hippocraticis eruere studeremus. Aore Vera ad eandem , qui Vel nunc Vel paulo anteliao scribebant, plerosque in potiori saltem parte videmus congruere otiamsi forte definitionem mali longo aliter sonantem pronuntiaverint. Nihilominus in ea, quae nuno etiam superstes est, idearum arietate bene sentimus,
non posse aliquem plurifariam et paulo diligentius et liborius de typhod febre sermonem instituere, quin Le Ctores praemonituri definiendo, quid intolligi volit hoc
gener dicsendi usu ; aliter enim metus est, ne dictam ob causam salso a quibusdam percipiatur et Sine ratione accusetur. Qua quidem in re alius esse putavimus, eo allaborare, ut Sententiarum quam plurimas complectere mur, quum animu Sit, diversitatem opinionum com ponendi et in communes nos singulas redigendi. Ita que primitivam et simplicem Verbi Virtutem, puram ab additamentis tum veterum, qui post HIPPOCRATE sue runt, tum re entiorum tot auctorum, si firmiter tene
mus, typhodes ebris est insignis stupore sensuum et mentis facultatum ), ius indiciis graviter assectae Vir tuti erebralis ' et nervosi goneris universi Proprie
125쪽
quidem spressa si obtusa facultas illa sic dicitur Iatiori
Vero Sensu, quem per hos Opusculum retinebimus, quo vis modo conspicuo eoqu aliquantum ConStante, male haberis ot laesa. Etenim cum artem facienti, coris in
sporadicis malis , ex uigori doctrina, quae febris cum signis excitatae Virtutis cerebralis in odit, ab sa utiliter distingui saepe non possit, quae dejeciam pra se ferat
vel in singulis aegrotantibus triplex ille Status per Vices repentinas sese prodat; in popularibus autem lorisquo ejusmodi constitutionibus, prout varia diathesis privata, trifariam illa laesio cerebri acnIta tum patefiat, nec a me in diversas morbi formas ceteroquin sibi constans epidemia bene discerpatur consultum videtur, do iis
10bribus conjunctim disserere, quarum praeCipua Symptomata laesionem prodant et turbam facultatis corobratis et DerVOS B unde unque natam, sive dolirium suriosum sit et loquax, sive placidum et studiosum sive vigilias insestent, Sive Sopor siV convulsio et dolori, sive torpor et resolutio. Namque haec omnia Observat Orivulgo apparent trita, Vel eodem in casu citissim se invicem excipientia , nec nisi rarius cuncta morbi Sym plomata referri possunt vel ad excitationem sinceram vel ad depressionem systematis laborantis. Neque omnem
febrem dixerim typhodem, quae sorte delirium , capitis
Oppressionem etc. offerat, siquidem haec in propensis quibusdam hominibus admodum facilia absentur, cito vanida et Satis tuta sed in quibus assectiones illius modi principatum teneant et constantius a periCuIOSius urgeant, deoque ceteras partes functionibus turbatis in mali societatem contrahere Videantur. Namque a potiori denominatio rit fit quum in natura rerum singula in gulis attingant multiplici similitudine et nexu usque con tinuato , sine discrimine generum et Specierum, quippo quod humano arbitrio interpositum est. Lices et sic constitutas febris typhodis complures gradus discernan
126쪽
tur varii admodum pro maria mali intensione ac rs mission et complicata Θ forte aegritudinis gravitato. Tali foro modo existimabam, controverSiR RuCtorum d typho referentium, potissimum MILDE BRAM DOsup rstitem tutissime componi et dissident os intor essconciliari Namque nec contagium, meque XII lllema, nec virium dejectionem, meo priVam quandam et fami liarem complicationsem, nec decursu anomaliam, Vel
modicationis in ossicaciam Hii hanc typhodis sobris io
tionem recepi etiamsi illa raegritudo modo contagiosa, modo epidemica, modo Sporadica, modo primaria, Inodo secundaria, modo MXanthematica, modes hujus, modo illius systematis vel instrumenti laesione sit complicata sic Agmen enim vel cognatio harum sobrium, pro varietate harum conditionum i auSarum. vel alia Tum rerum BCCeSSOriarum perspecta. in Species singula res discerni deinceps poterit, in gratiam distinctae ex positionis vel curae dirigendaΘ eas tum vel plures Vel paucioreS, Pro ut Cuique placuerit, Vel necessarium fuerit
visum Quaerontibus autem nobis . qualem febrem Sic dictam typhod si diversis levis dissitisquὐ in segioni
rint. hoc usicer videbatur ut generalem ideam ad umbraremus ). . Des industri adeo rapscies iistinctas
enumerare miSimuS ne riuis forte existimet, mos in Perscrutandi Auctoribu certo quodam horborum . Cir Cul , quem nomina aliquot praeposita Circumscriberent,
8 Neque enim altis ossicium est, per speCies, quae Sunt innumerabiles, evagari, sed ingredi per genera, quae POSSUnt Ogitatione Dientis et ambitu verborum facile Copulari. COLUMELLA, de re rustio L. I. - Mitiime nova, qualis hi Pro-POuitur , typhodis febris idea est; aut pridem enim Proni Miga- it CLARUS , raucoptor celeberrimus Aunales dea lin. Insti-fut z. Looz . d. 1. Abih. . p. 20 - 6.); C laetabiar, CO-gitationem, in quatri ingentia auctorum studia me CouduCBrent, tali viro viam muniente, tuus ius riti Pede jam insistere.
127쪽
conlpntos suisso. Interim subinde praecipus ubi mus torum obsservationibus agetur, adjici Supervacaneum non fuerit singulares titulos, quibus in communi dicondi go Ner medici nunc plurimum utantur, Vel quos Vulgo Ioctissimi scriptoros adhibuerint. Quae quidem Lectori
bus ob eam forte Causam erunt utilia, quod ad nostras morborum iugies relata, saciliorem et certiorem rediiser valeant historias mali perspectionem; nos Vero hoc auxilium non parum iuvabit, ut spatii angustia inser Vientes, citius ad sinem perventuri simus simplici nimnominis facta mentione totam quandam morbi magi nem revocabimus significari ita Consuetam.
IPSO aulem auctores, quos LeCloribus producendo CenSeamus, ita eligamus, ut primario quidem loco Optimos adeamus, ob practicas Virtute omnium CONSENSuIaudatos neutiquam vero ejusmodi viro omittamuS, quorum Praestantia Vulgo minus celebrata, sed nobis certi indubitata ac tanta habsatur, ut ipsos in illustrio rem illum coetum bono merontes inducere mihi videar.
Quo in si soli duin Is variolatom coeli et populi, in quo medicinam secerint, et simul genium seculi diver
Sum perpetua attentione spectabimus, ut observationes,
quantum fieri possit, temporis et loci spati dissidonios colligamus. Quam ob causam hinc inde gregius oli
quis observator Silentio praetermissus Vel PQViore notatu memoratu fuerit, ne cum pluribus contemporaneis vel popularibus committeretur, utpote quibuSCum, ut coelum, constitutionem sorte popularem et more mor borum, ita et genium doctrinae si artis in tractandis aegris et alia absi se communia. Rerum enim repeti tioneS, quae propter rationem Operi QVitari non OS Sunt minus taediosas ita reddemus, arietati quam maxime consulentes Tanto lubentius mutem recipiemuS,
128쪽
si quos viderimus eodem, Vel certe parum diverso tem pore et loco Praxin Xercentes, sed alias constitutiones vel aeris vel hominum, alios species morbi nactos, aliam scholas doctrinam vel sectam medicam professos, quo luculentior evadat naturae et integrae observationis et artis bonae constantia veritasque, in omni accidentium
rorum disserontia, instabilitais, fallacia. Porro dum
universim epidemicorum observatores , reliquis, quibuS sporadica potissimum hae mala CCurreront, coteris paribus, praetulerimuS, argumentis moti facile manifestis, nsutiquam tamen inSistamus monographiis, . . licet facilius conserendis ubi manifestum fuerit, auctore ex aliorum libris plurima , o minus interdum considerate collegisse, dum eri proprio penu pauciora forsan addi dorint vel ubi opinionem Singularem vel Systema me
dicum intemperantius tuerentur, eoque ObSerVpta Tne occupat judici revocaverint, et curam inique et prae
ter naturae Suffragium dirigerent etiamsi talos aliquot non mediocrem laudem nacti sint. Etenim, id quod tortio loco monendum, hoc mihi usque in propositis
orat, ut non nisi fidam et incuram naturae observatio nom admitterem ut redundaret exinde et servaretuP, quod stabile, Confirmatum, tutum a prosci iam exstite
rit, praetermissi , quae ut fluctuantia et fallacia et ar bitraria et Vana Sese prodiderint, utcunque quasi ad Vi vum expressa jaCtentur, Sive placita Virorum doctorum, sive non rite observata fuerint. Talia autem persequi, ad historiam doctrinae quidem pertin re Videbatur, Θ qu vero ad Sperientiam, quam scribimus, compRra tam Magni profecto aestimamus studia illa ingeniorum praestantium: multa cum incora Voluptate considera mus , neque, ubi ad praxin auctorum illustrandam necessaria fuerint visae, meditations etiam reticere lice hit. Neutiquam nim memoratu indigna habemus, quae naturae incera interprotatione fulciantur ratiocinia, quibusque Te ipsa, non specis praxis juvetur i. alia quidem
129쪽
auctoribus suis superVivunt, et Varia inter theorem tum nolationes et rejectiones suppressa iterum iterum que emergunt, probatam ob virtutem accepta. Inge nium solix naturae ipsi aeternae sigillum suum impres sit. No lus hac luce divinitus Communicata carere poterimus, si in abscondita rerum penetrare animus est; ostqvs aliquid oliam in materiae ditione, quod non colorum so ingenii acie perspicere nobis datum est; ce teroquin vero etiam Speciosissimae argumentationes ex
tra limitos hujusco libolli posita sunt. Complures ita- quo celsbserrimi viri dictam ob causam in censum no strum non ingredientur, quippe placitis philosophorum,
mathematicorum, natura male curiosorum impensius inhiantes, eaque praeter Sanae rationis sinceritatem obtrudentes. Contigit autem aliis, interdum acerrimis theo rematum motoribus, ut ad aegrotorum cubilia , immo mores Vana speculationum indaginis sidos os praesti terint naturae ministros et inceros atque ingenuo mo destosque interpretes. Illos omni jure audiemus. Nemo denique , ut speraverim Viti nobis vertet, incunabu Iis artis diutius institisses , atque in conditoribus medi citia explorandis impensius hapsisse. Tribuendum enim suum cuique, pro Virium nostri et spatii modulo Magno Tum Virorum monumenta intuens, utut ab admiration sibi temperare debet scrutator, neque tamen debitam gratiam et justa laudis praemia tacito sinu recondere. Mul
tum accepit ars ab iis, qui primi medicinam docuerunt; non pauca debet posterioris aevi ingeniis utinam nostra aetas addiderit, quae digna acceptis reperianturi Sod a Jove principium.
Vetusta antiquitate morbum, de quo agimus, in sestasse, Verosimillimum est causarum enim efficientium
130쪽
ratio illis temporibus, uti omni aeVO, adem haud dii
his obtinuit. Accedit relatio auctorum, ipsorum rei tostium, Vel certe ex sinceris fontibus haurientium, et suspicionem confirmat. Valet hoc praecipue de popu Iaviter grassantibus morbis, qui postis communi titulo
designarentur. Sed circa Curam mali, unienti me dicis tum observando tum medicando gesta sit, ad ΗΙΡ Poc ΗΑΤΕΜ Sque nihil Certi nostrae memoriae proditumost. Etenim pristino tempore morbi atrocioris, utpote ab ira cost ostium immissi, apud sacerdotes solummodo, omnis tunc sapientiae custod se et rerum divinarum in terpretes, quaesita Sunt remedia, qualia habebantur a
crificia , expiationes, lustrationes sic. o. Quid boni t
salutar haec instituta habuerint, exponere, OStrum non est, nec latebunt hae rerum humanarum perspicaceS.
Neque etiam, quae narrantur de Acilis , Aegyptio ap. SuioAΜλ, de Ac RoNE , Agrigentino Ap. LVΤARcΗ. do Isid. st Osirid. PLIN. Hist. Natur.), de TONARI,
Scytha op. Luci AN.), qui rogi accensis pestem SuppreS sorint, de ΜPEDOcLE ap. Lis ΤAncii adv. Colot), qui patrios agros peste ac sterilitate iboraverit, obturato montis hiatu, per quem auster in campos pestifer iv ruiss , etiamsi probabili testimonio re Prentur, ad rem nostram pertinent, quippe qui in omnibus, quae traduntur, recipiendis non titulis mali nudis vocibus inde finitis, dubiis acquiescamus, sed ipsam historiam con sideremus morbi, cui medela has vo illa fuerit ad hibita. At vero, si jure nostro iis supersedemus, in quorum
9 Cf. ΗΟΜ. Iliad. h. 1. Apollo sacordotis precibus hoc dabat,
ut ventum validum mitisret, ad Graecos est liberandos. Quid medicorum in sillo Trojano ossicium fuerit, V. P. CELSUM , tu Praefat. Quos tamen Podalirium et Machaonem Homerus aior in pestilentia, teque in variis generibus morborum aliquid attulisse auxilii, scd ultioribus tantiimmodo ferro et medicamentis mederi solitos Proposuit.