장음표시 사용
51쪽
ἐm : addit enim quantitarem ' athematitis, at ἰαν - πιτον, nostri melius , promiscuum. Haec ille. ' Rectius aliquanto Quinctilianus lib. x. Epicuens, inquit, ese, in quibus sexus uterque pre alterum apparet. Advertendum tamen , genus Epicoenum
ad grammaticum nihil spectare, sed ad Rhetorem , sive linguae peritum : nam gatu S Puer, cujus generis lit Aquila, si dicat esse Epicoenum, nihil certi attulit, niti dicat esse Epicoenum δε-
v Rectius aliqaanta suis ianus sec. I Hic tamen isto loco
etiam promiscua Latine appell*t - : Mιrat, dum ait. Nec stasim dιligentem pistabo , qui promiserea , qua er Epicnena dicuntur , ostenderit, in quibus semus uterque per alterum apparet. Epicaena autem dicta , quoniam utrumque sexum una non modo terminatione , sed & uno genere Grammatico exprimere valent . ut dicatur ι etiam de femina , hac aquι-ta etiam de masculo. U. voss. de Anal. I. r6. in Addendis. Naturam Epicoenorum non perspexit Sanctius noster, dum distinmere non νaluit inter Communia V Kpi cena , Haec enim caussa , .quod ridiolos pronunciet, temere nimis , illos , μι Epicaena ad a Des tantum O quadrnpedes retulerint , α
quod ipse perperam iis adtribuat humani generis , amonis&ossicii nomina, quae revera Communia sunt , & in utroque genere usurpantur. Nec enim dicitur solo masculino etiam genere de femina hiesaee . , ut bie passer. Recte tamen illud, quod genus Epicaenum ex Grammatica exturbat. Nomino sunt Epicoena. h. e. .unico suo genere utrique sexui ree , atque ita ' κυν- h. e. magis communia aliis communibns aut quae suum. quod ex terminatione habere debent genus , non communieant eum utroque sexu , ut Epicaena , sed diversum seu duplex genus inde accipiunt. Aquita ergo , siqui. roget, non diei potest nisi valde o Mamriet, ese generis Estieaeni , sed elle nomen Emieantim , gen riν autem se-
et communia igitur nomina ore. hasta stini J Immo sunt, di ad eundem lapidem impingit sanctius , dum non disti fuit inter Nomen communa , seu dapilati gremis . fc Gen εcommuna , quod proprie loquendo rajiculum esse debet. Ceterum scuti Lingua Latina recepit vocabula , quae uri
52쪽
De Parisius Orationis. 3 sntur a grammaticis nulla sunt : nam, liximus . ineptus esset sermo, vidi vatem .
sacerdotem , sine adJectivis . si nomina ex o significarent utrumque sexum. Si igi- animal nullum est in rerum natura quod is ambos aeque potentes habeat, frustra eriten , quod nominet rem . quae non sit.: mihi ouisquam objiciat Hermaphrodi- seu Androgynos: nam in iis Hermaphro-
e , & una constructione utrumque sexum deelari- eunt , quidni similiter ejusmodi habeat vocabula, in constructione utrique generi se accommodent . vel ad masculum , vel ad feminam significandamentur, ut dicatur Hie sacerdos , hae sacerdos . Me D- , tuae. veIuli Florus Iv. G. Prima 'D- feta Regina. re Pr a fine . ει ψι referri ad το Daex , certum obis potest ex his Ciceronis locis : de Senect. c. a. naturam optimam dueem senimur & de Amic. e. sci
sse nuntων nataeram Utimam recte vivenda dueem. Ia
i inanifesta ex proximae 8c directae constructionis conitia Adjectivi& Substantivi, per quam soram utiques doctrina cognoscitur , & propter quam solam ia
rammatica requiritur. Nulla ergo causa quamobremamus de hoc vocabulum , & alia nonnulla dicere, non ri cum Grammaticis . communis esse generia , sed potius is , rei communia utrinisue , masculini se feminini re ut quae eonstruuntur per se & directe, modo tanquam lina, modo tanquam feminina. Nec tamen Propterea me sextim ex 'aqaea simul singulis locis significant, sed hunc. modo illum , prout diversimode construuntur.
. ideo, quid discriminis sit in re ipsa , si νe directe me vae arux , sive per Ellipfin perpetuam Hic mascκωs da. .,inis d- diei & in te Ilaei tradas, nisi quod hoc operosius icilius, magisque idoneum sit turbandis mentibus di-im, illud clarius & expeditius. V su certe res ipsa e 1cidit. & per istam Ellipsin vocabula aeque cum Adi alterius generis construi utique ex Auctoris nostricia queunt , ac si essent & ipsa eius Plane generis. ue nul a prorsus causa est , quare substantiva sub seminatione recipere non queant duplex genus, aeque
Adjectivis una item terminatio omni generi accomis
53쪽
ditis alter semper sexus excellit. Imo ratio est a me , qui Epicoena nomina constituo: In quibus, ut dixit rei'd Quinctilianus , sexvi uterque per alterum anaret. Sed in Epicoenis distinguendis antiqui solebant addere , pro rei natura. mas , aut foemina ; ut quilae mares, piscis foemina. Aliquando tamen hoc signo supersedebant , ita ut nomen masculinum viderentur efferre sceminini , aut 'contra : ut 11 dicas , vidi murem fueram, cum mus perspiculsit masculinum. Quod ut facilius , & explicatius probemus, Quinctilianum ipsum audiamus. Fiunt, inquit. S circa genus Aurae in nominibvs ς nam S oculis capti Talpae . et timidi
Damae dicuntur a QVilior fiasubest ratio, quia δε-
Talpa , Damasque, quam foemina certum es. Haec Fabius. Virgilius in illo loco figura Ellipsi usus est, quum dixit, Cum eandim timidi venient ad poculia amae &, .Atque oculis capti fodere cubitia talpae; respexit enim non ad vocem, sed ad signincationem maris ; quia Talpa , & Dama Epicoena sunt : & quoties a terminationis
genere deflectimus , figura est : vel Syllepsis. si aliud concipimus . quam proserimus ; vel Ellipsis , si deest aliquod nomen generale ,
cum quo adjectivum debeat concordare. Syllepsios exempla aliqua subjiciam , reliqua require in Syllepsi. Terentius : Mea Gθα-rium, quid agis y Glycerium juxta terminationem neutrum est , ut sunt omnia nomina diminuta in On , apud Graecos : ut τἰ γλυκε θιαν, suavium: το ανθ ρά mos, homunculus;
homuncio: m. vetula. Id quod etiam Quinctilianus significavit . quum inquit lib. 1. cap. q. ur quae foemininam itione mares ; aux
54쪽
trali eminas segni aut: quali unt Muraena,es erium. Idem paulo post, quasi se exponens ait : In eadem specie sunt nomina foemiuina ,
is mares utuntur , neutralia, quibus formurae.
hoc antea Varro docuerat lib. 2 Analog. alcei, inquit, muliebrei sint, an viriles, dici- ad similitudinem figurae , quum tamen friamus , iunquam is mulierem habere calceos viriles, is in muliebrex : sic dici virum Perpennam, is Mar-Leccam muliebriforma. quasi dicat: Perpen-Lecca, Antonius Musa, & Joaniaes Maria nomina sunt taminina: tamen ideo haben masculina, quia maribus adhaerent, & deibus dicuntur. Prisciani etiam haec sunt Lib. s. deia. In E quoque productum inveniuntur farmini- genere. sed Graeca duntaxat, ut Tadigete, Euterpe; es in figurate , ut Glycerium mea, Dorcyon, es Philo. Figuratε, inquit Pri Rianus, quod & sentit icer. Itaque Latind dicitur: Haec mulier ests miles , bonus comgs, ignaum agricola e ut diis : hic homo est fera bellua, is taurris maximana ; is aurum e ὶ dux bonus ; es vinum optimriae; es Me animal est testis bonuι. Sed quum t Cicero, naturam bonam ducem p & Valer. imus , Antiquorum sinplicitas certis' a -- Lib. I. Et de Massilia loquens : Severitatis custos ace- cap. 1., figura est Syllepsis: quemadmodum & in 'lauti, quum de foemina dicitur : uui hic comaris cives homines liberose & Terentius de An-: Quum us tam negliguntur internuntii. Et ins, in historia Abralaae Leptiteratur: Mor- meum, quum de sara fiat sermo. De Εl-q uaere exempla i n voce Demina, fabula, urbs, , herba. Desinant igitur Jam obstreperen malistis cum nomine homo quos vel
55쪽
Puoniam homo nata erat: nam homo ibi nullum hahet adjectivum ; ut tua filia nata erat homo, potuisset dicere, nata erat animal ; ut Terentius in Phormione dixit. Virum me natam vellam. , , s r, , VIus lib. 18. ' Porcus natus erat Demina. Et Ο- , , Vid. a. Amor. s. O mihi perpetuum nata puelia is malum. qui etiam de Caeneo loquens : Foeminai, natus erat. An ergo stolidum Grammaticorum, , pecus contendet, Foeminam esse masculini ge- , , neris, quod similiter de muliere facere eos o is portet: cum Plautus dicat, o fhitruo factis, as mulier. Pari modo Puer erit eis inemina, clim, , sit apud Justinum lib. s. Semiramis puer credi-
Adjectiva nomina non habent genus . sed terminationes, & ut Grammaticὰ dicam per
na non ba sonas ad genus : ita ut terminatio in m adap-Lent sev tetur masculinis : in a , foemininis ; in umineutris Itaque genus est in substantivis tantum , & invento genere , quaerimus termina . tionem in adjectivis: & ita, si non essent po-mina adjectiva , nemo quaereret genus grammaticum : neque si nomina adjectiva unam tantum haberent terminationem. Ut parens .co ux, infans, adolescens, juvenis , nex, pauper ,
dis , & hujusmodi alia. Sed mirandum non est , adjectiva nomina in singulari, aut plurali, pro- Pter rariorem usum aliqua terminatione deficere , praecipuε neutrali ; ut in nomine alma, quod quum sit adjectivum , tamen raro in
masculino, nunquam in neutro reperitur. Sic nova nupta, quum nuptu/ sit participium: Unde Plautus Casina; Novum nuptum, cnm novo marito a
56쪽
t apud Graecos πότνια , id est , veneranda. victrix, ex MItrix; quae merito vocantur ab iligero adjectiva , etiam in singulari: nam plurali dubium non est : ut arma victricia ;ricia tela. Et qpud Lucanum a victrici dextra.lscianus ideo dixit, haec namina facere ablatiotime, via i , quia snt ad ectiva. Denique nomi-m vis, & natura est intuenda. etiam si uiasn totam nominis naturam assumat ; necim quia sola tamina possit esse prae-ans , dicendum est cum imperitis , prae-ans esse generis taminini tantum : nam e Pans Iovis cerebrum legimus es Delum Dusdem rur dicimus : Et , scandit fata is macha- suuros , rapta armis ; & gravidum equum Tro'
Sed jam , ut sentio , raspectas a me , ut C Domina , quae exempli causa adduxi . bem esse adjectiva. Primum omnium ad-hivum necesse est sit omne nomen , undeci potest comparatio : ur sinior, Iunior . ado- entior; quia qualitas nominibus significatur ectivis , non substanti vis. Parens a pario fit, uit Festus , ου verum participium eii ; nam ere, apud antiquos de homine etiam dice-M ; sicut riw- apud GraecOS. Homerus. id est : quom immortalis erit Iupiter. , , fCicero x. Tu se. Deianiram it Oenei partu editam , quod pater Oeneus eam
epererit, id est, genuerit. J In Pandectis par de hominibus etiam dicitur a quomodo inius Marcellus citat Caecilium Poetam. Vux est, quicquid est sub eodem jugo: relii ad hunc locum pete ab EIlipsi, in vocci', Vel Hemina ; & Puer, & Homo. Restato , quod a nemine animadversum esse vi-
57쪽
Nomina deo , ' Nomina propria hominum, urbium . quaea- fluviorum, montium, caetera hujusmodi , gererenν gene- nus Grammaticum habere non posse: nam ut sar-r . pε monuimus, si non essent adjectiva nomina . genus apud Grammaticos locum non haberet: si enim dicas; Revereor patrem : Ne iadas hominem: Exclude canem ἰ non refert, cujus generis sit. 1nterrogare, nisi addendum sit adjectivum. . HinCjam patebit, genus in illis nominibus non esici quaerendum, quae adjectivis cojungi non possunt: qualia sunt, Ego, Tu, Sui hominum, Minorum nomina propria: ut, uosum Hispanux scilicet, homo : vide in Ellipsi Bomo. Magna Tarentum, scilicet, uris: viae Ellipsin ; urbs o ar- . bor, fluvius, mensis, &c. ' IJhm- Causa nunc est aperienda , quare nomina via non Propria nolint adiectivis conjunpi. Quod pro- refun- prium , S singulare est , sic a rebus caeteris untur separatur , ut nulli alii videatur posse con- cum no- ferri. & comparari. Porro si comparari non minibus potest , non admittit qualitatem , aut quan- tropriis. titatem : non enim dicitur , urbs parva, nisi
homina propria Αdjectivis directe & per se sine jungi , & proinde genus Grammaticum revera habere, quod utrumque negat Sanctius. Ne longe abeamus , nomina propria Urbium , quae masculino in senere ponuntur ω construuntur , .nullam ratique patiuntur ἔμειψo , velutiquum dicitur Naris Maretur . Sulmo aquosus. Haec autem ut Adjectiva & Substantiva directe coniungi manifestius ad-buc ex eo, quod nulla prorsus nomina urbium masculino genere constructa occurrant , nisi quorum terminatio est masculina. Ex quo proinde apparet , ista etiam nomina. recipere genus suae terminationi conveniena , & in conia structione cum Adiec ivis haberi rationem non alleuius: μείψεωe, quae in Nominibus femininae. terminationis ea-em esse posset, sed ipsius Nominis proprii terminatisnis, Generis. i
58쪽
iparatione alius urbis. Si igitur velis congere cum Roma , hoc nomen magna , sificas esse aliam Romam parvam . quod in-igi non potest. Dices igitur Roma egma , subaudi, urbs. Sic Petrus es assus, subau- homo, nam albus est, non quatenus Petrus, quatenus homo est. Scio Pseudosophistas no- temporis aliter haec disputare: sed ex ipso A-otele discant se delirare . nos recte sentire: n in prima Philosophia lib. s. cap. 9. Singuia , inquit. non suscipiunt determinationem, quia νIuribus non Hirmantur a & lib. 7 cap. 4. A Niem cap. 3 s. sic ait: Singularium non est δε-nstrario, neque dynitio, ac proinde neque scien-. αει' γῶν εὐ πῶs id est, semper equ est omnis de nitio universalis. Hebraei praeterea tant, nomina propria ideo non recipere artios, quia satis per se nota sunt. Nec te moveat. od . Athenaae docto dicimus; 've'ros Metecti pisos Ciceronesi; nam nulla pluralia veridicissunt propria : nam Athenae olim Dore altae athenaJdes , hoc est, olivae. vel olive, quae postea in unam urbem coaluerunt.: Parisi , multi parsi. Sic Burgi, multi Pyr- id est , turres . Sic patria mea Brocae, quoimine antiquitus dicebantur mapalia. Necimina Deorum propria dici debent , quum o re cui praesunt inveniuntur: ut dubio Marte ;ra Tellus ς ardens Vesta. CAP. VIII. De declinatione.
melius jam usu intelligitur , quam definitione explicatur. Declinatio, inquim
59쪽
uni, ef ea um variatio. Nos nullam posui inas definitionem , contenti dixisse , eκ differentiis nominis oriri declinationem. Varro innumeras formas declinandi proponit : ut a Terentio, Terentii : ab equo, equito : ab homine , homunculus : a capite, capitulum: ab homine , homines : a prudentia , Prudens et ab ingenio, ingeniosus : a pugnando, & currendo , pugiles , & cursores. Haec carptim ex Varrone : sed rursus Varro : Vocabulorum inquit, ut homo , ae equus, deesinationum genera
sunt quatuor et unum nominandi, ut ab equo , equi- le: alterum ea ala, ut ab equo, equum: tertium
augendi, ut ab albo, albius : quartum minuendi , uti cista, cistula. R declinationum ordinem alium ponit Varro, alium alii: &fortasse commodiorem , quim quo utimur. Sed in Re levi noluimus esse morosi : Prisciani rationem omnes fe-rEsequimur, quia vocali genitivi ordinem declinationum eκequitur. Pronominum verbdeelinationes constituere ineptum Grammaticorum est commentum :. sunt enim irregularia , quae isti vocant Pronomina: neque ad declinationum regulas fuerunt revocanda; neque qui quam ad analogiam faciunt, quemadmodum reliqua paradigmata. C A p. IX. '
Nulla esse nomina Heteroclyta, aut
IN anomalis reliquis ridiculi sunt Gramma
tici , qui Centauros , & Hermaphroditosessingunt : nullum enim nomen est, quod in plurali degeneret a singulari , aut in generes
60쪽
, aut in declinatione. Caelum plurali caret ud Latinε loquentes , qui ranicum coelum auebant. Planetarum circulos aut orbesicat Cicero : sed si necesse si eaeior in plu-li dicere , non propterea genus mutatur, ia bie caetas dicebant antiqui. Caelam Me, quit Charisius, quum sit neutrum, etiam mastine Veteres dira uir ut Ennius i3 Quem caelis ruit. Idem quoque caelos profundos. Cicero lib. 9.imiliar. quaesiturum purisat, an esset unum earum, innumerabiIia. Idem sentiendum de locis, &, 'tis nam quo alio argumento credam ali-iando fuisse in um, nisi quod in plurali etiam sinant in a. Jam quis est tam hebes , qui in intelligat aliud esse epulam in singulari. jud epulae in plurali ρ Nos non dissitemur es-
nomina . quae altero numero , aut certis
libus careant ; sed permistionem. aut gen
m , aut numerorum non concedimus. Pra
arε mihi videtur sentire Ioannes Pastrana, tum praecipit, omnia nomina in uae, non sirificantia verε marem , aut sceminam, posse iam terminari in um , ut baculus is baculum ἰteus, puteum. Ego animi gratia aliqua coli ex Varrone, Charisio, Festo. Nonio, qua utraque terminatione inveniantur : tu siit otium, alia diligentius exquires. Absin- Nominatus, acinus, angiportus , anfractus. Aver- quapro- is , baculus , bacillus , baltheus , buxus , mistuamllus, calcaneus, candelabrus, catillus , ut irbasus , carrus , caseus, cibus, crystallus, e m. ivus, Coelus, collus, corius, clypeus , cr as, cubitus, culeus , dorsus , eventus, us.
scinus , senus, fimus, sorus, fretus, gelus. gelu, genus, i. genu, intubus, jocus, locus, leus, lucrua, lupinus, lutus, medimnus, modius