장음표시 사용
21쪽
representari posse, quod et multis veteribas placuit, ian de errores putidissimi exorti sunt. Et sane undenam Ma terialistae in eam arierunt sententiam , nihil esse in Mundo Praeter corpora, aut si dantur spiritus, ipsos corpo ream quamdam sormam imitari y Undenam Sadducaeo Dorum, aliorumque opinio, animas nostras, et Daemones subtilissimo corpore circumdari Z Undenam Anuo pomor Philarum ineptissima haeresis , Deum ipsum humana sorma praeditum esse 2 Ex eo certe, quod nihil concipi posse Pulabant, quod sub corporea imagine non repraesentaretur. Quid insultius Z Nonne concipimus , et quidem clare, Glorem, Oolu lasem; nos A c ifanissi Praeditos Nonne intelligimus Oerilasem , honestialem , justitiam Cic. Quaenam, quaeso, in his id eis, aliisve similibus, specie*Corporea occurrit 7 Nulla certe.
III. Idris phantiasticis , atque facti se ne uo. Quis
enim est tam hebes, qui nesciat quantorum errorum Phari tasia sons sit, atque scaturigo λ
De Meis quoad obecla insPecus. g. D. Animad. Per id earum objectum inteIligitne
omne id, quod in cnti per ideas exhibetur , sive sit exiliens, Sive possibile, Sive substantia, sive accidens. Exi si cns dicitur, quod ei statu possibilitatis jam transivit adesse. Possibile autem id omne dicitur, quod licet actu non existat, Potest tamen existere. Substantia est quidquid existit, vel potest existere per se, estque Primum subjectum eorum, quae rei insunt. Accidens vero quidquid substantiae jungitur, et potest ab ca separari quin aliquid detrimenti ipsa patiatur. Objectum id earum non est aemper a seipsis distinctum, sed tum solum, cum ideae nostra
ea quae sunt extra mentem, repraesentant. Cum Vero repraesentant, quae fiunt ac stilit in mente, Vel ea quae nullibi xistunt, fiuntque mere possibilia, tunc idea non repraetentat objectum a seipsa distinctum , sed idea et obje olom idem sunt. Ita Ex. gr. cum dolorem lentio, non iv
22쪽
deam doIoris percipio, sed dolorem ipsum. Quod si im- νιο prie ideam doloris dicere vellinus, hauc doloris ideaerii dolor ipse. Insuper si pictor ex. gr. imaginem ad libitum. essiugeret , quac scilicet nullum ex hominibus , qui extilere, aut existunt repraesentaret , sed lio milieuhpossibilem , ea imago nullum haberet objectuin a seipsa,
5 Sohol. s. Quae ad hane classem spectant ideae Sunt, . ian lares, particulares , et uniωersales; G. iam si es, atque comρο me ; 'I. absolutae , et relatioae; 4. aB Mactae, et ConcmElae ς 5.. males, et chimericae. Ad
quarum pleniorem intelligentiam, praemittendum quid quia existit dici Minoiduum. Iudividuum vero appellari quod est omnimode deler minatum , hoc est quod omnibus his circumstantiis, proprietatibus , et charricieribus est Pras-ditum, ut sit tale, et non potius aliud. Ila Cius ex. gr. Tι a etc. : dicuntur individua , quia in unoquoque eorum ia ka inveni utitur, ut C. ας sit injus, et non Titius . . .f. 55. Schol. G. Quia vero , ut percipienti Patei, in individuis quaedam inveniuntur, in quibus ipsa in ter Se conveniunt, illarum proprietatum complexus dicitur vectes. Ita quoniam tam in Cujo, quum in Titio
inveniuntur animalitas, et mi nasilas, quarum camΝαCajus convenit cum Tilio, haco proprietatum tinio γε dem constituit, quae humana NOCalum.
g. 56. Schol. s. Et quoniam insuper in speciebus iPsis aliquae proprietates conspici uulne , in quibus ipsae
inter se se cohaerent, harum proprie intum unio , alia in id eam constituit, quae CunuS aps,ellatur.' ita hominem et brutiam conlem pilando , 3grioaco iam ita bruto , quam iii homine animaliolenι, haec porro pro pricias, qua sit ut Brulus conveniat cum homine, dicitur genus.
g. 5 . Comu . Species itaque in iudi viduo conline--r : quippe ab individuo prosluth, et quia in individuo, Practer speciem alia rei inquuntur g. 55.;) hinc pluso, L in individuo, quam est in si ecie. Et quia insuper g σαμβ Oritur ex specie , 'ique ex individuo, relictis aliis de tormiuali otii bus iam in specie , quam in individuo; binu Plus e. ι in Opucie, quam in se iure i et couheque uicr, quo
23쪽
propterea tribui nequit speciei quod conventi indi viduo , nec seueri quod convenit speciei. s. 5S. Animad. Ea differre dicuntur quorum unum non est aliud ; quia ergo Praeter complexum illsrum
Proprietatum, quibus individua conveniunt, adest et complexus determinationum, quibus inter se se discrepant, harum determinationum complexus dicitur H erentia
numerica a et proinde sicuti species definiri potest per indisi ortim similitudinem , ita et disserentia numerica
definiri potest per insolduorum dissimilitudinem. Et
quia insuper, praeter complexum illarum determinationum, quibus species inter Se Se conveniunt, adest et
alius complexus determinationum, quibus disserunt, hic Eomplexus, non immerito di erentia veci a vocaturi; et Propterea sicuti genus defici iri potest per Mecierum Amilitudinem, ita et disserentia specifica specierum dis militudo definitar. σg. 59. Def. e. Idea i aque sin laris est illa , qua menti exhibetur in Goiduum contem aniliam ; talis est idea Petri ex . gr. , Pauli et c. g. G. Def. I. Ita particularis est illa quas menti exfluet quidem in Ai iam, at non ita derarminaliam, ulni ii Aabeaι commune cum aliis. Sic idea Regis, quae convenire potest Regi Neapolis, Hispaniarum, Gallorum etc. I. 63. Def. s. Idea tandem Gnioersalis est illa,
quae exhibet pro rietates rebus existentiόus commvncs: Ita idea fiominis, quae Se ronio. CIVO etc. Con Venit. I. Coroll. Ninc ideas specierum, et generum dicuntur universales; sicuti ei iam tales sunt disserentiarum ideae. g. S. Schol. Ad quinque classes id cas universales reVocat Porphirius, quae vulgo unisersalia, sive Vmσα abilia vocari consueverunt. Suntque Genus, veCies , Mi erentia , Proρritim , atque Ac idens. Genus autem
quintuplex est, scilicet remotum, et Proximum . Su-Premtim, messium, et infmum . Genus remotum eStillud , quod per aliud genus sub se contentum speciem Rilius ii ; Proximum vero quod immediate speciem attin- sit. Sic invena est senus remotum, quia vivere ad ho-
24쪽
minea, ot belluas resertur; animat vero ast genus proximum ; quia homo, et brutum Proxime sunt sub gere animalis . Genus supremum est illud , quod nullum genus supra se habet; Uti Rus p Medium, quod tam 3upra, quam infra genus habet , ut rufistantia a infimum denique , quod nulluui aliud genus sub se habet, sed proximo speciei adhaeret , ut animal, quod statim
G. Etiam species triplex distinguitur; estque avrema, media, et insem a. Species suprema est quavsupremo generi i g. 46.' proxima est , ut substantia ;media quae sub genere medio continetur; infima tandem, alias taloma, et specialissima, quae nullam sub se aliam habet speciem. Itaque eadem idia tiabere potest ratio-Nem speciei, et generis: speciei si reseratur ad genus superius; generis vero, 6i comparetur eum Specie inferiori. Excipe genus supremum, quod speciei rationem habere , nequit , et speciem insimam , cui generis ratio non Compolit. De disserenita actum est I. 58.65. Proprium est ii Iud, quod Iicet primario rei
essentiam non constituat, ab ea tamen necessario proficiscitur , et ab ea separari nequit. Et quadruplex est ; vel enim x. convenit soli speciei sed non omni, ut esse metarium; vel a. omni, et non soli, ut aurea, Oculosque Bere; veI S. omni, soli, sed non semper, ut loqui ambulare, seneseere et . a vel 4. tandem omni, soli, et semper, ut esse risibile ; et hoc modo quartum uni in iversale constituit. Atque laneo de id eis universalibus. De
accidente, iam diximus g. 5.y.
g. 66. Def. 4. Ideaae concreme illae H iantur, quassu ectum exhibent simul cum formis p iales sunt ideae CorPoris, picturae in pariete, vel in tela. f. 67. Def. 5. Lissae abs ractae sunt time , qu ε se liormam exhibent sins subiecto , Oel aliquam obiecti Am-Frι elatem meliali ab. illo se arat vah, ficet seParala remEGI non sit. Abstrahere euirn, tunc dicimur, cum da aliqua re cogitantes, non omnia quae in ra sunt spectamus, sed aliquid tantum, omissis aliis. g. G. Coroll. Quare omnes ideae universales sunt abstructae, abstractione namque efformantur I 5 s. et seq. γ
25쪽
citando Mossumus; tales sunt ideae ensis , coloria I D doris etc.
Oricaciant; tales sunt ideae hominis , cor oris humani etc. Atque ad has reseri possunt ideae, quas dicunt associatas; quae nempe , licet in Seipsis separatae sint , simul lamen menti offeruntur ; cujusmodi sunt omnes ideae relativae, quarum una excitata, excitatur et altera, g. 7 . Schol. Ideae compositae, et associatae duplicis sunt generis; naturales scilicet , et arbitrariae. Naturales sunt illae, quarum composilio est naturalis , quae scilicet, aut sensu , aut ratiocinio apparet; ut propterea revera copulata existant, quae per ipsas ideas repraesen- antur: lales sunt ideae Dei, cor Oria humani ; illa ruinque omnium rerum, quae vel sensibus, veΙ necessaria, ratiocinatione cognoscuntur. Compositae autem, et BSSO- Ciatae arbitrariae sunt illae, quarum connexio sit vel
phantasia, uel educatione; tales sunt Pictorum , et Poe- Tum ideae; item quam plures Philosophorum hypotheses, atque Systemata, quae si parum inspexeris, aliud non sunt, nisi quaedam arbitrariae combinationes , atque associationes , quibus illi daturae phaenomena explanare
3. VI. Def. 8. Idaee absolutae sunt illae, quae nul- Iam important relationem cum aliis; cuiusmodi sunt i-
deae omnes Substantiarum. Ideae vero relativae vocantur illae, quarum unius consideratio alterius considerationem
includit, uti sunt omnes ideae modorum. Item Patris Filii , Domini , se rei eω. f. 's. Schol. Id eae reales duplicis sunt generis p Fcilicet reaias realitate existentiae , et reales realitates Possibilitatis. Id eae reales realitate existentiae dicuntur illae, quarum objecta extra mentem existunt, ipsisqPETeβpondent , quales sunt omnes ideae adventitiae f. 49. J. Beales vero realitate possibilitatis sunt illae , quarum o jecia lirot non existant, possibilia stant qualia concipiuntur ; talis esset idea Mundi hocce Aerfectioris.
26쪽
3. a. Def. 9. Ideae chimericae realibus opponuntur. Et quidem quae realibus reaΙitale existentiae adversantur sunt illae, qnibus obiecta extra mentem non responderit , velut idea Centauri ; quae vero realibus reali a te poss)bilitatis opponuntiar , sunt illae , qtiarum obje Cta sunt impossibilia , etsi velut possibilia concipiantur; talis esset idea Dei malefici Manichaeorum, materias
g. I. MMI. Quae de id eis ad objecta relatis exposita sunt, tironi Philosopho sufficere possunt. Verum ut his recte uti noscat, sequentes praescribimus,
I. Infer ideas , et ipsarum objecta E7stinctionern G-cim. Neque enim existimaudum est, ea quae in ideis Terum externarum relucent, eodem modo rebus ipsis inesse, quo in id eis repraesentantur; neque credendum ideas nostras, ita rebus . ipsis esse similes, quemadmodum externae hominis figurae pictura est similis. II. Em ideis unisersalisus et abstractis , Us obe Cres , rebusqua mus ne judicato. Nam id eis universalibus et abstractis objecta sui generis in natura respondere non Possunt. Abstractio namque est opus mentis g. 67. . Nulla igitur idea abstracta realis est. Cogito ex. gr. Rumantiarem a subjecto abstractam; cogito animal in genere; sed haec nihil sunt praeter puras ideas. Quid quid in natura est , singulare est , omnisque qualitas εubjecto inhaeret, nec potest ab ea divolli. IlI. Eas ideas famquam reales kahelo, quae a natura sunt. Lis animum infuentatim curam p atquct ex ε jure ago. Natura enim bona esl, non fallit. Curandum est tantum, ut ideae, quas a natura veluti accepimus, immutatae in nobis Perseverent; cavendumque , ne quidquid addamus , vel detrahamus. Dolorem ex. g. Sentio : haec idea a natura est, realis propterea; quod Vero dolor haureat pedi, brachio, alia corporis parte, hoc de meo addo ; id in id ea doloris, quem sentio, non relucet. Dolor enim , qui est animae assectio, nihil habet commune euin pede et c.
27쪽
ui ut in natura existit absolutum est ; relativa in id eis an tum existunt ; siquidem mentis est unam rem ad aliam reserre. Aliunda tacillimum est, nisi canti simus, accipera relativa pro 'absolutis. Revera quam multi sunt,
qui ideas doctrinae , Eonitatis, pulchri udinis , pulentiae
dulcedinis eω. spectant ut absolutas 7 Interi ita relativae urit, Continent enim relationem ad loca, ad tempora, Personas, mores, circumstantias. Ita ut in prove rhio est et monoculi in torra coscorum perspicacissimi ha bentur, qui alibi stupidi reputantur. Ucstes, quae in aliqua Regione praestantes, et optimae repulanlur, in aliis vel ridiculae , vel scandalosae dicuntur. Quae sorma, Sinensibus pulcherrima est, nobis est turpissima. Albae vestes a Japponiis in luctu adhibentur , quae nobis εunt potius letitiae signa. Apud Orientales inurbanum ceraretur si quis delecto capite, viro honorando se sistat Verum apud nos contra se habet. Denique , ne in Iongum abeam , multi sunt qui pauperes, et miseri re-Pulantur, licet divitiis affluant, si lucupletioribus , et nobilioribus comparentur. Unde verissimum illud Seneca et Nemo miser nisi con aratus. Verum quis poterit inire uulnerum id earum relativarum , quae lumen facita Pro absolutis accipiun tur 7 Id gen cratim dici potest, quantitatem omnem; nimirum qnidquid gradus habet augmenti , aut dimita utionis, relationem continere. Nihi I proinde esse absolum magnum . Oel Paroum p allum vel hummiis p sevum , aut Breoea graOe vel leυε ῖ velox uultardiam; omnia haec, hisque similia dicuntur per relationem ad mensuram quamdam, quae non est eadem in omnibus. Hinc error eorum , qui minutiora animalcula a Providentia Numinis excludunt: dedecet, inquiunt; Di-Vinam majestatem parva isthaec curare, non attendentes Parva a nobis diei, quia cognoscimus m na; at re-εpectu Dei, nihil esse magnum , adeoque nihil Paroum V .et Ea qua sieri potest si entia obser ato, num idearum con ositio, vel associatio sit nam ratis, Vel ar bimaria , ne tueas chimericas pro realibus acciPias , et Dicissim . Nam cum idearum compositio est Daturalis,
28쪽
tune idea a reales erunt; at si talis eombinat; o est artibtraria , ideae proiecto erunt chi inericae. Tunc autem idea rum compositio, vel associatio naturalis dicenda est, quando ab ipsis rebus in natura existentibus in menta ε ignitur vel via sensus, veΙ necessariae ratiocinationis is Eril vero arbitraria si vel nostro, vel aliorum arbitriofiat.
Da id a rationa moa consideratis.
s. 'C. AHmad. Id eae ratione modi, vel reprae-εentationis inspectae aliae dicuntur clanae, aliae Obscurae ; aliae distinctae , aliae confusae; aliae adaequatrae,ina equatae aliae. g. 77. Def. 1. Mea clara est illa, quae ila menti objeccum rvraesen est, ut si illud taenuo occurrat cogno-acatur, et ab aliis distinguatur: sic idea solis clarissimam i, quoties enim menti occurrit Sol cognoscitur, et a Teliquis astris , atque planetis distinguitur. g. m. Def. I. Idea Obscura est illa, quae non im menti exhisset objectum, ut quotie6Cramgus O Currae, mens iamd cognoscal , et as aliis Vistinguat. Talis estidea Saturni, veI oris planetae, respectu hominis idi ae, qui nescit planetas illos a stellis fixis distinguere.
esare exhibet notas , et prostis ales of oli , of ' guas consuluitur, et ab alia quacumque re Vistinguitur. I. So. Def. 4. Confusa vero si fias notas non exhiBeat. Ita hominis idea est distincta ; non enim sim-Pliciter agnosco hominem, et a rebus aliis distinguo, sed tu uper in eo proprietates, et characteres animalitatem scilicet, et rationalitutem agnosco , quibus ab aliis distinguitur. Id ea vero colonga rubVi, ex. gr. confusa est e te nim Ite et ipsum ab aliis coloribus distinguo, Characteres men , et notas assignare nequeo, quibus ipsum ab aliis
29쪽
g. 8 . Anima I. Id ea dis lincta pol est osse com Plata , et incompleta. Erit completa, si rei, cujus idean habemus omnes novimus characteres , nd eam in quolibet statu cognoscendam sufficientes , uti est Mea hominist g. 8o. ); in compleia vero si aIiquos tantum, eosque in susscientes novimus; talis esset idea hominis , quo- modin a Platone definitur; scilicet Animal bipes, implumea g. 8a. Def. 5. Mea adaequata sst illa, quae ΔΙ-stinois exhibet notas, et proFriegates characleristi as Obiecti, quod percipitur ; in aequam υero quae t fiam Confuse. I laque si homii,is proprietate, TurSus EVDIVas,. sciasve quid sit anima, quid corpus , quaenam utriusque Natura, quae ipsius partes , quaenam illius faculo les, de homine ideam adaequatam habebis. Si vero in solis characteribus hominis iesistas, nec ulterius Progrediaris, ideam, quam de homine habes, erit in adaequata. f. Ss. Schol. De ideis quoad modum inspectis, nihil ulterius addendum esse pulamus; tantum Pro utili Earum uSui sequentes adjungimus'
I. Curato , ut de rebus claram, atque diatia sum c nitionem se er adquiras. Clarae namque atque di aliticiae ideast ad veritatem ducianu; obscurae, et confusae ab ea longissime repellunt. Si ergo ohscurat tantum, conta Sasque acquirimus ideas , quomodo a salsis iudiciis, erroribusque cavere poterimus 'ΙΙ. fraecinitantiam itaque Lugito ; atque necessa Vium auentionem, tem us, et ditigentiam ad res considerandias adhibeto. Nihil enim sacilius est ei, qai Praecipitanter, vel animo distracto quidquam Percipit, quam errare Vera pro salsis accipere, et e contra. Atque hinc Veritas elucet illius proloquii: Anima sedens sulentior sit. Me moria proinde tenendum Platonis eiratum in I : ) r Satius est bene a re aliquid exiguum , qtiam multa Perfunctorio ς scilicet sine attentione , atque diligentia. AP d Sehine et tacdium.
30쪽
-ure et Confiase, auEme issistinguim. Ita namque siet . ut quae obscura sunt iii aliqua re, nota laedunt quae in eadem sunt clara; et quae .unt clara, adiuvat, ni quae
1V. cruram ne Plura semel si/niatque ad inscere sω- Maa; neiae erum natiuilia sne atque Marietare meralom obmaS. Optime Plinins: Non multa sed mullum. Imbecillitas siquidem humanae mentis noti sinit pluribus esse tuten iam , neque sensus, quibus ipsa utitur, ad hoc sunt fo-liciores; hinc etatum illud: Fluribus intentus minor estiare singula SeuSMS.
V. putato adaequasam re acquisfoisse rei alicujus ineam , quaa nihil ulterius de re Osa nos ers Pores Plurima namque sunt in rebus, ad quae humana intelli
Sentia tum oti desectum virium , tum ob defectum mediorum, tum denique ob brevitatem praesentis vitae, Hon pertingit. Arbitrandum ergo potius , nullius rei 3 daequatum numeris omnibus, habere uos posse ideam. Adeoque cavendum diligenter ne ex id eis quas habe inus, de Verisa erum essent iis judicium efformemus. Persuasos oportet nos CSSE , corticem tantum rerum a uobis sciri pos4e, nou Vero