장음표시 사용
21쪽
XVIII Sacerdos Etruscus . Tab. 63--- Rusticus.
22쪽
NTER priscae Etrustorum magnificentiae monumenta sedulo me contemplantem ad se rapiunt Cortonensium vetustissimae, ac nobilissima: Urbis, quam Livius 'inter XII. Etruriae Urbes, & capita Etrusicorum populorum recenset , Augusta Moenia: quae licet irruentium temporum injurias , a bellorum teterrimas clades non effugerint , paucisque in locis pulcherrimam sui speciem ostentem ; tamen& diruta etiam, & collapsa valde placent, ut rudera
23쪽
ipsa, quorum moles integro olim opere civibus prinsidio, atque ornamento, hospitibus spectaculo, hostibus terrori fuerunt, digna sunt ut ab eruditis spectentur, laudenturque. De hujusce inclitae Urbis origine, silmina dignitate, splendore, atque opulentia , quum egerint opulenter clari eius Cives , quos inter honoris, & eruditionis palmam praeripuere nobilistimi Vc-nutii Marchio Marcellus, & Abbas Rodulphinus Romanarum antiquitatum clarissimus Praeses', stupervacaneum est, ut lucem luce augere, & conlustrare, praeter etiam institutum meum, irrito labore coner .
Lapides, quibus Moenia Cortonensia, quae adhuc compluribus in locis perennant , ac perstant , & ipliquagrati si int, constant vero e vivo saxo . Saxa haec portento magnitudinis absque calce simul conserta,& conjuncta sunt. Multa enim duodecim Florentina, ut vulgo dicunt, brachia, hoc est pedes Romanos Circiter viginti duos longitudine sua excedunt; altitudine vero brachia tria : quod quicumque voluerit, facili negotio deprehendet adhibito circino; nam subjecta scala est , cui lapides omnes adamus lina respondent. Eadem Tabula maenia extensa per spatium brachiorum L. representat, quae extrinsecus ad Portam S. Dominici spectantibus occurrunt. Hanc portam im
dicat in eadem Tabula littera A. Eodem ordine, eademque immanium lapidum structura progrediuntur vetustissima moenia a parte B. longo deinceps locorum intervallo . Hisce maeniis sequutis temporibus adjectum est ad colligendas aquas caltellum, quod in eadem Tabula littera C. indicat. Altitudine sua haec Etrusci admirandi operis --nia
caJ Vet. Non. p. r. eap.8. pav67. Vid. in ptiones. Vid. Dissertit. inter Cortonens. Aea-Part.ll. Inseripi. ant. Et r. Urbium in prin- demiae EtruscaeDissert. Iota.IV. cipio ad Cortonenses adlatas antiquas Inser,
24쪽
nia brachia duodecim, vel etiam tredecim equant; sed antiquitus multo altiora futile compertum est; haec enim octo commidorum, si appositorumque lapidum lineas continent. Murus sirperne adstructus alia redolet tempora antiqua quidem; non ea tamen, quum validae res essent Etruriae Urbium, aeedemque opibuS,& viribus florerent. Amplissimorum maenium adlato exemplo , aliae plurimis in locis persimiles rei, quiae adhuc perstantes, conspiciuntur, quae urbem fere totam ambiunt. Miserat, & aliam Tabulam a se accuratissime delineatam , OrnatissimuS Eques Galeottus Coratius Patricius Cortonensis, in qua expre sus cum suis mensuris prospectus maenium Cortonem sium , quae extra urbem ad Portam , quae Colontanun Upatur, tum ad dexteram, tum ad laeUam euntibus sese ostendunt. Sed hanc Tabulam non omnino necessariam duxi ; quum antiquissimorum maenium praegrandes lapides, qui stupersunt, quatuor, aut quimque lineas ab imo ad summum, & in his, atque in aliis locis non excedant, & eundem Etruscae structurae ordinem servent ; adeoque cum adlato exemplo omnino conveniunt. Haec Cortonam, nempe Corythum Urbem validissimam , & munitissimam stille clarissime docent, cujus antiquissimam originem Complures Scriptores nobilissimi, inter quos HerodotuS, aliique plures apud Dionysium celebrant ἔ quae propter originis, nominis , & opulentiae avitam gloriam a Stephano M Mηποπιλις, IDrrheniae Metropolis vocatur.
25쪽
O Mi Nis, & gloriae propagandae cupidi,tate , ac studio adeo Etrusci Lydorum quoque, auctore eodem Herodoto , filii, flagrarunt, ut in magnificis operibus, &praeclaris inventis ab aliis Nationibus sinperari puduerint. Quod attinet ad sepubcra , de quibus sermo , Cortonense longe vetustissimum, quod exhibent hae duae allatae Tabulae, tam pem spicue refert antiqui aevi intaminatum, ac simplex de s , ac magnificentia, ut admiratione potius , quam summis laudibus artificiosissimam Tustanicam struclinram , & Qterctissimi Architecti ingenii prosequi possim. Tota Crypta, sive Hypogaeum sepulchrum, Comstat tantum viginti stapra septem ingentibus lapidibus, absque calce , stitissima compagine invicem inter se consertis, colligatisque, quemadmodum ostendit Tmbula Prima littera A quae Ichnographia hujusce inibgnis Sepulcri exhibet. Hodie ad occasum versus duo tantum laterales lapides C. C. desiderantur. Spectatu digni sunt omnes lapides stalpro expoliti, & hi praesertim adhuc integri, qui totam cameram, sive so nicem admirando opere constituunt, quorum unum stiperne eminentem, tectum indicat littera F. In utroeque angulo portae , quae meridiem respectat clit. B. cum superiore, tum inseriore indicia adhuc apparent cardinum; quapropter ostii seres aeratas fuitie conjici,
26쪽
mus. Parietum lapides ita invicem colligati, ut quadratae sermae sex loculamenta, tria nimirum inferiora,&tria seperiora, intermedia mensa lapidea conticiant, quae Osibariis, sive cinerariis urnis recipiendis ad1ignata fuisse credibile est . Quod autem miror , tota Sepulcri interior area , sive religiosum terrenum littera H ) imitari Christianam Crucem videtur. LM titudine occupat brachia florentina III. supra dim,dium t longitudinem vero IV. Ea loculamenta , seu mavis aediculas indicant litterae D. D. D. His accedunt alia duo singularia loculamenta seperne excisa in uir, usque lateris inferiore pariete , atque in eo quod ad orientem Constitutum est , quod littera E declarat. Ea pariter recipiendis urnis cinerariis seblimioris gradus hominum, quod ab humo honoris Fratia adtolluntur, dedicata mille , si placet doctis viris, non a surde credam. Dignorem, proindeque principem l Cum obtinuisse crediderim loculamentum illud super. ne arcuatum , quod sepulcrum ingredientibus , &Deos Manes , ut mos erat , salutancibus , statim in Conspectum occurrebat , ac sese offerebat, illudque littera G indicatum a me est. Huc usque interiorem Hypogaei Sepulcri Cortonensis structuram contemplati sumuS: nunc exterior dilucidanda, quam exhibet altera Tabula exteriorem
sepulcri hujusce frontem , qua in illud per portam,
Meridiem versus positam , patet ingrestus , denotat littera A; subjecta in his Tabulis stata cum portae, tum lapidum mensuram osten . Lapides , qui longitud, ne Pa totum aequant , & cooperiunt sepulcri Qrniucem , sunt quinque, quos perspicuitatis gratia Barba-rticis numeralibus notis nempe I. 2. 3. 4. s. indicam δqui vero tot punctis distincti sunt, injuria temporum Mus Core. B labe.
27쪽
labefactati spectantur. Num. 6. indicantur praegrandeSitem lapides laterales , qui ambiunt longitudine siua totum 1epulcrum . Num. Z. & 8. stipites, ostium comstituentes, spectantur. Num. 9. Epiitylium, ex integro lapide totum Constans, indicatur. Num. Ita lapis, disci medietatem referens , Claudens sepulcri frontem , declaratur, cui quinque lapides Ernicem componem
In sepulcralibus Romanorum titulis frequens mentio fit itus, aditusque, introitus, & ambitus moenumenti . Aditum habuit se sepulcra Etrustorum ostendit hoc Cortonense . Primum igitur occurrit ostium, & ipsum iubterraneum , quod indicat littera B praestabantque introitum, & aditum ad ipsum se. pulchrum , cujus ostium valvis claudebatur. Ingressi per hoc ostium, viam, sive aditum ingrediebantur,& hunc ipsum sebterraneum, quem declarat littera E. Huic ostio seperiae incumbit epistylium ex integro, ac Elido lapide , cujus longitudinem indicat lita. C. nempe brachiorum Florentinorum IV. latitudinem
braCn. II. Crassitiem vero μ. Hinc inde murus assi
huc superest , quadratis saxis veterrimo opere tam sto constructus, quem monstrat siti. D. Primum igitur figura ipsa docet, vestibulum constitutum fuisse ante introitum in Monumentum , quod & in Hypo gaeo Etrusco Volaterranorum observavi . Idipim &in Romanorum sepulcris aedificatum adnotavit dinctiss. Reinestus . Littera F designat Queam non multis ab hinc annis factam, facilitatis comodique causa ab his , qui subterraneam viam ingredi voluerunt; nam ostium quod in eadem Tab. II. indicatur siti. B. adi.
Q Syntagm. Inscrip. antiq. Clast . v. n. I
28쪽
aditus proibendi causa, recenti cementitio opere saxis obstructum est. Neque vero hoc dumtaxat Hypogaeum sepulcrum apud Cortonenses futile; sed alia etiam eodem admirando opere extructa, constat ex Codice Ms. Rinaldi Baldellii Cortonensis sua tempestate celebris Antiqua. rii , qui nunc apud nobiles Atticotios adservatur. Is igitur, qui scripsit anno I ZO. haec , quae mecum Coemunicavit omni cum laude nominandus Galeotus Cois ratius Eques D. Stephani , adnotavit adlato sepulcro alterum omnino simile sua tempestate adhuc seperesse secus viam, qua itur ad Camuriam: deinde alia duo enumerat, alterum insta Ecclesiam S. Vincentii condutum , cujus rudera adhuc spectantur in agro olivis comitto nobilis Viri Francisci Uagnuccii Cornelii Filii: at
terum vero extare, ubi nunc condita cernitur Ecclesia S. Maria: NOUae.
Adnotat praelaudatus Baldellius , tria haec ΗΡpogaea sepulcra , opere Tuscanico extructa, alteri a me adlato simillima fuisse ; constasse vero haec qui que tantum ingentibus lapidibus egregia arte ad regulam expolius , quarum unus rnicem , reliqui vero latera sepulcrorum quadratae figurae Constituebant. Sepulcrum illud prope AEdem S. Vincentii, & alterum ad Camuciam, Golet sea tempestate jacere dirutum,
fuisseque pene deletum a quodam homine praestigiis dedito, qui in his thesauros se effossurum spopondorat; alterum vero tunc eversem est, quum a Qto Conderetur Ecclesia S. Mariae Novae; qua occasione erutum narrat praegrande dolium fictile . in quo vas aeneum pulcherrimi operis reconditum egregie stubptum, in quo item aliud vastulum aeneum repositum
29쪽
cineribus defuncti oppletum. Memorat etiam ibidem estosta arma quaedam militaria, vascula item non pamca , & sepulcrales lucernas: quae omnia Magno Duci Etruriae dono missa fuere . Ex his igitur adlatis descriptionibus manifestum est , Cortonense hoc Hypogaeum perquaminsigne , quod adhuc perstat extra Portam S. Vincentii, qua to ab Urbe lapide , pro sepulcro inserviste; quod &aditus subterraneus, vestibulum, & interiora ipsa loculamenta excisa in lapideis parietibus, urnis ciner riis servandis destinata , per icue declarant et idque clarius patebit ex schemate Etrusci sepulcri Falariensis a me alias adducto. Sed apud Cortonenses jamdiu ea invaluit vetus opinio , hanc Cryptam olim incoluisse Pythagoram, postquam in Italiam venit, sieculis quimque fere ultra dimidium ante Christi nativitatem, evitata Polycratis tyrannide; quare vulgus etiamnunc hanc Cryptam appellat Ia Lanella di Pittagora, quod supra memoratus quoque Baldellius Cortonem sis silentio noluit praeterire; censet tamen rei antiquariae peritus , sepulcrum fuisse r ita scribens e Percio.
ehὰ quella Cellatia di Pistre antiche, chlamate oradal Volgo la Tanella di Pitagora, doDeva 6sere, co- me ancora orat imosra, una sepoltura anticha, di quella, ches solevano fare a mi Pamenimento deInbtro Redentore Gesu Craso: S massime che a Comtona sisno tronate de Ee attre simili No. Verosimi.
Eus igitur mihi quoque videtur, remotissimis temporibus hoc insigne aedificium pro septilcro conditum futile ; nam & cum aliis Etruicorum sepulcris probe convenit, uti in nostro Etrusco Museo jam adnota
30쪽
ovis simulacrum vetustissimum , atque in ipsa artis infantia consectum extat Cortonae in celeberrimo Etruscorum Acmdemicorum Museo . Facile persuadeo, hoc signum referre posse Iovin SuΜΜΑ-NVΜ , nempe INFERvM , cui Etrusti noctu na fulmina tribuere . Fulmen peculiaris sermae, quod dextera praesert , e genere terrenorum esse videtur;
nam redium tenet svMMANvs Iuppiter'; cum e contra
rio frequentius obliquum teneat Juppiter fulminator, qui in aliis antiquissimis monumentis representatur. Quod vero Tusci Summanum devenerati sint, inducat Mons circa Pistorium, qui eius nomen retinet, di insons Summanus dicitur . Non selum cor ore nudus exhibetur Iuppiter ἰverum etiam imberbis, & juvenili specie decorus. Capilli, retro prolixi, atque intonsi , frontem plexu quodam perbelle coronant. Talis sene fuit Iuppiter
Cognomento Avxva , quem Tusci circa Cempaniae tractum siumma religione adorarunt, una cum Feronia
Virgine, eiusque tutelae, ac praesidio ea arva commemdarunt, ut docet Virgilius r Quis Iuppiter Auxustus artas Praesdet, re viridi gaudens pERONIA luco. Servius in hunc locum, iovEM , eX EO ANXUREM appellatum censet, quasi δευε γῆ, idest sine novacula, quali barbam nunquam rasistet. Plinius vero vult, Mus Core. C a