장음표시 사용
51쪽
genuerint,atq; peperei inLItaq; esse primogenitum crea Sturarum,st,esse primo a creaturis genitum, & partum; eo qucd in ipsum tanquam in sinent & tanquam in omulum earum studium,& communem qumdam partum omnes a Deo primo ordinataeo destinatae sunt Hanc ob causam appellatur Christus, in sacris liti ris, non semel Germen. Cuius appellationis praeclarissumas causas F.Ludovicus de Leon, huius nostri Augustiniani coeno i necnon & Academiae totius unicum.
ipsumque splendissimum lumen, in aureo illo libello de Nominibus Christi cum diligentissime, tum clegantissime inuestigaui & propalavit Ergo appellaturClu i nnus germen ut Hierem 1;.ibi,siiscitabo Dauidi germen iustum,& regnabit rex.Vbi Chaldaeus: suscitabo Davidi Messiarrulit Isai Aperiatur terra, & germinet saluatorem Ecce ubi rursus terra tereae autem nomine, Vniuersa creaturarum natura significat germinare,& part
rire Christum dicitur. Et Psalm. Terra dabit fiuctum suum,vel germen suum, idest,Christum.Et Isai. 4. Erit Germen domini in magnificentia,& fructus terrae subibmis.Quod tractat Finus Adrianus Finus,lib. i. Flagelli
rum foetus,& germen est Christus. Ei,qua ratione quid Cquid in arbore reperitur, siue radiceim, siue truncum, siue ramos, siue flore;, siue soli a consideres: omnia ad v-nius fructus ordinantur productior ein, &, nisi fiuctus producendus eset, ilia omnia minime et ent. Vt quid enim terram occupat qliod dicit Christus de arbore in fiuctuosa.) Ad eundem modum, omnis creaturarum virium sitas,in unius Christi gloriam ordinatur. Vnde Lon exilien te Christo, diuino hoc creaturarum germi- rimique fiuctu, nihil estet omnino in rerum natura. Et Psal
52쪽
A Psalmao .Ex utero ante Luciferum genui te, idest, an- Udoodi
te stellas,& ante coelos,omnes'; rerum naturas,& tempora:nam stelle positae sunt in signa temporum,dierum, atq; an norum,ut habetur Genet. i.& explicat atq; ponderat D.Augustinus, ibi, super illum versum Psal ioy. Porro sermo e t etiam ibidem de Christo homine, quod an G G,
' te tempora omnia sit praedestinatus.' Certe quod dixit D. Paulus,omnia veteris testamen tieise um bras quasdam,& figuras Christi ego existimo' pari ratione dici poste de cςterkrebus mundi,ut scilicet, omnes dicantur umbrae,& figurie: Christus autem veri B tas, atq; corpus: dicente ipso Paulo, omnia illa esse umbram futurorum,corpus autem Christi. Etenim hoc &ratio,& experientia clocent,scilicet, figuras non esse nisi
Carum rerum,quae iam supponuntur,aut existentes, aut suturae in mente pictoris.Et umbras identidem non esse se, nisi existentium corporum.Eo enim Vmbrae causan- . tur,quod alicui luminoso obiles itur corpora aliqua opaca: ex eorum itaq; obiectu causantur umbrae. Ad hunc ergo modum,ait Paulus,omnia quae in veteri testamen christus eorto contigerunt, Vmbram esse,& figuras: corpus autem pra: creatu
C stus,corpus inquam humanitatis assumendae. Vel, corpus,id eli ve itas,&realitas,ad disserentiam Umbrarum, . - .
cc figurarum,ut ibidem,In quo inhabitat omnis plenitu 'do diuinitatis corporaliter,ic est, non Vmbratice, Oc typuce,sed vere,&realiter Corpus ergo quod obiiciebatur lumini illi intellectus diuini ab initio,erat Christus, & illud causabat,&efficiebat umbras illas: Et quemadmodum ubi nulla sunt solida,& opaca corpora, nulla Vm'. bra reliqua elle potest ,sic, si hoc humanitatis corpus, Vere ipsa non esse idest,si Christus non essetiuturus
53쪽
nulla in tota natura, umbra,idest,nulla omnino creatura Aestet: Elus esset Deus, & nihil esset aliud ab ipso Deo. AN Hac ratione Apoc. i. appellatur Christus, Alpha,&Ome 'μ ga primusβ nouissimus. Sunt enim illae litterae Alpha--ά μ' ' Graecanici qua lingua Ioannes scripsit primum, &
ultimum clementum. Et licet D.Aug. sermo.Σ. in naimuit. Domini, de Christo,ut Deus est,haec a Ioanne dicta esse egistimet,contra Arrianos caeterum de ipso homine alii congruenter id explicant Alpha autem apud prophanos etiam authores pro primati, & eminenti quoppiam accipi solenne erat,vt Uud Martialem, Alpha senulatorii. Est ergo Christus ut homo, Alpha,idest,primus, &praecipuus reru : cIt etiam Omega, idest, finis, in quem omnia directa sunt a Deo: atq; adeo ipso non futuro , nihil prorsus suturum esset. X. LI IS sic constitutis,ratione unica agamus, ad nostra-AHucitur A 3rum conchi sionum probationem: iue est apud Scoratio scoti tum efficacissima,& frequentissima, scilicet, Omnis or- pro cosclμη dinate voles prius vult finem & ex mediis ea prius,que
D tb er sunt sini propinquiora: sed Christus, & praedestinat
ςο ιμ' ae omnia supernaturalia sunt sint,idest,manis stationi diuinae bonitatis propinquiora quam omnia naturalia,ergo prius quam naturalia,volita sunt a Deo su- Cpernaturalia,& his prius ipsa manifestatio diuinae bonita tis,quam consideramus,ut horum omnium finem.Profecto negari. non debet,quod cum Deus sit ordinatissimum agens, aliquem Vltimum, ipsumq: excellentilis muni finem habere debuerit in rerum codition in quε cuncta dirigeret. Quin uniuersaliter verum est, quod quidquid causatur a Deo,cffectus est alicuius sinis efficaciter ab ipso prquoliti,ut patet in omnibus: alio tu i enim Nane,& a cala agere sicut nos plerumq; Et quidem nobis
54쪽
K bis multi eventus,praesertim liberi,& contingentes abΩlle ullo consilio,& penitus a casuvidentur fieri non se
eo sapientissimo rerum artifici, cuius no sunt incertet prouidentiae, quemadmodum nostrae, quod tractat D August . lib. 8; quaest. in quaest.de prouidentia,& explicat Optime AEgid.in. i.d . q. r.ar. 3. Atq; adeo finis ille esto debuit optimum opus omnium a se condendorli. Quod
quide aliud esse non potuit nisi praedestinatio ipsa Chri
sti di nostra testante S.I hom. i.pari. quaest. et O. art. o. ad
1.ubi ait, maximum omnium bonorum hoc fuisse. Et D. Ansel.quem resert D. Bonaven.& Diony sius Carth. 3. d. ια. quaest. i.vita illius hominis,id est, Christi praeponderabat toti mundo, imo mille mundis. In hoc ergo bonum,in hunc finem cuncta a Deo debuerunt ordinari Neq; ergo sane Video qua ratione quisquam qui Theologiam, vel a limine salutauit, hoc valeat insciari. Hinc apparet quam considerate ab ipsb AEgidio Roma. in. 1
mst. 1 part.2. quaest. i. art. q. in solutione ad. s. dictum sit,
creaturarum ciasses,& ordines sic esse a Deo dispositoq, ut quedam sint propter alias, lonec ad unum sinem deueniatur. Sic namo; ait: Propter ordinem persectionis, quodlibet inserius est propter suum superius: imaginabiC mur namq; quod sicut non sunt duo numeri aequaliter distantes ab unitate, sic non sant duae species aequaliter distantes a Deo,sed semper una est persectior alia, & sie una tedit inDeu, mediate alia, ut impersecta induin Deumedia te persecta. Haec AEgid. Sic ergo ordinatasut omnia ut in Christu tenderent,& propter Christu, in Deu Dicere vero, quod quidam dicunt,scilicet, Deum currimum mundum facere apud se instituit, non habuisse pro fine, Christum,sed ipsam rerum naturam, &hanc voluisse independenter a Christo per generalem. E 2 quin
55쪽
quandam prouidentiam : deinde vero per aliam proui- Α dentiam,idest,praedestinationem,alium rerum ordinem excogitasse,ita ut bona naturae,& bona praedestinationis
inter sese absq; aliqua dependentia, & subordinatione suerint fabricata,profecto indignum est illo summo, &sapientissimo,ac ordinatissimo Prouisore. Sed dicut isti, postquam independenter,& abiq; aliquo ordine, Deus
1 eorsum naturalia condere decreuit, & seorsum supernaturalia, ei secit deinde ut haec in ista tanquam in finem dirigerentur.& hunc in modum stat dicunt illius diuiniarchytecti sapientissima prouidentia. Hoc inter caeteros Thomistas dicit etiam Sylvester in. l. i. super domi- nnicam primam Adventus, licens, quod in quinto signo voluit animam Christi praestare gratia,ti gloria:& aliorum glorias,quas scilicet,in secundo signo iam voluerat ordinauit ad gloriam Christi.&c Er paulo ante dixerat, gloriam beatorum nullum ordinem habuisse, nisi accidentalem,cum gloria animae Christi,atq; adeo prius tuisse illam volitam quam istam. At certe,ut tu facile videris, lector candide, irrationabiliter ista dicuntur' Tum primo quia Deo optimo, maximo,tribuendus est optimus,& perfectissimus modus prouidentiae:est autem longe perfectior prouiden- Ctia qua a principio,& antequam res fiant in eum finem Ordinantur,& propter illum finem fiunt,in quem deinde deseruire debent Quare ergo doctoribus istis visum est,hunc excellentiorem prouidentiae modum Deo de negare,& dicere,quod non a principio sed deinde post- quam in mente Dei factae sunt res,4 in aeternitate prae sentis visae sunt,suerint a Deo in Christi gloriam, di sanctorum ordinatae ' Tum secundo, quia prouidentia eo est excellentior,quo magis ρd omnia se extendit etiam
56쪽
A particularia, &minutissima, reducendo omnia illa ad viiurei finem,& ordinando ea in mente,prius quam si a in eum finem,cui postea deseruire debent Ergo nihil futurum decreuit Deus,quo ad usq; aeterna sua prouidentia praedest inauit finem,ides ,Christi,& sanctorum gloriam qua quidem Volita,atq; lecret processit nimirum ad caeterarum creaturarum productionem , in finem illum omnes ordinando.Tertio,quia dicere quod perge τπι--neralem aliam prouidentiam, antecedentem omnem praedest inationem,productie sunt rerum naturae,es: plane multiplicitatem prouidentiae, sine necessitate admi
B teresimo plurimum derogatur unitati, & simplicitati diuinae sapientiae, ad quam spectat omnia ad unum finem resumere, ac ordinare. Quarto,quia ex positione horum O.- , sequitur,praede linationem non directe, & per se, & e 'primaria intentione Dei faciam suisse, sed quasi per accidens,di quodammodo ex suppositione alterius, nempe
rerum naturalium.At cum Omnium creaturarum opib
ma sit sanctorum praedestinatio , dicendum videtur, ex pomaria,& di ecta Dei intentione factam fuisse, caetera;
vero creaturas ex secundaria 'aempe ex suppositione il- , lius,& tanquam eius media,&effectus. Ita sane ut, nisi C Deus se per gratiam,creaturisrarionalibus communicaturus esset,nunquam se per naturam communicaret, ut habent positae conclusiones, praesertim quarta. Quinto, Quinto quia neget creationem Vniuersi ex efficaci alicuius ulterioris sinis praeuolitione factam sui sie a Deo ' & i; sini; quis est alius nisi sanctorum gloria Nam finis ipse naturalis non debuit Deo ella ultimus,sed alteri pr de linationea fini subordinatus. Quod si dicas, tales enectus naturales fieri potuisse per communem prouidentiam naturalem,&sic ordinati in bonum natura . Dicam,totam
57쪽
hanc prouidentiam subordinari praedestina: ioni nam ta Klem Deus condidi ,& constituit ordinem per prouidentiam naturalem,qualem vidit expedire ad gloriam ei ctorum,& Christi. Vnde sunt qui dicant, productionem hominis,& totius naturae elicitive quidem a prouidentia esse imperative vero a praedestinatione. Sed pro latilicamus, elicitive etiam a praedestinatione essie, quonia praedestinatio cum sit prouidentia persectissima, non solum includit prouisionem mediorum supernaturalium, verum di naturalium, imo & productionem subiecti, cui fit prouisio, ut explicatum est in conclusionibus. Verum de hoc multa poteris videre in solutione te; iij argu Binenti Sed admisso, quod conditio totius naturae sit elicitive prouidentia,& imperative a praedestination adhuc in concussa stat mea sententia, nam sempeί manet quod prior sit praedestinatio, quam prouidentia: nam prius ordine rationis,est potentia quae imperat, qua quae elicit: nam elicere unius supponit imperii motionem in alia. Sed uberiorem huius veritatis elucidationem, προ gumentorum solutionibus petat,praesertim ex solutione tertii qui dictis,ac explicatis nondum est persuasus. Λ D argumenta itaq; in initio quaestionis posita, respo lere operosum sane est,&satisdissicile sed certe erit Cad maiorem meae sententiae comprobationem utilis imum. In illis nanq; multa tanguntur,quae si semel fuerint rite intellecta,totam rei difficultatem euacuant, & hauriunt, ut iam videbimus. Ad primum ergo argumentum ex D. Paulo desumptum nam locus D.Thom.in solutione ad s.tractandus
est a me dico,plenum esse difficultate. Nam, siue illum locum intelligas cum Chryλsto. & Theodoret sic, Quosvs sciuit sutiuos esse conformes silio suo pen i
58쪽
boria opem, Me praedestinauit. Sive cum Ambrosio, A &Sedulio sic:Qu's praesciuit sibi futuros esse deuotos. Sive cum Theophilacto, Quos precognouit dignos, Ut
vocaretur quod & dicut Oecumen. & omnes sere patris Graeci: & ex latinis Aug.& ex recentioribus Iacobus Sadoletus eximiae eloquentiae,& eruditionis vir,hb.Σ.super
epist.ad Rom.Siue cum Adamo, Quos praesciuit, idest, quos cura,affectu,& dilectione prosequutus est. Sive cub.Tho. Quos praesciuit, quia pruisquam praedestinaret Cos,sciuit, neq; praedestinare poterat nisi prcsciret. Siud tandem cum alij ,Quos irae scivit,idest,vidit secundum substantiam,atq; secundum eorum naturam,hos praedes stinauit: Certe iuxta omnium intelligetiam Paulus vult aliquid precessisse praedestinationem ;atq; adeo non omnia ex pr destinatione sequuntur, sed ponenda est quaedam alia antecedens prouidentia,per quam,id quod antequam predestinarer, praesciebat,effectum fuerit. Respondetur tamen triplicem explicationem, quam Gibliae ex breuissime proferam,locum illum habere,quarum que pluerito ii libet satisfacit argumento Prima est S. Tho ibi,lectione lius loci. 6. sic loquentis: Quos praesciuit scientia simplicis intelligentiae, eos predestinauit.Dicitq; Sotus ibidem,hanc in- P im
terpretationem esse communem. Quod si verum est,
C planissimus est sensus Pauli, neq; meam destruit, imo potius astruit opinionemmam quod praedestinationem praecesierit in diuino intellectu, scientia simplicis intelligentiae prodestinandorum,nos supra asseruimus, &negari non pbrest, siquidem prius quam quidquam pro' uideret, & scientia visionis sciret, omnia Deus per simplicem quandam intelligentiam praecognouit quod
' cum mea sententia minime pugnat, quia solum
contendo post simplicem rerum intelligentiam,
59쪽
na, & incredibili celeritate aedificatum est. sed tamen Lin praesenti, hyperbole non habet locum.Tum, quia proprissime,& ut iacet, accipi pote t illa loquutio: tu etiam quia modus ille loquendi tam expre Ius, & tam per singulas partes distinξbis: Omnia veitra sunt, sue praesentia,sime sutura, siue vita,sine mors,sive Paulus, siue C phas,omnia vestra sunt &ci non poteli nisi admodum
extorte , per hyperbolem explicari. Nisi in dogma Theophilacti velimus in cidere, qui tam vulgo & passe
sim, hyperboles admittit in scriptura,vi dicat,verba illa: Et factus est sudor eius, quasi guttae sanguinis decurrentis super terram hyperbolice dicta, contra communem Brotius ecclesiae,&patrum sensum. Secundo:Accipe aliud Pauli testimonium,ad Ephoeti Elegit nos in ipse,ante mundi constitutionem. Loqui tur vero de Christo homin videlicet, de Christo capit ut expresse ibi dicit D. Hieronymus, & ex contextu apertissime liquet. Certe, aut ego fallo aut D. Paulus non id tantum intellit,quod videlicet nos Deus in Cluisto elegerit,ante veram,di realem mundi constitutione,
quae filii ab hinc sex mille anni; in tempore facta.Quod enim nos in Christo eligilichante illam temporariam rerum creationem,non erat quid magnum, &. Pauli cala- Cmo dignum. Sic enim etia boues,& lapides elegit, idest, decreuit,& praevidit ante temporariam rerum creati nem:quandoquidem prius quam in tempore quidquam faceret,iam illud ante mundi conlii utionem,& ab aeterno mcogitauerat,ac decreuerat, ut faceret. Aliquid ergo altius, & diuinius Paulus intendit, nempe quod in lira
Deus aeternitate, cum excogitauit de cons ii vendo mundo,iam prius,ordinerationis,eXcogitauerat de electione
electonitruum inquis Christum intenderat, &. prouiderat
60쪽
A derat,& in ipso praedestinatos elegerat. Et quidem, nisi ego insigniter fallor,is e. t sensus huius loci,Elegit nos in
ipso ante mundi constitutionem. Et sic ante decretum de condendis creaturis, decreuit de coetu electorum. Tertium insigne etiam est eiusdem Pauli dichim, Ro Rρα λma. 8. Expectatio creaturae reuelationem filiorum Dei expectat: Vanitati enim omnis creatura subiecta est,non
volens,sed propter eum qui subiecit illam in spe. Et si rim Scimus enim quod omnis creatura ingemiscit,&parturit usq; adhuc:non solo in autem illa, sed & nos ipsi primitias spiritus habentes,& ipsi intra nos gemimus,ado B tionem filiorum Dei expectantes redemptionem corpbris nostri Hic quidem Paulinus locus visus est obscuris. simus D.Augustino, lib. 83. quaestionum. q. 67. in cuius explicatione multa dicunt Magister ibi, ex August .&Ambrosii Origener multa etiam eae recentioribus C iet.& obsci irissimc: multa & alij. Sed plane quoniam D
Augustinus,quae ibi dixit, correxit.lib. I.retract. c.26. nos, en D. Chrysostomo,intelligente; nomine creaturae, notantum hominem, ut in tellexit, D. Aligui . sed totam. ii imundi fabricam,quae porro dicitur expectam, & ing αλ miscere,& parturire, di velle, par prosopopeiam: quod C ibi Adamus tradit, eo, scilicet, schemate, quo flumina plaudere,& montes exultare dicuntur, ut ibidem Chrysostomus dicit:asserimus, legitimum, ac resolutoriurii illorum vetborum sensum eae,quod finis, in quem omnes creature tedat,& ad que a Deo earu au tore, ducaridi ordinatae sunt ,e s fi lioru Dei ide h, cluctorii gloria costaminata. Itaq; ea ratione dictitur gemere, & expestare
sanctorii gloria, quia cu propter ipsos factae sin quanditi ipsi suo sevi ratur fine, idest sine,ad que coditi sun non adii licunttit,frustrarieria suo sine ipsi sibividetur.Vitae