Commentarivs in vtramqve epistolam Pavli ad Thessalonicenses

221쪽

ntitUm, communicatione seritur,no sine

x aui, si diis placet, eremonia, e suggestu declamitat in miserum hominem, infamat insontem, candelas mittit, pulsat campa nuta, horrenda uoce debitorem excludit ab Ecclesia, immo non solum ab Ecclesia,

iterumetiam adimit omnem spem ueniae. Sub tamen tacita conditione, nisi reus pocunia fulmen eXtinXerit. Exorcismus Xercetur non in hereticos,

sed in eos qui Prophetica de Apostolica

scripta se contentos esse dicunt, in eos qui solo sanguine Christi latentur peccata eta piari, in eos qui dicunt Christum unicam suam spem esse in eos qui non inuocant sanctos, in eos qui non Omnia Papae nil gamenta recipiunt. Breuiter in eos qui Papam loco Dei non adorant illam enim formam qua usi sunt sancti patres,immo Apostolus Paulus in corruptore Euan gelii, transfert Romanus tyrannus ad sta

hiliendum suum regnum, quod sophistica partum Hypocris tyrannide Ofenditur. Non sunt ergo magis metu endi anathematismi Papales, quam si Minator aliquis turpis Omnes suas eteres amicas anathemate ferire uellet, quae iam sontemto meretricio amore honestis

222쪽

T. II DohIedi arentur nuptiis . Nam cum Papae succubuimus uilissimis scortis turpiores eramus, nunc autem postquam Christo nupsimus, sponsae honestissimae coronam gerimus. Quo bio marito contenti,am

rorem ueterem Papam Xecramur cum Ο-

mnibus suis philtris incantationibus Haec placiti interserere de collatione Papae Antichristi, S Iesu Mariae fili uerar nostri Christi: singula persequi nolui, sed

capita tantum attingere. Nam timendum est ne nostra securitas aliquid magni mali nobis adferat Deus faxit ne nonnulli qui hactenus constantiae laudem meruCre,tUr piter arma abiiciant ' Turco aut Papae se subiiciant. Talia enim minari uideturno stra ingratitudo.

Nos autem debemus gratias agere Deo semper pro uobis, fratres dilecti a Domino.

Haec tertia pars est praesentis capitis,eaque consolatoria, ne uidelicet frangantur animis Thessalonicenses, ob tantam confusionem c plurimorum ruinam. Nam

cum gratias agit pro ipsis, collationem facit lacast

i ut

em tuta

tesaetiris

tis midae

223쪽

TMESsALON. facit inter Thessalonicenses, ac illos, qui astu sathanae abducebantur ab Euangelio, ut qui certus sit de eorum constantia ac pei seuerantia in fide. Huius fiduciae rationem addit, cum ait dilecti a Domino. Haec enim dilectio sola facit eos Scitabiles ac securos. Huc igitur uult Paulus ut re spiciamus,quoties solicitudo occupataniamum haec sola gloriatio nostra est, quod Deus pater nos in dilecto diligat.

Quia elegit uos Deus ab intitio in salutem

Ratio propositionis ab eterno Dei con silio de salute electorum sumpta Fieri enim non potest, quin salutem consequantur, quos saluando elegit Elegit autem in Christum credentes, quales se dilectione, patientia atque adeo uitae innocentia declararunt Thessalonicenses habent autem credentes triplex ius adeundi uitam

aeternam, Electionis, quia unigeniti fili j membra sunt, Redemptionis, quia mor tis de uictimae filii sunt participes, irOmissionis, quia Deus qui mentiri nequit omnibus in Christum credentibus protruserat salutem. Ita enim scriptum est. Sic

224쪽

ii I

PI S IL DDeus dilexit mundum, ut Filium suum Unagenitum daret, Ut omnis qui credit in euria non pereat, sed habeat uitam aeter nam. Porro credentes de uita aeterna securos faciunt tria Charitas adoptionis de qua Rom. L dc8 5 Iohan. 3. Veritas pro missionis. Sunt enim omnes promissiones Dei ratae ac firmae in Christo Iesu. Et facultas reddendi promissum Est enim D Us Omnipotens qui omnia quae uult in coelo in terra facit. Praeterea tria sunt

quibus pi ab impij discernuntur Electio apud Deum, quae in Christo fundatur, extra quem de eleetione ne quidem cogi tandumesi . Dilectio uitaeque innocentia apud homines Est enim haec germanus fidei fructus Fides unumquemque apud se. Est enim fides donum S testimonium spiritus sancti,quod hic reddit spiritui, siro, ut indubitanter Euangelio assentia mur, de X hoc credamus nobis peccata propter Christum condonari,Scui tam ae

ternam donari.

Insanctificatione spiritus Sc

fide ueritati S. Coniungit cum electione sanctifi

cacior

225쪽

nem spiritus Sc fidem ueritatis, Si quia uoritatis fides hoc est solidad sincera) non nisi ex an stimonia Uitae nobis innotescit, priori loco sanctificationem spiritus, hoc est spiritualem , quam spiritus sanctus perre enerationis aratiam in credentibus o PeratUr sonas, Ut e proprio eΠectitan

quam certissimo indicio fidem ostendat. Hinc igitur discamus sanesificationem spiritus non separandam esse ab electione, sed necessario X fide manare.

Quo uocauit uos per Euan gelium nostrum in postes sio inem gloriae Donain nostri Iesu Christi.

Ratio cur sanctimonia uitae uerse, fidei adesse debeat, eo enim Ocamtirpe Eu angelium, Ut Uitae innocentia professioni

respondeat. Addit praeterea finem sanct1-moniae, cum inquit, in posssessionem gloriae Domini nostri Iesu Christi. Vt allu dere uideatur ad Psal. a. pos ut a me di dabo tibi gentes haereditatem tuam, cposjessionem tuam termino terrae. Cum

226쪽

P Us . II. nsio, securi sint aduersus portas inferorum Deinde haud decet ut se contaminent fi gitris, addicentes se imperio peccati. Non enim iam stitit sui iuris , sed eius cuius sunt possessio, precioso eius sanguine a quisita. Poterit c active exponi , ut sit sensus. Ut possideatis gloriam communem cum Domino nostro Iesu Christo. Huius communis gloriae cogitatio, Ut in omnibus amistionibus nos consolari de het , ita quoque admonere, cum fidei, tum sanctimoniseci sine quibus ad tantae gloriae astigium nemo conscendere, let. Iam colligamus ea quae Paulus in praesenti consolatione coniungit, Ut, his quoque eadem accommodemus, sed consequutionis non collocationis ordine seruato. Primo loco ponit dilectionem Dei, quae est prima nostrae salutis causa. Deinde addit electionem , qua dilectos ordinat, sed sciendum est utramque, hoc est dilectionem Deira electionem funduri in Christo Iesu ne uel de dilectione, uel de clectione extra hoc fundamentum cogitemus, Nam qui id facit, nihil praeter desperationem haurire poterit, X Prae destinationis doctrina. Tertio loco PO-ni uocationem per Euangelium, quae est

electio'

Scolo

cias ded

227쪽

shus alim Paulus ist

ra, ubi uti utra illi THESSALON. electionis diuinae uidens testimonium iQliarto, fidem qua iustificamur collocat, Fides enim ex auditu es . tiliato sanctificationem spiritus ponit. Simul nain cum fide datur ratia reaenerasIOni . Sexto , finem addit, nempe , ut simus gloriosa possessio Domini nostri Iesu Christi , seu ut una glorificemur cum Christo. Haec paulo aliter, sed in eun de sensum referuntur ad Roman. 8 sed quo haec spectant Primum haec nos excitent ad gratiarum actionem Deo reddendam exemplo Pauli , quod Deus adeo nos in dilecto dilexerit. Deinde ad ad amorem uerbi Dei , quod sit orga num quo Deus suam dilectionem nobis

communicat. Tum commendent haec nobis fidem, innocentiam uitae, latientiam in praesentibus aerumnis. In omnibus enim malis huius mundi respiciamus ad scopum, Sc nos sustentemus fiducia futurae gloriae per Iesum Christum: de electione plena instructio legatur in anis notationibus nostris in Epistolam ad EphesiOS,

proinde fratres state.

Exhortatio est ad constatiam . lent

228쪽

ctrinae consolationes c exhortationes, Item minas 'uerelas: ut doctrinam auditoribus, seu lectoribus accommodent. State, id est firmi estote 5 stabiles, ne di moueamini a doctrina ueritatis fide, constantia ullis persecutionibus, aut hostium insultibus.

Tenete traditiones quas dDdicistis uel per sermonem, uel per epistolam nostram.

Commendat Thessalonicensibus d ctrinam, quam antea a se didicerant, cum Per praedicationem praesentis, tum per E pistolam absentis. Papisis ex hoc loco suarum traditionum patrocinium petunt, sed frustra Perperam enim definiunt tra ditionis uocabulum , dum hac uoce solummodo significari leges putant, quas Episcopi praelati Ecclesiae Dei praeter Uerbum Dei obtrudunt. Verum Apostolis de sanctis patribus alius est hυiusio cis usus. Illi enim generalius hoc uocabu tum accipiunt, ut Dei,&hominum do ctrinam complectatur Paulus I,Corin. IS .

229쪽

THEI SALON. Tradidi uobis in primis, quo dc acceps,

quod Christus mortuus est pro peccatis nostris secundum scripturas Et I COrinr.3 I. Ego enim accepi a Domino, quod de tradidi uobis, quod Iesus Christus in ea noete qua traditus est, accepit panem dcc. Matth as. Cur discipuli tui transgrediuntur traditionem seniorum. Ex hisce tribus testimoniis triplicem traditionem esse con cludo. Primam doctrinae, mediam di

uinarum caeremoniarum,Ultimam rituurri

humanorum. Traditio doctrinae est legis de Euangeli j, de aliorum locorum,qui cum illis coniuncti sunt. Traditio caeremoniarudiuinarum, est baptismi Sc coenae domini cae in nouo testamento. Traditiones enimiteteris populi abolitae sunt. Traditio ritu

tim humanorum continet canones VariOS,

cum de caeremoniis, tum de disciplina cleri populi Irensus libro es saepe traditionis Vocabulo utitur pro doctrina,quamAp stoli acceptam a Domino tradiderant auditoribus suis, adeo ut ipsum Apostolicum Symbolum ab illo authore dicatur traditio Apostolorum poterit S alia tra ditionum diuisio dari, ut alia sit diuina, alia humana, ct tural dupleX, nempe do ctrines, rituum. Sed diligenter cauendum

est,

230쪽

E I s II. Aest, ne tradicionibus druinis admisceamus humanas . si enim maximum anter eas discrimen Diuinae enim traditiones nos obligant authoritate Dei ad perpetuam obedientiam. Humanae autem libertati Christianae cedunt. Praeterea non est eadem ratio humanarum traditionia, Quae dam enim aperte pugnant cum uerbo Dei, di abducunt a Christo. Vt sunt inuocatio Sanctorum, Misiarum prophana tio, idolorum immolatio iugamentum purgatorή, indulgentiarum abominatio,

multarum caeremoniarum inepta congeries. Huiusmodi omnibus piis fugiendae Sc detestandae sunt, iuxta praeceptum Domini, Cauete a falsis Prophetis. Item, cauete a sermento Pharisaeorum . Quae dam sunt pia dc hones se , in hoc a sena tu Ecclesiae institutae, ut nihil fiat inordinate lotumultuarie, sed pie ac prudenter, tanquam in conspectu Dei 6 Ange. Iorum ut ordo dc decorum, iuXta consilium Pauli, seruetur ordinis quidem est ut praesidentes habeant suo admini strationis regulam , ut auditores assuefiant ad obedientiam & disciplinam ut bene composito Ecclesiae statu, paci ac tranquillitati consulatur. Decori uero si it