Quaestiones messeniacae

21쪽

τοις βυσσηνιακοις me τῶ τλης κτλ. - κρατησαν, ἀνατε-Mοντες - ναχ IIHor raρχος. orbabat Haνος do superno loco ad finem doti acin erant. Sed haco iactenus Rhianua solam illam vulgarem quam Pausanias excorpsit narrationem de morte Aristo-meuis carmine suo tradiderat. Tandem subiungendi esseniacorum Versus a Pausania conservati qui certo libro nequeunt attribui. Duo sunt fragmenta IV l,6:rici τε erat Ἐλαιον D;ti deusto T ADκolo.

De Lyco, Pandionis filio agit qui mysteria Eleusinia

in Messeniam portarat cuiusque nomen appositum erat

Ubi tempus, quod Ira oppugnatio complexa est, undecim annorum testimonio Rhiani confirmatur. Quae iobolistus' ex magmentis prorsus incertis carmini nostro ascribero voluit, nunc omitto, cum nihil ad propositum attineant meum. Vidimus pauca Messeniacorum fragmenta cum Pausania plane consentiro, quod magis etiam apparebit, ubi narrationem Pausania do bello secundo accurativa perscrutabimuS.

Unicuique librum do emoniorum calamitatibus cursim modo pervolventi iam id olucebit rationem seribendi multum distare a solito Pausania genore; sin diligentius perleges ubique manifesta in promtu habebis documenta, fontes Pausaniae et materiae et formae operis speciem

1 l. l. p. 22 sq. Proseri loco Stephani 72. s. v. φρονος,2 Paus IV 6, 1 et1ρὶν δὲ ἡ συγγρατειν με τον πολεμον καὶ Oποσα πολεμουσιν ἐκατέροις ὁ δαίμων παθLιν ἡ δρασα παρεσκευασε.

22쪽

suam eo Ilo se Saciat lam supra rhetoricum et exorna ium narrandi genus e Myrone deduximus, ita nunc poeticam orationem ad Rhianum referro oportebit. Illustrissima tantum et clatissima argument hic proponemus, cum

pauca iam inmeiani Aristomenes a sagittariis Creticis captus in agrum ducitur, quem matrona cum unica filia colobat. Quae puella nocto priusquam illi venerint somnium vidit a Pausania IV i9, secundum Rhianum narratum, quo ad liberando II Aristomenen pxcitata est. λέονἔ ἐς τον ἀγρον

λυκοι σφίσιν - γαγον δεdεμένον bai v εχονι ἴνυχαι at τὸν M. τα δεσμοι το λέοντα μέλισε γαχὶ νευρ-- λχ μετενυς οπι χας, o ἴτω τε διασπα Θω τους λin xς δοξεν λωτου λέοντος. Mysteria sacrosancta quibus ultina a Messeniorum spes inhaerebat, ab Aristomene oculis loco defodiuntur diique custodes subornantur, es. 20 4. Nihilominus exitium Messenia imminebat at pie eadem quidem qua Troia ceciderit causa, Ri μετα τουτο τοι Μεσσηνίοις ἐρχετο, καθ καὶ ρωσὶν - προτερον, γινέσθοι κακα cirro 3 οενιας. Qua aliundo nisi e carmine epico sumta Sse non possunt. Otabile porro si sagittarios Cretenses stipendium apud Spartanos merere, quorum otiam urbes singulae commemorentur qui, tota res ni egregie fallor tantum a poeta Cretensi dici potuit ). Nonnulla iisdem quibus Rhianus usus erat verbis a Pausania conscripta sunt, saltem inveniuntur sontentia a stilo Pausaniae ilienae, es. 21, 2 ως ἐν δικτυοις ἐσχηstiso . Εο-dem loco b Aristomenos et hooclus vatos milites ad strenuam Virtutem exhortantur, quocum conferre liceti usu, ι κρῆτες - τἀμπι, μετεπέμφαντο γαρ ἔκ τε

23쪽

eiusdem rei expositionem in Iliadora 231 sqq. Iterum i xcitantes Messenios iidem duo sequenti die ad monon sortitudinis luam Sc luantur Smyrnaeorum contra Gygem probatae. Quod documentum puto Rhianum historias vetustas percognitas liabe litem si videbatur,inrrationi suae comparationem earum innexuisse. Procedent ultima pugna oratio Pauaania magis magisque sese fieri et suscipit colorem plane poeticum. Verba quibus Theoclus voluntariam pro patri morte ita appetens hostes allo luitur, prorstis rhythmice cadunt. Quaro commotus Iacobsius ea versibus includere conatus est'). Praeclara est Arcadum et Messeniorum contionis descriptio ii qua proditio Aristocratis Arcadum rogis detegitur nec dubito quin ea prorsus, sicuti apud Pausaniam legamus, a Rhiano sit contexta Ieiuna ct tenuis ausania oratio talo quid haud genuerit Paus IV 22, 6 sq.). Rhythuaica luoquo verba sunt . 24, 3 ου γαρ dει GDsι

Doctrinam suam eo quoque significavit Rhianus quod Λrystomenem nequalem secit duorum regum in Asia do-

. . . .

4 Iacob l. l. has ita transsuripsit: υ γαρ δε νέον λλο

24쪽

ri minaiiiiiiiii Ardy' Lydorum regis et hoortis qui edis reciperabat Tale, re in ' in eodemque tempore Marium

dia libenter tractabantur, nec mirum quod Rhianus, qui aequina emit holiographi magni Eratosthenis, ab iis Hiemis non sitit. Dux de re ut infra verba facienda sunt

Hucusque de Aristomene fere uno sermo erat, cum

cap. 24, musanias eo avertit ese ad tortium quod dicitur bellum ad Messeniorum Pelopon eso expulsorum Νnu- pactu in Ommigrationem, tum, Naupacto quoque n Lacedaemoniis expugnato, dissipMionein per Libyam, Italiam aliasque regiones exposuit, donec Epuminondas apud Leuctram' ictor; do Laceda emolitis, reportata. exulibus dbnvocatis noVam urbem, Messenem appellatam, aedificaverit Deinde nova eum Spartanis certamina bella contra Alo-xandrum et Demetrium variaque Messeniorum fata reseruntur usque ad necent Philopoemenis luem illi veneno interceperuiit c. 29,l2). Historiis Messeniacis finem imposuit Pausanias hisce verbis IV 29, sin ' AN /ιεν δὴ τοι δε

men iis documentum mihi in esse videtur, carmen suum ultra morio Aristomenis duxis inhianum quippe qui usque ad insim capitis XXVII Pausaniae fontem praebuerit. Ceteram do rebus gestis Messeniorum post roditum in Pelο-picinnesum narrationem Pausanias aliunde haustam, ex Ephor fortasso, ipse addidit. Primum id verba Pausaniae modo elata probate mihi videntur, quae Rum nihil aliud complex nisi bella priora atque expubi inoin .irxi mi ium Messenioraim nihil valeant ad posteriora eorum sata, hoc loco apte posita non sunt Quaera'ausanias sive e

25쪽

Rhiano excerpsit sive ipso composuit eric continuam perpetuam quo narrationem indicant nec sallax hoc ipsius Rhiani carminis argumentum fuisse ratus. Accedit alterum quod sententiam nostram sulciro et praemunire queat,

quod in ipso Pausania habemus. Qui cum in capitibus Aristomenis morti proximis, quae historias belli tertii ),

translatiotiis Messeniorum o patria in fines Naupacti, e taminum contra Aetolos gcstorum postea contra Lacedaemonios belli Pesoponnesiaci temporo, ultimum tandem eorum exilium amplecto bantur, usitato suo scribendi genero paulum tantum commutato narraverit, indo a vietoria Louctrica et revocatione Messeniorum prorsus alio stilo scripsit, imprimis nova urbis institutionem celebrationemque sacrorum diligenter exponens. Huc spectant somnia duo qua anno anto pugnam

Leuctricam exulibus in Sicilia et Libya commorantibus finem malorum praenuntiant IV 26, 3), tum Laccdaemoniis sugatis Thebani omnes revocant, ib. gi 'κ τε της

αλης, ει που τις Μεσσ/ηνίco ειη, graviaχοθεν νεκαλον ἐς Itiλοσιοι νησον. paminondae dubio, quo loco aedificaret novam urbem, somnio adstitit senex antistitis ornatu summam nominis gloriam pollicitus, si Messeniis patriam resecisset 26.6). Idem visum nocturnum etiam Epiteli, A givorum duci, nuntiavit, ut quo loco Ithomao smilacem ct Vrtum vidisset humo effossa anum aeneo thalamo clausam propo animam agentem xi merci I). Loco indicat aeneam urnam invenit qua ad Epaminondam delatao aperta mysteria magnarum carum conspiciunt, quae Aristomenes ibi delasSorat. Tota haec quam descripsimus narratio poeticam prae

1 Annis 464 455 a C. gesti, os Schaeser, de remam post belL

26쪽

so sert naturant i et , verba quibus umbra paminondam astatur prorsus hvthmice cadunt.

Denique gravis quam Dioscuri contra Messeniosis buerint ira causa exponitur 27, 1 sqo, quam rem quin isanias inhiano prius omissam hic adiecerit non dubito Adolescentuli duo Messenii, Panomnus o Gonippus habitu et gestu Dioscurorum assumpto Lacedacmomis s stum agentibus diem in liminiscent atque ab iis adorabun dis recepti multam stragem diderunt xl. Cap. XXVII narratio ad inena quendam perducitur, Pausania sequeutibus versibus addente chronologicas aliquas annotationes, de quibus infra dicendum est. Qua cum ita sint, haec cons inro milii videlitur; l Rhiani Messeniae a pugna ad Ossam Magnam usque ad reditum Messeniorum in Peloponnesum perti

2 Pausaniani, sui ubicumque rebus gestis a Rhiano enarratis in describendo opere usus sit, eas partes quas poeta aut obitor modo tetigisset aut plano Oinisisset aliunde addidisse, fortasso ex phoro et Diodoro, quos accuratius perimetavisse Messeniorum historiam fragmenta edocent.. incitur re ipsa ultra se qui vulgo numerantur

libros processisse carmen alec vide fluod obstet tuum

omnino tantum de libris I IV V V certa fragmonia habeamus, multa vero hortorem librorum, fieri potuit, ut aut nilii ex posterioribus libris supersit nobis aut inter incerta illa nonnihil ex his lateat. Dubitanto iam Niobclisius L l. p. Is hanes sententiam protulit. Meinexi vero iudiei, l. l. p. 19 sq.) non assentiar, qui dubitari non posse

existi Inat qui nes,lii ἰilia carmen hunc fere unicum et primarium finem habuerit ut Aristomenes iusque res gestae celebrarenturi

27쪽

Quaestion nostra huc perducta paulum moremur necessc est, priusquam ad alios quibus Pausanias usus sit sontes inquirendos nos accingamus. Imprimis enim perscrutandum nobis est undo Myron et Rhianus auctores et forma et materia operum divorsissimi in hauserint. Consentaneum est, calamitates a Messeniis bellis acceptas et magnificas ducum praestantissimorum res gestas cupiditatem ulciscondi iniurias a victoribus Lacedaemoniis toleratas excitasse et adiuvisse, ut universa antiquiorum temporum historia patria expulsis lumina quasi viderentur, quibus colendis fatorum malorum tenebra dissiparentur, iisque illi omnia magna ct sublimia Attribuere poterent. Sicut semper fieri solet ut populus victus et subactus quo tristiora instantia tempora suturaque obscuriora, eo magis illustri praeteritorum factorum gloria adhaere-Acero atque ea omnesque praecellentes maiorum ducos poetica quadam ntion illustraro studeat ita Messonii, gens haud minimo ingeni praedita, vetustorum beatiorum temporum memoriam pio animo retinc bat atquc excolebat singula et cxornabat. Quo factum est ut carmina

popularia ignorentur quibus facta maiorum et gloriam antiqua Messoniae colebrarent. Eo minus hoc a firmaro dubitamus quod duo fragmenta talium carminum adhuc exstant, alterum apud Pausaniam IV 16, , 'Αριστοφιένει δέ, εἴς ἀνεστρε il/εν τὴν 'Aνδανίαν, ταινίας ἱ)Dνaικες καὶ τα usiai επιβαλλο Psa τευ ἀνθ ευν πελεγον πιι τ και ἐς λι ci ετ ι δο φιενον

I Spenge quidei l. l. aliter cogitat, cum dicat: Hanm delite

nve de Myron citete Rhianus fur inen Dichter haltem dies elbe beabsichti νι Concinnitiat, bis in Tragiso, festaιιet. Quod ita recte sese non habere manifestum est.

28쪽

Alteram epigramma si esuriviae inscriptum, quod inmemoriam detectae iistocratis proditionis in templo Iovis Lycm collocata erat, a Pausania IV 22. et Callistbensi apud Polyb. IV, cinit servatum Verba epimmmai vi

δε λων σήνης ' σὸν - - προωτην Quam firmiter et pertinaciter Messenii omnia putria

mores linguam retini lorint testatur Pausanias ). Messenia

ab Epaminonda restituta non potuit quin universa priο- Hoem seculorum me-6ma denuo moresceret; et qui iam antiquitus mos fuisses estis Ithomaeis certanti na podiarum instituere tum quoque usitatus est'. Quorum carminum argumenta prosecto nonnunquam ex historiis antiquis pestita sunt, inter quas res a regibus heroicis gestiae cxcellebant. Itaque Iiteria uberrima colligebatur digna quae a poetii epico continuo carmino componeretur: quod optime ab Alexandrinis fieri poterat, qui omnia tam heroica quam historica quam ethnographica argumenta elaboranda sibi eligebant. Inter hos Messeniacorum scripto-i cs. -h. D. II in mineri eripio, iis laxandri Magni p. 15.2 Μεσσήνη apud Polyb.

3 χρκαδίην Polyb. 4 27, 11 -οσηνιοι δε ει ro Πελοποννησον τριακόσια ἔτη μα- λιστα λῶντο, ἐν ίς--ε ἐθῶν εἰσὶ δῆλοι παραλυσαντές τι τῶν is r, -- νην διειρκτον τὴν sit φι μετεω is σαν, αλλὰ M se Humi ἔτι - - βις αυτῆς Πελοπονιυ σίων μαλιπια ἐφυ-σ 4 et Patis. IV 33, 2 et 27 7. Formam talium carminum qu dammodo restituere conatus est Barthelemy, OF age ducioune nacharsis en Greee I p. 34sqq. qui trib*s elegiis soluta vero orytions tria bella Messenim circumscripsit.

29쪽

res Aeschylus numerandus est, testo Athenaeo XIII 599 Ε: σχυλος ὁ 'AD ξανδρεις, ουτος ἐστi ο καὶ τα Μεσσηνιακ επη συνθ' εἰς ἀνηρ ευπaiδευτος Neque aliter Rhianus egerit, ueni etiam in Messenia ipsum aliquamdincommoratum e corruptis quidem verbis Suidae et Eudociae, quibus iam dudum certa allata est sanatio, probabiliter colligore possumus. Cum enim Suida verba: λλοιδε M aκης τῆς εσσηνης αντον στορησαν, qua iam Eudocia corrupta legit et descripsit, o cod. Paria in 'Io costης correcta sint, causa illius relationis non potest fuisso ea quam Siobelis ius vult ij, sed maiore probabilitiato sentcntia iam a Saalio p. 12 dubitanter prolata, a cinekio vero p. 173 accurate domonstrata recipienda est, Rhiano, qui

aliquantum temporis ibi commoratus crat, ut ea loca iuquibvis Aristomenes immortalia ediderat opera suis intueretur oculis eoque facilius ista regione peragrando nobilissimi carminis quod de bello Messeniaco condidit, materiam colligeret indo Messoniana et Ithomo patriam attributam osso Accedit quod secundum Ritiani epigramma ostendere videtur Poloponnesum ab illo peragratam, cuius verba haec sunt:

In Messeniacis nostris et vestigia exstant quae ostendunt saepissime sermonem et memoriam Messeniorum Secutum auctorcm, cum Vocos sicut φασὶ λέγουσι similesque in bellorum narratione vicies ter numeraVerim; lua qUam vis a Pausania ipso Messeniorum narrationes litoris man-I Scripsit et tragoediam χμφιτρυων Athen. l. l. et Irao nex οιμιῶν Zenob. I in Corp. aroemiogr. p. 154. f. praelationem Schneidemini p. XI.)

2 I. l. p. 7 hominem qui esseniorem res armine perseeu

tus erat facile quis opinari potuit in Messenia ipsa eiusque urbe

bello incluta natum Sse.

30쪽

dari potuisso non negem, utique ad res memoria , tradito

lavabit propositum nonnullis ostendore exemplis, qvi inodo hae narrationes populares, ut ita dicam, et apud alios scriptorcs traditae oribus 11Ominum transmutatne Sint. Quod Acillimum erit in Aristomene ipso eiusque rebus praeclaro gestis considerandis. Primum quidem de aetatis eius duas diversas sententias di cernere possumus altera eum primo bello attribuebat, secundi conixa ducem reddebat altera. Secutidum ill in ristoniones, ut Messenii narrabant, alieopompum

interfecerat', ut Lacedaemonii tradebant, tantum vulneraverat ). Rhianus vero alteram memoriam secutus est, assentante Pausania' Deinde res gestae Aristomenis ipsae vario modo tradebatitur, 'lustrum mirabiles nonnullas deligam Eecum

dum Rhianum ier os captus, ter autem liberatus. Primum in expeditione contra Aegilam saeta a multoribus estos Cereris dies agentibus captus a sacerdote, quam priore tempore amaverat, ab interitu vindicatus est, quae crema iis eum vinculis effugisse sequenti die affirmabat Paus.

IV 17, 13. Idem alio modo tradebatur, At istomenem a Lacedaemoniis captum noctu ad ignem advolutum vinculis

perustis, custodibus intersectis clipeos orum Spartam transportatas in templo Minervae αλκιοίχου suspendisse Polyaen. IIIl,3 Plin. XI '8b). Iterum latrocinio in fines Lacedaemoniorum facto cum quinquaginta comitibus ab iis comprehensus in altas te