Commentarium de jurepatronatus Caroli Gagliardi 1

111쪽

II Edragoiaariam , circa uanin nihil innovatum in Padem Synodo. Qilao illegitimus pa malus adquisitiones per viam quoque unionis, ol privilegii apostolici in codem deerolo quum improbasset non modo post ipsius Concilii publicationem suturas, sed

etiam praecedentes a quadraginta a in is citra ς consequenter 'praevias adquisitiones ob complutam quadragenariam praescriptionem ratas habero indicavit a contrario sensu. Xlli. Immemorabilis induellur tot spatio annorum, quot hominum vita sero perdurat: et inducia existimatur quolioseonira lalem possessionem nullus hominum supersit, qui cum ttrarium testificari valeat, ui tradit Glossa si). Quin Tridonlinis Patribus sullicere visi sunt quinquaginta anni in laudato cap. 9: ubi ad probandam Communitalum, ρογ' sonarumque polentium immemorabilem possessionem conlinuatas requirunt praesentationes non minori Saltem, quam

quinquaginta annorum vatis. Quod spalium a die , tu quo antiquior, et prima praesentatio facta sit cum institutione indosequuta usque ad litem supor existentia patronatus conleslatam, fore compulandum observat Vivianus sq). Testes autom de immemorabili deponentes saltem in aetate quinquaginta qlaaluor annorum constitulos esse requirit Rula coram duan. Baptista Coccino. Itaquc de visu , sensuque proprio testificari debent actus possessionis per intregrum Spalium quadraginta nnno. rum 3J. Cujusmodi scientia de visu nequit in testibus inci poro, nisi pubertatem si alligerint, seu ad quartumdecimum aetatisnnnum pervenerint ). XIV. Ad allogandam vero centenariam opus est ostendero

praesentationes continuatas unum saltem supra nonaginta nu-

nos 5). Desectus pnim temporis infra decennium modicus habetur , quum iu juro longum tem iis esse censeatur decen- 1ὶ Glos. in cap. I. dem seriμι. in VI. - a Part. II. lib.

II. cap. 5. n. 96.- η Dec. 345 1 m. 2. Antonius Aug. in ePist. Es Praexcriptionibus num. 26, et passim M. in cit. cv. a. diruiueserint. in VI. - Glos. in cap. I. ver. memoris . . .

112쪽

nium siὶ. Intelligere hinc quiritie valel rent ris immemo. rabili majorem , polentiorisque virtutis liaberi et).

XV. Aliora tamon alteri sero aequi pollet, et ulraque privilegio per Principem ex coria scientia conceSSO aequipar tur 3). seu vita principis sungitur iura dando , aeque ac tollendo. Tribuliquo possessori praesumptionem juris, seu proba tionem lego probatam, quod ad legitima praΟScriptionis requi sila praesertim bonao sidoi, justi quo tituli s4ὶ . enim tamia

temporis allegetur praeδeriptio , cullus 'contrGrla memoriarim eaeistat, necesse non ost requirere bonam sidem , nec litulum praescribendi, etiamsi jus commune Sil contrarium, et contra possidentem , alias detur praesumptio, Secundum Boni- laeti VIII. reuulam 5). 0uemadmodum nec Scientiam, nee pallentiam eorum, quorum interesset poSSessorem eXcludere, neu

goneratim roquisita praescriptionis legitimae. s). XVI. Sano immemorabilis, ot contenaria sino ullo alio requisito praesumptivum sundationis litulum . et magis proficinim, melioremque de mundo praesolari in caussis patronalus s7ὶ. Addout probatum juspatronatus ex multiplicatis pra 'nlationibus per tompus immemorabito censeatur habuisse originem ex fundatione , vel dolationo , ut S. Congregatio desinivit sSὶ uuamobrom ubi summus Pontilax instituat aliquom in bonoficio cum clausula . dummodo constet: Se de Drepatronatus eae fundatione, vel dotalisne, probare sussicii multiplicatas ped

113쪽

lempus immemorabile praesonlationes. Et quotieseumquo po sibilis quovis modo, licet dissicillimus sit litulus aliquis, pro immemorabili nossessione praesumitur de buro ; si impossibilis omnino iam de iuro, quam de laclo ij. duapropter in judieiis

pronunciandum jugiter est pro immo morabili ci centenaria. non aliter, quam pro ostensa justi tituli veritate, seu pro ro notoriar quasi ast yro teste vetustas set). XVll. Possessor hine istiusmodi nullam cogitur aliam ad se ro probationem , quam extremorum suae antiquissimae possessionis. Siquidem onus probandi praetensa possessionis vilia transfert, injicitque in adversarium s3). XVIII. Quoties lamen de viliosa origine , tituloquo inlaeto elaro constiterit, immemorabilis , ot centenaria corruit possessessio M. dui propterea.spalium immemorabilis inchoavit a sententia invalida, et pluries reiecta, manu lentionem haud tu quam oblinoro valuit a Ilola coram Buratio s5), et coram Corro 6). 0b id providi caussarum patroni ubi possessionem immemorabilem , aut centenariam pro se allegaverint, ne plene probaturos considerent, solerter vitant exhibere lituli documenia, ne foveam suis ipsi manibus excavent, in quam ineidant. Quandoquidem possessor titulum invalidum,atque insu Teientem allegans, et consessione spontanea producons laeto suo exeludit praesumptivum stulum bonum, ac meliorem de mundo , quem

immemorabilis et centenaria inducit 7). XIX. Namque praesumptio quaelibet veritali cedere debet S), sic enim divus Augustinus: Veritate manifestam cedaι eonSuetudo verilati. . . nemo consuetudinem rationi, et veritati praeponat: qui consuetudianem rasio et veritas semper e ludiis. Iare, inqnam, et plene

de vilio tituli debelliquere XX.): nam praesumptionem tituli logi limam elidere non valent conjecturae, imperfectaque proba- 1 Piton, alleg. 59 iaee Iros, nair, n, 5 νὴ et 5 r.

114쪽

Ii Stio ij. Isioque sonsu intelligentii sunt se libentes in centenaria inesse praesumptionem juris, et de jure, quae scilicet non admiυ lil probationem in contrarium sa). Aliter quis lol gravissimos

Auctores, ei Rotae quoquo Romanas Senatores modo laudatos, ceterosque innumeros jure non redarguet , quod sibimetipsistam aperte contradicant, modo sentientes probationem vitiosilit uti ad immemorabilem destruendam ad milli; modoque asser mantos nullum dari locum probationi contra immemorabilem, dum ei attribuunt praesumptionem iuris, et deitire nulla contraria probation o olidi bi tomyXXI. Duplex lamon osseelus immemorabilis, ne centenariae animadvortondus est: logitima scilicet praesumptioli tuli do mundo moIioris s3). Quorum alter sero alteri advorsatur. Praescriptio quippe illulum coloratum, ideoque invalidumoxigit ex necessitato: si enim validum possessor litulum ostenderit, opus quid habebit praescriptionens s M, ex quodam volo

Cardinalis Jus liniani in S. Cougr. Coucilio odilo. At manifestatio situli colorali, et invalidi corrumpit immemorabilis, et centenarias virtutem, excludondo liluti boni et validi praesumptionem, ex rationibus modo jam expositis. XXII. Igitur, inquies, quadragenaria possessio utilior, di validior ad praescribendum erit, quam immemorabilis, et centonaria Τ IIaudquaquam. Habens enim pro se immo 'a orabilemniit centenariam possessionem, uti dolecta viliosa origine, lituli quo nulli late prohibeatur ab allegando amplius praesumpsivoli luto prosicuo, poterit sane jus praescriptione quaesitum postulare, et consequi, si concludenter probaverit in iii dicio requὼ sila omnia legitimae praescriptionis, non aliter quam p0ssessor

cluadragenarius. dii ou ergo ad onus probandi extrema in judi- dicio praescriptionis . par est conditio utriusque possessionis. quadragenariae. et immemorabiIis. At vero iisdem extremis pilo ac Ille ne probatis viiii immemorabilis potiorem oggo, ac validic-rem. Iliam quadragonariae, nemo est qui non videat.

XXli I. Quolies aulom volit praesumptis situli perboni orui ex

115쪽

II 6 eontonaria et immemorabili possessione. et nulla' timentur manissislatio tituli vitiosi, o milli sino praeiudicio poterit probatio re- ruisitorum logi limae praescriptionis. Isto casu nihilominus haectio extrema omnino probare debebit in patronalus causa alimgans immemorabilem ex saepe laudata constitutione Tridentini IJ. Alterum seri pluris, neque ac testibus: quod scilicet plures praesentationes , saltem tres continuatae suum s0rtilae sintosi delum : quum enim sine possessiouo praescriptio nou procindat sa), et Tridentinum multiplicatas praesent alii nos in possessione immemorabili requirat, tres utique sufficiunt 3). Alterum testibus solis XXIV): quod nimirum contra talem pomossionem non exiet alicujus hominis memoria in contrarium s4M. Id quo

seri pluris probari non posse palam est. Quare causa ruiu actores probe admonet Genuensis s5J, ut praeter Scripturas quasi possessionem praesentandi asstr malivam pra elarentes producanteliam testes super immemorabili negativa deposituros. 9uod lamen ad centenariam, secundum istud immemorabilis requisitum, seu extremum probare non oportet; sed solummodo paci si eam possessionem, et observantiam ex re iteratis frequenter actibus , ac practon lationibus potissimum in docursit contum prope annorum. Quolios autem in facto desecerit requisita probatio exiremorum , neque immem Irabilis, nee centenaria vim suam obti

. XXV. In sis vero per3onis , seu communitatibus, vel mnisersitatibus , in quibus id jus plerumque eae tigui patronero ius quaesitum praesumi Solet, pleniser et eae Isor probario ad docendum verum situlum requiratum nec immorasti temporis probatio aliter avservetur. quum at praeter re L qua ad eam nece83arsa praegentationes etiam coutinuata , non minori saltem rum quinquaginta ab annorum vatio quae omnes effectum Sortilae Rimi auIhon Uoιs aeripluris proboam

116쪽

p6loules de familiis Ursinorum, Sabelliorum, similiumque . tu

quibus praesumitur etiam patronalus usurpatio IJ. Iteinque Barones, aliosque perpetuam habentes jurisdietiorioin temporalem eo in loeo , ubi patronatus extat set). Probatio aulom im memorabilis hoc tu casu, quemadmodum prnescripsit Tridentinum, pro sorma requiritur, eamque non posse per aequipo,

XXVII. Explorata nuno habentur discrimina inter praescriptionem quadragenariam et immemorabilem, ac centenariam. 0uadragenaria quidem dare patronatum uni, et auferre alteri potest, quemadmodum et immemorabilis: ut superius Oxpositum est num. I. At vero immemorabili generatim per mossum regulae haud recte aequiparatur , ob plures disserentias amodo jam animadversas m . XII, es aere. Virtus enim alterius nouost aequalis omnimodo. Ei quamvis in cap. 1. de praeserim. in VI. alternalive definiatur contra Melesiam militare vel praescriptionem cum litulo . Det tempus immemorabile r atque in saepedieto e . Tridentinas Synodi probetur in patronatu pos- fossio immemorabilis, et per alio nativam alia s scilicet quadragenaria in secundum juris dispositionem, ut supra expe sum est num. V. non inde infertur immemorabilem cum qu dragenaria in omnibus aequari XXVIII. Placita-Patrum Τeiddi itinorum non modo quod ad Praeseriptiones patronatuum, verum aliam quod ad litulossun- lationis, ac dolationis, ab antiquioribus legibus et canonibus. Iiujusque Regni etiam moribus minime dissonara laetio digno- Scuntur ex usque modo traditis Porro S. Regiunt Consilium S. Clarae junctis quatuor Aulis die a 3. Decembris I 738, annuento Rege, declaravit praescriptioni, qua actiones extinguntur, in quocunque Regni soro locum esse oportere, modo conditionibus ab iuro civili, pontificio, ae lege municipali praesti-lulis plene sit confirmata. Et caussae patronatuum , quas nonnisi ecclesiastico judicio dos iniendas aus commune statuit 5ὶ, conlinenter in episcopalibus Regni Curiis cognitae sunt, ac di- εὶ Puleus dee. S7. lib. x: et Paris q, Ω8. - Fin Genueu. In

5 In cap. quanto III. de judiciis.

117쪽

Ii Siudicatae: exceptis dumtaxat patronalibus regiis, et laudatibus . quod ad declarandum tantum , au laudo aduexum esset, necne juspatronalus ; et ubi agatur de universitato bonorum. Idque placuit etiam ambabus supremis Polestalibus si). Cuiusmodi peculiaribus moribus Concilium nullatenus adversatur. Cur nimiem Ilegii olim Magistratus istud I ridentini decretum aegre tulerint, occasionemque dederint Pontificiis Legatis anno I 57o apud Calliolieam Philippi Il. Majestatem conquerendi idem cap. IX. Sem. 25.inter alia minino servari hoc in Ilogno,ut refert B.Chi catellus lom. XVII. Archiv. lit. I. satis non video. Quae enim Comellium sanciuil ad reformandos illegitimos patronatuum abusus,lluri communi, ei rationi consormia esse videntur, praetereaque odiernae hujusco quoque Regni disciplinae jamdiu receptae abriae inolitae. duod ex hactenus dictis eruitur, et magis ex infra i condis elucescel. Sed fortasse illis displicuit sublata Universi latibus, personisque polentioribus praescriptio quadragen*ria, ad quinquaginta annos protracta: iuro an injuria, doctiores diiudicent. duoliescumque in laeto ex personarum, et locorum circumstantiis urgeat contra possessorem praesumptio usurpati patronatus, nonne bona fides inficitur ad quadragonariam necessaria Τ Εi ubi haec usurpationis praesumptio absit, nonne quadragenaria Patribus Tridentinis probaturi Quaestio itaque facti potius , quam juris ost, utra ex praescriptionibus debeat personis polentioribus, ac suspeelis per judicem ecclesia

sticum secundum recentes canones accom0dari.

118쪽

motum datur prisιDylum. VII. Onerosum, et misium poteSt Discopus coracedere. . VIII. Patronatus privilegiaris eo e83us eae mina onerogaffortitur naturam patronatus j illlam tibι caussa onerosa 'raepolleat. IX. Meus , si praevaleat eaugsa gratuisa, et merativa. X. Nominandi jus. Reysius et colloelia et, Unioeractatibus da. Ium Oritur eae privilegio grair s. XI. Propter merita datum prioilegium transit in contraetus

naturam.

Innocentima VIII. XIV. Et Hadrianus NXV. D Tridentina Synodus.

XIX. Itemque privilegia praesentandi ben si rario3. ramuli ita , quam eo in Lodi Ordinario: nisι Regibus raesulta

sint.

XX. Et institutiouos ben Diorum curulorum, quae auι conmιra formam a Conortio alaturum.

XXIV. Multa perpetuo durant. XXV. Pariterque mi ala. XXVI. In dubio praesumuntur realia. XXVII. inleapretanda sunt Daeta montem coneedenti S. XXVIII hiberi debent ab allectant'. XXIX. Et requirimi aeripturam, .eu litterarum e editioncm.

119쪽

XXX. Carum restaurtiuae ecclesiae, vel adauetae dotis in privileum exposita fere debet reri ari. TAXI. Natura pareo tua gratiosi non variatur clausis re rilegii a Vatinis. XXXII. Si Pontis a deolararerit sibi constare de re3taurintione. vel attamento dotis,.non requiritur eae Silae causas verisi alio. XXXIII. bonis eo tessestseo praelato indultaris estolossam fundante patronatus non eae gratia , aed ea j iit, a con

XXXIV. Quemadmodum si commutata defuneti voluntates testatum pium eonvertatur infundationem hen ii. XV. Regulis Caneellaritae asisitur patronatuae eae pri-Wilestis. XVI. Et renoeationibus, ae derogationibus ps Miseris. I. Privilogii vim inesse praescriptioni immemorabili, in superiori cap. dictum est. m. XV el nemo est qui valeat insidiaris t): Innocentius enim In declaravit non esse cuiquam interdicta ,sed competere jura per expressam Summi Pontilicis, aut privilegi fiam principis largitionem, neque ad per immensorabilem pra

Beriplionem quaesita. At vero ficium,ei praesumptum, non autem expressum privi logium induci istiusmodi praescriptio: namquo privilegio expressum, et praescriptio inter Sese contraria sunt . nique insimul in uno esse non possunt: adeoul ingressus unius alterius operetur egressum sa). Quod enim semel meum est, exesia causa meum amplius fieri non p itest 33. Praeterquam-quod' salius orti praescriptione immemorabili patronatum ex fundatione, vel dolatione derivatum praesumore, quam ex privi logio, ob pinres practus ex eo diversimode promanautes. Et Pituit ius censuit allogari posse praesumptum novae dotalionis privilegium vigore immemorabilis possessionis etiam post Concilium Trib

120쪽

II. Expositis itaque litulis justitiae in adquirendo patronatu ojuro communi profluentibiis, dicere par est de gratioso prIDι Apostolici titulo. Apostolidi inquam fili.) olenim primae lantummodo Sedi Romani Ponti sieis contra siqneralia decreta lasosi specialia privilegia indulgere, et speciali beneficio concedere, quod generali canorio prohibetur sIJ. Siquidem canonps dum iuro positivo in Conciliis oliam 0eeumenicis aliquid observandum praecipiunt, sub ea semper conditione Vol tacita . voleX pressa eduntur , nisi auctoritas Romanae Leeleaiae atileri ermetit, prout Gratianus animadvertit 2ὶ. Cujusmodi comitilionein saepenu moro snis de ros malione deerelis Patres t ridentini apertissime addiderunt. Si cui ita suo Pontilax Maximus indulserit patronatum super aliva ocelesia beneficiove, tametsi occlesiam vel capellam, minime laudaverit, uec dolaverit, nec aedili caverit; is patronus dicitur ex prior DPιο, et mera gramtia. seu ex illulo gratioso.

IV. Episcopi vero quantalibet dignitate praediti nulli modo

P0Munt patronatum ex privilegio gratiosum concedere 3j. Ubi Gregorius X in Constit. Lugdunensi voluit universis, et Sin iis praelatis ecclesias sibi commissas . seu jura ipsarum laicis submittere, vel ipsos sint uero patronos , vel nil vocatos earum Perpetuo , aut ad tempus non modi eum sine Apostolicae Sodis licentia speciali, et absquo Capituli sui consensu. Et I ridentina Synodus neminem cujusvis dignitatis ecclesiasticae, vel saecularis quncumque ratione posso patronatum impetrare. nisi proe-vio fundationis dolationis construelionis titulo sanxit si . V. Privilegia avnι leges privatorum , quaδι pG atae leges , ex Divi Isidori doti nilion o 5). Et quoniam docente ruilio s6J : majores nostri in privatos homines leges ferri n9luerunt: id enim eSt privilegium e sic porro cautum erat legilius XII. Tabularum: prinilegia ne irruanto: ut jura non in singulas personas, sed generaliter constituerentur 7). Paullus jureconsultus rectissime privilegium csse describit Jus δinguli