장음표시 사용
41쪽
Usiroam pallio velatum cernimus praepimguem puerum jacentem in lecto, duobus pulvinaribus innixum . Haec AEnea icumcula adservatur in eodem Corazio Lar rio , nUper inventa in agro Cortonensi , loco vulgo Sepollulia dicto . Mea semientia refert Deum Infantium, vel puerorum praesidem; nescio an eum , quem postea Romani Stativum , vel potius Lallum , vel Rabulinum dixere ς cui, quum pueri primum fari incipiebant, vota , & sacra paremtes facere solebant. E regione vides elegantissimum Deae cubantis fiagillum ex aere quod apud me extat. Pallio caput habet obnuptum: dextera credes tenere anguem; ego potius cingulum agnosco et quae sersitan imago referre potest
Iunonem cognomento clxxiAM , cujus nomen sanctum
habebatur in nuptiis, quod initio Conjugii solutio erat
cinguli, quo nova nupta erat cincta, ut auctor est Fe-uus . Arnobius inquite Cingulum replicationi ciNxia Iuperes. Circulum circumplicatum evidentius adparet ἔnam si anguis esset, in extremo caput ejus non tam exile, sed multo crassius confectum esset. Goriu1. ra
42쪽
BsERvATu dignum censeo alieneum parvum
signum Dei ignoti, in Mus eo elegantissu
mo Academiae Etruscorum Cortonae re
conditum, quod profero duplici schema. te delineatum . Indutus est hic Deaster tunica arctiore, demissa usque ad pedes,
quos lunatis calceis ornatos cernimuS . Caput eius C
Pueri , cucullo valde simili , opertum est , quod stibmento revinctum , inde in duas partes divisum , ad umbelicum usque demissim pendiet e post humeros, quasi scapulare prolixius recidit, integrum quidem, nec dispertitum. Hoc genus vestis quum a servis adhibitum
videam , qui expressi simi in urnis cinerariis veterum Etruscorum, quique Sponsas in pilentis , sive carpemtis deducunt, & comitantur; hac non levi fretus comiectura arbitror , hoc signum referre Deum , in cujus tutela servi familiarum erant; Neque etiam adveriabor, si quis censeat representare aliquod Numen rusticorum proprium ; nam eo modo cucullati rustici exhibenturm antiquis sculpturis , dum ruris opera exercent, ad arcendas pluviae, aeris, stigoris, & caloris injuriam Gorira.
43쪽
Eu vh g taminas fuisse in tutela Iunonis Feroniae', cuius Templum Tarracinae fuit, colligi potest ex verbis Livii , quae Fabretius exponit . Hujus Deae aeream imagunculam , nuper inventam in agro Comionensi vidi in Museo Coragio. Ancilla. rum more, quae in eisdem Urnis Etruscorum ita exhibentur, palliolo, quod totum caput, & corpus operit, amicta conspicitur . Hos , aliosque adsimiles Deos, se vilibus vestibus indutos , eos arbitror , quos antiqui ANCvLos , & ANCvLAs vocarunt, quasi dicas ruinistros ;nam ut auctor est Festus , antiqui anculare dicebant pro minoirare: ex quo Dii Genii servorum, & Juno. nes ancillarum , Anculi , & Auculae a priscis Latinis adpellatae, censentur; desumpto forsitan ex Etruscorum lingua hoc vocabulo , quod alibi diligentius expendam. Hinc etiam eodem Festo docente, anchabrem, mensam ministeriis divinis aptam: vasa quoque aenea, quibus Sacerdotes utebantur anchabria dixere. Eodem Etruscorum exemplo, Vernae Romani peculiarem Deum coluere vERNANvM , suosque etiam nomine donarunt ἔcui aedituum , festumque diem quotannis solemnibus Celebrandum xvii. ML Novembres adsignarunt. Musdem DEI vERNANI mentio habetur in insigni lapide apud Antium eruto, qui .e Museo Albano tranStatum, num in Capitolio servatur'. GorisS.
44쪽
MApus , si Physice consideretur , idem es ac Sol, ejusque lux primigenia, unde vis omnis seminatrix. AEgyptii Hori nomine, eum ita coluere , ut Sacerdotes paterna Sacerdotia accipientes , ei primum ita
tandos este ceruuerint'. Humana autem forma effinxerunt ejus simulacrum dextera tenens Cor.
nu copiae , sinistra vero manu incurvum caulem sust, nens , proprium Vertumni , Silvani, & Priapi', prodibens intentum veretrum mirae magnitudinis. Ex copiae Cornu quidem frugibus resertum , Solis , ac proinde Priapi impetum , ac potestatem in universum orbem designarunt: ex erecto pene vim ejusdem Solis generativam : quae quia est longe maxima , commodissime visa est demonstrari ea membri magnitudine. Priapum varia, ac multiplici specie, pluresque aetatis gradus re, ferentem Antiqui inauxerunt: nunc enim videas fio rida iuventute vigentem , ut in elegantissimo Cameo apud CL V. Marchionem Marcellum de Venutis in agro Cortonensi paucis ab hinc annis reperto ; modo vir, si ; nunc viaeas aetate provecta, vel in senium vergen. te , obducta verpa , seu non ita rigente , ut in nostro marmore: quin etiam, ut ejus occultam vim, & latem tem declararent, tegillo ex hircina pelle , vel pamniculo ejus caput obnupserunt, & veluti Herma incippo Collocatus cernitur . Ante qua simulacrum ara
45쪽
pia referta, atque hirci caput ipsis insidet. Ad custodiam ruris , & hortorum Priapi simula, cra , & ithyphalli ponebantur ex antiquis arborum truncis , vel e ficu , Vel salice , marmore , & argilla confecti. Quo ad pinum qui a latere est, omnibus palam est, pineam nucem apud Veteres fuisse aurei aevi,& felicitatis symbolum; poma quoque majora, dece , pta ex hortis, qui Priapo sacri 1 int, declarant ejus mcunditatem , quia horti numquam sunt sine aliquibus fructibus 3 r immo oleribus ab antiquis praeses , & cini os Priapus additus, propterea quoa horti olitorii cubium , qui uberrimus est in re agresti universa , eius Dei iacunda alacitate adumbratur. Hircus *crificabatur Priapo , di Baccho pertinet id, quod Martialis dixit :ltate nocens rossabat moriturus ad aras Hircus, Bacche, tuistissima grata facris. Quamvis ordinarium sacrificium Priapi fuerit Hidi S , invenimuS tamen eidem aliquando & oves , Asiaes fuisse immolatos; ideoqne Herodotus in Euterpe commemorat, in honorem Bacchi, quod est idem ac
Priapi die solemnitatis Dor piae, Aut uos singulos ad fores aedium suarum sues jugulasse'.
Nunc sequitur , ut & illum paulisper intueamur , qui sacrificium onere. Is quidem pietatem suam testatur ante aram stans , dextera manu pateram libantis more praebem, quae non uti frequens mos est orbicularis apparet, sed ad similitudinem vasis, vel cyaticornei vinum effundentis observatur; ex altera manu ra Cemum uvae praefert. Caput habet barbatum, & calis stratum.AEgyptiorum more. Tres habet tunicas una
46쪽
altera angustior; pectus vero tegitur hircina pelle elegantissime religata , & caput hirci in medio propendet . Vestis haec , quae Sacerdotalis meo quidem iudicio est, nullibi in antiquis monumentis observavi. Ad demissi animi cultum facit, quod sacrificans nud pes conspiciatur ; ita reverentiae causa multis in sacris nudis pedibus incesserunt .
ERINsiGNE est, quod exhibeo , AEneum mmulacrum Herois , galea , thorace , diocreiS armati, jaculantis habitu , quod
olim .erutum Ravennae, nunc extat Co
tonae in Museo Coratio , tum propter magnitudinem, altum est enim peciem unum antiquum Romanum , & circiter uncias tres tum etiam propter Etruscam inscriptionem ιδυποφε , in dextro latere insculptum ., quae ejus nomen facile declarat. Galea altiori tutulo, seu capulo ornata est. Sub thorace fimbriato pendet 1ubligaculum quadratum, quo pudenda velantur. Illud notandum, quod nudipedes hi heroes sculpti sunt. Etruscorum Heroes maxime omnium celebres ,
Halesus fuere , qui sacra Iunonis ex Graecia in Etruriam intulit , quique Faliscos, & AIsium Civitates condidit , quem forte exprimit hoc signum 8 Halesus Rex Veientum , Neptuni filius, Saliorum carmine laudatus, qui Faleriam condidit: Fontus Jani filius, Aunus, A Mus Cori. G laeolusi
47쪽
Deotus , Rhatus et qui , propter insignem in gerendis bellis virtutem, atque praeclara gesta, Etruscorum Imperium amplificarunt , summaque prudentia tenuere, divinis honoribus post mortem culti, & consecrati.
UtpITUM non rude . sed longe Etruscoopere ornatissimum lubet animadvertere in parvis sigillis ex aere, duplici schema te, cum antica, tum postica parte delinea tis , quae adservantur in Meseo Coragio Cortonae , ejusque in agro eruta 1 int. Tres Mimos, sive Histriones personatos representant,
pedibus alatis, vel distortis, inversisque, aci exhilaran. dos spectatores : quod frequenter fecisse Etruscos , ostendit insignis Vaiculi Etrusci pictura apud Dempte rum in Tab. xcviii. , & apud Cl. Mastrium in Museo Veronensi. obscoenam sersitan fabulam agunt, & , ut reor, adulterium . Constat enim Deorum probra speciosiora , & adulteria , quemadmodum illud Veneris& Martis , Sole auspicante, Mimos in scaena saltaile ,&expressiste obscoenis motibus corporis, & gestibus Prior figura iaminam refert adulteram riciniatam, sive capite Cooperto rica et ea virum blando Sestu complectitur . atque ita demulcet, ut eum deosculari se velle videaturr altera figura in medio, est adulter, qui blam ditias respuens , nolle se fingit, refugitque injecta capiti,
48쪽
piti , quod retrahit, dextera manu . Hunc Leno, cum ridicula persona immaniter hianti , post humeros , ut auguror , ad adulterium sollicitat , admotaque manu impellit. Haec, quod plures agerent personae, diserbia dicebantur . . Gorius.
RAECLARUM hoc marmor pugnam inter Leo. nem , ac Pantheram e specu prosiliem tem, Qrsan in Libiae arenis, quod Palma innuere videtur, exhibet. Inter Lucernas a Bessorio editas , Leonem e specu proesilientem cernitur a Jaculatore insequium. De his Jacinlatoribus , qui ex Africa conducebantur, lofluitur Sene-Ca ', quando memorat illos Sullae transmisios a Boccio
Mauritaniae Rege in ludis Circensibus ab ipso editis et Primus L. Silla in Circo Leones foliatos dedit, cum alioquin alligati darentur, ad consciendos eoi migma Rege Boceo Iaculatoribus.
Leo dicitur, λεων, Φου τὸ λάω , Dideo , quod per spicaci prae ceteris oculorum acie polleat. Animalium omnium rex dicitur, propter vultus feritatem, crineS, Caudamque peregregiam , cum qua Consuevere Lemnes, ut Solinus dicit, si per pulverem iter faciant, cam da verrentes pedum sitorum turbare vestigia , ne umnatoribus sui itineris praestent indicium. Panthera ex
Leaena, & Pardo est genita, ita appellata, quod omnifaria
co Num. 31. cx Ia lib. de brevitat. vitae.
49쪽
faria feritate sit praedita, cum nec crudelitatis umquam etiam mansuefacta obliviscatur. Ceterum Leo est animal soli dicatum, hinc inter sacra Mithriaca enumerantur Leontica, sic dicta, quia Mithrae Sacerdotes a Leonino vultu, quo idem Mithra in speleo colebatur , Leones appellabantur . Ex his Leo radiatus Occurrit in nummo Juliae Domnae a Leontopolitis percusso . In alio Caracallae radiatus fulmina tenet apud Tristanum; & in anulo Gortarii, cum globo Cernitur, nullam aliam ob causam, quam quia Sol orbem terrarum radiis suis illuminat, eumque a Gentilibus regi dicebatur ; & in gemma , quam se possidere tinitatur Smetius in Antiquitatibus Novomagensibus cernitur cum spica , quia Sol omnes res calore siro prin
AD EM pura, putaque Etrusca Inscriptio, quae legitur in Chimera Etrusca Musei Medicet, legitur etiam in dextero armo Gryphis Etrusci aenei , quem V. Cl. Galeottus Coratius Eques Divi Stephani ambcitia mecum conjunctissimus servat in , Museo suo , eximiis eruditae antiquitatis monumentis eleganter referto. Hujus praeclari operis ectypum immginem ceream idem ad me misit, ut dum naec scriberem , illam contemplarer . di accuratius incidendam
50쪽
Sculptum est cum rostro terrifico , & immaniter hianti, Cum lingua exerta, cum alis aquilae simillimis, ad volandum expansis, Cum cauda Leonis retorta, &siarsum recurva , ut animalia praesertim ferocia facere solent, si ad iram provocentur. Aures quoque, & cr,nes stipeme arrecti; pedes ad Currendum, mira in eis indita velocitate, feliciter expresse quae omnia semecum significatione Etruscae inscriptionis v MNIT hoc se est rivucviti ad vindictam pronus , sive ad vindictam
Monuit me per Epistolam idem humanissimus Eques Coratius paucis ab hinc annis inventum fuisse hoc perparvum signum in loco dicto si Campactio prope Cortonam ; quare suspicatus stim pro donario Positum , dedicatumqne fuisse in Templo vel Apollinis , vel potius Deae Nemesis, quae Numina Cortonem 'ses praecipue coluere. GoriuS.
RAECLARIGIMA Gemma Plurimi facienda est, Cum peculiarem Jovia Ammonis imagunem exhibeat, nam Caput arietinum prae bet, corpus humanum, dextera hastam, sinistra fulmen e la numismatibus , ana glyphisque operibus, ut plurimum, cerni tur facie virili arietinis cornibus ornata.