Museum cortonense in quo vetera monumenta complectuntur anaglypha, thoreumata, gemmæ inscalptæ, insculptæque quæ in Academia etrusca ceterisque nobilium virorum domibus adservantur in plurimis tabulis æreis distributum, atque a Francisco Valesio roma

61쪽

EREs a gerendis frugibus dicta inspicitur sedens ad stabilitatem indicandam , sinistra manu vestem sustinet, frugesque deXtera .proferte profecto siub hujus numinis imagine veteres Terram frugis rentem coluere ; idcirco Ceres Θυς Dea Terrefris appellata , ac in ejus honorem sacris, cia hoc nomine constituta sunt ab Hermionensibus', illique Templum apud Lacedemonios dicatum 3: ades enicium ante Cererem providum illud animal formica , sive quia haec frugilega , & granifera didia fuit a Poetis' , seu quia , cum Soli in Isthmo immolari soldiret apposita est pro Solis symbolo , qui siub Osiridis

nomine putabatur terram faecundam reddere, apud eOS enim ' qui Bacchus , & Liber Graecus, Osiris erat ; ac Ceres Isis; existimabant autem Osiridem esse Solem,aC humorem aquarum, Isidem autem Lunam, & siccitatem terrestrem, unde Isiaci Sacerdotes in annuo Deae luctu ob deperditum Osiridem descendentes ad mare, CXClamantesque inventum numen, tellurem frugiferam aqua per dicebant.

62쪽

MERCURIUS

TABULA XXXI.

Est cust Ius loquelae, & eloquentiae praeessse Veteres commenti sunt ; ideoque ei linguae sacrae erant, ipsiamque Cum alato petaso representabant, ut volucrem signarent sermonem, qui e parte capitis proeficiscitur ; licet aliquando cum simplici galero , ut in altera gemma, & in nummis Gentis Afrae niae '; addidere aurea peditibus talaria, quibuS per ae ra ferretur, idque, ut Phornutus ait, congruenter H mero , quemadmodum Docavit Derba alata. Laeva imspicitur virga sustinens , quam angues mutuis neXibus Circumvolvunt, qua re innuitur eloquentiae vi, etiam esserorum concordiam ferit; innititur hac parte cor-POriS quadratae columnae', haec nempe eidem uti vim rum Deo , ipsius superaddito capite dicatae erant , az

Iermae de illius nomine dictae. Sceptrum , sive has amaenet, de qua haec Justinus t Reges holas pro daadmmate habebant, nam ae ab origine rerum pro Diis immortalibus veteres hasas colehant , ob cujus rei, Rionis memoriam adhuc Deorum smulacris hastae a m

63쪽

T A BU LA XXXII.

V v E N I L i s Mercurii emgies insculpta hic visitur , dextera caduceum gestanS , ad ditis praeterea Gallo , ac testudine ad latus positis. Cur ei gallus a veteribus fue

rit adtributus , non una ratio assertur ;is enim cantu mane Solis adventum num

ciat. Fortasse etiam, quod sepe antiqui ex ejus cantu tempestivo Gustarum rerum auguria capiebant , ex praematum autem , aut tardo contraria praesagiebant. Ita enim Balotii nobilem illam Leuctricam victoriam de Lacaedemoniis reportatam praesenserunt, praeceden ii nocte tota gallis concinnantibus; nam gallus a rivali

Victus, conticescit, & aliquo loco se abdit; cum victoriam Obtinet, prae laetitia gestit, cantuque ubique suam victoriam praedicat. Testudo vero eidem , ut Lirae inventori , adscribitur: Idcirco apud Apollodorum legitur , quod Me Curius , qui Apollinis boves pascebat , furto abactis Inde in Callenem fesinanter proficiscitur, pro antri ostio depascentes totudinem invenit, qua perpurgata, S abiersa super ejus tota nervos ex mactatorum boum intesino confectos tetendit, ae Loram conjicit.

64쪽

IN CORNEO LATABULA XXXIII

Aas altera hastam fert dextera , clipemque sinistra incumbit, qualem descripsit Homerus clipeiferum, hasaquepotentem Martem vocans. Ab Antiquis effictus est ferox, atque hellicosus; ex quo discimus bella plerumque nasci ex cupiditate Regnorum , ac divitiarum ; armatus quoque effingitur , manu hastam, atque flagellum gestans, eumque inte dum equo, interdum curru imposuerunt. Homerus ejus currum a duobus equis trahi dicit, quorum unus Temror, alius Timor appellatur. Alibi non equos eos vult est e, sed comites ; quibus etiam Impetum, Furorem, ac Violentiam adiungit ; quod Statius ' imitatur , cum Martem inducit, ad dissidia in duos fratres Eteoclem, ac Polynicem serenda proficiscentem; posteaquam ejus arma descripsit, thorax auratus, ac terribilibus, & se mitiandis monstris refertus, clipeus luce sanguinea subgem , eum circumstare Furorem , & Iram ἱ equorum fraena Terrorem moderari; Famam omnes praecedere, tam veri, quam falsi nunciam ; nam ea ex levi inter, dum rumore Oritur , quod paulatim crescens , Omnia demum loca complet: Homerus eam Jovis nuntiam

vocat.

Valesus. MARS

65쪽

MARS

INCIS. IN GEMMA VULGO GRANATA

ARs, tamquam supremum belli numeri exprimens sinistra hastam puram , de X-teraque fulmen gerit: ac profecto fulmen, vim illam bellicam significat obvia quae-Que prosternentem, idcirco Belli fulmina summos duces Poetae dixere , sic Virgilius : Duo fulmina belli Scipiadas appellarunt , eo demque modo Alexandrum Lucanus', qui tamen potius ad damna, quae ille Asiae intulit, quam ad misit, rem invicii Principis virtutem respexit

Macedonum Ines latebra ue suorum Deservit, victa ue patri despexit Athenas Perque vine populos fatis urgentibus actus

Humana cumfrage ruit, gladiumque per omuel exegit gentes, ignotos miscuit amueS, Persarum taphratem, indorum fanguine Gangem T rarum fatale malum, fulmenque quod omne Percuteret pariten populoS. tum potentiae, ac victoriar signum, veteres fulmen Pu'tavere ; cum enim Mithridati adhuc infanti fulmine incens cunae filii lent eo intacto, adultoque sagittae, pha retra dimilia, magnam ei fore in rebus bellicis potentiam Augures praenunciarunt ); & Baccho contra Indos

66쪽

BACCHUSA NUTRICI ULNIS ELATUS

TABULA XXXV.

Asprust in fabulis , sicut Mytologis palam est , Bacchum a Musis Nyse , quae Urbs est in India, fuisse nutritum , atque educatum ; a qua aliqui volunt, eum cibctum esse Dionysum. Alii asserunt a 'mphis educatum fuisse; sed S. Muta , quae saepe aredem cum Nymphis siunt Dionysii nutrices fuisse perhibemus . De Bacchi primordiis Virgilius ' cecinit, a duobus Satyris, ac Nympha quaepiam elatum, quod forsan in

nostra Gemma exprimitur; qui cum in antro quodam dormientem , atque ebrium deprehendissent . prope pendente Cantharo, propriis cum sertis, quae ex capite delapsa erant Colligarunt, asportaveruntque. Ex hac fabula ductus Amphitryon Athenarum Rex, ut Athenaeus referi , didicit , aquam cum vino permiscere ; quod quidem inventum maximam attulit mortalibus utilitatem ; quare ei in Horarum Templo aram posuit : hae namque cum sint anni tempora, vitiaugumentum, ac fructus praebent, Propo aram Nymphis dicavit . quod admonebat vino temperate utem dum : Nam Nymphae pro fontium, ac fluviorum aquis capiuntur , quae ad potandum sunt idoneae ; sed dirutius in his immorari 1iiscepti non est instituti.

. . - ' Venulus.

67쪽

VERTUMNUS

INCIS. IN CORNEOLA. TA BU LA XXXVI.

ERTUMNUM , alterum veluti Protheum , in multas sese formas vertiste putarunt Veteres Fuit autem antiquus Thuscorum Rex, qui ob traditam pomiferas arboresserendi rationem pro Deo cultus est, hortorumque Cura ei attributa; ejus simulacrum in vico Thusco ' Romae ad Velabrum politum erat,

illique Vertumnalia fies a mense Octobri celebrabantur, A ad ejusdem aram Hic dulces cerasos, hic autumnalia poma Cernis, Soesivo mora rubere te. Disitor hic fomit pomosa nota coronatam pirus inruto stipite mala tulit. Vertumnus etiam Deus humanis cogitationibuS praepositus credebatur, quique diversas formas induere Veteres dicebant, sicuti di homines subinde consilia miniant . Aliqui eum anni Deum putaverunt , qui juxta tempora, varias sumit figuras; atque ideo ejus natura cunctis figuris est opportuna, ut Propertius de eo' dicit, cujus descriptio elegantissima est. Valesus.

68쪽

HERCULES

CERBERUM DOMANS 4 Z

IN CORNEO LA

TABULA XXXVIL

E Cerbero nota est Fabula: Hesiodus ei centum capita tribuit; eumque Plutonis ostiarium appellat , eisque blandiri, qui infera loca ingrediuntur, Sed remeare gradus Hoc opus, hic labor es 'nam qui egredi student , continuo ab illo Corripi, adique devorari dixit; quod quidem ejus nomini congruit;

nam Cerberus, quali 'utigri'ος, hoc est carnem Dorans dicitur; inde aliqui per eum terram significari dixerunt, quae cadavera vorat, atque conficit; huic similis erat quidam Eurynomus, de quo ex Delphicis interpretibus Pausanias scribit ', ipsum inferorum milie daemonem, ut mortuorum carnes abstumeret, ita, ut ossa lummo-o relinquerentur; colore erat inter caeruleum, & nigrum medio, quales Muscae esse solent, quae carnibus insederint; dentes ostentabat, vulturis erat shbstrata pellis. Quidam censerunt, Cerberum nostrum hoc corpuς referre, sicut enim insernum adeuntibus se mitem ostendit, ita &hoc se praebet facile, atque obsequens iis qui genio, ac voluptatibus indulgent; item non secus, maximum face sit negocium iis, qui a vitiis ad virtutes deficere volunt, atque ille in eos insurgit, qui ex inferno ex ire tentant.

69쪽

Ad hanc fortasse . signiucationem Virgilius re spe xit ' cum fingit, belluam hanc AEneam, hominem scilicet omnibus virtutibus insignitum, primo ingressia allatrantem ; quod contrarium Videtur iis, quae de eadem H siodus,aliique scripsernnt; tui volunt eam ingredientibus abblandiri, sed nihil esst inter eos discrepantiae, si rem suis momentiS Velimus eXpendere, nam qui ad inferos descendit, hoc intellectu, ut vitiorum camo sese ingum, tet, is Cerberum in aditu ostendit , qui miris modis ipsum demulceat, hoc enim corpus animi libidinibus magnopere acquiescit, ac oblectatur; quod tamen acriter reclamat, si quis a tantis sordibus resilire velit; hinc. Hercules bellum in vitia movens Cerberum domat.

HERCULES

TRIPODEM AUFERENS

TA BU LA XXXVIII.

N gemmis fabulas quoque sculpsisse vete

res Tuscos artifices Scarabeum ostendit.

Cernitur Hercules currenti similis , qui Delphicum tripodem in humeris deferenS, insequentem Apollinem retortis oculis res picit, clavaque siublata, necem minitari videtur. Apollodorus narrat , pugnam HerculiS cum

Apolline ob tripodem raptum, Jovis fulmine dirempta fuisse A. Venienti ad Oraculum Delphicum Herculi Am-

70쪽

phitruonis filio, tradit Pausanias ' Xenocleam Dei intem pretem responsum dare recusasse, quod caede Iphiti erat pollutust ideoque sublatum e Templo tripodem, idem cutem asportasse Phenaeum Arcadiae, Cepit seque reddere responsar demum reddito tripode quidquid volebat a Xenoclea didicisse. Tripodem Delphicum quomodo Etrusci express rint, ex nac rarissima gemma, quae extat in Museo Coratio discimus . Observanda est nota Astri , quae cum in medio tripodis sit apposita forsan ad Apollinem referri debet. GoriuS.

LEO NE MEUS

INCIS. IN CORNEO LATABU LA XXXVII L

NTER Pythagoreorum opiniones ea fuit, Luna alteram Terram esse, ac animalia decies quinquies nostrorum magnitudinem stuperantia alere , atque ' τ λ-- τ

maeum illinc decidisse fabulantur in He culis perniciem, & ad inferendam vastitatem a Junone immissum, verum immanem illam, ac invulnerabilem belluam idem Hercules , iubente Euristheo clava comsecit , unde Iuno apud Senecam exclamabat Sublimis alias Luna concipiat feras postea locatum inter astra leonem finxere in memoriam Mus Core. N pr,