장음표시 사용
31쪽
/Nxvst esse vocem Volscorum', qui Tuscorum Coloni fuere. Idem a Livio memoratur : ANXvR fuit, quae nunc Tarracinae sunt. Deinde invst in Volscis brevi receptum es, quare haud facile dixerim utrum ne Urbs Jovi, an vero Urbi Juppiter nomen fecerit. Sed de hoc Iovis cognomine, Vicie quae notat eximius Vir Claudius Dausqui '. GorisI.
O c Junonis simulacrum , uti credimUS, Tusca arte confectum , caetera hujusce generis vetustate stiperatur . Extat in celebratissimo Museo Cl. Equitis Cinragii. Erutum est non procul a Trasimeno, loco Cortonae propriuS, quam
Perusiae proximiore . Iunonem referre auguror , ac sorte Feroniam, quam tum Perusini, tum Cortonenses coluere. Tutulo caput exornatur, collum torque,
tunica scutulis, quasi gemmis , & floribus est distimeta; & circa brachia parvis bullis, vel fibulis eleganter adstricta. Calcei pulcherrimi sunt, quales Junoni Conveniunt, quae ut canit Virgilius incesu patet Dea. Aures grandes habet, oculos quoque , quales Junoni tribuit Homerus, bovi similes. Juno Feronia in tota Etruria, & apud Sabinos, Latinosque populos, Templa habuit longe , latequeiama celeberrima, itemque lucos vetusta religione sa
32쪽
erost quos Cluverius, Fabrenus, & Coradinus ex antiquis scriptoribus luculenter describunt. Duas Edesinsignes recensere libet: illam scilicet, quam in Tu. scia ponit Ptolerrimus, in quem locum petram Samtiam successiste adnotat ejus Interpres, & Cluverius et alteram in tractu Campaniae, in Agro Terracinensii ad Circeios extructam, in qua Juno virgo, quam Foroniam dixere, uti proximo in Templo Iuppiter Amxur, divinos honores, & quidem maximoS, accepere. Meminit hujus AEdis Feroniae Horatius ', Plinius 3,
AEc imaguncula aerea haud facile dixe.rim , an Junonem referre possit. Hanc lubenter profero e Museo Coratio, ut
Deam cernuo corpore essictam , atque Etrusto augustiori diademate coronatam, consideremus . Inventum est hoc pe
parvum signum in Villa Tadet Orselli Patricii Core nensis in loco, qui vulgo it Campaccio vocatur. Juno tota Etruria maxime erat culta Dis, Hera, ab Etruscis dicta, cum corona radiata , bullis, armi, iis, inauribus ornabatur; quandoque ejus diadema dinplici ordine distinctum cernitur. Cupra etiam Etrusco nomine vocabatur , & Sospita, sive Sispita ; Tem plum insigne apud Lanuvinos extabat, cujus ingemtia
33쪽
tia rudera adhuc cernuntur, ibi Virgines serpentibus in Templo asconditis escam pmbebant. Sed quid plura cum in Etrusco Musseo omnia quae ad Etruscam Junonem pertinent satis stuperque explevimus.
Uphici aspectu delineatum exhibeo aereum Bacchi simulacrum , humana specie , grandibus Oculis, prolixa barba, & cm Iillis , atque taurinis cornibus insigne .d ipsum asiervatur in Museo Coratio in nostra Urbe , traduntque in agro Co tonensi erutum nuper fuiste. Magnificum Bacchi Templum apud Cortonenses fiuis Ie conjicit Cl. V. Marchio Marcellus Venuti Eques D. Stephani, & Patricius CO
tonensiS , ex marmoribus , marinoreisque columesS magni pretii, eximiaeque pulchritudinis, quae visuntur in loco , qui etiam nunc dicitur Farneta et Verum quamquam non negem Templum Baccho sacrum ibidem elle potuisΙe; vero similius tamen crederem, id nomen aliqua in parte corruptum indicare Fanum ARNAE Deae veterum Etruscorum , quod eo in loco Cortonenses Condidere. Cornua Baccho veteres dederunt, vel ut indicarent summam Vini potentiam , vel quod audaciores fiant ebria; vel etiam, ut parem cum Sole igneam ejus naturam declararent . Alia etiam adduci potest ratio;
34쪽
siquidem plures Bacchi memorantur, de quibus eruditissime diueruit vir celeberrimus Matharus fgyptius'; tradunt tamen Bacchum ex Jove & Proserpina, sive Cerere natum, primum ad aratra boves iunxisse , quum manibus hominum priuS terra exerceretur , & alia ad agriculturam pertinentia Commentum esse: quibus beneficiis mortales devincti eum consecrarunt; atque ejus imaginibus cornua addiderunt , ut aratri inventionem indicarent. Haec inventa Bacchi, qui est ipse Osiris AEgyptio. rum ,summis laudibus celebrat Tibullus'. Etrusci, AEgyptiorum exemplo, Baccho cornua tribuere, ut cernimus in nummis Megarensitum in Sicilia; at in nummis Oscoerum, Civitatumque Etruscae originis, ut Campanorum, Atellanorum, Nolanorum, Puteolanorum, Calenorum, Suessanorum , & Calatinorum , Tauriformis sculptus est Bacchus praeter faciem, Ebonis nomine. risS.
AccMuM Etrusci adeo venerati stat, ut innumerum Deorum Consentium quod nec Graeci, nec Latini fecere ) retulerint. Si, quidemBacchus hederacea corona redimi tus , sceptrum, sive hastam dextera manu gerens sculptus est. Credibile est Etruscos censuisse eum unum esse e novem Diis, qui, ut docet Rimus ex libris Auguralibus veterum Etruicorum,emit-rius Cori. D tere
35쪽
tere fulmina credebantur r hi vero Dii Maximi, & Consentes fuere. De Bacchi cultu apud Etrustos, post dii, gentissimum virum Philippum Bonarrotium quamvis pauca mihi dicenda superiant; scribendi tamen occasionem praebet hoc insigne, & elegantissimum simulacrum forsan ab Etruscis Sculptoribus consectum. Vultus Bacchi ridentis specie, egregia arte expressus, ob quam oris hilaritatem M νηίμον', vel quod stulto similis rideat, in vindemia musto, & ficubus illinitus,& minio, Mορυον eum dixere, virum referre videtur; ideoque ejus caput hedera ornatum, capilli etiam breves s int, quales viris conveniunt. GoriuS.
Upis , cophinis, Corbibus, omnique comparata 1upellectile vindemiali , priorem caeteris curationem vindemiatores habebant in uvis eligendis. Racemi in lacu ubnario pedibus calcati subjiciebantur , ut mustus eXprimeretur: quae omnia in rimmo marmore exhibentur. Romani celebrabant vinalia,& vindemialia r quo Festo novum vinum degustatum Iovi libabant; & omnium quidem nationum consensu tempus vindemiale exactum legitur singulari ostentatione hilaritatis, & rusticorum e lacu torculari exilientium,
36쪽
ex cito quodam impunique fervore laetitiae. Modo osterunt se nobis Satyrorum imagines; Satyri fuerunt Bacchi comites, & ministri: οἰ Δι-- Θεω--ες οἱ Σατυροι dicit Lucianus QU ο σεως. Atque Strabo' inter Bacchi ministris numerat Silenos, Safros, Bacchas , Lenas, Thyas, Mimallones , NHadas , Nymphas, Tityros . Eorum varium habitum Q amque describit Nonnus'. Satyrorum enim varia fuisse genera jam annotavit Jul. Caesar Scaliger. Vides enim in hoc marmore potius Faunos, quam Satyros, cum non sint capripedeS. Audiamus L.
Haec loca capripedes Satyros, Nymphasque tenere, Vinitimi gunt, ae Faunos sise loquuntur: Vides hos Faunos auriculatos,& pellibus hircinis ornatos. Jam si quaeras quid Fauni cum Baccho i scias quidem, aeque & Satyris, Faunisque aliquando, ac Baccho ipsi,
primitias uvarum fructuumque oblatas esse ; quibus optime conveniunt ea quae protulit Ulpianus' hoc est . Qui Bacchi Vesum celebrant, imitatione comitatus effugid celebrant : alii Satyrorum , alii Faunorum , alii Bacchantium, alii Silenorum habitum imitantes. Item& Plutarchus Τ πῆι φιM σῶα judicat, Bacchanalibus homines aliquando personatos incessisse. Farmina stans in basi corona ornata, uvae racemum manu praebens, vel Dea ipsa est Vindemia, ornatissimo lebeti proxima , ut facilius invocaretur ad uberiorem Ductum reddendum, vel Venus etiam esse potest. Cum vinalia essent duplicia, altera vinis degustandis xu. ΚαMartias cum vina pura sunt: quo die Jovi novum vinum libare mos est , quod ex dolio haustum calpare ex, mebant. Altera, quibus Flamen Dialis vindemiam ainspicatus
37쪽
spicatus maturis uvis, vinum legere, & vindemiam neri jubet, quibus diebus agnam Jovi immolabant, interque caesa, & porrecta vinum legit, quo tempore ex Fano Veneris vinum assatim effundebant. Praeterea suerunt Rustica vinalia , quae Veneri dicata erant, ejusq. tutelae olitores addicebantur , quibus diebus erant feriati, & tempestatibus leniendis solemnis habebatur , qua novum vinum in Urbem ferre, & in cellis vinariis condere asiuerant: Apud Tusculanos lege caintum erat: De quis novum vinum, antequam vinalia calentur, in Urbem inveherent, atque vino, & novis frugibus, antequam Sacerdos Veneri libaret vescinoni licebat ε.
Οιυ Mus hic Lectorem morari ad omnem veterum Bacchantium , & Orgio rum excutiendam historiam , utpote in hanc rem copiosius exponendam non pau ci jam operam collocarunt. Neque enim obscura esle possunt,quae de hac parte fabinlota sapientiae ex veteribus collegerunt Natalis ComeS, Alexander Rosseus, Banierus, Ger. Jo. Vossus, Bochar S, Jo: Nicolai, Jacob. Herens chmidius, Christoph. Neamder, Gyraldus, Dempsterus ,aliique plures. Vestitus Mochantis tantum oculos nostros paulisper moretur; Ba cham
38쪽
Chans nempe conspicimus exerto pectore , & brachiis, solum ad humeros caprina pellis pendet , veluti antiquorum tigillum: Equidem in monumentis antiquis sipe videas Bacchantes seminudoS, aut hirsutis vellibus, pellibusque circumdatos. Ovidius Graphice nostrum Bacchantem describit': Vite caput tegitur ; lateri cervina suifro Dellera dependent. Atque ita apud Nonnium legimus alium Bacchantem habuiste in pectore tegumem tum pantherarum, alium supra corpus pelles Hiunulorum. Haec vestiS tamen erat propria praecipue Satyroerum , Silenorum , Faunorumque , cum cetera Bacchi cohors haud raro etiam purpureis , & sericis , Dinicoloribusque, & aliis mollioribus vestibus incesserint, Atatarint. Sic etiam apud Euripidem Pentheus imitaturus , & exploraturus Bacchum Bacchantes iubetur indu re βυοσιας , , b sinos peplos, &---μe, peplos
Nescimus quare mira, & insolenti interpretatione tologiam Bacchi, sive Liberi, non solum ad No chum, sed & ad ipsum Christum humani generis Sedivatorem nonnulli accomodant, eo quod illius Liberalia in mero primum vino, & thiasis celebrata, typum dumtaxat gellerunt Liberaliorum , quibus toti generi humano Christus, verus Liber, idest populorum printector sanguine suo vitam contulit sempiternam . Huc etiam pertinet , quod ex Bolduco animadvertit Zimmermannus', cum hic similiter primum Bacchum dixerit fuisse Noactum , secundum Bacchum Melchis decum , & nescio quae spica Mysteria SS. Eucharistiae ibi quaesiverit.
39쪽
DNEREM, ac imitant Murciam resert pe parvum aereum simulacrum elegantissimum , a Tusco artifice, ut reor, pereXLmio artificio exculptum , quod extat in Museo Coratio; eaque in Urbe inventum est , una cum aereo Gryphe Etruscis si teris inscripto, qui etiam in eodem Musto adservatur equo monumento duplici schediasmate expresso conj, cere possumus, Venerem & a Cortonensibus praecipua relisione cultam fuisse. Venus Murcia, me φιυς, thalami amica , ut videmus , iacens emcta est , ac dor'miens , totoque corpore nuda ; nisi quod amiculum velat dextrum femur , & crus , & sub reliquas partes insternitur , Capilli in fronte concinne dispositi, post terga seluti visuntur . Caput exornat galericulus cum praealto tutulo , esto atque in anteriore parte miteblam , sive diadema eximium frontis decus : cum alis utrimque quasi ad volandum expansis . Describitur a Pausania timulacrum Veneris Moli ους Asorphus apud Lacedemones', quae sedere videbatur: habebatque in capite , galericulum , & pedes compedibus asstrictos et quibus innueret erga viros suos , firma fide Conjuges esse opportere . Faciei habitus , & venustas oris , quae de ejus impudicitia , ac se a reseruntur . quodammodo mirifice confirmare videntur, nihil enim
quod facere, aut pati turpiter posset Demina infectiam reliquisse dicitur.
40쪽
E M hic incognitam praebemuS cum mon stroso corpore, sigillum aheneum, inuem tum in agro Aretino , quod nunc adser vatur in Coratio Larario. Pectus, Etruς Co more, strophio, nempe fasciis pectoralibus , seu vittis decussatis decoratur . adstringente eos fibula in medio . Incertus etiam ha reo , an dicam Nympham A farinam. Crediderim p tius Terroirem, quia tunica siuccincta est; nam Martini Dii , Deaeque nudo corpore repraesentantur. Crura ejus in Draconum capita, quae manibus complectitur, desinunt et quae eriam cristata, & barbuta es icta stat. Draconum cristas , qui viderit, neminem reperiri n tat Plinius ' . AEthiopes Dracones cristatos notat Juba apud eumdem Plinium describitque AElianus cum barba densa , Sc crista ': quod genus Draconum haud incognitum Etruscis futile hoc Etruscum signum . ostendit. . . AEpyptiorum, Etruscorum, Graecorumque Hiero. Phantae , ex quibus religio ad Romanos transiit . Anἀgues salutiferos esse Genios , fortunatosque putarunt , prudentiamque illam portendentes, quae cum ad bene agenda omnia, tractandaque Divinae sapientiae lumine dirigatur, fons est etiam uberrimus, unde Fortuna, &Pax, rerumque copia, felicitasque climanat. Gorius.