장음표시 사용
321쪽
pore , quando multis violentisque salibus
mare landitus perturbatum, tumidas ultra litus videtur undas impellere, per septem dies , quibus haec avicula ova propria , in maris arenam edita, seu et,& per septem alios, quibus pulli, ex his nati, educatione, S incremento egent, marini fluctus, alioqui insani, generationi tamen huius auis arridentes , omnino mitescant, & componantur : quam rem N nautae intelligentes , dies ilios Alcyonios appellant. Ecquis lain. miram Dei prouidentiam consderans circa hete vilia,iam mirari non desinat, eam, quam
maximam habet erga sanctos suos γε sed quae, dicet aliquis, est illa Dei prouidentia , siue protectio erga suos, qui, ut B. Hebr. ri, paulus ait, Se si fiant, tentati fiant, in occi-37- sonesiadj mortuisunt 3 quis non aduertat
perfectos viros aduersa corporis valetudine Iusti cur hic eon sumi, doloribus urgeri, contume- ε, ollatitar impeti, & rerum temporalium amissione improbi. probari 3 ex aduerso vero laeta omnia , secura omnia, pacata omnia impiis viris succedere λ Quaestio haec adeo Dauidis animum aliquando commouit, ut quas in illa inuestiganda defecerit: quod ipsemet testatur, di- P a. a. 34cens : mei autem pene moti frant pedes , pene
quos, parem peccasorum virim, unde subdit Et dixi. ergo sne eatis itisiscatii eor mea, G ct latii inter innoeentes mantis meas λ sed haec vix dixerat,quado fine iniquorum, iustorum4 considerans,ait: Veruntamen proprerritos posuist eo deiecisi eos,da altitiaγdtur quas dixisset: quamuis lubrica in re verser,' incerta, neque alio, quam diuino spiritu inquirenda ; tamen illud certo dici potest,
te Deum propter illorum impiorum dolos, vastosque sermones ,& ad gratiam compostos, ac dolosa commenta, quibus homines capiebant, ut illis vices redderes, posuisse Ihiquorem eis laqueos nimirum , ac retia, ut eorum prosperitas fraudes , & dolos alijs fraudibus caperes, S damnatione sitis ipsorum artibus eluderes: unde non est , arguit etirile temporali hoc iudicio angar: etenim,
lφὸν teγν- ρ ac si dicat: tanta sunt ea, quaei mihi in caelo parata sunt, & tam pauca ea,
quae in terris desiderem , vi angar frustra deiusso tim ad terrenis hisce prosperitatibus, qudi in com
uersa. beati. paratione caelestium bonorum, quae appeto,
redinis argu nihil sunt. Et quidem non sunt terrena haec mentum . Ers filiorum Dei, sed caelestia: sapiens ergo prouidentia Dei aliquando iniquis prospera tribuit, ut amplius puniat, di iussis aduersa , ut ad persectiorem virtutem , de cumulatiorem gloriam extollat. Alia ad huiusmodi argumentum spectantia habuisti
suod conthmnant mundum, qui se peregrinos esse in illo cognoscunt, sistquomodose homo praeparet in hac pse
regrinarione . DOCUMENTUM ILD M O N 'E T etiam Angeli
huius in humana specie apparitio sub peregrini forma, homines in hoc mundo peregrinos esse, ob idque, scut stabat ille succinctus, S paratus ad ambulandum, ita illos stare semper debere succinctos, ' ad ambulandum paratos. o nos felices , s frequenter id nostris o litutibus considerandum proponeremus3 ete-linim licEt multa sint in mundo, quae conside-ltrata, Contemptum mundi in nostris animis ingenerare queunt, ut sunt eius vanitas, instabilitas, prauitas, S alia huiusmodi, nihil tamen adeo nos potenter mouet, scuti considerare nos hospites in hoc mundo, & peregrinos essed se volens B. Petrus nos ad voluptatum huius mundi fugam hortari ait rCharisimi , ob ero vos, tanquam aduenas, ct peregriuos, ab Himre Uos a earnatibus isdeγνs, quae mititant aduersus animam . Sed o res deploranda i licet quotidie moriamur , videamusq. nulli unquam datum fuisse in hoc mundo diu manere, vix tamen
est , qui sibi hospitem hic, di peregrinum
se esse persuadeat. Solet peregrinus frequentes de patria sermones habere, illam laudare , ad illam suspirare , N praeter illam caeteras omncs , in quibus versatur, regiones contemnere e at miseri homines , ac si nullam aliam haberent patriam, nisi terram, terrena tantum sapientes, semper de terrenis loquuntur, terrena quarunt, & illa, quod peius est, caelestibus anteponunt e non se sancti viri, qui, dum se aduenas, de peregrinos in terra considerant, caelestia tantum quaerunt, & ad ista suspirant. Advena ,
dicebat Dauid , Go fum , is pereaerinus,
sciat omnes parres mei. Interrogatus enim Iacob Patriarcha a Pharaonei quo tint dies annorum Cisae tuae / dices, ait, peregrinationis meae eentum tiginti annorum qi sic ait David, ut patres mea, me peregrinum puto: quid inde heti mihi, ait , quia ineoiatus metis prolongatus es: ecce quomodo ex consideratione suae peregrinationis ad caelestia desideranda mouertitur di sicut B. Paulus :Non habemus, ait,hie rinitatem permanentem , fedfuturam inquirimus: corpus enim
nostrum non habet domum, in qua stabis haberi solet habitaculum, sed tabernaculum , quod eorum ese solet, qui castra se- lquuntur , vel iter faciunt, quemadmodum
322쪽
secerat populus Israel ex Aegypto in Chananaeam proficiscens , in cuius deinde rei memoriam sestum tabernaculorum ab eis est quotannis celebratum: qtii stimus in Me tabernaeuti, in emisimias gratiisti: Sed qui huius considerationis fructus λ Ins ta ego homo, subdit, qtiis me Iiberabst de e. rpore
mortis hiatus y S alibit Co o dissetat, di esse eum Chaso. En qui se homines pere in os l.lputauerant, quale desiderium caelestis pa- ltriae concipiebant.
Peregrinos itaque nos ipsos eum sanctis
viris agnoscentes, ad iter nos componereia eo modo debemus , quo Angelus .
Suecincti, hoc est, vi Tertullianus explicat , aexpediti ab impedimentis lacinio
vitae & implicitae, attendentes , ne pondereia rerum aggravati aut multitudine impediti, in via deficiamus; sed viatico solo contenti, iuxta Apostoli statutum; habenses ahmenta quibus tegamvir, his contenti simus: cum oti itineris Dreuitatem haud multae pecuniae , aut opes nobis snt necessariae , quas nec in patriam inferre valemus, nec illis in ea opus habemus : quod si ea nobiscum ferre contendimus, ut peregrinus prudens facit, ad confregatam in aliena regione pecunia, in patria recipienda,conciues nostros egen- illes quaerere debemus, quibus bona nostratas, idonec in patriam reuertamur, inibi postea lilia recepturi, commendemus i tales Christi lsunt pauperes, per qu s S B. Laurentius lthesauros Ecclesiae, ut Decio dixit,in caelum transmisit custodiendos .' Sic Sapiens, Mitte , inquit, panem tuum super transeuntes aqvias. Impediunt enim haec terrena bona nostrum iter, ut laciniosae hoc est nimis demissi, & laxae vestes solent. Quare sicut magnam eius fatuitatem dice tres, qui longam ambulaturus viam , & inimicis plenam, talem impedientem vestem
indueret; ita sane fatui censendi sunt homines , sui longum huius vitae iter agentes . ab
inimicis, daemone , mundo, di carne certatim impetiti, talibus onerant se vestibus,vanis implicando se negoths, & vanitatibus, quibus detenti, vel ab eis prosternantur , vel
in illis impingentes , se ipsos praeeipitent; oitaque nos beatoe, si quasi peregrini vigilantes , essemus succincti vestibus,1 ad ambulandum parati , R tantum ea nobiscum ferentes, quae necessaria ad iter agendum cognoscimus, alia omnia superflua omitteremus ; nam sne dubio,Deo adiuuante, non Rages ad Gabelum perueniremus, sed in caelestem patriam ad Deum ramium negotia ti talenti recepturi.
V E R S. XI. Et ignorans,quod Angelus Dei esset,
salutauit eum, S dixit: unde te
i De sariss falutandi formulis. lyx Veteres aliquem auoquentes , Angulari
eius, quem quaerebat, occursum, habitu ad ambulandum parati,praesen
- - Ignorans, quod Avetas sestet. Arabs, non cognouit, eum esse Ang tam Domini. Saurauis eum i Qua salutatione, incertum: etenim salutationum formulae antiquitus, sicut L hodie, variae S multiplices semper suerunt. Romani Aue, dicebant,fatiere tabeo, saluus sis fatae etia, A: Mati: illud , ut obstruat Dio , mane, istud vespere . He-li
aut vos meum. Gaudium tibis emp/ν. -- stri vero hodie: hontis dies, hontis vesper,b na noxae mess adiuviet; tibi fortuna hons.l Adiungebant salutationi olim non raro lsaliquod beneuolentiae signum, ut osculum :se Iacob osculatus est nepotes , & ample- cxatus est eos: Aaron Moysem , Moyses Ie- ithro socerum suum ; Iacob Rachelem: Sa- imuel saulem ; ti tandem, ut caeteros omit- ctam, Iudas Iscariotes Iesum Salistorem, ut i
sub pacis symbolo filium hominis traderet.
eis. Apud Romanos vero in tantum mos inel texcreuerat, ut permolestum, S frequentibus Foccursationibns fastidiosum euaserit. Vndet i Tiberius, lege sancita, illum tollendum cu- crauit, sed quod probauit euentus plus '
lege valuit inolitus usus t vide de haere Herodotum , & ex modernis Baronium. l . Adiungimus hodie corporis insexionem
manus ollulationem,dexterae porrectionem, aut etiam apud Homerum , & capitis aperitionem. Addunt, teste Maficio , Iapones ,
aperitionem pedum, idque perlevi crepida- irum, vel sandaliorum excussu . Sinenses ve-l Aro vario ritu varia:plebei leuam n pugnuml: copressam obtegut dextra, ambas deinde pel' i ctori saepius admouent, di simul ita accommodant ad sestum sermonem, ut demosrent amicum sibi conditum haerere in medullis . At primores brach ijs arcuatim extensis , ac digitis utriusque manus implexis, identidem sese ad terram usque demittunt: sed plura de his Sti ius, quem, si placet, vider
323쪽
te habemtis, Hoc est , a quo loco quave de gente es tu sane veteres cum vno loquentes, singulari semper numero uti consueuerunt, cum pluribus plurali, &quidem maxima simplicitate, & sacilitate. Ino leuit postea usus, saepe etiam apud sanctos patres, nominum abstractorum , quo pro tu , vestra dominatio , vestra sublimitas, usurpabant, i di vos pro tu,& vobis pro tibi dicentes: qua
tamen consuetudinem damnans Petrus Ble-
sensis est: quod per tu, ct tibi, ct te feribo,
moluti non feras , staratis .enim Aetitis,qual oni loqtiendo mimti fremo adulatorius e A, Iove afuero e quis alientis I sanctis tamen viris , dum illa plurali locutione sunt is, prudentissime factum arbitror: nam tempori indulgentes , nullo pacto vel minimam suspicionem adulationis incurrere poterant:
nondum tamen apud Latinos ita sublatus est
antiquus loquendi usus, ut non si frequentissimus, licet multae in communes loquutiones inuectdi sint sermulae, quae nullo pacto ab adulatione liberae esse posse uideantur I t men licet sapiendum si, ut pauci, loquendum est, ut est in prouerbio, ut plures. 3 Lone itisenis. Hebraeus , adolescensa Arabs: a desesens optime. praeseserebat enim Angelus modestiam maximam , & aetatem illam iuuenilem , quam adolescentiam dicimus , nimirum, iuxta quadam pueritiam, excedentem a duodecimo aetatis anno ad usque trigesimum primum. Atherius Megnus putat adolescentiam in ei perea quartodecimo; doctissimus Varro a quintodecimo ad tricesimum proprie. Gellius , Tialem, ait in hisoriaria primo,Sὸγώitim THIium Sem Romanum pueros exisimasse , qui minores Usnt annis septemdeeim, atq; inde ab anno deeimsseptimo is annum quadragesimumsextum Itiniores upra eum feniores appenas 4 Vide de discrimine alatum Iulium Pol
suba Ostiij amici eam iter sint more patris salutandi.
V o D nos docet suo exemplo iunior Tobias , illud est, oh
uios quoscunque, antequam alloquamur, comiter salutandos esse: etenim cum saluta
tio quaedam optatio sit,& praecatio, qua bonum alteri optamus, & precamur , humanitatis, beneuolentiaeque symbolum est ea viti unde ab inter se iratis,& aduersariis solum omitti experientia docet. Et B. Ioannes erga haereticos tantum
ea uti vetuite dicens , Si qtiis Cenit ad Cos, ter hane doctrinam non asse νι, nolite recipe-
re eum in domiam, nee Me ei dixeritis. Et mirum quidem est, quantum ad come iliandos animos, & amicitias fouendas, salutatio valeat. Quare non solum piorum hominum mos vetussissimus fuit, benigne salutare, S comiter appellare unum quemque, sed Angelorum etiam, di ipsius Regis Angelorum Christi. Sie salutauit Angelus Gedeonem his verbis: Dominus retum, virorum fortissme : & , sicut in serius apparebit , Tobias, dicens: Gatidium tibist fmpis i Et Gabriel Beatam Virginem, ubi ait, vegratia Hena, Dominus te etim e Christus mulieres voce illa, Au/ra: S discipulos non semel,dicens lux vobis: quod di Apostolis faciendum prscepit,dum ait;Inquam-etinque domum intraueritis , dieite, parehtile demiat, & ne vanus solum verborum strepitus aestimaretur, hanc salutationem,
laperte subiecit, effecies imam fore iis , qui ea digni essenti s ibi , inquiens , Derit in
litis eis, requisset super eum pax Coira: nec obstat, quod ibidem prius praceperat, dicens et neminem pse Ciam fusitatieritis, quia iuxta Lyrani sensum, locus ille est intelligendus, ac si dixisset; neminem per viam saluum esse dixeritis; nam , ait ille , sarireare aliquem idem e i, aestatim fae re i haud cram dignus est viator, quem dicere debeamus saluum , nis ex diuina reue latione, vel nemini ex occasione tantum salutem rogabitis, ut fieri solet erga eos, qui nobis in via occurrunt, sed ex desiderio salutis eius , qui occurrit : neq; enim decet virum persectum, ut erant Apostoli, aliquid
ex occasone sacere; sed quicquid Kcit, aut dicit, ex cordis veritate illi est saciendum: quod innuisse videtur idem Christus, dum subditised in ρtiumetinque domum intraue i mitis, dieite: pax huis rimis, significans, in
domo , hoc est ex animo, non ex occasione, in via salutandos proximose vel, ut communiter exponitur, quod sane literi magis co-gruit et neminem peν Ciam fatalaueritis, hoc est , tam promptos, & expeditos vos exhibebitis in ministratione diuini verbi, adeoque ad illam intentos , ut omnia praetermittatis, quae cursum praedicationis remorari possimi. Simili elocutione usus est Elisaeus, quando mist Gieri ad suscitandum puerum uiduae, Si oceurrerit, inquiens, ti-hi homo. non states etim ;-s alutati erit te qtii lyram, non respondeas itii, hoc est, se ad iustiones meas exequendas intentus pergas , ut neminem eundo uideas, quem salutes, S resalutes . Es sane s tanta cum sestinatione sauci)s succurrendnm est corporibus, quanta cum sestinatione sauciis,aegrotisq. succurrendum est animis λ si secularibus nostris negotiis intenti, nonnunquam ita per uias pergimus, ut amicos obuios ne uideamus quidem, nedum salutemus; qu modo per uiam nobis est ambulandum, dum
Nemo es, qui fatuus dici possit. du
324쪽
unicuique salutati ne ap tercidum modo no ad
ostentatione merant qui seruos Dei
per contemptum salut re recusam .
conuersi nem animarum meditamurλitaque
commendat potius, quam prohibet Christus salutationes, dum illas in via fieri vetat. Hinc dicimus , licitum cuiq. esse salutationem appetere, tum quia, ut videmus, bonae sunt, & ab ipso Christo approbatae , tum etiam quia cum licitum se nobis salutaro, licitum etiam esse debet illas optare , vip te ex consuetudine iam debitas inter homines , dummodo, ut faciebant Pharisaei,quos Christus corripuit,ad vanam ostentationem& gloriam illas non quaeramus: quin immo grauiter peccantiqui eas seruis Dei per contemptum negant. Ostendit hct Dominus, dum regiam Valentini imperatoris sellam ubi sedebat, igne caelesti combussit, ex eo quia ingredienti ad illii sancto viro Marti,no, assurgere non volebat. Errare etiam illos non tantum dicimus, qui splendor pomparum suarum , vel diuitiarum superbos sibi aequales non salutant, aut plebeios se obuiam demisse salutantes. ac si communi salutatione indigni essent: sed illos etiam, qui seruos obuios non hilari salutatione recipiunt ; sed rugatis potius, ut aiunt, supc ei lijs, inflatis insuper buccis ita eos alloquentes, ac si non homines e sed bruta eL
sent animantia: quos non mirum, si deinde habeant contumaces, S mercenarios,vel
parum sedulos, vel infideles, quibus officii
magister timor tantummodo est, & lucrum.
Quare, ut sapiens ait, seruvi senserus sit tibi dilectus quas anima tua: quasi fratrem e eum tracta. Sic Booet tam humaniter erga seruos suos se habuit, ut, dum aliquando inuiseret messores, non prius eos sit alloquutus, quam benigne salutauerit, dicens: Dominus vobfeum . His itaque propositis exemplis, discamus nos inuicem comiter salutare, non in via, hoc est , Occasione sumpta consuetudinis ; sed in domo hoc est ex corde, alter alterius salutem d
VERS. VII. At ille dixit, ex si ijs Israel: & To.
bias dixit ei: nolit viam, quae ducit in regionem Medorum Z
Tobias, sed ex illis, qui astantante Deum, ut in serius ipsemet Angelus docuit , dum ait: uosum Raphan Ange-llus Unuι ex septe, qui Uamus ante Domina.
Est enim Israel idem, ac videns Detimo: etenim Angeli in aeuum sempiternum beati, licet in ministentum nostrum mittantur, nunquam tamen Deum videre desinunt, ut Christus inani seste docuit, dicens trigeti eorum in caelis semper Uident faciem patris mei, sui in ealis es; etenim nec Iocus , nec exterror occupatio illos impedire potest ab altillima diuinae essentiae cou templatione, ipqua beatitudo sita est: non locus, quia experientia ipsa nos docet, intellectivam cognitionem non alligari distantiis, aut propinquitati loci, sicuti sensitiuar facile enim qua unque rem nobis cognitam, licet nostris obtutibus remotissima , consideramus,
nee , licet difficile esset, D/us Ion es ab unoquoq; nostrum, ut B. Paulus ait; in ipso
enim vivimus , moxemur, Osumus. quare
ubiq; a potentia cognoscit tua, ad cognoscendum disposta, cognosci potest: ne su enim existimare debemus, caelum Empyreuita esse locu beatitudinis, ut alibi nequeant esse beati, et enim in terra, in aere , & in quacunque uniuersi parte, immo in ipso inserorum carcere, eo modo beatos esse posse, quo in caelo Empyreo,ostendit Christus,dum latroni in cruce pendenti ait: Hodie meetimeris in paradis: quod praestitit quidem non in caelo Empyreo; sed in in serno, in sinu inquam , Abrahae, di limbo Patrum , ubi latronis animam illa ipse die excepit, qui locus eo tempore paradisi nomen eo iustius merebatur ; quanto magis Iesu Christi praesentia illustrabatur, diuinaeque essentiae ma- ni se statione beatificabatur .Merito itaq; Au-li gustinus: Angeli, inquit, raran mittutur, nun quam ab eorum contemplatione Deus, a quo
resistuntur,abefi: non quod uti spiritias Chia quae pariter possint esse , qui mittuntur ; sed quod Dominus , qui υbsque es , abi=s, qui
discurrunt semper in omni Deo , cum sui imitatione conspieitur; unde seribitur: mi lia militum minifrabant ei, edi decies mulier centena millia as Iebant ei : Utrunque enim suprema potesates pariter faciunt, quia adminisrant , dum mittuntur, edi ast IIunt, dum contemplantur. Et Gregorius
Angeli, ait, eum ad nos veniunt , se ext rius implent min Ierium , Ut tamen nunram defint interius per eontemplationemr mittiantur igitur, O assisunt, quia εχ i eireumferiptus es Angeliens spiritus fummus tamen spiritus ipse , qui Deus es, ii ieumscriptus non es . Angeli igitur, o mi l
is stante i um sunt, Er quolibet missi v
niunt , intra ipsum currunt. Nec obstat, vi obseruat Beda, quod B. Petrus Apostolus, de Deo loquens, dicat in sua canonica: in quem de derant Angelieonspicere: Nam bene, ait ille, utrumq. es:
etenim veraciter eredimus, quod Deum Amueli Oirint, er videre desiderant,er habent, di habὸν sinant, ct amant, er amare
Anteli in nniueritimi temper facimi vident. Mati. Il
325쪽
fasietatem; sed quia flatietas isa fiditim
nescis, Angen des derant in eo eo Deersemper. Non impedit deinde eorum beatitudine,
nec minuit externa occupatio, ut S.Thomas ait, duarum operationum , quarum una est
regula alterius , una non impedit, sed iuuat, alteram I sicut non impedit artificem consideratio regularum , S rationum artis, dum operatur in sua arte; sed magis tali consde- ratione iuuatur . Vere itaque Angeli, qui suarum operationum Deum pro regula habent , sunt semper eodem modo videntes
Deum, semperq. filij sunt Israel, quocunque mittantur .
Et Tobias dixit ei. Verum quia non satis erat Tobiae fidelem habere virum optimum,& sanctum , nisi etiam allum itineris sui ducem habere posset , &consequenter viarum, qua ducebant Rages , peritum, iterum ab illo quaesiuit. si Ciam, eis in regionem Med
in Rages Media, dysperitias es Deorum.
Syrus : Eι quaesiuit ab Φο , si posset secum ireisu 'Ruem Medorum, dis experimento cognoseret Aea . Arabs; NHii ne unquam uiam , dueentem ad ciuitatem Madorum nimirum Rages.
Euoa iuriitia, mel charitatis cutis uti liceat merbis, geminam sensim babentibus ,-iamphibologicis.
hoc responsione possumus, - nulla eos reprehensione di-ὰ 3-gnos esse , qui verba, gemi-
Ut num sens uni habentia, iusti
tiae, vel charitatis tuendae causa,alio sensu enuntiant, quam ab audiente intelligantur: sic Anselus, ut suum erga Tobiam commodius maniperium exequeretur, suam occultando mentem, se Israelitam
Aequi urice dixit, ut non Angelus, sed homo a Tqbia aliquando inlexistimaretur di sic dum exempli causa qui terrogui re-lpiam summo diluculo edomo pedem extu- 'RM lierit , & paulo post nobis videntibus, reuertatur, si occurrat scarius , & a nobis percontetur , sitne ille domi; citra mendacium seruandae eius vitae causa; respondere licet, . summo mane egressum . sic in s mili casuo. bis.' narrant aliqui Sanetium Franciscum respon-
disse, manibus in manicis connexis, illac hominem quaesitum,non transiter Se quidem vere , s vera est narratio ; 8d longe ante il- alum S. Athanasius, nauicula fugiens, dum ex improuiso conuersa nauicula in persc- . quentes se, ab eisdem interrogaretur, an
vidisset Athanasu ; respondit, illum se vidi L se, & illhae iam iam transiser viderat enim se, qui modo illhae transierat.
Quinimmo volunt aliqui, ca lare nos pos-lNauar. δπμ. se mentem nostram, non solum similibus
aequi uocis ,& amhiguis verbis , sed etiam
tacita verborum restrictione , dum aliquod stis q. a. O . incommodum in nos , vel alios ex eius naa-lia .. Murem. nisestatione resultat, ut esset nimirum, Cum mutuam quis a nobis exposcens pecuniam, quam habemus, eam negaremus habere, ta- .cite animo concipientes ad eam mutuo dandam e quod veri in mum esse constat ex sancto Gregorio, qui prophetam ait Eaechie
letneonne Aere Orationem externam cum si Aia.
interna, di ideo incipere suam prophetiam, Cparticula copulativa. Et Destim es, quodes multos aliis sacrae scripturae exemplisl,Emplis comostendi posset; Iacob, ut habetur in Genes, prohatur. interroganti patri: quis esset: Ego, inquit, Gen. 27. stim primogenitus tuus Esau, subintelligensias. iure, & priuilegio: sic Saancta mulier Iudith, quaedam dixit, quae vix aliter a men-JIudith io. 4dacio excusari possent, quam aliqua conditione , vel tacita additione addita, vel restrictione: quin & apud Marcum interroga-lMarci i I. ux Christus de die iudicii;de disiah respon-l31. est, via hora nemo si n/q; Angeti in cata, ne-qotius hominis: qui tamen cui teste B. Paulo, in se reconditos haberet omnes thesau-lCOIV. 1.3ros sapientiae , N scientiae Dei, bene diem Dillam nouerat: subticuit igitur ad reuelandum, ut explicant Ambrosus, Hilarius, Augustinus, vel , in Ie Itis, ct hominum δε- Greg.la. a. q. Aor, vi explicant Cyrillus, Narianet enus, Saliii solet enim legatus dicere, se nescire, quod non habet in mandatis, ut aperiat: & Trin.
apud Ioannem idem Christus ait; Ego nonig ril .pari asendam ad diemfestim hiane: subintelligendum vel modo, vel manifestE, ut soleo i etenim ad illum ascendisse sacra docet hi- s.
Non tamen existimare debemus passim ,& quavis minima de causa hisce restricti nibus, aut ambiguis uti nos posse I sed tunc solum, quando, ut diximus, graue damnum nobis , vel proximo imminet, si iuxta men. tem interrogantis, qui interrogandi legitimam non habet potestatem, respondeamus; etenim si passim his locutionibus uteremur, stoleretur absque dubio humana conuersa tio, de charitas inter proximos: repugnant
enim puritati, & smplicitati Christianae, sophistiea,
suntq. hominum fictorum , ac duplicium al& .i in igua notae, impedientes non raro aeque, ac usu stlocuuo ubmendaciunculorum , fidem , & concordiamitanda hominumcnain & quis fidem habeat,etiam
326쪽
erga homines amor maximus. CNI. NU. d. . Musis.
seria affirmanti, a quo ambiguis saere sermonibus circumuentus est Qui sopbistia loquitur , ait Sapiens, odibilis est, Deo scilicet,& hominibus,immo etiam & Angelis
V E RS. VIII. Cui respondit Angelus et noui , &
omnia itinera eius frequenter am
fratrem nostrum, qui moratur in Rages ciuitate Medorum , quae posita est in monte Ecbatanis
Cui Tobias ait: sustine me, obsecro, donec haec ipsa nuntiem patri
i Suomodo fecundae Tobiae interrogationifatis Angelus Deiat.
rogationi Tobiae vi satis faceret Angelus,non modo viam , quae ducit in Regio. nem Medorum se scire ait; sed etiam omnia itinera eius stequenter se ambulasse dicit, & apud Cabelum in Rages,ad quem erat elidum,no semel mansisse ; in cuius rei signum ciuitate Rages sitam cile docet in monte Ecbatanis , hoc est,ut obseruauimust supra, in mont Ecbatanorum, in monte scilicet, qui in eastus est planitie , in qua iacet Ecbatanis . Erat autem Ecbatanis ciuitas Medorum maxima , ut sacrae literae docent, ab Artaxerse ample , & magnifice in planitie campi, ut hie habet Hebraeus,aedificata,de qua plura Serarius in Iudith , ubi eorum etiam diluit opinionem , qui illam Taurisum assumant: fuerant & Ecbatana in Syria,de quibus plin. Muns aptid Gal/tam. Indicant haec veriba, magnam iuisse Gabeli sanctitatem, qui Angelos etiam cohabitantes habere meruit,& ipsorum etiam Angelorum erga nos amorem, qui frequenter nobiscum morari non dedignantur.3 Fratrem msrum, hoc est eiusdem cum nobis naturae intellectualis: nam, ut Gregorius Nyssenus ait: Frater quodammodo hs- minis an mo es Angetas ob insentati Atimeonnexionem: sunt etiam Angeli statres hominis, quia eundem cum illo habent patre Deum, cum & creatione, di adoptione . - geli , di homines filii sint Dei, utrique ex profundissima nihili abysso , atque tenebris ab . eodem in hane lucem editi, ad sui similitudinem sermati, libertatis, ac dominii participes effecti, multisque demum supernaturalibus , S gratuitis donis cumulati. Sic etiam & virosque demum,quod de homine ait beatus Paulus, praedestinauit in adoptionem filiorum per Iesum Christu r& Chrysostomus nunquam censet Angelos filios Dei fuisse appellatos, cum B. Paulus scribens ad Hebraeos , dicat: Ctii dixit Hiqti ado Aveorum: fhus meus es tu tamen ibi locutum fuisse B. Paulum de naturali filiatione , communis pactum , & Theolog rum est expositio; appellantur cnim An elifili, Dei apud Iob, ubi dicitur etian leni Dent ij me , te M peren ,re alibi: ct i tibi Iarens omnes s0 Dei . & apud Danielem visus est in fornace quartus , qui filii Dei speciem habebat: Deetes qtiarii, ait sacra historia, mitis stis: Dei , idest Angelo, ut paulo post ipsemet Nabuchodonosor exposuit, dum ait: 'Tenevistis Detis eortim qui missi vetam fiatim , ct Aberatiit sertios Dos. Iline me, idest expecta me quaeso , ut
etiam instar fusinuit quas dimidiam sere
horam: & Arabs : rogo, τι experies me: sic sustinere Deum dicitur, qui eius remunerationem patienter expectat: Qtiare in psalmis
num , viriliter age, confortetur cor tuum .
di fusine Dominum is Donee Lee ipsa. Nam licet Tobias omnia ex animo sibi contigisse cum Angelo cognosceret, talemq. sibi reperisse socium , qualem optauerat; nihil tamen, patre suo inconsulto, statuendum existimabat, cui iuxta LXX. respondens Angelus ait: Vade , 9 nὸ tartaruris. hes. I.
Hebr. I. s. Angeli filii Dei appel
uisil nullum arduum opus a rediendum si absique consilio.
DOCUMENTUM.ANE dum Tobias patrem
suum de omnibus , quae s-bi cum Angelo contigerant, certiorem facere quaerit , nec sine ipsius consilio,quicquam audet statuere,exemplo suo nos docet, nullum arduum Opus sine consilio aggrediendum esser etenim si e Solis fulgidam lucem saepe nubes obtegunt ; ita intellectum nostrum , licet sulgentem, S: perspicuum , inconsideran tia obrepens aliquando, tenebrosum red dere solet i unde solius Dei est nulliuς egere consilio r nam quis , ait Isaias , Y adiu- .vERS.IX. Vi q. 340 16.1 a
327쪽
i 3. rivis eius fuit Nos vero omnes,etiam si plurimum lapientes, in multis tamen ossende- Iacob. 3. 'retestatur B. Iacobus : In miatiis, dicens, ostiendimus omnes , ea propter , nestis, ait ,flprvidentri apud vosmet ipsos: nam licet mi- η rum in modum sapiens sis, & quae oportet perspicias, tamen sicut sapientissimus, &Exod. i8.linstructissimus Moyses consilio soceri sui indiguit 1 sc & tibi quicunque sis , quom docunque videas , consiliario semper opus est: quod optime cum animaduertisset S Eceti. 3 1.lpiens: Hi, , ait, ne eoVIto nilia falias ,
, , ct pos factum non enitebit , docens, quae
cum sano , ac recto fiunt consilio . bene semper, prudenterque fieri , nee unquam Quod se editalia secisse , licet non rectὸ succedant, do- constio be-llendum, nisi dolere velit homo de hona , ne fit, liceti & prudenti operatione. Quod eum optime s lGalliae rex Franciscus pernosceret , in bel- so Papiens deuictus, dum captiuos variosis diei en varia loquentes audiret, suaeque exi- . stimationi nonnullos detrahentes, quod di-ι. . u. s. viicerent, non prudenter se habuisse in com--α νήπι' mittendo bello tam graui , tam lacundo:. . ' 'ore, ut testis est Iouius, lacti rationem,
dedit, consiliariorumque suorum rationes explicauit, ut si res in integrum restitui possent , se iterum ea, tanquam optima , eonditione dimicaturum, dicere minime , vereretur, se indicans, ex eo quia bellum non sne eonsilio est aggressi is , nullo pacto sibi poenitendum esse de eo, quod gesita, . . serat, istis isti male successerit. Quod adeo
compertum erat antiquis, ut Chartaginienses, reserente Alexandro ab Alexandris , saliquis eorum ducibus prauo consilio, licet selici eventu, pugnasset, in crucem elatus, poenas daret, ita ut nec victoria triumphus , nec honor adeptus, nee hostium superba spolia eum liberare postent. νιιι -έ.lii Sic maximus Thebeorum Dux Epaminonis arasei. l das, teste Plutarcho , filium sium Estes-as, brorum e praelio victorem redeuntem, ex eo solo decollari iussit, quod, se inconsulto certasset: quod etiam secisse Manlium Lisia, ZM- erga filium suum docet Liuius: etenim l prudentes viri. non quod euenerat, consi
Piderabant; sed quod moraliter ex incons- .ri IEhi derato certamine euenire debuisset. Qia
tu damnati. re non admodum curandum est, s Dei vo luntate , vel daemonis malitia, quod saepe accidit, contingit, ut ea ipsa, quae prudentissime sunt considerata, teterrime cadant gis . .. is nam . ut Euripides ait: utens rebus, serusia... h. benὸ ins ittierit , prooere egit: videmus enim quotidie prudenter multa tractata , non bene cadere ἰ quae tamen nulla vituperatione digna sunt censenda. Sic istis
Iudis. Iti .s, ut aiunt sacrae literae, stiper Iephteas. Jiritus D mini, elyeuiens Galaad: Uotum Coui momino, duos , s tradideriis hos Ammon in manu mea , quicunque
mea, mihique ereviseerit reti menti eum
paea a s*s Ammon , eum ha ι austim , E eram Dom/no : cumque primum filia occurrisset, putans se voto teneri , illam moerens in holocaustum obtulit: sed numquia teterrimi huius facinoris causa fuit, votum , Spiritu sancto dictante , emissum, male eum vovendo secisse dicemus DG morte saulis, S Ionathae certior facta nutrix Miphiboseth, filia Ionathae, tulit puerum, & fugit, cumque sistinaret fugiendo, e brach ijs puer elapsus, ut sacra resere historia, claudus effectus est i sed numquia claudus effectus est , cadens, vituperanda nutrix , quae eum saluare fugiendo curabat λ non equidem . Prudenter itaque Iephte diuinae inspirationi respondens, v tum emisti, prudenter & nutrix curauit innoeuum a morte subtrahere; & licet non recte illis euenerit , uterque tamen prudenti Operatione laudandus . Ex quo mani- Laus operii testum apparet, non ex eventu, sed ex ope Ino' ad ratione ipsa prudenti Iaudem operis pende lxv iure. Operandum itaque in arduis omnibus cum constio, ut exemplo suo nos docet TO-bias , nec unquam iacti, scut Sapiens docet , nos poenitebit. i
v EAE S. X. Tunc ingressus Tobias indicauit uniuersa haec patri suo , super
quae admiratus pater, rogauit, ut introiret ad eum.
nam vix e domo exierat , quando Angelum reperit; unde non regres
sus domum dieitur , sed ingressus: uniuersa, quae sibi contigerant, prout gesta fuerant . patri renuntiauit: ille vero unde tam subitus eius viri occursus , qui quaerebatur, contingere potuerit, peneta
1 Admiram , hoc est valde mirans, ac super talem rem noua consideration suspensus , ut solet confingere , quandoetactus cogniti non cognoscitur causa , vel quando res aliqua inusitata conspicitur . unde Augustinus : am, inquit, sunt eausa admirationis , eum vel ratio e iurique rei latet, oeI quia ea res usitata non es.
328쪽
Rogauit, is sntroiret. Arabs. rogauu eum, ut introduceret, nimirum Angelum , di cognosceret , quis esset, de num fidelis r sieL X X. voea ipsum ad me, ut eo meam eurus tribus est, ae s fidelis ad eundem
duod puerorum praeceptores tales eligendi sint, ut magis exemplo do
tanda simul mihi videtur in d , -n hoc versiculo sedulitas , &diligentia Sancti patris in hae meti inquirendo de eo, cui com-α - mittendus erat filius: neque enim satis habuerat eiusdem filii sui relatione , didicisse , virum, quem ille repererat, Isirae litam esse, & optime viam,quae duceret in Rages, nosse ; sed per se ipsum, cuiusnam tribus esset, denum ad eundum eum illo fidelis esset , cognoscere voluit: sic sene parentes docens, bonum quidem esse,paedagogos, & eos, quos cullodes fili rum seligunt, Israelitas , hoe est Christianos esse , bonum , eos seligere doctores, &scientes viam , per uuam itur in Rages, nimirum ad artes, & scientias; at non satis haec , nisi etiam per se ipsos agnoscant - bonae eos esse tribus, hoc est bonae famae vi iros, ac tales, ut fideles suturi existimen itur ad eundum, & manendum cum filiis :etenim praeceptores , quasi patres puero--trum, animos in spiritu regenerare debent; quasi medici, eosdem a vitiis sanare I quasi agricolae, purgare primum a sensibus, noxijsque vitiorum herbis , & bonum deinde semen virtutum in eos derivare ;quasi hortulant, satione in eis innovare primam ad malum pronitatem doctrinata,
ac philosophia , seu potius legis diuinae
praeceptis , naturales immutando propensiones: quasi pastores regere et ac demum quasi figuli , in rudes propemodum , ac tanquam tabulas rasas. insormes ipsorum animas documenta virtutum describere , ea etiam ab illis auferendo, & addendo , quae magis videbuntur necessaria: quo pacto serunt ab urso informes suos partust mari. Tales , inquam , sunt sesigendi praeceptores , qui linc omnia facere non modo norint, sed etiam possint , ac velint . Et quidem, ut Alexander Comnenus docuit , Verbo , ct opere : neque enim sat est praeceptori, ut sciat de velit pueros edocere; sed opus etiam est, ut eas ip
se exerceat virtuteS , quas docet: etemm
nee mediet, n/e pictoris nomen qu que sollinet, ait Naalangenus , nisi prius momborum mattiras expenderis , avit multostis in eoures masHγit , Cariasque formas penniriuo expresserit . Talem fuisse praecein torem Christum duo illi discipuli, qui E-
maus ibant , docuerunt, dum eum virum ι
sitisse prophetam potentem opere, ac sermone coram Deo,& omni populo, dic bant, eoepit enim lue Mitis furare , ct po-lLaea 24. ea Gereo P exemplo semper doctrinam, i s. suam veram esse docens r se completo sermone illo, quem in monte mirabilem st- Magister vercerat, dum illine destendisset, sanauit sta ibo,reque dotim oblatum sibi leprosim, in monte do 'cuit, in planitie sanauit , in monte locutus est, in planitie est operatust in monte dixit 1 ι uti miserisordes a in planitievius est misericordia i in monte dixit: beati mundo eorde; in planitie alti solo, mun- . Esdradare . Sie Esdras : parauit eor suum , ,l7.9,
ait sacta historia , Ῥι inti staret Iegem Domini, ct faceret, doceret in IsraeI praeceptum , ct itidicium i nihij enim doctori Diffiditis, ait Chrysostomus , quit ' 'oerbis diantaxat phiis phatur e neque enim hoe do Aoν is en , Ied hi Hrionis, Θhipoeritis; nam, si repleta fuerint nubes, ait Salomon , imbrem super terram effun- srint; si nimirum quis quasi nubes, virtu- , tum aquis repletus fuerit, illas abundan- Φ'ter communicare poterit , quod non facit
ille , qui quasi nubes sine aquis, illis est
ne Beatus pati Ins Timotheum ali PS rum doctorem instituens , illi praecepit, ut exemplo praecipue suo, alios erudiret, dicens: Exemplum eno Fritium, in. Sem a Timoct.bo , in renue atione, &c. ubi Graecἡ l l .ia. quitur τυ me γυ- των , hoc est typus esto, seu exemplum fidelium , ex cuius scilicet intuitione , fideles dignoscere valeant, quid illis in vita operandum sit e se etiam de se ipso, imitatores, ait,
ita ambialant , Aut habetis formam no-limram . Gracὰ σύ-ν - , hoe est , scuthabetis nos typum, & exemplar: nam & quid magistro illo turpius , qui cum , teste Aeliano, puerum , quem per viam A. n. xi ducebat, ficum vidisset, humi iacentem ido maν. hist. sustulise , illum vehementer obiurgans ,lo Maris. HSe de manibus extorquens , non illam ,4 M
setie debuisset, proiecit; sed impudenti Liriandri, quis e comedit quid , inquam, turpius Idin eo quod quam magistrum in ea ipsa re peccare ,larguit, pe quam in discipulo acriter reprehendit. ἈSanh, ut pulchre Isidorus ait, qui nim ii- uit, setit docet, imm , quam praedicat, veritatam eontemptilitem faeit: quia,sicut d
eet Chrysostomus, non tam ccnsideranturi sus A. . s. ea, quae a nobis disiantur, quam quae a no-din ora.
329쪽
Magister opera a verbis non seiungat
mus , non tantum proderant Verba,quantum nocebiant opeνa . etenim haud facile est , ut quis persuadeat, per viam esse eundum , quam ipse deuitat , & illam dimittendam , per quam ipse ambulat: quare lingua magistrorum docentium bene ,& facientium male, arcui peruerso comparari potest , E quo sagittam emittunt, dum eorum prauam vitam propriae lin guae ictu consediunt, vel regulae tortuosae, a qua fieri haud unquam potest, ut catera dirigantur . 1 Sane, ut Madianitarum potentiam Deus attereret, Gedeoni pracepit, ut sibi eligeret milites , qui manibus ad bibendum aquam haurirent , quique, dum eundum esset ad pugnam, sinistra manu saces ardentes deserrent, di dextera tubam; sic docens, manum adiungendam esse Ori, hoc est operationem verbas , & voci tubae lu- eis exemplar eis, qui ad subigendos h stes, vel domandas aliorum passiones deputantur; sunt enim tubae sonantes docto rum verba: cttius t M , ait Isaias, e Lea vorem tuam , & lampades in manibus virtutum actiones: Leernas quippe ardentos in manibus ten/mus, ait Gregorius , eum per bona opera proximis nostris Itieis exempti mon Iramias . sic dum mitteret Deus Aggaeam prophetam ad populum suum instruendum , 1 aestim H , aiunt sacrae literae, verbum Domani in mania Aggat prophetae , quae certe locutio a scholismatilematicorum videtur deprompta, qui postquam verbis demonstrandam curauerint circuli quadraturam, linearum paralellarum,& trianguli figuris, E cathedrai descendentes, earundem figurarum typum manibus tuis stylo describunt, docentque , exemplo, quod verbis docuerant: sc verbum Domini in manu prophetς factum dicitur, quia , quod lex Domini dicebat. exemplo ipse exprimebat suo , & opere complebat. Quare unicunque cum Tobia curandum est, ut eorum filijs prςceptorem tradant, qui rectus sit verbo,& opere,sciatq. non solum scientiarum viam ; sed etiam fidelis se adeundum cum pueris .
IngresIus itaque salutauit eum, di dixit: Gaudium tibi sit semper.
VERS. XII. Et ait Tobias: Quale gaudium mihi
erit, qui in tenebris sedeo , &lumen caeli non video.
precatus , quati. a Luminis oeia rum priualia magna
rum temporatium euentias , an ta I iam , 6 praesarum virum deerat: Malilaei Ioetis es. g. versscuta a 3.
ALUTAVIT eum. Dsalutatione pluribus superius egimus . Hic vero, ut moerentis Tobiae animum si laretur Angelus, ad eum s
-- - ingressias , gaudium illi pre eatus est:& quidem non illud tympanorum,l quod cessat, neque onagrorum, qui in pun-l cio ad inferna descendunt, non mundi scilicet leue, di momentaneum, sed quod optimum in longitudine dierula per aeterna laeula durat.
Gavidium, dicens, tibi sis fuere, Hoc est
sempiternum . Arabs r magnam, quod nimirum solum veram salutem affert, gaudiui
cui nemo dicere potest i euγ ρψεν deei peris λ gaudium, cui non miscetur extraneum , quod illud perturbete gaudium, intra quod tantum immittitur, qui iustifica tur usque adhuc , & perseuerat in finem , De quo Dominus: Eve, inquit, sγue bo
supra multa ra constitiam: intra in gaudiat Domini tui, in ipsum nimirum Deum, qui sicut in semet ipso iurat, & in semet ipso magnus est, ita in semet ipso gaudens est, beatus.
Et ait Tolius, quiae gavidiam , Arabs. Unde erit mihi gaudium I hoc est, di quomodo gaudii, & salutis , quam precaris,l compos esse possum.
iatii in tenuris sedeo , nimirum caecus. Et tamen e li non Virio Arabs et Onon video tamen S.IDp Hebraeus i s δε-llus mecum , quaμε totiam Uiud inti enitime I En ego nihiI vitrio . Carthusanus ita putat haec verba debere intelligi , ut sit sensus, non cupio in hae vita gaudium cum caecus nunc vivam , & propediem, praesentibus gaudiis moriturus sim ; sutura desidero. Sed responsionem Tobia tristitiae , ac moeroris fuisse, textus satis , perte docet, illamque veluti quandam moderatam fuisse quaerimoniam e quasi dixerit. de gaudio terreno verba Angeli intelligens , ali quale gaudium habere iam possum, qui in tenebris miseram vitam ago, iucundissimaeque lucis usura nulla stuor Et quidem merito , cum nihil acceptius,
nihil oculis delectabilius face illa splen
330쪽
cum homine generat , animalia, N plantas' producit, sanitatem affert, timorem pei-lit , seientiam aduehit, mundum specie ,lillustrae, qui tandem omnes alias creaturas visibiles facit acceptas. Vnde Solis ,
lunae, stellarum , maris. terrae, herbarum , florum, fructuum, suminum , amoenitatis camporum , aliarumque rerum innumerabilium, non modicam asserentium voluptatem, aspectu priuari; maximum fuit Aegyptiorum supplicium . . Praeterea, cum teste Philosopho , visus omnium sensuum praestantissimus sit; eius
priuationem maximum homini moerorema naturaliter inserre necesse est : unde me
arito Tobias nullum habere possh gaudium
censuit, qui visu corporeo careret: quod non modo ad animi laetitiam, & rerum, multarum scientiam adipiscendam, quam omnis homo naturaliter desiderat, sit necessarius ; sed etiam ad illa omnia, quae animalium vita requirit, nam visus , inquit
.lidem philosophus , in s animalibus fata
s Neque vero existimandum est , quod diuiti perperam sunt arbitrati, pro in sortunatis, ut aiunt, euentibus , virum iustum , qualis erae Tobias , moderatam aliquo modo dedecere tristitiam ', cum
ipsemet Christus, cum abesset non procul ab horribili crucis tragoedia, coeperit panere, & toederer nec in cruce positus, vinum myrrhatum hibere vo 'uerit ; ne i medi s doloribus sensus retunderetur, aut bistuperet , nobis fgnificans , haud velle esse, ut in calamitatihus, & aerumnis hebent scamus, aut consopiamur indolentiae , vel - l lapiditatis veterno : neue nobis conueniniat, quod in ebrium dicit sapiens : eris sevit dormiens in medio mari , idi fetis sopitus giabernator, amisso etitio , ct dices:
remias : Sesto, ct Ciri quia matam , ct amarum e I viritiquisse te Dominam Deum stium , is non esse timorem eius apud te ,rlidest amaritudinem calamitatum sapias , ui& gustiam sumas aerumnarum , quas pro peccatis sustines , ut uel hoc sensu , Samaritudine ad sanam mentem reuoceris. Praeterea tantum abest, ut doloris sensus extenuet sortitudinem, ut potius amplificet , atque commendet . Quare Amis Ibrosius i non habent . inquit, sortitudinis laudem , qui stuporem magis vulnerum tulerunt, quim dolorem : propterea
3 apud Isaiam Christus dicitur Sciens in- mitatem . Quod si aliquando ex sacris
literis, Ad sanctis patrihus , ea proponuntur , quae contrarium innuere videntur ,
ut est illud Ecclesiastici r ne deriris in Disitiam eor tuum, & illud tritati iam
non des animae Itiae O ns affligas te nes
tationis motimine dicentibus , quia omnis sapiens tiber e omnis aiatem infosens feruus I sapiens enim non metu frangitur, non potesate mtilatur, non attoIIDών pro speris , non tri Iibus mergis , N alia i multa , quae omnem tristitiam damnar videntur ἔ omni dubio procul ita huius
modi accipienda sunt , ae illa Christi, quibus omnem de crastino soIicitudinem prohibet: nὸ stieiti stis, dicens, Sc. xes, ieite Cotititia eati, ubi aduertere diligenter debemus , quomodo haec pracipiantur, & quo fine , etenim cum dixisset: non
potolis dυohu Dominis fouire , Go, in Mammonae, nequaquam negat haberi pie posse diuitias mammonae nomine signis catas; sed illis, S Deo nos seruire posse: etenim qui cor suum ita diuiths apponunt , ut Deum ex illis ..quodammodo sibi faciant, bonorem Deo debitum, creaturae tribuunt i sed cum Deum toto quidem animo collant, res vero omnes, quae
infra se habent sibi subiectas retinentvni soli Deo seruiunt e ita qui tristitiae, qui affectionibus suis seruit, illasque sequitur, ille tristis, ille auarus, ille iratus dicitur, quibus, qui uti nouit, easque
ad rationem insectere , opportunam, Scommodam operam ex illis accipit. Quod vero insetius dicemus, sanctissimos viros,
Id omnes pene martyres etiam cum externo gaudio laetanter aduersa , de mortem ipsam tolerasse, diuina illa consolatio suit a dono sortitudinis dimanans,quat magis agebantur, vi Sanctus Thomas docet, quam ipsi aserent ἰ procedunt enim is talia dona peculiariter ex quodam spiritus sancti instinctu , quo mens plerunque
mirabiliter solet agi, Ze impelli ad quaedam opera prxstanda, quorum vix aliqua potest ratio reddi , neque sciri, quo pacto ad ea homines impellantur . quare sicuti nulli humanae rationi, aut alij ordinariae reguloe est adscribendum , quod Sampson, concussis domus columnis, sta,& omnes, qui aderant,interimeret, sed dono sertitudinis r se, ut etiam quod Eleaaarus se bestiae supponeret,ut sto triumpho s- mul cum bestia sepeliretur; ' dono cons-llis, quod Salomon adhuc paruulqs duodecim annorum , illud mirabile iudicium,
saceret ad veram matrem vivi pueri reperiendam : ita sane eum nulli humanae ra