Commentarium de jurepatronatus Caroli Gagliardi 1

101쪽

cum Palaibiis. Tridentinis si . tit illis , quae bene consistula

Runt, contrarisa ordinatiuibus non detrahatur. Quando igitur ex benesciorum quorumcumque croclione seu fundalione qua-ili latos aliquae requiruntur, seu coria illis onera sunt injuncta, in beneficiorum collatione, seu in quacunquo alia dispositione eis non derogetur. XLIII. Si propterea Ordinarius in decreto crectionis suum undationi adsensum absoluto, indistincteque praestiterit, sequo generatim ad testamentum, vel instrumentum, aut libellum sundatoris retulerit, suam cum voluntate landaloris consormasso praesumitur, cunctasque illius conditiones, licet exorbilanios adprobasse irrevocabiliter sa). 0uin etiamsi Episcopus eo paelo adprobaverit generatim conditiones a funda loro volitas, cum clausula, dummodo sacris canonibus , et Summorum Ponti si- cum decretia non adversentur, adhuc oas, quae juri simpliciterndverson tur , admissas censori putat idem Pilon. 3j. XLIV. Verum lamon adsontiente Ordinario nec prohibe inrsundator in favorem Ceolosiae, et jurisdictionis opiseopalis lol-Iero, ei mulare, quae in limino landalionis rile disposuerit si). Nihil sane iam naturale est . quam sto genere quidque dissolvere , quo colligatum os i s6). duodque in lavorem Ecelesino constitutum est, ad laesionem ejus non debel dispositum videri, nee rolorqueri in odium s*. XLV. nli quam vero ad fundationem accessorii adsensus Ordinarii, polosi voluntatem suam landalor fere immulare, et revocare hil sui libitum, dummodo jus quaesitum non sit alicui,

puta capellae , vel Ecclesias super reDus inter vivos irrevocabiliter donatis, vel certae personae, aut familiae super patro

natu reservato culi acto non revocandi, noc numquam nlr

veniendi 3 . Nam mutare consilium quis non pozest in ali rius detrimentum 8). XLVI. Cessaulo autem alterius praeiudicio , suis sere legis

n. 3. par. V. ree. lom. 2: Lambertin. Iib. I. par. I. qu. 9. artis

102쪽

Io 3bus, sive ante. sive post opiscopalem adsensum landalor haud obstringitur , qui valet ob id praesentare clericum qualitatos in fundatione praescriptas non liabentem . aliaque onera, et requisita abrogare, et contemnere: aut patronatum hereditarium convertero in familiarem aut gentilitium, vel

oi superaddere patronatum passivum siὶ XLVII.) Εοquo nia s

suam voluntatem in casibus ambiguis declarare iam verbis, quam lactis. Nam talem praesumitur voluisse legem landalor, qualem is exercuit primus, atque ad actum deduxit a j, initivin. que dat observantiae in torpi elativae, per quam sundatoris dubia voluntas declaratur s3). Optima enim rat legum interpres comuetudo, ex regula Callistrati 43. XLVIII. Patroni autem succedentes laudatori, sive juro hereditario, sive specialis vocationis, nulli modo queunt voluiit lom sundatoris , oiusque leges Valliare, iam ante, quam P0StDi cosani adsensiim sint eam ut legem Observare,ne custodire

coguntur S). XLIX.ὶ Quolies propterea lex fundalionis aperto

adversetur vel verbis, vel laclis patronorum, nec interpretalio, neque observansa eorum quantumvis longaeva locum poteritob- liuore 6): quod enim non miseno introductum , sed errorct primum, deinde eonsuetussine oblenitum eat, in auis almati- non obtinet, inquam cum Celso. 7ὶ L. Allamen si lex fundationis fortasse deperi veril, per observantiam diuturnam , diisque enuncialivas utique probatur S). Profecto ea . quae longa consuetui ne comprobata Sunt, ac Per annos plurimos obgervata, non mrum quam ea, quae Scripta Sunt jura , servantur , ait Hermogenianus s9J. 0uemadmodum,in robus dubiis obseuram landationis logoni Observantia bono laterpretatur , ex supradictis num. XL II.

103쪽

Io4, seu in Ox aelii oliam nullo suuin Ilio esseelum non sortito oliam desumit obsorvantiam interprobativam Rota si) Id.)Eodemque ii re probatur adsonsus ordinarii praegum pius ex longi temporis observantia, es cursu : quemadmodum et Iustitus sola virtualis deductus ab institutionibus per Dioecusanum rite consectis lion sciariorum, quos landalor , hordsvo illius praesentassent sa). LII. Mutiora, nisi landalor sponte constituerit, sibi Episcopus in decreto proelionis. ol adsensi is no it roservaro. Placuit sane Patribus in Concilio illacaron si II, ot Normacion si . ut quoties ab augus sidelium ad conge randas Ecclesias DLMopi initalantior', noum ayi eae debito munus alu rod a fun- afore requirant: aea si ime quidem eae amo voto obtulerit. Non reuuatur: si vero aut pavPertas illum, aut noeeysitas retinet , nihil eaeistatuae ab illo is ). Aliud osso munus istud a convivio, et expensis vicinalibus . seu procurationo, obsorvat Glossa I). Aliudque item a cathedralico, soli si nodalico, quod Super Omnes occises has , capellas , et beneficia iam simplicia, quam de juropatronatus ab omnibus benesciariis soro persolvi Episcopo doli ero in honorom calliodrao opiscopalis, nisi obstilarit privilegium Oxomptionis, nul immemorabilis observantia,

LIII. Non Episcopo soli, sed Praelato etiam, qui opiscopalem habeat jurisdictionem in territorio soporato, lacullulem Origendi bonoseia ocelesiastica , fundationis legos ad millendi, et patronalus jura resstrvandi competere, communis est Duclopum sontentia. Nam Clemens III patronatum justitiae concossit cuili bol cum adsensu moeoesani ecclesiam construenti. Illud-lle nullatenus correxit Tridentina Synodus. Apphllationet, estgant et Episcopum et loci ordinarium opiscopali jurisdictione utentem cum torritorio so parato duntaxat intelligi, con

104쪽

tav.Seeus vero dicendum do aliis inferioribus Prael alis Rullius ollam Diomesis sino territorio soparato. si in se ui noc bonosiciis erigendis, nec patronalibus reservandis adsensum Ordinarium accomiaare potuerunt: nisi id juris ex antiquissima , cinn liquissima. et immemorabili possessione praescripserint, unde privilegium pontificium allegare valeani 2). LV. Quare ad Cardinales quoquo in Ecclesiis Urbis Romaoli lularibus dusmodi auctoritalem origondi, et assentietidi novissundationibus minime pertinore, sed utique ad Cardinalem V, carium, iradit Pilonius 3 .

LVI. Verum sede vacanio Vicarius Capitularis nodum erigendi bonoscia, sed roservandi etiam patronatus facultate politur 4ὶ. Ni illibi enim adempta, vel similata specialim est haeo potestas Capitulo Ecclesiae viduatae, quod in universam ser Succodii iurisdictionem Episcopi tam voluntariam, quam contentio-Sam, quae a potestate ordinis non pendeat , in iis cliam qua ospeciali in Episcopis conceduntur, Praelatisque insorioribus denogantur, dummodo non fuerint specialim Oxcepta 4M. LVII. Vicarium pariter gonoralem Episcopi sino spociali mandato hac lacullato destitui, lononi communitor DD. 6J. Nononi in continoi generalis commissio ossicii voluntariam iuris lictionem pontificalem super beneficiis aut erigendis, aut confercndis, aut permulandis, aut uniendis s7ὶ. Reservatio autem patrΩ- natus , et adsensus dioecesani super Ecclesiarum landationibus lanquam accessorius ad fundationem sequi debet naturam principalis 8j. Connectitur praetorea isti adsensui disponsalio juris conanuinis, ubi adprobandae sint conditi opes per fundalorem

105쪽

166 volitas contra regillas communest quam haud oblinet Viearius, et quilibet Praelatus Episcopo inserior, i subordinatam, et limit alam, mutilamquo iurisdictionem exercens in Dioecesi Episcopi ij. Cum speei ali lamon mandalo Vicarius Episcopi adsensum recte praestabit super erretione benesieli: et patronalias roserva. li uno. Quin praesumitur specialo mandalum praecessisse, quoties existentiam beneficii, et usum patronatus agnoverit obse vantia su). LVIII. At voto Vicarius Apostolidus adsensum landalio ibus Ecclesiarum. Ol roservationibus patronatus indulgere poterit laupole cui majores datitur lacullates, quam Vicario Capitulari 3 . CAP. VII. ι

L Patronasus esiam praeser*sione adquirrIur. In trieonnali. ged quadragena sa Sallem. III. Quae bouam dem, justumque situlum, Eeet invalidum praeferat. IV num ens Hes Donis tempore praeseripisonem tti Aou. V. Frequensia item a sitim plusquam duorumd rectora

106쪽

X. Keo emira austeractores 8anguino jure gus venientes ob qli gentiam praedeceSSOm . XI. Nec contra minores , aut mente captos ob negligensiam

curatorum.

XII. Obadragenariam ab Gmemorabili. et emtenaria G-8Huctam in quaerendo patronatu hon improbavis Synodus Tridentium. XIII. Immemorabit a vasio aetatis humanae Ordinaris eomeluditur. testibuδque εenibus de visu probatur. XIV. Minor Mesroo est immemorabilis, quum centenaria, quae annos 9 altem yoggrastorva requirit. XV. Utraqtio tamen eamdem fere vim habet potentissimam Geluditqste necesai talem probandi requisita praeserLptionis. XLI. Tribuitque possessori patronatu3 praesumptisum sit. tum fundationis. et quemliget alium magis prosicut , XVII. Atque in adoreaarium transfert onus probandistra te a possesSsonis rima. XVIII. Si vero pateal xitiosa immemorabilis origo eae et ris probationibus, sua virtute destituitur immemorabilias. XIX. Nam veritati eedit praesumptio tituli. . At praesumpticae tituli dos entia condireturae immem

rabilem non vincunt.

XXI. Duplieem esseetum eentenaria , et immemoragilis, nimirum prata ipsionem, et tituli praesumptionem cam

XXII. Ubi eorruat 11raesumptis tituli ob manifestum iliatis vitium. Deus erit praescriptioni muremorabili cum requisitorum probatione. XXIII. Ad functandam immemorabilem patronatus po33eS-δionem plures praerentatisnea est eorum a litae probari

debent. XXIV. Praetereaque memoriam ullius in eontrarium non

eaetare.

aetiorem Probationem o Iringunων a Tridentino. XXVI. Inter quos reeensentur H νωδ-Barones. XXII. Quadruenaria immemorabiti ncm aequiparatur.

XXVIII. Quod τε iden sium hae tu re ea vis, et juri e muni, municipali commat.

107쪽

I. Praea riptis itidem iuro com mnni legitimum tribuit lilii.

Ium adipiscondi patronatus. Nam Alexander IlI. praesenta limnem a Patrono etiam pulativo , qui patronatum quasi possidebat, ratam habuit si). Et Innoconlius IlI. probavit pariter insibtutionem presbyteri S. Salvatoris faciam praevia populi electione, pr0pterea quod sibi constiterat cundem populum in quasis sessione praesentandi ex antiqua conSuetudine, quae prae Scriptionem causatur, existere, quando presbiterum elegit.

II. Contra ecclesiam, et quaelibet jura ecclesiastiaca trieennalis pracscriptio quidem non admittitur: qumdrvenaria lamen quemlibet possessorem regulariter se posse lustri. Alexander IlI. rescripsit Archiepiscopo Salerni lano IJ. Et Anastasius imperator jamdiu ante constituerat nullum jus privatum , vel publisum in quacumque causa, vel quacum lue persona, qu0d quadraginta annorum extinctum osse jugi silentio, moveri amplius h. duolios igitur status bonosiciorum , ecclosiarumque firmatus sit decursu quadraginta annorum continuo ol Iuleisie0, logi limaquo ob id praescriptio suerit completa; immulari madebet, otiamsi anto praescriptionis initium, post eamque com

pictam aliqua turbatio conligerii, juxta Bouisaeii Illi. decreta-

III. Uoritin ut legitima inducatur pra scriptio, suis omnibus qualitatibus, ol canonicis requisitis prastilita sit: ac potissimum bona fide, simul et justo litulo , ad elidendam contrariam juris Praesumptionem , quae sint pro libertate coelos inrum si . Eicnim, praes ibit rem ecclegsasticam , si δibi non eat eou-trarium jus commune vel contra eum paesumptio non habeartur, a stetis bona fides: tibi tamen est ei jus commvno contra' rium, vel habetur praesumptio contra ipgum, bona fides non εὐsidiis, ged est nec garium tituliis, qui posse33ori ea&SSam tribuat praeseribendi: nisi temporis allegetur praescripti', cujus contrarii memoria non existat s). Qui onim sine ullo li-lulo praesentalionos beneficiariorum, aliosque patronalus actus - exercent, ecclesiam ossa liberam , aut illius patronaliam Seire iὶ In cap. consuliationibus XIX. dejur . - et In cap. δε

de 3 235- n. a; ut 3. - 6ὶ Cap. I. de praeseripi. in VI.

108쪽

Iο9doboni osse non suum, sed Hionum IJ. 9uomadmodβm nullo justo titulo praecedonio possidentes ratio juris quaerero dominium prohibet, et usucapionem induci set). Titulus autem jugma esse delari, non tamen validus: pula successio ad heroeditatem pulativi landaloris, vel ejusdem emptio, donatio putativi patroni cum ordinarii adsensu, privi logium nulliter a Sede Apostolica impetratum , celera id genus. Profecto si validum, verumque situlum nabeat possessor, quo patronatum canonico Raesiverit semel, praescriptio quid opus erit, quidve proderistuod jam nostrum est, amplius nostrum sori non ii olost 3ὶ: et nonnisi una ex causa dominium linius rei posse nobis conlimgore , tradit Paullus M). Si ergo verus patronus quasi possidet patronalum, ut heres landaloris legitimus, ut emptor heredit, iis, praediive cum adnexo patronalia, ut donatarius veri patroni, pulativus patronus eumdem praescribet, si per lonsissimum tompus bona side possideat pro herode, pro emploro pro dona-lo. Quo pertinent rubricae IM et seqq. lib. XLI, Digestorum pro emptore, Pro herede, vel poneMore, pro donato, pro imstam, pro dote, Pro auo. Hujusmodi litulos pragmatici coloratoa appellant , sino quibus bona fide possideri nequil res

aliona.

IV. Possessor nutomi malas fidei ullo temporo non praescribit 5j. Ut quamvis propter vitandam hominum segnitiem, et longi temporis errorem ot confusionem tricennali,vel quadragenali prastscriptioni vim logis volora jura nccomodassent, Alexander III. Damoti spociatim consuit nul Ia dierum antiqua p0Msessione aliquem juvari malae fidei possessorem ὁὶ. Et quoniam omne, quod non est ex sido, ex bona scilicet conscientia, peccatum est; Innocent. III. in Concilio sonorali clarius desinivit, ut nulla vulsas absque bona side praeseriplio tam e Nonica, quam civilis: quum generaliter ait omni eonsluti ni et consuetudini dervandum, quae abSque mortali pece is non potest Obδerreari, utque praeseribens iis nulla temporis parte conscientiam habeat rei alienae 7). Non si .neil or- i) L. sn. C. unde ei - χὶ L. nulls Io 25. C. de rei vim dicati, et L. q. C. de at quir, poss. - 3 Inst. do actionibus g. sic itaquθ 14. - in I a. possideri 3. I . de a'. vel amist. Pors. 5ὶ Cap.-de rog. jiir. in V l. - 63. Cap. Dictitanti, V. de praeser Pt. - Τ) Coi'. quoniam sn. eod. iii.

109쪽

go secundum canones hodio pra scription na bona fido ineod-litatu esse, luani superveniente mala si de millimo interrumpi d iiii verat Iustinianus si , sed ob canonicam iuris civilis corro-clionem ubique receptam a primo usque ad extremum quadragenarino monumentum bona fides continenter est necessaria in quasi possidendo juropatronatus. V. Ad quadragenariam praeterea praeseriptionem legitimo inducendam requiritur actuum fregis Isa continuarie, ne pacificae possessionis tu decursu quadraginta annorum, Seleutibus es patientilina iis, quorum interest ne praeseri lintur sa).Εl quia frequens diei nequit, quod semel vel bis accidit, plures

idcirco duobus nolibus osse nocessarios ad praeseribendum, a

guli Cujacius s3j. duod onim semel, nut his existit, praeter imi legislatores, nil Theophrastus a Paullo laudatus si). Meritissimo hine juro Innocentius III. quasi possessionem probavit clericorum , qui adsuorunt in electionibus trium Episcoporum Ecelesias Sutrinae, irritamquo proni inclavit novam electionem iis contradicentibus laetam 5). VI. Seientia insuper, ol pallentia interrem habentium, puta

compatronorum in occlesia de juropatronatus ei Episcopi in ecclesia liborne collationis, ad praoscribendum quoque debet concurrere. Vis.)0uao sano ox multiplicatis praesentationibus aliis- quo actibus possessoriis praesti milii 46). Vt II.)Εpiscopali lamen Sodo vacante, tuum ocelesia suo legitimo careat defensoro, non currit praescriptio patronatus contra occlesiam liberam, ob defletonio m scientiam, ot patientiam Praelati, cujus interest possessori praescribonii contradicere 7ὶ.ΙX. In excludendo tam in compatrono a jure praesentandi salis non est quadragenaria praesentandi negligentia; cum pluribus praesculationibus ab alio patrono lactis , quae suum i) Instit. de usucapionibus g. diuturna ra. - 29 Cap. eum de beneseio V. de praeb. el dignis. in v Ι: Gonetalo2 ad reg. Vt I.

- 3ὶ Lib. 2 o. observ. cap. r. L. 5; et s. D. de Lesbus- i In d. L. 6. et L. antiqui 3. D. si pars hereditatis petatur. - li

Cap. cum ecclesia 3. de caus. Posses. etprν. - ) Rota doe. 533. n. 3. par. I; et dee. 254. u. 3. Par. 19. ree. I ilon. disce ἀγ γι eccl. 6 i. n. 28. - 7 CV, de quarta decimae 4. de Praeferme. cap. I. et uti. ne Sede vacante aliquid innov.

110쪽

consoquulae,sint esseclum , nisi illius compatroni contrad, clio concurrit, seu praesentatio ali liniaro facta ol cxclusa cum ejus postmodum adquiescenti ab I . Quum praesentam di actus sint facultativi . por solam omissionem , et negligentiam minime praescribuntur sine actu positivo contradicli nis mutuae, et sine animo deluctandi compatronum, suoque jure destituendi: at amittitur patronalus per negligentiam longoavain, et pallentiam advorsario deturbandi praestitam. Quemadmodum viam publienm populus non utendo amittere non potest, ut respondit Iavolonus sa). X. Eodemque iure in patronatu familiari, ac gentililio non datur praescriptio ex patientia, et sacri praedecessorum contra Successores jure proprio venientes, quia his illi no lueunt inserre praeiudicium: totque requiruntur praescriptiones legitimae cum suis requisitis omnibus , quot erunt personae de familia, et gente vocata. Harum quippe jus tolli praescriptione cur pinterii, antequam ortum sil 3j. XI. Puemadmodum nec etiam contra patronum adlato mi norem, Bul mente destitulum ex negligentia tutoris, nul curatoris incipere praescriptionem, animadvortit Card. de Luca M. Xll. Ex hactenus dictis liquet quonam jure, et quibus in ca sibus quadragenaria praescriptio suis legitimis requisitis prac-dita vim habeat dandi patronatum uni, alterique logendi. seu dragenariam nune praescriptionem distinguere oportet ab immemorabili, et centenaria possessione. duod aperte innuuptPatros Tridentini 5ὶ, ubi consontanee ad praevios eanones praetor sundalion stin, et dolationem admisero alium patronalus titulum eae multiplicatis practaentationabus per antiquissimum semporis curδum, qui hominum memoriam Moedat s en possessionem immemorabilem : adiasve aemndum juris dispos

sionem: eu praescriptionem immemorabili minorem, Seu qua- ιὶ Rota dec. num. Io. pars. 5. reo. et alibi apud Piloi . de co=ιθον. Patr. allest..66. num. 3o, eι 3I. - 2ὶ in L. viam publicam a. D. de via publica. 3ὶ cad. do Luea de jure patron. disc. 35. Rota decis. 22s.