장음표시 사용
41쪽
hunc in modum destingunt, & dicunt Homines, &an A' setos dupliciter posse considerari. Primo, quatcnus media sitiat ad illum finem, uena Deus in ipsis intendit,scilicet,ad gratiam,adque gloriam, & sic verum est, prius esse a Deo volitum,& intentum sinem illum, id est, il-
tam gratiam,& gloriam, quam intenderetur eorum esse naturale, uia ius in intentione est finis, quam media Secundo considerantur homines,& Angeli, ut subiectum,& veluti causa materialis predestinationis,.5 gratiae,& gloriae. Et tunc prius intenduntur, & prouidentur
a Deo quam eorum gratia,& gloria in tendatur. Sed pladosirina haec recidit in Fece Ontem a me impugna d tam, te genere causae maloeialis, & finalis, & ideo similem habet impugnationem. Cui addiderim,ipsos homines,& angelos,& totam naturam in intentione Dei, de qua solum est scrino,nunquam posse considerari, nisi vi media ad tae supernaturale,licet in seipsis optime considerentur secundum rationem subiecti,& causae materialis. Et ideo in diuina mente semper habent fieri,atque
dispon post decretum de gratia,& glori idest,post praedelfinationem. 3.Explic.no. Alii tertio, firmare nostram sententiam contendens: μίς-- tes iam plane videntur infirmare , atq; adeo eorum ex- Cplicatio prius a nobis infirmanda est.Dicunt, distinguendum esse ordinem intentionis ab ordine executionis, &dicendum, quod ordine intentionis priora quidem suntii supcrpatur illa, quam naturalia, ordine vero executi nis oppositum accidit.Haec quidem doctrina verissimain, sed ad propositum satis otiosa. Quis enim unquam
dubitaui ordine executionis, priorem esse naturam, i a
grati in rum prius Deus condiderit homines, & angelos,& posterius,si non temporei saltiam natura, gratiam
42쪽
De praedemnatione. . ratis,& supernaturalia dona concesserit Z Solom ergo lo- imor de ordine intentionis,& de hoc dubitamus imo iam asstrimus, hunc Deum seruasse ordinem in rerum di sposition ut prius voluerit diuina, &supernaturalia,
Ali j quarto loco distinguendum putant,inter scientia 4
simplicis intelligentiae,quae ad quid litates rerum,abstrahendo ab exilientijs terminatur:& inter scientiam vis orata, triae ad rea iam facias,iam presentes,&existentes re fertiar. Et dicat,quod licet secundu scientiam simplici; intelligentiet concedi possit, incarnatione, &prede in n tionem priu; fui se a Deo cognitam, & volitam qu in cetera: at per scientiam visionis, in qua de existentilare-.rum agitur,cum suis circunstanti js,& conditionibus,modisq; particularibus ectendi,prius visum est uniuersum, prior totus ordo natur prior permissio peccati,iosumq: peccatum,quam Christi,& nosti a pride tinatis.Sed nullus ect , ut non videat distinctionem hanc in pr ceden- - Θ tem solutionem vergere,& declinare. N a quod hic dici de ordine scientievilionis,ibi dicebatur de ordineexecutionis, scietia enim visionis res in executionei a facias,ti existentes presupponit. Et sic secudii istu ordine, a C hil retulerit prini a e se naturalia:na in intentione,& voliti ne Dei, de qua in presenti tantu est sermo,supernatu- ratias mi priora Sed de hocscientir visionis ordine, aualiter intelligendus sit,sermo iter i mihi habendus est in . fine quqstionis: nam eatillino etiam in hoc ordine priora ege supernaturalia quam naturalia. 1
iv Cliniti,& no ira, seu ordo gratiq sit finis recu omni i crcinarum , dicunt, prim quidem a Deo intentam filiis Ieraanat alia uniuersitarcii Psalmi totaindri' de te
43쪽
& absq; aliquo ordine ad bona gratiae, & predestinatio- Anis. Et deinde in alio signo volitum fuisse a Deo totum ordinem gratiae,&praedestinationis. Sed deinde in tertio signo creaturas omnes,& rerum naturas, quas iam in primo signo decreuerat condere,deinde,in quam n hoc
tectio ordinase,& direxisse in Christu,& predestinatos, tanquam in sinem. Et per hoc vere dici Christum, &praedestinatos rerum om nium finem,& omnia dici in R imi ad illum Sed sine haec explicatio,licet sit hominum destissimorum,mihi nunquam placere potuit:imo semper plurimum displicuit. Sienim dicamus, creaturas noex prinaqua sui conditione, secundum quam creatus est B. mundus,sed solum ex secundaria rerum ordinatione,iactas fuisse propter Christum, & pr destinatos, non satis
saluantur dicta scripture,aferentis exer ssissime,omnia propter electos,& propter Christum iussi odita, ut validit simis argumentis demonstraturus stim statim. Sed dicunt isti Propter Christum,quatensis Deus est, condita quidem suis eomnia, prim a sui conditione, non vero quatenus homo est Sed liqc etiam loquutio impropisma est,& contraD.Paulum esse videtur, ut iam ostedemus. Ergo ad nostrarum conclusionum probationes deueniamus. CVIII. LI IS itaq; nostre sententi explicationibus resutatis, stimoniis prima eius probatio desumitur ex optimis D. Pa liprpta li testimoniis,quorum primum es quod habetur i COH Vr psi rint s. Omnia vestra sunt,sive Paulus, siuwephas,si ue ' Apollo siue mundus,sive vita fue mors,sive pr senii , ' ς' - 'a' siue statura omnia vestra stat vos autem Christi, Chri stus autem Dei Ecce v bi, qua ratione Christus dicitudeste Dei,&predestinati dicuntur esse ipsius Christi, e
dem ratione Oinnia naturalia siue Pretentiaisiue futura, suet
44쪽
ri sue vit siue mors,dicuntur esse praedestinatorum. Sed
sic est quod ideo dicitur Christus esse Dei, & electi dicuntur eae Crhisti quia Deus est finis Christi, & Chri
stus electorum, idest,quia Christus ordinatur in Deum, tanquam in finem,& electi in Christum tanquam in si,nem:&,nisi eget ille primus finis,ldest,Deus,velmanisei tio gloriae Dei non esset Christus, &,nisi esset Christus, i non essent electi Erpo omnino eadem ratione creaturq, ideo dicuntur esse electorum,quia sunt propter electos, di electi sunt finis earum, & sic nisi essent futuri electi,
non essent naturae creaturarum. Ex quo tandem sequin tu ad creaturarum decretum,iam in intentioneDei 1 rq Q p supponi electionem.& praedestinationem Christi,di sanctorum:imo ex ipsa praedestinatione illa omnia sequi,ta quam eius media,& ersectus.Confirmatur ex glossa D, euri. . Hieronymi ibi dicentis sic: omnia creata sunt propter sanctos. Certὰ si omnia propter sanctos creata sunt, prius intenti sunt sancti,& a Deo voliti, & electi. Vnde ego
non video,quomodo contra tam apertum D.Hieronymi, imo& Pauli testimonium, dici possit, quod prius
stat creaturarum naturae a Deo intentae, quam sanctorum iustitia gratis,atq;gloria. Quod D. Pauli testimo-C nium attentissime expendendum est. Neq; Vero Valet idicere inerbolice ibi, Paulum, & per exaggeratiomem quandam loquium fuisse, Omnia vestra sunt, si Paulus, siue Culias,&c. Quanuis entin quaedam inteladum in sacris Bmlijs loquutiones reperiatur,quas hyperbolicos accipi necessum est,ut illud, Neminem per via 'str ptμη salutaueritis,& illud,Semen tuum sicut arenam maris,& stellas coeli,de quo August.qα8. in Genesim:&sorte illud,s Reg. s.malleus, di omne erramentum non sunt '' audita,dum aedilicaretur templumo dest, cum mag
45쪽
na, & incredibili celeritate aedificatum es sed tamen 1 in priuenti, hyperbole non habet locum.Tum, quia proprissime,& ut iacet, accipi potest illa loqiuitio: tu ctiam quia modus ille loquendi tam expressus, & tam per singulas partes distin his . Omnia vestra sunt, siue praesentia,ssiue sutura, siue vita,sine mors, siue Paulus, siue C phas,omnia vestra sunt &c. non potest nisi admodum
extorte , per hyperbolem explicari. Nisi in dogma Theophilacti velimus incidere, qui tam vulgo & pas
sim hyperboles admittit in scriptura,vi dicat, 'erba illa: Et factus est sudor eius, quasi guttae sanguinis decurrentis super terram,hyperbolice dicta, contra communem Brotius ecclesiae,&patrum sensum. Secundo:Accipe aliud Pauli testimonium,ad Ephcii Elegit nos in ipso,ante mundi constitutionem. Loquitur vero de Christo homine,videlicet, de Christo capit vi expresse ibi dicit D. Hieronymus, & ex contextu apertissime liquet. Certe, aut ego salio aut D .Pauluς non id tantum intelli quod videlicet nos Deus in Christo elegerit,ante veram,SI realem mundi constitutione,
quae filii ab hinc sex mille anni; in tempore facta.Quod enim nos in Christo et ille ante illam temporariam rerum creationem,non erat quid magnum, & Pauli cala- Cmo dignum. Sic enim etia boues,& lapides elegit, idest, decreuit,& praeuidat ante temporariam rerum creati nem: quandoquidem prius quam in tempore quidquam faceret,iam illud ante mundi contii utionem,& ab aeterno excogitauerat,ac decreuerat, ut faceret. Aliquid ergo altius, & diuinius Paulus intendit, nempe quod in stra Deus aeternitate,cum excogitauit de conL Luendo mundo,iam prius,ordinerationis excogitauerat de electione electorum iam inquam Christum intenderat, proui- derat
46쪽
A derat,& in ipso praedestinatos elegerat. Et quidem, nisi ego insigniter fallor,is e f sensus huius loci. E legit nos in
ipso ante mundi con titutionem. Et sic ante decretum de condendis cseaturis, decreuit de cae tu electorum. Tertium insigne etiam est eiusdem Pauli dictum,Ro Rρα. 8.ma. 8. Expectatio creaturae reuelationem filiorum Dei expectat:Vanitati enim omnis creatura subiecta est,non
volens,sed propter eum qui subiecit illam in spe. Et si iii Scimus enim quod omnis creatura ingemiscit,&parturit usq; adhuc:non sol sim autem illa,sed & nos ipsi primitias spiritus habentes,& ipsi intra nos gemimus,adorn tionem filiorum Dei experiantes redemptionem corpbris nostri Hic quidem Paulinus locus visus est obscuris- simus D.Augustino,lib. 83. quaestionum. q. 67. Ha cuius explicatione multa dicunt Magister ibi, ex Augus .ci Ambrosii Origener multa etiam ex recentioribus C iet.& obscurisisimc:multa & alij. Sed plane quoniam
Augustinus,quae ibi dixi correxit.lib. i.retract. c.16. nos, eet D. Chrysostomo,intelligenteῖ nomine Creaturae, no .
tantum hominem, ut intellexit, D. August. sed totam. h lmundi fabricam,quae porro dicitur expectare, & ing miscere,& parturire, de velle, par prosopopeiam: quod C ibi Adamus tradit, eo, scilicet, schemate, quo flumina plaudere,& montes exultare dicuntur,v t ibidem Chrysostomus dicit:asserimus, legitimum, ac resolutorium illorum vetborum sensum ea quod sitis , in quem omnes creaturq tedat,& ad que a Deo carii autore, lites GH ordinatae sunt,e s silioru Dei idea , electorii gloria cosummata. Itaq; ea ratione diesitur gemere, & expectare sanctorii glori a quia cu propter ipsos factae sint,quandiu
47쪽
ad finem illorum verborum,Quia & ipsa creatura libe- Arabitur,& dicit incius loci explicatione, Doctissimus Magister Soto:Vbi ingeniolo meo,hoc diuina haec Philosophia representat, quod coryoreus mundus, quem Philo Aphi propter hominem e se docuerunt, tametsi
.Ob totum humanum genus fuerit conditus potissimum ramen ob praedestinatos. Ecce magnum Thomistam, aperte fatentem,propter predestinatos totam rerum uniuersitatem factam esse.Ac proinde priores sunt praedestinati voliti,quam reru naturae prouisae. Favet huic quod tempus incarnationis Christi, dicitur plenitudo temporis a Paulo Galat. &, Medium annorum ab Abac. s. Bquod idem e st,phrasi Hebraica:quia,scilicet,tota rerum uniuersitas finem,propter quem condita fuit, tunc consequuta est fuit enim condita propter Chrillum,qui caput erat, & initium omnium praedestinatorum Iuturu. Quoὀer Quarto alia Pauli testimonia depromamus,quibus id bolus er hς quod.1.&. .c5cl.asseruimus,specialiter comprobemus: rcisti π φη Nam quod permissio omnium peccatorum,quae in mu 'φq- - ii ci,nseruatio omnium in fidelium, Turcarum, o Velino, hQraexicorum, &c. sint propter electos,habet Paulus.Primn I. mo de conseruatione reproboru,Rom. .Quod si Deus sustinuit in multa pacientia vasa irae apta in interitum, C.ut ostenderet diuitias gloriae suae in Vasa misericordiae, quae praeparauit in gloria, id est, quae iam praedestinati rat aci gloriam.Vbi saris insinuat Paulus, ea intentione
Deum quosdam punire,& quosdam in peccatis derelinquere,ut scilicet, magis sanctorum gloria commende-.tur,ut ibi habent S. Thom. lectione. . Viguerius, Adamus,&alij. Et ita propter sanctos conseruantur a Deo
in hic vita, & puniuntur in sutura, reprobi. Secundo, . quod heraeticorum,& hereseon monstra a Deo propter electos
48쪽
se, ut qui probati sunt in vobis,manis elii fiant Ex eo xu- delicet,quod Deus malitiam hereticorum ordinauit in bonum fidelium quae sunt verba S Thom .ibi,licet Caietanus sequutus D. Hieronymum, aliter interpretur. Tertio, te Iudaeis specialiter, quod eorum caecitatis permissio,ex gentilium electione proueniat, licit sic, Rom. ai.Nunquid Iudaei sic o senderunt,ux caderent ' Ab si Ac si dicat, Nunquid finis intentus a Deo, suit eorum ruina non, sed eorum delicto , salus gentibus, ut illos aemulentur.Idelf,ut in eorum ruina periculum faciant,n & doceantur ne superbire. Et rursus:Misericordiam consequuti e lis propter eorum incredulitatem Et preterea: Cicitas ex parte contigit Israel,donec plenitudo gentia intraret. Vbi adverbium,donec, ut ibi S. Thom. lectione. .dicit, significat causam excetcationis Iud Porum, sic: propter hoc permisit Deus Iud sexcaecari, vigentili
Ad idem ex sanctis multam possem testimoniorum
seriem texere,sed omnium Vice sufficiat unum, aut al- terum ex D. P.N. August . mutuatum.Is ergo lib. H. de
Ciuitate Dei. p. i 8. initio, sic loquitur: Neque enim Loes erreac Deus vllum,non dico angelum,sed neq; homine crea- gis D. P. N. ' ret, quem malum futurum esse praesciret, nisi pariter Au aihi nosset,quibus eos bonorum usibus accommodaret.Ecce ubi ad usus, & commoditates bonorum, & electorum, creata sunt omnia naturalia, etiam daemones, & damnati. Et super Psalm. s4. Ne putetis, inquit, malos gratis esse in mundo: omnis malus ideo vivit, ut corrigatur,aut ut per illum bonus exerceatur. Innuit his verbis, malos eatenus tolerari a Deo,quatenus eorum mali
Siaiaut eoru aut alioru cflrectioni, & saluti quo quo-
49쪽
modo deseἴuire debet. Et in Enclicidio. citi dicit: Deus
adeo eli bonus, ut non sineret mala fieri, nisi esset adeo omnipotes,ut ex malis sciret multo maiora bona elicere Ecce ubi cum permittit mala,iam praeuidet, iamque praeuenit quae bona praedestinatis ex illis malis sequi possint atq; adeo ea intentione ea permittit seri, alioqui scilicet,min E pezmissurus Ex quo apertissime sequitur, Ix ex sanctorum praedestinatione omnia sequi. moa chri D RIV S tamen quam Scoti nostri rationem pro no-iὶι praedesti strarum conclusionum probatione ei scacissimam adtratio sucrit ducamus δἴ elucidemus:existimo rem minime De niten
Nam,quonia n Paulus de Christi praedestinationis antiquitate,mirabiliter est loquutus: & alterii nostrae prime conclusionis membrum,id erat, scilicet, Christi praede sinationem fuisse omnium decretorum diuinorum pri . muni; & ex ipso sequuta fuisse caetera de creaturarum conditione decreta: Ex quo rursus sequitur, quomodo gratuita praeitatelligantur naturalibus,aliquot Paulina loca,in huius rei gratiam,& alia etiam ex Vtroq; instrumetomestim desumpta, producamus: initium dicendi lae- Collisu iis auibus facientes a faustissimo illo, & elegantissimo Pauli testimonio ad Colollen i .Vbi de Chrillo loquens sic ait: Qui est imago Dei inuisibilis, primogenitus Otia nis creaturae. Quoniam in ipso condita sunt uniuersa, in coelis hi in terra visibilia,& irrui sibilia, siue throtii, siue Dominationes, siue principatus,sive potestates: Omnia per ipsum,& in ipso creata sunt,& ipse est ante omnes,&cmnia in ipso constant. Et ipse in caput corporis cces liae .urimos nutis ex murtuna G loquitur sane de Chri Deo, Eomas e nam aspellat chi casui Ecclesiae,
50쪽
' A mortuorum primogenitum dic. Is ergo homo pesor omnibus creaturis est, is est in quo, Vel propter quem omnia condita sunt, & sine quo minime conderentur. Et Prou. 8.Pr0uec. s. Ab aeterno ordinata sum, & ex antiquis antequam teίpa fieret. Quod explicans Cather. lib. i. de eximia Christi praedestinatione 3. Quoniam igitur . sic ait: Sic ergo ordinata est, & sic costitutum est in mete Dei ut hec esset primogenita omnis creaturar,ut immediatdesset propter Deam ipsit, & ipsa e let principiti S funda
metu,in quo omniacdderetur, &consteret, siue in suis Lς ι 4, naturis, siue in donis Qua etia de causa dicitur, Eccl. et . y Ex ore altissimi prodii te, primogenita omnis creaturae. Quod vero tu a Paulo,tu ab Ecclesiastico dicitur primogenitus creaturaru Christus, ut homo, CXplicemus supponendo prius quod, ut praesare deducit D. Athanasius in oratione s.cdtra Arrianos, loge post mediu ubi multipliciter explicat quomodo dicatur Christus creaturaru primogenitus,& Unigenitus Dei,que no sunt omnin5 extra propositu). Et ite, ut tradit IacobusNactat sis
per Epist ad Ephes c. i. in digressione, in qua ostedit omnia fui se codita propter Christu: de Christo homine, in c5hillus priillo loco Pauli,& Ecclesi est sermo. Enim Vero, ut dicit mogenitus.c ibi Athanasiius,& alij multi,in quatit Deus est,no habet π unia iniu dici primogenitus, sed unigenitus. Est enim solus, & vni tus.cus illius Dei naturalis, nullos lecti tu hac siliatione,habe; sta tres,respectit quoru dici valeat primogenitus. At quatenus homo est, proprijssime dicitur primogenitus
creatlirarum,idet c,states creaturasum, atq; Carum om-
nium natu maior,& praedestinatus,&praeuolitus a Deo
ante caeteras creaturas Porro quod dicitur,omnis Creaturae prim genitus non id tantum signi acat, quod rerum a Deo volitarum fue ic prima,licet hoc maxime inten. derit Paulus sed si omnes creaturae ipsum quodamodo genue